„EILANDEN-NIEUWS"
IN SMAAK
ROOKT
TRIUMPH
1 CENT
VIRGINIA
OM SCHELDEHOF
Gemeenteraa
Nieuwe Tonge
2e BLAD - ZATERDAG 16 APRIL 1938 - No. 931
BINNENLAND
mm] r^
Ingezonden stukken
Marktberichten
k' ^^^^^^^^^^^^^H
Onteigenen van heggen
Met dank
T.
Bladzijden uil het leven
van Oom Kp-ers.
Chr. Weekblad op Cer. Grondslag voor de Zuid-HoU. ea Zeeuwsche Eilanden.
Uitgave van de N.V. .Ellanden-nieuws' Middelhamis, Tel 17. Giro 167930, Postbus 8
Gruwelijke moorddrama te Lochem en
ie Nieuwenhagfi Dé Osse' zaak nog
niel at Tien jaar radip:disiributje.
Stond verleden week 's volks belangstel^
ling voor de Osse zaak betreffende de Kon.
Marechaussee, deze week teekent zich door
gruwelijke moorden die te Lochem en te
Nieuwenhage zijn gepleegd.
Ontzeitend is het drama te Lochem, dat
we eerst willen noemen, waarbij een 33«
jarige boerenzoon,, waarschijnlijk in elm
vlaag \an verstandsverbijstering
vijf menschen heeft gedood
en daarna de hand aan zichzelf hiljft gei«
slagen, na vooraf de boerderij in brand te
hebben gestoken. De verkoolde lijken van
zijn 65*jarige vader G. H. Greutink, zijn
óTs'jarige moeder, e«n ll<'jarig inwonend
jongetje, zijn 27<'jarige zuster met haar man
zijn onder de puinhoopen gevonden. Hij
verhing zichzelf aan een hooiberg buiten
de boerderij. De motieven van den dader
zijn niet bekend. Sinds lang wist me!h, dat
hïj met rijln vader en moeder in minder eoede
verstandhouding leefde. Verstandsverbijste-»
ring wordt niet uitgesloten geacht.
Een ander, bloedig familiedrama speelde
zich at te Nieuwenhage in Limburg, waarbij
twee perstonen om het leven zijn
gekomen
en een negenjarige knaap, ernstig werd g^
wond. Een zekere Jansen, van beroep smok*
keiaar, die reeds vijf jaar gescheiden van
zijn gezin leefde, begaf zich Woensdag naar
de woning van zijn vrouw, sdhoot haar
met een revolver neer en verwondde een
der twee thuiszijnde kinderen.
Daarna sloeg hij op de vlucht en richttei
laier even buiten het gebied der gemeente
het wapen op zichzelf.
Deze gruwelijke misdaden werpen wel een
zwarte vlak op het anders meter normale
gebeuren dat wekelijks af\visselend plaats
heeft.
We stipten zooevein de Osse' zaak aan,
die nog niet als afgeslotein kan worden
geacht. De N.R. Crt. weet mede te deelen,
dat de districts*commandant te Nijmegeii,
die de verantwoordelijkheid draagt 'voor
de onder hem ressorteerende brigade der
Kon. Marechaussee te Oss, volkomen ons
kunidig was van het feit, dat tegen de Ie*
den dier brigade een ministerieel onderzoek
gaanae was. In de eerste plaats had toch
de commandant van het Wapen, indien er
klachten waren over die brigade te Oss,
dit toch wel mogen vernemen. Van een voor»»
afgaand onderzoek met de superieuren in
de gerezen kwestie is in geen enkel opzicht
sprake geweest. Zoo heeft b.v. minister
Goseling bij zijn uiteenzetting in de tweede
Kamer verklaard dat de verplaatsingen van
de leden der brigade Oss zïjii gelast in vok
komen overleg met den Inspecteur van het
Wapen der Kon. Marechaussee en den hier*,
bij betrokken divisie^commandant. Ook dit
moet niel waar zijn. Wel" is latelr met de
betrokken chefs hierover overleg gepleegd,
doch men stond toen reeUs voor een uit*
gemaakte zaak.
Door deze ontleding wordt dus wel een
heel ander licht op de verschillende punten,
dan Minister Goseling er oip heeft gewow
penl
De radio heeft in enkele jaren tijds ook
in ons land een gehe(el nieuwe tak van
bedrijf geschapen. Radio^bouw denk aan
Philips radio^aanleg, radio^distributie. De
radio*cenfrales maken een apart bedrijf uit;
er zijn in ons land niet minder daft 820
radio*dIstribuanten, verdeeld over 542 ge*
meenten.
Het denkbeeld van radio*distributie is
eigenlijk een „uitvinding" van een H.B.S.*er;
zekere Bauting uit Zaandam, hij probeierde
z'n buren door draadverbinding en kop*
telefoon te laten mee*profiteeren van zijn
radio*toestel. En werkelijk het ging, de jon*
geman knutselde een heel distributie*bedrijf
in elkaar en verdiende er een aardige zak*
cent mee. De primitieve installatie van den
Zaanschen H.B.S.*er is nu sinds 13 jaar ge*
moderniseerd en verbeterd, Nederland is
vrijwel het eenige land waar de radio^^distri*
butie zoo algemeem is. Het is bekend dat
de distributie onder e«n wettelijke regeling
valt en niet ieder zich zonder meer ajsi
distribuanf kan opwerken.
De radio*distrubuanfen zijn vereenigd in
3 vereenigingen, welke Bond 12 April j.l.
10 jaar bestond. i
MELKBOER VERBALISEERD'.
Hij was njet „aanj^lio^en" bij een
lO^rganisatie.
AMSTERD'AM, 13 April. "Hedenoch.
tend hebben controleiurs van de centrale
crisis controledienst, in samenwerking met
de Koninklijke marechaussee op den Haar*
lemmerweg een melkboer verbaliseerd, om*
dat hij niet was aangesloten bij de door
den minister van economische zaken aan*
gewezen organisaties, welke thans de sedert
3 April j.l. geldende consumptiemelkiTege*
ling uitvoeren.
Dte consumpüemelk, welke hij vervoer*
de, is ter plaatse in beslag genomen.
(Buiten verantwoordel^'kheid der Redactie)
In Vvi> raadsverslag rag ik, dat de heeren
aam ve;l en velerlei hun aandacht moetew
geven. Een „topprestatie kan men dit noe*
men. Het zal wel bezien zlijn als een al*
gemeen btelang. Ik voor niij' aéht bet van
belang, voor chauffeurs die wat harder
wdlen lijden. Nü, willen zij geen stukken
maken, dan moeten Aj vooral op bapaajlde
ipunfen nog wa,t oipletten. 'k Heb er anders
wel zien lïjiden met een vaartje van 60 K.M.
in die Hoflaan. Hoe het goed uitkomt, daar
sta je voor. En zou het waar zfljn, wiat
besloten is, dan straks met zoo'n zeijfde
vaartj« dan hoek om.
Hou je hart maar vast. Zou straks beslo*'
ten Worden, dat alle boekhuizen tot 1.25i
M. geslecht zullen worden? Zulks voor -
he;t uitzidhtl Kgik, daar heb je het. j
Neem aan dat zoo iets als een maatregel
van al-emeen bteiang zou uitgevoerd wor*
den, dan gaat dat zoo maar niet. Men
koopt of onteigent. Zoo zal het ook met
de heggen*gesdhiedenis djn.
N«em aan dat ik eigenaar ben van een
ipeiroeel. Als scheiding heb ik een heg rond*
om. Ter versiering en ter beschutting is.
deze 2 M. hoog. Nu komt de verordening en
d^e Zegt: niet hooger dan 1.25 M.
Heel goed van toepassing o!p heggen tot
die hoogte maar of besta,ande toestanden
zonder meer zoomaar veranderd worden^,
ik belief het nog niet aan te nemen. Todhi
Overzicht van de Houtrusthal te Den Haag bg aankomst van H.M. de Koningin en
Prinses Juliana op het Concours hippique.
2!al d« raad (compjleet gedacht) niet over
nachtiijis gaan.
Wel ben ik er bepieuwd naar.
LEUR, 13 April 1938. De aanvoer oipi
deze markt bedroeg 299 stuks. f
^Zen Kalfkoeien f 260-315; kajf*
vaarzen i 225—300; melkkoeien van f 270
—310; mager vee f 160—230; vaarzen f 120
—200; ipinken f 80—155; graskalveren f 50
—95; vet vee f 0,35—0.42, levend gewicht,
f 20—25.
De aanvoer van melkvee was matig, de
handel goed en de iprlyzen vast.
De aanvoer van muntig en mager vee
was nauwe'ljlks voldoende, de handel zeer
levendig en de 'piïjiten iets stijVer.
De aanvoer vari,,.jpngvee was nauwelijks
voldoendfc, dé handel vlug en de piijzen
hadden neiging tot stijging.
Aanvoer van vetvee was matig, de handel
opgewekt en de pr^lfzen vast
De aanvoer van biggen voldoende, de
handel zéér opgewekt en de Ipi^'faen als
de vorige week,
Openbare Raadsvergadering op Woens*
dag 13 April 1938.
Tegenwoordig alle leden.
De VOORZ. Burgemeester Sterk opent
de vergadering met gebed, de notulen wor*
den gelezen en vastgesteld.
Onder de ingekomen stukken is een schrij*
ven van Volontair C. Vroegindeweij, welke
dank brengt voor de hem toegedachte be*
looning.
Procesverbaal kasopname. Kas en boeken
in orde bevonden.
Dankbetuiging van de familie van Sliei*
dregt voor de genoten ondersteuning van
wijlen hun Grootmoeder.
Bericht dat de heeren C. A. de Glopper,
W. Knöps, W. Kieviet e.a., hun bemoei*
ming lid Commissie wering van Schoolver*
zuim aannemen.
Dankbetuiging van het Vorstenhuis voor
de gezonden gelukwenschen bij de geboorte
van Prinses Beatrix.
Van Ged. Staten een opmerking om een
gemeenschappelijke regeling tot stand te
brengen inzake schoolgeld enz., gezien en*
kele kinderen uit Herkingen de O.L.S. hier
I..1 I
PETRUS.
In den rossen gloed van het oplaaiend vuur
Staat hij Zioh ^bÜj de bende te warmen.
Zyn Meester, gevangen in 't nachtelijk uur,
Staat stil met gebondene armen,.
Grif jpraat hüj met zijn Galile'sch accent
Onverschrokken en opgewonden,
Hij zorgt wel dat niemand van hen 'hem herkent.
Die in den hof Maldhus verwondde.
De tcortsige schïjli van h^et brandende hout
Vermag vaag slechts hem te belidhten.
Maar juist dcor zijb spraak wordt hij niet meer vertrouwd.
En straks moet hij jammailjk zwichten.
O Heere, dat steeds mijn spraak U belijdt,
Dat ze zeggen hij' hco;t ook bij' Jezus
Maak mij voor Uw zaak, een dienstknecht 'bereid.
Dat 'k U niet verloocbene, Jezus.
En laat ze maar zeggen hij hoort er ook blJ,
Wly' meiken het op aan zigin spieken
Laat dit van de liefde lusschen U en mSj
Zijn het onbedrieglijfee teeken.
M. NIJSSE.
ter plaatse bezoeken (o.m. kinderen van
V. Vhet) Dezelfde regeling zooals die reeds
gesloien is met andere gemeenten, wordt
bij verordening vastgesteld.
De heer TIJL: Van hieffuit gaan toch
ook weer kinderen naar de Bijz. School
te Herkingen
De VOORZ.: Voor het Bijz. Onderwijs
geldt die regeling niet.
De pensioengrondslag van den gemeente*
werkman Koppenaal wordt vastgesteld op
f 300.die van P. Keijzer op f29.
De VOORZ. deelt mede dat de verorde»
ning begraatrechten een kleine wijziging
moet ondergaan. Er staat in, dat het half
twaalf graven is, en meestal geschiedt dit
om 2 uur. B- en W. stellen voor dït nu
op 2 uur te stellen.
Wordt goedgevonden.
De heer TIJL: Nu U hejf toch over
begraven hebt; het is mij opgevallen, dat
bij het begraven, de paarden niet zijn
afgedekt. Diat staat ee(r onbeschoft dan
deftig. Als hel nu nog mooie zwarte paarden
waren, maar dat zijn ze ook niet. Spr. zou
moeite willen doen om er dekkleeden voor
op te doen.
De VOORZ.: Dat is 5 a 6 jaar geleden
ook al besproken. Het is nogal duur; er is
minstens f200mee gemoeid. Monsters
liggen er nog wel op secretarie. Die kwestie
is toen eigenlijk weer afgesprongen, dat de
paarden ze niet wilden dragen en schichtig
werden.
De heer TIJL: Met die schichtigheid zal
het wel afloopenl In andere gemeenten gaat
het toch ook? Dat v. d. Ham dat niet wil,
daar kunnen wij niet mee rekenen. Is het
soms iets te duur, dan doen we maar wat
bij de graafrechten.
Weth. A. v. ALPHEN Hz. licht toe dat
de paarden ze inderdaad niet wilden dragen.
Er was geen rijder voor te vinden, zoo
Wang waren ze er van. Spr. zou niet gaarne
*zijn eigen paarden, die toch wel mak z^jn,
met zoo'n zwart kleed bedekken.
De heer TIJL: Dan hebben we in Nieu*
we Tonge bijzondere paarden!
Weth. V. ALPHEN is er niet tegen en
zou het wel zoo deftig vinden- Maar v. d.
Ham heeft telkens andere paarden.
De heer TIJL: Ja maar meest makke!
De VOORZ. zegt het in B. en W. nog
eens te zullen bekijken.
Dan besloten zitting ter bespreking be*
noeming onderwijzer.
dkjor OOM KO.
15.
„Ik dóe het ook meer, hè? Dat scheelt
ook een heelebk>eL DageMjks neem ik wijn
wandelingetje".
„Daar kun je nu vader niet toe krijgen,"
begint Jo. „Die helpt nog maar steeds in
den winkel. Ik zeg zoo dikwijls, dat moeder
dat wel af kan, en dan hij naar buiten,'
maar meen, hoor!"
„Odi", zegt de jarige, „ieder moet maar
doen, wat het 't beste lijkt, en waar hij
zich o|p dien leeftijd het geschiktst voor
acht. En ik maak nogal eens graag een
praatje met de mensühen in den winkel.
Daar vanmiddag komt onze ouderling. Hij
wist ook dat ik zeventig werd. Hij feUci*
teerde me, en vroeg toen ineens (je weet;
hoe h^'i uit den hoek kan komen), of ik blij)
Was, dat ik al zoo oud was.
Ja, dan sta je daiar, nietwaar? Ik zeg:
b% ik ben zeker blij, dat ik Zoo oud mag
worden. Velen mogen 't niet worden, hé?
En daar vraaigt hij: Waarom ben je dan
bllji? En teen ging hiji vertellen van een
man, die vlijftig werd, en toen zéï: Gelukt
kig al vijftig, nu is 't maar een poosje
meer. Zie je, die man hoopte op iets beters''
„Ja", zegt grootmoeder, „als je een ge*
gronde hoop hebt, dan zou je voor den
l'aats'en Vijand niet Zoo vreezen."
„Kun je je nu al voorstellen, Frans",
begint Kleincord, „dat je al zeventig 'bent?".
„Dat meet ik wel gelooven. Vooral als ik
de kamer rond kijk. Zulke groote kinderen
en kleinkinderen al! En toCh is 't maar een-
ipoosje, als je je leven achteruit beziet". i
„Och man, dat is bij mij ook zoo,,' zegt
Rentenier. „Weet je nog dat we voor
een kwartje per dag gingen werken?"
„Of ik dat weet. Je broer Piet (de man(
is nu al jaren dood) was er ook bij. Met
«en heele troep jongens gingen we er opi
uit. Dan moesten we vlas wieden, je weet)
wel, met een mes, dat oip 't eind afgestomplï
Was. Nou, dat moesten we 's morgens todhi
een uur loopen eer we oip 't werk waren." i
„En dan ,s middags in de keet eten", i
veegt Kleinoord erljlij. „En als je dan deni
heelen dag gewerkt'had, kon je weer eeta
uur Icopen. En dan waren we toch nog
maar een jaar of elf, twaalf', o^3er nleï,.
hoor!"
„Dan hebben wijzegt Frans van
WiUem tegen zijn neef.
„Jullie? Jullie hebt een best leventje.
De kinderen van tegenwoordig weten vari:
niks. Och, och...." En Kleinooi>d trekt eensi
aan zijn sigaar. i
„Dat zeg ik tegen Fransje hier (opa
kloï>t op Frans zijln sdioudier) zoo dik\vSjlsi
Z|e zitten tot hun veertiende jaar opdei
schoolbanken. Dan hadden wij al een paan
jaartjes te pakken, hoor! Reken daar op"j
„'t Was een tijd van hard werken," zegt
grootmoeder. „En er werd armoe geledea
ook. Daar i s ook niet om te verlangen. En
toen was ''teen goeie tijd, hoor kinderen/
Weet je wat je toen had? Tevredenheid.".
„Dat is er nu weinig, hoor moeder," zegt
Janus. I
„Heel Weinig, mijn jongen. Het is er
hlaast niet. Toen ik zoo'n meisje was,"i
en ae wfijfet oip Kaatje, „waren we met eeni
beetje tevreden. En eerlijik, hoor! De metn=«
sChen waren benauwd om schuld te maken.
In den winter moest dat wel, als er haast
niels te verdienen was. Dan zetten de
Wakker en de kruidenier het op. Ze wisten
wel, dat ze hun geld kregen tot de laatste
cent, als er in 't voorjaar weer meer werd
vendiend. Je kon toen ccp de mensohea
aan, enkele nietdeugers uitgezonderd na*
luurlüjk." 1
„Ik denk zoo dikwij'ls". Zegt opa met
een zucht, „wat of er toch van het opko*
mende geslaaht terecht moet komen. De
kinderen zSjin in Wee-de grcot gebracht en er
s,taan toch donke e tyden voor de deur. De
meeste ouders zij'n geen baas meer over de
kinderen."
Als grootvader nog verder gaat over het
ouderliyk gezag, betoont Rentenier niet veel
aandacht meer. Hlj! heeft geen kinderen en
kan er dus Weinig over meepra'ten. Hij|
heeft iets uit zijn zak genomen en laati
het Frans zien.
„Ik heb dat sterrenkaartje voor je mee*
gebracht, waar ik laatst over sprak," zegt
h'ijl zacht tegen Frans. En hij wijst en!
geeft uitleg eraan. Het kringetje om i
Kleine o: d kijkt bekngstellende toe. i
„Weer net iets voor Piet," zegt Frans'
vader. „JdJ hebt toch altijd rare dingen."
„Dat is niet raar", zegt Kleinoord. „Dat
is ie's wat je dagejjijks ziet."
„Daar heb ik geen verstand van, hoor!"
zegt tante Jo. „Ik ben net als moeder: een
s'.er is maar een ster. Als ze 's avonds naar
btuiten geweest is, dan zegt ze: 't Wordt
mooi weer, de lucht staat vol sterren, of
anders 't Is donker buiten, er is geen
sterretje te Zien."
Grootmoeder lacht even en zegt: „Die
Jo".
„De geleerd'» idija er aardig mee op de
hcogte", gaat Kleinoord verder, en als hij|
merkt, dat ze naar hem luisteren, ver*
volgt hiJ: „Ze kunnen prachtige berekening*
gen maken, als je eens ziet naar de zons*
en maansverdu'steringen, hoe mc«)i ze het
alles van te voren zeggen!"
„Dat is waar," valt Janus hem in de
rede, „maar als je hoort wellce gissingen
ze maken, en welke get:)llen Ze noetniön,!
dan haal ik mijjn schouders er voor op.r
Alk er in Job staat: Kunt glU de liefeüjfe
heden van het Zevengesternte binden, dani
zullen ae toch ook wel de hand op den
mond moeten leggen."
„Houd dat vast, jongen", zegt zijn vader.
„Ik h«b al veel gelezen over sterren,"
zegt Kleinoord. „Maar ik geloof er oolc
niet alles van. Verleden week nog, toen las
ik dat de Melkweg, je weet wel, die lichte
baan dcor de sterren heen, uit duizenden
s'erren beslaat. Nou, die sterren staan zóó
■ver van ons verwijderd, dat er duizenden
jaren noodig dijn, eer het licht ervan in
ons oog komi Kijk, als ik zulke dingen
ïees, dan heb ik er genoeg van."
„Ik gelooif dat David het beter wist,"
Zegt oipa. „Als ik Uwen hemel aanzie, het
werk Uwer virigeren, de maan en de sterren
die C|iJ bereid hebt, wat is de mensdK
dat Gij z'ij'ner gedenkt. Die man werd in
de laagte gebracht: hoe groot is God en
hoe nietig zïjn w^ji. Maar zoo'n kaartje kan
geen kwaad, hoor. Dat is wel aardig om dat
te vergelijken met de sterren aan den h
mei"..
Toen de gasten vertrokken Waren, zei,
Frans' groootmoedcr. „We z^n wel ven
weg geweest vanavond: Zoo ver in 'tveri
leden en zoo ver in de luCht. Als onz^
wandel nu eens in den hemel modht zijn>
dan hadden we 'taan 'treChte eind. Dat is
nog een stapje verder dan de sterren."
(Wordt vervolgd.)
