^R^^^J ANIJSMELKTABLETTEN EN BORST-ULEVELLEN MerkM»&P.S. Ingezonden. UITSLUITEND De middelen tegen Hoest, Verkoudheid en Qriep Hoe werden zij groot Manuel Azana. il.: V, (Wonit voToIcdJ Het minste tandbederf liKlien U poetst met wat goeds, dui met Tube 60 en 40 et. Doos 20 et. IVOROL NUTSVOLKSUNIVERSITEÏT. ^--x'S'ï^'m m. mm, Voor onze Jongens en Neisjet BESTE JONGENS EN MEISJES1 Qp 14 April 1931 geschiedde het tevoren «nmogeïijk geachte: de Spaansche Monar=' chie, tengevolge van het uitwijken van Koning Alfons XIII onttroonde zichzelf, en het bij uitstek monarchaal gerekende Spanje werd, gelijk in de 70ger jaren, reipubliek. Des ochtends om 11 uur had het ipubliek van de hoofdstad nog, als gewoonlijk, samengedrongen gestaan om het ruime voorplein van het Koninklijk Paleis, teneinde er de aflossing van de wacht, een miUtair schouwspel van beteekenis, gade te slaan. Maar in den namiddag kwamen dé berichten omtrent de Gemeenteraads» verkiezingen van den vorigen dag de hoofd'' stad binnen druppelen, en zij gaven, -wat de groote steden betreft, van zoodanige ontevredenheid over het bestaande regeer' rings$telsei blijk, dat de republikeinen en so'ciahsten, wier samenwerking reeds lang bekend was, het oogenblik gekomen acht# ten om in te grijpen. En, gelijk het heette om een burgeroorlog te voorkomen, maakte de Koning plaats voor de heeren, die onder leiding van Alcala Zamora het Koninklijk paleis binnentrokken. Nog den dag tevoren was deze zelfde roerige advocaat Zamora, de leider van de behoudende groep der vooruitstrevenden, gevangene van de regee^» ring thans werd hij door degenen, die met hem een voorloopige regeering vormden om de republiek uit te roepen, tot hun President en zoodoende als voorloopig pre* sident van het uitvoerend gezag aange<» wezen. De man, die in diezelfde dagen tijld vond om voor de wereldpers enkele artike* len te schrijVen, warfrin hij verhaalt, Van de vruchtelooze pogingen, die de detec* tives der regeering in de laatste maanden hadden gedaan om hem en zijn medexsamen»' zweerders in het oog te houden, kreeg nu de beslissing in handen over alles wat er in het reusachtige groote rijk ten Zuiden van de Pyreneeën zou gescïhieden! Tot degeiien, die Zamora oipnam in zijn regeering, behoorde Manuel Azana, die met hem, met een Prieto, met een Roji, m«t een Alvarez, met een .Grasset, met een Los Rios, hetzij de gevangensdhap had ge» dêefa ,hetdj' de politieke ballingschap eiken dag voor de deur had zien staan. Het was niet de gemakkelijkste taak, die Azana kreeg, want hém werd de portefeuille van oorlog toevertrouwd. Het Spaansche leger had en heeft zijn eigen tradities, ge« loof in eigen waarde, die door het buiten* land, ook op grond van wat in Marokko geschiedde, nJetalgemeen Werd" gedeeld. Het Spaansche leger gold voor een leger dat op elke 9 soldaten ongeveer 3 officieren en 1 Generaal had, een duur leger, waarin de vij'andschap tusschen de verschillende walpenen, in het bijzonder tusschen Infan* teiie 'en Artillerie, meer aan den dag trad dan voor de slagvaardigheid gewensdht was. Azana bewees zijn talenten als leider en hervormer door, ondanks alle bezwaren, die hiij vernam, krachtig in te grijpen. Zelfs aarzelde hij niet den populairen generaal Sangurgo, die aan het hoofd stond van de beroemde Guarda Civil, wiens onzljidigheid de Staatsgreep van 14 April 1931 had mox geEjk gemaakt, van dezen zoo belangrijken post te ontheffen en tot geringer beteekenis terug te brengen. Niet slechts verhoogde Mjl naar zijin meening door zijn hervormin" gen de kracht van leger en vloot, maar hij sipaarde oók een 200 mlllioen peseta's uit. Niet langen tijd echter bleef Hj; uitsluitend het Ooilogsministerie beheeren. Korten t^jd nadat de 'Constitueerende Vergadering was gekozen en zich had gezet aan haar moei* lïjlke taak om de nieuwe grondwet voor het nieuwe Spanje te maken, ontstond een geScJiil van groote beteekenis tusschen Mi' niSter'President Zamora en de Cortes, als geVolg van de aanneming van het artikel inïake de ontbinding der religieuse orden •n de afschaffing van de officieele Staats' IsKk, waaraan Zamora zijn medewerking niet wilde verleenen. Zoo werd Azana Mi' nister'President, en hij bleef het, uiteraard mét intervallen, tot aan het begin van 1934 toen de door Zamora geforceerde ontbinding van de Constitueerenide Ver* gadering die haar taak meer dan had vol' bracht, hem door nieuwe verkiezingen weg' vaagde. Hij toonde zich, ondanks al wal men hem ten laste mocht leggen, een be* kwaam regeerder, een, die steunend op een kleine parlementaire groep, evenwicht wist te bewaren, en die, in den aanvang van 1933, toen zich, in het bijzonder in Anda» lusie en ook elders bloedige onlusten voor' deden, niet aarzelde even krachtig in te gi^ijpen a.ls hij in den romer van 1932 inge» grepen had toen Sangurgo met enkele on' tevreden generaals een ontijdigen monar* chalen aanslagwaagde Azana kon evenals Zamora op een ver' leden terugzien, dat hem recht gaf op vertrouwen van zijn volgelingen. Hij is ge* boortig uit Alcala de Henares, eenmaal Span* les illustre Universiteitsstad, eenmaal de zetel van den machtigen Kardinaal Xime* nez, die er tijdens de jeugd van Karel V regeerde. Hij studeerde er rechten, en ves» tlgde zich als advocaat te Madrid. Maar niet in de eerste plaats als rechtsgeleerde maakte hij zich naam, doch wel als schrij' ver van politieke artikelen in de dagbladen en tijdschriften. Hij wijdde zich tegelijkertijd aan literaire studiën, vertaalde den Bijbel opnieuw in het Spaansoh, en vei'wierf zich met een boek over het leven van Juan Valera een nationalen prijs voor letter' kunde. Maar in het oude Spanje telde zijn politieke partij', die der Reformisten, weinig mede. En nadat Primo de Rivera in 1923 zijn staatsgreep had voltrokken, was er van parlementair leven in Spanje nauwelijks siprakc, ook niet nadat een schij'n'parlement iti het leven was geroepen, waaraan ook Azana deelnam. De ontevredenheid, die zich van vele vooruitstrevenden meester maakte gedurende het dictatoriaal bewind, 'deed hem tot de republikeinen toetreden het einde van 1934 leidden tot een uitslag, die een geweldige nederlaag werd voor de aan het roer zijbde Sociaal'Democratisdhe Partij', waarop ook Azana had gesteund. De Nieuw'Guineasgedachte is een zeer gelukkige geweest. Allereerst omdat Nieuw Guinea om zoo te zeggen „leeg" land is; een land met een zeer schaarsche bevolking, die bovendien aan het uitsterven is. Voorts omdat de Papoeas, die de inheemsche be* volking uitmaken, geen grondbezitsrechten kennen, zooals de Inlanders in bet overige gedeelte van Indië. .Deze zijn krachtens hun Adat.de rechtmatige bezitters van den grond, waarvan geen blanke ooit een stukje in eigendom kan verkrijgen. De Adat van den Papoea echter kent zuUc een grond* recht niet, doch enkel een recht op bepaalde boomen en op vindplaatsen van .gommen en harsen, waarvan hij tegen vergoeding zeker genegen zal zijn afstand te doen. Van vei-dringen van een inheemsche bevolking, die natuurlijke rechten op den grond heeft, is hier dus geen sprake, omdat er practisch gesproken geen beyplking is, die verdreven of onderdrukt kan worden. En waar Ne* derland het eerst (beslag gelegd heeft op dit „leege" land, kennen wij het ook het recht toe, NieuwGuinea in gebruik te ne* de parïij der republikeinsche actie vesti,* men ten bate van den Nedcrlandschen stam gen, die wel de monarchie bestreed, maar dp sociaal en staatkundig gebied aanmer* kelijk minder ver wilde gaan dan b.v. de sociaal'democraten. Zoo was er een vrij groote politieke verwantschap tiusschen Za* mora en hem, al waren beiden evenals de vooraanstaande sociaal'democratische politi» ei buiten Spanje weinig bekend, omdat men meer aandacht schonk aan een agitator als Lerroux, en aan letterkundigen als een Unamuno. Al spoedig werd echter de fijne en scherpe geest van Azana opgemerkt. Opgevoed 'door de broeders van het Escuri* aal, groot geworden in de schaduw van Spanje's grootheid, ontwikkelde hij zich in de bekende Madrilcensche Club' van het Ateneo tot een bekend redenaar en debater. Merkwaardig mocht het heeten, dat Kij onder een schijnbaar kalm uiterlijk een niet slechts levendigen geest, maar ook een he-vig verzet tegen al wat naar clericalisme zweem* de, verborg. Vandaar, dat men bïj hem niet stuitte op de herwaren, die bij Zamora aanwezig waren; vandaar dat Azana, al heeft hij zicïi ten allen tijde getoond een man van orde en gezag, eerder bereid was een oog dicht te doen, wanneer de volkswoede zich keerde tegen kloosters en kerketi! In de jaren, dat hij voor het eerst het Minister^' Presidentschap voerde, was Casares Quiroga Minister van Binnenlandsche Zaken. Zij hebhen tezamen de militaire samenzwering van 10 Augustus 1932 bedwongen; z'ij heb* ben het communistisch c«proer van begin 1933 door maatregelen, die links en rechts wel eens afkeuring hebhen gevonden, lam gelegd. Tenslotte is het niet deze afketi* ring geweest, die aan het ministericele leven van Azana een voorloopig einde maakte^ maar was het Spanje's moeiheid van de con* stitueerende Corets. Deze had oipdradht ont* vangen om een bepaalde taak' ttn uitvoer te brengen; Spanje een grondwet te geven van republikeinschen aard; men verlangde, dat deze Cortes zou verdwijnen, nadat deze taak was volbracht. Van Ministercrisis tot Ministercrisis werd Spanje gebracht, totdat eindelijk het middel werd gevonden om tot ontbinding van de Cortes over te gaan, en verkiezingen uit te sdhilijVen, die nog voor Alvoreixs op de eigenlijke kolonisatie in te gaan, hebben wij eenige belangrijke vra» gen onder de oogen te zien, die verband houden met de z.g. onoverkomelijke bei< zwarcn van kolonisatie naar tropische gewes* ten in het algemeen en naar NieuwGuinea in het bijzonder. De eerste vraag is dan: is het klimaat in d^ tropische gewesten voor Europeanen geschikt, om handenarbeid te verrichten? De tweede: zal handenarbeid het prestige van den blanke niet schaden? Wij beginnen met de beantwoording van de tweede vraag, omdat zij het minst be* langrijk is, 'Wie Indië kent van de laatste 25 jaar en van den tijd vóórdien, moet erkennen, dat in de mentaliteit van dein Inlander tegenover den Europeaan een reus* achtige verandering is te constateeiien. Vooral na den oo^Iug tusschen Japan en Rusland, die afliep met een volkomen ncf» dei laag van laatstgenoemd land, ontwaalw te het nationaliteitsbewustzïjn van het ge* kleurde ras. Immers de blanke had het afgc Icgd tegen het gekleurde) ras; deae h^d zijn superioriteit bewezen tegenover gene. De nekslag aan dat prestige echter is toe* gebracht door de bioscopen, die als padde* stoelen uit den grond verrezen en de meest .sensitioneele films vertoonden van moord, docdslag, brandstichting enz. en die den Inlanders de meest walgelijke en vcrdierlijk' te tafereelen te genieten gaven, waarin de „blanda,',' d.i. de blanke een hoofdrol speelde. De Europeaan was van zijn voet* stuk gevallen met den deemoed en onder* worpenheid van den Inlander was het uit. ■Wie handenarbeid beschouwt als iets, dat aan iemand's prestige afbreuk doet, hangt aan het uiterlijke en vergeet, dat het ont* zag, dat iemand uitoefent, afhangt van zijn optreden als mensch in den waren zin des Woords. En waarlijk zijn in onfcen tijd de armoedige omstandigheden, waarin vele ■^Europtanen in Indië leven, heusch niet zeer verheffend voor dat hoog te houden „pres* tige." Ons antwoord op de eerste vraag is, dat door ervaring uit het laatste 30 jaar het af* doende vaststaat, dat Europeanen in tropi< (Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.) Eén Volksuniversiteit op ons eiland De poging zal gewaagd worden 1 Het voorbereidende werk is zover gevorderd, dat overgegaan kan wor* den tot het publiceeren van de plan* nen. Waarschijnlijk zijn heel velen met het begrip Volksuniversiteit voldoen* de vertrouwd. Doch ook met de mo* gelijkheid, dat enkelen een toelich* ting welkom kan zijn, dient rekening gehouden te worden, vooral omdat verwarring met de naam Universiteit mogelijk is. Een „Universiteit", een hogeschool, leidt op tot de bij uitstek wetenschap* pelijke vakken, vormt de wetenschaps* mannen (en ^'rouwen.) Dit kan nooit de bedoeling zijn ,van een „Volks"'universiteit. Zij wil niet anders dan algemeene ontwikke* ling brengen, een uitbreiding van kennis, die in de eerste plaats voeren moet tot verdieping van inzicht. Zij wil trachten iets meer te doen be* grijpen van wat ons omringt, van wat gebeurt, van „het leven." En omdat het terrein van „het leven" zo heel uitgebreid is, kan ze eigen* Onderwerp Cursus A: Het geestesleven der natuurvolken door Dr. Verseput BNieuwe letterkunde door den Heer Jansen C: Rubber door Dr. Ramaer DSterrekunde door Dr. C. v. d. Pol E: De bouw van de ma* terie door Dr. Bouter. F: Voorgeschiedenis van de Wereldoorlog door Dr. Verseput. G: Opvoeders van ons Volk in de 19e eeuw door den ,Heèr Jansen. Voor ieder belangstellende zijn de cursussen toegankelijk, onverschillig welke godsdienstige of politieke rich^ ting iren is toegedaan, immers propa* gand". voor een bepaalde godsdienst!* ge, politieke of sociale richting is na* drukkelijk uitgesloten. Ook financieel is dit beginsel: „voor ieder toegankelijk," (niet waar lijk alles tot onderwerp van studie maken. Getuigt het dan niet van een beetje zelfoverschatting, op Flakkee een Volksuniversiteit te stichten? In de groote steden zijn de in* richtingen gegroeid verre boven alle venvachting uit. Heeft U wel eens een programma doorgezien van b.v. Rotterdam? Om jaloers op te wor' den Dat zo'n bloei mogelijk is, be* wijst, de drang der massa naar zelf* ontwikkeling. En zou die drang op Flakkee ontbreken? Geen debken a«a We zullen niet kunnen roemen op cursussen, die honderden, misschien duizenden deelnemers tellen. Dat is ook niet noodig. Maar hier is vol' doende belangstelling en is ook „de drang der massa naar zelfontwikkeling voldoende uitgegroeid, om behoorlijk bezette leergangen mogelijk te ma* ken. Alleen, we zullen op bescheiden schaal moeten beginnen. Ook Den Briel en Sliedrecht hebben hun Volks universiteit Gelukkig zegden verschillende he* ren hun medewerking toe, zodat we reeds met een programma voor de I dag kunnen komen: Data: 1936: Dec. 8 en 15. 1936: Nov. 30; Dec. 7; 14 1937: Jan. 4 en 11. 1937: Jan. 5 en 12. 1937: Jan. 18, 25, Febr. 1, 8, 15, 22, Maart 1. 1937: Jan. 15, 22, 29, eventueel Febr. 5. 1937: Febr. 9, 16, 23, Maart 2, 9, 16. 1937: Maart 8, 15, 22, April 5, 12. het moet een ,,Volk"*universiteit zijn)' doorgevoerd, (Natuurlijk zijn er kos* ten aan verbonden, zelfs veel; we hopen in een. volgend artikeïtje op enkele punten terug te komen) daar* om is besloten tot het instellen van meerdere betalingsgroepen. Het Nutsbestuur. sche landen zonder bezwaar handenarbeid kunnen verrichten. Wij wijaen o.m. op de geslaagde kolonisaties op de Antillen*eilan* den (Cuba en Porto*Rico); op de Duitsche koloniën te Espirito Santo en in Brazilië; op Fransche kolonisten, die het binnenland van Algerië bebouwen. Tot het begin van deze eeuw was ieder overtuigd van de onmogelijkheid om plan* tagewerk op Noord*Queensland (dat vlak bij NieuwGuinea gelegen is) door blanken te doen verrichten, vooral waar talrijke zuid* zee^eilanders daar als arbeidskrachten wor* den gebruikt. Malaria, mynworm en vele andere ziekten woedden alom, richtten dui* zenden te gronde en maakten Queensland in de tachtiger jaren tot een afschrikwek* kend voorbeeld. De gemiddelde levensduur van blanke mannen was ongeveer 41 jaar. Nadat de wetten van 1901 Queensland tot een blankenland hadden gemaakt, wert* den groote vorderingen gemaakt met de bestrijding van de nog heerschende tropische ziekten. Reeds in de periode 19071914 lag het sterftecijfer van tropisch Queensland iets beneden dat van geheel Australië. Dat men bij die bestrijding zulke schitterende resultaten boekte, had men te danken aan het ontbreken van een gekleurde bevolking. Deze geslaagde blanke kolonisatie is voor* al voor ons Nederlanders vai\ belang, om* dat Queensland in de nabijheid ligt van Ned. Nieuw*Guinea. Het zijn niet alleen Zuid*Europeanen, doch ook Engelschen en zelfs Finsche arbeiders werken op de sui* ker*, katoen* en bananenplantages. (Wordt vervolgd.) ,it !'>7g''* Was het slot van 't vorig hoekje w«er n*»r jullie zin? Ik hoolp het, en ik zal probeercn jullie ook volgende maand te v«Tasscn. Thans is aan de beurt OPGAVE 3: Mlijh geheel bestaat uit 69 letters en is ee& tekst uit één der ipsalmsn. De onderdeelen züjö: 6—2—201139 koning van Israel. 17—15—34—3—28—53—13 een getal. 8—21—10—40—12—23—12 één van de kleine (profeten. 26^9—19-25—7—57—35 één van de boe* (ken van Mozes. 62294155 is de naam van een ■vrouw (die uit Moab kwaml 18-50-51-52—30-54-66-56—57—58 is een tijdruimte waar nooit een eind aankomt. 47262—6322 hoogepriester. 1213669—11 een koningin die door haar man verstoeten werd. Jobi stierf 4—5—6 en der dagen 44—47—69. 35—34—64—2—34 berg in Arabië. 36^141766 zoon van Adam en Eva. 16—31 iandboHwwerktuig. 28—24—27—32 een getal. 2—66-40—35-46-37—62—4-7 een Ito* ning van de Meden en de Perzten. 4221^65 kleinzoon van IzaK. Methusalem werd 33—49—59—45—38-"66~ 63-48-65-60-62—65-64-67-61-9-48 -18-22—44-16-7—17—34-13 jaar oud. 42—43—36—68—62—2—19—65 een jongens;. (naasm Deze opfeave werd me toegezonden door ons vriendje Henk Koip^Uar, Mididelharnis. Hoe jullie zoo'n opgave net best kunt oplossen? Jullie neemt een stuk papier en iet daaxap de getallen van 1 tot en met 69. Nu ioek je uit dé gevraagde woorden het gemakkelijkste uit; een woord, waarvan je zeker weet dat het goed is, en zet dan de letters onder de dijfers waar ze behooren. Nu wordt het zoeken al maar gemakkelij' ker, want je gaat nu houvast kWjgen. Ik weet zeker dat jullie spoedig de oplossing zult liebben. Nu ga ik aan de brieven verder. Beipije P. Oude Ton«e. Al was je laat met inzenden, toch kïflg je nog vlug een plaats in de krant. Vond je opgave 4 zoo moeil^k'? Heb je de oplos* sing in de krant gezien, en ben je er nu achter. Je bent één van de jongste kinderen die meedoet, maar dat vind ik wel goed!, ener ziijin ook prijken voor kinderen van jouw leeftijd voorradig 1 Miiw van R. MeIJssant. Alvast hartelijk gefeliciteerd met je ver* jaardag, die staat gevierd te worden, 't Is wel een beetje te vroeg, maar ik hoopi dat je .dien dag toch mag beleven. Mijn jaardag is eenigen Üijld geleden, zonder dat de nichtjes en neefjes het 'wisten, gevierd.' Het antwoord op die andere vraag luidt: het omgekeerde van jouw nieuw getal plus één. rf Mafte van R, MeUssant. LeeA die troostprSjis wel ten echte prijs? Des te meer welkomi, hè? Gestormd heeft het vorige week' overal, ook bij iriij. Maar óip 't land is 't nooit zoo erg als op zee, nietwaar? Op zee is het al heel treurig afgeloopen! En todh hoeft hét niet te stormen om heel wat slachtoffers te moe* ten betreuren. Kijk maar eens naar de ramp te Schiedam! Ko van R. Meijssant. Ook erg blij met de. troostprijs? Dat doet me genoegen. Als jullie blij zijn, dan b'en ik het ook. Dat was een heel ge» zellige en genoeglijke Zaterdag; dat kan ik wel begitijlpen. Gaat het met H. goed in R.? En itiaakt kleine Jan nogal goede vor* «féringen? i Wim R. Ouddorp. Hoe gaat het nu met je moeder? Ik hoop dat het voorsipoedig gaat en ze heelemaal herstellen mag. Ik weet eenigszins wat zoo'n oiperatie is, want in mijn familie heeft het verleden jaar ook plaats gehad, gelukkig met goede afloolp. De patiënte, die ik op 't,oog heb', is weer net zoo goed als voorheen. Ze mag en kan alles weer doen, behalve breien. Henk K. Middelharnis. Als je zóó in de teekeningcn opgaat, dan kan ik best begrijpen, dat ik een béétje in de vergeetboek raak. Gelukkig maar een beetje, want je denkt toch nog om me. Zóó zelfs, dat je me een opgave stuurt, die thans is geplaatst. Je wordt er wel voor bedankt, hoor! Dat je op school je best doet, behoef ik* niet te vragen. Je rapport, met zoo'n groote stijging, s'preekt duide* Hjke taal. Truus van N. Sommelsdijlk. Van jou heb' ik twee brieven. Dat komt door die fietstasoh'misère, die zich wel niet meer zal herhalen, denk ik. Zdjn ze al bezig aan 't nieuwe 'plein bij' school? Het zai een groote verbetering worden! Van die wedstrijd en die zesde prijs weet ik niets af, hoor! Maar ik kan goed begrijlpen dat je blij was. Huigtje mag best haar ztis bïj' spiingen als 't noodig is. Arenfje van D'. OoUgensiplaat. 't Was een briefje met weinig nieuws, maarje hebt er een prijs mee verdiend! En heb ik dat goed gelezen? Sloeg jij twee vliegen in één klap? Was jij even goed af! Mina van R. Herkingen. Gelukkig, dat het in W. zachtjesaan vooruit gaat. Dan zijin er weer reden tot dankbaarheid. Of ik nogal eens zit te schemeren? Het is wel gezellig, maar.... als het kinderhoekje in mSjta maag zit, dan heb ik er geen tijd voor. Zoo gauw mo* gelüjk mo^t 't groote licht dan inaar aan! Marinus J. B. Oud Vossemeer. Je brengt me in het korte briefje weer met alles op de hoogte: de „vee"stapel, je werkzaamheden, het gezellig spelen van de broertjes en het bedanken voor de praditige prijs, 't Is alles in een kort bestek, maarin orde, hoor! Wat moet je eigen' lijk met dat paard doen? Het spel van Adrie en Piet ken ik ook een beetje. Volgende week hoop ik de andere brieven een beurt te geven. Allemaal de hartelijke groeten van OOM KO. -.Jl*^» .w^-^"

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1936 | | pagina 4