CmWEEKfiLADÖpGED.GR0nD5LAG vöÖRÖlZUID-HOLLEÏiZEEUWSCIIC EHAMDEn
8e ïaargané
WOENSDAG 20 MEI 1936
No. 738
N.V. Uitgeversmaatschappij „Eilanden-nieuws"
Buitenland
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „O^N Z E EILANDEN" - 18e JAARGANG
De Schoolstrijd te
Waddinxveen.
De Bijbel op de Openbare
School.
ITALIË WENSCHT VREDE.
Officieele Crïsis-publicaties.
Zegt U dai wèl, zegt Dora,
betere bestaat niei voor die
Eekeiul de óeóée üt aUepei/zeH
i
Voornaamste inhoad
Advertentie-prijs 20 cent per regel. Reclames 40ct.Dienst-
aanvragen en -aanbiedingen van 1—6 regels 80 et.; Boek-aan-
kundiging 10 cent per regel Contracten belangrijk lager
UlTGAVhi-VAN
Gevestigd te Mlddelharnis - Prins Hendri'sstr. 122 C. Giro 167930 Postbox 8 Tel. 17
Abonnements-prijs 85 cent per 3 maandtn bij vooruitbetaling.
Verschijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Buitet^land 8 gulden per jaar
III.
In ons tweede artikel vermeldden we de
rol, die Mr. Hangelbroek in deze schools
zaak heeft gespeeld. Zijn ingrijpen, dat
practisch neerkwam op een kras&e tegen*
werking van de Hervormde schoolstichting,
was ongemotiveerd en met name tegenover
Ds. Vroegindeweij zeer onbillijk. Het school»
hoofd, dat het advies gevraagd had, heeft
aan Mr. Hangelbroek precies verteld, hoe
het hiermee gegaan is en meende, dat deze
geen reden had om Ds. Vr. van misleiding
etc. te betichten. Tevens machtigde dit hoofd
Ds. Vr. ter vergadering ziijner schoolver*
eeniging een verklaring voor te lezen, waar»'
in hij van elke blaam werd gezuiverd. De
vergadering nam daarop een motie aan, waar
in zij haar verontwaardiging uitsprak over
de beschuldigingen van Mr. Hangelbroek
en waarin deze verzocht werd deze in het
openbaar in te trekken. Dit is, voorzoover
ons bekend, tot op heden niet gebeurd.
De zaak stond er nu zóö voor: Op de
beide Chr. Nat. Scholen gingen nog een
300 kinderen van Hervormde ouders, die
in overgroote meerderheid ze daar niet wil*
den houden, gezien de behandeling, die ze
van het Bestuur hadden ondervonden. Men
nam zich daarom voor deze kinderen tijde*
lijk naar de Openbare School te sturen,
niet zoozeer om' ze te gebruiken voor de
stichtingslijst, dan wel omdat de verhoudin*
gen dit eigenlijk heel moeilijk maakten. Het
was echter dubieus, of men deze kinde*
ren zou meerekenen voor de stichting. De
jurisprudentie wees wel in deze richting,
doch het recht is tegenwoordig zeer onder*
hevig aan subjectieve beoordeeling uit hoof*
de van de financiën en een misschien lange
administratieve procedure, die ook verloren
kon worden, leek te groote risico. Het was
ook niet noodig, al deze kinderen „in de
vuurlinie" te brengen. Ben twintigtal, dat
reeds op de Openbare School ging, werd
opgegeven voor de Herv. School; de 40
nieuwelingen, die 1 Mei voor 'teerst naar
school moesten en die anders naar de Chr.
School gegaan waren mochten natuurlijk
ook meetellen en indien de school niet voor
1 Mei 1937 kan worden geopend, waarop
toch geen kans is, gezien de lange duur
van schoolstichfingsprocedures, komen er al*
licht nog een 40 bij, die dan naar school
kunnen, zoodat men de „reserves," d.z.
de leerlingen, die thans de Chr. Scholen
bezoeken, in 't geheel niet noodig heeft.
Toch wilden de meeste ouders hun kin*
deren niet meer naar de z.g. nationale
scholen zenden. Bij' de aanmelding tot in
schrijving op de Openbare Scholen werden
behalve 63 kinderen van voorstanders der
Op. School en 42 kinderen van Hervorm*
den, die voor 'teerst naar school moesten,
ook 165 anderen opgegeven, die van de
Chr. Scholen zouden overkomen, in totaal
dus 270 kinderen. Op de Openbare Scholen
was vanzelf geen plaats voor al deze leer*
lingen, ook geen leerkrachten en leermid*
delen. Deze plotselinge massale overkomst,
zooals wel weinig in de geschiedenis van
ons schoolwezen zal zijn voorgekomen, stel*
de het Openbaar Onderwijs dus voor groote
moeilijkheden. Er moest gezorgd worden
voor al wat tot het onderwijs aan deze
kinderen noodig was, terwijl men wist, dat
het slechts tijdelijk was. B. en W. deelden
mede, dat er slechts plaats was voor 64
kinderen. Zij legden alle ouders van kinde*
ren, die overkwamen, een stuk voor, waarin
deze moesten verklaren, dat het hun bedoe*
ling was, de kinderen bij voortduur op de
Openbare School te houden en niet te be*
stemmen voor de te stichten Hervormde
school. Het eischen dezer verklaring vond
geen steun in de wet en de ouders wei*
gerden dan ook terecht te teekenen en zich
vast te leggen. B. en W. namen zich nu
voor, deze kinderen te doen plaatsen op
Openbare scholen in de omliggende gemeens
ten.
Inderdaad was de positie zoowel van de
Hervormde ouders als van het Gemeente*
bestuur moeilijk. De eersten konden bezwaar
lijk hun kinderen laten op scholen, welker
bestuur hen als onderworpenen en Gibeo*
nieten beschouwde, terwijl anderzijds het
Gemeentebestuur voor groote uitgaven kwam
te staan voor korte tijd. Er werd derhalve
naar een bevredigende oplossing gezocht,
waaraan ook de Inspecteur van het L.O.
in de inspectie Gouda medewerkte. Een
conferentie werd gehouden op het gemeen*
tehuis. Het resultaat daarvan was, dat ds.
Vroegindeweij op zich nam, zijn leden voor
te stellen, de kinderen, die reeds op de Chr.
scholen gingen, daar te laten tot de nieuwe
Hervormde school geopend wordt. Hij deed
dit, omdat hij inzag, dat het voor het Ge*
meentebestuur onmogelijk was, te zorgen
voor schoolruimte etc. en omdat hij het
beter achtte de zaak niet te forceeren en
geen noodelooze moeite, kosten en wrijving
te veroorzaken; bovendien kon hij rustig
en kalm de verdere loop der dingen af*
>vacht€n.
Zoo zlijn nu miet 1 Mei zoo goed als alle
kinderen op de Chr. Scholen gebleven.
Slechts een 20*tal is naar de Hervormde
School in Boskoop gegaan en 4 naar de
Openbare. Alleen de eerstelingen zlijn óf ge*
plaatst op de Openbare School (18) óf loo*
pen nog thuis, wachtende op toelating. In
dezen wordt van het Gemeentebestuur net
zoo weinig medewerking ondervonden, als
de wet maar eenigszins toelaat. Intusschen
wordt de sdhoolstichting zelve krachtig ter
hand genomen en het laat zich aanzien, dat
(dit wat de wettelijke vereischten betreft,
vlot van stapel zal loopen.
Uit het verloop der gebeurtenissen blijkt
intusschen weer, dat wanneer er een Her*
vormde school gesticht moet worden, alles
tegen is. Ook in Waddinxveen is dit zoo. De
linkerzijde ziet er een nieuwe slag in voor
de Openbare School en zooWel de Tele*
graaf als de Voorwaarts publiceerden enkele
malen bittere en de laatste ook hatelijke ar*
tikeleri tegen Ds. Vroegindeweij. De Gere*
formeerden, die hun macht zien onder*
gaan, verzetten zich even sCherip en stellen
hun gansche organisatorische en politieke
machinerie in actie om de hegemonie over
de Hervormden te behouden. Ook in het
Gemeentebestuur zullen ze hun domineeren
de invloed weten aan te wenden ten bate
van eigen groep. Toch zal dit alles niet
baten. De Hervormden strijden voor hun be*
ginsel en voor hun recht. Bovendien kan
aan een school, die met 300 leerlingen be*
gint, het bestaansrecht niet worden ontzegd.
Vermeerdering van het aantal scholen komt
er ook niet, want de ééne „nationale" school
komt geheel en de ander gedeeltelijk leeg,
globaal genomen althans. Geld behoeft het
de gemeente dus ook niet te kosten. Het
ligt er dus dik op, dat alle tegenstand slechts
voortkomt uit vrees voor verzVakking der
machtspositie.
Natuurlijk poogt de tegenstander hetstre*
ven der Hervormden verdacht te maken. Zoo
weet de „Voorwaarts" te vertellen, dat Ds.
Vroegindeweij evenals zijn familie behoort
tot de politieke groep*Visscher en dat deze
Hervormden, die zich van de A.*R. partij
hebben afgescheiden, overal eigen scholen
willen stichten. Waddinxveen moet dan de
eerste zijn en Harderwijk, waar men ook
bezig is een Herv. School te stichten^
nummer twee! Het spreekt vanzelf, dat het
Toode blad geheel de plank mis is en kerk
en politiek verwart. Het is niet de groep*
Visscher, die scholen sticht, dodh het zijn
de Hervormd*GereÉormeerden als kerkelijk*
godsdienstige groep, die dit doen en reeds
op vele iplaatsen gedaan hebben. Evenmin
als er scholen gesticht zijn door de Staatk.
Geref. partij, doch wel door de Geref. ge*
meenten, evenmin doet de politieke partij*
Visscher zulks. In Waddinxveen werken
aan deze schoolstichting Anti*Rev. Her*
vormden, Staatk. Gereformeerden, Chr. His*
torischen, Herv. Staatspartijers en „Vissche*
rianen" broederlijk samen. Alleen kan toe*
gegeven worden, dat de beweging*Visscher,
die de emancipatie der Hervormden op po*
litiek gebied op haar program heeft, door
haar stimuleerende actie de Herv. Gerefor*
meerden ook op schoolgebied bewust maakt.
En hiermede hebben wij in hoofdtrekken
den strijd in Waddinxveen geschetst, Zooals
die tot dusver verloopen is. Wij' hoj^en,
dat het aan Ds. Vroegindeweij en zijn mede*
standers gelukken moge, met Gods hulp
de zaak tot een goed einde te brengen, op*
dat ook in die gemeente de Hervormde
ouders hun kinderen onderv/ijs kunnen doen
geven, dat in overeenstemming is met hun
godsdienstig btginsel.
V.
De Bijbel op de Openbare Sdhool zonder
meer in te voeren is een onbegonnen werk.
Veel za^ dan moeten veranderd, inzonder*
heid wat de gezindheid der Openbare onder*
Wijzers aangaat. Belijden van en erken*
ning van s' Heeren Woord als het onveran*
derüjk Woord des Heeren ons en onie kin*
deren tot zaligheid gegeven is toch wel eisch
die aan de onderwijzers moet worden ge*
steld.
Gelooven in s' Heeren Woord, minder
kan het toch niet.
Andeis zijn di gevaren groot, dat spot en
verguizing over 's Heeren Woord wordt
uitgestort. Daar mogen de voorstanders wel
rekening mee houden. Anders gaat het zoo*
als het ging op een der doripen uit onze
omgeving. Een Christelijke school zou wor*
den opgericht. Om dat te voorkomen ging
men Bijbellezen op de Openbare Sdiool in*
voeren. Een der desbetreffende onderwijzters
gat commentaar. Maar welke? Een sdhande*
Hjke omlaaghaling van 's Heeren Woord. Dat
is mede het gevaar dat zich opdoet bij den
roep om den Bijbel te brengen oip de
Openbare Sdhool.
Ja ,het geval is niet af te doen, al acht
men zooals de socialist G. van Veen schrijft
het Volkspetitionnement van 1878 als voor
deien tijd geschreven.
Hij schrijft in het ochtendblad van 7 Janu*
ari van het Algemeen Handelsblad als volgt:
„Een lezeres van „Het Handelsblad", die
mijn bemoeiingen inzake bijbelkennis op de
Openbare School met warme sympathie volgt,
stuurt me bij Wijie van Nieuwjaarsgeschenk
uit haar familiearchief een afschrift van
het beroemde petitionnement van 1878,
waarin aan Koning Willem III werd ge*
smeekt zijn handteekening aan de gerucht*
makende wet op het lager onderwijs van dat
jaar te ontiiouden. Bij het doorlezen van
dit smeekschrift treffen mij (G. van Veen)
enkele zinnen.
„Thans is zulk een "School met den Bij*
bel" in letterlijken zin een weelde, die al*
leen de met goederen bedeelden zidh voor
hun kroost veroorloven kunnen óf wel een
aalmoes, aan behoeftige kinderen door an*
derer milddadigheid verstrekt. Zijn de zeer
talrijke ouders van die kinderen der open*
bare School, die geenerlei contact meer
hebben met de kerken, maar in wie opnieuw
het gevoel Is ontwaakt dat het om allerlei
reden niet geoorloofd is hun kinderen in
een volledig ignorantisme te doen wegzin*
ken, niet in gelijke positie geraakt? „De ou*
ders van zes van mijn leerlingen," meldde
een van mijn correspondenten, „hadden reeds
door middel van privaatles in dit onderwijs
voorzien," Heel mooi. Maar wie kan ziCh
in een tijd als deze zulk een uitgaaf ver*
oorloven? De onbemiddelde zeker niet. En,
^Is men dan toch wil, dat de kinderen deze
dingen leeren, dan is pien genoodzaakt als
aalmoes van de kerken of van de bijzondere
scholen te aanvaarden datgene waarop men
geen recht kan doen gelden krachtens" zijn
beginsel.
,;En het is zoo ook Uwe Majesteit weet
het dat op vele doiipen de Bijbel nog
wel tersluiks op de openbare scholen geduld
Wordt ,maar geduld op een wijze, die dat
Heilige Woord onwaardig is, en door Wets*
ontduiking allerminst met de hoogheid van
Uw wettelijk gezag strookt."
„Het behoeft toch aan de voet eens troons,
waarop Oranje de souvNreiniteit draagt, geen
herinnering, hoe in dat Woord van God
de kracht van de volkeren der Hervorming,
de steun van "het gezag, de zenuw der con*
sciëntievrijheid én de hefboom tot nationale
veer'tc'racat ligt.'
Tot zoover de passage uit het Volk'sipe*
titionnement waarover de heer van Veen
verder opmerkt: „Tien jaren geleden zou*
den deze woorden den meesten van ons,
vrijzinnigen, nog Weinig gezegd hebben. Wat
hebbei we sedert veel geleerd! De woor*
den van het petitionnement konden voor
dezei tijd geschreven zijn, zoo actueel zijn
ze geworden, Eeginselverdieping en beginsel*
versterking, door ons volk door middel van
meerdere kennis van den Bijbel tot bezin*
ning op Bijbelsche principia terug te voeren,
is bij' uitstek opgave van dezen tijd gewor*
den, die zidh door een veelsoortig Filisti>
nisme ziet bedreigd."
Tot zoover deze socialistisdhe paedagoog.
Hij' zegt, „wat hebben we veel geleerd." Nu
dat schijnt ons niet veel bijzonders. Tot in*
zicht komen, dat de Bijbel bïj veel literaire
producten het inzicht verhelderd, nu dat is
een sober resultaat van Vijftig jaar Bijr»
belloos onderwijs. Beginselverdieping en be*
ginselversterking! Maar hoe? Uit vrees mo*
gelijk voor fascisme. In den zin van een
socialistische opvoedkunde tot meer nationaal
gevoel aankweeken. 't Heeft er allen schijn
van. Maar voor zulk werk is de Bijbel niet
gegeven. Om een richtsnoer te zijn voor het
leven. Om daaruit de kennis te putten
van 's menschen toestand en den weg te
leeren kennen om met God verzoend te
worden. Om als een zuurdeeg 't gansdhe
leven te doorzuren en in dienst van God te
stellen. Met deze beginselverdieping heeft
die van het socialisme en communisme niets
te maken. Die willen den Bijbel inedhtelijk
Werk laten doen in dienst van de algemeenje
ontwikkeling, waarbij men socialist en Com*
munist kan blijven. Maar dat is de Bijbel
profarieeren.
(Wordt vervolgd.)
Tegen veïscheitpi^j» van die sancties.
Niemand ter wereld,- zoo verklaarde de
duoe aan een jourMüst ^van het Fransche
blad „Le Matin," moi,^ eraan twijfelen
dat het Italiaansch'" v^S>r. thans niets an*
ders dan den vrt vHjscht. Het heeft
dit noodig oni' het i M'> MfV-Voltooide werk
te bestendigen, r ji fe^liaarische volk
wenscht den vre; ';«-* ik zal al mijn
krachten in het w;^"»!!-, ;«fcilen om hem te
handhaven, maar vAnnfix-^ men zou trach*
ten ons de vruchte^i, fri ontrukken van
een overwinning, die w."j ten koste van
zooveel offers hebban '■i^haald, zal men
ons gereed vinden om ons met al onze
krachten hiertegen te verweren.
Mussolini kwam verder met kracht op
tegen de critiek, die wordt uitgeoefend op
de maatregelen, door de Italianen, in
Abessinië genomen en protesteerde heftig
tegen het handhaven der sanctiemaatrege,,
len. Ik Deklaag me thans niet over die
sanctie*maatregelen, die het Italiaansche volk
weliswaar gegalvaniseerd hebben,, maar die
ons niet hebben kunnen beletten een vol*
ledige overwinning te behalen en een Ita*
Haansch keizerrijk tei stichten. Abessinië is
thans onherroepelijk Italiaansch grondgebied.
De „menschlievende" actie!
Mussolini ging voort met den nadruk
te leggen op hef menschlievende (sic!) ka*
rakter van de Italiaanscheiactüe. «Hoe is
het mogelijk," zoo zeide hij. „dat het Fran
sche volk, dat toch zoo intelligent is, dit niet
begrijpt. Binnenkort zullen in Frankrijk man
nen aan het bewind komen, die zich
altijd het handhaven van den vrede tot
doel nebben gesteld. Ik twijfel er derhalve
niet aan, dat ze zullen begitmnen met ons
mtt rust te laten. Ik heb volkomen vertrou*
wen in hen."
Toen de vertegenwoordiger van de Ma*
tin Mussolini herinnerde aan zijn woor*
den, die hij) in September van het vorige
jaar heeft uitgesproken, n.l. dat müitaire
sancties het gevaar met zich meebrengen,
dat de heele kaart van Europa zal worden
herzien, zeide Mussolini
„Hetgeen ik toen over de militaire sane*
ties zeide, zeg ik thans met betrekking
tot een mogelijke verscherping der oeco*
nomische sancties. Dit is onherroepelijk mijn
laatste woord. Herhaalt het tegenover de
geheele wereld. Dit is het laatste woord
van een volk, dat wenschen heeft ge*
koesterd tot het vormen van een keizer*
rijk, hetgeen het, wanneer dit noodig zal
blijken met al zijn krachten zal verdedigen!"
DE NEGUS NAAR GENEVE.
Volgens berichten uit Ankara heeft de
Abessiniscfae zaakgelastigde aldaar een spe*
ciale mededeeling ontvangen van den negus,
waarin hij er van op de hoogte wordt ge*
steld, dat keizer Haile Selassie begin Juni
naar Geneve zal gaan om daar in persoon
de zaak van Abessinië te bepleiten en de
Volkenbondsdebatten te volgen.
SCHATTING OOGST GERST
EN VELDBOONEN.
's*Gravenhage, 14 Mei 1936.
De Nederlandsche Akkerbouw Centrale
maakt bekend, dat voor telers van gerst en
veldboonen, die niet meer dan 1 ha daarvan
verbouwen, een regeling is getroffen. Waar
bij zij de opbrengst door de Landbouw*Cri*
sis*Organisatie kunnen doen vaststellen door
schatting te velde.
Indien de teler geen bezwaren indient te*
gen den uitslag der taxatie, zal, in geval aan
de gestelde eischen is voldaan, de steunuit*
keering worden gebaseerd op de bij deze
taxatie vastgestelde opbrengst.
In geval de teler bezwaar maakt tegen de
taxatie, zal de steunuitkeering worden geba*
seerd op de opbrengst bij dorschcontróle
vastgesteld. De kosten van deze controle
worden in de gevallen, bij de desbetreffende
reglementen bepaald, ten laste van den teler
gebracht.
Zij', die van deze regeling willen gebruik
maken,, moeten vóór 1 Juni a.s. een aan*
vrage om taxatie indienen bij de Landbouw*
CrisissOrganisatie, waaronder zij ressortee*
ren.
STEUN OP DRUIVEN.
VGravenhage, 16 Mei 1936.
De Nederlandsche Groenten* en Fruit*
centrale maakt bekend, dat maatregelen in
voorbereiding zijn, die een verbetering van
de kwaliteit der aangevoerde druiven be*
oogen. Deze maatregelen zijn:
le. alle druiven, die niet aan de kwali*
teitsvoorschriften voldoen, zullen als afwij*
kend moeten worden geveild en zullen niet
voor een eventueeleri steun in aanmerking
komen;
2e. de eventueele toeslag zal niet meer
worden uitgekeerd op alle aangevoerde drui*
ven, maar beperkt worden tot een maxima*
le hoeveelheid, berekend naar een oogst van
80 kg. per strekkende roede of 2.7 kg.
M2 bodemoppervlakte;
3e. verder zullen alle aangevoerde drui*
ven moeten bijdragen tot vorming van een
fonds, dat op: dezelfde basis als de steun
zal worden verrekend; (met dien verstande,
dat de bijdrage van de hoeveelheid, die de
kweeker méér oogst dan hem is toegewezen,
ten goede zal komen aan de per oppervlakte
vastgestelde hoeveelheden.)
prijs.
Het is duidelijk,, dat door dit samenstel
van maatregelen een oogst van méér dan
80 kg. per strekkende roede of 2.7 kg. per
M2 voor <fen kweeker een nadeel zal betee*
kenen.
Den druivenkweekers wordt in hun eigen
belang aangeraden, met deze maatregelen
reeds nu bij het krenten der druiven reke»
ning te houden.
's*Gravenhage, 16 Mei l93é.
Naar men zich zal herinneren heeft dé
Minister van Landbouw en Visscherij on*
langs op desbetreffend dringend verdoek
van de bloembollenkweekers een bedrag
van f500.000.ter beschikking van het
Bloembollensurplusfonds gesteld ten einde
deze stichting in staat te stellen by' de uitibe*
taling van de bij haar ingeleverde vroege
tulpen de voor deze gestelde minimumprijs*
zen zoo dicht mogelijk te benaderen. BHji'
kens verschillende, dezei; dagen in de pers
verschenen uitingen wordt de indruk gewekt,
alsof de Minister genegen zou zijn nog veri*
dere bedragen voor dit doel beschikbaar tê
stellen.
Van bevoegde zijde wordt echter medesi
gedeeld, dat belanghebbenden in geen geval
op een beschikbaarstelling van verdere bei*
dragen kunnen rekenen-
Bestrijding van de groene luis.
De Rijkstuiribiouwconsulent voor de teelten
op den vollen grond Ir. D'. Kers Hin. te
Naaldwijk deelt mede:
Op de bladeren der fruitbbomen komt
reeds groene luis voor. Zij zuigen het sap uit
de bladeren waardoor deze omkrullen. De
luizen vermenigvuldigen zich snel. Bestrij*
ding is noodzakelijk. Een goed uitgevoerde
bespuiting met een zeep*nicotineoplóssxng
werkt prachtig. De oplossing wordt als volgt
klaargemaakt
2 kg .zachte zeep oplossen in 5 liter heet
water; deze zeepoplossing bij 95 liter wa*
ter gieten; vervolgens, toevoegen 100 gram
is: 1 ons nicotine 98.0/0. Na flink omroe*
ren is de spuitvloeistof gereed.
Aanvragen Kalvefniesiv6rgu,tw)^ngein.
De Landbouw*Crisis*Organisa,tie voor Zuid
Holland maakt bekend^ dat aanvragen tot
het in voorraad houden van mestkalveren
binnen 5 weken, nadat de betreffende kalve*
ren zijn geboren, in haar bezit moeten
zijn, anders mogen die vergunningen niet
door haar worden afgegeven.
De Schoolstrijd te Waddinxveen. (Slot.)
De Bijbel op de Openbare SchooL
Buitenland: Italië wenscht vrede,
Officieele Crisis^Publicatiesu
Ingezonden stuk over! de winfcelsluiting te
Middelharnis (Pag^ 4.)
Gemeenteraden te Nieuwe Tongp, Bruinisse
en Ooltgensplaat.
Gemengde Berichte^. i 'M
