CI1DWEEKBi/^opGED.GR0nDSIAG vöÖRDcZUID-HOUInZEEUWiCIIE EHAMDEh
AKKERTJE
N.V. UITGEVERSMAATSCHAPPU „EILANDEN-NIEDWS"
STICHTELIJKE
OVERDENKING
W.A. DE BAKKER
10e Jaargang
ZATERDAG 21 MEI 1938
No. 940
Dit nummer bestaat uil 2 bladen
RECHTE KLACHTEN.
Uit het Kijkvenster
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDEN" 18e JAARGANG
Z©merspr©eteri
Neem dadelijk 'n
bij hoofdpijn of migraine.
binnen 'n kwartier zijt ge er van af,
dank zij de bijzondere samenstelling.
Weiger namaak, let op AKKER-merk.
Per koker van 12 stuks - 12 stuivers.
Per doos van 2 stuks - 2 stuivers.
OUDDORP (Z -H.) -
Voornaamste inhoud
niEuws
UITGAVE VAN
Advertentie^^ 20 cent per tegeL Reclames 40 et.: Diensf
aanvragen en aanbiedingen van 1—6 regels 80 et.; Boelvaaa^
komdiging 10 cmt per regel Contracten belangnQk lager.
Gevestigd te Middelhaxnis Prins Hendrilatr. 122 C Giro 167930 Fostbox 8 Tel. 17,
Bijkantoor voor Zeeland: St. Maartensdijk, Markt, Telef. 59.
A1>oanemeatspt^s 85 cent per 3 maanden bQ vooruitbetaling.
Veischynt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per weck,
Afzonderljlke nununets 5 centBuitenland Smulden jier jaar
Wat klaagi dan een kvend mensch?
Een ieder klage vanwege zijne zonden.
Laat ons onie wegeji onderzoeken en
doorzoeken, en laat ons wederkeeren tot
den Heeire.
Klaagliederen van Jeremia 3 39'40.
Jerenua is de man die veel ellende heeft
gezien. En wel die ellende, welke hij' wilst,
dat komen zou, dewijl hij steeds tevergeefe
het volk wees op het zondige van de afgo*
dendienst met alle gruwelen daaraan ver*
bonden. Men geloofde den profeet, mitst»
dien God niet. De. oordeelen die reeids in
de verte k'wamen aanrollen zouden hen
wel voorbij gaan, zoo meepden zij.
Zij begeeïden slechts dit, dat Jeremia
z^vijgen zou. Hij zou immers door zijn
waarschuwend optredem juist den vijand
naar Juda lokken. Spreeik toch tot oniS
zachte dingen, zoo sprak het volk tot Je»
saja en later ook tegen Jeremia. Men wilde
de zonde vasthoudei'n en de straffen onif
gaan. En toen de oorde«len k'waman had
het Jeremia gedaan. Voor een landsver*'
rader werd hij gehouden. Van een bukken
voor den Hoogen God was nog gesn spva»
ke. Ete vijand kwam. Jejruzalem werd tot
een steenhoop gesteld. Stad en tempel
werden veinvoest. Dié in die geweldige
verwoesting niet was gedood, werd weg»"
gevoerd naar 'tveirre Babel. Zij werden
voortgedreven als slachtvee, door niets
ontziende ruwe soldaten.
Wat onderweg wegens, uitputting niet
verder kon werd afgemaakt. Vanwege die
moorddadige behandeling hield het arme
schuldige volk het op die ueis zoo: lang
mogelijk uu. De angst voor het moordend
zwaard hield hen zoo lang mogelijk op de
been.
De Heeie gebruikte als een vertoornd
Vader een knecht om 't schuldige kind
voor zijn overtreding zwaar te straffen. De
armsien des lands mochtein achter htij"
ven, ofschoon die ook nog wegens kuiperij
en samenzw^ng zwaar werden bezocht.
Tc midden dier armen zat Jeremija op de
puinhopen van de oens zoo sierlijk g&>
bouwden tempel, en de eens zoo hoogge*
roemde stad. Een ondragelijke lucht steeg
op van 't geen eï van de verwoestende
brand was overgebleven. Geen wonder dat
er een klacht, een bittere klacht geuit
werd door hen, die deze verbrande resten
aanschouwden. Medeliyden had men met
hen, die wreed waren weggevoerd terwijl
men in 't onzekere bleef wat er vin hen
in dat vreemde land worden zou. Medelij*
den had men met zich zelf, gezien de ont*
zettende ellende waarin men zich bevond.
Dat doet klagen. Dat do,e!t klagelijfc weet*
nen. En nu treedt Jeremia op, dewijl hij
nog niet zwijgen kan over de oorzaak der
ellende, die der zonde. Hij zegt: Wat klaagt
dan een levend mensch? Hy wil zeggen, al
dat gejammer over de verwoesting helpt
niets. Men kan daarmee gerust ophouden.
Het komt daarmee toch met in orde. Wilt
gij toch klagen, zegt de profeet welnu,
dan klage een iegelijk vanwege zijne zonden.
Dat is de rechte klacht. Het woord „Ie*
vend mensch" wil hier niet zeggen levend
gemaaki. Levend, staat hier tegenover hen
die in) 't graf z^jn gedaald. Dei gestorve*
aen kunnen op aarde niet meer klagen.
Hun mond is voor altü'd gesloten. Hun lot
is beslist. Voor de levenden is er nog hoop.
Zij zijn het zwaard des vijands ontkomen.
Zij hebben dit te danken aan de bewa*
rende hand Gods.
Jeremia wil zeggen: Uwe ellende is groot,
doch één voorrecht hebt ge, dat ge nog
leeft. Dat ge nog niet in de groeve der ver*
tering u bevindt, is het bewijis dat de
Heere nog geen lust heeft in uwen
dood. Maar dan ook opgehouden met dat
ijdele klagen. Jeruzalem wordt daardoor
niet weer herbouwd. De weggevoerden ko*
men daardoor niet terug. Wat klaagt dan
een levend mensch? Een iegelijk klage
vanwege zljhe zonden.
Niet de soldaten van Nebuk'adnezar zijii
de oorzaak van al de ellende. Zij waren
slechts instrumenten van den Vertoorn*
den God, omdat gijlieden Hem verlaten
had en andere goden gediend hebt. Döait»
aan zijt ook gij schuldig, die hier met mij
te midden der verwoeste gebouwen neder*
zit. Daarom een iegelijk klage vannwege zij*
ne eigene zonden.
Gelukkig is 't bij ons zoover nog niet,
dat steden tot puinhopen zijn gemaakt.
In andere landen begint het er hier en
daar op te gelijken, wegens den gruweUjI»"
ken burgeroorlog. Tot dusver zijn we hien*
voor gespaard, ofschoon er genoeg in den
lande zijn, die 't daar wel zouden heen
willen sturen. Niettegenstaande is er veel
dat tot klagen stemt.
De werkloosheid met de droeve gevolgen
daaraan verbonden, geeft reden tot kla*
gen, al wordt er gelukkig veel in otas
land voor den werklooze gedaan. De bloei
in den handel is zoek. Nering zoowel als
handtering lijkt als vrucht daarvan, dat
de Heere land en volk met Zijii oordeelen
bezoekt, hoewel Zijne barmhartigheden
daaronder nog vele zijn. Klagen I Wie doet
het met Dde 't nog niet behoeven, doen er
ook nog aan mee. Klagen werkt aansteke*
lijk. Er is veel, dat stemt tot klagen, doch
waarover men dient te klagen blijft ach*
terwege. Elk mensch nog levende, diene te
klagen over eigen zonde.
Ook over de zonden wordt in ons land
genoeg geklaagd. Maar ach, het zijn de
zonden van land en volk, de zonden van
regeering en onderdaan, terwijl het toch
niet reikt tot eigen zonde. Met 't woordje
„ons" kunnen wij inzake de klacht over
de zonde het ver brengen, en nog zijb wijj
niet waar wij zijn moetein. Zij zijn dan
zoogenaamd Gereformeerd in onze beliji*
denis. doch het raakt ons elgein hart niet.
Het gemeenschappelijke dat hier bele*
den wordt moet wordera een persoonlijke.
Jeremia zegt: „een ieder klage vanwege
zijne zonden." Dat is in de eerste plaats
noodig omtrent ons zieleheil. Persoonlijk'
moeten wij zondaar voor God worden. Per*
soonlijk krijgen wij met onzesti Schepper
en Formeerder te doen. Persoonlijk schont*
den wij Zijn wet, onthejiligden Zijn Veri*
bond, versmaden wij Zijn e;er. Dus moet
dat ook persoonlijk in berouw, in stof ën
asch beleden worden voor Hem, zullen wij
persoonlijk' ook deel krijgen aan de toe*
dienende Borggerechtigheid van Christus.
Maar- omtrent de algemeene ellende moet
toch ook weer de klacht persoonlijk worden.
Daar gaat het toch in onzen tekst over.
Elk klage over eigen zonde. O, als dat
eens gebeurde, wat vielen er dan een hoop'
klachten weg. Wij konden heel wat laten
rusten, dat nu hart en zinneh vervult, en
toch ons geen stap verder brengt. Wat be*
kommeren wij ons mtjk vaak over vele
dingen terwijl het eene noodige ontbreekt,
dat is de klacht over eigen zonde» Dtaar
moet het heen inzonderheid me* het
levend gesmaakte volk des Heeren, Doch
ook de onbekeerde wordt in den tekst om*
trent dien eisch niet uitgesloten.
Natuurlijk is het met e|en klacht over
eigen zonde niet voor elkaar. Wij kunnen
die klacht hebben en keeren dan met die
klacht tot ons zelf en in ons z^f. Dan
wordt het een doode klacht, die ons geen
stap verder brengt. Die dat handhaaft tot
zijnen dood toe, gaat onherroepelijk ver*
loren. Alle contact met God wordt immers
in die klacht gemist. Dfe profeet Jeremia
wijst behalve op de klacht over eigen zon*
de ook nog op wat anders. Laat ons onze
wegen onderzoeken en doorzoeken en laat
ons wederkeieren tot den Heere, Met dat
eerste gedeelte krijgen we reedis veel tie.
doen. Als dat praktik wordt, zal' er weil
niet veel tijd meer overschieten om andere
wegen te onderzoeken, waartoe wij helaas
van nature allen geneigd zijn. Eigen ge^
rechtigheid gaat die verkeerden kant uit.
Ete Farizeeër dankte den Heere, dat hij"
geen roovet, overspeler, doodslager, enr,
was. Doch de tollenaar door den Farizeeër
geminacht, op een afstand gehouden, had
over een ander daar ter plaatse niets meer
in te brengen.
Aan zijn eigen vracht zondein had hif
meer dan ganoeg. Wij kennen zijn bede,
en de ve^hooring daarop door deïi Heere
Jezus in zijne gelijkenis ons voorgesteld.
Dat is het, wat Jereania bedoelt met het
wederkeeren tot den Heere. Niet met de
klacht van eigen zonde in zichzelf gekeerd,
maar teruggekeerd tot God, tegen wien elk
gezondigd heeft. Zonde is immers afwijken
van Gods wet. Zonde is oen beleediging
God aangedaan. Hij ^schi met recht daar
voldoening van. En nu heeft het Gode be*
haagd, in en door Christus eem verschen
en levenden weg te banen tot Zijn genade*
troon. Allen die door Helm tot God gaan
in waar berouw en boetvaardigheid, wor*
den niet afgewezen. Hij vergeeft menig*
vuldig. Hij verwijt nimmer.' Het woord
„Heere" hier genoemd beteek^ent Jehova.
Het is de Verbondsnaam. Verbondszo»»
den had Juda bedreven. De Verbonds*
stratfen bleven niet uit. En nu treedt de
trouwe Verbonds God door middel van
Jeremia het schuldige "bondsvolk nog te*
gen met een welmeenende noodiging. Nog
wil Hij deszelfs redding. Maar dan in den
weg des rechts. f
DIat is de troost voor allen die hun zonde
door Gods genade leeren kennen. O, wan*
hopig behoeft mem niet te wordejn. Er fe
vergeving bij God,' opdat Hij gevreesd wor*
de. Voorrecht die het door genade leeren
verstaan. Die gaan^ .^S^g tollenaar tot
Hem. Die .«rvaren het, -w^^e dichter zegt:
„hun lieder bede wordt niet a%ewezen."
Zij worden door tusschenkomst van Borg*
gerechtigheid üoor den Heiligen Geest en
Woord verzekerd van de vergeving hunner
zonden
De gemeenschap met God wordt her*
steld. De gunste des Heeren gesmaakt; Dia
blijdschap in Hem genoten. Te midden
van de oordeeleii op aarde, mag men iijöe
rijke troost gemeten. Ja zelfs de verlos*
singen uit menige r pllende blyft niet uit.
De klacht verandert in een ootmoedig
buigen en ejen aanbidden neervallen voor
Hem, die in Zijtoe ontfermende liefde i'n
de ellende Zijns volks aan hetzelve denki^
Lezer is dat door genade ook Uw deel?
Ds. Gr.
verdwijnen spoedig door'n pot )S>1»,
Stoomtramleed, Proces om de
centjes. Het ingehaalde zSyden
hoedje.
Het wil met de scoomtrammen niet erg.
Door de voortschrijding der techniek ver*
andert de vervoersmethode en zoo schuint
in heel Nederland de stoomtram vain het
levenstooneel te gaan verdwijnen. Het is
zeker niei de tram V|an onze eilanden ali*
léén, die zooveel besproken wordt en over
welke en tegen welke men klaagt.
Toen voor circa 40 a 50 jaren de stoom*
trammen aan het verkeer begonnen deel te
nemen. Kenden wij nog geen auto's. Kleis»
nere plaatsen, die niet aan het spoorwegnet
waren gelegen, kregen in een stoomtramf
verbinding een uitstekend verbindingsmid*
del met de steden, die wèl aan d^ spooT«
lijn lagen en soms ook nog oviep havens
beschikten. Voor de overlading van goe*
deren had dit natuurlijk groote beteekenis
en zulks droeg tot de welvaart van ge*
heele streken niet weinig bij'. Omdat me^
den aanleg van een tramlijn belangrijke
sommen gemoeid waren, voelden particu*
lieren er niet veel voor hiet prisico allééjni
op hun maatschappij te laten drukkein en
kwam in vele gevallen de Overheid mef
geld te hulp. Provinciei 'en Rijk leenden
dan meestal eenige tonnen gelds en hef
dongen rente, dan wel leenden het geld
renteloos, al naar ma^ mepi meende ,te(
moeten en kunnen overeenkomen.
Thans, nu de stoomtram zooveel cliënten
verliest, wordt de «ene na de amSieira
maatschappij ontbonden en komt aan de
orde de terugbetaling van de lèeningssom,
al of niet met de rente.
Had de Provincie Zuid Holland een klein
millioen gulden renteloos aan de Rott.
Tram geieend, waarvan tot heden nog geen
aflossing heeft plaats gehad, terwijl de Pro*
■vincie dat kapitaal zelve tegen circa 4 pcf.
had opgenomen, er zitten nog meer dubieuse
debiteuren in de Provinciale begrooting.
De Westlandsche Stoomtram, gaat een kapi*
taals*reorganisatie uitvoeren, welke er op
neerkomt, dat een flink bedrag van het
kapitaal als verloren wordt afgeboekt. De
Provincie, die 707 duizelnd gulden rente*
loos geleend had, heeft met goedkeuring
der Provinciale Staten daarvan 350 duizend
gulden laten vallen.
Thans is verschenen een voorstel aan de
Statenvergadering betreffende Holl. Electr.
Spoorweg Mij, die haar Mjnein in den
Haarlemmormieer heeft opgeheven en nu
gaat liquidcere;n.
Met Noord Holland en Utrefcht heeft
ook Zuid Holland kapitaal in dat bedrijf
gestoken; Zuid Holland leende in 1915
484000.—, later met f 69000.— verhoogd.
Naar in het contract bepaalde regelen zou
de Provincie bij gunstig resultaat 4 pet.
rente krijgen. Deze 4 pet. zouden óók vstf
goed worden, als het bedrijf zou liquideeren.
Dte Pro'vicie vordert nu terug haar leenings*
geld f 553.000, maar óók 4 pet. rente over
al de verloopen jaren, n.l. f 438000.sa*
men alzoo circa f 991000.—, want er is nooit
rente betaald. De Provincie beroept zich
op een artikel uit het contract dat olver
opheffing handelt en daar spreekt van:
„teruggave van het voorschot mét de achi*
terstallige rente." 1
De Maatschappij echter stelt zich op het
standpunt, dat nu er in al die jaren geen
rente behoefde betaald te worden, omdat
de bedrij&winsten dat niet toelieten, de
Provincie bij liquidatie niet tóch rente over
al die jaren mag eiischen.
En ziedaar de knoop, 't Wordt voor Zuid
Holland toch al een ve|rliespot, eni hoe
hooger de vordefring van de Provin'dte,
hoe meeir zij uit de opbrengst van de lil*
quidatie zal ontvangen.
Gedeputeerde Staten hebben uitgerekend,
dat al of niet opeischen van rente over
al die jaren een verschil vaji zoowat f
40000.— voor de Provinciale kas zal uitma*
ken als er afgerekend wordt. Zij stellen,
nu aan de Staten voor, tejgen de Maat*
schappij te procedeieren, dan moet de recht*
bank uitmaken welke: partijl gelijk heeft.
Dte beide' andere provincies zullen niet
procedeeiren, maar de kosten mede dragen
terwijl de maatschappij bepioofd heeft dat,
als Zuid Holland in het gelijk wordt gep
steld, zij ook de and^e twep provincies
naar die uitspraak zal betalen.
I
Zoo is het met Zuid Holland's kas gesteld;
hier een millioen renteloos geleend, ginds
9 ton gouds geleend waar nimmer rente op
is gegeven en elders wordt van het geleend
kapitaal 350 duizend gulden afgeschreven.
Het is moeilijk iemand te dezer zake in
gebreke te stellen. Bij de opkomst der stoom*
tram had men geep voorsteUing van den
loop der dingen, wist me|n niet, dat reeds
na 40 jaren eejn stoomtram uit de mode zou
raken. Intusschen ligt in dejie dingen een
waarschuwing, om met het geld der Open*
bare kas uiterst voorzichtig om te gaan en
bij de nog steeds voortgaande ointwikkeling
der vervoerstechniek, geen groote sommes),
meer in het vervoer vast te leggen.
De drie hier genoemde stoomtrammaat*
schappijen hebben de Provinciale kas al
enkele millioenen gekost aan leeningsgeld
en gemis van rejntebetaling gezwegen nog
van wat bet Rijk derft. Aan de middelen)
der publiek© kas worden hierdoor en ook
overigens door de ongunst der tijden zware
eischen gesteld. Ook moet mij de opmerking
van het hart, dat in deze drie geVallem de
exploitatie door particulieren met steun va;n
de Overheid, aan de gemeenschap toch óók'
groote sommen gekost heeft. Het particu*
lier initiatier is steeds bij zijn exploitatie
soepeler dan Rijk, Provincie of gemeemte.
Als het echter aankomt op teruggave! aan
de overheid van het door haar veifetrekte
geld, dan legt het „particulier initiatief"
soms een stroefheid aan den dag, die die
hulp van den rechteir noodig maakt.
Een millioen gederfd hier en een half
millioen daar opent ons niet den weg om
te komen tot ve;rlaging der belastingen,.
En als er iets is waaraan o^s volk b|ei»
hoefte heeft, dan is het daaraan. De .Over*
heid leeft nog te veel in die sfeeir deir
luxe. De aanpassing aan gansch verlaagden
levensstandaard beeft hier en daar zwaar
gedrukt. In het algemeen echter is het Ie*
venspeil nog veel te hoog in verband met
fïADAKITIE Wij garandeeren de goeda
UAIfAN i IE werking van "AKKERTJES",
want ze bevatten een bijzondere combina
tie van uiterst geneeskrachtige stoffen,
volgens recept van Apotheker Dumoiit.
het ruilverkeer met andere volken e(tt nigl
wil het voorkomen, dat de Regeering nog
onvoldoende heeft laten zien, hoe men eên
bezuiniging die iets beteekent, moet tot
.stand brengen. i
Spreek ik daarover met mijn hoogvereer*
den vriend, die vele jaren wethouder wa;^
van een niet onvermaarde Stad in Zuid
Holland, dan ontwaren wij zoete harmo*
nie van gedachten. Hij is echter een man
van grijze haren en het bestuur van land
en volk pleegt men tegen'woordig aan' de
jongeren op te dragen; de blonden heb*
ben de voorkeur. En het inzicht van den
Waarnemer kan weer niet geaccepteerd wor*
den omdat, hoe zal ik 'taeggen?
vanwege de politieke reuk mijiier kleede*
ren. De Waarnemer is niet hupsch genoeg;
hij heeft geen breeden blik, hij; is stijf iql
den omgang, stijf „als ee|n mannetje van
de scheiding."
Ja, weten de oudere lezers het nog uit
de dagen van scheiding en doleantie Toen
sommigen gescholden zijn als behoorende
tot de ingehaalde*zijdenhoedjes*kerk? Dte
vrouwen plachten zich toejn te tooien met
zijden, hoedep. die met een flinke steek
waren ingeregen. In de afgescheiden kerken
zag men dat hoofddeksel veel, vandaar dat
het denkend deel der natie er op schold.
Er a bil alle gebrek, in die dagen meer
honger naar de Waarheid te constateeren
dan nu. Ook' was de kerk mawdtep een
modeshow, dan eep plaats waar men zich
voor het Aangezicht dep Heeren stelde. En
er was meeir spreken uit het geloof, terwijl
het er in onze dagen meer over gaat. Waatj*
om zou ik het zoo algemeten aanduiden;
de oude juffrouw klaagde, zelf tegen mij
over haar atzwering. „Ik was «jr vroeger
beter aan toe|. Ik' maakte in diein tijd
zoo zei ze van e,en lapje fluweel en een
ijzerdraadje leen hoedje. Én als ik nu in
den hoedeftiwijikel kom, dan heb ik geen
keus genoeg-
WAARNEMER.
Gedipl. Rechtskundige en Belas«
iingconsulent Vennootschapacten,
Requesten. Contracten. Huur en
Verhuur. Koop en Verkoop.
Boekhoudingen «nz. Advies £0.75.
(Ook voor Tholen en Omstreken.)
UIT HET KIJKVENSTER: StoOmtfamleed.
BINNENLAND: De Nieuw Amsterdam met
veel gejuich te New York' „binneng4iaatd."
BUITENLAND: Berichten uit het verre
Oosten. Die Kerkstrijd in Diuitschtand.
Zelfbeschttrmings'maatregelen tegen Lucht:
gevaar (2e Blad.)
Officieele Landbouw«crisisberichten (2e Mad)
Rechtzaken Sommelsdijk (Slot.)
Gemengd en Plaatselijk Nieuw».
