BEKENDMAKING.
A. WIELHOUWER
Wielrijders Opgelet 11
Prijzen iager dan ooit!
BOODSCHAPPENTASCH CADEAU.
Dienstregeling
Tubercu I ose
Als Openingsreclame
D£ BANDEN- EN RIJWIELKONING
Muziek
Inwijding gerestaureerde Orgel in
de Ned. Herv. Kerk te
Nieuwe Tonge.
Boekbespreking
Bode Soijder
„MAXIMA DOCTRÏNA"
Van Oostrum, Piet Heinstraat 105 a Den Haag
NAAR STR^ATDUK 493
13.60
17.95
23,50
27 50
35.-
33.50
39.-
Nieuw adres voor Besfelhuis fe
Rotterdam van
MIDDELHARNIS is thans
Ged. Binnenrotte 143
TELEFOON 12540
Middelharnis-Rotterdam vv
via Vlaardinji''n
BOOM P JES
kgenoTef de Reedet^}s<Mal.
Viaagt gratis Brochure mef attesten en inlichtingen
betreffende het ANTI-TUBERCULOSEMIDDEL
jiiiuuiiiiiiiiniiiiniiuwiiuiiiiiiuiuiuuu^^ iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini|i^
Wij hebben het genoegen U mede te deelen,
dat wij ons filiaal te Dirksland hebben ver
plaatst van Ring 41
De heropening van dit filiaal zal plaats
hebben op Zaterdag 21 November as.
Beleefd noodigen wij U tot een be zoek aan
ons nieuw pand uit, waar U thans nog meer
dere arükelen uit ons hoofdmagazijn vindt
opgenomen.
Waar wij in onze zaak gelijken tred houden
met de tegenwoordige eischen, zal onze fili
aalhouder, de heer B. A. VAN LENTEN U
gaarne steeds het nieuwste wat wij brengen
voorleggen, of U met een uitgebreide stalen-
coUectie ten dienste staan.
geven wij van 21 tot 28 November bij aan
koop van f 2.50 een
Hoogachtend,
Grootst speciaal Bed-, Tapijt-, en Behangsel-
papiermagazijn
TELEFOON 243 SOMMELSDIJK
KIPSTRAAT 76 Uitsluitend Hoek Halvemaansteeg ROTTERDAM
Aanbevelend S. l^feEf^SNBORG
ONTSTAAN EN ONTWIKKELING DER
EVANGELISCHE KERKZANG.
HERLEVING.
In het begin der 19de eeuw openbaarde
zidh langzaam aan een andere tijdgeest.
Men begon in te zien dat het rationalisme
vervlakking had gebracht in het kerkelijk
leven en ook in de kerkzang. Het streven
naar gewijdere, meer ware levensopvatting,
zuiverder religie deed zidh gelden en had
alweer onmiddelijk invloed ap de kerkmu*
ziek.
De eerste en beslissende stap die een res'
tauratie van de Liturgie beoogde was de
Pruisische agenda welke op last van Koning
Friederich Wilhelm III werd samengesteld.
De hierin voorgestelde verbeteringen en
aanvullingen van de Eeredienst waren, hoes'
wel niet overal welwillend ontvangen, om.»
streeks 1838 algemeen erkend. Nauwkeurig
ging men de geschiedenis bestudeeren om
weer in contact te komen met de Hederen
en koralen uit de dagen der hervorming.
De opnieuw ontdekte melodieën werden
dan in bundels uitgegeven zooals de „Schat
van Ijturgische koor« en gemeentegezangen"
1865, 1868 en 1872 van Ludwig Schöberlein.
Men betrachtte voomameljik het weder*
opnemen van de liturgische zangen in de
HooMgodsdienstoefeningen, zooals Luther
die ooTsipronkelijk bedoeld heeft. Meestal
gebruikte men oude melodieën, doch ook
verschillende nieuwe koorwerken en koralen
ontstonden er in deze tijld, gecomponeerd
door Robert Franz, Karl Loewe en Felix
Mendelssohn Bartholdy.
De koralen bleven nog de langste tijd
hun oppervlakkige tendes bewaren; de ko*
raalboeken der vorige eeuw werden zelfs
nog herdrukt en ook de nieuwe verzame*
üngen op teksten van de reeds genoemde
Gellert brachten nog geen verbetering. Qp#
vallend is het groote aantal Hederen dat
in gebruik was, zooals blijkt uit het Alge;<
meen Koraalboek van J. G. Sdhidht, dat
niet minder dan 1285 melodieën bevat
(waaronder 306 van den vervaardiger.) Pas
laat in de 19de eeuw kwam een verandering
ten goede en trachtte men, wat de gemeente^'
liederen zelve aangaat, en hun uitvoering
door de gemeente, verbetering te brengen.
Deze strooming ontstond omstreeks 1830.
De eerste bundels waaruit dit reformatorisch
streven bllijkt, verschenen in 1844 en 1848,
terw*!]"! aan het einde van deze eeuw een ge*
weldig werk verscheen van de hand van
Johannes Zihn, dat uit 6 banden bestond
en 9000 melodieën van Duitsch^evangeü*
sche kerkliederen bevatte.
Zeer nauwkeurig ging men te werk met
het uitzoeken van melodieën, en de histo<=
lici gingen over het algemeen uit van het
Standpunt, dat de 16de eeuw, met zijn oude
toonaarden en rythmen, als het bloeitijd*
perk voor de kerkzang te besdhouwen viel,
tenvtijl reeds in de 17de eeuw de vervlakking
begon. Zoo eenzijidig was men niet, of
ook goede koralen uit latere tijden werden
erkend. Men poogde de oorspronkelijke
melodieën te vinden, wat zeer moeilijk was,
zoodat het wei voorkwam dat men zich
genoodzaakt zag twee wijzen tot één nieuwe
samen te voegen. Het ïythme werd, zoover
dit mogelijk was met de gemeentezang, weer
beter doorgevoerd; de voorafgaande tijden
hadden dit geheei verwaarloosd en het'tem*
po werd van sleepend, weer frisch en Ie*
vendig naar gelang de aard en stemming
van het koraal, men verviel in dezen wel
eens in overdrijvingen!
Over de verdere uitvoering der koralen
en in verband hiermede de orgelbegeleiding
in een volgend artikel.
F. A. BERNARD'.
Om de eerste toonen uit het nieuw ge*
restaureerde öi^gel te hooren, waren in de
Ned. Herv. Kerk tal van belangstellende ge*
meenteleden en vele genoodigden van bui*
tenaf gekomen, zoodat het gebouw geheel
gevuld was.
Ds. Verkerk
die den dienst leidde, opende met het geza*
menlijk zingen van Ps. 33 vers 2, ging;
voor in gebed en sprak daarna de inwij*
dingsrede.
Spr. begon met er op te w'ijzen hoe ia
Psalm 150 gezegd wordt God te loven met
muziek en Psalmgezang en hoe er reeds
in het eerste bijbelboek ,van „orgels" ge*
sproken wordt. Dat waren toen wel zeer
primitieve blaasinstrumenten, maar daaruit
is toch ons tegenwoordig kunstig orgel ge*
boren. Het orgel dient om het Stichtelijk
Godverheerlijkend gezang te begeleiden.
Door alle tijden heen zijn de Pisalmen
als toebereid voor alle personen en toestan*
den. Het geloofsleven komt er tot uiting.
In de Psalmen ziet men de| Hejiligieb in'
het hart, zei Luther.
De Psalmen zijn nog zoo versch of ze
gisteren gemaakt waren ze bevatten uit*
muntende gebeden, krachtige vermaningen,
vertroostingen in gevaren en voor twijfel*
moedigen.
Ambrosius noemt ze het voorraadhuis
der geestelijke wapenen. Augustinus zegt
er van, hoe zou men iemand voor een vij*
and kunnen houden, met wie men samen
een psalm zingt?
Zonder orgel zou kerkgezang niet mee*
vallen ofschoon spr. moet toegeven, dat er
in Nieuwe Tonge vele goede zangers zijn.
Het orgel moet de zang niet regeeren, niet
domineeren, maar begeleiden.
Het oude orgel was onbruikbaar gewor*
den. Trillers en doorspiekers bedierven het
orgelspel. Elke Zaterdag moest de organist
de noodige kleine reparaties verrichten, op*
dat het orgel voor den dienst bruikbaar zou
zijn. Een andere vijand was bovendien op*
getreden, de houtworm zat in windladen
en pijpen.
Tot grondige reparatie werd besloten.
Zeshonderd gulden werd door een com*
missie bij de leden opgehaald, de kerkvoog*
dij heeft er echter nog e«|n groote som
bij moeten passen.
Verschillende verbetermgen zijn door den
Orgelbouwer den heer Leeflang te Middelhar
nis, die het werk heeft uitgevoerd, aange*
bracht:
Het zal de allergrootste taak zijn met de
orgelzang Gode de eer te geven. Geve de
Heere door zijn Geest, recht te zingen:
„'t Is goed om Psalmen aan te heffen,
„die lieflijk zijn, en harten treffen."
Te midden der Psalmen, hoopt spr. dat
Jezus Christus mag worden ontmoet, die
daari.i spreekt van vergiffenis van schuld
en zonde door Zijn bloed. Welgelukzalig
de mensen, die het alzoo gaat, en gevangen
wordt in de greep van Christus!
Gezamenlijk wordt nu gezongen Ps. 150
vers 2 en 3.
Daarna volgde:
Bespeling van het orgel door den Heer
S. Keijzer organist te Nieuwe Tonge.
Deze gaf ten beste:
a. Largo van G. F. Handel
b. Traumerei van Schuman
c. Solvejgs Lied van Grieg
d. Ases Tód van Grieg
e. Letzter Frühüng van Grieg
f. Fantasie over: Rust mijn ziel uw
God is Koning, van S. Keijzer.
Dan weer gemeentezang: Psalm 89:3.
Hierna bespeling van het orgel door den
heer B. W. Schipper Jr. organjist te Oud*
Beijerland, welke eerst een gezamenlijke zang
begeleide n.l. Ps. 65 1. Daarna gaf hij
tèn gehoore:
a. Concerto Gdur J. S. Bach.
b. Andante quasi Allegretto, J. Schraven*
zande.
c. Alle Menschen mussen sterben.
d. Lobe den Herrn, den machtigen Ko*
ning der Ehren.
(c en d koralen van J. S. Bach).
e. Gedeelten uit Sonak VI (Gebed des
Heeren) Mendelsohn.
f. Concerto Bes dur, G. F. Handel.
g. Toccata, L. Boëllmann.
Een en ander werd met stille aandacht
belvisterd.
De gemeente zong samen nog Ps. 68
10, waarna Ds. Verkerk allen die hadden
meegewerkt tot den wijdingsavond hartelijk
dank bracht. Inzonderheid de beide organis*
ten en ook hen die geldelijk hadden bijge*
dragen.
Ds. Verkerk sloot met de zegenbede.
Gazongen werd nog Ps. 150 2 en 3.
Tweeërlei Kinderen des Verbonids.
Van den uitgever J. Bout, Huizen (N.H.)
ontvingen wij' een keurig uitgevoerd werkje:
„Tweeërlei Kinderen des Verbonds," door
Ds. I. Kievit, Ned, Herv. Pred. te Baarn.
Het is in hoofdzaak indruk gegeven voor
Mannen* en Jongelingsvereenigingen maar
niettemin zullen velen met vruciht van
dit mooie werkje gebruik kunnen maken.
De eminente schrijver behandelt het uit*
leggend*leerstellig gedeelte van het genade*
verbond, in het kader waarin het is ge*
openbaard, n.l. den Raad Gods.
Later hoopt de schrijver in een tweede
deeltje de practische toepassing te geven
der gevonden beginselen en de bestrijding
der dwalingen.
Deze eerste helft, is toch een op zich*
zelf staand geheel.
In een algemeene inleiding wordt in vo*
gelvlucht het genade*verbond overzien,
waaraan toegevoegd is een schema met 21 j
punten van het verbond der genade. Het
daarop slaande teksten*materiaal wiordt i
breed en nauwkeurig belicht, waar inzon*
der Calvijn het woord wordt gegeven. In
een samenvattend overzicht Worden de ge* l
vonden resultaten vastgelegd. Daarna wordt
de leerstellige formuleering van het onder* l
werp geschreven, zooals dit in het bijzon*
der in het leerstuk der roeping en van
het verbond, aan de orde komt.
Het verbond der genade staat inderdaad,
zooals de schiüj'ver in zijn inleidende op*
meikingen zegt, in het middelpunt der
theologische belangstelling van onze dagen.
W; verheugen ons er over, dat dit mooie
stuk studie*werk het licht ziet. Het is
een opgeworpen wal tegen de zielverder*
vcnde leer van het neo*calvüvisme van on*
zen tijd (blz. 45) én een krachtige bewijs*
reden op grond van de Heilige Schrift.
Dit laatste treft ons wel het meest. Kome
het boekje in veler handen en vinde het
grooten aftrek
De uitvoering is zeer goed, best papier,
duidelijke letter. De firma Bout levert goed
werk. Prijs in stevige omslag f 0.65; gebon*
den f 1.25.
Vele foto's zijn er in opgenomen, van
Voorzitters en Secr. der Zondagsschoolbon*
den. Een wel "zeer bekende figuur op dit
eiland proffen we er in aan, n.l. een foto
van Db. W. F. Laman, Voorz. der Chr.
Ger. Zondagsscfaoolvereeniging.
Het boekje is fraai geïllustreerd en over
ieder werkje vinden we een beschrijving.
Een lust om het door te zien.
Van de Uitgevers Mij. G. F. Callenbach
te Nijfeerk ontvingen wij' de juist gereedge*
komen geïllustreerde Zonidagsschool'catalo'
gus Najaar 1936.
In verband met de viering van het eeuw*=
feest van de Zondagsschool draagt deze
Catalogus een bijzonder cachet: de bekende
letterkundige W. G. v. d. Hulst schreef
er een inleiding in; voorts vinden wij er
een artikel in over „De beteekenis van de
Zondagsschool" door Prof. Dr. W. F.
Grosheide, en een pennevrudht „De Hon*
derdjarige" get. De Boer.
EEN PRINCELIJK LIEDl
Nieuwe uitgave van Joh. de Heer en Zn.
Rotterdam.
In een tijd van nationale vreugde zoo*
als ons land die momenteel beleeft, wil men
zich uiten, niet alleen met gejuich en ver*
maak, maar bovenal door het lied dat ge*
tuigt van medeleven en medevieren met het
persoonlijk geluk van onze Krooniprinses.
En daarom is het vanzelfsprekend dat
onze componisten naar de pen grij'pen om
in pittige klanken Hj toepasselijke woorden
onze volksvreugde te .vertolken.
Zoo is het ook met „Een Princelijk"
Lied" van Willem Landré. Opgewekjt,
kiachtig, marsdhtempo, staat er boven; me*
lodie en rythme rechtvaardigen deze opgave
ten volle. Reeds de paar maten inleiding
brengen den zanger in de „sfeer", want
het zijn de eerste maten van 't Wilhelmus
met forsche accoorden geharmonieerd. Drie
coupletten en een refrein dat eindigt met
„Holland viert feest in juichende jeugd,
één met Oranje in vroomheid en vreugd!"
De uitvoering is keurig verzorgd, op glan*
zend papier en voorzien van de officieele
foto van het verloofde Paar.
NAAR HET VOORBEELD
VAN MOSCOU.
In haar serie halfmaandeBjksche brochu*
res laat de „Anticommunistische Documen*
teering" van den CILACC (Internationaal
Centrum van Adtieven Strijd Tegen het
Communisme) een uiterst interessante studie
verschijnen. Deze toont in de eerste plaats
aan hoezeer de communisten van alle landen
verplicht zijn de voorbeelden en bevelen
van Moscou op te volgen. Daarna worden
op indringende wijze, in bet licht van wat
in de U.S.S.R. gebeurd is, de verschillende
etappes voorspeld, die volgens de plannen
van Moskou, onze landen moeten leiden
naar de totale bolsjeviseering.
Al degenen, die willen deelnemen aan de
ware kruistocht welke onze landen moe*
ten houden tegen het communisme voor de
verdediging van de beschaving, zullen de
brochure ,,NAAR HET VOORBEELD
VAN MOSKOU aanschaffen. Deze zalwor*
den toegezonden tegen storting van 3 bel*
gische francs (buitenland 3.30 frs.) op de
postrekening CILACC Brussel (Toulouse*
straat 3) No. 971.74.
ADVERTENTIËN.
SIOOMBOOXDIENSI
S.S. .^DPELHARNIS"
Aanvangende i November 1936.
V«n MIDDELHARNlS:
(behalve Feestdagen)*
Op Maandag en Dinsdag V. Middel'
harnis 4.30 v.m. A. Vlaardingen 7.00
v.m.** A. Rotterdam 8.00 v.m.
Overige dagen (behalve Zon« en
Feestdagen)*
V. Middelharnis 6.40 v.m. A. Vlaat*
dingen 9.10 v.m.*** A. Rotterdam
10.00 v.m. A. BrieUe 10.25 v.m. X
Van ROTTERDAM (Boompiies):
(behalve Feestdagen)*
Op Maandag en Dinsdag V. Rotter*
dam 2.15 n.m. V. Vlaardinsen -3.00
n.m.t A. Middelharnis 5.30 n.m.
Overige dagen (behalvet Zon» en
Feestdagen)
Van 4 Novembe* tm. 30 Januari
V. Rotterdam 2.15 n.m. V. Vlaardin*
dingen 3.00 n.m. tt V. BrieUe 1.30
n.m. X§. A. Middelharnis 5.30 n.m.
Vanaf 3 Februari.
V. Rotterdam 3.15 n.m. V. Vlaardin*
gen 4.00 n.m. i V. BrieUe 2.25
n.m. I A. Middelharnis 6.30 n.m.
In aansluiting op den trein van
7.24 v.m. en 7.07 v.m. van Vlaardin*
gen (station).
In aansluiting op den trein van
9.24 v.m. en 9.36 v.m. van Vlaardin*
gen (Station).
t In aansluiting op den trein van
14.36 (2.36 n.m.) en 14.54 (2.54
n.m.) te Vlaardingen (Station),
tt In aansluiting op den trein van
15.39 (3.39 n.m.) en 15.54 (3.54
n.m.) te Vlaardingen (Station).
Op Zaterdag 1.30 n.m.
X Te Vlaardingen overstappen.
X§ Alleen op Zaterdag.
Als Feestdagen z^jn te beschouwen:
Nieuwjaarsdag, 2e Paaschds^, He*
melvaartsdag, 2e Pinksterdag en de
beide Kerstdagen.
DE AANLEGPLAATS VAN BO
VENGENOEMDE STOOMBOOT.
DIENST IE ROTTERDAM IS
waardoor reeds honderden lijders volkomen zijn genezen, bij
IIIHIIUIHli^
RECLAMERIJWIEL met kettingkast, een jaar garanüe
S.B. RIJWIEL met prima terugtraprem, een jaar garantie
S.B. RIJWIEL met Orig. Torpedonaaf, twee jaar garantie
S.B. RIJWIEL DE LUXE, met Orig. Torpedonaaf, drager met standaard, jasbe"»
schermer, electtisdie lamp, prima uitvoering, twee jaar garantie
S.B. RIJWIEL, met voots» en achter trommelremnaaf, electr. lamp, 2 j. garantie
S.B. DIENSTRIJWIEL, geheel verzwaard, drager met standaard, prima electr.
lamp, zeer betrouwbare uitvoering, vijf jaar garantie
S.B. DIENSTRIJWIEL, geheel verzwaard, compl. met electr. lamp, Hopmi drager,
klokslot, voor» en achter jasbeschermer, taschje, pomp, elk onderdeel apart het
beste, tien jaar garantie
ALLE S.B. RIJWIELEN ZIJN GECOSlTELYSEERD, DUS ROESTVRIJ! -
Elk rijwiel in iedere hoogte verkrijgbaar, zoowel voor Dames als Heeren.
RijSvielframes, met garantie f 7.25 1 Transiportrijwielen, onverwoestbaar, 200
2Jéer stérke autosteps, luxe uitvoering, I K.G. draagvermogen, 2 jaar garantie f 35.
ballon bandenf 5.50 I Racerij'wielen vanaff 32.
SPECIAUXEIT IN RACE^BENOODIGDHEDEN,
Binnenbanden, reclamef 0.28
Bini.cnbanden, met garantie f 0.32
Binnenbanden Salga met garantie f 0.40
Binnenbanden S.B met garantie f 0.55
Buiter.banden, reclame f 0.65
Buitenbanden, Postjagerf 0.75
Buitenbanden Transparant, m. gar. f 0.95
Buitenbanden Salga, m. garanjtie f 0.98
Buitenbanden Superga, met garantie f 1.25
Buitenbanden Spiga, Ambra m. gar. f 1.35
Buitenbanden S.B. Halftr. 28 x IVa
met garantie, onverwoestbaar f 1.75
Voetpompen 0.27^f 0.45<=f 0.85
Voetpompen, koper f 0.69oi 1.20
Pompslangenf 0.10
Pompslangen m. dtuknppel, extra lang f 0.15
Kettingenf 0.32^f 0,49
Kettingen S.Bf 0,59
Pedalen per stel f 0.32^f 0.39*f 0.49
Pedalen S.B. per stelf 0.69
Voorwielenf 0.95*f 1.35
Wiel met terugtrapremf 2.95
Wiel met Orig. Torpedonaaf 5.75
Handwarmers in prijzen van:
Handwarmers, prima leder
Oorverwarmers, heerlijk warm
Stuurtasschen vanaf
Electr. lampen, Bauer, 6*Volt f 2.75
Electr. lampen, Bauer, chroom f 2.98
Electr. lampen, Bauer, nieuw model f 3.25
Electr. lampen, Bauer, 6 polig,
kloek modelf 3.95
Ennwell Start 6Volt»0.3 Amp. f 4.35
lm. Solar carbid lampf 3.50
Carhid per bus0.25
Sterke Buisbagagedragerf 0.25
Sterke Buisbagagedrager m. standaard 0.59
Cell. Jasbeschermers 4*deelig f 0.49^ 0.75
Leerdoek Jasbeschermers, 4='deelig
zeer sterk0.69^£ 1.05
Sliklappenf 0,12
Beenpijpen per paar1.15
Beenpijpen waterproof, met ritsluiting
per paarf 198
Bellen f 0,12
Electr. Seinlichtenf 0.1&=f 0.23
Spatborden, gebiesd, 'pei stel f 0.45
Cell. Sturen, v. Heyst m. gar. 0.65
lm. Terry^zadels, primaf 1.19
Kettingkasten f 0.58='f 0.69^£ 0.85
f 0.250 i 0.45*f Q.654 0.754 0.85^f 1.— per stel
f 1.25^£ 1.75 per stel
f 0.15 per stel
f 0.23 ZENDINGEN ONDER REMBOURS.
