PRESTO CHQ.WEEKBLADopGED.GDOnDSIAG voÖRDlZUID-HOLtinZECUWSCIIE CILAHDEn Gemengd Nieuws 9e Jaargang WOENSDAG 12 AUGUSTUS 1956 No. 761 g „Devaluatie" ZEEPPOEDER WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „OIN Z E EILANDEN" 18e JAARGANG ist-l 18- I aanvragen en -aanbiedingen van 1-6 regels 80 et.; Boek-aaa- 1 N.V. UitgeVerSmaatSChappij «EilandeH-llieUWS Ir. M. B. SMITS De Ned. Herv. Synode. Voornaamste inhoud Advertentie-prijs 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienst-1 UITGAVE VAN ■--,-, kondiging 10 cent per regel Contracten belangrijk lager Gevestigd te JVHddelharnis - Prins Hendri^istr. 122 C. Giro 167930 - Postbox 8 Tel. 17 Abonnements-prljs 85 cent per 3 maanden bij vooruitbetaling. VerschQnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week. Afzonderlijke nummers 5 cent. Buitenland 8 gulden per jaar DOOR HOOFO DER LANDBOUWSCHOOL i— TE SOMMELSDUK IV. 6. Hurende ondernemers. De hurende ondernemers heüben aanvan<= kelSjk voordeel van devaluatie. Immers de productenprijzen stijlgen het eerst en pas daarna volgen de loonen. Hier' bij komt dat gepacht is öp basis van de oude goudwaarde van den gulden, zoodat aanvankelijk de pachtsom Hj' de stijging der prijzen ten achter blijft, indien althans geen moMele pachtovereenkomst is gesloten. Bij winkeliers en andere zakenmenschen in gehuurde gebouwen hestaat een overeen^' komstig voordeel, omdat voorraden op oude basis zïjn ingekocht en schulden in oude guldens zïjn aangegaan en met nieuwe kunnen worden voldaan, terwSjil de waren duurder Worden. Na «enigen tijd echter vervallen die voor' deelen door de aanjjassing van loonen en huren en inkoopsprijzen aan de nieuwe Wasis. We kunnen dus zeggen, dat deze groep een tijdelijk voordeel verkrijgt door deva' luatie. 7. De Staat. De Staat verkeert ongeveer in 't zelfde ge« val als de groep der belaste eigenaars en hu' rende ondernemers. Immers wordt de rente van oude staatsschuld en de aflossing be' taald met een geringere goudwaarde dan voor de devaluatie, omdat het aantal guldens gelijk blijft. Hiertegenover staat, dat de belastingop' btengst in nieuwe guldens toeneemt doordat het algemeene volksinkomen in die guldens uitgedrukt toeneemt. De finantieele positie van den Staat wordt dus krachtiger. Doch dit gesdhiedt niet door een verdee' ling der lasten overeenkomstig de draag' kracht, maar door de kapitaalheffing van hendie den Staat hebtven geholpen door hun geld aan den Staat te leenen. In ons theoretisch geval van de gesloten maatschappij zou door het grootere guldens bedrag der belastingoiplbiengst misschien tijdeijk btelastingverlaging mogelijk zijln, die natuurlijk' ieder ttn goede zou komen. Maar dit zou voor de verliezende groepen toch niet opwegen tegen hun derving van inkomsten en kapitaalverlies. Resumeerend komen We dus voor de ge' sloten maatschappij tot de volgende con' olusie's 1. Devaluatie heeft geen invloed op de vrije eigenaars. 2. Devaluatie verbetert de positie blijvend van: belaste eigenaars en van den Staat. 3. Ze verbetert tijdelijk de positie van hurende ondernemers. 4. Ze vermindert tijdelijk de positie van Loontrekkers. 5. Ze vermindert bMjvend de positie van oMigatiehouders en gepensioneerden. Deze kapitaalsverschuivingen, indien nood' zakelijk, worden veroorzaakt niet door allen gezamenKjk volgens draagkracht op te leg' gen lasten, maar door kapitaalsheffingen van een willekeurig deel der bevolking. II. We leven echter niet in een gesloten maatschappijl, maar in een maatschappij, die door allerlei banden met het buitenland verbonden is en verbonden moet zijn. Wij in ons land moeten groote hoeveel' heden goederen uit het b^uitenland betrek' ken, omdat ons land idie niet bezit. Ik wil er slechts enkele noemen om ieder een idéé te geven in welke mate w5j' van het buiten' land afhankelijk zijn. Wij hebben in 't geheel geenmetalen en metaalertsen in ons land (ijzer, staal, koper, tin, zink, lood, etc); katoen, jute en sisalvezels, petroleum, benzine, smeeroliën, kalizouten en fosfaten, koffie, thee, cacao, en tallooze andere trO' pische voedingsmiddelen, rubber, guttapercha, terpentijn, harsen, enz. Wij kunnen slechts een deel voortbirengen van: onze wol, onze tarwe,'ons hout, enz. enz. En nu bedoel ik nog maar alleen datgene wat wij noodig hebben voor on? eigen ge' btuik. Er bestaat echter daarnaast nog een groote Wehoefte aan producten voor onze industrie. Ik iwil hier even blij stilstaan omdat hierover in landbouwkringen dikwiijls misverstand bfestaat. Men is zoo Uoht geneigd om de landbouw, de mijnbouw en de visscherSj' te besdiouwfen als de eigenlijke producenten en de industrie te bteschouwen als iets bijkomstigs. Inderdaad brengen de eerste drie alle grondstoffen voort, maar dat zijtn dan grondstoffen ter verwerking. Vlas is een grondstof en nog geen linnen en voor de bereiding van het vlas 'tot vezel is meer arbeid noodig dan voor de teelt ervan. Ten slotte vordert de verwerking van de vezel tot linnen nog meer arbeid en telkens neemt de waarde van het product toe. Het is door de arbeid en het intellect met het kapitaal, dat de bodem grondstoffen voortbrengt, maar eveneens door deze zelfde dat in de fabrieken aan die grondstoffen grooter waarde wordt gegeven. Wanneer nu die industrie goedkoope grondstoffen bfetrekt uit het buitenland en die hier verwerkt tot kostbaarder materiaal en dit 't z!ij hier 't ztj in 't buitenland ver' koopt, dan draagt deze industrie evengoed bij tot den rijkdom van het land als dé landbouw. Er kan dan ook nooit sprake van zijn, dat de landbouw op een meer bevoorrechte positie in dit opzicht aanspraak zou kunnen maken. Met het verschil in prijs van grond' stof en fabtókaat betalen wij een groot deel van den invoer van ons land. Toen tusschen de versdhillende landen het normale, vrije ruilverkeer nog bestond, dus nog slechts enkele jaren geleden, betrokken wiji onze grondstoffen vanWaar wij wilden en dat was, waar wiij ze 't goedkoopst fconi' den krijgen en verkochten onze waren overal heen en ondervonden daarbij practisch geen belemmering. De regel w^as nu, dat wij' onzen invoer be' taalden met onzen uitvoer en deze bestond gedeeltelijk uit landbouw^', voor een grooter deel uit industrieproducten. Ter verrekening der wederzijdsche vor' deringen moest er omrekening plaats vinden van guldens, ponden, dollars,marken enz. En dit geschiedde door alles om te rekenen in goud. Op goudbasis vond de verrekening plaats en laat ik dit er bij zeggen op goudbasis vindt die verrekening nog altijd plaats. Een enkele maal was het niet mo' gelijk onze schulden met vorderingen te vpl' doen en werd goud verscheept. Ik heb echter nog niet alles opgenjoemd, waarvan wiij: betalingen uit 't buitenland krij' gen. Twee belangfijike bronnen van in' komsten Waren en zijln nog altijd: de rente van in 't buitenland belegde kapitalen, en de scheepsvradhten van voor rekening van 't buitenland verscheepte goederen; hierbij komt dan de verdienste van het goederen en passagiersverk'eer in de groote havens van het bbitenland. Ruwweg kunnen we zeggen, dat onze ont' vangsten uit het buitenland voor een derde bestonden uit de uitvoer van land' en tuin' bouwproducten; een ander derde industrie' producten en ten slotte nog een derde van kapitaalrente en vrachten. Welke invloed heeft nu Wij: normaal ver' keer devaluatie? 1. Aanvankelijk MijVen onze prijken nog dezelfde en nog langer blijven de loonen dezelfde. Wij kunnen dus onze goederen tegen hetzelfde bedrag aan guldens blijven aanbieden. Maar het buitenland behoeft voor die guldens minder goud neer te leggen. Onze Waren zijn dus in 't buitenland goed' koop en daar ieder toen kocht. Waar het 't goedkoopst was, zou onze industrie toene' men in bedrijvigheid. Boveiidien zouden koopovereenkomsten met 't buitenland ge' sloten voor grondstoffen in voorkoop met het aantal contraCtueele guldens kunnen wor den bfetaald d.w'.z. met minder goud dan vroeger, waardoor deze bloeiperiode der industrie, echter met stij'gende binnenland' sdhe prijzen, nog iets zou Worden gerekt. Zoodra echter deze periode, die ieg 3 a 6 mnd. duren kan, voorbij is, komt de ont' goocheling. Want dan vinden alle bereke' ningen op goudbiasis plaats, ook' der nieuwe contracten. Het concurrentievermogen is ver' dwenen, de uitbreiding van 't inidustrief* ajjparaat blijkt te groot, er zijn tal van ar' beidskwesties. In 't kort we zitten in een Crisis. Het geschetste bteeld geldt zoowel vopr industrie als landbouw en scheepvaart. 2. De waarde van onze buitenlandsche bteleggingen en de daarop ontvangen rente' betalingen zijn tijdelijk en scMjInbaar ver' meerderd. Immers wanneer wij' b.v. geld hebben bte' legd in Amerik. sporen of Zuid'Amerik'aan' sohe mijhen, dan hebben Wij daarvan vroe' ger schuldbfewiij^en gekregen in de munt» eenheid dier landen. De rentebetaling vindt plaats in die munten. En zoolang die lan« den niet devalueeren krijgen we dezelfde hoeveelheid goud, maar neergeteld in een grootere hoeveelheid guldens. Omdat we echter die renten gebruiken voor betalin=> gen in 't buitenland, k'oopen we er liiets méér mee. Na eenigen tijd, wanneer nieuwe buiten" landsche aandeelen worden gekocht, moeten die in goud en dus met meer guldens wor' den betaald, waardoor ook het scljiJTibare biiigaenlandsche voordeel verdwijnt. We zouden met betrekking tot het bui' tenland alleen voordeel hebben van deva* luatie, wanneer wij groote bfedragen buiten' lan'dsch kapitaal in onze ondernemingen hadden belegd of wanneer onze Staat groote btdragen in ^et buitenland had geleend. Dit is wel het geval geweest met N.'Amerika (spoorwegen), België (industrie), Engeland en Diiitschland (oorlogssöhuld). Wij hebben het met enkele van onze grootbiedrijven en scheepvaartondernemin* gen. Vandaar dat van die zijde ook dikwijls devaluatie wordt aangeprezen. Maar ten slotte, daar Veel meer geld door ons in het buitenland is uitgezet dan er in is opgenomen, is dit voordeel voor onze gemeenschap in zijn geheel zeer gering. (Wordt vervolgd.) Ter \v"aaTsdhuWlng. Op 15 Augustus zal er te Bergen op Zoom een internationaal wielercriterium worden ge' houden. Extratreinen zullen er rijden van Vlissingen en Breda. Feestelijkheden zullen er zijn dien dag, tot zelfs 's avonds vuur' werk toe. En natuurlijk bal in alle zalen tot 12 uur 's nachts. Ziedaar, hoe de wereld weer lokt; en, dat in een tijd, waarin Gods oordeelen kennelijk öp den aardbbdem zijn. En, zullen de inwoners van het eiland Tho' len wederom luisteren naar het zoet gefluit der werelddienst? Zullen ze wederom in grooten getale zich opmaken naar de plaats der ijdelheid, zooals een paar maanden ge' leden, toens er in B. op Zoom- een circus speelde? En zullen ze wederoim laat in den nacht weer huiswaarts keeren, zoodat een gedeelte van Gods dag er wederom mee zal worden gemoeid? Och, dat men liever wandelde in de instellingen, Godes, en meer bedacht was pp eigen zieleheil. Want voorwaar, het laatste van de paden der ijdelheid zijn - wegen des doods. De Re(organisati« en de Conununisten. i De zittingen' van de Algemeene Synode der Ned. Herv. Kerk, gedurende drie "aeh' tereenvolgende weken gehouden, zijn weer achter de rug. Zij, die de verslagen met bC' langstelling volgden, moesten Ibij vernieuwing ervaren, dat de Synode meer interesse heeft voor administratieve en formeele bestuurs* zaken dan voor het geestelijk heil en de zuiverheid der kerk. Verreweg het grootste deel vanl de tij3 werd bbsteed aan, allerlei zaken, die van pndergeschikt belang zijn en het moet ons werkelijk nog verwonderen, dat dei Synode bereid was, ook nog prin' cipiëele kNvesties in behandeling te nemen. Immers, hiertoe; gaat zij ,niet dan schoor' voetend en slechts onder zware druk over. Vanaf I8I61 is haar hoogste ideaal de kerk in rust te houden. En aangezien handha' ving! dei; belijdenis de rust verstoort, heeft zij deze niet in haar program opgenomen, ofschoon het Reglement ze eischt. Om' echter krachtig naar voren komende kerkelijke aches eenigermate te sussen en voor een tijd onschadelijk te maken, heeft de Synode de gewoonte aangenomen af en toe een maatregel te nemen, die de princi' piëele zaken raakt. Zij benoemt dan een coimmissie, die leen oplossing moet voor' stellen voor het kerkelijk probleem. De studie dezer commissie ven^ één oif meer jaar; haar voorstellen worden door de Sy node aangenomen, doch het volgend jaar weer verworpen. Zij kan dan zeggen, weer iets gedaani te hebben. De kerk heeft we* derom' een paar jaar gehoopt op verbetering, doch alles blijft het oude, want bestendiging van de huidige toestand is het eenige doelbc wuste streven der Synode len daarop is haar geheele tactiek gericht. Zoo heeft de Synode in één harer laatste zittingen besloten, weer een z.g. Reorgani' satie'Commissie in te stellen, die te onder' zoeken zaï hebben, welke veranderingen in de organisatievorm' der Ned. Herv. Kerk (wenschelijk zijn. Zij toestaat uit 14 perso' nen, 5 professoren en 9 predikanten. Het leekenelement is niet vertegenwoordigd; dit behoort bij zulke gelegenheden niet tot de kerk. De theologen schijnen te meenen: de kerk dat zijn wij. In de Commissie zijn alle richtingen vertegenwoordigd, de moder' ne ds. Aris, de ethische prof. Scholten, de confe^ssioneele prof. Haitjema en de gerc formeerde ds. Woelderink zitten er broe' 'derlijk naast elkaar. Ook de laatste. Merk' waardig, dat deze man |de laatste tijd zoo gewild is ibij de andere groepen. Of dit pleit voor het gehalte van zijn Herv. Geref. beginsel, betwijfelen we sterk. We zuUen eens afwachten, met welke wonderlijke voorstellen dit gemengd gezel' schap komen zal. Nu reeds kunnen we wel zeggen,; dat wij er voor het zuivere, door Gods Woord geëischte gereformeerde kerkelijke leven niets van verwachten. Elke reorganisatie der Herv. Kerk volgens ethisch' confessioneel recept voert verder af van een reformatie naar gereformeerde conceptie. We zullen dat hier niet verder ontwikkelen, doch hopen in een artikelenserie, die we dit na' jaar zulfcn geven en waarin we de interne vraagstukken van het Hervormd kerkelijk leven uitvoerig zullen bespreken, nader op 'deze dingen in te gaan. Met groote spanning heeft heel kerkelijk Nederland afgewacht, wat de Synode zou doen met de beide communistische predi' kanten Boers en Snethlage. Verleden jaar hebben ze een vermaning gekregen, die ze rustig naast zich hebben neergelegd. Hun communistische propaganda zetten ze ijverig voort en derhalve vroeg 'men zich af, of de Synode dit nu maar zoo zou laten doorgaan. Een, zeer groot aantal adressen was ingekomen met het verzoek, aan de be* drijvigheid dezer heeren op kerkelijk erf een eind, te maken. Een commissie uit de Synode bracht rap' port uit. Zij stelde voor: 1. de zaak'Snethlage'Boers ter 'behande' ling naar een lager bestuur te ver' wijzen. 2. daarvoor het Prov. Kerkbestuur aan te wijzen. 3. een motie aan te nemen van de vol' gende inhoud: „De Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk, in haar vergadering van 1936, gevoelende haar groote verantwoorde' lijkheid in deze donkere en verwarde I tijden, spreekt als haar stellige over= tuiging uit, dat het communisme, zoo' als het zich met name in Rusland en ook elders in dergelijken geest open' baart, niet slechts toevallig, maarnood' zakelijk met een atheïstische wereld' en levensbeschouwing verbonden zijnde, met de kerkelijke bielijdenis strijdt." Van de Synodale besprekingen is zeer weinig gepubliceerd. De Synode is steeds van het standpunt uitgegaan, dat de kerk in haar geheel niet gebaat is bij openbaarheid der beraadslagingen. Dat zij daardoor alle belangstelling in kerkelijke zaken doodde, deerde haar niet. En zoo weten we alleen, dat de 2 pracadviseerende ihooglberaren prof. Korf f (modern?) en prof. De Vrijer (ethisch) als hun meening uiïspraken, dat tnen in deze zeer voorzichtig moet hande' len. De eerste was er zelfs pertinent tegen, tot tuchtoefening! over te gaan, terwijl de laatste meende, dat de twee heeren wel eens op hun verantwoordelijkheid mochten wor' den ge^^Tezen. Tenslotte kwam de Synode tot de vol» gende besluiten: 1 Met 15 tegen 4 werd het voorstel aan' genomen om een kerkelijke procedure tegen beide heeren aanhangig te maken, uitgaande van een lager bestuur, waarvoor werden aangewezen de Classicale Besturen, waar' onder zij ressorteeren. De bovenvermelde motie werd met 12 tegen 7 stemmen eveneens aangenomen. Ver' moedelijk was de stemverhouding rechts tegen links, daar in deze Synode 12 ortho' doxen en 7 -vrijzinnigen zitting hadden. De Synode heeft dus inderdaad iets ge' daan! Zij gaf bevel tot het instellen van een 'procedure en siprak daarmee uit, dat een voortdurend lijdelijkte houding onge' oorloofd zou Ajn. Intusschen zullen we moeten afwachten, hoe deze procedure ver' loopt. Dat zij ^al eindigen met ontzetting uit het ambt, is o.i. nog lang niet zeker.' Eén der heeren sehij'ht de onbeschaamdheid te btezitten, 'zijn instemming te betuigen met de Apostolische Geloofebelijdenis, zopdat het heel goed mogelijk is, dat men voor der' gelijke dingen zWichtl En dan heeft de Synode een motie aangenomen! Voorwaar een kloeke daad! Het is ook inderdaad voor haar een bbwon' derenswaardige prestatie, openlijk' uit te spreken, dat het communisme met de bte' lijdenis in strijd is. Zij heeft daarmee zidh' zelf overtroffen. Alleen is het ons niet recht duidelijk, welke beteekenis deze motie nu eigenlijk heeft. Wij meenden altijd, dat een motie aan zeker adres moet z'ijn gericht, an' ders is zij waardeloos. Zoo nioodigt de Twee* de Kamer per motie de Regeering uit, één of andere maatregel te nemen. Tot wie is deze motie nu gericht? Welk effect verwacht men ervan? Het ligt in het duister. Of heeft zij alleen AcademiscJie waarde In zooverre kan gezegd, dat zij een vooruitgang beteekent, een eerste stap op een Weg, die zeer lang is. Want hoe is de situatie? i Zijn het alleen deze twee b o 1 s j e w' i s' t i s c h e predikers, die wesderrechtelijk' in de kerk verblijven? Immers neen. Moeten ook de 50 socialistische dominé's niet aan de beurt komen en zal de Synode het volgend jaar niet een motie moeten aannemen, waarbij het socialist me in strijd wordt verklaard met de btelij' denis? Zeer zeker. Dan Zal het Synode'lid ds. Winktel, die socialist is, zelf in staat van beschuldiging moeten worden gesteld. En de n a t i o n a a 1s o 'C i a 1 i s t i s c h e predikanten als dr. Boissevain te Leiden e.a.? Zij behooren ook niet in de kerk. Een motie tegen die verderfelijke geestesstroc ming mag ook niet achterwege blijven! En dan is de Synode nog niet klaar, want dan komen de dieologische afwijkingen aan de Hoge waskracht; lage priis. nu tijdelijk 3 pakken voor 15 et. beurt. Er is dus voor de Synode werk aan de winkel. Zij zal wel weigeren, dit Conse' quent uit te voeren. En omdat zij weet, dat de eerste stap door meerdere zal moeten worden gevolgd, aarzelt z!j, die eerste te doen. Maar het zal todh moeten. Een kerk, die Communisten als ambtdragers duldt, heeft geen recht van bfestaan meer. Een kerk, die het communisme bevordert, be' vordert daardoor automatisch ook het feis' cisme en is waard, indien zij daarin vol' hardt, óf door de ééne of door de andere macht te worden weggevaagd. Ster%eval tijldeps HuiSuitzetting, Een tragjsche gebeurtenis. In de woninggroep „Meezenbïoek" ie Heerlen heeft zich tijdens een huisuitzetts ting een' sterfgeval voorgedaan, dat groote consternatie teweegbracht. Tegen den middag begonnen in het byzijn van een, deurwaarder en een paar politie' agenten eenige werklieden bij den invaliden en werkloozen mijiiwerker De B., wegens langdurige achterstand in de huurbetaling, de meubels en verderen inventaris van het huis naar buiten te dragen. De vijftigjarige vrouw van De B. was alleen thuis en lag ziek te 'bed. Later is de vrouw, naar verluidt tegen het advies van den huisdokter in, op een stoel zittend naar buiten gedragen. Daar is ?ij plotseling in elkaar gezakt en na enkele oogenblikken overleden. Het droeve voorval werd spoedig in de buurt bekend en trok terstond honderden belangstellenden, die op heftige wijze hun afkeuring over deze uitzetting te kennen gaven, Weer een sladhtoffer van, de zee Te dicht biji een pier (e water gegaan Zondagmiddag omstreeks 4 uur is te C a 11 a n t so o g de 24'jarige Melis, uit Amsterdam, die met een gezelschap uit de hoofdstad was gearriveerd om er in een ten' tenkamp zijn vacantie door te brengien, bij het baden in de zee verdronken. Het ongeval geschiedde, doordat de bader zich te dicht bij een pier te water begaf. Pogingen, om den heer Mehs te reddeii, faalden. Een an' dere heer, die zich in moeilijkheden bevond, kon behouden op het droge worden gebracht De echtgenoote van het slachtoffer vertoefde in de nabijheid, toen het ongeluk gebeurde. De heer M. was vader van een kind van een half jaar. Zijn lijk is nog niet gevonden. Armmeesteï vef4acht van fraude. Groningen, Zaterdag. De armenmeester van Beerta E. S. is op vermoeden van fraude in zijn functie ge' schorst en op last van den burgemeester gearresteerd. Over de omvang der gepleegde fraude kon de burgemeester ons hangende het on' derzoek nog niet inlichten. S. was vroeger sociaal'democratiseh Wet' houder van Beerta en verdiende als armen' meester een salaris van f 1300,—, Hoo£datiiketen: Devaluatie (vctvolg.) Dê Ned. Hervoimdie Synode. Reorganisatie en de Communisieni Zeeland: Ziekenlhuis:verpleg,in'g op Tholeii en St. Philipsland. Eenige doode^)1ke ongevallen.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1936 | | pagina 1