CmVi^KBLADÖpGED.GD0nD5LA6 voÖRDlZUID-H0ainZEElJW3CHE EIIAnDEM
SCHUDT UW LEVER
WAKKER
N.V. üiïGEVERSMAATSCHAPPIJ „EILANDEN-NIEÜWS"
STICHTELIJKE
OVERDENKING
lie Jaargang
ZATERDAG 23 JULI 1938
No. 957
Uit het Kijkvenster
Als U „Mijnhardtjes" vraagt, dan
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDEN" 18e JAARGANG
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Der geloovigen opwekking
ten jongsten dage.
Voor Uw mooiste reizen.
Moet U „PÜTAX" eischen.
Vereenigingen of gezelschap
pen vraagt prijs voor een
tourwagcnrit.
Eerste klas materiaal, en daar
bij zeer billijk.
Wij zijn dag en nacht te be
reiken per telefoon No. 20,
Aanbevelend,
N.V. PULLEMAN'S
A U T O B E D R IJ F
Advertenae»pifls 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienst*
aanvragen en aanbiedingen van 1—6 regels 80 et.; Boekmaan»
kond^ing 10 cent per regel Contracten belangr^k lager.
UITGAVE VAN
Gevestigd te Middelhamis Prins Hendrikstr. 122 C Giro 167930 Fostboz 8 Tel. 17.
Bijkantoor voor Zeeland: St. Maartensdijk, Markt, Telef. 59.
Abonnemencspr^s 85 cent pet 3 maanden yooruitbetaling.
Verschijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
Afzonderlijke nummers 5 omt Buitenland 8 gulden per jaar 1
En. indien de Geest Desgenen, Die Je'
zus uit de doodeni opgewekt heeft, in
- u wooiit, zoo zal Hij, Die Christus uit
de doodeni opgewekt heeft, ook uwe
sterfelijke lichame» levend maken, door
Zijnen G^eest, Die in u woomt.
I Rom.; 8 11
Dat zij» troostrijke woorden voor het
Sio» Gods, dat in het land hurnner vreemj'
delingschap nog vartoeft, en eeme veir|<
wachting koestert op een beteren staat-
Reiktei der geloovigen verwachting slechts
tot aan het graf, dan ware het dlroevüg ge?»
steld. Da Apostel zegt elders: „indien wijl.
alleemilijk in dit leven op CHristus zijbi
hopeinde, zoo zijn wij de ellendigste vam
alle m'euechen".
iMaar rjsen, Gods volk heeft eene toCf'
komst, eera: eeuwige toekomst. Die Heeire
is Zijts volk een God van volkomen zalig"
heid. Hy heeft hen lie£ met eene e.6uwig«
liefde, met een liefde, die onveranderlijk
is. Een vrouw moge; haar zuigeling ver*
getein, dat zij zich niet ontferme over den
zoon haars bulks, de Heere zal de Zijnen
niet vergeten. Zij zijn in Zijne handpalmen
gegraveerd. Hij heeft ze lief in hun geheejlte
persoon. Naar ziel en lichaam zijn ze %p>
geven aan Christus. Voor beide heeft
Christus Zijn bloed gestort en allen naa;t
ziel en lichaam toit Zijn eigendom ge"
maakt. Daarom zullen alle; uitverkorenen,
geroepen geloovigen in ziel en lichaam
verheerlijkt worden. Hoort Job: „ik weet,
mijn Verlosse;r leeft, en Hij zal de laatste
over he|t stof opstaan, en als zij n|a mijbie
huid dit doorkniagd zullen hftbhen, zal
ik uit mijn vleesch God aanschouwen; Die='
welk© ik voor mij aanechouwen zal, en
mijns oogen zien zullen, en niet een
vreemde: mijne nieren verlangen zeer in
mijnen schoot".
In het vorigie; vers heet het: en indien,
Christus in uliedeji is, zoo is wel het
lichaam dood om der zoniei wil, maar de
gee^t is levend om der geTechtigheid wil.
Al moet ook Gods volk sterven, de schei=>
dirg van ziel en lichaam doormaken, al
keert het lichaam weer tot stof, de geest
of da ziel zal leven om der gerechtighei|d
wil. Zoo bepleit de Apostel de zaligheid der
zi,el, hare' verheerlijkii^g terwille van de
genechtigheid Christi.
Maar ook 't lichaam zal volge». Neen, 't
zal Met altijd in het graf blijven. Diat is
gegrond in de opstanding van Jezus Christ»
tus uit de dooden.
Christus' lichaam is niet in het graf ge«
blevei», hoezieer de vijanden het hadden
begeierd. Noch steen, noch zegel van Paulus
noch de tempelwacht der Joden konden
zulks beletten. Hij, dip dood geweest is, is
weder levendi geworden. Hij kon door den
dood ndet gehouden worden. De smarten
des doods zijn Hejn ontbonden. De Vader
heiSift Hem opgewekt ton blijke, dat vol*
komen voldoeining is aangebracht. Het
Goddelijk racht verheerlijkte zich in die
opstanding. „De Heere is waarlijk opge='
staan", het was de blijde betuiging van de
jongerein des Heeren. Eingelenmondien heb»
ben het verkondigd; zelfs de wachters tot
getuigen gesteld; de discipelen en discipe*
linnen, hebben met groote kracht de opstan;*
ding Christi verkondigd.
De Vader heeft Hem opgewekt. Daarin
blijkt des Vadeirs liefde, macht en getrouw*»
heid. 11 ,1
Maar ook de Heiilige Geest is daarbij bef
trokken. Welk ,een nauwe betrekking is er
tusschen Christus sis Middeilaar en diep.
Heilig;e,n Geest. Van den Heiligen Geest is
Christus naar Zijne menscheHjke natuur
ontvangen en geboren. Op Hem rustte de
Geest der wijsheid en der sterkte;
door den Eeuwigen heeft Hij' Zich God*!
pnetraffelijk opgieofferd en is Hij ook op'«
gestaan uit de dooden, ten blijke, dat die
Vader volkomyen voldaan is. Daarom is de
opstanding van Christus troostbron voor
de KerK, Christus is opgewekt uit de dooe"
de» len is de Eersteling geworden dergene^
die ontslapen zijn. i
Zalige troostbron. Voor wien? De Apostel
wijst op den proiefsteen, wie een gegrondb
verwachting kan en mag koiesteren op d'e
volle zaligheid. Indien die Gees* in u
wooiït. Dezielfde Geest, Die in Christus is.
Die den Geest van Christus niet heeft, die
komt Hem n'et to^s. De inwoning des Gees*
tes in ons is het fundament van alle heil;
het is de worljel van het leven in eieuwige
he,eTlijkheid. De inwioning des Geestes is
albeslissemd. Dfc dit mist, mist alles. Wee
dei» mensch, diie louter steunt op uiterlijke
belijdenis, is die nog zoo zuivler en aü;
spreiefkt hij nwg zoo rec'htlzinnig ovter
Christus. Hij bouwt op een zandgrond. Hij
koestert zich in een valsche hoop. En wie
zal zeggefn hoe groot dat getal is in deze
dagen van grenzelooze oppervlakkigheid.
De Heilige Geest moet ons persoonlijk ge^
geven zijn. Dis inwioning des Geestes diene
om' alle zegeningen Christi deelachtig te
makew, ,om Christus Zelf te verheerlijken
ir.( het h.arfce dat Hij een gestalte in ons
verkrijge. Neieii», nooit ^al iemand Christus
ent dei kracht Zijner opstanding kennen,
zaligmakend kennen en ondervinden dan
door de gezegende inwoning des HeiUg'en
Geeistes. Hij is de omlosmakelijke band van
vemeeragmg met den levenden Biorg. Zon"
der da iiïwoning des Geestes kan eir vani
«len opwekking! tot een nieuw leven geéail
sprake zij» en geen gegroende verwachting
op de opstanding Ijen jomgsten dage tot
eetuwige heerlijkheid.
Immers, dat g|e^egend gevolfe ven»
binidt de Apostel aan de inwoning des
Geestes. Indien de Geest desgenen, die
Jezus uit de dooden opgewekt heeft, in u
woont, zoo zal Hij, Die Christus uit dei
doodem opgewekt beeft, ook uwe sterffes"
,hjke lichame» levend maken door Zijnen
Geest, Die in u woont.
Sterfelijke Uchame» Ook Gods volk
sterft. Be»srlei wedervaart den rechtvaar»"
dige en den goddelooze. Toch welk een
verschil. Ddie buitie» Christus leeft en sterft
oirjimoet den dood gewapend met, zijn
prikkel. Niefi alzoo die allen, die Christus'
Geest deelachtig. Hem zijn ingeplant.
Voor die allen is de dood een doorgang tot
het eeuwige leven. Wordt de ziel der
geloovigen van stonde aan tot Christus
haar Hoofd opgenomen, keert het lichaam
tot de aarde waaruit het genomen is, toch
het zal r»et altijd stof blijven. O neen, dit
sterfejlijke zal onsterfelijkheid aandoen en
dit verderfelijke onverderflijkheid. Neen,
dan behoieven Gods kindenen niet te
treuren als degenen, die geen hoop hebi«
bemt, als zij hunne dierbare betrekkingen,
die in den Heere sterven, wegdragen naar
het graf. Dat graf zal niet altijd over de
lichamen van de in den Heiere ontslapenen
hee.rschen. Christus heieft die laatste
sterktie, dat harde graf, ingenomen en
geheiligd voor de lichamen Zijner kindte»"
ren, waar zij rusten op hunne slaapt
stedeirt tot dien dag als Christus komen
zal met groote kracht en heerlijkheid. Dian
zal de kracht va» Christus' opstanding!
zich verheerhjkea door Z\jnen Geest, Die
in het hart Zijns volks woont om 'al d|ei
lichamen der zijnen op te wekken uit
hunne graven, en aan 't heerlijke Hchaam
van Christus gelijkvormig te maken. Dan
zal de dood versloaden zijn tot oveTwSn|=»
néng. Dood, waar is uw prikkel? Hel, waar
is uw overwinning? Die prikkel nu des
doods is de zondq en de kracht der zond^
is de we*. Maar Gode zij dank'. Die onsl
de oveirwinning geeft door onz^en HeierS
Jezus Christus.
Gezegende dag. Ho|e arm' is dan de Wep
reld. Eem iegelijk, die buiten Christus leeft
e» sterft, zal ook opgewekt worden doop
de rechtvaardigheid Gods. Dat zal echter
een opstanding der verdoiemenis zijn.
Diat we toch onszelVen onderzoeken oi
we den Heiligen Geest hebben ontvangen,
dat Die persoonlijk ons is gegeven. Wordt
dat niet openbaar in de vrucht? Leest
maar de volge»de verzen, waar de Heilige
Geëist on3 gegeven wordt tot heiligmaking,
om niet naar het vleesch te leven, maar
om door den Gejast de werkingen des
lichaams te dooden. Dan zult gij leven, dat
is het leven Christi om uit Hem te trekt*
ken door het geloof alles wat we tot he^
levie» en de gelukzaUghedd van noode
hebben. Onze dagen gaan zwanger van
veiel zelfbedrog en zelfmisleiding. De Heeitie
geve u gena getrouw te handelen om te
staan naar een vasten grond der zalïgbeM
in Christus door den Heiligen Geest.
Ds. Bf.
Het is tegien de. Kerk gericht. 1
In Duitschland maakt de Kerk, die trouw
aan de belijdenis wil blijven zware öjden
door. Het beginsel van den totalen staat
verdraagt zich niet met de vrijheid van 's
Heeren Kerk. De Kerk en de godsdiensti
maakt moeilijke tijden door. In een der
bladen vonden we dezer dagen dienaangaan»'
de het volgende:
„Sedert begin Januari zijn de Voli>=
„gende maatregelen tegen de Duitsche
„Protestantsche organisaties genomen:
„Ontbinding van vele Broederraden;
„ontbinding van de Apologetische Cen?"
trale in Berlijn, die onder leiding stond
„van dr. Kuneth en het centrum was
„van de verspreiding van Protestantsche
„geschriften; ontbinding van de Diuib»
„sche Christelijke Studenten Vereeni"
„ging, afdeeling van de Wereldfederatie
„van Christen^Studenten en verhinde*
„ring van eiken voxp\ van voortzetting
„van dit vereenigings<verband; verbod
„van het Catechetische Seminarie
„voor het kerk^ressort Berlij» onder lei*
„duig van Superintendant Dusk; inbe"
„slagneming van de vier kerkelijke bu*
„reaux in Berlijn; deze laatste maatregel
„is echter op aandrang van de Belijde»"
„mskerk weer in zooverre ongedaan ge*
„maakt, dat drie van de vier bureaux
„weer zijn teruggegeven. Voorts hebben
„in het afgeloopen jaar ongeveer acht*
„honderd predikanten langer dan één
„dag in de gevangenis gezeten en ^ijn
„er velen uit hun ambt ontzet en gei*
„schorst, omdat onder de huidige omstanf
„digheden de salarissen der predikanten
„reeds tot het uiterste zijn ingekrompen.
„Een voorbeeld van den omvang van
„dit boetestelsel is, dat een groep van
„20 a 30 predikanien te zamen in ver*
„loop van korten tijd 6000 R.M. boete
„heeft moeten betalen".
'tZijïs droevige tijden voor de Kerk van
Duitschland. 't Gaat om de godsdienst.
Het .nationaal*socialisme is vijand van de
*Kerk. Wat een bittere ontgoocheling voor
die predikanten, die aanvankelijk het ver*
derfelijke beginsel van het nationaal*socia*
lismie niet onderkennend, het hun steun
hebben gegeven. Die zich aan een ander
spiegelt, spiegelt zich zacht. Dat ons volk
moge leven bij de eenvoudigheid van Gods
Woord. Het zal er wel bij vajren.
houden zijn gebleven. Men zocht heü in
de huidige bioscoopwet. Verwachtte veel
van filmkeuring. De practijk leert wel hoe
me» daar mee uitkomt. Goddelooze en
schunnige stukken worden nog vertoond,
zooals de film „Grazige Weiden", door
Alphens burgemeester verboden, waar met
God wordt gespot. Waar God wordt voor*
gesteld i» den persoon van een neger, die
sigaren rookend aan een tafeltje met Noach
onderhandelt, hoeveel vaatjes sterke drank
in de ark zullen worden toegelaten.
Schandelijke en goddelooze spotternij. En
met zulke filmen wordt de Nederlandsche
jeugid opgevoed. Walgelijk. Zulke filmen
worden door de keuring toegelaten.
Schandelijk en profaan. Wat moet er zoo
van onze jeugd terecht komen.
Hoe jammer dat de openbare bioscoop
niet is verboden.
't Zou ons volk ten zegen zijn geweest..
Nu wordt het op schandelijke en walge*
lijke wijze ten verderve gevoerd.
Ple brieitwisseling tusschen Kuijpier en
Groen. Kanners in Scheveningen.
iDToefein^s en troost. Die kranke
moeder.
Dr, Knijper e,n Mr. Groen van Prinsterer
geraakten alzoo in drukke correspondentie.
In meerdere brieven van Groen is de
ontboezeming te vinden, dat hij Kuijper den
man acht, om aan het orthodox volk lei*
ding te geven op kerkelijk en schoolgebied.;
Aan de leiding op deze twee terrieinen was
mede verwant het stuur geven op zuiver
politiek gebied. Een georganiseerde antirev.
of gereformeerde partij bestond vóór 1878
niet. In Vieirkiezingsdagen zond Groen een
of meer vlugschriften van zijn hand uit.
En zijn geestverwanten steunden Groen en
zijn candidaten, niet op een gedetailleerd
program, maar omdat Groen een goieden
naam had en men hem als leider volkomen
vertrouwde, en dus volgde.
Kuijper stond in Utrecht. Dsr. Beets, Her*
vormd ethisch predikant, had zijn beroiep
aldaar begunstigd, doch spoedig ontstond
tusschen Kuijper en Beets verwijdering, toen
Kuijper het modernismie begon te bestrijk
den en de menschen wees op het onschWfl»
tuurlijke van de Hervormde Synode.
In Augustus 1869 huurde Kuijper kamers
in Scheveninjgen. Hij vierheugde zich dan
ook de» heer Groien wat gemakkelijker te
kunnen bezoeken. Kamers bij juffrouw van
der HMaar juffrouw van der H.
vroeg f 130.per maand, terwijl anderen
voor f 110 per maand vqel grooter ruimte
konden verwerven. F130 voor een maand
kamerhuur. Dr. Kuijper wdlde niet afdingen
maar, hij schreef aan Groen:
Dat spijt mij' dan zoo, dat
juist menischeti, die men liefheeft om
den geloove, zoo zelfzuchtig in hun
handelingen zijn. Overvragen is een
der Scheveningsche dorpszonden, maar
de Christenjn moesten daar toch aan
gestorven zijn. Zeer hoop ik tijdens mijn
verblijf aldaar van 18 Aug. tot 18 Sept.
ix)g eens het genoegen te hebben u tje'
genieten".
Welnu, met Groen van Prinsierer en zes
andere groote mannen had Dr. Kuijper
een comité gevormd, dat arbeiden zou aan
ontvangt U hartvormige cachets met den naam Mljnhardt, die allerlei pijnen snel doen verdwijnen
dei vrijmaking der Hervormde Kerk. Kuijper
was van oordeel dat eerst het Kon. B,ee»
sluit van 1852 moest ingetrokken. Dan trad
weer de toestand in van 1816 tot 1852 en
kon men op aansturen vóór het KonÜnki*
lijk Besluit van 1816 te doen intrekken.
Groe» was het daar van harte mede eens.
Na enkele jaren echter, zoo blijkt uit de
brieve» vond Mr. Groen Kuijper wel eens
wat al te voortvarend. Met de doleanltie*
gedachte is Groe» het nimmer eens geweeet,
dat wil zeggen voor zoover hij die tot 1876,
zij» sterfjaar, kon bespeuren.
De bioscoop werkt verwoestend.
Het leven wordt ruwer. Heilaas ook ten
plattelande. Al moet daar nog niet zoO' erg
geklaagd worden als in de stad.
Een van de grootste factoren van ver*
ruwing is zeker wel de bioscoopi..
Het kwaad der bioscoop is ontzettend.
We lazen dezer dagen eenige cijfers ove(r]
de bioscoop in Engeland.
Daar betalen de bezoekers per jaar meet
dan 40 millioen pond, ongieveier f360 milU'
oen aan entreegelden.
Gemiddeld 20 millioen menschen vullen
in dat land cte Vele biosoopfen-
„Patiünonium", van 27 Januari 1938 dit
besprekend schrijft: „Moge men in onze
kringen zich van geregeld bioscoop bezoek
onthouden". i
Jammer, dat de verwante kamerleden van
Patrimoinüum niet beter in dien geest heb*
ben gehandeld. Er was in de Tweede Kamer
een voorstel om de publieke bioscoop te
verbieden. Helaas men het het voorstel!
links liggen. s
Bij aanmeming van dit voorstel zou de
bioscoop voor wetenschap en cultuur be<
Over de vacantie van Dr. Kuijper en gei«
zin in Scheveningen in 1869 kan ik nietisi
rapporreere», dan dat ook eens aan eep
diner ten huize van Groen op diens buitenf»
verblijf in Wassenaar werd deelgenomen.
Waar beide mannen elkander toen meer*
malen ontmoetten, was voor correspondentie
geen aanleiding. Maar zie, daar in October
kwamen er weer wolkjes opdagen. Donkere
wolkjes, maar ook troost door de piandmo.
Er was in die dagen groot schoolverzuim
door de kinderen. De Leerplichtwet is eerst
in 1901 ingevoerd. Men zon op middelen
om dat schoolverzuim te keeren. In een vej5«<
ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN
en IT zult 's morgens „kipleliker"
uit bed springen.
lederen dag moet Uw lever minstens een liter gal
In Uw Ingewanden doen stroomen. Wanneer deze
stroom van gal onvoldoende is, verteert Uw voedsel
niet, het bederft. U voelt U opgeblazen, U raakt
verstopt. Uw lichaam is vergiftigd en U bent
humeurig, voelt U ellendig en ziet alles somber in.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen.
U moet CARTER'S LEVBRPILLETJES nemen om
een liter gal vrij te doen stroomen en U zult weer
geheel fit zijn. Onschadelijk, plantaardig, zacht, on
overtroffen om de gal te doen stroomen.
Eischt Carter's Leverpilletjes bij apothekers en
drogisten, f. U.75.
gadering van voorstanders van hef ChristCi*
lijk onderwijs verdedigde Kuijper een voor*
stel, dat géén leerplicht en géén kosteloos
oinderwijs het middel mocht wezen om
schoolbezoek te bevorderen, omdat hij
daarvan te veel succes verwachtte voor het
Openbaar Onderwijs. Dat voorstel werd
echter verworpen en toen verliet Kuijpler
met zijn naaste vrienden de vergadering..
later schreef hij aan Groen: Dlie dag,
27 Oct. 1869, maakte mij wel wat moeden
loos. Toen kwam de Heer mij weer troosten
Vandaag wasi ik jarig en dooir elenige ge*
meejKiieleden werd ik verrast door een prachi*
tige pianino van de beste soort. Wat word*!
't hart dan weer klein I
Zoo was Kuijper in die' jaren. Spoeldlig|
rts'S'rgedrukt, maar ook spoedig weer op de
beis'n. In den loop der latere jaren was hij
menige storm te boven gekomen en groeide
zij» karakter meer uit. Zelfs was hij als leJJ
der met immer even prettig in den omgang.
Hij was dermate gewend! op alle dingen
den besten kijk te hebben, dat hij heel moei*
lijk kon velen, dat ook anderen een eigpi
visie op de zaken hadden. En dat heeft in
de partij nog al eens moeilijkheden gegeven.
I» elk geval, Dt. Kuijper was een zeer bijt"
Zionder mensch, m'et een buitengewoon ver""
stand begaafd en hij had alle kwaHteiten
die mien aan een veldheer pp kerkelijk' e'n
politiek terrein mocht stellen. Daarbij was
hij 'oen uitnemend schrijver en even keurig
sprekei. Ook beschikte deze politicus overi
eie» voorbeeldig geheugen. Hoe kon hij
spms in de Kamer met gesloten oogen, de
arme» gekruist, ietwat zitten dommelen I Dat
dacht men. Maar, als vijf, zes sprekers hun
lang betoog hadden beëindigd, rees Kuijper
overeind om eUc hunner, zonder eenige aan*
teekening vóór zich, voor de broek te
geven, zoodat zij meesmuilend moesten re*
tiroeren, hun argumentjes alle uiteengera*
feld en afgekeurd maar weer medeneft
mendi
H,oe meer de jaren ons van Kujj'pje*!
scheiden, hoe beter diens arbeid kan woii*
den overzien. Ten aanzien van de positiei
der Herv. Kerk en haar dwangf^bestuur
moet gezegd, dat Kuijper haar geen behoui*
denis heeft aangebracht. Nog zijn de Kon.
Besluiten van kracht! Ook heeft de A.R.
Partij dit geheele vraagstuk laten liggen. Het
IS inderdaad zeer ingewikkeld van aard, maar
de belangstelling er voor is vooral sedert
de doleantie van 1886 zeer gedaald. En nu,
we schrijven 1938, ligt de Herv. Kerk daar
nog als een kranke moeder, naar w|ie de.
„uitwonende kinderen" nog wel eens komen
zien en haar kwalen bespreken, maar geen
hunner brengt geneesmiddelen aan. De groo;>
te Medicijnmeester zal Zijn krachtige hand
moeten openbaren, wil het ooit goed komen.
Indien dat geschiedt, zal het misschien
zijn in een weg van grooten druk. De nood
moet zoo groot worde», dat al wie God
naar Zijn Woord willen dienen, elkander
met schuldbelijdenis opzoeken. Dan zall de
een den ander uitnemender achten dan
zichzelf. I
WAARNEMER,
Telef 20 OUDE TONGE
