ailUi/EEKEUADopGED.GQOnDSIAG vÖGAolZUID-HOaEÏiZECW^ EHAMDEn Simon Gieke N.V. UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „EILANDEN-NIEUWS" Zeer tarieven 10e Jaargang WOENSDAG 29 JUNI 1938 No. 950 Limonade Wij belasten ons I HET DUITSCHE PROBLEEM OFFICIEELE CRISISPUBLICATIES IM VAN LOON, v.h.J.deKorte| Autobusondern. „E.FA.O." WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDEN" 18e JAARGANG I van Yollenhoren's flesschen Bier Tel 52 Middelharni» De ketter van Scherpenisse :1' UITGAVE VAN Advertentle«piys 20 ceat per regel. Reclames 40 et.; DiensH aanvragen en aanbiedingen van 16 regeb 80 <X.; Boek«aan« k<»idi(ging 10 cent per regel Coatraclen belangr^k lager. Gevestigd te Middelhamis Prins Hendrilcstr. 122'C Giro 167930 Postbox 8 Tel. 17, Bijkantoor voor Zeeland: St. Maartensdyk, Markt, Telef. 59. Aboimementsprjs 85 cent per 3 maanden 1^ vooniitbetalinjt. Verschdgnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per wed:. Afzonderlijke nummers 5 cent Buitenland 8 gulden per jaar II. Het is niet voor tegenspraak vatbaar, dat de ontzaglijke groei van het nationalistisch sentiment in Düitschland voor bet groot'» ste deel een gevolg is van de napoorlog" sche onderdrukking door het Versailkr Vre» d«s»traclaat. Als men verklaren wil, hoe het mogelijk was, dat Hitler zulk eem ge' weldige aanhang kon krijgen, mloet men terug naar 1919. Toen is de kiem gelegd voor het Dluilsche nationaa^socialisme in de Fran* sche stad Versailles. Als men daar te;n huidigen dage de Spiegelzaal bezoekt, ziet men er nog de historische tafel staan, waaraan Clémenceau, Lloyd George en Wil* son gezeten waren bij de plechtige onder» teekening van het Vredestractaat. Zij waxen het vooral de eerste die door hun matelooze gestrengheid en wraakzucht aan het Duitsche volk schier alle levensmogelijk* heden ontnamen en het in een toestand brachten, waarin het tot een wanhoopsstein=' ming moest geraken. En toen er een man opstond, die met geweldige energie en zeld» zame propagandistische bekwaamheid zich aan hel Diuitsche volk als leider v'oorstelde en het beloofde, hejt uit de slavernij der mogendheden en uit de economische th lende te voeren tot vrijheid, arbeid en brood, toen was het vanzelfsprekend, dat deze man het zelfbewuste volk der Dlii^ schers achter zich moest krijgen. Ook' zij, die het met de nationaal«socialistische ides' ologie, met zijn rassenleer, zijn anti'semie'» tisme, zijn geweldmethoden, zijn staatsver» heerlijking etc. niet eens waren., volgden in groote massa den „Führer," omdat zij in hem den man zagen, die Dfuit^chland zou redden van de ondergang, die het op* ir^ternatioTiaal gebied zou bevrijden van de slavernij der voormalige vijanden en die het in Duitschland zelf zou verlossen van de dreigende gevaren van het communisme, dat eveneens voor e en groot deel een pro* duet was van de maatschappelijke ellende, vcTioorzaakt door het dictaat van Versailles. Dit nu vaststaande, zijn w'ij geneigd ons af te vragen, of dan de dictators van Ver" sailles niet een ontzettende psychologische en historische fout hebben gemaakt, door een volk van meer dan 60 milUoen zielen in zulk een slavenpositie te brengen. Moe? ten zij nu zelve niet worstelen met de pros' blemen, die geboren zijn uit hun meedoo* genloosheid? Iriderdaad: de Franschen, die in 1919 DuitSchland eronder hadden, vreei* zen nu hun opgestanen erfvijand, die her? boren is onder de Hitleriaansche begeeste? ring en is geworden een geweldige macht in Europa. Het is echter heel gemakkelijk, achteraf de fouten aan te wijzen, door de groote man? nen der wereldhistorie gemaakt. Die vraag is: konden zij anders? Zij hebben aan Duitschland een harde vrede opgelegd', die volgens veler meening zeer onrechtvaardig was. Dpch wat hadden zij moeten doen, om een rechtvaardige vrede te verkrijgen? Hadden zij dan de Duitsche koloniën mogen afnemen, zijn grondgebied mogen verklei? nen, zijn militaire macht mogen beknotten, de herstelbetalingen mogen eischen Hadden zij niets van dat alles moeten doeln en Duitschland alzoo gelegenheid moeten geven zich spoedig te herstellen, wat voor dit land zooveel te gemakkelijker was, daar de oorlog niet op zijn grondgebied was uitgevochten? Ieder begrijpt, dat dit niet ging. Wanen daarvoor de 1.400.000 Franschen gesneuveld? Frankrijk met name had onnoemelijk zwaar geleden. Er waren van 1914 tot 1918 ont? zettende verwoestingen aangericht: 26.000 fabrieken en 450.000 huizen waren vernield, 12 millioen stuks vee verdwenen en 100 mijnen verwoest. Om de Noord?Fransche( streken weer op te bouwen, was de enorme som noodig van 75 milliard francs, onge? veer het vierde deel van het heele Frani? sche vermogen van voor de oorlog: En iedere Franschman, die door de, verwoeste streken wandelde, die de silhouetten zag der half?ingestorte torens, de eindelooze puin? hoopen der voormalige dorpen en steden, de met mijnkralers en loopgraven bezette landerijen, de gebroken bruggen, de ver? nielde wegen en de soldatenkerkhoven, waarvan dat bij Verdun met zijn 300.000 .graven wel het meest aangrijpende is moest wel van meening zijrt, dat al deze na? melooze ellende niet tevergeefs mocht ge? leden zijn en dat een herhaling van deze vreeselijkste aller rampen het land ten koste van alles bespaard moest blijven. Daarom was het noodig, Duitschland, dat na 1870 steeds meer en meer imperialistische doel? einden ging nastreven, als het kon voor? goed onschadelijk te maken. En dit was ook voor ons land van belang. Want dit is ze? ker, als Duitschland de oorlog gewonnen had, en het had zijn wil aan Europa kunnen opleggen, ook dan zou de kaart van ons werelddeel er anders hebben uitgezien. Dan zou het pan?germanisme zijn triomfen heb? ben gevierd en zou ook ons land zeker niet zonder kleerscheuren er zijn afgekomen. Maar de mannen van Versailles hebben hun doel voorbijgeschoten. De methoden tot bereiking ervan hebben zoodanig ge? werkt, dat na 20 jaren het resultaat nieii; anders is dan een hernieiuwde en wellicht nog gevaarlijker dreiging. Zij hadden er rekening wke moeten houden, dat de span? kracht van hÊt nationaal gevoel des te; sterker wordt, naarmate het volk in grooteï druk verkeert. En dit is de kortzichtigheid' geweest van den Franschen Minister Clé? menceau, dat hij de Duitschers schier tot nationale wanhoop voerde, waaruit zij in een geweldige nationalistische reactie opston? den. Indien de veer niet zoo sterk gespannen ware geweest, zou de terugslag niet zoo hevig zijn aangekomen. Want dit staat wel vast, dat het Duitsche volk in de onderdrukking en in de ellende zijn eenheid vond. Zoolang het ten prooi was aan politieke verdeeldheid, hadden de overwinnaars gemakkelijk spel. Doch toen Hider het volk tot een eenheid had gesmeed zij het dan tot op zekere hoogte met kunstmiddelen toen was het direct met de onderdrukking gedaan. De rollen werden radicaal omgekeerd. Duitschland verliet de Volkenbond, herstelde eigenmachtig zijn Ie? gerinrichting, b&ette de linker«Rijnoevex met militairen, eischte zijn koloniën terug en annexeerde Ooste'nrijk. En dit alles ge? beurde, zonder dat er van iets mep' d'a;n van Engelsche en Franschc protesten sprake was. Duitschland herbewapende zich, poogde zich door een autarkisch streven esconoj* misch onafhankelijk te maken van het buitenland en prepareert zich alzoo op de komende oorlog. Zoo is dit land onder de leiding van Hitler zich weer zeilfbewust geworden en treedt het in de wereld op met een aanmatiging, die oorzaak is, dat schier alle landen zich wapenen om gieïeed te zijn als het uur daar is, dat de volken zich zullen moeten verdedigen tegen de expansie van het land van Hitler. Als me,n de geweldige veranderingen opmerkt in de internationale positie van het Duitsche rijk sedert Hitler aan het bewind kwam, behoeft men er niet verwonde'rd over te zijn, dat dit volk, zoolang de buitenlandsche sue? cessen aanhouden, zijn Führer hartstochtelijk vereeren zal. Intusschen is door de opkomst van het Hitlerisme en met name door het feit, dat de Duitsche diplomatie en de internationale politiek geleid worden door Hitler volgens de nationaal-'-socialistische principes, een we? reldprobleera ontstaan van de eerste orde.. Eén der voornaamste kenmerken van het nationaal^socialisme is zijn fanatieke pan? germanistische strekking, d.w.z. zijn streven om alle Duitschers, in welk land ze ook wo? nen, te vereenigen tot één groot Gei(« maansch Rijk. Voorts is het nieuwe Duitsch? land in hooge mate militairistisch en als zoodanig een groot gevaar voor de Europefe? sche vrede. Daarbij komt, dat de buiten? landsche propagandadienst zich niet ontziet in schier alle landen der wïii-eld filialen op te richten van nat.(«socialistische actie, waardoor het politieke leven dreigt vergiftigd te v.'orden en het parlementaire systeem, dat naar onze meening de beste regeerings? vorm is, wordt aangetast. Bij deze ver? schillende zijden van het Duitsche probleem hopen we in het volgend artik'ejl stil te staan.i" Wordt vervolgd. DE BOTERHEFFING. Wlü' vernemen van bevoegde zijldie, dat het bedrag beldloeld in artikel 2 van de Crisis?Zuivelbesdhikking 1935 V, dat is het bedrag van die heffing en de steunuitkee?' ring op boter, behoudens tusschenöjldlsdhei wlijlziijging, voor die week vjan 23 tiot 3Q Juni is vastgesteld oip 50 cient per k.g. VGravenhage, 23 Juni 1938.. GarantiieipirSjls goed(gekeiUi]dls aclfidappipelie^. De Neiderlandiscihie Groenten? en Pruilt»' Centrale maakt bekend, dat zlij' voor go.edge? keurde |pootaardap|pelie,n, |g|eteel|d 'p\p eeo^ tuinbouwteeltvergunning uitsluitend voior plantaandappelen een minimumpriijb wenscli* te gara-ndeeren tot 1 November 1938, welke nadel zal worden bekend gïmaakt. De vendene vlocrwaarden flj:n hlervooT in aanmerking te komen ziuUen te ziijner tijd aan de veilijtigen bekend gemaakt worden- alswiaar alsdan tevens de dpgave dient tfi gesdhieden.. 's?Gravenlhage, 23 Juni 193S.. DE AARDAPPELPRIJZEN. Naar aanleiding van de verzoeken, tcf de Regeering gericht, om maatregelen tf nemen, die lieiden tot verlaging van dev prijs van aardappelen, wordt ons van be? voegde zlijde het volgende meldegedcelld.. De Iprlijteen van de aardappelen zlij'n dit jaar inderdaad aanmerkelijk hoogeT dan io den atelfden tijd van 1937. De aanvoeren van vroege aardapjpe'ep (nemen edhter thans toe, waarüoor de ipr'ij? zien van deze aardalppplen dalen. In andere jaren treedt omstreeks 20 Juni dik? wijls reeds de toestand in, dat hoeveelheden vroege aardappelen onverköojpibaar zlijln. Het is daarom te verwachten dat zeer binnenkort de aanvoeren soa ruim zullen zlijln dat de aardappelen weder gemakkelijk binnen het bereik van iederen consument komen. Gezien het (lijdelijk karakt:r van den toestand, is het niet mogelijk, dioor maatre? gelen als opkoop van het restant oude aardappelen door de Regeering en beschik? baarstelling daarvan tegen lagere piSjBeu den toestand te verbeteren. Afgezien nog van het feit, dat zü'lkf maatregelen ftnantieiel en ecanomisdh niet aaavaardb.jar zou^n z'ijin, zou de vopr* bereiding daarvan te veel tijd kosten, dan Bat deae daarna _nog effect zoujden Ts'unnen sorteeten. Door uitstel van de verbooging der invoermonopolieheffing op ingevoerde aard? alppelen en door de dezer dagen genomen beslissing deze verhooging verder geheel adhterwCge te laten, is ge'racht, eenigermate aan de moeilijkheden tegemoet te komen. Hierbij moet men echter niet vooi* ^bBj zien, dat de invloed van d'-ze aard? appelen op den binnenlandsche prijs van aardappelen in het algemeen relatief gering is, daar deze ingevoerd.e( aardappelen een product vormen, dat slechts een kleineren kring van koopers vindt en tegen re^latief hooge prijzen wordt afgezet. Tenslotte wordt de^ aandacht gevestigd! op het feit, dat het onjujlst is de thans geldende prijzen te vergelijken met de uitert» mat* lage prijzen, welke in vorige jaren hebben gegolden. Deze prijzen mogen den consument welkom zijn geweeist, zij' gaven den boer en tuinder dikwijls eien volkomen onvoldoende vergoeding voor hun onkosfieji. Ddt is een onjuiste toestand. Bovejndien: al mógen de prijzen van de vroie|ge aard? appelen voor de telers gunstig zijn, ook zij ondervinden de gevolgen van den slechten oogst. De geldelijke opbrengst van hun teelt is tenslotte het product van prijs en oogst. In de betere prijzexi ontvangen de telers van vroege aardappelen een compensatie voor den ongunstigen oogst. 's?Graven|hage, 24 Juni 1938. g Limonade Gazeuse 2 Liter a 25 cent 1 Limonade Siropen in diverse M prijzen |en JsValiteiten. M Als de inmaak komt, gebruik g I dan onze INMAAK«BRANDEWIJN M Verder steeds uit voorraad Ie? s g verhaar alle soorten WIJNEN M I en LIKEUREN. g KERKRING 4 OUDE TONGE I TELEFOON 52 millllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllUIIUIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIillllllllllUllllli met het organiseeren van Bin? nen en Buitenlands<;he reizen. Prima materiaal. Grootst moges" Ilijke service. DE LANDBOUW ONDERLINGB DE MAANDELIJKSCHE TOETREDING VAN LEDEN Per 1 Juni 1938 trad per provincie h^t hiet^onder vermelde aantal landbouweits als lid der L.O. toe Provincie Aani. led«n Loon Friesland 63 36^330.- Groningen 14 i 17.936.— Drenthe 51 f 17.787 Oveiïjssel 42 f! 34.210.— Gelderland 49 f 48.220.- Utredht 1 f 4001.— Noord Holland 21 i 21.348.-T Zuid Holland 17 i 143,786.— Zeeland 19 f 15.043.- NoordB rabant 8 285 f 26.064.— Totaal f 361,124.- Per 1 Juni 193^ traden als lid der T.O. toe 25 werkgevers, uitbetalende aan loon f 4,.520.— Sedert 1 November 1937 bedraagt he} iiantal toegetreden leden blijl de LanidlVouw» Onderlinge 1374, uitbetalende f 1..650.88f>.— loon,. Tiünbouw?OnderlinEe 230, uitbietallende f 13Ö.006.— De Seaetaris van dè P.O.C. Overflakkee, A. W. KEIJZER;. Herkingen, 25 Juni 1938.. MUTATIES HANDELSREGISTER Bij de Kamer van Koophandel' en Fa' blieken voor Dordrecht en Omstveken zö» in de afgeloopen week de navolgende mei* dedeelingen gedaan. j NIEUW INGESCHREVEN ZAKEN Firma Wed. H. van Dongen, sdhilders? badifijif, Voorstraat Wijk 1 Nlo|. 121 Stellenr dam. Vennototen: Wed. H. van Dongen en C. van Dongen. WIJZIGING IN ZAKEN: Gebr. de Waal, handels?drUkklerijl«'BJin(d|e?' rjiji^Boetóhandel, Zandpad 287, Mildldelbarni^ Filiaal gevestigd te St. Maartensdlijk, Mark/ A 306. Naar een oud D a gr b o c k lAnteursrecht voorbehouden 45. j Simon ontveinsde zich niet, dat het mwei? "jk zou gaan. Hij moest, zionder roover *6 zijn, als het ware het leven van eert roover leiden. In zijn eigen woning zou Wij zich voorloopig maar niet wagen. Mis? sdhien kon dat later wel. Gaarne zou h'ij ook uit zijn eigen woning nog eenige din? gen, waaraan hij geheoht was, in veilig? heid brengen, want hij hield er rekening mee, dat z'ijïi verblijf op het eiland wel eens spoedig onmogelijk zou gemaakt kun? nen worden. Toen de nacht was gevallen begaf Simon zich op weg naar zijn jachthut. Zonder ook maar iemand gezien te hebben, bereikte hij zijn veilige schuilplaats. Hier durfde hij' zidh aan de slaap overgeven en het duurde dan ook niet lang of hij was in een ver? kwikkende rust verzonken. Den volgenden dag bleef hij ook in de onmiddellijke nabijheid der hut en bracht hij den tijd door met het lezen van dien, Bijbel en Ihet verdere uitwerken van zijn plannen. Heel voorzidhtig bespiedde hij naar alle zijden de Welhoek, maar geen mensdhe'Sjk wez'en vertoonde zich in deze barre moerassige wildernis. Toen de nacht gevallen was veirliet hij met groote omzichtigheid zïjti schuitplaais. Zlijn bedoeling was, om een zijner vrien? den, die in het verborgem de nieuwe leer was toegedaan te bezoeken. Dan kon hij ook informeeren, hoe de iaken er op het eiland bij stonden, en welke maatregelen de priester Anthonio en de Spanjaarden ge? nomen hadden. Ook kon bijl dan wat levensmiddelem en een flinke voorrasd drinkwater meenemen. Vooral aan*water had hij behoefte. Reeds dezen dag had bij geen druppel water over de lippen gehad. Er was water genoeg in de nabijheid van de jachthut, maar het was te zlout om het als drinkwater te kunnen gebruiken. Simon nam zich voor, zoo lang mogeijk zij'n aanwezigheid vefborgen te doen blijven. Niet uit vrees. Hij' vreesde het gevaar niet, maar hij' wist, dat de ge? loofsgenooten groote beho:f!e aan zlijln hulp hadden indien de vervolging zlou bliijven voortduren. Nu de kans op ontdekkiing was niet groot. Het bestaan van iijin hut was slechts bekend bïj enkele geloofsge? nooten. Wie kwam ooit z0|O diep in de Welhoek? Ze was niet op te merken; gele? gen midden in eem moeras van eenige duizenden roeden groot.^ Het was haast geheel begroeid met waterwilgen en ander laag opschiitend hout. De hut ging geheel schuil onder het struikgewas. Als blij maar zorgde geen vuur aan te maken dan was waarlijk het gevaar voor ontdekking niet groot. Zooveel mogeïijk aou h'ij zorgen geen enkel sipoor van zijn verblijf achter te laten. Daarom zfou hij zich ziooveel mogelijk met zijn vlot over water verplaatsen, dan kon men geen sporen vindein, ^die in de ridhting van ^ijn hut wezen. Ook nam hlij maatregelen om van v.isdhillende zjijiden rij'n schuilplaats te kun? nen verlaten, door hi,er en daar een stevige plank, die hem dragen kon te veriergen. In alle stilte had Simon zlijn hut ver? laten en midden in den nadht kloipte hij een vertrouwde geloofsgenoot oip. Dezie was eerst niet weinig ontsteld, daar hij; vreesde, dat het de dienaren van de inquisitie waren, maar zlijn ontsteltftnis maakte spoedig plaats voor groote vreugde; toen hüjl bemerkte dat Simon de jager aan zjijn deur stond. In minder dan geen tijd was de deur ontgrendeld en Simon binnen g.Iaten. De bljdschap over het wederzien was groot. Het was een geruststelling te weten, dat Simon weer in de omgeving was Zoo velen waren reieds door hem gehol? pen geworden. Met blijdschap vernam de landmandat de vludht van Franke en van Filip gelukt was. Simon ontving waarde? volle inUdhtingen over de toestand op het eiland. Te Sdherpenisse waren nog altlijd eey een zestal Spanjaarden in kwartier bij den waard. Op het kasteel te Poortvliet was een bezletting van zeker vijf en twintig en te Tholen waren er zeker eenige bon? derden. De Hervormden veikcerden in groote vreeze. Diagellijks doorkruisten patrouilles soldaten 'het gehe-ele eiland en men vreesde dat Anthonio kwaad in het schild voerde. Wel waren de aanhangers van de nieuwe leer gevludlit, maar nog was het aantal, verborgen bellijders groot, en het was te vreezien, dat Anthonio daar niet onkundig van zou zSjln. Vele stille belijders verkeerd'ea vaak in hevige angst, dat nu hun beurt was gekomen. Er was maar één verrader: noodig om velen in het verderf te stortep. Samenkomsten werden niet meer gehou? den. En todh hield men vei'binding met elkaar, 's Nachts sloop men naar elkaar heen om te vernemen, hoe dé zaken stonden en elkaar te bemoiedigen en te vertroosten. De Vijanden dadhten, dat Simon en c"^ anderen voor goed van het eiland ontvluc''^'' waren. In dien waan moesten ie maar blijl» ven, oordeelde Simoin, zooveel te meer kon Mjl tot hulp zijn. .Arkelsz. had zich nieit meer laten zien Heit was zoo goed of h'ij niet meer beM stond. Hij hield zich alleen bij zijn woning op en sdheen sleöhts de allernoodzjab'elfijk:? sto maatregelen te verriühten. Zooveel te meejr roerde zich nu de waard. Die kon men vaak in gezelsdhap van eenige soldaten het laind ïien door? trekken. Zeker had blij de rol van Arkeiszi. om als zievenstuiversman Alva te dienen overgenomen. Bijl het vertrek niam Simon wat proviand mee en een flinlae kruik met wlater en Üe afspraak w..rd gemaakt dat hïj den volgen» den Dadht terug zou komen. Zioo. mogeïijik zou Simon nog tenige andere aanhajngers van de gez>uiveide leer aanttjeffen om ge» ztomenllijü de toestand te overzien en de maatregelen i^ei beis|pirekbnj \»ielke diiendeml genomen te worden blij voortduring en ver? ergering van Ihet gevaar. Zonder eenig gevaar geloopen te hebben beiceiikte l^e ja^gei; v^ l^uiJ^Iaats, en kon liiijl nu rustig nadenken over wat hem te doen stond. Dat men de aanhangers van 'sHeeren Woord ni.t met rust *u la'en, stond wiel Hij hem vast. Ook geloofde hij vast, da,t Anthonio en zBj'n aaiihang zich gereed maakten om bij vernieuwing hun slag te slaan, want deze mannen zouden niet rus? tm voor de Hervorming oip heit ei'and met wortel en tak was uitgeroeid. De inlidh? tingen die blij heden had ontvangen, we? zen daar wel op'. Het aantal Hervormden dat gjeivluclht was, was zeer groot maar ook, dat wist niemand beter dan Simons het aantal sülle belSjije was nog zeer aanzienlijlk. Wel namen ze allen de uiterste voorzidhtigheid in acht maar Simon vermoedde toah dat veler van ben viti bekend waren blij de ketter? meesters. (Wor^ vervolgd.) t

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1938 | | pagina 1