ChQWCEKBIADÖpGED.GnonDl51A6 TöööolZUID-HOainZEEUWSCHC EILAnDEM
vi«V*;»
^^tV
Edelweiss
EERSTE BLAD
STICHTELIJKE
OVERDENKING
de prijs
van
Werkl
8e Jaar$;ati|$
ZATERDAG 29 FEBRUARI 1936
No. 716
N.V. Uitgeversmaatschappij «Eilanden-nieuws
Uit het Kijkvenster
Muziek
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBfeR 1935 OPGENOMEN HET BLAD „OIN Z E EILANDEN" - 18e JAARGANG
Pit nummer bestaat uit 2 bladen
Hebm. 2 fio]
Troostrijke woorden, pif en merg
van het eeuwige Evangelie. Van den
Vader wordt gesproken, om Welken
alle dingen zijn en door Welken
alle dingen zijn. Die heefr alle din
gen geschapen tot Zijne heerlijk
beid; alles gewrocht om Zijns Zelfs
wil. Hij is ook de Bron en eerste
oorzaak van alle gena. Die wil vele
kindertn tot de heerlijkheid leiden.
Welk een heill Wie kan het ver
staan? Die de Hooge en Verheve
ne is, Die in de eeuwigheid woont,
Die geen menschenkind vannoode
beeft, als iets behoevende, Die wil
Zijn eeuwige liefde verheerlijken
in bet zaligen van zondaren. Wie
zal de hoogheid kunnen uitspreken
van Hem, om Welken alle dingen
geschapen zijn en door Welken al
le dingen zijn. Die in Zijn groot
heid ondoorgrondelijk isin Zijn
wezen gansch volmaaktgansch
vlekkeloos in heiligheid, in heer
lijkheid alwaardig en in gelukzalig
heid gansch volkomen.
Die wil vele kinderen tot de
heerlijkheid leiden. Dat zegt wat.
Het leidt ons op tot de verkiezen
de liefde Gods. Hij verkoor hen
in Christus Jezus voor de grond
legging der wereld en beeft hen
verordineerd tot aanneming tot
kinderen, door Jezus Christus in
Hemzelven, naar het welbehagen
van Zijnen wil.
Welk een gunst aan nietige sfof-
bewoners. Hoe groot is de neder-
daling des Almachtigen hoe on
begrensd Zqne liefde en ontferming,
dat schuldigen reeds een plaats
hadden in den gemoede Gods van
eeuwigheid en hen te verordinee-
ren tot Zijne kinderen, om ze op
te leiden tot een volzalige heer
lijkheid. Dat is het welbehagen van
Zijnen wil, waaruit alle gezegende
heilsweldaden ontspruiten, zooals
roeping, rechtvaardigmaking, hei
ligmaking en heerlij kmaking.
Maar hoe? Hoe kan de Heilige
onheiligen verordineeren en tot
kinderen aannemen? Hoe kan de
oneindig Rechtvaardige onrecht-
vaardigen beminnen en tot zulk een
heerlijkheid leiden? Moet Hij dan
de zonde niet straffen? Kan Hij
dan schuldigen onschuldig h >uden
Onschuldig verklaren, ja rechtvaar
dig, ten koste van Zijn recht? Im
mers neen? Wat raad dan?
Wie heeft Hem als Zijn raads
man onderwezen om een middel
uit te denken, dat vele kinderen.
Hem betamelijk, overeenkomstig
Zijne eer, tot de heerlijkheid zou
den worden geleid Immers, wilde
God uit louter welbehagen zonda
ren zalig maken; dit kan nimmer
ten koste van de zuiverheid van
Zijn wezen.
Maar eeuwig wonder. De Vader
verordineerde den Zoon Zijner lief
de tot een Borg en Zaligmaker,
Hoofd en bruidegom van Zijn kerk,
om de schuld der Zijnen te beta
len, de vereischte voldoening op
te brengen, de straf op de zonde
bedreigd te dragen en een eeuwige
gerechtigheid aan te brengen. Met
niets minder kon het, zouden ooit
des Vaders keurlingen tot de za
ligheid geleid worden. Daarom be
taamde het den Vader, den over
sten Leidsman hunner zaligheid
door lijden te heiligen. De Vader
Zelf bracht het lijden over den
Zoon Zqner liefde, kraishtens de
onveranderlijkheid Zijner ï^fde en
van Zijn raad; krachtens Zijïï,eeu
wig trouwverbond en de zuiver^id
van Zijn aanbiddelijk wezen. Daar»
toe bracht Hij Zijn Eeniggeborene
in de wereld.
O, hoe zwaar was dat lijden,
waar het in volle overeenstemming
moest zijn met onkreukbare recht
vaardigheid en de zuiverheid en
heiligheid van Gods natuur.
Hoe zwaar dat lijden den gan-
schen tijd Zijns levens op aarde,
van het oogenblik af, dat de Vader
den Zoon Zijner liefde inbracht in
de wereld Van het oogenblik af,
dat Hij vleesch en bloed der kin
deren aannam, dragend van stonde
aan den vloek der zon de; maar in
zonderheid aan het einde Zijns le
vens. Hoe zwaar dat lijden in hef
bange Getsemané, waar Zijn zweet
als werden groote druppelen bloeds
en tot drie malen toe bad.Vader I
indien het mogelijk is. laat dezen
drinkbeker van Mij voorbijgaan.
Maar niet gelijk Ik wil, maar ge
lijk Gij wilt." Door Zijn eigen dis
cipel wordt Hij verraden, door Zijn
eigen volk veroordeelt ter dood
door Pilatus trouweloos overgele
verd en verwezen tot den vervloek
ten kruisdood. Bespot, geslagen ge
hoond, met de misdadigers gere
kend. Wat bange klacht van Zijn
gezegende lippen: «Mijn God, mijn
Godl Waarom hebt Gij Mij verla
ten r Alzoo moest Hij Zijn ziel uit
storten in den dood Alzoo betaam
de het. Maar hierdoor is het, dat
God zwijgt in Zijn liefde, in dat
gansch betamelijke offer van den
Zoon Zijner liefde, dat Hij nooit
meer op Zijn kinderen zal toornen
noch schelden In het lijden Christi
worden beiden verheerlijktZijn
vrije liefde tot Zijn kinderen, maar
ook Zijn heilig recht. Daardoor al
leen kon de verlossing Sions dagen
en vele kinderen tot de heerlijk
heid geleid worden. In het Gode-
betamelijke van Christus lijden en
sterven is de verborgenheid van
het welbehagen dei Vaders geopend
en het voornemen Zijner gena beves
tigd. In en door denzelfden per
soon, in en door het dierbaar lij den
van Christus is louter gena geoe
fend en onkreukbare rechtvaardig
heid voldaan. Is loutere ontferming
verkregen en de zonde gestraftis
rechtvaardigheid verhoogd en wor
den schuldigen zalig en dat wel zoo
dat nooit eenige beschuldiging te
gen hen kan worden ingebracht, en
dat door het kruis van Christus.
Ds. B.
X
35 jaar geleden ci;i;'
L -'°'~" ...eWS ze de
TOf^edeèi^ir -Yoop gg^ ^eel gezin
met een pak Edelweiss-Zeep-
poeder en ze waren met z'n
tienen. Ze begrijpt alleen
niét, dat Edelweiss nu nog
goedkooper is dan toen,
terwijl ze er nu nog vlugger
en schooner mee wascht.
n.
H.y.Zeepfabriek v/h. De Haas v.Brero, Apeldoorn
Voornaamsfe inbond
Advertentie-prijs 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienst-
aanvragen en -aanbiedingen van 1 6 regels 80 et.; Boek-aan-
kondiging 10 c*nt per regel Contracten belangrijk lager
UITGAVE VAN
cicvestlgd te Middelharnis - Prins Hendri'tstr. 122 C - Giro 167930 - Postbox 8 - Tel. 17
Abonnements-prija 85 cent per 3 maandtn bij vooruitbetaling.
Verschijnt lederen Woensdag .en Zaterdag 2 maal per week.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Buitenland 8 gulden per jaar
Het Gode betamelijke van
Jezus' Ujiden.
Want het betaamde Hem, om welken
alle dingen! zijn en door welken alle
dingen zijn, dat Hij, vele kinderen tot
de heerlijkheid leidende, den oversten
Leidsman hunner zaligheid door lijden
zou heiligen.
(Wordt vervolgd.)
Rotteudam in nood Lecnljebtiur spe»
len De roede Wethouders en de be=
zuiniging Uitzonderïjke maatregelen
Geen „rooden" in eenig bestuuri
Bijlzondere tijden bijzondere nooden!
Dacht men weleer Mj' het woord „steunver^
leening' aan 'behoeftige J)ersonen, sedert
enkele jaren blijken er behoeftige gemeens
ten te zijn, die uit de Rijkskas moeten wor*
den hïjgestaan om hare htiishouding te kun=
nen voortzetten. In vele gevallen is als
naaste oorzaak aan te wijten de ingetre»'
den malaise, die aan de welvaart in hevige
mate knaagt. Todh heeft b.v. de Provincie
Zuid Holland lang vóór het jaar 1929 op
hare begrooting een post moeten opnemen
om een der Gemeenten te hul|p te komen,
die buitengewoon te kamjien had met vers=
trek van vermogende ingezetenen. Men kon
dat als een uitzondering beschouwen. Thans
komt de eene gemeente voor de andere na
om finantieelen steun in den Haag aan*
kloppen.
Onder deze gemeenten is ook de groote
stad Rotterdam, die in de afgeloopen week
van zich deed spreken. Er is daar een raads*
meerderheid van sociaal^democraten en com*
munisten. De rechtsche partijen wilden niet
één wethouderszetel aanvaarden, zoodat het
college van B. en W. door den Burgemees*
ter met vier soc. democraten gevormd wordt.
Reeds onder het vorige rechtsche college
was in overleg met de regeering bezuinigd,
salarisverlaging en ontslag van circa 3000
man ï^rsoneel had plaats gehad, alles on*
der felle tegenkanting van de linkerzijde. Nu
die linkerzijde zelf aan 't roer zit, zijn
er groote m.oeiïijkheden ontstaan doordat
het ten eerste over de verdere bfezuinigingen
niet eens kon worden en de gemeentekas
^^eg begon te raken. Men kon nu wel van
de-^geering een Ipaar millioen gulden kas*
geld leC^ien, mits de salarissen met 5 iprocent
gekort weidden- D^t wilden de soc. dem.
niet maar *S° kiatste stelden de roóde
wethouders ^pr"^'-.«nt korting voor .omdat
de Regeering er toe d-^f°J}f^^f" ^^ff^',
een maanè later was het weeV--''^;^*^^'^
geen kssgeld te krljigen als er niet" in^"J''
pena bezuinigd werd. Er lag intusschen
nog een begrooting voor 1936 ter tafel die
17 millioen te kort aanwees. Zeker, het vos
rige college had die in elkander gezet, maar
men was nog niet gereed met het sluitend
maken, toen het college aftrad na de Ge*
meenteraadsverkiezing. De soc. dem. dienden
de begrooting in zoo die er lag en ionden
die ook aan de Regeering „ter inzage". Het
Rijk wenschte^ dat de begrooting sluitend zou
worden gemaakt en dat er bezuinigd zou
Worden. De Regeering had immers al 30
millioen gulden aan Rotterdam geleend, dat
kon zoo niet voortgaan. |Maar nu begon het
spel. De roode Wefliouders vroegen (in ellen
lange brieven) „hoe moet dat?" en de Re*
geering antwoordde„dat moet U zelf maar
klaar spelen: gij; vormt immers het Gemeen*
tebestuur?" Nu, bezuinigen is fransch voor
een echt sociaal*democraat. En met onwilli=^
ge handen iD het kwaad hazen vangen. Zij
rekenden er op, dat de Regeering zoo'n
groote stad niet inüen steek zou laten, maai
verleden, week is wel (gebleken, dat de Re*
geering zich niet voor dit gaatje laat vangen.
Het eerige dat geschiedt is, dat er efke
week een cheque komt van een half millioen
gulden ter 'betaling aan de werkloozen, om*
dat het Rijk de gevolgen van de moeilijkhe*
den niet ten laste van de behoeftigen wil la*
ten korcen, Deze „voorschotjes" ial het Rijk
aftrekken van het aande';! dat Rotterdam
heeft in di opferengst ider belastingen.
De soc. democraten meenen, dat het Rijk
verplicht is een stad te s'r^nen, van welker
welvaart vrijVvel heel het land geprofiteerd
heeft en dat die jRij'kssteun dan mogelijk
maken de haventarieven,.- te verlagen. De
Regeerint; voelt daar wel iets voor, maar wil
eerst versobering op de huishouding zien
toegepast. Het is dan 'ook verklaarbaar, dat
de Regeering niet durft Voortgaan het door
heel bet ■Qoik opgebi-adht ;geld maar uit te
keeren aan één gemeente, die nog op te
grooteii Voet leeft.
In den Gemeenteraad heeft, pa lange
vru'chtelooze debatten, de Burgemeester ei
voor gewaarschuwd, dat men niet moest den*
ken, dat men inden naag wel zal toegeven.
Want dat er dan Van Rijkswege „uitzonder*
lijke maatregelen" zullen worden (genomen.
Welke maatregelen dat zullen zijb Weet men
niet, maar de Regeering 'heeft het heft vol*
komen in handen om (dan over de hoofden
van de Wethouders heen ide stad te gaan
t-esturen. Intusschen heeft Wethouder iie
Zeeuw in den raad nog niet kunnen beloven,
dat het college zou gaan pro!beeren om aan
de w€nsdhen der Regeering te voldoen. Een
ieder iiet nu met Ibelangstelling toe hoe dit
verder mag afloopen.
Men heeft hier met kennelSjken onwil
van de soc. democraten te doen. Immers, niet
ineens 17 millioen moet bezuinigd gorden,
met voorloopig 4 milhoen is de Regeering
ring al tevreden. Dan wil ziji weer wat geld
leenen. 'Versoberen is altijd een verdrietig
werk, maar er is niet aan te ontkomen. De
sociale taak van de Gemeente is in Ivele
jaren maar steeds uitgeijreid^ tou zal men
die moeten inkrimpen. Onder den invloed
van links heeft ook |de rechterziijüe overal
aan medegedaan, aan allerlei [maatregelen
die de kas bezwaarden, en hoe komt men
er nu af? Millioenen tójn vastgelegd in hui*
zeribouw door de Gemeente, het kostte tel*
ken jare 3 ton gouds omdat er niet genoeg
huur uitkwam en wie zpji dat huiz'enbézit
willen overnemen? Niemand. Maar,ide soc*
democraten zouden er ook iniet één pandje
van kwijt wiUen jgeen sprake van.
Genoeg van dit droef Verschijnsel onzer
b'enarde tijden. Het volk'fmoest zelf regee*
ren. Welnu men heeft .al jaren lang gezien
Wiaar het heengaat. Mannen jdie den dood
gezworen Tiebben aan het Jkaipitaal, staan
aan het hoofd van de tweede stad des lands
en kunnen) toch zonder Ikapitaal niet re*
geeren. Zijl moeten het fvolk terugvoeren
van de weelde naar de soberheid ziji
kunnen en willen dat niet.
En daarom zeg ik maar zoomannen van
de revolutie moesten nooit in een bfestuur
zitting heblben. Geen „rooden" in eenig
college. De Soc.*democraten bbengen pns
den chaos; de praktijlk Iwijst het uit. Met
ons algemeen mannen* en (vrouwenkiesredht
is het todh maarniet in orde. Mogen wt er
van verlost worden eer het voorgoed te iaat
is!
WAARNEMER.'
Uit wandelen gaan op de dag des Heeren.
Wie een twintigtal jaren geleden het
plaatsje St. Filipsland bezocht en daar de
Zondag overbleef, werd op die dag getrof*
fen door de zeldzaam uiterlijke ondeW
houding van de dag des Heeren. Want bui*
ten! de gang naar Gods bedehuis betrad!
hoegenaamd niemand de straten, 't Waren
slechts; enkele gezinnen, van wie men ver*
wachten kon, dat ze hun kinderen de straat
opstuurden en dan haast altijd nog pas na
kerktijd. En wie niet uit eigen overtuiging
binneni bleef, zou er zich toch nogi voor
wachten, om aanstoot te geven aan anderen.
De stilte op het dorp was dan haast tast*
*iei^ Ze werd meestal alleen onderbroken
doo Ue"'"V«sstervend geluid* van psalmge»
y 'it-', een of andere woning
zang, dat uit at r- „r
1, c j 1- -'•r^JO.van Groenewege,
Iclonlc ot van de liea^rA.. V9^
j. 'is^.S;e-r\eV3tte ZOO
die vooral onder de oudere öS».^
zeer waren geliefd.
Zoo schijnt het, hoewel niet in die mate,
ook wel geweest te zijn op enkele plaatsen
van het eiland Tholen. In de plaats Tholen
zelf, was dit wel anders. Doch daar lag
nog een scheiding. Wie het hield, ook
al ?was dit maar uitwendig, met Gods Naam,
bewees dat hij ook eerbied had voor Gods
dag, en die dag niet wilde doorbrengen met
het slenteren langs straten en wegen. Wie
zich; in alles vijand toonde van de Naam
en zaak des Heeren, bekommerde zich ook
ideti wat de heiliging van de Sabbathdag
betrof, om het onderhouden van Gods ge*
boden.
Helaas, de tijden zijn veranderd. De schei*
dingen zijn aan het wegvallen, zonde is
geert zonde meer. en het kwaad van de
ontheiliging van Gods dag neemt ook hand
over hand toe. Het slechte voorbeeld door
zoovelen gegeven geeft ik hoop de,
goeden in deze, en die zijn er gelukkig
nog, niet te na gesproken toch zoo(
talrijke navolgers. Toch ligt er in dezen
nog( onderscheid. Een groep is er gekomen
onder de Christelijke belijders, die er geen
zonde meer in zjen, om op de dag des
Heeren, uit wandelen te gaan. Daar is de
volksconcientie op de mond geslagen en
fcehoort het tot het voorname Chrisitelijk
cachet om zich op de dag des Heeren hier
en elders te vertoonen. Met een andere volks*
groepi is het anders gesteld. Men weet, het
mag niet. Men geeft dit toe, maar men gaat
door, doende iets wat niet mag. Zoo velen
doen het, waarom zou ik het dan ook niet
doen, zoo wordt er gesproken. En met
dergelijk geredeneer wordt de concientie
in slaap gewiegd En waar zoovele malen de
bestraffende man in de poort ontbreekt,
gaat' het door en al maar door, op heit
hellend vlak, waarvan het uiterste zijn pa*
den, des doods.
Wie zal 'die stroom keeren Wie zal, ook
vooral ons opkomend geslacht, manen tot
ook in deze weg, wederkeeren, tot de in*
stellingen Godes? Profijtelijk is, dat elke
reformatie begint in eigen hart, in eigen
huis, in eigen leven. Dat het daar dan ook
eens beginnen mocht, opdat hoe langer
hoe^ meer de dag des Heeren moge teer
gaan, liggen op het hart, en dat niet alleen
voor, zichzelf, maar ook voor onze naaste,
omdat- iedere aanranding van de dag des
Heeren is een aanranding van die oneindige
Majesteit! Gods. Dat we het elkander hoe
langer hoe meer mochten gaan toeroepen
in huis en school, in kerk en staat, dat de
Heere het van ons eischt, dat Zijn dag zal
worden geëerd, maar dat Hij ookheeft
beloofd, dat in het houden v)an Zijf
geboden ligt groote loon.
.e*
.Koopt tandpasta uit eigen land.
Dat geeft meer werk ie Nederland."
.IVOROL'JTe Nederlandsche tandpasta
De muziek der eerste CShriste^ijke Sjden.
De Christen*gemeente in Syrië kwam het
eerst in 't bezit van een eigen liederenschat.
Reeds Bardesanes (232) won het volk voor
zijn Hymnen. Hij dichtte n.l. 150 „Psalmen"
en werd, en met hem zijn zoon Harmonius,
hierdoor de stichter der Syrische kerkmu*
ziek. Na hem kwam Ephraem Syrus, de be*
roemdste, kerkleeraar der Syriërs, overleden
375 in een eenzame grot te Edessa. De
nalatenschap bestaat uit bijbelverklaringen
en geestehjke liederen, met eenvoudige wij*
zen, welke vaak door de. vrouwen gezon*
gen werden en zeer in de smaak vielen,
waardoor zij een snelle verbreiding onder*
gingen. Deze zangen en zijn indrukwekken*
de prediking bezorgde Ephraem de bijnaam
van, „citer des H. Geestes." In de kloosferte
beoefende men in Syrië het zingen der
Psalmen in afwisselende koren (Antiphonen).
BasUius, bisschop van Kappadocië (gest.
379) richtte zangscholen op, waar de
EDELWEISS ZEEP met eadeaux
25 cent peir pok.
Voor Engros: K. VERMAAS EN Zn. RV.
MIDDELHARNIS
Psalmen door geoefende zangers (Psaltai)
werden gezongen, waarbij de 'gemeente onder
begeleiding van een snaarinstrument (Kytha*
ra) inviel.
Een andere ontwikkeling van het kerklied
vond plaats in Byzantium, oorspronkelijk
onder Syrische invloed. Koren van zangers
zongen, ge&leed in prachtige gewaden de
Psalmen en droegen de uit Syrië afkomstige
Halleluja*wijzen en Hymnen voor. Vele
nieuwe liederen ontstonden, die in geschre**
ven zangboeken bewaard zijn gebleven, en
waaruit blijkt dat zij, onder begeleiding van
trompetten, hoorns en pauken gezongen wer*
den tijdens de prachtvolle processies der
Bysantijnsche keizers. Ook de hoofdvor*
men der mis, de officieele liturgie der R.K.
werden hier leeds in gesteld.
En nu gaan we terug naar Rome, dat als
centrum der verdere ontwikkeling der kerk*
zang, onze bijzondere aandacht vraagt.
Tijdens de vervolgingen kon het liturgisch
gezang niet tot bloei komen; pas na het
edict van Milaan (313) waarbij de volle
vrijheid van godsdienst aan de Christenen
werd verleend, kon men aan het lied de
volle aandacht schenken.
Van toen aan kunnen we een over*
tuigende Syrisch*Byzantijnsche invloed consta
teeren. De eerste die Westersche Hymnen
voor het gebruik in de Liturgie klaar
maakte was Hilarius van Pontiers (gest.
316). Hij vertaalde de zangen van Ephraem
in het latijnsch en daarna werden deze voor
het gebruik verplichtend gesteld. Het zingen
was toen nog zeer eentoonig (psalmodieeren)
Bij een komma rees de stem een. heele toon,
een dubbel punt liet hem een halve: toon
dalen, de punt deed de melodie vij'f tonen
stijgen en een vraagteeken ging weer gepaard
uil; HET KIJKVENSTER: Rotterdam in
Nood.
De Muzieic der eerste Christengemeenten.
Wanidelen op Zondag.
Goedereede: Verslag Groene Kruis.
Landbouwberichtent Teeltregeling fabriekis'
aardappelen; voorraad varkens bijl slagers;
restitutie teeltheffing aardappeloogs(i enz.
(2e Blad.)
Binnenland: 45 Pachters naar de Wieringer»
meepr Dr. Colijn over Indië.
Buitenland: MiUtaire staatsgireep in Japan
Drie kopstukken uit de Regeering vermoord.
Verslagein van Ouderavonden te Den Bom*
mei, Goedereede en Middelharnis (slot.)
Algemeene Vergadering der Staatkundig
Geref. ParHf te Utrecht.
Gemengd Nieuws.
