Ct1QWECKEUADÖpGED.GROI1D&lA6 vöÖRDlZyD-HOainZCEUW^ EltAHDEn
N.V. UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „EILANDEN-NIEÜWS"
Buitenland
AKKERTJES
Kabinet Blum afgetreden.
die vervelende kies....
9e Jaargang
WOENSDAG 23 JUNI 1937
No. 846
OFFICIEELE CRISISPÜBLICATIES
Bilbao door Franco's
troepen bezet.
BINNENLAND
Ds P. A. E. Sillevis Smitt, op
weg naar de kerk verongelukt.
Land en Tuinbouw
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDEN" 18e JAARGANG
Dr. H. Colija wordt heden
68 jaar.
Dr. Colija wil Kabinet
op breede basi«
Kiespijn overvalt U meestal op een
tijdstip dat U géén gelegenheid
heeft naar den tandarts te gaan.
Neem dan een "AKKERTJE" dat
helpt U tenminste dadelijk van de
pijn af. AKKER-CACHETS zijn
fcijzondere pijnstillers bij Kiespijn,
Hoofdpijn, Zenuwpijn, Spierpijn.
Voornaamste inhoud
niEuws
Advertentie'prijs 20 cent per regel. Reclames 40 et,; Dienst'
aanvragen en aanbiedingen van 16 regels 80 et.; Boek*aan«
kondiging 10 cent per regel Contracten belangrijk lager.
UITGAVE VAN
Gevestigd te Middelhamis Prins Hendrikstr. 122 C Giro 167930 Postbox 8 Tel. 17.
Abonnementsprijs 85 cent per 3 maanden bij vooruitbetaling.
Verschijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
Afzonderlijke nummers 5 cent Buitenland 8 gulden _per jaar
DE SPAANSCHE TRAGEDIE.
Het is de volgende maand een jaar ge^
leden, dat de Burgeroorlog in Spanje een
aanvang nam en sindsdien heeft zich in dat
dieip beklagenswaardige land een dramia
voltrokken, dat Üe gansche wereld met
ontzetting vervuld. Er vielen reeds eenige
honderdduizenden dooiden, het heele land
dompelend in louw; dorpen en steden
worden tot ruïnes gemaakt en bet toch
reeds arme land wordt nog dfeper inl
armoede en ellende gestort. OHij, die als
overwinnaar uit deze strijd ^te voorscMj'n
treedt, zal op de puinhooipen van zijri
vaderland een nieuwe staat moeten opbouw'
wen, doch het zal een staat zlijii, die voor
tientallen jaren machteloos is en niet m&tt
telt in de rij der volkeren. i
Het is van ondergeschikt belang, dejtii
schuldige aan te Wijzen van deae tragische
burgerkrij'g. De roode regeering bfestem'pelt
Franco als den revolutionair en formeel ge*
nomen, is Wijl dat ook. Dodh degenen, die
thans nog de wettige regteerjng vormeij
zouden tegen een revolutie evenmin opzien
als generaal Franco. Beide parOijien zïjh
even revolutionair. Er is alleen dit verschil,
dat het revolutionaire sentiment bij de roo^»
den voortvloeit uit hun marxistische bfegin»'
selen en 'btj de opstandigen uit hun heel*
of hal£»fascistisdhe blescihouwingen. Dit ïs
zeker, dat de opkomst van de fascistiscfiie
macht te beschouwen is als een reactie op
de chaotische toestanden, welke socialisme,
communisme en anarchisme geschapen heb*
bfen. En deze laatste hebbfen hun ontstaan
Weer te danken aan de geestelijke verWaar*
loozing van het Spaansdhe volk door de
Roomsche Kerk, die de oorzaak' Was, dat
onkunde en bijgeloof Welig tierden en de
kennis van God en Zlijn dienst ten eenen^*
male ontbrak. Zoo is de Spaansche tragedie
in de diepste grond veroorzaakt door het
verlaten van God en Zijne gebodenj.
HET BLOEDBAD IN RUSLAND.
Het marxisme, dat voor een niet gering
deel de schuld draagt van de Moedige too'
neelen in Spanje, viert in Rusland op riijn
Wijs ziijn hoogste triomfen. Wat zich daar
sedert 20 jaren afspeelt, doet de duivelsche
en onmensChelijke eigenschappen van het
bblsjewisme, dat niets anders ,js dan een
consequent doorgevoerd socialisme. Wel zeer
duidelijk aan het licht treden. De daai* heer*
schende toestanden z'ijh met geen pen te
WeschrSjven en met geen woorden uit te
drukken. Niemand is er zSjin leven zeker.
Monsterprocessen worden als tooneelstuk*
ken opgevoerd, doch steeds is het einde de
dood. Priesters en predikanten sterven in de
kampen., de b'oéren worden vermoord en de
leiders leven in voortdurend wantrouwen
tegen elkander. Staatslieiden en generaals
vallen evengoed als anderen, Wanneer de
verdenking op hen rust, dat ze zoogenaamd
heulen met Trotzki of met het fascisme.
Zoo verslindt de revolutie haar eigen kin*
deren en niemand is veilig voor Jiaar
zwaard. Zulk een land Verkeert in een
permanente staat van onrust, zenuwachtig*
heia en vreeze voor den dood. Ook de
leider zelf, ook StaUn, de dictator leeft
niet rustig. Het leven van dictators immers
wordt steeds bbdreigd. Het lot van den
Franschen revolutionair Robtespierre, die zoo*
velen naar de guillotine btacht, dodh tenslotte
zelf zijn hooft eronder verloor, kon ook wel
eens dat van Stalin worden. De revolutie
die gegrond is in de godloosheid, btengt
een land geen vrede, rust, welvaart, voor*
spioea en geluk, doch stort het in een zee
van jammer en ellende. De bolsjewistische
revolutie is geboren in bloed; thans gaat
het er veel óp gelijken, dat zjiji er, ook in
onder zal gaan. Arm volk, dat van dit
alles het slachtoffer is.
DE DROOM VAN MUSSOLINI.
De Italiaansche dictator droomt seide'rt
jaren aijn schoone droom .van macht en
heerschapiplij, van roem en eer. Het wereld*
rijk der oude Romeinsche Caesars is zSjb
ideaal en gaarne zou Wij de oplper heerschap*
pij hebben over de Middellandsche zee.
Zijn koloniale honger is voorloopig gestild
door de verovering van Abbssyruë en iijh
eerzucht eenigermate btevredigd door
schepping van het Italiaansdie KeizerrüjkL
Toch ziet Wij, blijkens zijn diplomatieke
Hedpijvigheid in de Balkan en zïjln in het
oog loapende vriendschap met Duitschland
zeer wel in, dat hij ondankis de sChoonfel
schijn, innerlijk zwak staat. De finandeele
en economische toestand van zijn land is
droevig; de Abtessynsdhe oorlog heeft veel
van éjn krachten gevergd en al Maast Wij
hoog van de toren, de inwendige sterkte
van het land is niet evenredig aan de kradit*
termen zijner redevoeringen. Hïjr had het
geluk, dat dank zij de soCialjstsidhe politiek
van Mac Donald, de Engelsche vloot beden*
kelijk was verzwakt, zOodat Engeland het
niet aandurfde het Sue2*kanaal te sluiten
en militaire sancties toe te passen. Maar dït
verandert. De tijd is de bondgenoot van
Engeland en als binnenkort de machtspositie
van dit land zal zïjn Wersteld, zal Mussolini
een toontje lager moeten gaan zingen. De
Middellandsche Zee geeft Engeland niet aan
hem over. En Abessynië is in oorlogstijid
voor Italië leen dubieus '.bezit, daar deze
nieuwe kolonie direct van het moederland
afgesloten wordt. Zoo staat de nieuwe Itali*
aansche Caesar voor groote moeilijkheden.
H!ij' leeft met zljii land verre boven z'ijn
stand en men weet aan zulk een levens*
wSjae komt vroeg of laat een eind.' Wikkelt
Wij zidi bovendien nog in een oorlog met
Engeland, dat hij als zijn grootste rivaal
bieschouwt, dan zal dat zonder twijfel voor
hem op een groote catastrophe uitloopen.
STEUNVERGOEDING ERWTEN.
EN VELDBOONEN.
De Nederlandsche Akkerbiouwöentrale
maakt bekend, dat de steunvergoeding voor
groene erwten, van de kwaliteitsklassen A.
B. en C., gedenatureerd in het tijdvak' van
14 Juni 1937 tot en met 19 Juni 1937, res*
pectievelijk f '3.15, f 2.65 en f 2.15 per
100 K.G. zal bedragen."
Voor de in dat zelfde tjjdvak gede*
natureerde groene erwten van de laagste'
klasse en voor andere erwten zal de steun*
vergoedin-, f 1.65 per 100 K.G. bedragen
BEWERKINGSPREMIE VLAS.
Wij vernemeri "van 'bevoegde iijde, dat
de bewerkingspremie voor vlas en oo^st
1937, dat overeenkomstig de bfepalingen
van bet Reglement Steun Vlas oogst 1937
is verkocht, tot nadere aankondiging gemid*
deld f 40.per ha. zal bfedragen, voor waters'
root*bewerking, klasse 1.
Voor andere 'bfewerkingsmethoden zal de
bewerkingspremie worden berekend olp
grondslag van de Wekende verhoudingen.
's*Gravenhage, 18 Juni 1937.
1 i FRANKRIJK.
Een co'mpüomissvoorstel baatte n>t.
Chautemps Kabimetsformateur.
Het Volksfront kabinet is na één jaar
te hebben geregeerd onder leiding van Levy
Blum, van de Zondag op Maandagnacht in
den Senaat ten val gebracht, bij de behani*;
deling van het financieele hieTZieniiiigs*o|nt*
werp.
Blum had van de Kamer de volmachten
gekregen, die hij noodig oordeelde, om de
in de war gestuurde financiën wee,r op' piide
te birengen. De Senaat onthield hem echter
in haar zitting van Zondagavond deze vol'*
machten en daarbij toonde z'ich voorname.*
lijk de heer Cailleux een tegenstander in de
politiek van Blum. Calleux sprak daarbij:
j|,Gij legt ons een programma voor dat alleen
maar dient om de regeering in staat te stellen
haar leven nog een paar maanden te rek*
ken. En daarna komen jullie dan waarschijln*
lijk weer met nieuwe lapmiddeltjes aan."
Het groote verschilpunt tusschen regeering
en Senaats*meerderheid lag, naar uit den wel
feoffelijken maar toch scherpen dialoog tus*
sChen Blum en Cailleux bleek, in de maat*
regelen om de gevluchte kapitalen *e doen
terugkeeren. Volgens den minister President!
was het heel goed mogeWjk dit klaar te spe*
len.
Men 'heeft den geheelen Zondag gepoogd
het gerezen conflict tusschen Kamer en Se*
naat bij te leggen, echter zonder resultaat.
Blum besloot des nadhts 2..25 uur het or\\4
slag der Fransche regeefing aan den Presi<s
dent der Republiek aan te bieden. Hij legde
daarop de volgende verklaring af:
,VWij doen allen, die gegroepeerd wa*'
ren in 'het Volksfront, een zeer dringewd
jjberoep volledig hun kalmte en koel*
,(,Moedigheid te bewaren. Wij vragen
„aan al onze vrienden in geheel Frank*
„rijk ons te begrijlpen, en ons dit nieuwe
,(,beWijs van vertrouwen te willen ge*
ven
De President der Republiek, Albert Le*
Brun, heeft Chautemps, den Senator der de*
mocratische linkerzijde, belast met de vor*
mmg van een nieuwe regeering.
Emille Chautemps heeft deze opdracht in
beginsel aanvaardt.
SPANJE.
Om 'half twee zyii Zaterdag de trpepeili
van Franco de stad Bilbao binnen getrokken.
De radiozenders van Franco vermelden
om 4 uur: „Bilbao 'hoort weer bij Spanje,'*
waarmede de inneming van de Baski&che
hoofdstad werd bekend gemaakt. In dezelfde
uitzending werd de gesneuvelde Generaal
Mola herdacht als de held, d'e de plannen
tot inname der stad had voorbereid.
Vrijd^avond reeds was de stad van het
Zuiden en Zuidwesten ge'heel ingesloten. Za*
terdag bestormden de reChtsche troepen, die
op de hoogten ten Zuiden van de stad, op
de linkeroever van de rivier dé Nierivion
hadden overnacht, de buitenwijken, waar zich
fabrieken en waterreservoir bevinden. Tege*
lijkertijd werd te Noordoosten van Bilbaoi
de voorstad Deusto en de Universiteitswijk
be^et.
Het eerste openba"e ge'b'ouw, dat door
Franco's troepen werd bezfet, was het stad*
huis.
Vijftienhonderd politiekle aanhangers van
Franco, in de gevangenis opgesloten,; Werden
vrijgelaten.
Bilbao, een van de voornaamste haven*
steden van Spanje, de hoofdstad van Bis*
kaje, js de grootste stad in het Baskenland
en telt 148.400 inwoners.
Het front in hef Noorden van Spanje
is door deze inname zeer versmald, hetgeen
aan Franco gelegenh*; 'jsKedt-om zlij'n gar^.
nizoen voor het front te Madrid en in het
Zuid Oosten te concentijeeren.
MUSSOLINI SPREEKT 60.000 FAS»
CISTISCHE VROUWEN TOE.
Van het balcon van het Palazo Venlezia:
heeft Mui s s O' 1 i n i 60.000 fascistische vrou*
wen toegesproken. Een ontzaglijk „Ja" weer*
klonk, toen de Duce haar vroeg, of de op*
voeding, die zij hun kinderen zouden geven
Romeinsch en fascistisch zou zijln, evenals op
de vraag of „'het bewind voor de weïken)
in de, toekomst, die Wij ons Vredelievend
Wenschen, op u zal kunnen rekenen, op uw
edelmoedigheid, op uw discipline, en op uw
geloof. Dan," zoo besloot Mussolini, „seg
ik u, dat er geen hinderpaal mieiér ial Zijn
in den zegevierenden opmarsch van het Itali*
aansche volk."
Heden Dinsdag 22 Juni, wordt de Minster*
President, Dr. H. Colijln 68 jaar.
steeds; nieuwe conferefiHes.
Dr. Colijh gaat voort met zïjn pogingen
tot kabinetsformatie.. Zaterdag heeft hij
wedec een langdurig onderhoud gehad met
den Roomschen leider mr. Goseling.
In aansluiting aan hetgeen hieromtreinf
reeds is gemeld, kan thans wel met zeker*
'heid gezegd worden, dat mr J. A. N. Patij'ri
voor een eventueele uitnoodiging om een
portefeuille van buitenlandsche zaken te
beheeren, heeft bedankt;, schrijft de Tel.
Ook ir. J. Blackstone, oud*direCteur van B.
O.W. in Ned. Indië, voorzitter van den,
raad van bestuur van de Stichtding Nat.
Luchtvaart Laboratorium, die door den for*
mateur gepolst was voor ©en eventueel aan*
vaarden van de portefeuille van waterstaat,;
'heeft zich niet bere.id verklaard tot het te
vormen kabinet toe te treden.
Dat Dr. Colijn tjog niet heeft afgezien
van het vormen van een kabinet op breede*
re basis, wordt o,m. in politieke krir^ien
afgeleid uit het feit, dat na mr. Goseling
minister De Graeff Zaterdag wederom een
bezoek heeft gebracht aan den formateur.
De Tel. meent te weten dat Dr. CollÜjni
ook met minister Van Lidth de Jeude heti
contact nog niet heeft verbroken.
Aangereden en aan ernstige
verwondingen overleiden.
Ben w'el zeer droevig ongeluk Weeft zich
Zondagmorgen op den WagenWeg te Haar*
km afgespeeld.
Ds. P. A. E .Sillevis Smitt, predikaint van
de Ger. Kerk in hersteld verband te Haar*
lem fietste met z'ijïn zesjarig zoontje achterop
en zlijn vrouw naast hem geheel rechts van
den weg. De predikant was op weg naar
het gebouw van het Blauwe Kruis, waar Wij
een kerkdienst zou leiden. Ter Woogte van
het >X'esterhoutpark reed .Wem een auto
achterop, die niet voldoende naar links
reed, Waardoor de predikant Werd geraakt,
len deze met Wet Woofd tegen den trottoir*
'band terecWtkwam.. Met een scWedelfractuur
is Wet slachtoffer naar het Diaconessenhuis
overge'biraeht, waar Wij een half uur na
aankomst overleed.
De ipolitie heeft de auto in beslag geno*
men. Het ongeluk moet aan oververmoeid*
heia van den bestuurder der auto te w^ijten
zïjn.
In het kerkgebouw wachtten de aanwezi*
gen vergeefsch op hun voorganger, tot hun
de droeve mare bereikte. De oudste oud^
li(ng heeft toen een korten dienst geleid.
De verslagenheid Was ieer groot.
GEEN DÏENSTNEMEN IN SPANJE.
In de Staatscourant van gisteren is ge*
püblioeerd een Kon. Besluit van 11 Juni' j.l.
strekkende om het dienstnemen Wij een der
strijdende partijen in Spanje te beletten.
Dit Kom. Besluit bepaalt, gelet o!p de wet
.van 8 April 1937 jn jirt. 2
Het is verboden eenige handeling te ver*
richten, welke hetzij op dienstneming MJ
een der strijdmachten in Spanje gericht is,
hetzij ten doel Weeft het in dienst treden Wij
een der strijdmachten in Spanje te btevor*
deren.
DE RIJKSMIDDELEN.
i;
De R'ijksmiddelen hebben, voor zoover
de niet*directe belastingen bfetreft, in Meï
f 35.000.103 opgebiracht, of f 4.291,465 meer
dan een jaar geleden. In de eerste vijf
maanden van 1937 was de opbrengst
f 168.704.630 of f 22,978,300 meer.
WANNEER HEEFT MEN VOORRANG?
Opi eien onveirjiandie weg «lOoi*..
Nu 4 JuU het systeem van voorran^gswe*
gen in werking treedt, vestigt de K.N.A.C.
de aandadht op nog eenige andere in he[É
motor* en rijwielreglement vastgelegde voor*
Tangsbepalingen.
Zoo moet men er wel aan denken, dat het
verkeer op onverharde wegen steeds voor»
rang moet laten aan dat op verharde wegen.
Er komen dan ook op onverfiarde wegen
geen waarschuwingsborden voor kruising met
een voorrangsweg.
Ook moet alle verkeer, komende uit uit*
ritten, voorrang verkenen. Daaronder valleii
ook de uilxitten van benzinestatiions! Men
zij hier ^us uiterst voorzichtig,..
Verder wijst de K N.A.C, er op, dat de
regel „rechts gaat voor" alleen geldt bij twee
elkaar kruisende wegen van gelijke waarde.
Op een en dezelfde weg heeft het doorgaan*
de verkeer nog altijd voorrang op het ver*
keer, dat linksaf slaat dat wel op' Wiet ver*
keer, dat terzijde van de weg heeft stil ge*
staan en zich weer in de verkeersstlroom wil
begeven. Ook bij oversteek*punten voor wiel
rijders (Mj eenzijdig van de weg gelegen
rijwielpaden) geldt de regel „redhts gaat
voor" niet
OVERBEMESTINGEN EN
KALKSALPETER.
Aan de groeiende gewassen is de invloed
van den natten winter en het natte voor*
jaar reeds goed te bespeuren. Vele gewassen
zijn, vergeleken bij^ een ander jaar bepaald
ten achter. Gelukkig, dat door pen tijdig in*
grijpen, vooral wat de stikstofbemesting be*
treft, nog veel goed te maken is. Vooral op
de late gewassen, late aardappelen, suiker*
en voederbiieten, cichorei, uien enz. maar
ook op gras* en weiland wordt het nu Öjd
voor de overbemesting met stikstof. Vooral
dezen zomer zal er geducht rekening mee ge*
houden moeten worden, dat door uitspoeling
van nitraatsfikstof een extra stikstofgift nood
linrfsehSmaaklóos~ouv7el-omhulsel om"
oüuct 't poeder. Ge proeft daardoor
^niets. Ze glijden naar binnen.
Per 12 St. 52 cl. Zakdoosje 20 cl.
Volgens recept van Apotheker Dumont
zakelijk is. Eerst als de gewassen zich fWnkl
ontwikkelen, als ze veel stikstof tot zich
gaan nemen, blijkt dit ten volk, Maar als
men zóó lang wacht, is het meestal te laat
om nog een volk oogst te Walen.. Het beste
is daarin te voorzien voor heï te laat is. En
de tijd voor overbemesting is nu daar.;
De beste stikstofmeststof voor overbemes*
ting is de kalksalpeter, die een snelwerkende
stikstof bevat. Heeft daarbij! hét groote
voordeel, de structuur van den grond te ver*
beteren, wat vooral tj,t jaar van ^oioite
beteekenis is. Niet alleen z'ijh het gemakkelij'*
ker bewerken en wieden en straks het g«*
makkelijker oogsten aïs directe voordeden
van belang, maar ook indirect is een goede
structuur van den grond van veel beteekenis
voor hcu flink gedijen der gewassen.
Kalksalpeter dus als overbemesting in den
landbouw. Maar ook als stikstofbemesting
van gras* en weiland den geheelen zomer
door. Bij het teelen van een nagewas, vergete
men weer niet dat de vele regens weinig
stikstof in den grond overgelaten hebben.
Een extra haaltje kalksalpeter zal ook 'hier*
op zeer noodig zijn..
En dan ten slotte is kalksalpeter de aaiv
gewezen stikmeststof. Geregeld zal men er
gebruik van maken bij zaaien en planten.
De zak met kalksalpeter zal hier dikwijl's
aangesproken moeten worden.
Overbemestingen en kalksalpeter, kalksal*
peter en overbemestingen, zij' be'hooren bSj
elkaar
MIDDELHARNIS:
VeiUngbericht van Maandag 21 Juni 1937.
Doperwten f 16.17.Eerstelingen f 6.
6.20idem drielingen f 3.203.40; Erlies
f 6.— Precent f 9.10; Wagenaars f 27.—
Tuinboonen f6.507Blauwe druiven
f 70.— Postekin f 5.'70—6.10
Aardbeien met dop.
Moulin Rouge f 10.—10.40; Madame Matót
f 9.60—11.40; Madame Lefèbte f 8.—8j20
Aardbeien zonder dop.
Jecunda f 14.80. Al deze voorgaande pro*
ducten per 100 K.G. j
Kropsla f 0.60—1.70; Bloemkool f 3.20—
11.— Perziken f 5.50—8.50;- Platglaskom*
kommers f 5—5.20; Alles per 100 kg.
Bospeen f 10.20—10.60 en Rabarber f 2.60
—3.— per 100 bos.
Aanvoer aardbeien 6.000 K.G.
BUITENLAND Kabinet Blum in Frank.
rijk afgetreden Bilbao door de troeipen
van Franco genomen. i
BINNENLAND De Kabinetscrisis
Predikant op weg naar öe kerk overreden
i(;n gedood.
OUDDORP In den gemeenteraad is
ean voorstel aangenomen tot het verbieden
van dansen en geven van dansmuziek' «n
openbare inrichtingen.
Gemengd en PkatseKj'k NieuWs.
N. B. Ee gerreenteraadsverslagen van Tho»
len, Scherpenisse en Bruinisse bene»
vens het Pha'seliijk Nieuws uit Zee»
land, is in de ZeeuWsché editie op»
genomen. i i
