Rechtzaken
CHQWEEKEUADÖpGEQ.GQ0nD5IAG vöÖRÖlZUID-HOUÊnZEElJW^ EIIATtDEn
N.V. UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „EILANDEN-NIEÜWS"
Bieten rooien
PUROL
Verlost van hevig
SPIT IN DEN RUG
KLOOSTERBALSEM
Gemengd Nieuws
10e Jaargang
WOENSDAG 27 OCTOBER 1937
No. 883
OFFICIEELE CRISISPUBLICATIES
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDEN" 18e JAARGANG
Het levenswerk vaa
Dr. A. Kuijper.
DANK ZIJ KLOOSTERBALSEN
nZiezoo, dat is achter den rug.
van mijn SPIT ben iic fijn afl
„Geen goud zoo goed"
Voornaamste inhoud
niEuws
Advertentie'prys 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienste
aanvragen en aanbiedingen van 16 regels 80 et.; Boek'aan»
kondi^ing 10 cent per regel Contracten belangrijk lager.
UITGAVE VAN
Gevestigd te Middelhamis Prins Hendrikstr. 122 C Giro 167930 Postbox 8Tel. 17.
Abonnementsprys 85 cent per 3 maanden bji{ vooruitbetaling.
Verscbgnt iederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per we«k.
Afzonderlijke nummers 5 cent Buitenland 8 gulden per jaar
I.
Op de 29ste October a.s. zal het honderd
jaar geleden ?ijn, dat te Maassluis in de
Ned. Hervormde pastorie op de Zuidvliet,
welke thans Dr. Kuijperkade heet, geboren
werd de later zoo beroemd geworden Dr.
Abraham Kuijper als de oudste zoon van
den Hervormden predikant Ds. J. F. Kuij^^
per. Allerwegen maakt men zich in Gere*
formeerde en Anti=Revolutionaire kringen
op, om dit eeuwjaar te vieren met een,
plechtige herdenking van zijn levensarbeid
en hem te eeren in de grootheid zijner per#
soonlijkheid en de scheppingen van zijn
geest. Ook wij willen dezen merkwaardigen
man,di.e zulk een geweldige invloed heeft
uitgeoefend op alle publieke terreinen en
zonder wiens optreden de politieke en ker*
kelijke geschieefenis van ons Protestantsche
volk ongetwijfeld ean andere loop zou.
genomen hebben, in dit artikel gedenken
en na een korte levensschets te hebben
gegeven en een overzicht van zijn pheno"»
mersale levensarbeid ons oordeel zeggen^
over de resultaten van zijn werk, zooals die
zi*h ten huidigen dage aan ons voordoen'.
Zooals gezegd, dr. Kuijper werd geboren
in 1837. Toen hij 3 jaar was, vertrok zijn
vader naar Middelburg. Daar vatte de jonge
Abraham groote liefde op voor het zeemans*
vak en wilde hij niets liever worden dan
leerling op de Zeevaartschool. Toen echter*
in 1849 zijn vader een beroep naar Lei*
den aannam, kwam hij daar op het gym^
nasium en ging reeds op 17*jarige leeftijd
naar de universiteit om te studeeren in de
letteren en in de godgeleerdheid. D'aar kwam
hij vooral onder de invloed van den mo*
dernen professor Scholte, die leerde, dat het
modernisme de consequentie was van het
Calvinisme. In 1862 hij was toen 24 jaar
promoveerde hij tot doctor in de theolo*
gie. Het vrflgend jaar deed hij als modern
Hervormd predikant zijn intrede in het Be*
tuwsche'dorpje Beesd, waar hij in aanraking
kwam met een eenvoudige, oud*Calvinis«'
tische arbeidersvrouw, die groote invloed op
zijn levensrichting heeft uitgeoefend. Zijn
theologisch standpunt was in 1867, toen hij
zijn intrede deed in Utrecht, ongeveer
ethisch geworden. Daar begon hij zich reeds
te doen kennen als een geharnast strijder
tegen de Synodale Organisatie, vóór de
School met den Bijbel en in de politiek
kwam hij toen al zoo naar voren, dat Groen
van Prinsterer hem aanwees als den toe*
komstigen leider der A.R.*partij. Als Gere*
formeerd theoloog kwam hij in 1870 te
Amsterdam, waar een groot deel van zijn
levensstrijd zich zou afspelen. Hij was toen
reeds hoofdredacteur van de Heraut, een
kerkelijk blad en aanvaardde in 1872 daar*
bij de hoofdredactie van de Standaard. In
1874 werd hij lid der Tweede Kamer, doch
bleef dit sTechts een jaar, daar hij totaal
overwerkt gedurende twee jaren in Zwit*
seriand moest verblijven tot herstel zijner
ge-ondheid. Toen in 1878 het bekende Volks
petitionnement voor de Christelijke School
op touw werd gezet, was hij de spil, waar*
om alles draaide. Ook publiceerde hij in
dat jaar het Program van Beginselen der
A.*R. partij, dat hij nader toelichtte in „Onfe
Program.'' Na de dood van Groen in
1876 was hij de door allen erkende leider
dier partij geworden.
Omstreeks dezelfde tijd was hij begonnen
aan de stichting van de Vrije Universiteit,
welke in 1880 tot stand kwam. Dï. Kuijper
was de eerste professor en rector. Vooral
met het oog op de opleiding van Gerefor*
meerde predikanten in de Hervormde Kerk
was hij hiertoe overgegaan, doch met zijn
universeele blik zag hij, dat zulk een Hoog«=^
school ook Calvinistische juristen, leeraars
en dokters kan afleveren. Intusschen heeft
het feit, dat in 1885 de eerste candidaten
afgestudeerd waren en in de Herv. Kerk
door de Synode niet werden toegelaten, het
uitbreken van het sinds lang smeulende ker*
keiijk conflict verhaast. In 1886 ontbrandde
de kerkelijke strijd in volle hevigheid en had
de Dbleantie tengevolge, waarvan Dr. Kuij*
per de voornaamste promotor was. Hierdoor
ontstonden de z.g. Gereformeerde Kerken
als vrije kerk naast de Ned. Hgrv. Kerk.
Hei was ook Dir. Kuijper, die in 1892
de vereeniging tot stand bracht van de
Doleerenden met de hoofdmacht der Afge*
scheidenen van 1834. Daaruit werden de
„Geref. Kerken in Nederland'' geboren,
welke thans een 600.000 pielen omvatten
(8 o/o der bevolking.)
Ondanks alle kerkelijke bemoeiingen ver*
loor hij echter de politiek niet uit het oog.
Tegenover het liberalisme, dat de School
met de Bijbel bleef onderdrukken, bracht hij
tezamen met Lohman en Schaepman de
bekende Christelijke coalitie tot stand, als
gevolg waarvan in 1888 het eerste rechtsche
ministerie*Mackay optrad. Kuijper bleef in
die jaren professor en werd nog geen mi^*
nister. In 1894 zag hij een scheuring ont*
staan in de A.R. partij. Een deel n.l. de
„'man.!nen met dubbele namen" en hun
aanhang onder leiding van Mr. A. F. de
Savornin Lohman wiens geboortejaar ook
in 1837 viel scheidde zich af en werd
één der smaldeeleSn van de latere Chr'.
Historische Unie. In hetzelfde jaar werd
Kuijper weer Kamerlid en streed vooral te*
gen het toen nog machtige liberalisme. Zijn
politieke activiteit werd korte tijd onder^
broken door een reis naar Noord*Amerika,
waar hij aan de. Universiteit van Princeton
zijn beroemde Stone*lezingen hield, welke
door elk, die van het Kuijperiaansche uni*
verseele Calvinisme wil kennis nemen, be*
slist moeten worden gelezen. Na zijn terug*
komst werd de politieke strijd voortgezet,
welke in 1901 leidde tot het optreden van
het'Ministerie*Kuijper, dat regeerde tot 1905,
toen het door de aaneengesloten linkerzijde
ten val werd gebracht. Gedurende vier jaar
resideerde dr. Kuijper als minister*president
in het bekende „Torentje,'' doch de presta*
ties van zijln ministerie hebben zeer teleur*
gesteld.
Daarna ging hij een reis maken door
de landen rondom de „Oude Wereldzee,"
de Middellandsche Zee en bezocht ook
Palestina. In twee dikke boeken heeft hij
zijn ervaringen beschreven. Toen hij te*
rugkeerde, werd hij al spoedig, in 1908, we*
derom lid van de Tweede Kamer. Intusschen
had er in de A.*R.*partij een groote veran*
dering plaats. Tijdens zijn afwezigheid had*
den allerlei mindere goden in de partij kans
gezien zijn leidende positie te ondergraven
en bleek het al spoedig, vooral bij het optre*
den van het Kabinet*Heemskerk, dat man*
nen als Heemskerk, Diepenhorst, De Vries,
Bavinck en Anema zich niet langer on*
voorwaardelijk schikten onder zijn leiding.
Zij schreven zelfs een brochure, waarin zij
hun bezwaren kenbaar maakten tegen de
inderdaad wel wat straffe eenhoofdige partij*
leiding. In 1912 nam dr. Kuijper ontslag
als lid der Tweede Kamer wegens toene*
mende doofheid, doch werd in het volgend
jaar gekozen tot Hd van de Eerste Kamer,
hetgeen hij tot in het jaar van zijn over*
lijden, in 1920, gebleven is. Op de 8ste
November van het jaar stierf hij op de
leeftijd van 83 jaar.
Ongetwijfeld is Dr. Kuijper een buitenge*
woon mensch geweest, iemand van een
phenomenale geleerdheid, van een ongeëven*
aarde werkkracht, van zeldzame we.lspre*
kendheid en ongemeen schrijverstalent; een
organisator als weinigen, energiek en vol*
hardend; iemand, die zich met het grootste
gemak op allerlei terreinen van wetenschap
en Ipracfijk bewoog; iemand, die de kunst
\erstond, duizenden om zich heen te
groepeeren in de strijd voor zijn godsdien*
stige, kerkelijke en politieke idealen; maar
ook iemand, die ontzaglijk veel vijanden
had. Te verwonderen is dit niet. Zijn actie
op de verschillende levensterreinen moest
vanzelf reactie wekken en zijn agressieve,
strijdvaardige natuur ontweek de kamp nims
mer. Zoo is hij een man geweest van ge*
weldige invloed en ook al is men het lang
niet in alles met hem eens, ja al meent
men, dat in verschillend opzicht zijn opfïe*
den voor godsdienst, kerk en staat zeer
nadeelige gevolgen heeft gehad, toch kan
niemand deze geniale figuur negeeren.
In een slotartikel willen we na de feiten,
in dit stuk verwerkt, nog een beschouwing
geven over Kuijper's levenswerk.
UIT DEN THOOLSCHEN RAAD.
Een belangrijk gedeelte van den tijd werd
besteed om te spjeken over den overlast
van het voetballen.
Bij zoo'n dtfWat kan men de geesten
proeven.
Eenstemm'igheid was er bij den Voorzitter
en de heer Boogert over het kwaad van
net vloeken, al liet o.i. de eerste te veel
het accent vallen op de moeilijikheden bij
de bestrijding.
Uit een ander vaatje t^te de heer Moe*
'lijker. Dan komt het liberale standpunt
weer om den hoek kijken.
Voor den heer Moelijker is het een
kwestie van fatsoen „Welk fatsoenlijk
mensch zal er niet tegen zijn dat er ge*
vloekt wordt."
Geen schending en ontheiliging van Gods
heiligen Naam.
Neen zuiver een kwestie van fatsoen.
Het brave humanisme komt hier om den
hoek icïjken.
Dat bestrijding van het vloeken een taak
der Overheid is, daartoe kan de heer Moe*
lijker blijkbaar ook slecht komen, als hij
sprak „De Overheid kan overal haar
vinger niet opleggen."
Dat is zoo het liberale beginsel als het
gaat over de geboden des Heeren te doen
eerbiedigen door de Overheid.
Dan is het al vlug „Overheid handen af"
Dat is het oude revolutionaire beginsel
van de neutrale staatsleer. Van de ontken*
ning van 's Heeren Woord als norm, als
maatstaf ook voor de Overheid.
De rechten van den mensch, het bur*
gerKjk fatsoen, maar niet de eisch van Gods
heilige Wet.
In de weinige woorden van den heer
Moelijker komt tot uiting het-ijude liberale
standpunt van onthouding als het betreft
's Heeren Woord en Wet als maatstaf aan
te leggen, ook voor, het publieke leven.
Sommige menschen grimmen al
als zij het woord „voetbal"
hooren.
ZoiO uitte de heer Moelijker zich in
den Thoiolschen Raad. Of er zulke mensdhen i
zijn, w'eten we niet. Wel is ons bekend,
dat vele menschen ee'n afkeer hebben van
het voetballen. Dat groote menschen zich
overgeven aan het voetballen is in*dwaas
te noemen.
Was het zuiver een kinderspel, zooals
b.v. het knikkeren, het was daar aan toe.
Maar dat twee en twintig groote menschen
zich uiterst druk maken, om te schoppen
tegen een klein balletje is toch eigenlijk
heel dwaas.
En de voetbalwedstrijden. Hoe ruw gaat
het er vaak naar toe. Gebroken ledematen
en haat en niijd over werkelijk of vermeend
unfair optreden. Maar het ergste is dat het
voetballen aanleiding geeft tot het onthei*
ligen van Gods dag. Op den Dag des Hee*
ren worden de voetbalvelden gevuld met
vaak duizenden bïj' duizenden. Wat een
ontzettende drukte voor vervoer en der*
gelijke. Hierin zit dé voornaamste factor
dat zooals de heer Moelijker het zeide som*
mige menschen grimmen als ze het woord
voetbal'' hooren. Het .voetballen werkt de
ontheiliging van dentZondag zeer in de
hand. Door de d'wjpi voetbalwoede is
het karakter van den Zondag al zeer ver*
anderd. Hoevele jongelingen worden er
niet door verleid om uit de kerk te
blijven. Dat is het grootste bezwaar tegen
het voetballen.
's*Gravenhage, 22 October 1937.
Identiteitsbewijzen voor kalveren.
De Nederlandsche Veehouderijcentrale
deelt het volgende mede:
In de voorgaande jaren gold de bepaling,
dat een identiteitsbewijs van het loopende
teeltregeling*seizoen tot 1 Januari van het
daaro(i!' volgende jaar tegen een ander iden*
titeitsbewijs ingewisseld kon worden, ingeval
het kalf, dat op grond van het eerstbedoelde
identiteitsbewijs werd aangehouden, gestor*
ven of geslacht vee.
Aangezien het tuberculinatie*seizoen op 1
Januari nog niet beëindigd is, was toen ech*
ter tevens bepaald, dat de termijn, gedurende
welke identiteitsbewijzen kunnen worden in*
gewisseld, voor leden van erkende orga*
nisaties tqt bestrijding der rundertuberculose
niet op 1 Januari doch op 1 Maart eindigde.
iDlaar echter gebleken is, dat zulks in de
practijk wellicht tot onbillijkheden aanlei'
ding kan geven, is thans voor alle veehou'
ders de mogelijkheid geopend, identiteits'
bewijzensl937, mits aan de daartoe gestelde
voorwaarden is voldaan, tot 1 Maart 1938 in
te wisselen.
's*Gravenhage, 22 October 1937.
Denaturatievergoeding Erwten en
Veldboonen oogst. 1937.
De Nederlandsche Akkerbouwcentrale
maakt bekend, dat de denaturatievergoeding
voor erwten van oogst 1937, welke zijn
gedenatureerd in het tijdvak van 18 October
1937 tot en met 23 October 1937 zal be*
dragen f 0.75 per 100 kg. voor groene erw*
ten, welke door handelaren zijn gedenatu»
reerd en voldoen aan het vastgestelde stand*
daaidmonster van kwaliteitsklasse C en f 0.25
per 100 kg. voor voedererwten, door telers
gedenatureerd.
De steunvergoeding voor veldboonen,
welke aan de daartoe gestelde eischen vol*
doen en door telers of handelaren zijn ge*
denatureerd in genoemd tijdvak zal f 2.
par 100 kg. bedragen.
's*Gravenhage, 22 October 1937.
Teeltpremie Vlas oogst 1937.
Die Nederlandsche Akkerbouwcentrale
maakt bekend dat voor vlas, oogst 1937,
hetwelk werd verkocht vóór 17 October
1937, geen teeltpremie zal worden verleend.
KNOEIERIJEN MET CRISIS»
AARDAPPELEN EN VARKE>JS
's*GRAVENHAGE, 25 Oct. De land*
bouwer M. M. van der B. werd door het
Haagsche gerechtshof tot een voorwaarde*
liijike gevangenisstraf van twee maanden'
en een geldboete van f 100.subis. een
maande hechtenis veroiordeeld.
Van der B. had geknoeid met het afwe*
gen van zakken aardappelen, bestemd voor
denaturatie. De zakken 'moesten 70 kg.
wegen, doch van der B. gaf dikwijls min*
der gewicht, omdat de controleur in het
complot zat.
De landbouwer C. K. had oude oormer*
ken voor biggen opgekocht en deze den
controleur ter hand gesteld, die ze weer
als nieuw' gebruikte. Voorts had K. een
plaatsgenoot voor een belangi'ijk bedrag
opgelicht.
Het Hof bevestigde tegen hem het von*
nis van de Rotterdamsche rechtbank waar*
bij' hij veroordeeld is tot een gevangenisstraf
van 6 maanden, w'aarvan 4 voorwaardelijk.
Kloven, ontvellingen,- schrammen
en andere huidverwordingen ver
zacht en geneest men snel met
Decs 30 en 60 et
INBRAAK Bï] „UNITAS."
Dieven hebben een buit van f 400.
Vrijdagnacht is ingebroken in het kantoor
van de N.V. Rotterdamsche agentuur*, com*
missie* en goederenhandel Unitas aan de
Boompjes 83 te Rotterdam. De inbrekers
hebben alles wat doorzocht kon worden,
doorzocht en in totaal een bedrag van
f 400 ontvreemd. Met een bootje zijn zij
aan de achterzijde het kantoor binnenge*
komen.
MEISJE AANGERAND EN
MISHANDELD.
HEILOO, 25 Oct. De 20*jarige doch*
ter van den veehouder Van de Boogaart
uit den Boekelermeefpolder te Heil'oo ging
vanochtend om vier uur naar het land om^
de koeien te halen. Zij' werd bij! 'het dam*
hek plotseling door twee mannen aange*
rand. Toen het meisje zidh verweerde),
brachten de onverlaten haar een tientali
messteken in de borststreek toe, waarna
dj haar in een sloot wierpen en de vlucht
namen. Niettegenstaande haar verwondingen
zag het meisje kans uit het water te
komen en haar huis weer te bereiken.
Ou'niddellijk werd een geneesheer gewaar^
schuwd, die spoedig ter plaatse was. Het
slachtoffer verkeerde in een zeer oveti*
spannen toestand. Haar verwoindingen züj'h
echter niet van ernstigen aard.
De politie staat voor een raadsel. Het
meisje kon geen signalemient opgeven. Zij
kon alleen mededeelen dat de mannen
naar sterken drank roken.
ARBEIDER GETROFFEN DOOR
EEN WALS.
iDie 34*jarige gehuwde arbeider J. N.
werkzaam in de koekfabriek van de firma
Soberjé te Horst, had het ongeluk te wor*
den gegrepen door een wals van een der
machines.
Dte arbeider liep ernstige inwendige kneu*
zingen op, terwijl een arm werd verpletterd.
In zorgwekkende toestand is de ongelukkige
naar het ziekenhuis overgebracht.
SCHEEPSONGEVALLEN TIJDENS
STORMWEER.
Het Noorsche motorschip „Aarsten" uit
Oslo is Zondagmiddag 80 mijl uit de kust
van IJmuiden wrak geslagen en gezonken.
Die stoomtrawler „Eveline", IJm. 15, heeft
kans gezien de bemanning te redden.
Een Engelsch stoomschip heeft den Stuur*
man gered.
Ook het Zweedsche s.s. „Axel" is Zonf=
dagmorgen onklaar geraakt, op 20 mijl van
Terschellingerbank. Door een grondzee op*
genomen kreeg het zware slagzij. Een Duitsch
stoomschip redde de bemanning. De sleep*
boot „Holland" van de reederij' Doeksen
slaagde er in verbinding met het schij)
te krijgen en zal trachten dit naar Emden
te brengen.
t0^0^0m
^WMM^^^MMM
was de verzuchting, die ik slaakte,
toen ik na het gebaik van 2 potjes
Kloosterbahem finaal van mijn spit
af was. Niet staan, niet zitten, niet
liggen te kunnen en toch vooruit tg
moeten om de boterham te verdienen.
Door de vreeselijke spit, die in mijn
ttuit begon en door mijn geheele rag
trok, was ik hulpeloos als een klein
kind. Vanaf het oogenblik, dat ik den
geneeskrachtigen Kloosterbalsem aan
wendde, begon mijn genezing. En nu
heb ik in geen 8 maanden meer een
aanval gehad." a
J. Zw^ te A,
AlvKER 5 OaiatNEEL TER INZASI
Onovertroffen by brand-en snij wonden
Ook ongeëvenaard ials wr^fmiddel by
Bheumatlek, spit eu pyniyke spieren
Scliroetdooi 85 et Potten: 82^ et. en l.M
DOOR VRACHTAUTO OVERREDEN
EN GEDOOD.
SPAKENBURG, 23 Oct. - Vanmiddag
is het 5*jarig dochtertje van de familie p.
Düyst op den Havenwal door een vracht*
auto uit Scheveningen overreden en ge*
dood.
Die bestuurder, zekere A. d. M. uit Sche*
veningen reied achteruit en vertrouwde
daarbij op de waarschuwingen van zijn
kameraad, die ook in de cabine zat.
GROOTE DORNIERS VOOR
NED:.=INDIE.
Eenige jaren werk voor Aviolanda en
Dte Schelde.
Het Handelsbl. verneemt, dat Aviolanda
te Papcndrecht in samenwerking met „Dfc
Schelde'' te Vlissingen achttien groote vlieg*
booten van het type Dornier zal bouwen
voor de NederI.*Indische Marine.
Het worden verkenners van een type,
veel grooter dan vroeger door Aviolanda
voor de Nederlandsche*Indische Marine ge*
bouwd. Uiteraard worden in deze nieuwe
toestellen de ervaringen belichaamd die bij
den bouw van watervliegtuigen, die als
verkenners moeten dienst doen, zijn op*
gedaan. De toestellen krijgen een groote
werkingssfeer en zullen lange afstanden
kui>nen afleggen. Aan de genoemde be*
drijven zal deze opdracht voor eenige ja*
ren aan tezamen eenige honderden men*
schen werk verschaffen.
EEN FLINKE HOEVEELHEID GOUD
GESTOLEN.
Uit een tandheelkundig instituut te Utrecht
Een hoeveelheid goud ter waarde van
drie* tot vierduizend gulden is vannacht
gestolen uit het tandheelkundig instituut
aan de Jutphaseweg te Utrecht. Inbrekers
hebben zich toegang weten te verschaffen
tot het lokaal, waar dit goud door de stus
denten als materiaal bij hun studie wordt
gebruikt.
Van de daders ontbreekt elk spoor.
AANVARING.
Schipper verdronken.
Zaterdagavond is op de Westerschelde na*
bij 'de Kruisschans het Belgische sleepschip
„Edward Keurvels,'' schipper Barzikowski,
geladen met grint, door het stoomschip
„Beaverburn'' aangevaren en vrijwel onmid*
dellijk gezonken. De schipper verdronk,
zijn vrouw kon door andere schippers ge*
red worden; zij was reeds bewusteloos.
HOOFDARTIKEL: Het levemswftrfc van
Dr. A. Kuyiper. i i I j
DRIESTARREN Uit de Th,o|olscihe Ge»
meenteraad.
MUZIEK De psalmen (2e Blad).
Officicele Crisjsi=ipiuWicatie's.
Brieven uit het Tlh|0|ofe«ihie laiid.
Gemeenteraad Oude Toinge.
Markt= en Veilingberichtein.
Plaatselijk en Gemeingd Nieuws.
