30
Gemengd Nieuws
Muziek
Boekbespreking
SNEEUWWIT ZEEPPOEDER
KLOKZEER KLEPELZEEP.RIKOBÉ
Marktberichten
OFFICIEELE CRISISPUBLICATIES
VOORZIJDEN VAN
OF GESCHENKENBONS VAN
ZEEJ^mSjmÊK
„DE KLOK"
MEERDE
Voor onze Jongens en Meisjes
voerd door een gewa'penden en gemokerde»
bandiet, die een btiefje adhterliet, waarin
«tn lospiïjs werd geëisdht.
Nader wordt gemeld, dat James Gowdy,
een familielid van Dr. Mattson, hetgevon^»
Jfn Ijkje herkende als dat van den ont»"
voerden jongen. Dr. Mattson is naar Eve^"
rett vertrokken. „Ik zal niet gelooven," al=>
dus verkTaiarde hij, jdat het lijk dat van mijjin
zoontje is, alvorens ik het met eigen oogen
hely gezien."
Het kind schijnt op wreede wij^ze te zSjbi
vermoord. Volgens het D.N.B, lag het lijkje
in de naMjIieid van een straatweg. Het was
klaarblijkelijk korten Éjd voordat het gevon»»
den werd per auto naar die plaats gebracht.
De familie Mattson had in de afgeloopen
weel'. 28.000 dollar aan den ontvoerder be^
taald, zonder dat deze het kind, zooals
was overeengekomen, vriji liet.
Dit geval van brutale ontvoering en
moord, dat zeer veel gelijkenis vertoont
met de misdaad, waaraan de baby van Lind*'
bergh indertijd ten offer viel, heeft in geheel
Amerika groote verontwaardiging gewekt.
FRANSCH SCHIP OP DE THEEMS
GEZONKEN.
Zeven opvarendein, vepdiionj^ein,
LONDEN, 10 Jan. (Havas). De Fransche
treiler „Notre Dame de Lourdes" is op dd
Theems in botsing gekomen met het Britsche;
schip „Thames" en gezonken.
Zeven opvarenden van het Fransche schip
zijn verdronken. De overige opvarenden wer
den door de „Thames" aan boord genomen.
Mussoline verwerft; zijjn, militair
vliegbewijls.
Rome, 12 Januari. (Stefani A. N. P.) Be*
nito Mussolini heeft vandaag zijn mUitair
vliegbewij's verworven. Hij had de laatste
weken reeds 25 uur gevlogen en heeft van«^
middag boven Littorio, zijn laatste proeven
afgelegd. Generaal Valle overhandigde den
Duce het vliegbewijs.
Zij wildeiti tpéi het Evangelie
ihooren.
De Sovjet^rechtbank in Witebsk veroor<=
deelde 6 mannen en vrouwen van Poolsche;
nationahteit en Sovjet^Russische staatsbur<=
gerschap tot dwangarbeid en gevangenis,
omdat zij met 'behulp van zelf vervaardigde
radio^-ontvangers naar door buitenlandsche;
zenders uitgezonden godsdienstoefeningen
luisterden, hetgeen als een Sovjet=>vijande=»
lïjke daad werd beschouwd.
ONTSTAAN EN ONTWIKKELING DER
EVANGELISCHE KERKZANG.
HET ANGUCAANSCHE KERKLIED.
II.
De muziekgeschiedenis leert ons dat Enge^^
land op toonkunstgebied tot op heden arm
is geweest wat betreft musici van de eerste
rang, componisten die van invloed zouden
bHjken voor de muziekontwikkeling. Wan^s
neer we daartegenover Duitschland stellen,
waarvan we de evoluüe op kerkzanggebied
van eeuw tot eeuw, tijdperk tot tijdperk,
hebben gevolgd, dan worden ook w'ij die
leegte gewaar in Engeland's kunsthistorie.
Sledhts eenige perioden zïjn er aan te wijfeen
waarin de Engelsdhen een meer domineee»'
render rol vervulden. Oogenblikkeljk zien
we deze opbloei dan weerspiegeld in de
productiviteit van de kêrk^componisten. De
16de eeuw, waarvan de vertegenwoordigers
in ons vorig artikel zijn genoemd, is zoon
„u'p." Daarna is het Henry Purcell (1658
1695) die zïjn land aan de kunst^vergeteL»
heid ontrukt. Natuurlijk zijn er ook vóór
Puroell en na b.v. Bird toonkunstenaars op
het gebied der kerkmuziek werkzaam ge^j
weest, zooals de leermeester van Purcell:
Cooke, Humiphrey en Blow. Maar tegenover
een figuur als Purcell gaat hun beteekenis
te niet.
Als koorknaalp van de Koninklijke Kapel
begon Purcell zijn muzikale loopbaan, in
1660 werd Vij organist van de Westminster
Abdy. Zooals in Duitschland het ambt van
cantor aan de Thomaskirche te Leipzig
door de meeste grootmeesters van de Evans»
geUsdhe Kerkmuziek werd bekleed, zoo is
dit in Engeland het geval met 't organists»
schaip van de Westminster<»Abdy. Velen is
het 'bekend dat Purcell degene is geweest die
een Engelsche opera heeft doen ontstaan,
waardoor de eer van Engeland tegenover
Italië, Frankrijk en Duitsdhland, die reeds
een eigen nationale opera bezaten, gered
werd. Meestal wordt Purcell als kerkmusicus
buiten z'n vaderland miskend. En toch was
Mj hierin groot, terwijl Mj!, door zijn üom«
posities van veel invloed is geweest op
Handel, over wien hieronder gesdhreven
wordt. Ongeveer honderd kerkelijke werken
o'p La€jnsohe of Engelsdhe tekst zJijta van
hem bekend. Anthems, cantates, psalmen en
andere vocale vormen geven blijk van een
volledige beheersdhing van deze stof en een
onmiddellijk contact met de AngUcaansche
sfeer. Met Handel is het een eigenaardig
geval. Deze werd n.I. in 1685 te Halle ge
boren. Was dus een IXiitsdher en kreeg
z'n eerste onderricht, ook in z'n gebppr»'
teland, van den organist Zachow'. Hij maak*
te een studiereis naar Italië en kwam zoo*
doende onder de invloed van de Napoli*
taansdhe school. Vanaf 1712 woonde Handel
te Londen en schreef hier zijn groote wer*
ken. De Engelsdhen beschouwen hem' als
hun nationale comiponist terwijl dit van
andere ziijde weer bestreden wordt. Behalve
opera's schreef hij vele oratoria, die hem
als grootmeester deden kennen. Toen fcWam
de benoeming als kapelmeester van de her*
tog van Chandos op het slot Cannons en
hieraan is het ontstaan te danken van ver*
schillende Anthems. Deze, 12 in getal, had*
den de meer*deelige cantatevorm en heb*
ben een bezetting van koor, soli en orkest.
Andere comiposities op religieus terrein zijn
eenige Te Deums. Eén er van, de
UtreChfscihe (1713) ter gelegenheid van de
Vrede te Utrecht, deed hem^ in ongenade
komen bij den keurvorst van Hannover.
Zeer bekend is ook de Dettinger Te Deum
(1743). De laatste jaren van zijin leven was
Handel, evenals J. S. Badh, blind (vanaf
1751), niettegenstaande bleef 'hij' todh tot
aan z'n dood cOmIponeeren.
Na deze beide groote figuren in de ge*
sïlhiedenis der Engelsche kerkmuziek zijn
er nog véle musici geweest die mooie Com*'
posities hebben nagelaten. Het laatste ar*
tikel over dit onderweïp zal aan hen
gewijd zijn.
F. A. BERNARD.
HET VORSTELIJK HUWELIJK.
Plechtige dienst bij gelegenheid van de
huwelijksinzegening van Hare Koninklijke
Hoogheid Prinses Juliana van Oranje Nassau
van Mecklenburg met Zijne Doorluch*
tige Hoogheid Prins Bernhard van Lip'pe*
Biesterfeld, in de Groote Kerk te 's*Graven*
hage op 7 Januari 1937.
Uitgave N.V. Gebrs. Zomer en Keuning
Wageningen.
Hierin is opgenomen de domiplete Liturgie
van de Huwerijks*bevestiging, de orde van
dienst, de gebeden, de te zingen liederen,
de preek en de toespraak van d© Hof*
t)redikers Prof. Dr. Obbink en Dis. Welter.
Op speciale wensch van H.K.H. Prinses
Juliana zal 20 "/o van de o'pbtengst bestemd
worden voor het Nationaal Eonds vóór
bijzondere Nooden.
Van ideze uitgave verschijnt een aparte
luxe edi ie genummerd van 1100 op ge*
schept Oud Hollandsoh en op bijzondere
wijae gebonden. De prijs hiervan bedraagt
f 25.—.
De gewone uitgave, die ook zeer luxueus
is uitgevoerd kost slechts 50 cent. De;
aanschaf van dit werkje zal een blijvend
aandenken zijln, terwijl inen tevens de goede
daad verricht, bijl te dragen aan het Nat.
Fonds voor bïjiiondere Nooden.
Zoo juist is van de pers gekomen een
schitterend klein prozawerk: „Feest in Hol*
l«nlds Huis" door Dr. P. H. Ritter Jr., in*
geleid door Prof. Dr. H. Th. Obbink, Hof<»
prediker.
Deze mooie uitgave is gedrukt en ver*
zorgd door de Uitgeveriij G. F. Callenbach
te Ndjkerk voor abonné's op dé NOBEL*
REEKS en voor hen verkrijgbaar voor f 1.45
(en als premie voor het aanbrengen van een
nieuwe abonné).
stellen U in het bezit van den
SUIKERPOT en MELKKAN (Mosa fabrikaat)
waarmee ons kostbaar theeservies
dan compleet is!
Mits afgehaald bij:
N.V. EILANDEN=NIEUWS
Prins Hendrikstraat 122 C.
MIDDELHARNIS,
Om U een indruk te geven van dit boekje
volge hier een staal van de schitterende stijl
van den populairen letterkundige:
„Toen Prins Bernhard het vreugdevuur
„ontstak op het Juliana van Stolberg*
„plein, verridhtte hij een symbolische daad
„van groote beteekenis. Zooals de vlam
„oprijst uit de als een offerschaal gebouw*
„de fontein, zoo vlamt het Nederlandsdhe
„gemoed op, nu wij dit feest vieren in
„HoUandsch huis. Niet alleen in de sta*
„tige galerijen van ipaleis en pronkzaal,
„maar aan den killen haard, om den
„karigen maaltijd van den werklooze trilt
„een zoo diepe genegenheid als alleen de
„stuursche natuur van een vrij volk in
„zlijh diepste binnenste bewaart.
„In hoog oprijzende kerken, van ge*
„beeldhouwde kansels, heeft het gebed
„Weerklonken voor het welzijn van het
„jonge ipaar. Maar Wat gebeurd daar te
„Amsterdam onder Gods open hemel?
„,De toren van het paleis begint te spelen
„en heel de toevallige menigte, de rustige
„wandelaar, de jongens en meiden bijeen*
„geloopen, naar buiten geperst uit de slop*
,„pen en stegen, zïj ontblooten opeens het
„hoofd en heffen den zang aan, allen te
„,zamen, het oude lied, dat alle kluisters
„van nuchterheid en valsche schaamte
„verbreekt, die eigen djb aan het volks*
„karakter en zijl zingen Spontaan: „Dat 's
„Heeren zegen op U daal!"...
„Dat zijn geen hofldignitarissen en ge*
„neraals, geen professoren en predikanten,
„dat zijn de stakers en de stakkerds, dat
„zijn de menschen, die wel eens de boel
,,op stelten zetten, de mannen van de
„revolte en de vrouwen met de groote
„monden. Koninklijke Hoiogheden, dat
„zijn die rooie rakkerds van Amsterdam."
ETTEN, 13 Januari 1937.
De aanvoer op de wekélijksche runder*
markt bedroeg 286 stuks; 186 runderen en
100 biggen.
De aanvoer van melkvee was te gering.
de handel zeer viug, de prijs iets hooger.
De aanvoer van vet vee was veel te klein,
zeer vlugge handel, prij's hooger. Er wer*
den dieren „ongezien" verkodht.
De aanvoer van mager vee redelijk', prijs
vast en handel goed.
Jongvee: aanvoer krap, handel best, prijs
goed.
Biggen: voldoende handel, aanvoer idem,
ptijs hoog.
Prijzen: kalfkoeisn van £200—255, kalf*
vaarzen van f 190225, melkkoeien van
f 170—210, mager vee van f 90—140, pin*
ken van f 90120, graskalveren van t 50
70, vet vee van f 0.370.47 per ko. levend
gewicht, en biggen van f 1014.
Hofstede in bra,n|d ge$tok«n.
Op Nieuwjaarsavond is te H e r v e 1 d,
gem>. Valkburg, de hofstede van den land*
bouwer H. A. H. door brand vernield. De
omstandigheden, waaronder de brand plaats
had, gaven den burgemeester aanleiding een
onderzoek in te stellen, wat ten gevolge
had, dat de bewoner werd aange'houden ein
na verhoor voor den officier van Justitie
te Arnliem werd geleid. Thans heeft de
man bekend, den brand te hebben gesticht.
Hij is in het huis va|n bewaring te Am*
hem- ingesloten.
ERNSTIGE GRIEP=EPIDEMIE TE
CASTRICUM.
Zeventien dooden in twaalf dagen.
In de gemeente Castricum heersdht, naar
de „N. Haarl. Crt." meldt, de influenza
wel in hooge mate en met ernstige gevolgen.
Volgens officieele mededeelingen zijn er
vanaf 1 Januari tot heden 12 sterfgevallen
aangegeven. Vorige week Donderdag werden
er 5 gevallen aangegeven. Vrijdag eveneens
5, zoodat in korten tijd vele menschenlevens
te betreuren waren. In het Provinciaal Ziep
kenhuis heerscht de ziekte zeer ernstig onder
het personeel, zoodat op zekereji dag meer;
dan 100 persojien zich buiten dienst gesteld
zagen.
NA 25 JAAR RHEUMATISCHE PIJNEN.
Verbaasid over snelle beterschap.
„Ongeveer 25 jaar geleden voelde ik voor
het eerst lichte rheumatische pijn in arm en
schouder. Langzamerhand werd alles erger,
totdat ik stekende pijhen kreeg in armen en
lendenen. Ongeveer 12 maanden geleden
kocht ik voor het eerst een flacon Krusdhen
Salts en tegen den tijd, dat deze op was,
werd ik aangenaam verrast door een lichte
verbetering. Na de tweede flacon was alle
pijn verdwenen en deze is sindsdien nim*
mer meer teruggekeerd." T. R.
Kruschen Salts h een combinatie van 6
minerale zouten, die, door Uw afvoerorga*
nen tot krachtiger werking aan te sporenj,
alle schadelijke afvalstoffen, als het gevaar*
lijk urinezuur, dat maar al te vaak de oor*
zaak is van rheumatische pijnen, geregeld
uit Uw lichaam verwijderen.
Krusdhen Salts is verkrijlgbaar bij alle
apothekers en erkende drogisten a f 0.40,
f 0.75 en f 1.60 per flacon. Let op, dat op
het etiket op de flesdh, zoowel als op de
buitenverpakking de naam Rowntree Han*
dels Mij., Amsterdam, voorkomt.
Kind doodgereden.
Dinsdagochtend te elf uur is te Haaren
nabij Oisterwijk een vrachtauto op een
groep schoolkinderen ingereden. Het negen*
jarige meisje W. V. kwam onder de wielen
terecht en werd vrijwel op slag gedood.
Ook het tweeling*zusje werd door den wa*
gen gegrepen, doch slechts licht gewond.
Oude vrouw in een put vendronfcein.
Te Ter Aar is Woensdag een 83*jarige
vrouw die eenige emmers water wilde put*
ten uit een nabij haar woning gelegen wa*
terput, waarschijnlijk, doordat zij zich te
ver voorover heeft gebogen, in den put
terecht gekomen en verdronken. Ofschoon
haar schoonzoon, die het ongeluk zag ge*
beuren, haar spoedig _met de hulp van een
in de nabijheid wonenden brugwachter, die
dadelijk gewaarschuwd was, haar had opge*
haald, bleken de levensgeesten reeds gewe*
ken.
's*Gravenhage, 11 Januari 1937.
Gewichtsgrenzen Kalveren.
De Nederlandsche Veehouderijcentrale
maakt bekend, dat de laagste gewichtsgrens
ten aanzien van de kalveren, waarvan het
aanhouden door een identiteitsbewijs gedekt
dient te zijn, welke grens thans voor al of
niet gecastreerde stierkalveren 120 kg. en
voor vaarskalveren 140 kg. bedraagt, met
ingang van 1 Februari 1937 is gesteld op
100 kg., voor vaarskalveren zoowel als voor
al of niet gecastreerde stierkalveren.
Mitsdien wordt denj'veehouders in hun
eigen belang aangeraden, kalveren, welke Op
den genoemden datum de aangegeven ge*
wichtsgrens zullen hebben bereikt, ten spoc*
digste ter schetsing aan te bieden (uitgezon*
derd de dieren welk als reservekalf mOgen
worden aangehouden).
's*Gravenhage, 13 Januari 1937.
Teelt van Aardappelen, Suikerbieten en Vlas
Dezer dagen werden de aanvraagformuUe*
ren voor de teelt van aardappelen, suiker*
bieten en vlas door de Landbouw*Crisis*
Organisaties toegezonden aan de haar bé*
kende telers van die producten.
Telers, die op 18 Januari a.s. nog geen
formulieren mochten hebbén ontvangen-,
wordt aangeraden zich onmiddellijk na dien
datum te wenden tot de provinciale land*
bouwcrisis*organisatie, waaronder zij resor*
teeren, teneinde alsnog een aanvraagtormu*
lier te kunnen verkrijgen.
Alle aanvragen moeten uiterlijk 30 Ja*
nuari a.s. in het bezit der landbouwcrisis*
organisaties z:ijn.
BESTE JONGENS EN MEISJESl
Wellicht dat er, met ingang van 1937, kin*
deren het plan hadden gevormd om in het
nieuwe jaar mee te gaan doen met de opga*
ven in onze krant. Ik zal dan de eerste op*
gave nog een keer plaatsen. Misschien is er
in de afgeloopen feestweek niets van geko
men; de krant is weg, en.... bet Januari*stel'
opgaven is niet meer compleet. Ziehier dan
de eerste Januari*opgave nogeens.
Opgave 1:
1.
X
2.
X
3.
X
4.
XXX
X X X X
5.
X
6.
X
7.
X
1.
letter.
2.
niet wijs
3.
koning van Israel.
4.
koning van Juda.
5.
strijdbaar
held (lidhter).
6.
jongensnaam.
7.
letter.
En hier volgt da,n de nieuwe opgave
OPGAVE 2:
Het geheel bestaAt uit 49 l«tt«rs «a is «en
gedeelte van den 119den Psalm.
De onderdeden zijn:
261743922 moeder van Samuel.
24—19—24—21—20 koning van Egypte.
26—48—38—7—12—15 gebergte inPalestina.
26—42—35—22—2—19 ziener, Krom. 16.)
47—37—4—28-45-41—38—27-44—29 ie*
mand tot wie Elia werd gezonden.
33—46—49 gaf de Heere aan Israël.
3122133440 naam van een afgod.
353061423 verzocht het boos ge*
slacht (tijdens Jezus' omWandeling).
183239163738 waren de oogen van
Lea.
26—10—43—11—25—26 wandelde met God.
113 koning van Bazan.
368 lichaamsdeel.
Deze opgave werd ingezonden door Clas
siem 4e Vos Bd. Ooltglejisplaat.
Nu zal ik verder gaan met de brieven,
Elizabeth J., Oude Tonge.
„De ouderdom moet men eeren," zegt het
spreekwoord, en ik wil me er graag bij
neerleggen, door jouw brief eerst een beurt
te geven. Dat ik heel blij was met je brief,
behoef ik waarlijk niet te sdhrijVen. En het
doet me groot genoegen, dat je me na 7 ja*
ren nog niet bent vergeten, al was het dan!
ook de nood die je dreef om een beurt
voor Jannie te vervullen. Als Jannie nog
eens uit fogeeren moet, dan kan ze best het
werk aan jou (haar secretaresse) toever*
trouwen.
Johamaiia A. de G., Herkjn^en.
Ik hoop dat je ook in '37 niet dikwijls
ziek zal zijn. Dat je zusje een tandje heeft
is óók nieuws, hoor! Weet je wel dat de
dichter van het „Wien Neerlandsch Bloed"
een gedicht op de eerste tand hoeft -ge*
maakt, en dat daarin voorkwam: „Laat dreu*
nen nu de wanden," van louter blijdschap
om die tand, zie je. Maar je begrijpt dat
„wanden" een mooi rijmwoord was op „tan*
den." Anders was het missdhien zoo bar niet
geworden.
Vlindertje.
Kom je weer nu en dan om ons heen
fladderen? Dat is een teeken dat langzaam,
o zoo langzaam de lente gaat naderen. En
werkelijk, je kunt al gaan, zien dat de
dagen lengen, maar nu is het maar vries*
achtig, hoor] Toch mag je je nu en dan
wel laten zien. Zoo'n keertje in de krant
staan, daar zal je niet van weten.
Gewit B. Tholen.
Ik' zal pro'beeren dien datum te onthou*
den. Maar niet boos op me zijh. als ik er
niet aan denk, want ik heb meer te onthou*
den, snap je. En wil je er aan denken altijd
je leeftijd te vermelden, want dat kan ik
ook niet bijhouden van iedereen.
H. G. Dl., Tholen,
Je voornamen altyd maar voluit schrijven,
hoor! 't Is zoo moeilijk nu met die prijs
ook. Ik was de kluts heelemaal kwijt: was
't nu Hendrik of Hendrika; Hein of Hanna;
Huib of Helena, en ga zo maar door. Was
toch de prijs naar je zin?
Jo Dl., Tholcin.
Flink, flink! Ten eerste, omdat je mee
gaat doen; dan, omdat je de oplossingen
meteen er bSj doet, en ook omdat je md
niet in het onzekere laat wat betreft je na*
men. Zulke namen zou ik zeker wel voluit
neerschrijven: Josephine Marguerite!
Klavervier, Sommels^ijfe.
Dacht je dat ik zoo karig was om. maar
één prijs in 't jaar te geven? Het is dus mee*
gevallen! Annie's vader slaat heelemaal de
plank mis: ik ben niet K, dien hij' bedoelt,
maar Oom Ko en dat hoop ik lang te blij*
ven. Je tweede brief bevat gelukwenschen
mei het nieuwe jaar, waarvoor ik je bedank,
en ik wensch je wederkeerig hetzelfde. Ik
kan begrijpen dat het Kerstfeest naar je
genoegen was.
Mina den B., Ouddorp'.
Jouw oplossing is in orde, hoor! Ik wist
er niets van. Jij hebt me al gauW te pak*
ken, en dan nog maar een poosje meedoen.
Pas op, hoor, dat ik je er ook niet tusschen
neem.
Lima S., Middelharnis.
't Is net of je altijd hebt meegedaan.
zonder onderbreking, z'óó schijnt het als
ik je brief lees. En ik zeg bij mezfelf: del»
zelfde Lina van vroeger. Over dat Kerst*
feest zou ik graag het een en ander eens
hooren.
Bertus S., MiddeUiarnis.
Je kunt beter je naam lezen in onsi
hoekje, dan dat je moet genoemd worden
onder „ongelukken," zooals al een paar
keer gebéurd is. Gelukkig dat het telkens
goed is afgeloopen. Ik kan goed merken
dat jullie veel van zusje houdt. De opgave
moet ik nogeens nazien.
Lelie, Sommelsdijlfc.
Dat moet ik ook altijd doen: opscïhrijven
wat er op 'toogenblik in mijn gedachten
komt. Ik zal je raad opvolgen, 't Is een
gelukje dat 't niet te laat is.
De reis naar Z. was niet plezierig, als
je voor zooiets moet.
Mientje S., Herkingen.
Dat was leuk, vanuit Stellendam naar mij;
schrijven. Als ik alles lees, dan kan het niet
anders of je moet het daar naar je zin heb*
ben gehad. Je brief is goed vol vanwege-
het nieuws. Ik wou dat de Stellendammers;
ook zoo ijverig waren, ze.... neen, ik zal
niet klikken.
Allemaal de hartelijke groeten van
OOM KO.