„EILANDEN-NIEUWS
TRIUMPH
IN SMAAK!
ROOKT
DE TflOOLSCHE BRUG
1 CENT
VIRGINIA
De Familie Geuzenkamp
„TRIUMPHATOR
Marktberichten
Schuim den aanslag van Uw tanden weg met Ivorol
2e BLAD ZATERDAG 13 AHCUSTDS1938 U 963
BINNENLAND
Centrale veiling Middelharnis
VERVOLGVERHAAL
door MEVAHOR.--------
iH!M»siiiiiii!»ii!i'iiinMiUiiitii5Miiiiui>M»:riitiiia!Wiii)iiiii!«»n
(Wotdtl vervolgd.)
Chr. Weckblid op Ger. Grondslag voor de Zuld-Holl. en Zeeuwsche Eilanden.
Uitgave van de N.V. .Eilanden-nieuws* Middelharnis, Tel 17, Giro 167930, Postbua 8
Zware p^Avversbujen boven ons land
Bra^dein, do{0de}ijke on|g>eIukkeii[.
Twee dooden Wj vliegramp in Indië
Record Vlie^uigpassag^ecs in Nederland
Nog geen goud uit de Lutinie
f xamens Middenstands-diploma Va*
ria. i
De afgeloopen week' bracht ons veel on-
w«er, en het onweer bracht vele onge
lukken. Branden, ontstonden, treinen on-
deavonden stagnatie, paarden* en ander vee
werden in de weide gedood en wait schrik-
IkellijkeT is, ook menschenlevens zijn te
betreuren. In Ootmarsum, werd tijdens eeti
kort maar hevig onweder,' de ongeveiep
40-jarige landbouwer J. Hampsinfc te Groo*»
Agelo door de bliksem getroffen en gei-
dood. De man, die met paard' en wagen
van de markt huiswaarts keerde, wilde
voor het noodweer schuilen en juist toen
hij bij' iemand wilde binnentrede», maakte
een bliksemstraal een eind aan zijn leven.
Oojk he't paard, dat hij aan de hajndi
leidde werd gedood. De blikseminslag heeft
vopnts door het geheele land veel sChaidei
aangericht, daar tal van boerderijen in vlam
men zijn opgegaan.
Ons vliegwezen wordt den laatsten tijd
geKveldig getroffen door ongelukken. Er
valt weer een vliegramp te melden uit Ba
tavia, waar twee Koolhoven toestellen van
de Luehtvaart-afdeeling Isij het luchti^exer-
ceeren (vliegen in verband) met elkaar in
aanraking zijn gekomen.
De bestuurder van de Ki*19, de reserve
eerste luitenant kort verband vlieger J.
Peters en de inlandsche helper Parmo, die
in de K*18 zat, werden gedood'.
De bestuurder van de K«18, luitenant
vlieger van Oostindiën, wist zjch vrij
te maken van zijn toestel, waarna hij met
zijn parachute ongedeerd neerkWam in een
vijver, op 200 meter afstand van de plaats,,
waar de toestellen neerstortten.
Ondanks tal van oingelükken, die ons
Nederlandsche vliegwezen trof, neemt het
aantal luchtpassagiers in eigen landl ver
bazend toe. Werd in vorige zomers wel aens
een aardig vervoercijfer geboekt, deze dagen
misschien helpt de warmte er ook' aan
mee vliegen de Hollanders bij honderden
over ons eigen land. Vooral Texel, de 2fee-
land-lijn en Leeuwarden zdjir» in trek. Op
deze lijnen moeten somtijds extra, vliegtui
gen worden ingelegd, om aan de vraag ie
voldoen.
Zaterdag j.l. werd het hoogste aantal pas
sagiers in de Nederlandsche burgerlucht
vaart geboekt, 576 reizigers op één dag
in eigen land. Op de Zeeland-Kjn reis'den!
e^ 223, 148 op de lijn Texel en 125 op den
dienst Amsterdam-Leeuwarden^Groningien^
Als een merkwaardigheid kan hierover
nog worden gemeld, dat enktl op de ZeB-
landlijn Zaterdag 6 zuigelingen meevlogen.
Het totale vervoer van de K.L.M, was op
dien dagi 1076 passagiers.
Die „Karimata" baggert nog steeds geen
goud. Zand, schelpen, wrakstukken en koi-
gels is de oogst. Een enkele gouden Engeï-
sche munt is gevonden, maar van gouden
staven is niets te bespeuren. Hel afba
kende gedeelte heeft men bijna gehad, men
kwelt zich nu met de vraag wanneeer dat is
afgebaggerd, of men dan eên ander stuk Zal
uitzetten, daar mogelijk bïj het vergaan
van de Lutine, een gededte van het schip
is weggeslagen. Herhaaldelijk heeft men ook
te kampen met zandinstortingen, die uren
tijd vergen om weer op de gewenschte dieip;-
te te kunnen verder graven.
De g<3uddelverij van de „Karimata" geeft
ons wel een levend beeld, hoiC verzot,' d«|
mensch op het aardsche slijk is, hoe men
alles op het spel zet, zwoegt en slaaft om
wat van die gouden schijven in handen
te krijgen.
Misschien gaat het dezelfde weg op afe
met de vermeende erfenis van Neeltje Pa
ter: veel verwachtingen en illussies, die op
eens den bodem werden ingeslagen.
Examen Middenstandsdipfoima alg|e-
meene handelskennis.
Op ongeveer 20 plaatsen hebben in to
taal ruim 7000 jonge middenstanders zich
onderworpen aan een onderzoek naar.
hun elementaire handelskennis. In ©en
me|dedeeling daaromtrent van de afdee-
ling middenstand van het departemerat ^yan
Oeconomische Zaken lezen wij:
Het aantal opgekomen candidaten be-
droeg 7042, het aantal geslaagden 5738.
De uitslag van het volledig examen en
het speciale examen voor ouderen geeft
het volgende beeld te zien:
Volledig examen: Opgekomen 2744, ge
slaagd 2319, afgewezen of teruggetrok
ken 425, percentage geslaagden 84.55. -
Speciaal examen: Opgekomen 4298, ge
klaagd 3419, afgewezen of teruggetrokken
881, percentage geslaagden 79.50.
Totaal: Opgekomen 7042, geslaagd 5738,
afgewezen of teruggetrokken 1306, percen
tage geslaagden 81.48.
In de toekomst zaïl er nog meer dan
thans reeds geschiedde, naar gestreefd! moe
ten worden, dat schoolsche theoretische vra
gen geheel achterwege blijven. Voor de
toelkomst is het ook wenscheüjk, er naar
te streven, het aantal praktijkmenschen on
der de examinatoren te vergrooten.
Een onderdeel van het examen, waar
aan de cursusleiders in het vervolg bij
zondere aandacht zullen moeten besteden
is het onderdeel „bedrijfsleer.',' Het be
zwaar, dat voor dit vak wfejtnig goedq
leerboeken bestaan en zelfs weinig des
kundige onderwijskrachten te vinden zijn,
deed zich wel gevoelen.
Toch is dit, vak, dat zoo uiterma,ite
go:e|d bij de practijk van het leven kan
aansluiten, voor de toe'komstige midden
standers van het grootste belang. Vooral
de bedrijfsleer zal hun het inzicht moeten
ge'ven, op welke wijze de zelfstandige
middenstand zich tegen de concurreraüevor-
meai van grootbedrijf en coöperatie kan
verdedigen.
Verlaging Van de leierlingenschaal.
Dezer dagen werd door den minister van
Alge/meene Zaken in audiëntie ontvangen
een vijftal vertegenwoordigers der vijf on-
deirwijzersorganisaties, die gezamenlijk actie
voeren tot verlagiing der leerlingenschaal'.
Hoewel er weinig hoopvolle perspectieven
zijn geopend, werd de verzekering gegeven,
dat de begrooting nog niet definitjefl was
vastgesteld en dat de zaak van de leerEn-
g|e!t:schaal-verlaging nog ernstig door de
iregeering zou worden overwogen.
BezK>4c ^an Amerikaansche boeren.
Op het oogenblïk zijn 63 Ameirikaansche
farmers uit Ohio, onder leiding van den
In de Oranjekazerne te Amsterdam werd voor de eerste maal een officier beëedigd van het wapen Luchtdoel
- ^ïi-Xi^,. .'ïc: artillerie. Overzicht van de plechtigheid.
hoofdredacteur van een landb'ouwblad', dat
«llk jaar reizen naar Europa organiseert, op
we;g naar Frankrijk, om van daaruit Zwit-
selfiand, België, Nederland, Engeland en
Schotland te bezoeken.
ETTEN, 10 Augustus 1938.
De aanvoer op de heden alhier gehou
den veemarkt bedroeg 145 stuks.
De aanvoer van vet Vee was voldoende,
de handel tamelijk vlug en de prijzen vast.
De aanvoer van jong vee was matig, de
handel Iets trager maar prijshoudendH
De aanvoer van muntig vee was ruimer,
de handel redelijk en de prijizen als de
vorige week.
Die aanvoer van melkvee was voldoen
de, de handel traag en de prij'zbn ieiïs
dalende. I
De aanvoer van biggen was voldoende,
del handel redelijk en de prijz'en lageiT.
Prijzen: Kalfköeien vah f 255—320; kalf-
vaarzen van f265—300; meïïskoeien van
f260—f320; mager vee van f 155—220 vaar
zen van f120f170; graskalveren van f 60
—90; vet vee van f0.32—0.33 per K.G.
levend gewicht.
Biggen van f 16—f 18.
Veiling van Woensdag 10 Aug. 1938
Postelein f 1.—1.50; Dubbele Princ. f4—
9.—; Stoksnijboonen f5.50—10.70; Blauwe
druiven f3136.— Tomaten f4—4.50;Sav.
kool £3.70-3.80; Roode kool £2.50—3.90;
per 100 Kg.
Bloemkool £3.50-6.—; Perziken £3-8.-;
Komkommers f 1.80—4.70; Meloenen £15.50
—24-; Andijvie f2.70—2.80; Sla f 1.40-
3.20 per 100 stuks.
Kroten £2.10; Bospeen f4—4.50 per 100
'bos,
Veiling van Djonderdag 11 Aug. 1938.
Groote Kipeieren £3.92—4.27; Kleine kip-
ejeren f 3.52—3.66
Alles per 100 stuks.
Ge'w,eldig is de arbeid, en even geweldig
zijn de geldsommen, die in de laatste jaren
aan de wegenverbetering besteedt zijn.
En nog steeds gaat het onverminderd
door. Dé enorme sommen, die jaarlijks op
gebracht worden aan motorrijtuigen en
rijwielbelasting, worden weer besteedt aan
weglenverbetering en aanleg e» onderhoud.
Zoodoende staat ons land, al is het dan
misschien niet aan de top, toch ook zeker
niet achter bij eenig ander land, wat de
kwaliteit zoowel als het aantal kilome
ters der voor het snelverkeer geperfecti-
onneerde wegen betreft.
Behalve de wegen, hebben wij ook nog
het vraagstuk der rivierovergangen, hetwelk
in lons land met zijn vele rivieren van
elven groot belang is.
Nog maar enkele jaren geleden werd dan
ook de benzine-belasting verhoogd, om het
mogelijk te maken, de rivierovergangen, die
in het Rijkswegenplan liggen, van tolvrije
bruggen te voorzien.
Op dit gebied is onze provincie wel eenig
zins in ongunstiger positie, dan andere deelen
van ons vaderland.
Zeeland heeft toch wel zeer vele en ook
zeeir groote rivieren. De verschillende veren
zijn dan ook een vooorwerp van voortdu
rende zorg der autoriteiten.
Men denke maar eens aan de Wester-
schelde. Met zeer veel verlies worden daar
op drie, rekent men de Hjn Vlissingen
Te'rneuzen mee vier overzetveren
gee.xpJ.oitee|rd door de Provincie.
I>e' drie belangrijkste, VlissingenBres-
kens, TeineuzenHoedefcenskerke en Wals
oordenHansweert, leveren een verlies op
van aanmerkelijk meer dan 2 ton per jaar.
Daarvan wordt 80 pet. door he't Rijk
geUragen. De hjn Vlissingen—Temewzen,
met een groot verlies, wordt alleen door dei
Provincie gefinancierd.
En dan moet iedere Zeewwsch-Vlaming
die naar het midden van Nederland wiï,
nog hooge vrachtprijzen op de booten be
talen.
Voeg hierbij nog de Oosterschelde dien
sten, de veren van Noord Beveland, het
veer ZijpeAnna Jacobapoldcr, en het zal
duidehjk zijn, dat ieder jaar door die
Zeeuwsche eilandbewoners zeer groote som-,
men betaald moeten worden aan veergelde»,
die in andere provincies bespaard kunnen
worden. En dit bevredigt ons gevoel niet.
Aan wegenbelasting wordt evenveel be
taald; de benzinebelastingverhooging voor
het bouwen van tolvrije bruggen wordt
evenzeer "betaald; ep dan moeten "Be eilandl-
bewoners nog eens veergeld betalen. Nu is
dit zeer zeker een der risiko's, die het wo
nen op de eilanden met zich brengt. Maar
niettemin, het doet een weinig onaangenaam
aan. Wie zal echter hienn verandering
brengen? De N.S.B, weet er raad voor,
althans zegt het te weten in de Proyini-i
ciale Staten van Zeeland. En welke raad?
Wel, zeer eenvoudig: „booten vrij." Even
wel en dit is een slecht teek'en voor hun
stelling: als hun gevraagd wordt, een finari-
dieringsplan over te leggen, zwijgen 2e in
allei talen. 1
Hoe zou zulks ooit mogelijk zijn.
Nu, bij hooge vrachtprijzen leveren dei
Zeeuwsche veren een verlies van totaal
bijna 3 ton. i 1
Wat zou het kosten, als er vrije booten
voeren?
Eenvoudig niet te berekenenl
Neen, dat gaat niet. Wel met hand eü
tand werken om zoo goed mogelijk inge-
richfe diensten te krijgen en de tarieven
zoo laag als >het kan, doch pleiten voor vrije
booten lijkt me het grij'pen naar een scha
duw. i
Behalve de veerdiensten kent Zeeland
nogi een rivierovergang, waar hooge tarie
ven moeten betaald worden en wel de
Thoolsche brug. Doch daarover volgende
kepr. I I
zoodat het mooie witte glazuur Uwer tanden weer te voorschijn komt Tube 60, 40 en 25 et. (Oranje verpakking met blauwe band.)
OorsprsDkeiyk historische gegevens vrü be
werkt, van het leven van don fclelnen boer van
voor 30 iaat. Auteorarechtvoorbehouden.
Na ongeveer een uur geloopen te hebben
zijn de Geuzenkamps op het land aan^ko*
men. Vervelend toch, het land zoo ver van
huis. Je bent al moe eer je aan 't werken
gaat. Vooral als je wat hebt moeten dragen.
Nu kan de arbeid beginnen.
Vader zal de aardappels botten en Kees
en Rika zullen ze oprapen.
Als Vader ver genoeg voor is zal hij hel*
pen rapen, 't Is zwaar werkl voor vader.
Döor al de regen is het land stijf en on»
naituurlijk. Hij spit de bossen uit den grond.
De aarde valt niet uiteen, de aardappels
moeten uit de klei worden genepen.
Het ktast vader moeite om de bossen te
vinden. Het loof is al zoolang dood en het
onkruid was dit jaar niet bij te houden,
vooral niet nu het loof zoo vroeg dood was.
Eenmaal zijn ze nog schoongemaakt ge?
worden na het afsterven van het loof.
Maar het is alles er weer onder gegroeid',
Het werk schiet zoo niet op. Vier sne»»
den(l) deltt vader er uit. Kees en Rika
hebben ieder twee sneden op te rapen. Die
manden staan tusschen in. Een voor de
griooten, van drie in een mud, een voor dei
poters van vier in een mud en eiest» oud'e
etmmer v,oor de kriel. Maar weinig komen
er in de gr;Oote mand terecht, meer in die
potermand en nog meer in de emmer. Dez'd
is vlug vol. Moet telkens worden uitget»
bracht. Maar de mand voor de grooten
schiet niet op.
Reeds is de mand voor de poters ook' al
.uitgestort.
Vader heeft de maat voor de grooten
al verkleind, maar een poter is tenslotte
een poter en kan niet bij de grootenj.
Het stemt vader somber.
Neen zijn verwachtingen waren niet hoog
gespannen, daarvoor waren ze te vroeg dood
gegaian en dat het beschot (2) zeer laag
zow wezen, daarvan heeft het dokken(3),
dat hij reeds eenige malen had gedaan hem
wel overtuigd. Als het acht uur is houdst
meln met de arbeid op om de knaplzak
leeg te maken. Als vader de vereischte ar*
beid overziet en het kleine hoopje grooten,
nog klein in hun soort, eigenilijfc geen eni»
kele tlinke aardappel er bij, nog geen mud,
ein dan niet minder dan vier maal vier
rijen er uit, dan verdonkert een diepe rim*«
pel zijn anders wd opgeruimd gelaat en
spreekt er zorg uit zijn gefronst voorhoofd.
De kinderen, och die trekken het Zich niet
aan. Beseffen het niet. Vinden het veri*
drietig, dat ze zoo slecht opschieten, zoo
weinig aardappels kunnen delven, zoo
moeten peuteren om al dat ktieï uit den
natten grond als uit te knijpen.
Met hun bemodderde k'nieën zija zie near
het lèind' van het stuk geloopen, om bij de
hoofdgreppel naar wat bramen te zoeken.
Vader is op de bossen stroo blijven zitten.
Hij peinst en peinst, maakt berekenirie
na berekening. Geen vijf en twintig mud
komt er uit per gemet. En dajn nog slechfl;
van smaak. Niet om te eten. Als spetó»
kigö ballen liggen ze op de schotel. Och
zoo hoopvol was hij dit jaar begonnen. Met
eligen werkkracht zou hij zijn bedrijfje
dit jaar kunnen schoonhouden
Geen uitgaaf voor hulp. Dat was een
voordeel. Dat spaarde heed wat uit. 't Was
voor hem wel erg hard werken. De küif
deren waren van goeden w'il zeker, maar
hun werk bracht toch zoo weinig aarde aan
den dijk nog. En dan zoo,n buitengewone
natte zomer. Dat was reeds erg genoeg, 't
Gaf in den regel weinig beschot. „Een nat
jaar is een slecht boeren jaar," had vader
altijd gezegd, ho^e weelderig de vruchten er
ook voorstonden.
En dan dat kwaad in die aardappelen»
Zoo vroeg reeds. En zoo sterk doorgegaan.
In een paar dagen stonden de aardappels
zwart en stonken ze. AanvankeUjk hadden
sommigen gedacht, dat het onweer in de
aardappelen was gesilagen, toen op een en'
kelen akker het zich had geopenbaard als
een kleine zwarte ronde plek. Ben paai
dagen later was geen twijfel meer mogelijk
en' stonden de meeste velden reeds zwart
en ontbladerd.
In verscheidene jaren had het kwaad zich'
niet meer in de aardappelen vertoond).
Eigenaardig dat de voor kwaad vatbare soort
del Eigenheimers er vrij van gebleven waren.
Maar die waren er nog niet Veel. Slechts
enkele groote boeren hadden een paar ge*
meten. De meeste kleine boertjes hadden
evenals Geuzenkamp uitsluitend bonte en
blauwe. En hij, Geuzenkamp, trof het dub^
bel slecht. Hij had zeker van de minste
van de minnen. Hij was dit voorjaar er^
laat geweest. Later dan gewoonlijk. Aan
laat zijn had hij geen hekel'. Daar wa^
zijn aard nieit na.
Vader had hem altijd gezegd: „De eerste
beihoef je niet te wezen, maap zojg, dat
ja bij de eersten hoort; liever de aUea*»
eerste, dan de allerlaatste."
En dit jaair was hij bij de allerlaatste ge*
weest. Dat kwam zoo. De baandör (4) was
nog niet afbetaald. Toen het April was
moeSit hij nog ruim vijftig gulden betalen.
Hij had het niet gehad. Wel was de baander
niet ongerust, maar ja als je in het krijjt
staat dan durf je zoo niet aan te dringen.
Het gevolg is dat je dan voor 'laatst get»
houden wordt. Kunstmest dit jaar bijmond^^
jêsmaat. Hij had het wel giebruikt, maar
minder dan gewoonlijk.
Geliaald op het najaar. Dat was wel meer
vooirgekomen. Maai toch had hij: er dit jaar
niet diep in durven bijten.
En nu trof hij het dubbel ongelükkigl.
Zijn aardappels laat boven en minde;r hard
gegroeid. Bij het begin van den bloei was
het kwaad er al ingevallen. Van andlere»^
hoorde hij spreken van een beschot van
30 mud, anderen van 40 mud. En hij zou
ze'ker niet meer dan 25 mud delven. Hoie
zoiu hij alles betaald' moeten krijgen? Van
't vorig jaar stond er nog zoo hier en daar
wat. Geen groote bedragen.
Geen landpachten. Daar zorgde hij eerst
voor. Maar de schoenmaker, de koolboer,
de kleermaker en nog een enkel postje
meer. AUes bij elkaar zeker nog meer dan
twee honderd gulden.
En of zijn vrouw met de winkels wel
effen was? Die had haast geen inkomen ge*
had. De opbrengst van een dertig kippett
en van twee koeien. Anders nriet. Maar ze
was zuinig en kon met een gulden meer dan
een andetr.
De Kinderen waren teruggekomen. Door
hun gekout haalden ze hem uit zijn zwaaay
moedige gedachten.
(1) sneden is rijen.
(2) beschot is opbrengst.
(3) dokken is probeeren hoe de opbrengst
is-
(4)i baande» is iemand die het lanid mtet
del paarden bewerkt.
