CHQ.WEEKBLADopGED.GQ0nD5IAG voÖDDcZUID-HOLLiriZEEUWSCIIE EILAnDEM
Rechtzaken
8e Jaarjjanö
WOENSDAG 17 JUNI 1936
No. 745
N.V. Uitgeversmaatschappij „Eilanden-nieuws"
WAARIN SEDERT 1 NOVEMB ER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „OIN Z E EI LANDEN"
18e JAARGANG
PALESTINA EN DE
JODEN.
Eenige aanteekeaiagen over de
af«cheiding fe Oud Vossemeer
Officieele Crisis-publicaties.
nu tijdelijk 3 pakken voor 15 et.
Voornaamste inhoud
Advertentie prijs 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienst-
aanvragen eo -aanbiedingen van 1—6 regels 80 et.; Boek-aan-
Icondiging 10 cant per regel Contracten belangrijk lager
UITGAVE VAN
Gevestigd te Middelharnls - Prins Hendri^str. 122 C. Giro 167930 Postbox 8 Tel. 17
Abonnements-prljs 85 cent per 3 maanden bij vooruitbetaling.
Verschijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Buitenland 8 gulden per jaar
I.
Gelijk reeds zoo vele malen in de ge«
schiedenis staat ook thans het Joodsdhe volk
wederom in het centrum der wereldbelang''
stelling, eenerdjids door de vervolgingen,
waaronder het met name in Duitsdhland te
lijden heeft, anderzïjids door de gebeurtenis*
sen, die zich sedert een paar maanden af*
spelen in Palestina. Geen dag gaiat er voor»»
«iij, of vfi '^'Zen van bloedige 'bbtsingen tus*
schen Arabieren en Joden en reeds tien^
tallen Joden lieten in deze sdiermutselin"
gen en aaiivallen het leven. Zoo heeft het
Joodsdhe volk nergens rust; bbiten het land
der vaderen "wordt het nu hier, dan daar
opgejaagd, vervolgd en verdreven en ook
in Palestina zelf vinden de Joden geen
woonplaats, die hun waarborg biedt van
rust en veiligheid. De troebelen in dit
land, die maar steeds voortduren, geven
on.s thans aanleiding, in enkele artikelen
voor onze lezers uiteen te zetten, hoe deze
botsingen te verklaren zijn en welke his*
torische feiten hebben medege'werkt aan het
ontstaan van de huidige toestand.
Palestina is sledhts een klein landje. In
de tijd der Israëlietische koningen, toen het
Overjordaansche land er ook bij hoorde,
waar twee en een halve stam woonde, w'as
het nog kleiner dan Nederland. Ons land is
33.000 km2 groot, Palestina met Trans*
Jordanië ruim 29.000 km2, dus ongeveer
als België. Het eigenlijke Kanaan, gelegen
tusschen de Middellandsdhe Zee en de Jor*
daan, vormde daarvan slechts twee derde
deel. Hieruit blijkt, dat men zich meestal
een verkeerde, voorstelling maakt van de
grootte van het land; de afstanden zijn bè*
trekkel'ijk gering en de reizen ,tusschen de
uit de Bijbel bekende plaatsen duurden
slechts kort: Jeruzalem en Bethlehem b.v.
lagen maar twee uren van elkaar en de ver*
schillende plaatsen in Galilea, die ons in
het Nieuwte Testament worden genoemd,
Zooals Nazareth, Kana, Sunem, waren ook
slechts op enkele uren gaans van elkaar ge*
legen. Daarbij kwam, dat versdhillende ge*
deelten van het land zeer dun of in 't ge*
heel niet btvolkt Waren; men denke slechts
aan de woestijn van Judea. Ook is nooit
het geheele land door de^ Israëlieten ver*
overd: de Filistijnen en de Phoeniciërs
bleven steeds de kuststreek bezet houden.
Op dit kleine stuk' land kswam bSj de Ter*
overing van Kanaan door Joiua al dadelïjk
een bevolking van ongeveer 3 millioen zie*
len, welke in de-^tSjd van koning David
waarschijnlijk is aangegro,eid tjo't 5 a 6 mil*'
lioen. Het land Was dus z'eer dicht bevolkt.
Om op zulk een klein stuk gronds zulk
een talrijke bevolking te voeden, was het
wel noodig, dat het land zeer vruchtbaar
was. De Schrift zegt ons dan ook, dat
het was een land, vloeiende van melk en
honing en de ongeWijde Romeinsdhe en
Joodsche schrijvers bevestigen dit. Het Ie*
verde ruimschoots voldoende op, om het
volk van Israel te kunnen voeden.
Het huidige Palestina is lang niet ioo
vruchtbaar meer. Sedert het 'bloeiüijldperk
onder David en Salomo zijn er heel wat
stormen over het land gegaan. In de tijd der
Koningsii hebtien herhaalde oorlogen het
geteisttrd meermalen werden de bewoners
weggevoerd, die uit het Tienstamtaenrijk
door de Assyriërs en die uit Juda door
Nebucadnez'ar, den koning van Babel. Gedu*
rende de Joodsche oorlog tegen de Romei*
nen werd het door de laatsten stelselmatig
verwoest. Arabieren en Egyptenaren, Kruis*
vaarders en Mooren hebben in latere eeuwen
het hun.ie bijgedïagen tot de vernieling van
bet land. En ten slotte draagt het eeuwen*
lange wanbestuur der Turken niet in de
laatste plaats de schuld van de droevige
hedendaagsche toestanden. De bodem is
sdhandeBjk verwaarloosd; en dit was juist
voor Palestina) noodlottig, omdat dit een
land is, dat een intensieve bearbeiidtng
noodig heeft. De kalkrotsen zïjin bedekt
met een laag kleiachtige grond', die goed
bewerkt wordende, vruchtbaar is, doüh be*
veiUgd moet worden tegen wegspoeling in
de' regentijd, terwijl vele landerijlen in de
droge tijd kunstmatig besproeid moeten wor*
den. Dit alles is eeuwenlang nagelaten. In*
dien echter met noeste vBjit de bodemcul*
tuur wordt ter hand genomen en het
gebeurt reeds op menige plaats en de
verstopte bronnen en moerassige vijvers
worden gereinigd,' de modderpoelen droog*
gelegd, de afwateringsknalen hersteld, flin*
ke werkkrachten worden geplaatst en ge*
zorgd voor persoonlijke veiligheid, dan zal
ongetwijfeld de oude vruchtbaarheid weer
terugkeeren.
Zooals de geschiedenis is van het land,
is ook' die van het volk. Er is schier geen
volk op aarde met zXilk een veelbewogen
historie. Reeds ongeveer 26 eeuwen ligt het
uit elkaar. In 586 voor Chr. voerde Nebu*
cadnezar de Joden in ballingsdhap naar
Babel. Ook na het verlof van Cyrus (Kores)
bleven velen in het vreemde land en of*
schoon zijl Zerubbabel, Ezra en Nehemia
steunden met gaven, verlangden z'ij zelve
toclh niet naar de erve der vaderen. Het na*
exilische Jodendom komt in de eeuwen
voor Christus' geboorte achtereenvolgens on*
der Alexander den Groote, de Egyptische
en Syrische Koningen om tenslotte in het
jaar 63 voor Chr. te komen onder de heer*
schapipiij der Romeinen. In de Joodsche
oorlog werd Jeruzalem verwoest en kwa*
men méér dan één millioen Joden om het
leven. Toen keizer Hadrianus in 132 na
Chr. besloot een nieuwe stad met een tem*
pel van Jupiter te stidhten op de heilige
plaats, brak een opstand uit onder den
valsdhcn Messias Bar*Coc!hba, die na 3
jaren in bloed werd gesmoord. De Joden
mochten de nieuwe stad Aelia Caipitolina
niet betreden en van die tlijd dateertde
omzwerving van het Joodsdhe volk over
de aarde en wordt het verstrooid over alle
werelddeelen. Wij! vinden het vooral in
Rusland, Polen, Diuitsdhland, Spanje en
Roemenië, meest in de groote steden, wo*
nende in hun eigen wijken, de ghetto's. In
de tijü der Kruistochten werden velen hun*
ner vermoord door de Roomsche Kruisvaar*
ders, welke meenden een Gode welgevallig
werk te verrichten. Zijl gingen Palestina ver*
overen, niet Voor de Joden, doch voor de
Christenen. De Jodenhaat was juist toen
zeer groot en progroms waren aan de orde
van de dag. Zonder burgerrechten leefden
de Joden als paria's een a]part leven, be*
staande van de handel, daar het uitoefenen
van een handwerk hun verboden Was. De
verwerving op de duur van Palestina mis*
lukte, daar de Kruistochten door gebrek*
kige militaire organisatie en onderlinge ver*
deeldheid der aanvoerders een fiasco werden.
Maar Mji de orthodoxe Joden bleef het
verlangen groot om nog eens de vervulling
der profetie te bfeleven. En sedert eeuwen
reeds klinkt op het Joodsche Paasdhfeest
de roep- Het volgend jaar te Jeruzalem.
Man dacht er echter toen nog niet aan een
onafhankelijke Joodsdhe staat te stidhten.
Geloovig moest men wachten op de ver*
vulling van Gods beloften; al het andere
pogen om den Joden hun vaderland terug
te geven, besdhouwde men en besdhou*
wen vele geloovige Joden nu nog als
zbndig menschenwerk en een vooruitloopen
op Gods bestel. Wel vluchtten sommigen
naar Palestina en gingen vooral in de 18e
en, 19e.. eeuw wel püde Joden erheen ,om' in,
de grond der vaderen begraven te worden,
doch dit aantal bleef zeer gering. Eerst
het laatst der vorige eeuw zag een stelsel*
matige trek naar het heüige land, vooral
onder de invloed van het Zionisme.
(Wordt vervolgd.)
GODDELOOZEN'ACTIE.
Naar de teekenen der tijden te oordeelen
is de groote afval gekomen.
De verlating van God neemt steeds toe.
Met kradht Wordt de Godloos'heid, los
van God, gepropageerd.
Met toenemende haat en vijandschap te*
gen den God van hemel en aarde.
In alle landen vindt men reeds bonden
van „Goddelooien." i
Ook in ons land. En vrij mag projpaganda
Worden gemaakt. Dat is nu de vrucht van
de revolutionaire vrijheid. Van de neutrale
Staatsidee, helaas als topjpunt van Chris*
telijke wijsheid door de groote Christelijke
partijen vereerd.
De „Goddeloozen" roeren zidh geweldig.
In Rusland, maar ook schier in alle landen.
Dit jaar was er met Pasdhen een internatio*
naai Goddeloozen congres te Praag. Rus*
land is het centrum van waaruit de propa*
ganda wordt gevoerd.
In 1935 zijn vanuit Rusland, door den
Centralen Raad der Goddeloozen meer dan
11 millioen boeken en tïjdsdhriften, in de
voornaamste Europeesdhe en Aziatische talen
gedrukt, ook in het Nederlandsch, over de
wereld verzonden.
Grootendeels werd deze Goddeloozen lec*
tuur kosteloos verstrekt.
Los wil men zijn van God. Maar dan
vervalt men tot afgodendienst.
In Rusland heeft men afgodische ver*
eering voor het lijk van Lenin.
In Duitschland vereert men de oude
afgoden Wodan en Baldur.
In Oosteni<ijk volgt men dat voorbeeld.
Ook in Hongarije neemt men zijn toevlucht
tot oude heidensche afgoden.
De naamgeving geschiedt daar inheidensch
symbool en in Duitschland kondigt men bïj'
de geboorte van kinderen deze aan als hei*
den en heidin.
't Zij.n wel vreeselijke tfijden. Booze tijiden.
De hoogverlichte en beschaafde mensdh keert
zidh van God af om te verzinken in don*
keren nacht van het heidendom. De landen
en volken maken zich gereed voor het
oordeel.
Bittere vijandschap tegen God en Zijn
Woord En toch, madhteloos is hun Woeden.
De Heere zal het laatste Woord spreken.
Hun hoogmoed en trotschheid birekén.
In het woeden der volken Wordt ver*
vuld 'het Woord der Profetie.
Gelukkig die daarop hun betrouwen mo*
gen stellen.
Zij zullen niet beschaamd Worden. Ook
in de donkerste tijden niet.
8.
Het ligt buiten het bestek om op het
geschrift in te gaan, nochtans zullen enkele
Jjunten ter zake dienende, en om inzicht
te geven in de t\yeede periode der afsdhei*
ding worden aangestipt.
In 1844 kocht 'Van Hiele een huis en
trad in November van genoemd jaar in het
huwelijk.
Naast het metselaarsbedrij'f opende hij
aan zijn woning een winkel.
Reed: toen was hij volgens het dagboek
ernstig zoekende.
Vreemd doel daarom de mededeeling aan
dat hij eerst na iijn benoeming en in func*
tietreding als diaken, dus begin 1850, in
overleg met zijn echtgenoote besloot op
Zondag in den winkel niet meer te ver*
koopen.
Een briefje werd geschreven en op Zon*
dag voor de ruiten geplaatst.
Dit gaf eenige beroering. Want koopers
konden onverrichterzake terug, de mare
ging dat Jan van Hiele vroom geworden
was, hetgeen eenige beweging voor de Wo*
ning veroorzaakte.
Verder blijkt dat hij 's Zondagsavonds
veel naar de oefening ging, waar nog al
onderscheidene menschen kwamen, en ook,
dat de vraag ging rij'zen of Mjl nog langer
de huichelaar zou spelen om met Gods
volk te verkeeren.
Hieruit volgt dus, dat de afgescheidenen
nog regelmatig vergaderden, een plaats wordt
niet genoemd. j
Hij bleef echter de oefeningen bez'oeken
en begon zich er meer toe aangetrokken te
gevoelen, maar hij' was diaken van de Her*
vormde Kerk, en dit gaf niet het noodige
vertrouwen, de vergaderden waren „inbün*
dianen" (sic).
Van Hiele naderde de tweesprong en
schrijft: „daar kwam Dominé Sterkenbiirg
„noch eens lezen bij Kooiman, dat was de
tweede maal in 1850; daar ging ik met
„mijn vrouw den gansdhen dag naar toe;
„dat btagt veel onwaardiging Mj mïjin Ker*
„keraad en ook niet minder bij' D(iominé)
„Versiprille."
Uit deze mededeeling lezen we dus, dat
de groep na overlijden van J. F. de Later
contact had verkregen met Ds. B. Sterken*
burg van Oosterland.
Bijeengekomen werd bij Jan Kooijman,
veerman, wiens naam in de vergadering
van 26 April 1838 als lidmaat was door*
gehaald.
Vergaderd is dan in de oude veermans*
woning welke aan de Westzijde van de inrit
naar de veerpont buitendijks gestaan heeft
op den z.g. Vlooienberg, welk .^jerceel in
1896 is gesloopt.
Niet direct werd doof van Hiele ihet'
tatellakei'i doorgesneden, lang duurde het
niet, ontslag werd aangevraagd.
Van Hiele deelt mede, dat de week
daarop Sterkcnburg kwam-, die beproeven
zou een gemeente te stichten.
Op een bepaalden avond kwam men bij
elkaar, in het dagboek is aangeteekend
„Ik en mijn vrouw, ik met zijn twaalven,,
„na het samezijn geopend te hebben door
„gebed, gaf zooveel rekenschap van zijn
„begeerten, zoodat allen tegenwoordig zijnde
„personen, eenstemmend Waren vhoe klein
„het hoopje was."
Voorgangers werden gekozen, C. Gunst
als ouderling, een oude bekende dus, en
J. V. Hiele als diaken, terwijl bevestiging
dien Zondagavond plaats had.
Voortaan zijn de godsdienstoefeningen ge*
houden in een vertrek Wij Hendrik Lind*
hout, die 30 April 1837 uitgetreden was,
in den blindenhoek, de Klomlpenkerk ge*
naamd.
Een bijzondere benaming was dit niet,
ook elders trof men de z'.g. klompenkerkjes
aan.
Het perceel in den Blindenhoek', een één*
kamerswoning, nabij het gemeentehuis, is
thans plaatselijk genummerd, wijk A, no. 17.
Zoolang daar godsdienstoefeningen gehou*
den zijn, werd de gemeente bediend door
Ds. Sterkenburg, die ook nog een of tWee*
maal gepreel^t heeft in een kamer Mj Jan
Kooij'm.an. f
De eerste keer zlijn van Jan Kooijman
een paar kinderen gedoopt, hetgeen nogal
toeloop veroorzaakte en wel zoodanig dat
velen niet in de kamer konden en buiten
moesten blijven.
Het kind van Van Hiele, geboren 21 Ja*
nuari 1851 moest ook gedoopt worden,
evenwel door de belangstelling was de toe*
gang afgesloten.
De doopeling moest van den Zeedijk
door een raam overgegeven worden, en
ging van hand tot hand naar den predikant.
Het klompenkerkje bij Eindhout voldeed
niet, was te klein en in het voorjaar van
1851 werd een stukje grond gekocht voor
zestig gulden, en wel door J. v. Hiele, L;.
Soetens, L. Aarnoudse en Anth, Gunst,
landbouwer op de Duivekeet.
De bedoeling was om op dien grond een
kerkje te bouwen.
Alvorens op dit punt in te gaan, zullen
we eerst nagaan in hoeverre de uittreding
van J. V. Hiele en de werkzaamheid van
Ds. Sterkenburg van invloed geweest kan
rijn op den groei van de gemeente.
(Wordt vervolgd.)
Afname Varfee,ns Afyot d^ Regwring.
De Minister van Landbouw en Visscherij
heeft besloten, de Nederlandsche Veehoude*
rijcentrale in de gelegenheid te stellen tot
steun aan de te lage varkensprijzen varkens
af te nemen. Het ligt in de bedoeling door
dezen maatnegel de varkenspr'ij'zen tot een
minimumprijs van ongeveer 18 cent per
pond levend op te voeren. Zeer binnenkort
zal nader bekend gemaakt wordeii onder
welke voorwaarden en tegen welke prijzen
de Nederlandsche Veehouderij centrale deze
varkens zal afnemen.
Protest tegiein het uit de tnatkt
nemein van varkens.
Het hoofdbestuur van den Ned. Bond van
varkenshandelaren heeft zich telegrafsich ge*
wend tot de ministers van landbouw en vis*
scherij en van sociale zaken met het drin*
gende verzoek geen gevolg te geven aan
eventueele plannen om via de veehouderij*
centrale opnieuw varkens over te nemen
voor inbhkking of invriezing. Volgens het
hoofdbestuur van idezen "bond kan de
vleeschvoorziening voor werkloozen op een*
voudige en minder dure wijze plaats vinden.
Steunvergocding Erwten.
De Nederlandsche AkkerbouWCentrale
maakt bekend, dat de steunvergoeding voor
groene erwten en sdhokkererWten, gedena*
tureerd in het tijdvak van 31 Mei tot en
met 6 Juni 1936 voor de kwaliteitsklassen
B, C en D respectievelijk f 4,20, f 3,70 en
f 3.20 per 100 kg zal bedragen.
's Gravenhage, 12 Juni 1936.
KANTONGERECHT SOMMELSDIJK
Zitting van Vrijdag 12 Juni.
M. V. P. te MiddelhamiiS, vertegenwoor*
di^ door Mr. den Hollander staat terecht,
inzake het niet hebben van een vergunning
tot het behouden van een uiijweg.
In de stukken is volgens de ambt. O.M.
een noodlottige vergissing geslopen, door
wijziging' kadaster is een fout gemaakt, met
het kadastrale no.
Vrijgesproken daar de tenlastelegging niet
is bewezen.
J. V., landbouwer te Melissant, heeft per
rijwiel en "zijn zoon met paard en Wagen van,
den oprit aan de Schenkeldijk gebruik ge*
maakt zonder daartoe gerechtigd te z5ün.
Dit is een uitgestelde zaak. Verdachtp
meent als gebruiker van grond in de Wou*
trinapolder geredhtigd te iijn van deze op*
rit gebruik te maken.
De ambt. O.M., bewijst het tegendeel,
de heer A. van Beek heeft jaren geleden
dien oprit doen aanleggen om de weg
naar zijn land aanmerkelijk te bekorten.
Met de polder is toen overeengekomen
dat voor andere gebruikers vergunning noo*
dig is, tegen betaling van' gedeelte onder*
boudskosten, van de polder in overleg met
van Beek.
Verdachte heeft enkele jaren van de oprit
gebruik gemaakt en de kosten aan v. B.
betaald maar is nu daar mede opgehouden.
Uitspraak 2x3 gld. boete of 2 x 2 da?=
gen hechtenis.
I. Gr., niet verschenen, kolenhandelaar te
Sommelsdijk, heeft zijn hondenkar doen ge*
bruiken zonder dat deze was voorzien van
drinkbak en ligplank.
Na getuigenverhoor volgt vrijspraak van
de tenlastelegging.
A. Fr., te Stellendam, staat terecht inzake
overtreding vuurwapenwet.
Verdachte zou een automatisch pistool heb
ben afgeleverd aan Joh. de J.
Als getuige wordt gehoord Joh. de J.,
momenteel gedetineerd in het huis van be*
waring.
Getuige geeft de volgende uiteenzetting!
Ik heb het pistool in Rotterdam gekocht
voor V. L.
V. L. heeft het later aan 11 gegeven.
T. heeft het weer teruggegeven aan v. L.
Toen is het bij mij 'op het straatjje terug*
gegooid en heb ik het aan de politie af*
gegeven.
Deze zaak wordt aangehouden tot 14
Aug.
De ambt. O.M. ziet dan af, van het
hooren van get. Joh. de J.
J. V. V., gereden zonder rij* en nummer*
bewijs, wordt 2 maanden aangehouden voor
getuigenverhoor.
Joh. B.,- M. D., Jad. K., J. K., P. U eö
H. ,S., hebben op de Kaai te Oude Toflge
een dusdanige plaats ingenomen dat zij
het verkeer in gevaar brachten.
Verdachten verklaren dat ziji gewoon langS
het heintje stonden en nooit geen waarschu*
wig gekregen hadden.
De ambt. O.M. vindt de overtreditlg niet
zoo ernstig, maar in Jiet belang vari het ver*
keer is het noodzakelijk dat de bepaling
uit de gemeenteverordening wordt nageleefd.
Worden allen veroordeeld tot betaling van
f 1.— boete of 1 d. h.
HooMartjkel: Palestina »n de Joden.
Drjestar: Goddeloozeinsactie.
Kantongerecht Sommiejsidijfe.
Raadsverslag; Stellendam.
Zeeland: Raadsverslag, Bruinisse De af»
scheiding te Oud Vossemeer. Vervolg.
Plaatselijk Nieuws eiland Tholen.
Land:: en Tuinbouw: De Coloradoskevert
Landbouw=crisisberidhten: Afname, varkeods
door ld© Regeering. E^n protest van de Ned.
Bond van Varkenshandelaren.
Bestudeering wetkloosheidssvraagstuk op
Flakkee. i
Gemengd Nièuws.
