„EILANDEN-NIEUWS
TRIUMPH
icêwt
Simon Gicke
IN SMAAK
ROOKT
VIRGINIA
„TRIUMPHATOR"
I
2e BLAD
ZATERDAG 7 MEI 1938
No. 935
BINNENLAND
Marktberichten
Ingezonden
}3
De ketter van Scherpenisse
ms
Chr. Weekblad op Ger. Grondslag voor de Zuid-Holt. en Zeeuwsche Eilanden.
Uitgave van de N.V. .Eilanden-nieuws' Middelhamis. Tel 17. Giro 167930, PostbuaS
De reclasseeringsd^. De kruiser „Jas
va" naar Ned. Indië vertrokken Tal
van branden deze week De zaak
Oss in de doofpot? Vorstenhuwelijfc
op „Huize Doorn" Koning Leopold
van België peetvader van Prinses Bet
atrix Vaiia.
Zaterdag 7 Mei a.s. zal een. beroep ge»»
daan worden op de vrijgevigheid van liet
publiek, om de reclasseeringdiensten te steu*
nen. Er zal in 832 plaatsen, oinvatten<Jej
1067 gemeenten, een inzameling plaats vin*
dten.
Voor het nuttige reclasseeringswerk is veel
geld noodig, het aantal voorlichtingsrapp»
porten, dat omtrent de geaardheid en het
vroegere leven van den verdachte aan de
rechtbanken per jaar wordt uitgebracht be*
dVaagt ongeveer 3000. Het reclasseeringswerk
is zoodoende uitgegroeid tot een organi*
satie, waarin duizenden vrijwillig steun ver*
leenen bij het z.g. toezicht op patronage.
Als men ziet, dat in 1935 het aantal voor*
waardehjk veroordeelden 3331 bedroeg en
de proeftijd voor 84.6 pet. een gunstig
verloop had, bewijst dit wil het groote nut
van het reclasseeiingswerk. De collecte van
Zaterdag a.s. bevelen w'ij dan ook han»
telyfc aan.
Bijna een jaar na zijn eersten terug*
keer uit Ned. Indië, waar de kruiser
„Java" bijnia tien jaar ona^ebroken
dienst had gedaan het was 6 Me!
van het vorig jaar, dat de „Java" in
Nieuwedlep arriveerde, na in de Straat
van Gibraltar op 3 Mei door de „Her*
tog Hendrik" te zyn afgelost is dei
vernieuwde kruiser van Den Helder
voor 'de tweede maal naar Ned. O.
Indië vertrokken.
Het geleek, of geheel Nieuwe'dïep was
uitgeloopen, om van het vertrek van <fc
„Java," die daar bijna een jaar aan de Bui*
tenhaven gelegen had, getuige te z^fn. Op
de Weststraat, Kanaalweg en Hoofdgracht,
wegen, die naar de Buitenhaven leiden,
was het en file van mejnschen en aan dfc
Buitenhaven heerschfe een drukte zooals
daar zelden wordt aangetroffen. Men kon
er over de hoofden loopen, zoo dicht opeen
gepakt stonden hier dë duizenden kijkers.
Het Havenplein en een groot gedeelte van
de Hoofdgracht stonden vol met geparkeerde
auto's en bussen. De treinen en autobussen
uit verschillende deelen van het land had*
den de honderden belang;stellenden naar de
marinestad gebracht.
BRANDEN
Deze week zijn tal van branden te mel^
den. Tal van branden op één dag zelfs.
Die branddag was Woensdag. In den Haag
woedde het vuur in een radiofabriefc, waar
een étage uitbrandde. Vier huizen gingen
te Hogewoud in vlammen op. Te Avenhom
stookten kinderen een vuurtje: een café
en een boerderij werden door het vuur
vernield. Op een scheepswerf te Groningen
verbrandde een groote houten loods; even*
eens een te Den Helder. Bij Heino veroor*
zaafcte een boerdrij brand duizenden gul*
dens schade en tenslotte warem er nog
boschbranden bij Ede en Noordbarge zoodat
op deze eene dag voor tienduizenden gul*
dens schade werd aangericht. De boschl*
brandstichter moet een 56*jarige zwakzin*
nige zijn, die intusschen volledig heeft be*
kend en in verzekerde bewaring is gesteld.
Het Roomsche Dagblad „De Tijd" heeft
in een dezej dagen verschenen artikfel, de
zaak*Oss als afgedaan en uit de wereld ge*
teekend. Het blad acht de voorgestelde en*
quete niet noodig, evenmin een interpella*
tie, zij achten het sop de, kool niet waard.
Het slo^ van het artikel komt hiexop neer.
dat de Osse*kwestie, is dood*gepraat, dood-
geschreven en doodgeageerdWij zouden
zeggen: tot heden doodgezwegenII Zoo vat
„De Telegraaf" het blad dat in deze volle
klaarheid wenscht het ook op, en maakt
over het kranten artikel in De Tijd eenige
aanteekeningen, waaraan we het volgende
ontleenen
„Met feiten hebben wij aangetoond dat
de minister de Kamer onjuist heeft in*
gelicht. In een geheele pagina van ons dai;*
blad hebben wij dit helder en duidelijk be'
toogd en als wij nu in „De Tijd" lezeh
dat er niets nieuws aan heit licht is gekof"
men, verbazen wij ons slechts. Hoe kan
men het „niets nieuws" noemen als wij
alinea voor alinea 's ministers betoog heb*
ben weerlegd?
Terwijl „De Tijd" de zaak voor dood ver*
klaart, bestrijdt de juridische medewerker
van een ander Roomsch dagblad, de'
„Utrechtsche Courant,' de mogelijkheid dat de
marechaussee recht zoekt voor het ambtena*
rengerecht. Het hoofdargument van het blad
is, dat daardoor de rechter zou gaan zate*
len op den stoel der bestuursorganen. Nu
begrijpe men ons wel.
Voor ons staat of valt de zaak Oss geens*
zins met het aannemen of verwerpen van
een enquête of met een behandeling voor
■het 'ambijenarenge',recht. Djat zijn vooir oftii'
en he. groote pubhek slechts bijkomstige
kwesties. Zij raken de kern der zaak niet.
Er is onjrecht gepfecgd en wïj
hebben dat aangetoond.
Wü verzetten ons er tegen dat dit oop
recht wordt bestendigd.
Wij wachten op een daad en deze daad
zal moeten zijn een herstel van het in Oss
gepleegde onrecht. Ook de meest spitsvon*
dige betocgen zullen de zaak*Oss niet uit
de wereld kunnen ruimen, zoolang dit her»
stel van onrecht niet is geschied.
Te „tluize Doom", het verblijf van den
ex*Keizer, is Woensdag de oude glorie her*
leefd. Er is namelijk het huwelijk voltrok*
ken tusschen den tweeden zoon van den
ex*kroonprins van Duitschland, prins Louis
Ferdinand van Hohenzollern en prinses
Kyra van Rusland, dochter van den groot*
vorst KyriU, „Czaar aller Russen".
H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. Prins
Bernhard is by deze plechtigheid tegenwoor*
dig geweest. De hofprediker Doehring heeft
het huwelijk bevestigd na een korte predi*
katie over Cor. 13 13.
Er waren vele „grooten" uit Duitschland
lalsmede eenige autoriteiten uit ons eigen
land, als de commissaris der Koningin uit
de provincie Utrecht, oud*minister Kan, de
burgemeester van Doom enz. De oude schit*
tering van generaals*uniformen werd weer
eens gezien vergane glorie!
Op hun tocht van Soestdijfc over Amers*
foort naar Doorn ontmoetten Prinses Ju*
liana en Prins Bernhard zeer groote en
hartelijke belangsielüng. Uit alle plaatsen
langs den weg was de bevolking uitgeloo*
pen en z^ stond met de schoolkinderen
ter weerszijden geschaard. De koninklijke
auto reed 'zeer langzaam, tot vreugde van
allen die d e Prinses en den Prins nog nimi*
mer in deze streek hadden gezien.
De Doop van Prinses Beatrix.
Koning Leopold peetvader. i
Naar het Belgische telegraafragentschap
verneemt heeft Koning Leopold de uit*
noodiging van Prinses Juliana en Prins
Bernhard om peetvader te zyn van Prinses
Beatrix aanvaard.
Koning Leopold zal de doopplechtigheid
op 12 Mei in Den Haag bijwonen.
UITGIFTE BOERDERIJEN IN
DE WIERINGERMEER.
Dit jaar 51 stuks te verwachten
Per 1 November a.s. zulle» wederom 51
boerderijen in de Wieringermeer worden
verpacht aan particuliere boegen en wel:
26 akkerbouw*, 23 gemengde, en 2 weide*
bedrijven, tezamen groot rond 2000 hectare.
Alsdan zullen reeds 213 boerderijen in
particuliere exploitatie zijn.
Van de 20.000 h.a. oppervlakte van den
polder wordt 2000 h.a. ingenomen door dor*
pen, wegen en kanalen, terwijl 500 h.a. is
beboscht, zoodat 17.500 h.a. cultuurland
overblijft, waarin 1000 h.a. in staatsexploi*
tatie wordt gehouden. Van de resteerende
16.500 h.a. is reeds 9600 h.a. in particulierq
exploitatie uitgege(ven, welk oppervlak dit
jaar dus zal toenemen tot 11.600 h.a. Dte'
overige 4900 h.a. zullen wordep verpacht
in de jaren 1939 en 1940.
Aan den bouw der bedrijfsgebouwen op
de dii. jaar te verpachtem bedrijven zal bin*
nenkort worden begonnep.
ETTEN' (N.*Br.) 4 Mei 1938. De aan*
voer op de heden gehouden veemarkt be*
droeg 304 stuks.
PiSjaen Kalfkoeien f 225—310; kalfvaar*
zen f 200—285; melkkoeien f 210—300:
mager vee f 150235; vaarzen f 110200;(
pinken f 90—140; Gradcalveren f 55—95,i
Biggen 20—25; Vet vee f 0.36—0.39 per i
K.G. levend gewiciht.
De aanvoer van muntig vee was voI*(
doende, de handel iets levendiger en de^'
pilijien vast.
Da aanvoer van melkvee was voldoenidfey
de handel goed en de prSjien "als de»
vorige week.
De aanvoer van jongvee was voldoenide,
de handel iets vlottjr en de prijtoen iets'
stijgend.
De aanvoer van vet v«e was voldoendb,
da handel vlug en de prjj'zen vast.
De aanvoer van biggen was goed, éi
hairulel vlug en de prij2ein vast.
BLOEIMAAÏüDi
Hadden wïj in Maart al "zomer",
'tWas.de echte zonxer niet:
Grasmaand gaf veel kou-en regen
En den boeren veel verdUet.
't Uitgestrooide zaad ontkiemde.
Maar er was bijkans geen groel,
En het vriezen 'snadhts was plijnlijk
Voor de boomen in de bloej.
Maar nu is de Mei gekomein
(Bloeimaand heette ze weleer)
En we ho(pen dat nu spoedig
Komeïi zal 't lief lenteweer.
Nu de koekoek zicji laat hooren
En <Je vo-els nestlen gaan,
Hopen we dat nu de too. ook
Stralend in de ludht mag staan.
Als we alles zoo besdhouwen
Zlijn wy mensdhen toch maar knecJit,
En we gaan geen stapje verder
Of we 't noemen goed of slecjit.
Ieder is verpUdht te werken
Wat in T^jja. vermogen is;
loopt het dan een keertje tegen,
't Gaat Uif allen wel eens mis.
Gaf de mooie Maart geen iptüji nog,
Maakte ook April niet bhj
Denktwie weet hoe mooi het weer wordt
Ia de schoone maand van Mei
OOM KO.
Prinsesse*verjaardag op Soestdijk. De deelnemers aan het défilé op
den verjaardag van H.K.H. Prinses Juliana werden verrast, door*
dat de Prinses Haar kind op den arm droeg. Rechts: onze
Kroonprinses met Prinses Beatrix; links H.M. de Koningin; op
den achtergrond Z.K.H. Prins Bernhard.
IS HET WERK VAN DE "CENTRAI^"
NOG WEL NOODIG?
Er zlüln hier en daar goedgezinde land*
genootcn, die zich 1de vraag stellen of !dit
werk nog wel noodig is. De werkloosheid
vermindert en hi;r en daar kfijgen wei
uit het land beridht, dat er geen jeugd^
werkloosheid meer bestaat in de plaats
hunner inwoning. De conclusie wordt dooi
deze broeders en zusters getrokken „Hier
is het niet meer noodij, En dus donees'
teeren we ditmaal niet".
We wiMen wel, dat het overal zoo
gunstig was. Dan zouden onze mannen en
jongens weer werk hebben, dat tobfden
Onze vrouwen niet meer zooals nu ovei
de vraag „Hoe kom ik met het steun»!
bedrag rorid?" Dan konden wellidht onze
meisjes op normale wijze, door middel van
opleiding aan de Nijverh.iJssdholen, op*
geleid worden voor de huisslijke diensten.
Maar het is helaas niet zoo.
Dat bleek duidelijk uit de cijfers, die de
Dienst der Werkloosheidsverzekering op*
nieuw bejin Januaii 1938 openbaar maakta
omtrent de Jeugdwerkloosheid. Tweemaal
per jaar onderzoekt deze „Dienst" hoe het
staat met de werkloosheid van de ver*
sdhillende letE:lyldsgrospen.
Wat leerde h;t laatste onderzoek
Dat op 1 Januari 1938 de volgende w:erk'^
loosheid nog werd geregistreerd:
Jongens van 14—17 jaar 15.058
Jonge mannen van 18—24 jaar 57.078
'Meisjes van 14—17 jaar 6.411
Jonge Vrouwen van 18—24 jaar 6.080
In totaal
84.627
Daarnaast was er dan nog de werk*,
loosheid van de mannen bovjn 24 jaar toU
een aauital van 349.142. Dit laatste cijfer is
nu gelukkig weer gedaald, evenals het
eerste cyfer. Maar de werkloosheidséyfers
draaien todh nog om de vierhonderd/^
duizend. En al zouden er honderd duizend
weik gekregen hebben sinds 1 Januari 1938,
dan was er voor de „Centrale'' nog werk
genoeg aan den winkel.
Dat zult U tocth niet willen tegenspre*
ken Daarom vraagt de „Centrale" op*
nieuw Uw medewerking.
Hoeveel «n met welk doel
Dat willen we U in het volgend artikeltje
vertellen.
Geef U daarom reeds als collectant op
voor de collecte die gehouden wordt in da
week van 30 Mei tot «n met 4,Junjj.
Het adres is voor:
Dirksland A. Bruggeman, Krallngen 440
Herkingen J. W. Witvliet, Molendijk 234
Melissant: A. Grootenboer Dwarswegl99A
Middelharnis*Sommelsdijk W. J. Witvliet
Stationsweg A 124
OoltgensplaatJ. Koppenaal
SteÜendam Ds. H. de Valk. :i
HANDEN GEHEEL VERSTIJFDi.
Nu 83 jaar en even reicht
alsof hij 21 was.
„Ik wil U laten weten, dat ik sinds een
paar jaar Kruschen Salts gebruik. Voor
dien tgd waren de gewrichten in myn
handen geheel verstijfd en op één van
mijn vingers zat een groote knobbel. Dit is
nu allemaal verdwenen. Mijn handen zijn
absoluut zonder pijn en mijn vingers even
recht alsof ik pas 21 was. Ik ben hiervoor
zeer dankbaar, want ik ben nu bijna 83
jaar." S|. H. te S.
i Gezwollen pijnlijke vingers zijn het gevolg
van een rheumatische aandoening. De oor*
zaak hiervan is meestal een teveel aan uri*
nezuur in Uw organisme. De zes zouten in
Kruschen Salts zuiveren Uw lichaam van
alle schadelijke stoffen, terwijl zij tevens
voorkomen, dat deze zich ooit weder op*
hoopen, daar zij Uw inwendige organen
op natuurlijke wijze tot geregelde werking
aansporen. De dagelijksche dosis houdt U
fit en U voelt zich jaren jongeir. Kruf*
schen Salts is verkrijgbaar bij alle apothej"
kers en erkende drogisten.
Nasr een oud Dagboek
.Auteursrecht voorbehouden
(31.)
Simon had alles niet gezegd, maar aan
Filip was een licht opgegaan, een sombet
lidit over wat vader deed. Waarom tój|
zoo vaak weg ging. O, dijn vader was zigii
doodsviijand. Zoo kwam hy thuis, en zoo
zette h!\J het leven voort. Haast nooit was
hijj in hiüs.
De uren, die h'fll doorbradit met 's Hee*
ren Woord voor hy slapen ging, waren
hem wei ter vertroosting. Maar soms ook'
was hy te bezwaard, te mismoedig om in
den B'ijbel te lezen. Heele nadKten bracht
hy in bange strijd door. Was die Bijbel wel
waard, om hem van zlijft vader te scheiden?
Wan(t dat gevoelde hij wel, het zou tot
een bresch komen.
Eindelijk was de gelegenheifd gekomen;
om met Dingenus te spreken. In de hut
van Simon had de ontmoeting plaats ge*,
vonden. Nimmer had Dingenus voor zulfc
een mo:iIijk geval gestaan. Vanaf het
©ogenblik dat de jonge jager liet hem ver*
teld had, was het zelden uit zlyii gedachten
en in z^tn stille verzuchting vroeg hy(
den He«re om raad en bijstand-
Er werd veel gesiproken, gezucjb.t en ge«(
beden in de jacjhthut dien dag. Veel was
voor Filip een oipenbaring. Zoowel wat
aangaat de weg der zaligheid, de dwalingen
van het Roomsche bijgeloof en de omstan*
di^eden op het eUand, en de rol die zijln,
vader daarbij speelde. Innig voelden dfj
beide mannen, méd; met (ie moeiiyi.e om^
standigheden van Filip. Ernstig onderzodht
Dingenus hoe het er met Filip bijstond.
Stelde hif hem op de proe"£ Of het niet
beter was nooit meer in den Bijbel te lezen
en trouw te blijven aan de Roomsdhe kerk.
Dat was het wat de jonge man zich ooH
al duizendmaal had voorgenomen. Maan
neen, dat kon hij niet. Gods Woord pr^si
geven, hïjl had het geprobeerd, maar dan
was het gedaan geweest met zijb. rust en
vrede. Een vuur brandde alsdan in zijn
binnenste. Neen, hiij kon er niet mee bre*
ken. Hij had liefde voor 'sHeeren Woord,
hij mocht spreken van de trojost, er van
ondervonden.
O neen, er kwame, wat wilde, maar 's
Heeren Woord was hem dierbaar. Dierbaar
boven alles. Ocjh, Dingenus gevoelde hety
de Heere werkte in deze jonge man. Geen
mensch kon het keeren. En daarom wekte
hij hem ook op getrouw te zïjn. Maar ,lii|
niodht niet z\feijgen, moest spreken met
vader en moeder. Ernstig waai^dhuwde'
Dingenus hem, omtrent zyn kinderplicht.
In alles mosst h^ gehoorzaam zïjn. Be*
halve als men van hem eischte 's Heeren
Woordte verloot^n«n. „Wie vader ofl
moeder lief heeft boven Mïj, is Mijns niet
waardig", zoo had de Heiland gesproken.
En dat was hard voor het vleesch. Maar
in Gods kraciht was het te dragen. Alleen
maar, de breuk mocht niet geslagen wor*
den door Filip. lijdzaamheid voegde hem
en bidden voor vader en moeder, die nog
zaten in de strikken van het afjgoidïsc^e
pausdom.
Voor men uit elkaar ging smeekte Dinge*
nus 's Heeren hulp en zegen af over den
jongeling die zoo zJwaren strtjid te kampen
had.
Eiliip was thuis gekomen, maar gesproken
had hyi nog niet.
D« nachten 'bracht hy meestal door in
stil geween en gebed. Vaak was 's Heeren
Woord hem tot bemoefdiging, maar ook
zoovele uren heerscfhte groote strijd en;
bange twijfel in zijn hart.
Striyd, of hij wel op de goede weg was.
Of hijj niet vreeselijk zondigde door in
stilte ongehoorzaam te zlijn aan vader, door
tegen diens wil in den Bijbel te lezeni.
Bange twlijfel of de Heere hem wel dé
ronde wilde vergeven. En bijl dat alles d«
angst voor hetgeen dat komen moest, dat
als een zware steen op z!(jn hart lag.
Och hoe gaarne, zou h;j toch in liefde.
en vrede met vader en moeder sprikein'. Ze
moesten immers ook sterven. Zy kondem
toch ook de bekeering niet missen:
Honderden malen had Mj zich voorgeno*
men om te praten met vader, maar oofc
honderden malen had hSji gezwegen. Qw^
moed gehad om te beginne».
Vader was zoo hard, zoo stekelig. Kort
iledhts zat bet gezin aan de tafiel om de'
maaltijd te gebruiken. Het was of vader
rust noch duur had. Een harde trek laf
op zijn gelaat. Meestal sprak hij op korte^
norsdhe (oom, en het gebeurde wel, dat h'iji
in zich zelf praatte en half verstaanbare
verwensdhingen over de ketters uitte.
Dat waren als zooveel priemen, die Filip's
hait doorboorden. Och, Filip voelde hetj
hy moest spreken, maar hïj durlfde het fel*
kens minder. Zoo gingen de dagen moei*
zaam verder.
Vader, hoe langer, hoe haijder en stilier,
en Filip hoe langer hoe meer bezwaard
en bedrukt.
Een enkele maal had Filip nog met
Simon gesproken. Wat was hï| jaloersch
oip den jager, maar ook, wat hield hij vai»
den man, voor wien hij vroeger zoo'n angst
had geTiad."
Als de gelegenheid het maar eenigszins
toeliet ,dan zodht hij hem op. Soms vu
het veld, achter een haag, of &chier he(i
koren, of ook wel in de jagershut hadden
rs elkaar ontmoet.
Meestal was er bllijdsc|hap over Filip
gekomen als hij met Simon praatte. Maa»
als hy dan weer huiswaarts 'keerde, was
het of een loodzware last op iijtai ziel
drukte. i i
Het leven was voor Filip haast ondrage*
llÜk geworden. H^' moest spreken en hij
kon niet spreken. Het was, of een muur
tussdhen hem en zijn ouders stond'. Een
muur, die hij niet vermocht op te ruimeni/
Vader scheen slechts door een ding te
z'ijn vervuld. De haat tegen de ketters.
Soms had hij geideelten van gesprekkeJï
opgevangen tussdhen vader en moeder. En
die waien weicig geruststellend. Die ver»
vulden hem met groote vrees. Een
gapende afgrond kwam er tusschen hem en
zlü'n vader. Het was hem duidelyk gewor*
den. Zijn vader was met een doodelyfcei
haat vervuld tegen de ketters. Had hij he*
hem niet hooren zeggen „Al was myn
vrouw, mijn zoon door de kettersdhe leeij
bezeten, dan nog zou ik ze overleveren
aan het geestelijk gerecht, aan de inquisitie"
Het pijnde Filip als htf er aan dadfit, dat
zijn eigen vader hem zou overleveren aan'
dë vljjanden van Gods kerk. Dat zyin eigenj
vader hem zou overgeven aan den martel<(
dood. En odh, zou hij dan getrouw djnS
Zou hij dan niet afvallen? Was hy wel
waarlijk met hart en ziel God en 2iy(n|
Woord toegedaan
Het was een bange strijd voor Filip. De
bange twijfel vaak, of hqi wel deel had
aan de Heere Jezus, of hij wel waarliüli;'
vergiffenis van zonden had. Hoe menïg,«
maal voelde hïj dat zijii hart zoo \a^
zai. aan de wereld. Gevoelde hij dat zö4
hart zooizeer verdorven was. Dreigde hly!
jSls het ware te verstikken in de boiozc
en zondige opwellingen des harten.
(Wordt vervolgd.)
