„EILANDEN-NIEUWS
De Buit van Carthago.
2e BLAD
ZATERDAG 21 NOVEMBER - No. 790
BINNENLAND
OFFICIEELE CRISISPÜBLICATIES
Maak los die kou l
Marktberichten
Faillissementen
Vervolgverhaal.
'.J :..ui ;JASJ
Doe wat Dampo in beide neusgaten
Centrale veiling Middelharnis
Chr. Weekblad op Ger. Grondslag voor de Zuid-Holl en Zeeuwsche Eilanden.
Uitgave van de N.V. .E'landen-nieuws" Middelharnis, Tel 17 Giro 167930, PostbusS
Het nieuwe gevechtssvliegtuig van
de Nederlandsche Fokker» Vliegtuig'
fabriek te Parijs.
De N.V. Nederlandsche VUegtuigenfa^
briek Fokker heeft op den openingsdag
van den „Par'ijschen Salon," waar het toe*
stel wordt tentoongesteld, een volledige be*
schrijving rondss^tuurd van het nieuwe ge*
vechtsvUegtuig, waarover reeds bet een en
ander bekend was geworden.
Dit gevechtsvliegtuig aldus de beschrij*
ving de Fokker Gl werd in een afgeslo*
ten ruimte van de fabriek in den recordtijd
van vijf maanden gebouwd. Bij het op eigen
initiatief en in het geheim gemaakte ontwerp
werd rekening gehouden met de laatste mili*
taire eischen, zoowel voor wat betreft presta*
ties als bevv^apening. Het toestel is een twee*
persoons, tweemotorige middendekker, met
intrekbaar landingsgestel. De beide in den
houten vleugel ingebouwde gondels van
de luchtgekoelde Hispano*Sui2a motoren
gaan over in een staartstuk. Hef vliegtuig
heeft dus twee staarten, welke onderling
verbonden rijn door het horizontaal stabi*
lovlak. Door deze constructie krijgt de
schutter, die achter in den zeer korten romp
is gezeten, een uitzonderlijk groot gezichts*
veld naar achteren, boven, onder en op*
rij, voor het machinegeweer, dat in ©en
draaibaren glazen koepel is gemonteerd. De
bestuurder heeft voor een jachtvlieger on*
gekend groot uitzicht, wijl hij niet achter
een motor is gezeten. In den rompneüs
heeft hij tot zijn beschikking twee kanonnen
en twee mitrailleurs. Verder bevindt zich
in den romp een door kleppen afgesloteta
ruimte voor bommen. De horizontale snel*
heid van het toestel bedraagt 450 a 470
K.M. per uur. Het is te verwachten, dat
dit toestel op de parijsche tentoonstelling
zeer de aandacht zal weten te trekken.
PRINS BERNHARDi TERUGGEKEERD.
Na een bezoek aan Parij's en BerBjk
Prins Bernhard maakt ook nog al eens
gebruik van vliegmachines.
Z.D. H. heeft een reis naar Parij's
en Berlijn gemaakt om orde oip zaken te
stellen. Dinsdagmiddag is hij' in het vader*
land teruggekeerd.
Vóór zijn vertrek uit BerBjin werd Prins
Bernhard ontvangen door den führer en rijks
kanselier. De führer, die den Prins reeds
bij rijn verloving ziijh gelukweirschen had
gezonden, herhaalde deze thans persoonlijk:.
Te 14.30 uur vertrok de Prins met het lijn*^
toestel van de K.L.M., van het vliegveld
Tempelhof. Eenige Nederlandsche en Duit*
sche vrienden deden den Prins, die hier ory
rijn beminnelijk optreden bjjzonder geliefd
is, uitgeleide.
In beste stemming klom Prins Bernhard
in het vliegtuig, en wuifde lachend achter
het venster, toen het vliegtuig opsteeg,
om sipoedig aan den Noordwesteljken hori*
zon te verdw'ijinen.
Om 3.45 landde het toestel op het vlieg*
veld Twente, waar Prinses JuHana haar ver*
loofde opwachtte. Het Prinselijk paar heeft
rich, per auto naar Het Loo begeven.
Concentratie BSjizonder Onderv/ijis.
Op een vergadering van de Kamerkring
Friesland van de C.*H. Unie, moet naar
aanleiding van een vraag in die vergadering
gesteld, het KamerHd J. Bakker hebben me*
degedeeld, dat de concentratie van het Bij*
zonder Onderwijs
vaffl de baan is.
Binnenkort zal rapport van de Staatscom
missie verschijnen. Dit ra,pport zal op alle
jjunten negatief zijn. Concentratie van het
Bijzonder Onderwijs zal onbestaan*
baar z ij n, volgens spr., wegens het rich*
tings*versdhil. Bovendien moet rijki geble*
ken, dat Minister Marchant indertijd met
de concentratie van het Bij'zonder Onderwijs
ook te ver is gegaan.
KONINKLIJE SHELL.
Weer een Oipidradht.
De Koninklijke Shell heeft aan de Rotter*
damsdie Droogdok Maatsdiapp'ijl den bouw
opgedragen van een dubbelschroeftankstoom
schip van 3300 ton draagvermogen, met een
machinevermogen van 2500 p.k.
Het schip is bestemd om' dienst te doen in
Nederlandsch 'West*Indië.
In bajonetpunt gevallen.
Bij' oefeningen van het 19e regiment in*
fanterie te Amersfoort heeft Maandag*
middag een droevig ongeluk 'plaats gehad.
Toen de dienstplichtige soldaat Van Vliet
uit A ni s t e r d a m' zich uit een boom liev
gDjden, kwam hij in aanraking met de punt
van een bajonet. Hij. kreeg een betrekklijk
onbeteekenende venvonding, doch overleed
sipoedig, J^ogstwaarschijinhjk ten gevolge van
den schrik.
Prof. Vening Meiniesz
Een nieuwe tocht.
Naar wij vernemen, zal Prof. Dr. F. A.
Vening Meinesz, die van zich heeft doen
spreken door zijn reis met de K 18, binnep*
kort een nieuwen tocht maken, welke even*
eens gewijd zal zijn aan het zee*onder*
zoek.
De tocht zal duren van 11 Januari tot 17
Maart e.k. en worden gemaakt aan bobrd
van Hr Ms O 16.
Het „terrein" van Prof. Vening Meinesz'
onderzoekingen zal zijb de Atlantische Oce*»
Een laatste wensch.
Zondag overleed G. J. Staal, oud^gouver*
neur van Suriname. Diens laatste wensch
luidde
„Het is mijn wensch, dat na mijn
dood de pers geen artikelen aan mlij' zal
wijlden en ik veroorloof mijl dus uw
welwillende tusschenkomstin te roe*
Ipen om het versdhij'nen van dergelijke
artikelen naar uw vermogen te verhin*
deren."
EEN HOLLANDSCHE JONGEN IN
SPANJE GESNEUVELDi.
KËji ging de R.K. Kerk verdedigen.
Een Amsterdamsche jongen van 18 jaar,
Bob Dellemïjn, had dit jaar dienst geno*
men in het leger van generaal Franco in N.*
Spanje. Naar aan de Maria*Congregatie van
St. Igna(ius*Co!lege te Amsterdam' waarvan
'de iongen oud*leerling was, is medegedeeld!
is hif in de strijd gesneuveld.
„De Tijd" deelt hierover een aantal bij*
zonderheden mede, waarvan 'we het volgen*
de ontkenen
Bob Dellernij'n was achttien jaar. Hijl had
de H.B.S. bezocht, maar gevoelde roeping
tot het ipriesterschap. Hij' studeerde hiertoe
Grieksch en Latijb, doch na diep zelfon*
derzoek aarzelde hijl of hier wel zïjln roe*
iping lag. Tenslotte besloot hij in de wereld
te blij'ven. Hier gingen zijn verlangens uit
naar zee, naar de Marine: dezen zomer
kreeg hij als eenige uit veertien candidaten,
zijn aanstelling Wij den radio*telegrafischen
dienst. Hijl moest nu wachten op rijh op*
roeping en in een langen vrijen tijd besloot
hijl een fietstocht naar Lourdes te maken.
Hierheen vertrok hij begin September om
nooit meer terug te komen.
Na de vrouwen van ROTTERDAM en 'W eesp, zijn ook de dames van het eiland
Ysselmonde begonnen met het knoopen van een tapijt als huwehjksgeschenk voor
het Prinselijk Paar, VROUWEN in typische kleederdracht leggen de eerste knoopen.
Het verder verloo'p vertellen rijn oprechte,,
ontroerende brieven. H|ijl kwam te Par'ijfe
met ojjen oog en ernstige belangstelling voor
de gebeurtenissen. Zijn familie sdhrijft Mj
en het is alsof een veel oudere aan het
woord is al wat hij' ziet en ervaart. Zijn
diep geloovige ziel wordt getroffen door de
godsdienstloosheid en decadentie van het
Fransche leven. Hij passeert werfbureaux
voor het roode legei; in Spanje en ziet hoe
de communisten bezeten van haat tegen God,
er dienst nemen.
Langzaam rijlpt zijn voornemen. Uit Bor*
deaux ontvangen rijn ouders den laatsten
brief. D'aarin schr'ij'ft hij', hoe steeds weer de
vraag hem beklemde: wat kan ik doen voor
de goede zaalc? En h'iji besluit zïj'n leven te
wagen. Hij' vraagt zij'n ouders toestemming,
om dienst te nemen in het leger van Franco.
Hij had die toestemmin.g trouwens ree(^s, in
een ernstig*vertrouwelij'k ges'prek met zijn
moeder, kort voor zijn vertrek'.
En dan trekt Bob Dellemijn bij Irun
over de Spaansche grens en wordt ingelijfd
bijl het Spaansche Vreemdelingenlegioen,
Bandera Generaal Sanjurjo.
Diep' ontroerend is de laatste brief van
Bob. Waarom hij' gaat? Omdat hij tot de
die'pe overtuiging is gekhmen ,dat het Gods
wil is, die hem roept.
Tenslotte \'raagt hiji rij'n ouders, broers en
zusjes vergeving voor wat hijl hun ooit
mocht hebben misdaan.
Nog één teeken van leven ontving men
nadien. Bobs foto als Spaansch legionnair
met een haastigen groef van' het front. Toen
volgde, gedateerd 28 October, de oflicieele
mededeeling van den waarnemend kapitein
'der Bandera, dat de soldaat van hetVreem*
delingenlegioenLambertus Cornelis Maria
Delletraijta. edelmoedig zijn leven gaf den
26sten, dalpper strijdende, tengevolge van de
wonden, door den vijind hem toegebracht.
De officieele mededeeling vermeldt nog de
Iplaats waar het stoffelijk overschot aan de
Spaansche aarde is toevertrouwdhet kerk*
hot van Torero, in de sdhaduw van het
beiUgdom van Maria van Saragossa, waar
de jonge soldaat nu rust.
Motorschipi gezonken.
Op het HoUamdsch Diep, aan de mond
van de Dordtsche Kil, is gisteren het motor*
schip „De Hoop," uit Werkendam, geladen
met bieten en op weg naar Puttershoek,
vol water geloopen en gezonken. De op*
varenden konden door in de roeiboot te
springen zich hef leven redden.
's*Gravenhage, 17 November 1936.
De steunmaatregelen voor Schokkererwten
en Bruine Boonen.
Op 31 Jüb j.l. werd per persbericht
bekend gemaakt, dat de Nederlandsche Ak*
kerbouwcentrale de bevoegdheid zou verkrij*
gen, tot steun van de markt schokkererwten
en bruine boonen tegen richtprijs te koo*
pen van daarvoor in aanmerking komende
georganiseerden.
De prijzen van schokkererwten en brui*
ne boonen waren echter tot nu toe op
een zoodanige hoogte, dat het niet noodig
geweest is, van die bevoegdheid gebruikt
te maken, daar de telers de gelegenheid had*
den tegen een voldoend hoogen prijs op
de vrije markt te verkoopen.
Indien de markttoestand tot 27 Novem*
ber;a .s. zoodanig zal bHjven, dat ingrijpen
niet noodzakelijk wordt, dan zal, van dien
datum af, de toezegging dat bij lage prijzen
maatregelen zullen worden getroffen om de
richtprijzen te bereiken, niet weer van
kitecht zijn.
De telers dienen er dus rekening mede
te houden, dat dan, onafhankelijk van het
verdere prijsverloop, hun voorraden op de
vrije markt zullen moeten worden geplaatst.
Doos 30. Pot 50 et. Bij Apoth. en Drogisten
DAM PO daar lucht je ran op
ETTEN, 18 Nov. 1936.
De aanvoer ap deze wekelijkscfae runder*
markt bedroeg 240 stuks; 148 runderen, 90
biggen en 2 schapen.
De aanvoer van alle soorten runderen was
veel te weinig, waardoor de dieren voor het
grootste deel verkocht waren, voor ze aan
de hjn waren gezet. Een uur na den aan*
vang der markt, was er dan ook geen rund
meer te koop. De prijzen waren over het
algemeen wel niet hooger, maar de ver*
koop' was buitengewoon vlot.
Biggenaanvoer voldoende, goede handel
en stationaire prijs.
Prijzen: kalfkoeien van 200.—240, kalf*
vaarzen van f 195.—225.—melkkoeien van
f 180.—210.—mager vee van i 100.—160.,,
pinken van f 60.-85.-, graskalveren van
f 20.—35.—vet vee van f 0.29—0.39 per
Ko. levend gewicht, en biggen van f 10.—
14.
Veilingbericht van Dinsdag 17 Nov. 1936.
Witlof 5.40—12.70, Sav'oye kool 1.-1.20,
Roode kool 1.-1.30, Kroten 1.10—1.70,
Boerekool 1.20, Spruiten 10.—12.50, Blauwe
druiven 10.80—25.40, Tomaten 7.60—8.,
Comtesse de Paris 13.50—18.50, Kleiperen
14.-15.90, Bergamotten 12.50—15.50, Nou*
veau Pateau 8.50—11.50, Goudreinetfen 11.50
—16.50, Grauwe reinetten 7.-9.50, Belle*
fleurs 19.—, Bloemzoet 18.-19.-, alles iper
100 kg.
Bloemkool 2.70—6.20, Andijvie 0.50—0.60
per 100 stuks.
Eierenveiling van Donderdag 19 Nov. '36.
Kippeneieren 58—59 kg. 5.20—5.35
idem 55—57 kg. 4.65—5 05
idem 48—50 kg. 3.60—3!70
Opgegeven door afd. Handelsinformaties,
,v. d. Graaf en Co. N.V. Amsterdam.
BETREFT: FailHssement N.V. Sigarenfa*
briek v.h. J. I. v. d. Hoeven Zwartewaal.
Het weekblad Handelsbelangen neemt o.m.
op de crediteurenlijst in bovengenoemd
failhssement. Deze hjst telt 22 crediteurdn
met een totaal passief van f27.930.69 waar*
van preferent f 506.99. De baten zijta nog
niet volledig bekend. De voornaamste ere*
diteur is: N.V. Eilandenbank saldo re. f
14.163.11.
ZEEUWSCHE LUCHTLIJN
IN BEDRIJF.
Met ingang van 14 Dedember.
Met ingang van 14 December a.s. zal de
Zeeuwsche luchtliijh in zooverre worden
hervat, dat driemaal per week van Rotter*
dam naar Haamstede v.v. wordt gevlogen.
Voorts ligt het in de bedoeüng om' op
15 Februari of 1 Maart 1937 de üjln. -weer
naar Vlissingen door te trekken.
DOOR GRIS VANELLUS
(Copyright bij Drukkerij Edecea te Hoorti,
waar het in boekvorm verktSjgbaar is.)
10. I
Die was 't kwijt... en liet er hém mee zi,t*i
ten; ging fijn daarginder in zee 'n bad
nemen.".
„Buiten moest 't nu wel heerlijk koel zijn
'n Flauw geroes van onbestemde gelui*
den, dat monotoon en gestadig tot hem
doordrong bewees dat overal de menschen
aan de deur zaten. Uit de ■verte kwam ge*
zangen de tonen van 'n fluit hoorde je
er doorheen... onduidelijk alles. Soms was
'tof er orgelmuziek deunde in vagen dreun,
ver weg en hardnekkig als lyist 'tvaa geen
uitscheiden, maar van tijd tot tijd onderbro»
ken, als de torens klingelden met koelen
klepel. Dön was bet o.i er iets ivan dfe
klare ruimte naar binnen kabbelde en den
woelwater op z'nbed aan 't peinzen bracht....
Traag verstreken de urenen de
„Tikker" kon den slaap maar niet te pak*
ken krijgen
Om negen uur vertrok Grootje. Haar
stiefzoon bracht haar oudergew'oonte tot
aan de deur van haar huis en ving, na
'n vormelijk afscheid, den terugweg aan.
Hoewel in geen opgewekte stemming, wan'
delde hij vanwege het mooie weier, of
mogelijk wel om wat langer zijn gedach*
ten eens te kunnen laten gaan 'n straatje!
om. De man had veel zorgen); de zaklen
gingen niet zoo florissant den laatsten tijd.
't Was niet meer wat 'f vroeger geweiest
was, toen ze aan het Spui woonden en er
'n dienstbode op na hielden. Ze hadden zich
moeten inkrimpen, waren eenvoudiger gaan
wonen en hielden geen personeel meer.
Gelukkig had moeder*de*vrouw 'nheelen
steun aan Lijsbeth; dat was 'ngoed kind,
altijd even gewillig en vcvl ijver in haar
werk; al klaagde moeder wel leens dat ze
2oo bazig kon doen en a,ls! ie kanis zag!
haar het heft uit handen zou nemen. Maar
ja, dat was wel eens noodig 'ook, met zoo'n
presentje in huis als Steven. Het gedrag
van dien bengel was ook nu weer oorzaak
van rijn ontstemming. Hij wist niet wat hij
met dien rakker beginnen moest. Tw'eie
maanden geleden was ie door meester Drup*
jes van de knapenschool weggestuurd; niét
om z'n domheid, hij' kon leeren als de
beste, maar om z'n weerbarstigheid en on*
ordelijk gedrag. De m'eester had lang gei»
duld met hem gehad, maar dit was tot zijn
leedwezen op het laatst uitgeput geraakt
toen Steven op dien bewuiSten middag in
plaats van de plak, die hem naar 't hoofd
gegooid was ordentelijk terug te brengen
en onderworpen de klappen in ontvangst
te nemen die hem waren toegedacht en
welke liij bilHjk verdiend had woedend
het instrument genomen en op de bank aan
spaanders geslagen had. Toen de man, in
zijn rechtmatigen toorn over die wandaad
op hem toegekomen was met het voornemen
hem daarvoor met den stok eens grondig
te bewerkenwas dat heerschap zijn op*
voeder en weldoener zoo uitdagend tege*
moet getreden, dat deze voor zijn eigen
veiligheid het raadzaam geacht had den stok
achter zijn rug te verbergen en naar zijn
gestoelte te retireeren; echter niet zonder
den schuldige van uit de verte het vonnis
toe te slingeren, dat hij' zidh subieteHjfe'
had te verwijderen, om zich nimmer meer
„binnen deze muren" te laten zien.
„Daar zat je. Wat nou!Het spreekt
vanzelf, dat er de laaftste weken ernstig
over 'de toekomst van Steven onderhandeld
was. Nu hij zijn dertiende jaar inging,
werd het tijd dat 't tot 'n besluip kwam.
Niet minder vanzelsprekend was het, dat
de persoon in kwestie, wanneer zijn gevoe*
len gevraagd werd, niet anders verkoos
dan naar zee te gaan. Maar het meest van*
zelfsprekend was, dat moeder de stuipen
op 'f hjf kreeg, wanneer hij zich in "dien
zin uitliet, en dat vader verklaarde, „er nieSt
aan te denken zoolang hij nog wat te zeg*
gen had."
Nu was er dan ten laatste 'n besluit ge*
nomen: Steven zou naar de „Latijhsche
School" gestuurd worden. Het was op sterk
aandringen van tante Saar, die den knaap
graag mocht lijden en altijd hoog opgaf
van zijn schranderheid, dat vader, hoewel
rijn beurs er tegen sputterde, zooals hij
voorgaf besloten was zich de kosten te
getroosten; al had hij' er al weer 'n zwaar
hoofd in, „wat dat zou uithalen."
Zoo in gedachten verdiept, toch al
was het onbewust genietend van den
weldadig koelen avond, wandelde de man
op de nu stille Vijzelgracht.
Uit de tweede dwarsstraat, die hij' op 'n
pas ot tien genaderd was, kwam nog eenig
rumoer van stoeiende knapen, „'t Is 'n schan
de," dacht hij: „kinderen nog zoo Iaat op
straat. Die hooren in bed, althans binnen
te zijn. Wat 'n ouders!"
Er knalde opeens 'n typische lach. „De
„Sproet" dacht Dirksz, en bijna in 't zelfde
oogenblik werd hij' haast omvergeloopen
een viertal jongens stoof den hoek om en
rende juist op hem in.
„Hola!kijk uit," riep de wandelaar
geërgerd;maar ze waren al achter hem
verdwenen; want toen hij zich met eenige
ver\\ondering omwendde, zag hij niemand
meer. Natuurlijk iaten ze achter het pot*
huis, dat hij' zoo juist gepasseerd was.
Even stond hij te weifelen.maar ver*
volgde 'dan rijn weg. „Het kon niet, neen;
hij moest 't zich verbeeld 'hebben
Toen hij thuisgekomen, de huisdeur van
binnen sloot, dacht hij al niet meer aan
die kleine stooftnis. Hij veegde zorgvuldig
zijn voeten op de mat, en trad met 'nkor*
ten, ietwat geforceerd opgewekten groet de-
huiskamer in, waar moeder*de*vrouw en
Lijs stil bij de lamp zaten te naaien.
„Nog zoo druk?.... Kom, ik zou nu de
naald maar in 't spek steken; 'tis bij tienen.
Lieseke, gij moet naar bed; ge rijt te och*
tend altijd zoo vroeg bij de hand
Lijs knikte; ze bergde haar naaiwerk; gaf
haar ouders den nachtkus, en verliet het
vertrek.
Toen Dirksz met zijh vrouw alleen was,
veranderde zijn toon. Zonder bepaald on*
vriendelijk te worden, maar meer gedempt
en 'n tikje somber, zei hij: „Ik moet Stef
toch nog even spreken; morgenochtend is
er alUcht geen tijd voor, en ik kan het zoo
niet over z'n kant laten gaan, dat ie
„Och, zoii je 'm maar niet laten slapen...?
Ik heb 'm er al wat van geaegd toen ik
'm naar bed bracht.
„Ja, dat zal wel indruk gemaakt hebben.
Wat zei 'tjonge mensch wel?zeker dat
ie d'r grootehjks spijt van had
„Och, dat nou juist niet. Hijs zei, dat ie
lang genoeg in huis gezeten had; en da!t
't met de „Schar" heelemaal niet zoo erg
was; 'dat die al lang weer op ^fraat liep^
en dat je niks an 'm kon rien......"
„Zoo.... jawel." Dan wat heftiger: „Maar
daar gaat 't niet om. Hij heeft te gehoorza*
men. 't Zou wat moois worden
„Maak je toch niet driftig. Ik ben zoo
bang dat
■t:'J
(Wordt vervolg:d.)
i-
