Ct1QWEEKBIADÖpGED.GR0nD5LAG vöÖRDlZUID-HOairiZCEUWiCHE EHAHDCn
NIEMEIJERS
EERSTE BLAD
STICHTELIJKE
OVERDENKING
8c Jaargang
ZATERDAG 4 JULI 1936
No. 750
N.V. Uitgeversmaatschappij «Eilanden-nieuws
Uit het Kijkvenster
Muziek
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „O^N Z E EILANDEN"
18e JAARGANG
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Als dwalende schapen met God
verzoend.
Geen hoofdstuk uit 't Oude Ver
bond is er, waar het hedendaag-
sche Jodendom meer mee verlegen
is, dan met Jes. 53.
Geen wonder! Want van den
gekomen Christus wil het niet we
ten. En menige uitspraak die op
den Messias ziet, weet men zóó te
verklaren, dat er een ander mee
wordt bedoeld. Doch met Jes. 53
loopt men vast. Dat is op niemand
anders toe te passen dan op den
lijdenden knecht des Heeren. Maar
daarop volgt evenwel nog geen
erkenning. Niettegenstaande de
Christus in heel Zijn lijdensweg
ten voeten uit geteekend wordt,
gaat toeh t'Jodendom in ziin vol
hardende verharding voort.
Die echter eenigermate ontdekt
wordt aan zijn vijandigen doods-
staat, mitsdien dwaalziek hart. zal
het Jodendom niet hard vallen
Want van nature zijn wij allen ge
lijk.
Hotwel hier eerst Israël voorge
steld wordt als dwalende schapen,
die om eigengekozen wegen in bal
lingschap gekomen waren, is dit
feitelijk beeld van heel de mensch-
heid. De profeet sluit zich bij,het
schuldige volk in.
Hij is hier schuldig met de schul
digen, maar ook gered met de ge
redden. Dat verklaart een kleed
des ootmoeds te hebben. Dat be
wijst geen hooggevoelige te zijn
maar in vreeze voor Gods aange
zicht te wandelen.
Wie kan zijn dwaalziekheid be
ter bezien, dan die er aan ontdekt
is, en die hoewel diep schuldig
zijnde vrede met God heeft ge
kregen op grond van Jezus' borg
stelling Immers dezen worden in
hun bondsbreuk in Adam ingeleid
Die belijden rein uit des Makers
Handen voortgekomen te zijn, maar
vrij- en moedwillig hun Schepper
en Formeerder te hebben verlaten,
en als een afgedwaald schaap steeds
verder van Hem te zijn gegaan.
Van het schaap is bekend, dat
het onder het verlaten van herder
en kudde steeds verder dwaalt en
nimmer meer uit eigen beweging
terugkeert. Zie daar, wat er met
den zondeval in 'tparadqs heeft
plaats gehad. Toen is de rcchtge-
schapene mensch, wiens vermaak
het was in vrede en zaligheid met
God te verkceren, zijn Schepper
geheel uit eigen beweging gaan
verlaten. Toen heeft hij zich ge
keerd naar zijnen weg. Dat is een
weg des doods, een weg gelijk aan
een doolhof, een weg waarvan nie
mand uit zichzelf terugkeert naar
't rechte pad.
Ook is inzonderheid van hef
Drentsche schaap bekend, dat het
onder 't dolen ten laatste gaat lig
gen. En hef moet teruggehaald
worden, zal hef weer bij den her
der komen in de goede weide.
Alzoo zien wij, 'f geen gebeurd
is in 'f paradijs met den diep ge
vallen mensch Eenmaal gedwaald,
keerf hij zich tof een eigen geko
zen weg. Die weg was het dicht
geboomte des hoïs Daarin verborg
Hij zich. Daar lag hij, bedolven
onder eigen schuld, overladen met
zonde, bedekt met eigen schande.
Naar God vragen deed hij niet.
Weenen over zonde en schuld was
er niet. Hij lag daar dood door
misdaden en zonde.
Hier komt God fusschenbeide.
De Vader, hoewel als Rechter zich
openbarende, zoekt den schuldigen
mensch in liefde weer op. Hij baal
de hem van onder hef dicht struik
en boomgewas vandaan. Hij bracht
hem zijn dwaasheid onder 'f oog.
Hij kwam hem den schuld over-
nemenden Borg te beloven, waar
op de Vader alle ongerechtigheid
zou doen aanloopen
Reeds was dit in 't verbond der
Verlossing, in den eeuwigen Vre-
deraad besloten. Daar eischte de
Vader van den Zoon, om straks
de straf te dragen, om doof wets-
vervuUing hef leven te verwerven,
ten bate van de gegevenen des
Vaders, zijnde de bruidskerk van
Christus.
In den hof van Eden kwam de
drieëenige God hef in de belofte
aan hef schuldige menschenpaar
bekend fe maken. En nu zijn alle
beloften in Christus ja en amen.
Ook deze Want Hij heeft woord
gehouden. Hij heeft vervuld, 't geen
Hij heeft toegezegd
Langs een bange lijdensweg is
Jezus van t' betere Verbond Borg
geworden. De Vader lief alle on
gerechtigheid op Golgotha op den
Christus aanloopen.
De duistere wolken van Gods
toorn en gramschap pakten zich
boven des Vaders eenigen Zoon
samen. Daar op den vloekheuvel
hebben die wolken zich ontlast.
Daar lief de gezegende Borg ten
laatste hooren: .Mijn God, Mijn
God, waarom hebt Gij Mij verla-^
fen?' God van God verlaten. Wie
kan hef begrijpen. Wie kan daf
heilig mysterie doorgronden. Daar
mag met den apostel wel van ge
zegd worden,0 diepte des rijks-
doms, beide der wijsheid en der
kennisse Gods, hoe ondoorzoekelijk
zijn Zijne oordeelen en onnaspeur
lijk Zijne wegen."
Daar is hef Eeuwige Wezen, door
Christus' offerande weer verzoend.
De beleedigde Majesteit heeft al
daar voldoening ontvangen. Chris
tus heeft daarna uitgeroepen.Hef
is volbracht". Alle ongerechtigheid
is door den Vader op Christus
uitgeloopen. De liefde des Vaders
staaf in onzen tekst op den voor
grond.
Ds. G.
Bij korte mouwen
15
Voornaamste iohojj^
niEuws
Advertentie prijs 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienst-
aanvragen en -aanbiedingen van 1—6 regels 80 et.; Boek-aan-
kondiging 10 c«nt per regel Contracten belangrijk lager
UITGAVE VAN
Gevestigd te Middelharnis - Prins Hendri'istr. 122 C. Giro 167930 Postbox 8 Tel. 17
Abonnementsprijs 85 cent per 3 maandtn bij vooruitbetaling.
Verscliijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Buitenland 8 gulden per jaar
Wij dwaalden allen als schapen, wij
keerden ons een iegelijk naar zijnen
weg; doch de Heere heeft onzer aller
ongerechtigheid op hem doen aanloos»
pen.
Jesaia 53 6.
I.
(Wordt vervolgd.)
Ter waarschuwing.
Er zijn in ons laiid nog tal van menschen
die van den val van den gulden heil ver«
wachten. Hoe men zoo dwaas kan/ wezen
om van het knoeien met geld heil te ver»
wachten vermogen we niet te begrijpen.
Het Belgische blad de Standaard schrijft
dienaangaande het volgende.
Dat de devaluisten er hun voordeel mee
mogen doen.
Het blad schrijft dan waarvan we een en
ander spatieeren. „Men mag; intusschen de
oogen niet sluiten voor de groote gevaren
die het land bedreigend er katil niet meer
aan worden getwijfeld, een bittere misnoegd»
heid stijgt op uit de diepste lagen der be»
volking. En het is misschien de eerste maal
dat handelaars en andere middenstanders
een opvallende solidariteit betuigen met de
stakers, dat een bedienden staking zoo, uiti^
gebreid was, dat een staking zooveel goed»
keuring vond. Dit alles geeft te denken,.
De roes, de begoodieliingsin, de bluf van de
zoogezegde oeconomisdie hernieuwing zijn
voorbij; de waan van de voondeeligje devas
luatie is ingestort, wij staan voor Wlat voor«
zien werd: een harde bittiere wejfcelijkheid.
En opnieuw dreigt zich dit alles fe wreken
óp de bewinddragende partijen: men heeft
arbeiders en bedienden een harden winter
doen doormaken onder hypnose van een
sdhijnweivaart door de tripartite en hare
oeconomische herlevingspolitiek gebracht. De
hypnose is ten einde, de bevolking is wak,,
ker en bewust en maakt onmeedoogende
verwaten aan allen die haar hebben willen
wijsmaken dat het land gered was. Arbei»
ders, bedienden en ook vele beidrijlfsleiders
komen verarmd uit het avontuur. De chlo=
roform werkt niet mee». Dat is iemand die
de devaluatie heeft meegemaakt. Hij noemt
ze een roes, begoocheling, bluf en waan eif
constateert dat de waan van de voordeelige
devaluatie is ingestort. Hy vergelijkt de
devaluatie met dhloroform en constateert dat
verarming van velen het gevolg er van is
geweest. Inderdaad, daar is iemand aan bet
woord, die devaluatie heeft meegemaakt.
Hij is ingewijd. Commentaar is overbodig'.
Dat alle voorstanders van devaluatie er ken»
nis van nemen en er hun voordeel mee
mogen doen.
en lage hals behoort een mooie bruine
huid, want een blanke huid verbrandt door
de zon. Uw gelaat, hals en armen worden
snel natuurlijk bruin, indien U deze bij fiets
tochten en bij verblijf in de zon inwrijft
met AMlLDA-zonnebruinciême
Flacon 90 et. Tube 60 et Doos 50 en 25 c*.
Hervormde commun!stis(aie
predikanten.
Bij vele godsdienstige en wijsgeerige rich»
tingen, die in de Ned. Herv. Kerk gevon»
den worden, is sedert eenige tijd ook de
communistische gekomen. Ben tweetal pre»
dikanfen, die de naam van Dienaren des
Woords onwaardiglijk dragen en hun ambt
tot een aanfluiting maken, zijn aanhangers
geworden van bet Russische bolsjewisme
en noemen zich vrienden der Sovjet»Unie.
Met name de thans alom bekende Dr.
Snethlage voert ijverig propaganda voor de
communistische theorie en practijk, die de
scherpste tegenstelling vormt met het Bij»
belsch Christendom en als doel stelt de
volkomen vernietiging van godsdienst en
kerk.
Het behoeft niet te verwonderen, dat het
blijven staan in het ambt van predikant
der Hervormde Kerk door deze twee hee»
ren allerwegen groote ontsteinming en erge»
nis wekt. Groofer moet evenwel, dunkt'
ons, de verontwaardiging j.j'«i over de meer
dan schandelijke houding d«er Synode, die
ondanks het feit, dat deze lieeren' commu»
nisten in duidelijk conflict zijin met de be»
lijdenis en de grondslag der kerk, ze rus»
tig hun gang laat gaan en bet verleden
jaar met verder kon brengen dan tot een
zachte vermaning, die de Sovjets^heeren na»
tuurlijk voor kennisgeving aannnamen. De
aanbidders van het dogma der leervrijheid
jmeenden niet verder te kunnen en te mo»
gen gaan en schijnen niet te beseffen, dat
zij! door hun lijd'eUjke houding medewer»
ken aan de bolsjewiseering van de kerk
en van ons volksleven met al de ram|p*
zalige gevolgen, daaraan verbonden. Zoo
schijnen deze Synodale moderne en efliische
theologen (en de confessioneele zijn niet
veel beter) niet te beseffen, dat. tuchtoefe»
ning tot zelfbehoud der kerk gebiedend
noodzakelijk is.
Ofschoon wij over 'het algemeen nimmer
groote bewonderaars zijjn geweest van de
kerkelijke politiek, door het Hoofdbestuur
van de Gcref. Bond onder leiding van
Ds. van Grieken gevoerd, omdat deze zich
steeds hee^.!; gekenmerkt door grootje slap»
heid, zoowel wat 'het Gereformeerd kerke»
lijk beginsel betreft als inzake de houding,
aangenomen tegenover de Synodale Organi»
satie, kunnen we thans onze instemming
betuigen met hef door genoemd hoofd»
bestuur aan de Algemeene Synode gezon»
den adres, waarin het bij de Synode er
sterk op aandringt, de predikanten Dr.
Snethlage en Ds. Boers, indien zij in hun
dwaalleer en noodlottige 'propaganda voor
de Sovjef»Regeering blijven volharden, uit
hun ambt te ontzetten. Teredht zegt dit
laldres, dat het wel niet alleen deze twee
predikanten zijn, welke afwijken van de
leer ,die naar art. 11 van het vAlgemeeij
Reglement door de kerkelijke Besturen moet
wórden gehandhaafd, maar dat de kerkelijke
procedure, die tegen hen is ingezet, ook
zal moeten worden doorgezet.
Op de verleden week Woensdag overal
gehouden Classicale vergaderingen is ook
deze zaak aan de orde gesteld. Vóór het
adres van de Geref. Bond spraken zich uit
de classes Amersfoort, Bommel (Geld.), Dok»
kum, Dordrecht, Harderwijk, Kampen, Mep»
pel, Nijmegen, Tiel en Utrecht. Onder de
classes, die tegenstemden, was de classis,
Amsterdam, die vermaande wijsheid en lief»
de te betrachten!! En van enkele andere
classes lezen we, dat het adres in 'tgeiheel
niet in behandeling is geweest; die 'hebben
het zeker te druk gehad met de onbenul»
lige reglementswijzigingen, die de Synode
aan de orde heeft gesteld. Tot onze ver»
wondering was daarbij ook de classis Brielle,
waaronder Flakkee ressorteert. We vinden
het jammer, dat vanuit deze classis niet
een scherp protest is uitgegaan tegen bet com
nninistisch gewroet, zelfs door dorainé's in
de kerk, die toch geroepen is tot verkon»
diging van het zuivere Evangelie en daarvan
alleen. Moge de Synode zoo wijs zijn,
dat iij deze zomer de Russische 'heeren .bui»
ten de deur aet.
Zomeirwarmte en Wereldgewoel. De
Negus in Geneve. De Oosterling bes
spot. Klapzaken in Indië. De
Zending.
Ondanks de ingetreden zomerw'armte, gaat
alle gewoel in de wereld door. De Negus
van Abessynië is naar Geneve getogen om
zijn goed recht fe bepleiten en ziedaar, nau»
welijks doet hij in de vergadering ziijn mond
open, of de Italianen beginnen te fluiten;
zij probeeren hem het spreken onmogelijk
te maken. Dit is de meest onwellevende be»
handeling,' die men iemand kan. aandoen.
Door fluiten of schreeuwen den ander be»
letten op ordelijke wijte aan hef woord te
komei; ,het wijst op eigen zwakheid van
argumenten; het is een methode, die in de
achterbuurten nog maar weinig voorkomt.
Den Negus moet deze bejegening wel ver»
bazen ,ja diep verwonden. De man van
het Oosten krijgt hier een vreemden indruk
van de beschaving van den Westerling. De
Oosterling voelt fijn aan. De meeste fouten,
door blanken Hijvoorbeeld in Indië bfegaan,
zijn een gevolg van het niet begrljlpen van
het inheemsche eergevoel. Bekend is dan
ook ,dat ziij ,die laag op den Inlander neer»
zien en_meenen, daf een kleurling voor geen
beïeediging vatbaar is, zoo zelfs, dat men
hem gerust een klap of slag mag toedienen,
zulk een bïuui optreden dikwïjls met den
dood moeten bëkoo'pen. Elke ervaren In»
discfaman zal het U zeggen: sla een inlander
nooit! Voor de Rechtbank kent men dezie
zaken als „klap»zaken."
Het is jammer, dat die waarschuwing nog
gegeven moet warden. Zeker, men kan den
Javaan, den koelie, niet geheel doorgron»
den, Maar wat zou het? Men heeft in hem
met een geheel ander ras, met een geheel
andere levensbeschouwing van doen. Het
Evangelielicht dringt in het Oosten nog
maar spaarz'amelïjk door. De volle openba»
ring van Gods Raad ,die immers den ménsdh
zijn Iplaats jegens God doet kennen, is den
Javaan, in het algemeen genomen, vreemd
gebleven. Zijn bijgeloof, zijn berusten in
een noodlot, zijn buigen voor de onheilen,
Welke zijn goden over hem brengen, voeren
t»t een geheel andere levenshouding dan Hij
hen ,die den invloed van de prediking van
Gods Woord ondergaan. Over alle Wester»
sche volken is het licht des Evangelie's ver»
rezen en al is hef, dat steeds meerderen tot
een modern heidendom terugkeeren, zoo is
todh de invloed van het belijden, uit den
bloeitijd der Kerk, den volkeren van het
Westen tot rijken zegen geweest.
Xafen wij zoo het oog over onze wereld»
kaart gaan, dan z'ijn geheele landen, uitge»
strekte gebieden aan te wijden, waar alles
nog in het heidendom verzonken ligt, waar
het geklank des Woords nimmer werd ver»
nomen. En ook daar leven mensdhen, sdhep''
selen Gods, wien een eeuwigheid wacht.
Ook daar eischt het onverbiddelijk recht
Gods Zijn geschonden deugdenljeeld van
den mensch terug. Voor welke groote vraag:»
stukken zien wij ons hier geplaatst! Wij
worden er stil van. Want wie heeft den zin
des Heeren gekend en wie is Zijn raadsman
geweest? En tot ons, wien het aanbod van
genade zoo doorloopend gebracht wórdt,
tot ons komt de siprake des Apostels: en gij,
hoedanigen behoordet gij te zijn in heiligen
wandel en Godzaligheid!
Het is dan ook volkomen verklaarbaar,
dat de Kerk des Heeren er naar streeft, van
den iiijfcdom des Evangelie's onder de hei*
denen uit te 'dragen: Uw Koninkrijkkome!
D&t is een l>ede, die nooit zal o'phouden
zoolang deze bedeeling staat.
Jammer, dat niet alle zending den toets
der critiek kan doorstaan, velen die uitgaan,
djta niet dragers eener zuivere belijdenis.
Ik laat zelfs terzijde den zendingsijver der
Roomschen. Maar onder waf zich als Prote»
stant aandient, is veel wat moet worden
afgewezen.
Toen Waarnemer met een man, van
wereldsch karakter, sprak over het onbe»
hoorlijke van aijn wereldschen wandel, on»
der meer uitkomend in aijn liefde tot dan»
sen, toen luidde het wederwoord: „Wel,
wat moet ik er todh van denken, als ik
naar Indië reis, dMist de zendeling aan
boord evenzbo goed als ik".
En roo is alle zendeling m'ij: nog niet
evenveel waard.
Maar onmiskenbaar is het de roeping
der Kerk mede te werken aan de verbreid
ding van de boodsdhap des heils. Waar
men dat naar den eisch des Woords on»
der neemt, daar zijn Wij geroepen het te
steunen. De zaligmakende genade Gods, die
den zondaar verrijkt, ontsteekt in hem den
vlam der liefde om ook anderen tot dezen
rijkdom te brengen uitdeelers van de
menigerlei genade Gods.
Het schijnt niet geëigend in deie zomer»
sdhe dagen over zending te sohnijiven; en
het bjlct meer een onderwterip voor de
winteravonden. Toch is dat maar sdhijb.
Ik ben men theeleui, zegiDora,
maar hoe kan hei ook anders
mei:
Want hoeveel vacantie men ook neme en
hoe men zidh in den arbeid tot het hoog
noodige bepaalt: de vraagstukken blijven
er liggen. We vinden ze alle weer terug
zoo wij ze achterlieten, indien al niet m^
tusschen nog ingewikkelder geworden.
Ook de nood des lands- en der duizenden
werkloozen blijft roepen. Daarover een
volgende maal nog iets.'
WAARNEMER,
Ontstaan en ontwikkeling der Evangelisdie
Kerkzang.
De Duitsche reUgieuse kwusi in de 17e eeuw.
Behalve de in het vorige artikel genoemde
comiponisten van de Luthetaansdhe koralen
z'ijn er nog verschillende te noemen, zooals
Selle, Neander, e.a. Hun werken zïjii in di^
verse koraalboeken terug te vinden, b.v. in
hef Darmstadter Gesangbudh en Meininger
Gesangbuch.
Naast de uitbreiding van literatuur voor
de gemeentez'ang is de 17e eeuw van groote
beteekenis geweest voor de ontwikkeling der
kerkelijke kunst, dus het andere muzikale
gezichtspunt der Luthersche eeredienst. Reeds
is gezegd dat beide categoriën zich' naast
elkander, ontplooiend, tO'ch een wisselwerk
vertoonen. Hieronder gaan we na hoe in
de 17e eeuw de kerkelijke koorvormen zich
ontplooiden. Een groot onderscheid met de
raorafgaande eeuw is reeds, dat een instru"
mentale begeleiding werd toegepast niet als
vroeger, een aantal instrumenten die de koor
Jjarfijen, wanneer deze zwak bezet wiaren,
moesten ondersteunen, maar een zelfstandige
begeleiding.
Waren dit aanvankelijk alken het cymbalo
(voorlooper der piano) en het orgel, al sipóe
UIT HET KIJKVENSTER: De negus te
Geneve.
Waarschuwing tegen devaluatie Hervorm»
de Ccmmunistische predikanten.
Muziek: De Duitsche ce^ligieuz'e kunst iti
de 17e «eww.
Binjieniandsch Overzichts Noodweeir b&v*ü
ons land De Qrkkselhe Peirs over Ne»
derland.
Buitenland: De N^{us te Geneve. {lijl
wordt in de Volkenbonids^'zitii'nig; door Ua:
lianen uitgefloten.
Uit Ouddopp: Afscheid Ds. Fop^eoidi
Doopsgezind Predikant.
- i«--t»-:
Eerste Ringyergadering van de Hervormde
Knapenyereen. op bet eiland» g{eho«den te
Middelharnis.
Gemeenteraad Sommelsdijk (discussie a/fa.'
sluitiB® Waterleiding.)
Zeeland: Gemeenteraad te St. Annaland
Bruinisse: Zilveren Jubil«um G^meenie^sec^
retaris (Ze Blad) Benoeming nieuwe BjU!»
gemeest Sint Maartenswiflik Pla^t^eliyik nieuws
