ChDWECKBLADÖpGED.GD0ril]5IAG vöÖQocZUID-HOIlËnZEElJWSCHE EILAnDEM
N.V. üiïGEVERSMAATSCHAPPIJ „EILANDEN-NIEÜWS"
EERSTE BLAD
STICHTELIJKE
OVERDENKING
10e Jaargang
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1937
No. 886
Uit het Kijkvenster
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDEN" 18e JAARGANG
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Mijn Knecht
Nijnhardt's Zenuwtableften
Advertentie^pryi 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienst*
aanvragen en aanbiedingen van 16 regels 80 et.; Boek'aan'*
kondiging 10 cent per regel Contracten belangrijk lager.
UITGAVE VAN
Gevestigd te Middelliamis Prins Hendrikstr, ,122 C Giro 167930 Postbox 8 Tel. 17.
Abonnementsprijs 85 cent per 3 maanden by vooruitbetaling,
Versckgnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
Afzonderlijke nummers 5 cent Buitenland 8 gulden per jaar
En Hij heeft tot miji gezegd Gij
;^ijt mij.n knecht; Israël, door we^
ken Ik verheerlEjkt zal wordem.
Jesajai 49 3.
Eenmaal stemde de mensch in met het
koor der Schepping tot lof en iprtijs van
's Heeren Naam. Toen diende de mensch
zijincn Schepper met geheel zijji hart, ge"
heel z'ijn verstand «n geheel zijln kracht,
't Was hem een gewillig werk gehoorzaam
te zlijin.
Doch die harmonie is verstoord. De list
van den vader der leugen heeft hem ge'f>
maakt onwillig om God te gehoorzamen en
hem gebiacht onder de heersdhapipij' van
zonde en dood.
De verlokkende stem zeide Gij zult als
God zijn, doch het gevolg was zoo geheel
anders. Uit de zalige dienstbiaarheid on*
der God i? de mensch ov-ergegaan in ramp«=
zalige slavernij.
Nu is het hem onmogelijk geworden God
te dienen gelijk voorheen. Thans geldt het
na den val, geheel onbekwaam' tot eenig
goed. Dienstknecht der zonde en vrij' van
de gerechtigheid.
Echter blijft het redht Gods op een vol«
miaakte (g»;hoorzaamheid onveranderd. De
eisch der wet is niet krachteloos gemaakt
door iden afval des menschen. Onveranf<
derd staat: Vervloekt is een iegelijk, die
niet blijft in al lietgfeen geschreven is in
het bbek der wet om dat te doen.
Zoo is dan uitgesloten de zaligheid uit
de werken. Niemand kan God dienen, dat
het leven zojn deel wordt. Nu is het der
wet onmogelijk iemand te rechtvaardigen,
dew'ijl zij door het vleesch krachteloos is.
Want het bedenken des vleesdhes is vïjV
andschap tegen God; want het onderwerpt
zich der Wet Gods niet, want het kan ook
niet.
In welk een jammerstaat is de mensch
gevallen! God heeft recht oip gehoorzaam»
heid en de mensch kan dit niet ten uitvoer
brengen. En zoolang hem dit onmogelijke
noig verblorgen is, leeft hij gerust voort,,
als was er geen oordeel na dit kven. Hij
verstaat niet, dat MJ een dienstknecht is
desgenen, wien hgj gehoorzaamt. Hij stelt
zijine leden tot waipenen der ongerechtig»
hieid en ziet niet in, dat de bezoldiging der
zonde de dood 'is. Dies kan hij niet anders
dan den dood vruchten dragen. Verre is
hij afgeweken van zijne oorspronkelijke
'blestemming en de eere Gods wordt door
hem niet gezocht.
Maar Gode zijl dank er is een weg
ontsloten in ChristUf Jezus voor ellendig
gen. I>aarvan spreekt het woord onzer
overdenking;.
Er is een knecht gegeven, die de wet
heeft volbracht in volmaakte gehoorzaam*
heid. De Heere Jezus Christus die in de
gestaltenis Gods zijlnde, geen roof geacht
heeft Gode jevengelïjk te zijln, heeft zich*
zelven vernederd, gehoorzaam geworden zijn*
knechts aangenomen hdbbtende en is den
mienschen gelijk geworden; en in gedaante
gevonden als een mensch, heeft Hijl zidh^»
zelven verderd, gehoorzaam geworden zijin»
de tot den dood, ja den dood des kruises.
Hij is de knecht des Heeren, die het
werk der verlossing van Zijki volk op Zich
nam: en zeide Zie, Ik kom, in de rol des
boeks is van Mij geschreven. Ik hebl lust
o nJJjin God! om Uw welbtehagen te doen,
en Uwe wet is in het midden Müj|ns'
ingiewands.
Hüj is de knecht des Heeren, die gektat»
men is om de werken des duivels te ver*
breken, opdat de sleutelien dier hel en die
des doods in Zïjine hand' zouden zijjn.
Hïj! is de knecht des Heeren, dien God in
de volheid des tijd gezonden heeft, gCf»
worden uit eene ~vrouw, geworden ondier
de wet, opdat Hij degenen, die onder de
wet waren verlossen zou en opdat zlijl de
aanneming tot kinderen zouden verkrijgen.
Hijl is de knecht des Heeren, die kon
spreken Indien Ik niet doe de werken
mijns Vaders, zoo gelooft Mïj niet; maar
indien Ik ze doe, en zoo gfij Mij' niet; gef
looft, zoo gelooft de werken; opdat gij
moogt bekennen en gelooven, dat de Vader
in Mijl is, en Ik in Hemi.
Hij is de knecht des Heeren, die Zich
vernederd heeft tot den doodi des kruises en
door God uitermate verhoogid is en eenen
naam heeft ontvangen, welke btoven allen
naam is, opdat in den Naam vajn Jezus
zich zou buigen allen knie dergenen, die
in den hemel èn die op de aarde, enl die
onder de aarde zijh, en alle tong. zou bbs»
lijfden dat Jezus Christus de Heere is, tot
heerlijkheid Gods des Vaders.
Hij is de knecht des Heeren, die den
naam' Israël ontvangt, vanwege Zijine wor*
steling met God, daar Hij voldoen wilde
aan de geschonden gerechtigheid en maf
ken Zijln volk vrij van schuld en straf en
geven hun recht op het eeuwige leven.
Hij is de knecht des Heeren, die kon uit*
roepen: „Het is volbiracbt" en als Overwin*
naar opstond en ten hemel is gevaren en
gezeten aan de rechterhand Gods.
Hij' is de knecht des Heeren door wiens
hand het welbehagen des Heeren gelukkig*
lijk zal voortgaan.
Hij is de knecht des Heeren, de rechte
vaardige, die door Zijne kennis velen zal
rechtvaardigmaken.
Dies wordt in dit werk van dezen knecht
God verheerlijkt. Hierin komt God aan
Zijne eer. God wordt verheerlijkt, als de
Zoon getuigt: Ik ben uit den hemel neder*
gedaald, niet opdat Ik Mijlnen wil zoude
doen, maar den wil desgenen Die Mij ge*
zonden heeft.
God wordt verheerlijkt als de Zoon
spreekt: Mijine leer is de Mijne niet, maar
desgenen, die Mij gezonden heeft.
God wordt verheerlijkt als de Zoon ge*
tuigt: Mijn Vader, die ze Mij gegeven
heeft is meerder dan allen, en niemand
kan ze rukken, uit de hand Mijns Vaders.
Ja, in het gansche werk van Christus
Jezus, in Zijne vernedering en in Zijine
verhooging, in Zijne amWen als Profeet,
Priester en Koning in alles wordt God
verheerlijkt.
Want het werk van den knecht des
Heeren gaat door: Hij is niet alleen een
knecht des Heeren, maar ook voor al def
genen, die Hem door den Vader gegeven
z'ijln. Hij' is gekomen om te dienen, niet
om gediend te worden.
Zijn Naam. is Jezus, want Hij zal Zlijn
volk zalig maken van hunne zonden. En
nu volbrengt Hij' alles voor hen, daar uit
hen geen vrucht is in der eeuwigheid.^
Hijl past hun de verworven zaligheid toe
en btewaart hen daafblij'.
Als Profeet overtuigt Hij hen door Zijn
Geest en Woord; als Hoogeprieister lijdt
HiiJ voor hen en treedt vooi hqn tussdhen
Mjl den Vader; als Koning vergadert, be*
waart en beschermt Hij hen, regeerende
hen door Zijln Geest en Woord.
Aldus is Christus Jezus alles voor de
Zijnen, de alfa en de omega, het btegin en
het einde, de overste Leidsman en Volein*
der des geloofs. Dan woont de Heilige Geest
in hen om' hun toe te eigenen hetgeen
ze in Christus hebben, namelijk de af*
wassching der zonden en de dagelijksohe
vernieuwing des levens, totdat zij einde
lijk onder de gemeente der uitverkorenen
in het eeuwige leven onbevlekt zullen
gesteld worden.
Zoo dient de Heere, de Zaligmaker, Zijn
volk in hetgeen waartoe Hij gegeven is:
wdfsheid van God en rechtvaardigheid en
heiligmaking en verlossing opdat het zij,
gelijk geschreven is: Die roemt, roeme in
den Heere. i
Dan maakt Hij door Zijinen Geest al
Zijn volk knechten des Heeren, die den
naam van Israël zulkn dragen en door wel*
ken God zal verheerlijkt worden. Want
ziij zijn ten voren verordineerd den bleelde
des Zoons gelijkvormig te zijn, opdat Hlij
de eerstgebbrene zïj 'onder vele btoederén
Maar ziij! zullen hierin van en uit
zichzelf niets vermogen. Gelïjkerwijs de
rank geen vrucht kaii dragen van zichzel*
ve, zoo zijii niet in den wijnstok bKjft, alioo
ook niet des Heeren volk, als het niet in
Christus blijft: Uwe vrucht is uit Mij ge
vonden, spreekt de Heere.
Dan leeren zij' antwoorden als Samiuël:
Spreek, Heere, Uw fkWcht hoort
Dan leeren zij als' Abi-ahami: Zie, hier
bfen ik.
Dan leeren zij als MariaZie, de dienst*
maaga des Heeren, rbij geschiede naar uw
woord. i.
Dan zal Zijn volk zeer gewillig z'ij,'n op
den dag Zijtaer heirlipracht.
Dan zuUen ziij zich kunnen vernederen
en vragen, Heere, wat wilt Gij' dat wij:
doen zullen?
En zij zullen den Heere aantoopen in de
worsteling met Gods rechten en strijden met
tranen en gebieden om het bléhoud der ziel
door de genade in Christus.
En hun eerenaam zal ^ijta: knecht des
Heeren, die van zijn eigen onwaardigheid
en ontrouw spreekt, maar ook den Heere
Jezus zal roemen als dengene die Zijtae
kracht in de zwaldieid komt volbi-engen.
De vruchten van al het werk dat
Christus in de Zijnen werkt, zullen spre*
ken tot Gods eer.
En van hen zal gelden in heerlijker bte*
teekenis, hetgeen de koningin van Scheba
tot Salomo zeide: Welgelukralig zïjin uwe
mannen, welgelukzalig deze uwe knechten,
die gedurig voor uw aangezicht staan, die
die uwe vvlijsheid hooren.
Ds. V. d. K.
ld
HET NATIONAAL«SOCIALISME.
Positieve ongeloofspropaganda.
Begrippen hemel en hel uitroeien.
Herhaalde malen hebben we geschreven
over het fascisme. Die geestesbeweging die
zich in Italië manifesteert in het Fascisme,
in Duitschland in het Nationaal*Socialisme
en in ons land in de NIS.B., de partij
van Mussert.
Steeds hebben we gewezen op den revo»^
lutionairen grondslag van deze beweging.
Ook van de N,.S.B. E|ri haar van gelijke,
verderfelijke grondslag geoordeeld als het
Communisme.
tEn zoo is het. Dt verschijningsvorm is
eenig$2ins anders, maar in hun verderfelijke
beginsel zijn ze een. Het Communisme be*
dient zich van de meiest uitgebreide de*i
mocratie om te komen tot het dictatorschap
van StaÜn. Het fascisme bestrijdt die idee
van democratie en komt tot het dictator*
schap.
Maar beiden zijn volslagen vijanden van
de Openbaring Gods. Van 's Heeren Woord.
Bij beiden is onverzoenlijke strijd tegen
den Bijbel, tegen Gods Woord.
Voor de heidensche denkbeelden wordt
ook in Duitschland van de zijde van het
NationaaI*Socialisme groote propaganda ge*
maakt. Hoor slechts zulke taal. Ze werd
gesproken op het congres voor medische
studenten. De S. A. Opperlieden Schmidt
sprak daar: „In de Germaansche tijd wa»»
ren er drie heilige begrippen het begrip
van het bloed, van den bodem en van de
eer. Wij willen niets anders dan deze drie
heiligdommen der Germanen weer herstel»
len. Dit is het, positieve doel, dat echter'
alleen bereikt kan worden als het Diuitsche
opvoedingsinstituut wordt losgemaakt van
confessies, van geloofsleerstellingen.
Door deze nieuwe inzichten moeien wij
den mensch z'n ongegronde angst voor de
dood ontnemen en eindeUjk eens de begripi*
pen van hemel en hel uitroeien. (Dbor ons
vet gedrukt Red.) De jeugd moet worden
opgevoed buiten aanraking met het geloof,
zij moet worden voorbereid voor, „den
dienst van het Duitsche volk."
We zouden haast zeggen commentaar over*
bodig.
Ontzettende geestesgesteldheid, 't Gaat on*
der Hitler, onder het Nationaal*Socialisme
tegen God en Zijn Woord. De begrippen
kan men, onder medewerking van Satan,
uitroeien.
Maar hemel en hel blijft. Omdat God
blijft. Diat we toch ons leereji fondeeren
op 's Heeren Woord. Dat alleen blijft be*
staan. En 't zal ons bewaren voor afval.
Diat we onze kinderen onderwijzen in 's
Heeren Woord en God bidden om dat on*
derwijs te zegenen tot bekeering.
DiROEVIG TIJDSBEELD. i
Over het algemeen kan gezegd worden
dat in financieel opzicht velen moeilijke
tijden doormaken.
Er wordt wel gesproken over opleving,
over het verdwenen zijn van de crisis maar
over het algemeen wordt in het zakenleven
daar niet veel van gemerkt. Anders staat
het met het stadion Fijenoord. Het eerste
boekjaar sloot met een nadeelig saldo van
ruim f 12000, maar het tweede boekjaar, dat
is dit jaar geeft een winst van meer danj
f 100.000. Een voetbalveld dat meer dan
een ton winst maakt.
In een jaar tijds bedroeg het aantal be^
zoekers meer dan drie honderd duizend
bezoekers. Een droevig beeld van onzen
tijd.
De sport maakt winst, het zakenleven
kwijnt.
Publieke kassen, steunbureaux, werkver*
schaffing, armenzorg vordert enorme som*
men. Voor welk deel komen deze gelden
in de kassen van de voetbalvereenigingen.
Daarop is geen antwoord te geven. Dat
valt vanzelf buiten de controle. Dtiehon*
derd duizend in één jaar. i
Bezoeken op Zondag.
Wat wordt Gods Dag vreeselijk onthei*'
ligd.
En dat voor een dwaze vorm van sport.
Ons lanfd zinkt weg in den poel vat^
zonde en ongerechtigheid.
(Door de overtreding van 's Heeren inzet»*
tingen roepen we de oordeelen in.
Allerwege, oorlog, oorlogsgeruchten, op*
standen, revoluties en oorlogsvoorbereidin*
gen.
En toch gaat de mensch voort zijn zon*
dig wuft leven te leiden.
Ten koste van Gods geboden. En dat
laat de regeering toe, bevordert ze zelfs
maar om de heiligheid van Gods Dag 'te
handhaven steekt ze geen vinger uit.
Daarom mist ze het orgaan, zoo wordt
betuigd. En ondertusschen zinkt ons volk
dieper weg in het moeras der Godslastering.
Dioevig beeld van onzen tijd.
De Kerkelijke Geschiedenissen, idooï
Trigknid De Remonstranten
Vervolging de* Gereformeewden
Ook in Goedereeide en OudidoVpi
Als wij het oog slaan op andere landen
is er reden te over tot dankblaarheid,i' we*
gens de betrekkelijke rust, die in Nederland
heerscht B'ijzonderlijk moet ons ter harte
gaan de vrijheid, die wiij nog genieten
om den Dienst des Heeren waar te nemen,
zonder daarin 'belemmerd te worden. De
erkentelijkheid deswegen kan oorzaak ne*
men uit den benauwden toestand waarin b'.v.
de kerk in Duitschland verkeert, maar ook
uit de geschiedenis der kerk in ons va*
derland.
Het heeft er destijds niet rooskleurig bijge*
staan voor degenen, die de Gereformeerde
leer aanhingen, zooals die door de refor*
matoren was overgeleverd. Het is wet zeer
olpmerkelijk in welke gevaren de Gerefor*
meerde waarheid in Nederland nog geraakte,
nadat de gezegende Reformatie was tot stand
gekomen. En zelfs nadat ter Dordtsche
Synode de leer der godzaligheid opnieuw
was bevestigd en alle dwaling veroordeeld,
nadat het besluit gevallen was dat het
dierbaar Woord Gods opnieuw vertaald en
van de kostelijlce kantteekening zou wor*
den voorzien, schijnt de Booze 'Mj'zonderlijk
zlijin krachten te hebben ingespannen om
deze Gereformeerde leer bij het volk toch
in verdenking te brengen en als een uiter*
mate wreede leer voor te stellen.
Wel waren de Remonstranten ter Synode
veroordeeld, maar z'ij staken opnieuw' het
hoofd op, ja zijl kwamen nog tot zulk een
macht, dat zij het orthodoxe volk dreigs
den te overvleugelen en uitroeien. En wat
maakte den stijd met deze Remonstranten
zoo moeilijk en de verwarring zoo groot?
Dit, dat de niet*als Remonstrant te boek
staande predikanten, die dus nog in hun
ambt stonden, Remonstrante gevoelens 'He*
gonnen te prediken onder het mom, dat dit
de Gereformeerde leer was en ook de Her*
vormers deze leeringen waren toegedaan!
Daartegenover moesten nu de getrouwe
dienstknechten onafgebroken de Gerefor»
meerde leer verdedigen, al werden zSJ ook
met geweld door de Remonstrante overheden
van stad en dorp, weggejaagd en aïs moor*
denaars de gemeente uitgedreven. De Lands*
advocaat. Van Oldenbamevelt, was de groote
bfeschermheer dezer Vijanden van de leer der
vi'ije genade. Van Oldenbamevelt, die ge*
heel de 'politiek mede wilde beheersohen
om de macht van Prins Maurits te verkleinen
Een onpartijdige rechtbank' heeft tenslotte
Van Oldenbamevelt's 'politiek zóó staats*
gevaarlijk bevonden en rijn drijverij zoo*
zeer tot schade van het Gemeen^l^fest, dat
MJ ter dood veroordeeld werd. Maurits
had hem gaarne willen begenadigen, maar
de Landsadvocaat wenschte om geen pardon
te vragen.
Wie den hachelijken kamip der jaren na
de Dortsche Synode als van nalbij wil
gadeslaan, 'behoort zeker kennis te nemen
van het uitgebreide werk; Kerkelijke Ge*
schiedenissen van Prof. Jacob^us Trigland,
Professor in de théologie te Leiden en
Bedienaar des H. Evangelies aldaar.
Aangezien Uittenbogaard, de leider der
Remonstranten, een Kerkgeschiedenis had
gereed gemaakt, waarin de Gereformeerden
op vrijwel élke 'bladzijde in een ongunstig
licht werden gesteld en de feiten opzettelijk
waren verdraaid, heeft de beminde en ge*
leerde Trigland nog op het laatst zijtas
levens zijn „Kerkelijke Geschiedenissen" ge*
schreven, een werk van 1160 bladzijden
folio druks, zeer uitvoerig en wel gedocu*
menteerd opgezet. De oude Trigland schrijift
in zijn voorrede, dat deze arbieid hem zwaar
was gevallen, dat er wellicht hier en| daar
drukfouten zullen voorkomen, maar, het
werk is geschied met veel correspondentie
om de feiten goed te onderzoeken.
Ik citeer uit de voorrede dit
Loopen der oock hier eride daer
eenighe druckfouten 'deur, icfc ver*
hoop dat den Leser sulcks ten besten
sal opnemen ende bij sich selfs cori*
geren, alsoo geen tijd en heb ghehadt
't gene ghedruct wiert in 't nett te
schrijven: (want 'ten heeft bij mij
niet stil gheleghen, gheljtk het sdhrift
Uytenbogaerts eenighe jaren bij hem
ghelegen heeft, als de voorreden self
tbetuijght;) sulcks, dat het uijt
de kladde heeft moeten ghedruckt
worden.
Gewis, dit groote boek van Trigland is
een geweldig werk geweest Het vóór het
drukken nog eens over te schrijven was
zeer tijdroovend en ook overbodig, want de
drukker schijnt uit „de kladde" zeer goed
w'ij's hebben kunnen worden. Hoe heeft de
Heere de oude theologen bekrachtigd om
zóó werkzaam te zijn ter verdediging van
de zuivere leer. Zij hebben zich inderdaad
in dezen zwaren dienst verteerd, ons tot
een beschamend voorbeeld.
Kennisneming van dit kostelijk werk van
Trigland deed mij' besluiten, er in het
Kijkvenster melding van te maken. Bijzon»
derlijk doe ik zulks om mede te deelen,
op welke Wijze de Remonstranten te Goede»
reede rijn 'opgetreden om hun afkeer van
het leerstuk der Uitverkiezing aan den dag
te brengen en de ware vromen te benauwen.
Goeree en Ouddorip komen ter sprake,
Goeree vooral werd door het optreden van
een nieuwen, jongen predikant Adrianus
Roman'js, zoon van een chirurglij'n te
Rotterdam in rep en roer gebracht.
Onze voorstellingen van samenkomsten
in particuliere huizen om Gods woord te
hooren, verbinden zich, en teredht,, met
de tijden van vervolging door Rome onder
Alva, maar de verdrukking der liefhebbers
van de zuivere leer, is na 1619 weer voort*
gezet. Trouwens, ook de dagen van 1834
hebben in ons land voor de afgescheidenen
slagen en hoon gebtacht De vijanden der
waarheid voeren een onafgebïoken strijd.
Op welk een w'ijze die strijd opi Flakkee
gevoerd is in de 17e eeuw, moge| ik een
volgende maal weergeven.
■WAARNEMER.
TT«T 7j.-,«^jTp-, worden gekalmeerd
VAW <C«CUUWCa engeslerKt en Uw
slaap wordt weer rustig door het gebruik van
Glazen buisje 75 et, Bij Apoth. en Drogisten