Eilanden^nieuws
De Buit van Carthago.
2e Blad
ZATERDAG 31 OCT. 1936 No. 783
ff
BINNENLAND
Vervolg verh aal.
Bttifenlandsch Overzicht
CHR.WEEKBLAD op GER. GRONDSLAG vooi de ZUIDHOLL. en ZEEUWSCHE EILANDEN
Uiigave van de N.V..Eilanden-nieuwa', GeTeslisd te MiddelhsTnis, Tel. t7 Giro 167930 Postbus 8
STORM.
Een storm stak op en heeft
het schip bedekt,
met rollend schuim
zoo uitte zich eens een didhter in een
mooi sonnet over het soheelpken der disci*
ipelen van den Heere Jezus op het meer
van Genesareth.
Storm! Daar weten wïj de laatste maanden
wel van. En ook van onweer. Einde Juni
bracht het hemelvuur ons vele ramipen
vijt menschen werden getroffen en gedood.
En in Juli weer een nieuwe storm, sche='
pen vergingen en onder omstormende boo*
men vonden drie menschen een ontzet:»
tenden dood.
Van jaren her weten Vij dat in het najaar
ontzettende stormen ons land kunnen teis«
teren; dit jaar echter hebten we reeds in
den zomer geweldig veel wind gehad. En
nu in October gierden met vernieuwde kracht
dagen achtereen geweldige Zuid^Westerstore'
men over onze lage landen. Rollend schuim
bedekte niet alleen onze vissdiers'sdheeip*
kens, maar helaas! enkelen werden door
ontembare grondzeeën geramlpioneerd, zoo
zelfa, dat in het gezicht van de haven
een Scheveningsche logger zonk, waarMj
vier der opvarenden verdronken
en één in het ziekenhuis aan de bfekomen
verwondingen is overleden.
Het was de Sch. 68, die op de thuisreis
was en binnen de pieren van IJmuiden door
een grondzee werd beloopen. De sleepboot
„Nestor" die sipoedig ter plaatse Was, heeft
negen leden van de bemanning gelukkig aan
boord kunnen nemen. Ook de reddingsc
boot „Neeltje Jacoba" is uitgevaren, die en*
kele drenkelingen kon oppikken. Vier zijn
er echter vermist een is in het ziekenhuis
overleden.
In een pijnigende onzekerheid leeft men
te IJmuiden over het vergaan van een an*
dere logger, de SA. 179, waarblij' hoogst*
waarschïjtaKjk 14 sladitoffers zouden zijto
te betreuren. Deze
tweede sdheelpisramlpi
I
leidt men af uit het feit, dat in Wijk aan
Zee een reddingsboei is aangespoeld van
de Sch. 179 en te IJmuiden een reddings*
sloelp van de Süh. 179. Bovendien is op
500 mïjl Oost van de lichfbbei geconstateerd
dat een mast btoven het water steekt. Men
vreest ,dat dit het wrak is van de Sch. 179,
definitief kan dit echter nog niet worden
gezegd. Tevergeefs echter heeft de ge*
heele visschersvloot naar de vermiste logger
gezocht. i
Spannende uren zijn ook te Hoek van
Holland beleefd. Met de zeesleelpbbot df
„Witte Zee" is onder zeer moeilijke om*
standigheden
het Diuitsdhe s.s. Kurt Hartwig Sie*
mers binjiengebTacIht.
Honderden hebben vanaf den Wal dit
schouwspel gadegeslagen. De reddingsboot
„President Wierdsma" met den kranigen
schipper Van Dam, op Flakkfee welhe*
kend, is hier geregeld in de nabijheid ge*
bleven, om zoo noodig hulp te bieden
en de opvarenden te kunnen overnemen.
Gelukkig is het niet noodig geweest.
Het is een voorrecht, dat ons Nederland
zulk
degel'ijfe reddingsmaleriaal heeft en een
'bekwame en moedi^ge bemianjiing.
De Noord* en Zuid*Holl. Redding lAij.
heeft dat deze week weer bewezen. De Réd*
dingsboot „den Tex" uit Harlingen redde de
opvarenden van de Rijnaak „Marie" aan
de Friesche kust. De sleep werd in veilig*
heid gehradht. De „Brandaris" redde er
twee en de „Neeltje Jacoba" één. Een
goede dag voor onze kranige redders!
Het onweer
heeft ook nog onheil gebracht. Eenige boer*
derijén zöjln afgebrand.
Tijdens een korte onweersbiui, die over
Onderdendam, gemeente B e d u m trok, is
de bliksem ingeslagen in de boerderij van
E. W. Het huis stond direct in lichter*
laaie. De brandspuit van Bedum verleende
hulp bïj het blusschingswerk. i
Ook boven Grijpskerk ontlastte zich een
onweersbui. Daar werd de boerder'ij' van
den heer T. v. d Laan, even over de Frie*
sche grens gelegen, getroffen. De groote
en kleine schuur met een groote voorraad
graan gingen verloren. Het vee, dat juist
dien dag was binncngeb-racht, kon gered
worden. j
Gedurende het onweer is de bliksem 'ge*
slagen in de boerder'ij van den heer T. v.
d .Laan te Burum nabij Buitenlpost in Fries*
land. De boerenhoeve is geheel in de asch
gelegd.
Nationaal Huwelijt'giscfaeni: aan
Prinses en Prins.
Onder goedkeuring van Prinses en Prins
Westaat het voornemen om de gevoelens
van liefde en trouw voor het Vorstelijk
Paar in een huwelij'ksgift tot uiting te bren*
gen, n.I. in een jacht voor het bievaren
der binnenwateren. Men weet dat het Prin*
seKjk Paar Zich heeft uitgesproken voor
éëxi. nationaal geschenk. Boven het ge*
schenk van het jacht, ligt het in de b'edoe*
ling het noodige te verridhtten voor mo*
derniseering en inrichting van het Paleis,
dat het Prinselijk Paar zal gaan bewonen,
dan wel voor bouw en inrichting van een
passend landhuis. Een beslissing omtrent
dit tweede geschenk kon niet aanstonds
worden genomen. De gelegenheid voor het
storten van bïjdragen is bij het meerendeel
der Bladen olpengesteld. Het secretariaat van
het Algemeen Comité is gevestigd, Veliper*
binnensingel 5, te Arnhem.
Dr. Deterding treedt af als directeur*
generaal van de Koninklijke. Hijl wordt
opgevolgd door Ir. J. E. F. de Kok.
De directeur van de Koninklijke Neder*
landsche Maatschappij tot Ej^ploitatie van
Petroleumbronnen in Nederlandsch*Indië
heeft naar aanleiding van de algemeene
vergadering van aandeelhouders, die 17 No*
vember a.s. zal plaats vinden, medegedeeld,
dat de heer Dr. Deterding den wensch te
kennen heeft gegeven, met bet einde van het
loo'pende jaar als directeur*generaal af te
treden. Aan de a.s. algemeene vergadlering
zal nu allereerst worden voorgesteld, hem
een ip laats in het college van commissarissen
aan te bieden. Verder zullen twee nieuwe
directeuren worden voorgedragen, t.w. de
heeren J. M. de Booy en Mr. J. C. Pan*
thaloon baron van Eek. Inmiddels heeft de
raad van commissarissen aan den heer Ir.
J. E. F. de Kok, thans directeur, met in*
gang van 1 Januari den titel verleend van
directeur*generaal.
Dit z!ijn in het kort de mutaties, welke
door de directie van de Koninklijke zijn
bekend gemaaktj.
Voor de naaste omgeving van den heer
Dt. Deterding was het de laatste maanden
geen geheim meer, dat hij er veel voor voel*
de zich uit rijn drukke positie terug te
trekken en zijn levensavond in rust en
kalmte door te brengen. Zooals men Weet,
had Dt. Deterding op 19 April van dit jaar
zijii 70en verjaardag gevierd.
Dr. Deterding is wel -bij uitstek het
voorbeeld van den self*made*man, die zijn
o^jkomst te danken heeft aan eigen energie
en eigen werkkracht. En deze Opkomst is
phenomenaal geweest, te meer daar het ten*
slotte Deterding's werk is geweest, die van
Prinses Juliana en Prins Bemhard woonden in de omgeving van slot Reckenwalde een jachtpartij! Vij.
De Prins neemt een stuk wild onder schot. Onze Prinses kijkt lachend toe.
onze KoninkHjke na de fusie met de Shell
in 1907 een concern van Wereldvermaard*
heid en wereldbeteekenis heeft gemaakt.
Hoewel Dr. Deterding met het oog op
zijin werkzaamheden veel in Engeland ver*
bleef het land, dat hem ook wegens zïjii
vele verdiensten tijdens den wereldoorlog
den lande bewezen in den persoonlijken
adelstand verhief, bleef 'hij zich steeds Ne*
(Jerlander voelen, wat wel het biest blijkt
uit zïj'n vele schenkingen aan Nederland*
sche musea.
Gelukkig heeft ook zijn geboorteland hem
niet vergeten: de Technische Hoogesohool
heeft hem in 1928 benoemd tot doctor ho*
noris causa.
De heer De Kok, die Dr. Deterding als
directeur*generaal van dei Koninklijke zal op
volgen, is, na oorspronkelijk als officier
in het Nederlandsch*Indische leger te heb*
ben gediend, steeds bij de Koninklijke
werkzaam geweest. Ook hij kent alle knepen
van het enorm bedrij'f, zoodat te verwachten
is ,dat Dir. Deterding in hem een waardig
opvolger zal vinden. Belangwekkend is nog,
dat de heer De Kok ieer groote belang*
stelling koestert voor de Nederlandsche
luchtvaart. Hij is lid van den Raad van
Comlni^sarissen der K.L.M, en voorzitter
van de Kon. Ned. Ver. 5voor Luchtvaart.
KORTE BERICHTEN.
De Tweede Kamer heeft de behande*
ling van het ontwerp*Pachtwet voortgezet.
Een Amsterdamsch notaris is gearres*
teerd, verdacht van ernstige verduistering.
In de gemeente ZwoUerkerspel is op
een onbewaakte overweg een man, vader
van elf kinderen, gedood.
Bïjl Breda is een 30*jarige vrouw door
een auto gedood.
Te Soest is een scholier, die op de fiets
aan het stoeien was, onder een auto ge*
raakt en gedood.
"Bijzondere gebeurtenissen hebben er deze
week niet plaats gevonden ^n todh iS de
afgeloopen week niet ionder beteekenis ge*
weest.
Zooals reeds in ons Dinsdagnummer ver*
meldt is de Belgische regeering krachtig op*
getreden tegen de
Fascisten
en heeft hun 1.1. Zondag belief een groote
betooging te houden.
Al is het dat de regeering zich tegen de
fascisten keert, toch moet hieruit niet wors
den afgeleid dat zij het ook maar eenigszins
zou opnemen voor de communisten. In gee*
nen deefc.
De minister president zeide in zijn rede,
dat de regeering geschrokken was, van de
verwoestingen welke het communisme in
andere landen had aangericht. Al was de
regeering voor het communisme ernstig op
haar hoede, toch kon zij niet toelaten, dat
het fascisme aan de andere zïjde, de perken
te buiten ging, en het de regeering moeilijk
maakten.
Volgens de geruchten zou
Degttellie
de fascisten leider op 21 September j.l. naar
Berlijn zijn geweest en met minister Góeb*
bels hebben gesproken, ja van hem zelfs
advies hebben gehad inzake het voeren
van propaganda. Hoe het ook zij, België is
nog niet van de Rexisten af, en iij roeren
zich geducht.
Graaf
Ciano
is weder naar Rome teruggekeerd.
De bladen der verschillende landen, ge*
ven ieder op hun beurt hun mieening te
kennen, welke zeer uiteen loopt.
Fransche en ook enkele Engeliche bladen
meenen dat de besprekingen, weder een mis*
lukking zijn geweest, en dat nu alles moet
worden .bijeengeraapt om er nog eenigen
glimp van succes aan te geven.
In Duitschland en Italië, zijn de meenin*
gen natuurlijk geheel anders.
Graaf Ciano heeft gezegd dat hij door
Hitler bijzonder hartelijk ontvangen is, en
dat hij ook met den minister van Buiten*
landsche Zaken Von Neurath zeer onder*
houdend de verschillende problemen heeft
besproken. I i
Beide landen Duitschland en Italië zullen
een anti*communistische actie ontplooien ten
gunste van den vrede.
Waf betreft de LoCarno*overeenkomst, zijin
beide landen het erover eens, dat een ga*
DOOR GRIS VANELLUS
(Copyright bij Drukkerij Edecea te Hoorh,
waar het in boekvorm verkrijgbaar is.)
„Hiett is je schuit terug," riep hij naar
beneden. „Wel bedankt en m'n compliment;
'tis 'ngoed vaartuig; d'r zit gang in"; met]»
een nam hij de beenen, want met z'n drieën
kwamen ze de trap opstormen.
De „Tikker" echter kon loopen, en in
'n ommezien was hij m 'n steeg uit gezicht.
Küj holde nog enkele straten door, zoo*
dat de menschen hem met z'n natte plunje,
verw-onderd nakeken en kwam eindelijk
in 'nslop op de Keizersgracht tot stilstand.
De „Sproet" had hij nergens meer gezien.
HOOFDSTUK III.
De „Plechtige." „Buurvrouw, is je jongen
Hiwis?"
Moeder Dirksz was grootelijks ongerust.
„Waar die jongen nu toch bleef; hij had
zóó beloofd meteen terug te zijn; nu was
hij al vanaf drie uur weg, en de klok wees
half zes." Ze had ai 'n'enkelen keer aan
de deur staan uitkijken; was zelfs eenmaal
de grjcht opgeloopen tot aan de Wetering*
straat; maar telkens was ze mismoedig weer
naar binnen en aam haar werk gegaan.
„Daar zou hij rijnl Gelukkig." Ze hoorde
de voordeurMaar 't was Lijs, die in
't voorhuis haar voeten voegde en de klink
zorgvuldig weer achter 'tnokje duwde, ter»
wijl kleine zus al vooruit gehuppeld was en
de kamer inkwam; mjet *n: „Moei ik heb
balletjes van tante Saar; moe, ook eentje?"
Moeder nam er nauwelijks notitie van;
haar gezicht stond strak en min o| meer
afwezig. Met angst in de oogen keek ze naar
Lijs, die argeloos binnentrad en niet dadelijk
opkeek.
„Nu is Stef 'r nog niet," hoorde ze ineens.
Ze keek op, niet begrijpend, zag moeders
gezichten wendde toen schielijk het
hoofd, vorschend naar weerskanten, als zocht
ze naar iets, dat er toch ■eigenlijk wezen
moest.
„Stef?Wat is 'r met Stef?" vroeg
ze, niets vermoedend nog.
Ze kreeg geen antwoord. Moeder liet
zich opeens als geknakt op 'n stoel vallen,
bracht haar voorschoot tegen haar gezicht en
begon zenuwachtig te snikken, zoodat de
kleine Lotte verwonderd opkeek; ze had alfe
aandacht gehad bij het openmaken van 't
papiertje, dat om het snoepgoed zat.
Lijs was geschrokken: „wat zou de bengel
nou weer uitgehaald hebben?"
,:,Waar is ie; wat is 'r gebeurd?" vroeg ze
haastig.
,[,Hij is al van drie uur weg; nu is 'tover
half aes en,- hij is 'rnog ufi'et,'' kliagdla
moeder.
„Oohij komt weleens later thuis.,"
kwam Lijs, gerustgesteld. „Is 't anders niet
dan hadu 'm maar niet moeten laten gaan.
Of was 't voor 'n boodschap
,i,Nee, hij' hoefde voor mij geen boodschap
te doen; maar hij zei, dat ie even uit moest
en beloofde me metéén terug te zijbi
„Ja, dat kennen we. Als, Sitef zegt, dat ie
metéén terug is, dan zie je 'm vooreerst
niet. 'k Zou me maar niet ongerust maken.
Als ie niet thuis is vóó^rdat vader komt,
dan zit 'r wat voor 'm op; dat's alles."
„Och, zwijg toch! Jij denkt altijd zoo hard
over 'm. Als je wist wat 'n angst ik uitsta....
'kHeh net 'n gevoel of t'pj.... of t'r iets ge*
beurd is. 't Is zoo'n vreemd kind'; en de
laatste dagen was ie al zoo stil...." Ze was
al weer opgestaan en liep doelloos de kamer
op en neer.
yjs ontdeed zich langzaam van haar over*
toUige kleeding en zweeg. Toch stond nu
ook haar gezicht niet als gewoonlijk, Dq
kleine plooitjes tusschen haar wenkbrauwen,
die op elkaar geknepen dunne lippen en de
ongewone bleekheid van haar toch al niet
fleurige wangen, aeiden genoeg.
Lotte keek van d' een naar d* ander, maar
half begrijpend.
,',Ik ga de straat op(," zei moeder; ^,ik
houd 't niet langer uit
„'k Zou maar binnen blijVen," kalmeerde
Lijs; „waar zoudt ge 'm zoeken....," maar
moeder begaf zich toch naar de deur
Daar ging opnieuw de klink! en
tegelijkertijd 'n schok door de twee in de
kamerMaar weer was 't Steven niet.
Ditmaal was 't Grootje van de Lijnbaans*
gracht, die anders maar zelden kwam, en nu
bepaald wel wat gewichtigs moest hebben.
Dat zag je trouwens al aan haar plechtige
gezicht. Ze had zeker weer 'n boekske met
zedelessen gelezen, en kwam nu ouwer go*
woonte de toepassing 'n ander op 't dak
schuiven; 'n vlugschriftje of zooiets van de=
zen of genen moralist, die zich geroepen
gevoeld had „eene seer ernstelike ende wel*
overdagte vermaninge" te lanoeeren, tegen
een of ander „scromelick ende seer verder*
velick quaad," dat de samenleving was bin*
nengeslopen.
Moeder Dirksz was nooit bijzonder gesteld
geweest op haar bezoek, maar nu kwam
't haar al heel ongelegen. Ze was haar mans
stiefmoeder en sinds jaren weduwe, had zelf
geen kinderen gehad en leefde nu alleen
met 'n „dienstmaegd" zeer zuinig en sip
van haar centjes, die Ze intusschen genoeg
had, zooals beweerd werd; maar waarvan
ze nogal moeilijk afstand kon doen.
't Was 'n groote, statige vrouw van even
zestig, die bij 't binnenkomen met haar plech
rantie»pact voor West*Europa, de meest ge*
wenschte oplossing is.
Wat betreft de Donau*landen zal de
huidige politiek van vriendschap worden
voortgezet.
Aangaande Spanje, erkennen beide landen
dat de regeering van generaal
Franco
gesteund wordt door de meerderheid van
het volk en de orde herstelt. Beide landen
begeeren dat Spanje spoedig weer haar plaats
in de rij der volkeren zal innemen.
Ook is de positie van Duitschland en
Itahë besproken ten opzichte van den Vol*
kenbond.
Hierbij moet worden opgemerkt, dat ai is
het, dat naar het schijnt, nidts definitiefs
bepaald, noch afgesloten is, het intiemste
niet wordt medegedeeld. En daar komt
het juist op aan. Z'ijn er geen motieven
geweest, welke tot samenspneking hebben
genoopt, waarvan de buitenwereld momen*
teel nog onkundig is?
Toen graaf Ciano, door Hitler werd ont*
vangen in tegenwoordigheid van minster
Van Neurath, deelde de Führer hem mede,
dat de Duitsche regeering was overgegaan
tot de formeele erkenning van het
Italiaansclie:Keizetrijk
in Ethiopië.
Het behoeft geen betoog, dat deze erken*
ning met groote instemming werd vernomen.
Wat de Fransche bladen van deze bespre^*
king ook mogen zeggen, dat is zeker, dat de
invloed van
Fr'anktijik
in de buitenlandsche politiek merkbaar aan
het tanen is.
Koning Carol van Roemenië is twee we*
ken geleden naar Belgrado geweest. Wat
hij daar precies heeft besproken is ook niet
bekend, maar wel komt meer en meer open*
baar, dat Joego*Slavië en Roemenië, hun
Franschen vriend de rug toekeeren en zich
oriënteeren naar Italië en Duitschland, Joe*
go*SIavië zou er zelfs niet tegen opzien,
ook het Italiaansche*Keizerrijk te erkennen
wanneer het daardoor betere economische
en politieke verdragen zou kunnen sluiten.
Koning
Carol
is nu naar Praag afgereisd. De Tsjecho*Sl'o*
wakijsche minister van Buitenlandsche Zaken
Kroffa, heeft aan het parlement een uiteen*
zetting gegeven van de buitenlandsche poli*
tigheid de kamer vulde en onontkoombaar
beslag legde op de stemming.
„Waarde Susanne, ik wensch u een ver*
kwikkelijken avond," hiermee begroette ze
haar schoondochter. Ze had dadelijk gemerkt
dat 'r wat gaande was, en iets van 'n tevreden
trek liep door de „Plechtige" heen, die haar
nog blozend gezicht overspande. Ze liet
overigens nog niets merken, maar prees onge*
twijfeld heimelijk het toeval, of haar fijnen
neus, dat of die haar op zoo'n ge*
schikt tijdstip hierheen gevoerd had.
„U ook, lieve Lijsbeth; hoe gaat het u?
En kijk, de kleine Lotte is daar ook. Nog
niet naar bed? Wel foei! Wel foei! Krijgt
grootemoeder 'n handje Van kusjes was ze
niet gediend. Ze was ietwat buigend en met
uitgestoken hand op Lotte toegetreden, die
haar met zekere vervaardheid zag naderen,
als was 't 'n opkomende bui, die op haar
neerstreek; en bedremmeld bracht ze het
papiertje met de balletjes van het eene
knuistje in het andere over, om ootepoe
het mooie handje te kunnen geven.
,|jO foei!.... wat is dat?" deed opeens de
„bui," en wel zoo schril, dat de kleine er
van schrok. De hand werd, minder plechtig
dan ze uitgestoken was, weer teruggetrok*
ken, maar bleef nog op veiligen afstand van
het eigen lijf, als hing er iets griezeligs aan,
'nspin of iets dergeüjks
(Wordt vervolgd.)
