CmWEEKBIADÓpGED.GROril)lSIAG vöÖRDlZUID-IIOLLEnZEEU^^ EltAHDEn
V.Z, „CHOCOLA"
EERSTE BLAD
STICHTELIJKE
OVERDENKING
8e Jaargang
ZATERDAG 11 APRIL 1956
No. 728
N.V. Uitgeversmaatschappij ^Eilanden-nieuws**
Goede Vrijdag.
Uit het Kijkvenster
Muziek
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 O P G E N O M E^N HET BLAD „0;N Z E EILANDEN"
18e JAARGANG
Baimiiiiiiniinitniiiiiiiiiiiniiiiiiniimniniinnniiimu
i |i^ Door invallende Paasch- 1
I dagen zal ons Blad D.V. a-s. i
I Woensdag NIET verschenen. 1
S Redactie. 1
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
De kruiswoorden ¥ertolken aller
eerst een nameloos zondewee.
Wie ze door het Goddelqk on
derwijs van den Heiligen Geest mag
verstaan, leert inblikken in den af
grond van eigen verlorenhtid.
Het eerste kruiswoord voor de
vijanden verkondigt de verblind
heid der zonde.
Dé v^anden wisten niet wat zij
deden, toen zq den Zone Gods
nagelden aan het kruis. Indien zQ
het geweten hadden, zij zouden
den Heere der heerlijkheid niet
gekruisigd hebben.
Geli^'k de Filistijnen Simson de
oogen hebben uitgegraven, zoo
heeft de vorst der duisternis onze
oogen verblind. Ziende zien wij
niet.
Hebt gij dien afgrond van uw
zondeverblindheid reeds leeren
kennen, waarin wortelt ook onze
verwerping van den Christus Gods
l 1
Hef tweede kruiswoord tot den
eenen moordenaar predikt de ver
woesting der zonde.
De twee moordenaars aan het
kruis bevestigen de ontzaggelQke
waarheid, dat wg het beeld Gods
verloren hebben en dragen het
beeld van den menschcnmoorde-
naar en zijne werken doen.
Hebt gij dien afgrond leeren
kennen, dat alle zaden van zonden
liggen in ons hart, dat gij tot alles
in staaf zijf, zoo de Heere u ook
maar ééa oogenblik overgeeft om
te wandelen naar het goeddunken
van uw booze hart
Het derde kruiswoord tot Maria
en Johannes verkondigt de alles
uifeenscheurende macht der zonde.
Jozef is Maria ontvallen door den
dood. Ze is weduwe en haar zoons
z^n vol vijandschap. Wc lezen in
hef Evangelie,En zijne broeders
geloofden in Hem niet.'
Hebt gij dien afgrond leeren
kennen, hoe de zonde alles heeft
uiteengescheurd
De afgrond roept fot den afgrond.
De kiuiswoorden vertolken een
nameloos zondewee maar ook een
gadelooze «ntferming.
De zeven lampen van den gou
den kandelaar in het heilige van
de tabernakel verspreiden in hef
duister een liefelijk licht.
Zoo ook de zeven kruiswoorden
voor s' Heeren Kerk in den stik-
donkeren zondenacht.
Zy zQn de zeven pilaren, waarop
de opperste Wijsheid haar huis
heeft gebouwd.
Satan predikt eenmaal van het
hout in hef paradQs tof den dood,
de lijdende Verlosser predikt van
het hout des kruises op Golgotha
fot het eeuwige leven.
De afgrond roept tof den afgrond.
Hef eerste kruiswoord is een
smeekbrief, neergelegd voor den
troon van God.
De lijdende Verlosser bidt voor
vganden.Vader vergeef het hun,
want zg weten niet, waf zij doen."
Welk een liefelijken reuk ver
spreidt het wierookvat van den
eenigen Hoogepriester, die voor
vijanden bidt!
Deze bede ontsluit een deur van
hoop voor dezulken, die zichzelf
leerden kennen als vijanden van
God en Goddelijke zaken.
De afgrond van ontferming roept
tot den afgtond van verblindheid
en vijandschap.
Hebt gij ooit dat roepen op Gol
gotha geboord met ooren door
boord door den Heiligen Geest?
Hef tweede kruiswoord is een
pardonbrief. uitgereikt aan een
doemwaardige.
De lijdende Verlosser ontsluit de
poort des hemels voor een moor
denaar I .Heden zult gij met Mij in
hef Paradg» z^n.*
Christus zoen- en krulsverdien-
sten zijn een bron van schuldver-
giffenis.
Welk een genadelicht verspreidt
die waardigheid voor dezulken, die
de voornaamsten der zondaren in
eigen oog geworden zQn, die in hun
zondenacht leerden God te recht
vaardigen en zichzelven te vcroor-
deelen.
De afgrond dervr^e genade roept
tof den afgrond van doemwaardig-
heid
Hebt gij ooit dat roepen op Gol
gotha gehoord
Hef det de kruiswoord is als een
narduskruik, die gebroken deUef-
deolie doet vloeien voor verlate"
nen en verbrokencn van hart.
De lijdende Verlosser roept Ma
ria en Johannes toe .Vrouw zie
uw zoon, zoon zie uw moeder.*
Christus zoen- en kruisverdien-
sten zijn een bron van schuldver-
giffenis, maar ook een bron van
kracht om voort te trekken door
de woestijn van dit leven- De Borg
troost verlatenen, die met den
Psalmist moeten klagen .Eenzaam
ben ik en verschoven, ja, de ellen
de drukt mij neerl*
De zonde heeft alles uiteenge
scheurd.
Aan den voet van het kruis wor
den geestelijke banden in de ge
nade gelegd, banden die onverbre
kelijk zijn.
Zoo roept de afgrond van ont
ferming fot den afgrond van ver
dorvenheid.
Het wordt donker als de ziel
leert betuigen Uw wet is heilig,
rechtvaardig en goed, maar ik ben
vleescheigk onder de zonde ver
kocht.
Het wordt donker als de ziel moet
belijdenmijne zonde maakt mij
het voorwerp van uw toorn, reeds
vanbef uur van mijn ontvangenis
af.
Het wordt donker als de ziel leert
inblikken in dien afgrond van on
gerechtigheid
Alleen in den weg van ontdek
kende genade worden gekend de
zeven lampen van den gouden kan
delaar op Golgotha.
Voor vijanden, goddeloozen, Bar-
abassen is Christus in den dood
gegaan.
Mocht gD leeren verstaan, dat
hef verloren, eeuwig verloren is
tenzij van het MiddelaarskrUis ver
lossing, ontferming komt.
Die alles verliest, op al hef zijne
den dood leert schrijven en hef
hope tegen hope alleen van den
gekruisten en daarna verheerlijk
ten Christus leert verwachten, komf
nooit bedrogen uit.
Mil
Verfrischt. Versterkt.
Flesschen met
Kroonkurksluiting.
Verkrijgbaar In alle goede
Cafe's en Sporfgelegenheden
N.V. Ver. Zuivelbereiders
Voornaamafe inlioud
Advertentie-prijs 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienst-
aanvragen en -aanbiedingen van 1—6 regels 80 et.; Boek-aan-
kondiging 10 cent per regel Contracten belangrijk lager
UITGAVE VAN
Gevestigd te Middelliarnis - Prins Hendri\str. 122 C. Giro 167930 Postboiz 8 Tel. 17
Abonnements-prlji 85 cent per 3 maanden bij vooruitbetaling.
Versciiijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maai per week.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Buitenland 8 gulden per jaar
De eerste drie kruiswoorden.
De afgrond roept tot den afgrond.
Ps. 42 8a;
De Volkenboiiid gefaald. i
„Waar blijft de Volkenbond," mag Abes*
sinië wel vragen.
Steeds heeft dit land er zich aan vastge*
klemd.
Maar deze trouw] is niet beloond.
Italië is als aanvaller aangewezen. De Vol<
kenb'ond nam geen, maatregelen om Italië
te weerhouden. Behalve dan de sancties. Die
mogelijk door Itahë wel als speldeprikken
worden gevoeld, maar die niet vermogen
Italië tot staking; van den oorlog te nopen.
En maatregelen, die werkelijk kans hadden
van slagen durfde de Volkenbond fniet
te nemen. Daarvoor is de geschiedenis met
de petroleum^sancties leerzaam. De Volken^
bond zou dienen oni de aangevallenen te
beschermen. Abessinië ervaart dat dit geens=
zins het geval is. En daarmee staat Abessinië
niet alleen. Integeixdeel. Tot nog t(X. heeft
de Volkenbond overal gefaald. Om den
vrede te bewaren, of t« bestendigen. Sterker
nog de Volkenbond is geworden een gevaar
der oorlogs, d^w.z. dat te behooren bij
den Volkenbond (Oorlogsgevaar in zich in»
sluit
Ondertusschen wordt Abessinië overwel*
digd door de Italiaansche legers. Met schen*
nis van het volkerenrecht. Bombardeering
van ambulances, gebruikmaking van doode»
lijke gassen. En dat niettegenstaande dit land
een groot overwicht heeft door moderne oor
logsuitrusting. Toch worden de internati»
onale conventies met voeten getreden.
Abessinië gaat voort met zich te beroepen
op den Volkenbond
Gaat voort met zijn protesten bij den
Volkenbond,
En de Bond) weet niet anders te doen,
dan het benoemen van Commissies. Com««
missies van „vijf," van „dertien," Weet niet
anders te doen, dan te praten en nog eens
te praten
En ondertusschen wordt; het aangevallen
land overweldigd. De Volkenbond heeft
wel zeer gefaald. Dat kan niet anders. De
grondslag deugt niet. "God en Zijn Woord
er buiten. En de grondslag is het verder»
felijke humanisme. Is de grondslag niet
goed, de vruchten zullen bitter zijn. Dat
leert ons de mislukking van den Volken*
bond
*f
Onïust alIerWege,
John L. Spivak scHrijft artikelen over
het Italiaansch fascism* in de „Daily He»
raid." -
Wc ontkenen er aan; „Industrieelen, ar»
beiders en politici in fascistisch Italië geven
openhartig toe, dat het voor een arbeider
ojimogelijk is eent gezin van twee of drie
menschen te onderhouden bij de tegenwoor»
dige loonen. Bij; een gehuwd man, ook ai
is hij ©en gematigd bekwaam vakman, moet
de vrouw ook zorgen, dat zij werk heeft,
wil het gezin; het hoogst noodige kunnen
koopen." Cranetti, hoofd van de arbeiders»
federatie, zei, dat het loon voor een onge»
schoolden arbeider twee, voor een vakman
drie lire per uur was bij een weck van
ten hoogste 40 werkuren dus 80120 lire
per week. De kosten van een gezin van vier
menschen schat dezelfde Cranetti oip 172
lire per week. Niet alleen de vrouwen moe»
ten dus meewerken,/ maar in menig' gezin
ook de kinderen. Die leeftlijdsgrens voor
kinderarbeid is 15 jaar. In de fabrieken
werken kinderen van 1215 jaar. Volwassen
arbeiders worden ontslagen en kinderen in
dienst genomen, kinderen, die nog geen 15
jaar oud zijn. Werkloozen ontvangen 3 lire
80 !per dag, doch niet langer dan drie maan^
den en alleen als zïj Werk gehad hebbfen
en b'ijgedragen in het werkfoozenfonds. Na»
tuurlijk ziijn de arbeiders daar niet mee
tevreden. Er djn dan ook al van 1928
stakingen voorgevallen; al zijln die ook
zoogenaama onmogelijk onder het fasds»
tische coTlporatieve regieme. In 1935, toen
de veldtocht naar Abessinië al w^rd voor»
'bereid. Was de toestand van dien aard, dat
men een extra^toezioht op de ailjfeideiB
noodig achtte. Toen voerde men het "li»
bretto di lavoro" in. Zonder dit boekje,
waarvoor de menschen notaitifene nog moe»
ten betalen kunnen zliji geen werk kiSjlgen.
Wangedrag, d.W.i ongehoorzaamheid aan de
van regeeringswege benoemde „arbeiders»
leiderr," verzet tegen loonsverlaging enz.
wordt in 'tbtoekje aangeteekend en betee»
kent broodeloosheid. „Ja," zei een boot»
werker te Twést,, „hier is mijn kaart, mijn
portret, alles! Als ik eten wil hebben, moet
ik doen, wat de leiders zeggen. Ik moet
zeggen: „Ja het is goed voor mtijn Italië,
dat ik minder eet." Doe ik het niet, dan
verÜes ik mijn baantje en kan geen ander
krijgen. Ja, wiji hebben een leger xxat de
slaven in een omlbesdhaafid land te bevrij's
den en het Hbïetto di lavoro om ^sla,ven
te maken in Italië. De middenstand gaat te
gronde en de industrie kan zi«h ztlfs ;^blij
de thans betaalde hongerloonen niet 'behoor»
lijk bedruipen. Maar wie durft te morren,
wordt op een kwaden dag als hij gaat Wan»
dele.i opgepakt. Zijn familie kriijgt geen
bericht, de ipolitie Weet van niets en de
gevangenissen zWijfeen."
Wat heerschen er toch ellendige toestan»
den op de wereld.
Rechtsonzekerheid, persoonlijke Willekeur
heersdhen in vele landen.
In Italië loo|pt men gevaar opgepakt te
wordtn als men niet hard genoeg „Leve
de Duce'' schreeu'wt
In Duitschland staat het ongeveer eVcn»
zoo.
En Rusland? Och hoevelen djn gestorven
van uitputting eni ellende, welk een vree»
selijk getuigenis gaat er niet van dit land
uit waar de verslagenen der bolsjewisten
millioenen Wedragen.
En Polen, Hongarije, Spanje 't Is al
willekeur en Ipersoonlijke onveiligheid wat
men er van hoort.
Wie durft nog te spreken van demos*
cratie.
Dat begrip is uit de wereld.
Op zichzelf, geen verlies. De democra»
tie was van revolutionairen aard. Had geen
kracht en geen ander levensbeginsel dan
de zoogenaamde rechten van den mensch.
En daarom val* ze ten offer aan tirannen
die juist zich beroepen op de rechten van
den mensch of van den Staat.
Wat zich van God afkeert moet vallen.
De historie der Volkeren bevestigt het.
De Heere schrijft de historie der Volke»
ren in duideBjke letters: Afval van God
en Zijn Evangelie ontketent de Satanische
krachten die in den mensch van nature
heersdhappij voeren. Dat onze Overheid het
moge verstaan en regeeren ga naar 's Hee»
Kn Wet en Getuigenis. Daar alleen ligt de
weg voor herstel^ voor welvaart, voor vas»
tigheid onzer grenspalen. Daar is het mid»
del. ont met de Woorden der Belijdenis
te spreken, om te komen tot het leiden
van een stil en gerust leven.
De lente neemt de leyenszorgen
niet weg. De moeilijkheden van
Rotterdam. Rondom zien en om=
hoog zien.
Onder al het schoon, dat de ingetreden
lente voor 'toog, ten toon spreidt, blijven
de zorgen van 't maatschappelijk leven de
aajidacht van regeering en volk opvragen.
In het zweet des aanschijns zal de mensch
ziyln brood eten, daar mogen wij onder
verstaan, idat geenerlei levensbehoefte ver»
vuld 'wordt, o£ ze heeft ons, letterlijk of
figuurlijk, zweet gekost. En het aardrijk
brengt ons, om der zonden wil, doornen en
distelen voort en geen ernstig menschenkind
is er, die! de waarheid van dit woord niet
erken.t
Hoe meer de menschen zich nu bijeen»
voegen in gemeenten, die door handel, in»
dustrie of welke reden dan ook, bestaansmo»
gelijkheid bieden, zooveel te gecompliseerder
Wordt die samenleving. Door het groot getal
alleen reeds worden vraagstukken opgewor»
pen, die om oplossing roepen en ontstaan
behoeften, die de, kleinere gemeenten niet
kennen. De groote stad Rotterdam, onzen
eilanden»bewoners zoo welbekend, levert
van de zorgeni van een moderne samenle»
ving sprekende bewijzen. De invloed van
de wereldmalaise doet zich in onze groote
handelsstad terdege gevoelen. Millioenen gul
dens zijn per maand noodig om de werk»
loozen voor btoodsgebrek te vrijWaren. Ge»
lijktiijdig daarmede daalt, de opbrengst der
belastingen met groote sprongen. Daarbene»
vens brengen scheepvaartredhten,, brug» en
marktgelden steeds minder op dan voorheen
en ook de gemeentelijke bedrijven als van
gas en electriciteit en telefoon moeten met
veel beleid beheerd worden om de winsten,
die immer de gemeentekas stijfden, niet bin»
nen afzienbaren tijd in verliezen te zien
omslaan.
De winsten der bedrijven nu kan de ge»
meente absoluut niet missen, men wil er
niets van afstaan, terwijl meer en meer de
hooge prijzen van het product er toe lei»
den, dat de; burgerij er voor huishouding
en bedrijf zoo weinig mogelijk van gebruikt.
Ziedaar de moeilijkheid waarvoor het stads»
bestuur zich geplaatst ziet. De afdaling tot
lager levenspeil eischt verlaging der tarieven,,
en deze verlaging wil de gemeentekas niet
toestaan. Sterk komt] het onhoudbare van
den toestand tot uiting bij het trambedrijf.
Het tarief van 10 cent per rit en van 15 cent
voor 2 ritten binnen een uur, schijnt voor
het publiek te zwaar te worden. Steeds
meerderen maken gebruik van de goedkoope
fiets of oefenenj zich in het loopen, een
kunst, waarin de stedeling het nooit ver ge»
bracht had.Met dat al dalen de ontvang»
sten doorloopend. Er gaan nu geruchten,
dat enkele lijnen zullen worden opgeheven
en andere wat ingekort, doch het is te
vreezen, idat dit middel de kwaal niet zal
verbeteren. Een tram doet alleen dan dienst,
als ze vaak afrijdt en over grooten afstand
vervoert. Elk opheffen van lijnen kost ab»
soluut passagiers. Het probleem is wel zeer
lastig; '.op te lossen. Er drukt op het tram»
bedrijf een zware last van rente en aflossing,
terwijl de salarislast met alle verdere sociale
bemoeiingen loodzwaar op de exploitatiere»
kening rust
De verdwenen welvaart,) wie zal die te»
ruggeven? Er wordt veel rondom, maar wei»
nig omhoog gezien. Rotterdam, die groote
handelsstad is langl gezegend geweest, aan
duizenden bij duizenden gezinnen heeft
ze een goed stuk 'brood gegeven; thans
staat haar welvaart op punt geheel in te
zinken. In de goede jaren is de stad ver»
Let vooral op bovenstaand merk:
Persoonsdam 18
R OT TE R D A M
groot en de havens werden steeds van groo»
tere afmetingen gegraven, 'tis een Babyion
geworden waarop men grootsch ging. Hoe
nu een stad van finalen ondergang gered
moet worden niemand die het weet.
En wie weet niet uit al deze dingen dat
de hand des Heeren het doet? In hei we»
derkeeren door volk en overheid tot de ge»
hoorzaamheid aan 's Heeren inzettingen kan
de redding liggen, de hand des Allerhoog»
sten is niet verkort. Moge het daartoe ko»
men want 's menschenheil is ijdelheid.
WAARNEMER.
Het Gregoriaansche kerkgezang.
VI.
Voordat iets over de uitvoering deze?
kerkzang gemeld kan worden, eerst nog eeni
ge bijzonderheden voor een bepaald soort
mis, en wel de doodenmis. Deze wordt vaak
Requiem genoemd, naar het eerste woord
van de Introïtus: Requiem aetemam dona
eis Doffiine d.i. De eeuwige rust geef haar
(de zielen der geloovigen) o Heer.
In het Requiem worden Gloria en Credo
weggelaten. Als Sequentia; wordt gezongen
het „Dies Iraë." Andere benaming voor
Requiem is missa pro defunctus, d.i. mis voor
de afgestorvenen.
Een vergelijking van het R.K. Kerkge»
zang met de melodieën ,der tegenwoordige
tijd doet zien dat er niet veel overeenkomst
is. Alles verschilt; toonsoort, rhythme, lied»
vorm, zelfs noten en notenbalk!
De notenbalk telt slechts vier lijnen waar
de neumen op en tusschen geplaatst izijh.
De neumen zijn zwarte vierkantjes, recht en
schuin en komen in vele combinaties voor,
zpoals 'wij d^ versieringen in onze classieke
muziek kennen. Al die groepen hebben een
bepaalde naam en uitvoering.
Een onderscheid tusschen ons notenstekel
en deze neumen is ook dat de tijdsduur
der teekens niet bepaald wordt, m.a.w. ier
is geen omschreven metrum! Dit heet chiroe
nomie. Dus zijn ook de maatstreepen afwe»
zig, slechts de rustpunten in tekst en melo<
die worden door kortere en langere streep»
jes aangeduid. Het Gregoriaansch bezit een
z.g. vrij rhythme „een rustig rijzen en da»
len, een beweging als (de zachte rimpeling
van een meer." Muziek en tekst staan bdf
deze rhythmische golving met elkaar in het
nauwste verband; ,dit is een der grootste
'biekporlijkheden van deze zang. Kruizen
ontbreken, slechts één mol wordt gebruikt.
De sleutels heeten do» en forsleutel en kunnen
op elke lijn staan.
Juiste toonhoogte geven de neu»
men ook al niet aan, slechts de verhouding
der noten onderling is genoteerd. Het ka»
rakter van 't stuk en de stemomvang der
Driestarren: Onrast allerwegetl. De VoI«
kenbond gefaald.
UIT HET KIJKVENSTER: Lenie en levens»
zorgen. I
I
Muziek: Hel Gregoriaansche tijdperk VI.
Eenigie aanteekeningen over de afscheiding
te OudsVossemeer.
Championieelt een nie,uw en lucratief b<s
drijf.
Binnenland: De Maginotlinie in Nederland;
©en Wensch van. Prof. Goudriaan.
Buitenland: Verliezen van de AbesSijlnen
Het Locafnosverdrag;.
Gemengid Nieuws: Ontzetteind Familiedramii
te Boxtel. Officieele crisicpublicatiec,
