„Eilanden^nieuws"
De uerlouing uan
onze Prinses met Prins Benno.
2e Blad ZATERDAG 12 SEPT. 1936 No. 770
De intocht in de Residentie Een overweldigend
enthousiasme Vreugde in het geheele land
Radio-rede van de Vorstelijke familie De ont
vangst van de moeder en de broeder van den Prins.
Dagorder van Minister ColijnVrijstelling van
straf en Zondagsche dienst.
iinnnnniiniiiiiiiiiiiiiiiiiniiiniiiiuiiiflDi iiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiniinininnniiiiDiili^
De levensloop van
Prins Bernhard.
Uif de geschiedesis van
Prins Bernhard.
^immmimmmmmnmttmmmmiimmmmmumimmmmmmimwmmmmmmmnmimimMmBmmm,
Mk.
CHR.WEEKBLAD op GER. GRONDSLAG voor de ZUIDHOLL. en ZEEUWSCHE EILANDEN
Uitgav* van de N.V..Eilanden-nieuwi*. Gereatigd Ie MMdelharnw, Tel. t7 Giro 16793G Poatbus 8
In ons Dinsdagnummer konden we nog
juist bekend maken de vorstelijke verloving
van onze Prinses Juliana met Prinses Benno
zür Lippe^Biesterfeld.
Nog denzelfden dag n.l. Dinsdag 8 Sept.
heeft de Residentie het vorstelijke paar ont^»
vangen, wat reeds nog in den middag als
een loopend vuurtje door de stad ging.
Met ongewione geestdrift en een overweldig
gend enthousiasme heeft men de Koninklijke
Verloofden dan ook een waarlijk Konin»
klijke intocht bereid.
Zoo ongeveer 6 uur kwam het jonge paar
in de 2sipersoons auto van Prins Bernhard
voor het paleis Noordeinde aan. De Prins
chauffeerde zelf, de Prinses, die een ruiker
roode rozen in de hand had, zat blijde en
vroolijk wuivend jiaast hem'. Zij maakten
een prettigen, ongedwongen zeer gelukki==
gen indruk en werden bij de aankomst
door duizenden uitbundig toegejuicht.
Toen de Prinses en de Prins (de laatste
was blootshoofds en gekleed in een gewoon
col'bertöostuum met bruine overjas) uitstaip*
ten, verscheen H.M. de Koningin op het
bordes. Met een trek van blij'de ontroering
olp het gezicht rag zij Haar dochter en
toefeomstige schoonzoon op Haar toetre^'
den. De Prins omhelsde de Koningin, ter*
wijl ook de Prinses Haar moeder met een
hartelijke, kus begroette. Daarna stonden
de btide jonge menschen gearmd op het
bordes, terwijl er een orkaan van gejuich
uit de duizendkoppige menigte opsteeg. De
Prinses was er zoo van ontroerd, dat tra*
nen van vreugde in Haar oogen kwamen.
Zelden heeft de Residentie zulkfe oogen*
Wikken van vreugde en ontroering beleefd.
Daarna ging zoowel Prinses Juliana en
Prins Bernhard dankend en lachend het pa»
leis binnen. Even later slaan de beide deu*
ren van de balkonzaal open en ap het
balkon verschijnt de Prinses aan den arm
van Prins Bernhard.
Het gejubel zlwelt aan t'^t een machtig"
ovatie. Het wordt de Prinses te machtig
Tranen blinken in haar vriendelijke oogeni
het iijn tranen van vreugde. Zij wtet nu,
dat het Nederlandsche volk verheugd is
om Haar geluk. Naast Haar staat de Prins
telkens wuivend, voor het steeds weer op*
laaiend erithousiasmc.
Na nog enkele minuten verlaten de vor*
stelijke personen het balkon en kijken nog
even voor een venster toe. Dan trekken zij
zich in het paleis terug.
Ecsn onvergetelijlie avond.
Ook 's Avonds hebben de inwoners der
Residentie op ondubbelzinnige wijze blijk
gegeven van belangstelling en vreugde over
de verloving van onze Prinses met Prins
Benno. De afdeeling den Haag van het
Nationaal Jongerenverbond had n.l. een
oproep gedaan om in optocht met fakkels
langs het palels te trekken. Tienduizenden
gaven daaraan gevolg. Meer dan een uur
lang duurde het. voorbijtrekken van deii
stoet; het z'ag^ zwart van menschen. Toch
hield H.M. de Koningin vol om zoo lang
te staan, al werd zij zichtbaar vermoeid.
Niets ontging haar aandacht. Telkens wuif*
den zoowel het jonge paar als de Koningin
de menigte toe. Omstreeks 11 uur heeft
de ipoUtie een cordon gevormd en een einde
gemaakt aan de spontane betooging. Van
de stoet was toen nog ^een einde te zien.
In spreekkoren riep men: Leve de Prin*
ses eni Leve Prins Benno. De vorstelijke
personen trokken zich eindelijk terug. Ook
Prins Bernhard heeft op het paleis zijn
intrek genomen.
Woensldagmiddag precies half een zijn
de Koningin, Prinses Juliana en Prins
Bernhard per auto van het paleis Noord*
einde vertrokken naar de P.T.T.*stadio in
het hoofdgebouw van de posterijen aan de
Kortenaerskade te VGravenhage. De hooge
gasten werden ontvangen door Minister de
Wilde, de dir. der Posterijen ir. Damme,
den algemeenen secr. van het staatsbedrijf
mr. V. Roïjen en den hoofd*ingen. dir. ir.
Boetje, en de adjudant van H.M. Phaff
Minister de wilde hield een kort inlei*
dend woord, waarna de Kpningin de vol*
«ende radiorede uitsprak.
Radioaiede van H.M. de Koningin
H.M. de Koningin heeft Woensdagmiddag
te 12.45 uur de volgende rede uitgesproken
voor de radio:
Ingezetenen van alle deelen der Rijks.
De bladen hebben u gisteren de blyde
^jdjng kond gedaan van de verloving nrij*
ner dochter met Prins Bernhard von Lippe*
Biesterfeld.
In groote en beslissende oogenblikken
ïn mijn. leven en in dat der mijnen, ge*
■voel ikl mij meer dan ooit met u nauw'
verbonden, dank! zij uw innig medeleven
ïnet ons in lief en leed.
Het is voor mij daarom eene diep ge*
Voelde behoefte in dit gelukkig oogenblik,
waarop ik, vergezeld van het van blijd*
schaip stralend verloofd paar voor den
z'ender sta, enkele woorden tot u te rich*
ten, opdat gij in ruime mate zoudt kunnen
deelen in onze vreugde.
Ik' kan u niet zeggen, hoe dankbaar ik
ben, dat deze verloving eene is, die uit*
sluitend berust pp beiderzlijldsche genegen*
heid, de beste waarborg voor eene geluk*
kjge toekomst.
Het is mij eene voldoening, hieraan te
kunnen toevoegen, dat ik de keus mijner
dochter van harte toejuich en eene alles*
zins verstandige acht, gezien de goede eigen*
schappen, die mijin aanstaande schoonzoon
bfedt.
Ofschoon hij! onlangs eerst den leeftijd
van 25 jaar bereikte, heeft hij blijk gege*
ven, een degelijk hard werker te zijn.
Aanstonds na voltooiing van zijn studie
in de rechten in zijn vaderland, heeft hij
■werk gezocht en gevonden Op eoonomisdi
gebied. Een jaar geleden wferd haji te werk
gesteld te Pariijs en het lag in de bedoeling
de daar aangevangen arbeid en studie te
Amsterdam voort te zetten. Zijn verloven'
aebruikte hij voor buitenlandsche reiz^en
tot verdere ontwikkeling en bezocht o.a.
Nederland en Marokko.
Waar het slechts mijne bedoeling is,
het verloofde pa(ar bïj u 'in te leiden, wiensch
ik dit thans aan het woord te laten komen.
Ik besluit met den uit het -hart opwel*
lenden wensch, dat JuHana en Beiiilhard
door het smaken van een groot eigen ge*
luk in ruime mate de kunst mogen verstaan,
aiideren gelukkig te maken en tot een ze*
gen te zijn en veel, zeer veel voor ons volk
in al zSjh geledingen te kunnen doen.
Daartoe sterke hen God.
Ik heb gezegd.
Onze Prinses en Prins Bennio spreken.
Die Prinses sjpreekt.
Hierna siptak Prinses Juliana, die het
een zeer blij' moment noemde dat iijl Haar
verloofde mocht voorstellen.
Ik ben heel gelukkig, nadat wij elkander
in den lo^ van dit jaar in alle stilte heel
goed hebben leeren kennen. Het eerst ont*
moetten wij'' elkaar in de wintersport,
daarna herhaalde malen, hier in het laind,
tenslotte onlangs in de bergen. Geleide*
ttjk aan zijn wijt het samen „eens" gewior*
den en wel zeer eens.
Nu wij vanuit deze stilte plotseling ge*
komen zij'n in de feestvreugde te 'onzer
eere gisteren nog geheel onopgemerkt
rijdende naar mijn ouderlijk' huis nu
maken wij uren mee, die onder de moo|*
ste van ons gemeenschappelïjk leven gere*
kend zullen 'blijven. Wij staan verrast en
overweldigd door w*at ons hier opwachtte
en Ik dank u 'blij dezen hartelijk voor dit
alles en tevens voor Mijn deel van de tal*
looae schriftelijke en telegrafische geluk*
wenschen en het paradijs van bloemen,
die wij! hier gevonden he'Wben, en wat
sindsdien nog steeds aangegroeid is.
Mijn yerloofde wil zich eerst nog eeni*
gen tijd rustig wijden aan de studie van
ons land en zijn overzeesche gewesten en
■die, geleid door zïjn persoonÜjken aanleg,
speciaal van de economische djde aanvat^
ten. j,
Wij zijn zoo gelukkig en ontvangen zoo*
veel blijken van hartelijk medeleven, dat
onze grootste wensch "is, zooveel mogelijk
geluk' te verspreiden waar wij de moge*
Mjkheid Zullen vinden, dit te doen.
Thans zal Mijn verloofde eenige wOor*
den tot u Spreken.
Rede Prins von LjptpiesBiesterfcld.
In de eerste plaats een woord van inni*
gen dank' voor de hartelijke ontvangst,
welke m!ij in Nederland ten deel is geval*
len. Ik 'begriijlp natuurlijk volkomen, dat
die hartelijkheid in de allereerste plaats
de prinses geldt en niet mij, die voor u
een on'bekende ben. Maar toch heb ik
reeds zoovele hartelijke gelukwensdien
ontvangen, dat ik iniet kan nalaten, er
hier mijn diepgevoelden dank voor uit te
spreken.
Maar ik wil trachten, miij ztoo spoedig
mogeijk' met mijn toekomstig vaderland
vertrouwd te maken en ik hoop', dat men
mij rustig den tijd Zal •Willen laten, om
mij' hier in allerlei belangen in te werken.
Ik' hoo|p(, dat wSj dan na tw«e af drie
maanden kannen trouwien.
Ik ben heel gelukkig en mijn streven zal
er op gericht zijn, mïjii aanstaande vrouw
tot een werkelïjken steun in bet leven te
zSjb.
In mijne betrekkingen met het Neder*
landsdie volk! neem ik mij' voor, mij' te
laten leiden door het voorbeeld van' de zoo
'bÜjZondere verhouding, welkfe van ouds
bestaat tusschen Nederland en het Huis
van Oranje.
Prins Bei-tibards m'oeder en zïjta teoer in
de Kesidentie.
Het verloofde paar rijdt haar'tegem'Oet.
Woensdag is de moeder van den Prins
te Den Haag aangekomen. Het verloofde
paar had besloten hen tegemoet te rijden,
in den grijzen twoseater van den Prins,
dien men reeds overal in den Haag kent.
Het wachten duurde lang, voor de Duit»
sche auto van de richting Leiden kwam.
Intusschen heeft het jeugdige paar ter
veilpooz'ing gewandeld. Toen de grijsgroene
wagen uiteindelijk verscheen, waarin de moe*
der en de eenige broer van den Prins gezeten
waren, volgde een allehartelijkste begroeting.
Het was een ware zegetocht van die vier naar
den Haag en een historisch gebeuren, deze
glorieuze tocht door de Residentie. De Prins
had al zijn rijkunst noodig om- door de enthou*
siaste m.enschenmassa heen te rijden. De moe*
der en de broeder van den Prins stonden
als verslagen dat zoo'n grootsche hulde
ook' hun was bereid.
^niiiiiiiiiiMiuiMiiiBMiminmniiimninnmiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii
Toen de auto voor het paleis reed en
H.M. de Koningin blootshoofds het paleis
kWam uitgewandeld voor een 'begroeting
der ipas*aangekomenen, waren de duizendey
toeschou'wers niet meer te houden. Het is
na ontzaglijke inspanning der politie gelukt,
met Zachte hand de duizenden toeschou*
wers in bedwang te houden, dat zij' niet
al te dicht bij de vorstelijke bezoekers k'w'a*
men. De ovaties namen 'zulke afmetingen
aan, dat ieder er van ontroerde.
Intusschen waren de Prinses von Lip»
ipe*Biesterfeld en» haar jongste zoon
uit den auto gestapt. H.M. de Ko*
ningin trad glimlachend op de Prin*
ses toe. Beide vostinnen drukten el*
kaar hartelijk de hand, waarna de
broer van Prins Benno, de Koningin
den handkus gaf. De vroolijke fa*
miUegroep werd daarna door een
iphalanx van fotografen gefilmd.
Het gejuich en gezang was den heelen
avond niet van de lucht. Om' half elf
trad 'het jonge paar nog eenmaal op het
bordes. Met een handgebaar duidde de
Prinses, dat zij iets had te zeggen. Het ge*
roep om' stilte werd bewerkstelligd en de
Prinses zei met duidelijke stem: „Ik ben
Zeer 'bEj, dat U allen hier gekomen zijt.
Ik' dank U allen zeer". Prins Benno zei
daarop: „Ik 'ben heel gelukkig Ik dank U
allen zeer".
Daarop ging het publiek' naar de bin*
nenstad terug.
Het Nederlandsche volk uit zSjln vreugde.
Uit steden en doripen en van overal ko*
men berichten dat het heele Nederlandsche
volk zijiii vreugde uit over de verloving
van onze Prinses met Prins Benno. In
'bijna alle plaatsen worden festiviteiten ge*
houden, dptochten georganiseerd of zijn
Éeestelij'kheden in voorbereiding. Er wordt
druk gevlagd, de heele week door.
D^fio«detr Minister Colijn:
ViijistelHng van straf en Zonldagsche dienst
vooir ide soldaten.
De Minister van defensie a.i. Dr. Colijn,
vaardigde de volgende dagorder uit: „Ik
'breng met groote vreugde ter kennis aan
de Koninklijke Landmacht, dat H.K.H. Prin*
ses Juliana zich 'heeft verloofd met den
Prins Bernhard van Lippe*Biesterfeld. Aan
alle militairen die een krijgstuchtelijke straf
ondergaan wordt vrijstelling verleend, uit*
gez'oridefd voor Wat betreft de straffen van
verlaging in klasse en van plaatsing in de
tuchtklasse".
Groote Feestvreug'de in Indië.
Uit alle plaatsen in Ned. Indië stroOf^
men telegrammen binnen, waaruit Wijkt dat
het verlovingsbericht van het vorsteljkö
paar met de grootste vreugde is begroet.
Op de scholen werd vrijgegeven, en op
de vloot werd de verloving officieel bekend
gemaakt door de commandanten.
Met Pinksteren was de Prins in 'Nederland.
Het is nu achteraf gebleken, dat de ver*
loofden elkaar reeds lang kenden. Het is
een verrassing dat de Prins Nederland reeds
kende, vóór Nederland hem kende. Hij
vertoefde n.l. met Pinksteren in het pension
„Frisia State" te Zwollerkerspel en ging
vandaar uit naar achteraf blijkt met
zijn auto bijna dagelijksch naar Het Loo.
De bewoners in de omgeving en ook
het personeel in het pension, hebben hem
leeren kennen als een aardige, vriendelijke
jongeman, die met de eenvoudigsten in
het dorp, een praatje aanknoopte. Als eer^
bijzJonderheid kan w'orden vermeld, dat hij
in deielfde kamer logeerde waar -Wijlen
Prins Hendrik vele malen heeft gelogeerd,
toen het gebouw nog in het bezit was van
baron de Vos van Steenwijk.
Die olpening, der Staten'Genei^aal.
Prins Bernhard wtordt officieel voorgesteld.
Naar verluidt, zullen de feesten ter eere
van de verloving van Prinses Juliana met
Prins Bernhard van Lippe*Biesterfeld bin*
nenkort op het paleis Het Loo wo.rden ge*
vierd. De wederzijdsche familieleden van
de vorstelijke verloofden z'uUen hiervoor
als gasten oip het Loo worden genoodigd.
De vertrekken van Wijlen Z.K.H. Prins
Hendrik, welke nagenoeg onveranderd ZiJTi
gebleven, zullen ter beschikking van den
jongen Prins worden gesteld.
Bij de opening van de Kamers zlal Prins
Bernhard officieel aan de Staten*Generaal
w'orden voorgesteld.
De paleizen van Wijlen H.M. de Koningin
Moeder te 's*Gravenhage en te Soestdijk,
waarvan de behuizing geheel intact is ge*
'bleven en het personeel nog ter beschikking
is, Z'uUen door het jonge Vorstelijke paar
in gebiruik worden genomen.
Gelukvsensdh van Hitler.
Rijkskanselier Hitler heeft H.M. Koningin
Wilhelmina ter gelegenheid van de verlo*
ving van H.K.H. Prinses JuUana met Prins
Bernhard Leopold zür Lippe telegrafisch
z'ijn gelukwenschen doen toekomen.
il
Prins Bernhard zur Lippe*Bjesterfeld is
op 29 Juni 1911 te Jena geboren. Geheel
in afwijking van de traditie, werd Prins
Beirnhard zeer eenvoudig opgevoed, het*
geien in niet geringe mate tot zijn latere ka*
rakter vorming heeft bijgedragen en wat de
verklaring is voor het feit, dat de Prins
de eenvoud zelve is.
Ook al weer in afwijking van de vorste*
lyke traditie, ging de Prins, na lager en
middelbaar onderwijs genoten te hebben,
niet naar de militaire academie, maar naar
de universiteit, waar hij met veel succes
rechten studeerde.
De Prins is sportief. Naast de motorsport
is hij een bijzonder liefhebber van reizen,
hetgeen wel zeer duidelijk blijkt uit een lang
durige reis naar Engeland en Marokko,
welke hij kortgeleden miaakte. Zijn cosmo*
polifisme blijkt ook nog uit het feit, dat
hij, vóór dat hij zich metterwoon te Berlijn
vestigde, een tijd lang in Parij's verblijf
hield.
Alhoewel het geslacht zur- Lippe*Biester*
feld reeds in November 1915 afstand van
den troon van het vorstendom Lippe deed,
mag de Prins in zijin geboortestreek zich
nog steeds in een groote populariteit ver*
heugen. Voor leen niet gering deel is dat
aan zijn eenvoudigheid en buitengewone
hartelijkheid toe te schrijven. Hij heeft tal
van vrienden, zoowel in het buitenland als
in Duitschland zelf.
Het vorsfendolm LJplpe.
In ons vorig nummer reeds hebbbn wïj
opgemerkt, dat het oude vorstendom Lippe
in het Westen van Duitschland ligt, niet
ver van de Nederlandsch*Duitscihe grens, te*
gen het oude Westfalen aan. Het is een
schitterende omgeving van bosdh en ge*
bergte, kur* en badplaatsen. Op' vacantie*
gangers en touristen oefent het sdhoone
landschap zulk' een bekoring uit, dat zij
er steeds, gaarne terugkeeren.
In nauw contact met de Nederlanden.
De geschiedenis van Lippe en ziijn vorsten*
geslacht voert terug tot de middeleeuwen.
De kronieken vermelden, dat van oude
tijden de heeren Lippe reeds in groot aan*
zien stonden en als „Edele Heeren" groote
'bezittingen hadden. Vast moet staan, dat
de Heeren van Lippe Keizer Karel den
Grooten met de wapenen he'bben gediend.
De eerste die de geschiedenis noemt is
Bernhard, Heer van Li'ppe, die met rijn
btoer Hermann in het leger van Keizer
Lotharius diende, en aandeel had in het
beleg van Munster anno 1121.
D'an wordt melding gemaakt van Bern*
hard de tweede, stichter van Lippenstadt en
Lemgo. Door erfenis en verovering brei*
'den de bezittingen van het Lippe*geslacht
zich uit: in 1150 kW'amen zij in het bezit/
van Detm'old, nu nog de hoofdstad. In
1368 werd het eerstgeboorterecht ingesteld
en daarmee de dynastie erfelijk gegrondvest.
Toen in 1405 de rijke 'bezitting Sternberg
tot de hunne werd toegevoegd, kreeg het
geslacht in 1528 de titel van Graaf. Bern*
hard de achtste voerde in 1528 het eerst
dezen naam.
Van 15631614 regeerde een Zoon van
Bernhard de achtste, graaf Simon de Zesde
zlir Lippe, die een rol heeft gespeeld in
de Duitsche gesdhiedenis en een der merk*
waardigste figuren van zliJTi tijd moet zlijln
geweest.
In 1591 vertoefde graaf Simlon in Neder*
land, omi in opdracht van keizer Rudolf den
tweeden te trachten den vrede tusschen
Philips II van Spanje en de in opstand
gekomen Nederlanden te bewerkstelligen. De
aanteekeningen van den graaf hierover wor*
den in het vorsteMjke archief te Dettmold
bewaard.
De Reformatie had in dien tijd
grooten invloed. Ook de graven van Lippe
waren tot het protestantisme overgegaan.
Simon de Zesde maakte in zijn jeugd
een godsdiensstrijd miee. Hij vertoefde te
Parijs voor zijn ontwikkeling en maakte
den Bartholomieusnacht mee. Op lateren leef
tijd was het aan zijn bezonnenheid te dan*
ken, dat de opstand in Lemgo, nadat de
Gereformeerde leer officieel was ingevoerd,
zonder bloedvergieten verliep.
Simon de Zevende» zijn zoon, wordt be*
schouwd als de stamvader van het geslacht
Lippe*Detmold.
In 1789 werden de vorsten verheven tot
„Fürst zur Lippe." Er ontstonden 2 grafe*
lijke zijtakken: Lippe*Biesterfeld en Lippe*
Weissenfeld. Een der Lippensche graven,
Simon Heinrich, was gehuwd met de Ne»*
derlandsche 'burggravin Amalie zu Donna
Souvereine vrouw van Vianen' en Ameide,
erfburggravin van Utrecht. De heerlijkheid
Vianen kwam in het bbzit van het Lippen*
sche huis. Hun zoon Friedrich Adolf
kwam te Leiden en werd bekend met deil
Prins van Oranje. Bij: de verdediging van
Oranje tegen de Franschendie het Rynland
waren binnengevallen, bood Friedrich Adolf
aan Oranje hulp.
Het zou ons te ver voeren, alles uit de
grafelijke takken der Lippensche familie te
beschrijven. Genoegzaam' blijkt, dat de Lippi*
sche geschiedenis zich meermalen met de
Nederlandsche vermengd.
Kort gezegd, maakte de revolutiegolf in
1918, welke bij het einde van den wereld*
oorlog over Duitschland ging en met het
Keizerrijk ook alle koninkrijken en vorsten*
dommen wegvaagde aan het eigenlijke Lippia
sche Bestuur een einde. Graf Ernst, die in
1905 op den troon kwam, woonde in het
slot Obercassel. De latere vorst Leopold
en zijn broeder Prins Bernhard werden daar
ook geboren. Deze Bernhard is de vader
van de verloofde van onze Prinses, welke
gehuwd was met Gravin Cramm*Crieven.
Zij hadden groote bezittingen in Woynowo
waar zij een stil, gelukkig familieleven lei»
den. Hun beide zoons de prinsen Benno
en Aschwin werden te Jena geboren.
i
De oude Prins Bernhard is in 1934 ge*
storven. Hij heeft nog het geluk gesmaakt
zijn beide zoons te zien opgroeien en zich
een pl^ts in de maatschappij zien verwerven
door eigen bekwaamheid.
De moeder van den Prins is thans 53
jaren oud.
H.M. de Koningin verwelkomde haar dochter en den Prins
aan den ingang van het Paleis Noordeinde.
