CriQWEEKUADÓpGED.GR()nDSlA6 ^ÖRDlZUID-HOLL^ZEEUWJCliE EILAMDEn N.V. UiïGEVERSMAATSCHAPPIJ „EMNDEN-NIEUWS" Gemeenteraad Goedereede PRESTO Gemengd Nieuws 9e Jaargang WOENSDAG 14 APRIL 1937 No. 827 De Verkiezingen in zicht. Een nieuwe Duitsche partij op komst? OFFICIEELE CRISISPÜBLICATIES WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDEN" 18e JAARGANG 57 26 31 11 7 15 23 11 14 25 25 25 32 28 9 9 11 10 6 15 20 22 9 8 5 6 3 2 4 BUITENLAND VOOR DE SCHOONMAAK SpGCiCL& CicU2Sc^cUf2gf_ Advertentie^prijs 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienst" aanvragen en aanbiedingen van 16 regels 80 et.; Boek=<aan* kondiging 10 cent per regel Contracten belangrijk lager. UITGAVE VAN Gevestigd te Middelharnis Prins Hendrikstr. 122 G Giro 167930 Postbox 8 f Tel. 17. Abonnementsprijs 85 cent per 3 maanden bij vooruitbetaling, Verschijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal pervf^xk. AfzonderTijke nummers 5 cent Buitenland 8 gulden per jaar Volgens mededeelingen van de Regeeringsi' persdienst zal de candidaatstelling voor de Tweede Kamer plaats he'bb'en op Dinsdag 20 Aprii en de stemming o:p. Woensdag 26 Mei. We zijn dus nog slechts een zestal ■wÈken van de groote dag af, waarop weder=> om zal 'beslist worden, hoe de samenstelling der Twfcede Kamer zal zïjb en daarmede ook tot o!p zekere hoogte die van het ko* mende Ministerie, De verkiezing zal op deze wijbe gauw achter de rug zijn, dodh het laat zich aanzien, dat de stfij'd wtl kort maar todh vinnig zal zijn. Het aantal dandidatenlijSten, dat volgende week Dinsdag zal worden ingediend, zal vermoedelijk wel niet hetaantal van 53 halen zooals 4 jaar geleden het geval was. Dit zit voornamelijk hierin, dat thans een waaA'orgsom geeisdht wordt van f 250.: per kieskring, zoodat er f 4500.— noodig is om in hiet heele land met een BjSt uit te komen. Men versipeelt dat geld, indien het totaal aantal stemmen bleneden 75»/o van de kiesdeeler blijft. Daar dtze vermoedelijk ongeveer 40.000 zal zijin, zullen de partijen, die minder dan 30.000 stemmen halen, hun gela kwijt zijn. Het Spreekt vanzelf, dat de groepen, die dit zien aankomen, het dan niet zullen wagen, een lijst in te dienen. Opmerking verdient voorts, dat bij' 'de verdeeling der zetels alleen die lijkten in aanmerking komen, die de volle kiesdeeler halen. De ipartij dus, die geen 40.000 stem* men haalt, komt niet in de Kamer Van de 53 partijen in 1933 w'aren er slechts 12, die de volle kiesdeeler haalden, zoodat er nu heel wat zullen afvallen. Bij de laatste KiesWetwijziging is teyens be* ipaald, dat hij de tweede verdeeling het stel' sel der grootste gemiddelden zal Worden toegepast, hetgeen de groote partijen ten goede zal komen, met name de Roomschen en de S.D'.A.P. De eersten hebben steeds van iedere Wijziging van ons kiesstelsel ge* profiteerd. Zoo klommen ze na de invoering van de e venredige vertegenwoordiging dade* lijk van 25 op 30 zetels. En ook nu zullen ze allicht weer een paar zetels meer krij'gen dan waarop ze volgens hun stemmental recht hebben. Voor deze bevoorrechten van ijloomsch en Rood heeft de A.R. Minister De Wilde gezorgd! Voor degenen, die zich voor de groei onzer voornaamste staatkundige partijen in* teressieeren, vermelden we hieronder het zeteltal van een aantal partijten over een reeks van jaren tot in 1933 toe. Par«jl 1894 1901 1913 1922 1933 Lib. A.R. 16 R.K. C.H. S.D.A.P. V.D. S.G.P. 1 Comm. i Men ziet hieruit, dat van het eertijds oppermachtige liberalisme weinig overigeble* ven is, doüh dat daartegenover de S.DlA.P. en de Communistische partij geweldig iijïi toegenomen. De C.H. blijven zoo ongeveer op hetzelfde peil, terwijl de A.*R. Partij wel wat grooter sohommelingen vertoont, maar todh ojp niet meer dan circa een achtste deel der bevolking kan rekenen. De huidige samenstelling der Kamers van Honderd is, wat de groote partijen bfetreft, in de laatste kolom van bovenstaand staatje af te lezen. Deze vormen echter tezamen sledhts-. 94 leden. De- andere 6 zïjin één* lingen, die recipectievelijik de Herv. Staats* paröj', de Ghr. Dem. Unie, de R. K. Volks* partiji, de Plattelandersbond, de de Revolu* tionair Soc. Partij en Nat. Herstel (althans vroeger) vertegenwoordigen! Er zijn dus in de aftredende Kamer 14 partijen! jverte* genwoordigd. Dis. Lingbfeek en dr. Wester* man hadden echter in 1933 de ,'volle kiesdee* Ier niet gehaald, zoodat het te (Stezien staat of zijl in de Kamer zullen iterugkeeren. De uitkomst der a.s, verkiezingen laat zich uiteraard moeilijk profleteeren. De cri* sistoestandcn hebben veel politieke onevens widhtigheid veroorzaakt, zoodat er op de „kleurlooze massa" die altijd de verrias* singen btengt, nu minder peil te trekken is dan ooit. Twee nieuwe elementen djn voorts ditmaal in de verkiezingsstrijd gekomen, n.l. Jiet optreden van de NJS.B. met Mussert en van de Chr. Nat. Actie met prof. Visscher als lijstaanvoerder Hierdoor 'zullen uit de aard der zaak versdhillende versdhuivingen plaats hebtien. De N.S.B, die Wij zeker niet meer dan 6 ztetels geven, daar zij sedert 1935 hard achteruitgegaan is, zal deze voor de helft van de vrijzinnigen en voor de anderia helft van de R.K., C.H. en andere partijen halen. En de C.N.A. zal natuurlijk haar kiezers rec'ruteeren uit de A.R. partiji, de St. Ger. Partijl partij en de Ghr. Hist. Unie, de drie Ipartijen, waarop tot dusver de Herv. Gereformeerden hun stemmen uitbrachten. De C.N.A.. rekent erop, dat haar leider prof. Visscher in ieder geval in de Kamer zal komen. Wat Flakkee b'etreft, memoreeren wij, dat twee jaar geleden bïj, de Statenverkiezingen de déhacie der A.R. partij btegon, die eenige tientallen van jaren na de aftakeling der liberalen een overheerschende positie had bekleed. In 1933 haalde zij' nog 4600 stem* men, doch in 1935 slonk dit aantal tot 2900. ^et is moeilijk te zeggen, of deze ontzaglijke teruggang zich zal voortzetten. Zeker is, dat ongetwijfeld een deel der Her.vot'mden,, die ofschoon met btezWaard hart toen nog A.R. stemden, thans zullen overgaan op de C.N.A. Aan de andere kant is het echter ook mogelijk, dat velen, die niet A.R. van beginsel zijn, niettemin uit een oogpunt van belang of symipafhie op den ipersoon van dr. Colijii zullen stemmen. De Staatk. Geref. Partij was in 1935 de grootste Ipolitieke groep op Flakkee gewor* den. Van 3500 in 1933 klom ze in ViHo cot 4200. Die groote vludht der S.G.P. is zonder twijfel toe te sdhrijven aan de prin* cilpiëele. versdliillen, die velen gingen gevoe* len met de zich steeds meer in neo*calvinis<' tisdhe zin ontwikkelende A.R. partij. In hoeverre het stemmental der S.G.P. op ons eiland gewijzigd zal worden, met name door het optreden der C.N.A., valt moeilijk te voorspellen. De Chr. Historischen behalen hier weinig stemmen en vermoedelijk zal dit wel zoo 'bïjven. De liberalen brachten het de laatste maal op heel Flakkee tot 1800. Veel zullen ze wel niet vooruitgaan. De S.D.A.P haaldsi er 'biijina 2000. Heel hard groeit deze partij niet, maar toöh dringt het socialisme helaas meer en meer doorj. Voor de N.SB. ver^* wachten we op het eiland heel weinig. De vergaderingen dier partij' worden niet bé* zodht en de komst van Mussert in hoogst eigen persoon zal hieraan niet veel veran* deren. Ziehier eenige dijfers en tespiegeiingen in verband met de aanstaande electorale strijd. Uitdagend pamflet versprnd te BerOj'n. Te Berlijn is een zeer gewaagd pamflet verspreid, gedrukt op geel 'papier, en onder* teekend door de „Diiitsche partij! der Vrij* beid'Gew'aagd noemen we het, omdat het redhtstreeks gaat tegen het huidig Nat. So* ciaUsme en het bewind van Hitler. De partij noemt iidh de bToederlijfce bond van man* nen en vrouwen van alle klassen en belijl* denissen, zoowel katholieken als protestan* ten, oud*DiUitsch nationalen en oud*socia* listen, demodraten en leden van de nat, soc. partij! en beweert te Willen kampen tegen de politieke drijving en zelfheerschap* (pij, die de Duitsdhe handel ruïneerf, het volk beroofd van boter en het brood duurder maakt. Ook richt de nieuwe partiji zidh tegen de groote industrieele doncerns en eisdht een plaats voor de kleine zelfstandige pa* troons en handelaars. Zij vraagt sociale redhtvaardigheid, bescherming van den gods* dienst, onipartijdigheid in de redhtSpra^, vfijlheid van gedachte en vrije meenings*ui* ting. Overeenkomstig het oude Duitsdhe recht eisdht de partij', dat rekening en verant* woording moet worden afgelegd t.o. het volk, dat zij kunnen worden gekozen en afgezet. Voorts eischt zij ontbinding van den Rlij'ksdag, die naar het vlugschrift meldt, b'e* staat uit „gecommandeerde knedhten', en zij Wil verkiezingen om „vrije vertegenwoor* digers van een vrijl volk te kunnen aanwïj'* zen, en dan verkiezingen, waarbij' pers*vrij'* heid bestaat en vrijlheid van vergaderingen. Ten öpzidhte van de Buitenlandsdhe poli* tiek wil zijl de vrede, bijbonderffijke ver* roening met Frankr'ijk, Polen en Tsjecho Slowakije. De „meineedige Spaansdhe gene* raals' mogen niet langer worden gestemd en „de handel in menschen", die de Duit* sdhe zonen naar de w'oestenij van Noord* AfrlEa zendt, moet worden bbëindigd. Tenslotte Wekt het pamflet alle vrienden op, ieder op djb plaats stand te houden en voorzidhtig te werken. „Nu iij'n we nog sledhts met een klein getal in deze stad, maar weldra zullen het er honderden zijn en later millioenen". Heil Duitschland! Een tweede pamflet moet weer op komst zijn en Wij zijtt wel benieuwd wat de uit* werking zal zijn. EEN ONGELUKKIG LAJNDf. Met dat ongelukkig land btedoelen wij Abéssinië. Het is door Italië overhooip gelopen. Italië zou er beschavingswerk verrichten, ja moest er de b'esdhaving brengen. Op welke manier? l Met giftgassen, een scheniding van het vol* kenrecht. Blijkb-aar willen niet alle "bewoners van Abhtessinië zich aan die b'eschavingsmetho* den onderwerpen. Een van de rassen, ras Desta heeft het verzet tegen Italië nog gaande gehouden tot voor eenige dagen. Maar wat vermocht deze zWarte generaal tegen het machtig Italië Van Mussolini. Hij is door de Italianen gevangen genomen. En daar-na terechtgesteld als een misdadiger. Hij, \vien het zijn plicht rekende zijn land te verdedigen tegen de overweldigers wordt als een misdadiger terecht;gesteld. Daaitaia wordt zïjii lijk tentoongesleld. Als afschrik* wekkend voorbeeld. En dan sipreken de Italianen nog van beschavingswerk. De onderWei*ping van Abtessinië sdh'ijnt niet zoo volledig te zijln als de Italianen de wereld gaarne doen gelooven. Een aanslag Werd gepleegd op den onderkoning Graziani Vreeselijk is daarover de Italiaansche Woede. Het is aanleiding tot een vreeseïïjlke terreur. Een slacliting op groote sdhaal. Op wie? Op onsdhuldigen. Een laffe weerwraak cup een weerlooze 'bevolking. Een moorden en doodslaan van Weer* looze vrouwen en kinderen. Een bomaan* slag wreekt men door massamoord op on* sdhuldige vrouwen en kinderen. 't Is een aanklacht tegen Italië. Odh wat is de beschaving todh ver te zoeken. Wat heeft men hoog opgegeven van de btesdha* ving. In het algemeen. En wat hoort men hier en elders droeve voorbleelden van War* barisme. Wat worden z'ij', die geloofden aan den goedheid van den mensdh, de dWaze Ihumanisten toch beschaamd door vreeselijk barbarisme. En dat in zoo'n verlichte eeuw. De mensdh is niet beschaafd. Is, als God hem niet inbindt, vreselijk woest en wreed. Zijii voeten zijn snel om 'bloed te vergie* ten. Zoo teekents Heeren Woord hem. En zoo 'blijft de mensdh in Spij't van de b'esdha* ving, als een laagje vernis op hem gelegd. Ofenbiare Raaidsvergacferinig der ge» meante Goedereede api Viiijldag, .9 Aipril des avandls 7 uur. Tegenwoordig alle leden. De Voorz, Burgemeester Charbon opent de vergadering waarna de waarn, Secr, de heer Vooys de notulen voorleest, welke onveranderd worden goedgekeurd. De Voorz. deelt namens B. en W. mede, dat de B.*steun in deze gemeente ial worden verstrekt (in natura) Hiervoor is een 'bedrag op de gemeente bégrooting uitgetrokken. De gemeentekas is opgemaakt waarbij een bedrag werd geconstateerU van f 3814 16 en biiji het Burgerlijk Armbestuur f54.59. Bericht van den heer L. Klein, dat hij zijln 'btenoeming als gemeente=^olpzichter gaar* ne aanvaardt Van Ged, Staten goedgekeurd terugont* vangen verordening' heffing keurloonen; vrijstelling voor (de scholen vak j, (Uchame* lljke oefening); begrooting '37; verordening veldwachters rege'ende eischen, benoembaar* beid enz'.; verordening heffing olpcenten personeele belasting, en idem die van haven en kadegelden. Schrijven van het Brugcomité om toe te treden als lid. Minimum Contributie f 5. B. en W. tellen voor, lid te worden, tegen een contributie van f 10.en een Wethou* der aan te wijzen om de vergaderingen b'ij! te wonen. De heer DEN EERZAMEN ziet er niet veel in. Hij! meent 'bovendien, dat het wei met f 5.toekan. Goeree is maar een kleine arme gemeente. De VOORZ. bepleit het voorstel en al i shet, dat Spr. nog niet direct een birug ziet, meent Mj^ todh, dat het tot verbetering van veerverbindigen kan leiden. Wordt besloten toe te treden tegen een contributie van f 10.met de stem van de heer den Eerïamen tegen. Het Bestuur van de Weegbrug (Voorzl. H. Lodder) verzoekt om een strookje grond in erfpacht, daar er een nieuwe weegbrug komt, die ter weerszijden 1 M. b'reeder wordt. Van Ged. Staten nog terugomt vangen verordening 'heffing Gemeentefondsttlasting met eene kleine opmerking. Tot leden van het Stembureau worden bij acclamatie benoemd de heeren C. J. Lodder, A. Lokker en C. Westdijk, de overige leden van den Raad als plaatsver^ vangers. De aftredende heeren Commissie tot We* ring van Sdhoolverzuim worden allen op» nieuw heAenoemd, Het kohier der honden'btelasting wordt vastgesteld op f 162. Mededeeling van een schr'ijVen op het verzoek om vrijstelling van het caipitulanten* stelsel, waarin wordt gewezen, dat hier* onder e.v, de gemeente werkman zou kun* nen vallen, mits deze voldoet aan btepaalde eischen. De heer DEN EERZAMEN er zal wel niemand zijn, die hier de straat wil komen aanvegen voor dat geld! Eenige af en overschrijvingen 1937 wor* den aangebracht en goedgevonden. De nieuwe sdhoolgeldverordening wordt z.h,s, vastgesteld o'p de grondslagen van in* komen, vermogen en personeele 'blelasting. Het verschil met de vorige olpbtengst zal sledhts f 20.beloopen. De heer DEN EERZAMEN vindt de oude regeling beter, maar is overtuigd, dat Bi, en W, het naastbïj'zij'nde gezocht hebben, Mededeeling dat de heer Mozes Aleman i» Ouddotip, huurder van een perceel land van de gemeente, dat weer io\x Willen in* huren voor 5 jaar voor f 75.Vroeger bfetaalde Hjl f 100.—. Dat vinden B. en W. nu wel wat veel. Wordt goedgevonden. In de rondvraag vestigd de heer GRIN* WIS de aandacht o!p de slechte weg naar den Stovendijk. De andere heeren zijtt ook van meening dat dit niet zoo kan blijven. Het blijkt, dat dit punt in B. en W. al een bespreking heeft uitgemaiikt, liie nader zullen bezien, hoe verbetering aan te 'btengen. De heer WESTDIJK Wijit op de ver* roeste en in desolate toestand verkeerende afrastering van de oude bfegraafiplaats, wat de Voorz. onder de loupe zal nemen. Daarna sluiting. Sieunveirgoeding Erwten en VeldWoonen De Nederlandsche Akkerbouwoentrale maakt bekend, dat de steunvergoeding -voor groene erwten van de kwaliteitsklasse C, gedenatureerd in het tijdvak van 5 April 1937 tot en met 10 April '37 f 1.40 per 100 kg, zal bedragen. Voor in datzelfde tijdvak gedenatureerde groene erwten van de laagste klasse en andere erwten is de steunvergoeding be* paald op f 0.90 iper 100 K.G. De steunvergoeding voor veldbtoonen wel* ke volgens de dateering van het dorsdh* briefje in genoemd tijd^k zijn gedorscht, is vastgesteld oip f 1,per 100 K.G, 's Gravenhage, 9 April 1937. SCHEEPSBOTSING OP DE NOORDZEE IJmuiden trawler gfizonfeeni. Tweede tnachinlsit verdr.ollfee'ii' De ce IJmuiden thuis behoorende stoomi» trawler „Liesbeth Betty" is dezer dagen op de Noordzee in botsing gekomen met het te Huil thuis behoorende stoomschip „Leo" Van de tien opvarenden van de „Liesbeth" Betty" konden er negen aan boord van de „Leo" worden genomen. De tweede mz* chinistj Jan Spek uit IJmuiden, vond ech« ter den dood in de golven. De „Leo" heeft vanavond de geredde bemanning te Huil aan land gebracht. De „Liesbeth Betty" werd in 1904 te North Sheilds gebouwd en behoorde toe aan de N.V. stoomvisscherij mij, „Mercu« rijus" te IJmuiden. De trawler mat 195 ton bruto en 51 ton netto. De „Leo" behoort toe aan EUerman'si Wiilson Line Limited te Huil en werd in 1908 gebouwd. Het schip meet 1127 ton bruto en 641 ton netto. DE „NIEUW.AMSTERDAM" TE WATER GELATEN DOOR H.M. DE KONINGIN. Zaterdamiddag half vier 'heeft H.M. de Koningin de laatste beletselen weggenomen die Neerlands' grootste mailschip, de ,^,Nieuw Amsterdam" nog op de helling der Rott. Droogdok Mij. hielden, iHet geheel had een vlot verloop en dui* zenéea sloegen op de rivier of 'aan de overzijde dit mooie schouwspel, dat slechts enkele minuten duurde, gade, Het reuzen casco dat 230 Meter lang en 36 Meter breed is, gleed majestieus te wa» ter en lag, daar de zorgvuldige berekenin"» gen precies klopten, enkele tientallen me* ters van de helling reeds stil. Nog een vol jaar heeft men noodig het schip af te bouwen. Na afloop heeft H.M. aan het welzijn en de gelukkige vaart van het nieuwe schip een dronk gewijd. VAN 25 M. HOOGTE GEVALLEN. Bovenstuk van een schoor&teen brak af. Zaterdag was de 23*jarige schoorsteen* bouwer C. ^snstn te Tilburg begonnen met het afbreken van een 25 'M. hoogle, schoorsteen öp de terreinen van de fabriek v.h, firma G Elias aan de Industriostraat, De man die rond de kop van de schoor* steen een stelling had gebouwd,, is met het bovendeel van de schoorsteen naar benedeti gestort. Het veiligheidstouw, 'hetwelk aan We stelling was gebonden, brak, en de maa viel van een hoogte van 25 Meter op de bjnnen* plaats van de fabrjek waar hij op een ijze* ren brandtrap teijscht kwam. Met ernstige verwondingen is de man naar het St. Eli* zabeth*ziekenhuis overgebracht, waar hij des avonds is overleden. DE OUDE KOUS NIET MEER VEILIG Vrees deed met ingewortelde tradities breken. De berjchten over moorden en over'val* len om spaarduiten op lieden van allerlei slag, hadden een VeluwsCh boertje zoo angstig gemaakt dat hij' besloot dwars te* gen de tradities van zijln geslacht in om ,.zijn kous met opgespaard geld maar naar een spaarbank te brengen. Dat leek hem op den duur toch veiliger dan 'haar ondep de 'matras van zijn bed te bewareji. Na, lang wikken en wegen deed hij met alge* meen goedvinden van zijn familie den grooten stap. Toen bijl de kous met inhoud aan den directeur van de spaarbank overjreikte, vroeg deze hem plichtmatig hoeveel geld de kous dan wel bevatte. Dat weet ik niet, zei het boertje gelaten, dat moet u maar natellein. Het bleek, dat de kous een aardig kapi# taaltje inhield. OPDRACHT VOOR DEN BOUW VAN VIER .ONDERZEEBOOTEN. 's*GRAVENHAGE 12 April. De mi* nisters van Staat, minister van defetxsie a.i., heeft opdracht gegeven voor den bouw van vier onderzeebooten, type ,0 16" waajlvan twee stuks zullen worden gebouwd door de Kon. Maatschappij „de Schelde" te Vlis* singen en twee stuks door de Rotterdam* Ische Droogdok Maatschappij. De nu chines voor deze booten werden reeds in Maart j.l. besteld bij de Konin*, kHjke Maatschappij „de Schelde". De tor* pedobuizen en het geschut zullen worden vervaardigd door Wilton*Feyenoord. HAAGSCHE NOTARIS GEARRESTEERD 's*GRAVENHAGE, 12 April— De Haag* sche politie heeft in arrest gesteld nota,rtis H. M. J J., die zijn kantoor heeft in de Alexanderstraat te 's*Griavenhage. Hij wordt er van verdacht, in den laatsten tijd gel* den verduisterd te hebben ten nadeele van zijn cliënten. Dit bedrag staat thans nog niet vast. doch het kan naar ruwe schat*, ting op 50 a 60.000 gulden worden gesteld. De arrestatie geschiedde op last der, jusi* tie. De notaris heeft de hem ten laste ge* legde verduistering ten dele erlkend. Het is niet gebleken dat hij gespeculeerd, zou, hebben. Wel staat vast, dat 'hij op een te grooten voet leefde. Notaris J. genoot in de residentie een goeden naam, zoodat zijn arrestatie grpote verwondering heeft gewekt.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1937 | | pagina 1