CHBWEEKBlADSëGE0.Gn0f1DSIA6 vööök ZUD-HOUIEZEEUVÖCHE EIIAMDEM
BIRTELS
J.S.BACH
Gemeenteraad
8e Jaargang
WOENSDAG 24 JULI 1935
No 654
N.V. Uitgeversmaatschappij „Eilanden-nieuws
in woord en daad
MET MEDEWERKING VAN VOORAANSTAANDE HERVORMDE EN GEREFORMEERDE PERSONEN
De Verkeersvoorziening
Verzachting van de
Crisisgevolgen.
BERTELS' Kunstkorrel
SIGAREN KWALITEIT
Voornaamste Inhoud
□aaaaaaaaanaaDaDanaDDaDaaaaa
B Het Communisme
g door B. VAN DER JAGT g
□□□□□□□DaaanDanonnDnaDananon
17.
Advertentle-prQi 20 cent per regel. Reclames 40 ct; Dlentt-
aanvragea en -aanbiedingen van 1—6 regels 80 ct.; Boek-aan-
kondlglng 10 cent per regel' Contracten belangrijk lager
UITGAVE VAN
Gevestigd te Middelharnia Prins Hendriken. 122 C. Giro 167930 Postbox 8 Tel. 17
Abonnements-prijs 85 cent per 3 maanden bi] vooruitbetaling
Verschijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week
Afzonderlijke nummers 5 cent. Buitenland 8 gulden per jaar
„De Gaai" neergestort in Zwitserland.
13 dooden
Onze adem stokte even, toen wij Zater*
dag hoorden, dat weer een vliegtuig van
de K.L.M. was neergeploft
Dertien doodenvreeselijk.
Men kan het relaas van het droeve onge*
val elders in ons Blad lezen. Aan de lange
rampenlijst van de K.L.M. is weer een
ramp toegevoegd.
Geven we hier een opsomming: De Ooie»
vaar viel op 7 December 1931 bij Bangkok
vijt dooden. Drie jaar geen ongelukken:
toen den 26sten October 1934 een ernstige
vliegramp: de Panderjager verbrandt bij
Allahabad, waarbij gelukkig geen menschen*
levens te betreuren waren.
1 December 1934 verging de „Uiver,"
de trots van Neerlands' natie. Zeven men*
3schen kwamen te Rutbah, in de Syrische
woestijn, om het leven.
Vier maanden later: de „Leeuwerik' valt
in het Sauerland.zeven dooden.
15 Juli, 1935 vlak bij Schiphol veronge*
lukt de „Kwikstaart" waarbij zes menschen
omkwamen.
Twee dagen later vergaat de „Maraboe"
bij Boesjir, waarbij de opvarenden als een
wonder ontkomen.
En nu20 Juli stort „de Gaai' neer,
tusschen de bergen in Zwitserland, en in
het dal van San Bernardino liggen dertien
ontzielde lichamen.
Nog eens: onze adem stokt; het is vree*
selijk.
Wat een ontzettende smart in die gezin*
nen, die onder de omgekomenen betrek*
kir.gen hebben! Wat moet dat zijn zooals
Zaterdag toen op Waalhaven een vrouw
haar man stond op te wachten en dan die
ontzettende tijding te moeten vernemen?
O, het is haast te hard, om het neer te
schrijven!
Wat roepstemmen ook voor ons en voor
heel ons volk. Wat zijn we klein en nietig
als riïensch, al meenen we te water, te
land en in de lucht alles aan te kunnen.
Gods adem blaast en het is uit, daar ligt
heel ons kunnen! Dat we het ieder persoon*
lijk én als natie beseften!
De in alle landen hooggeroemde K.L.M.,
wat heeft ze in een korte spanne tijds niet
geweldige klappen gekregen! Wat was haar
roem hoog gestegen denk aan de Uiver
en ziedaar, opeens is de glorie vergaan.
In jammere opeenvolging stort vliegtuig na
vliegtuig neer en eischen samen reeds 33
merschenlevens.
Spreekt het tot ons? Spreekt het tot de
K.L.M. en tot onze regeering? Waar is
de eer en de roem, die onze luchtvaart ten
deel viel'? Ze is weggeslagen.
Wat heeft men gejuicht en gejubeld,
wat een lof aan nietige menschen, wat een
staven naar den Uebermensch! En werd
Gods dag daarbij niet schromelijk ontheiligd?
De Heere is geen ledig aanschouwer:
Hij is het, die daar zit, boven den kloot der
aarde, en hare inwoners zijn als sprinkha*
nen!
O, dat we het ter harte namen!
Salarissen der Kloosterlinegn.
Bij het Roomsch*Katholiek onderwijs is
een groot aantal leerkrachten, die niet gere*
cruteerd zijn uit het leekenelement, doch
uit de zoogenaamde religieuzen of klooster*
lingen. In Katholieke kringen ziet men de
gestadige toename ervan en het verdringen
der leeken*onderwijzers uiteraard met ge*
mengde gevoelens aan, doch dit is voor ons
ten slotte een interne kwestie, die ons
weinig interesseert. Meer belang stellen we
in de financiëele kant van deze zaak, waar*
over reeds veel gesproken en geschreven is,
n.1. die der salarissen.
Reeds jarenlang is er bij de Regeering
op aangedrongen om de salarissen dezer
kloosterlingen*onderwijzers ingrijpend te ver*
lagen. Daarbij hebben de partijen, die in
Rome een gevaar zien voor ons land, uiter*
aard op de voorgrond gestaan. Ds. Lingbeek
en ds. Kersten hebben er herhaaldelijk op
aangedrongen. Doch ook in andere partijen
is de billijkheid van hun voorstel ingezien.
De sociaaldemocraten en de vrijzinnig*de*
mocraten voelen er ook voor. De huidige
minister van financiën Mr. Oud drong er
in 1928 op aan, deze kwestie eens nader
te bezien. Later heeft Minister Terpstra
een onderzoek toegezegd naar de meest wen*
schelijlce salariëering van degenen, die in
communiteit of gemeenschap leven, van welk
onderzoek intusschen de resultaten nooit be*
kend geworden zijn.
Zelfs de C.H. heer De Geer zeide op 20
Nov. 1928 in de Tweede Kamer, dat het
verreweg de beste oplossing zou zijn, als
men voor hen, die een gemeenschappelijke
huishouding hebben en wier behoeften
automatisch beperkt zijn, een speciale rege*
ling trof. Hij voegde daaraan toe, dat zulk
een regeliag echter slechts tot stand mocht
komen met volledige instemming en mede*
werking der betrokkenen „vanwege de tee*
derheid der zaak, zooals hij het noemde. En
dr. Colijn zei reeds in 1925 in de Eerste Ka*
mer: „Het is toch eigenlijk niet te verdedi*
gen, dat degenen, die in communiteit leven,
een salaris genieten, dat erop berekend is
zelfstandig, gehuwd en met een gezin in
de maatschappij te leven."
Men ziet dus, dat van alle kanten de
billijkheid van een lager salaris voor deze
bijzondere soort onderwijzers wordt ingezien.
Ook de Commissie*Welter, die indertijd
bezuinigingen moest onderzoeken, was er
in groote meerderheid voor De Roomsche
voorzitter Weiter zelf was er echter tegen,
gelijk trouwens steeds van Roomsche zijde
de zaak is tegengewerkt.
Ook het feit, dat in Roomsche landen
als België en Tsjecho*Slowakije de klooster*
lingen, een lager salaris genieten, maakt op
de Roomschen geen indruk.
De Roomschen hebben een sociale leer,
volgens welke de arbeid niet uitsluitend
betaald moet worden naar prestatie, doch
meer naar de behoefte. Wanneer het er
echter op aankomt, de consequentie daarvan
te trekken op dit gebied, dan wijst men
die af,i omdat men de groote geldsommen,
die de kloosterkassen, waarin al deze salaris*
sen natuurlijk gestort worden, jaarlijks ont*
vangen, niet gaarne zou willen missen, daar
zij goed gebruikt kunnen worden in de actie
voor de verroomsching van Nederland.
Telkens weer blijkt nu, dat de opvolgende
ministeries deze kwestie niet durven aanpak*
ken vanwege de tegenstand der R.K. Staats*
partij. Ook nu weer is in het Voorloopig Ver*
slag der Tweede Kamer door enkele leden
de zaak aan de orde gesteld. De Regeering
antwoordde, dat zij er alleen toe zal over*
gaan, indien van de zijde der belanghebben*
den geen tegenstand wordt geboden!
Op deze wijze worden de kloosterlingen
wel met zeer bijzondere consideratie behan*
deld. Bij andere ambtenarengroepen vraagt
men niet, óf zij- een salarisvermindering
wil accepteeren. Inderdaad, de Roomschen
worden door onze ministeries, zelfs in dezen
tijd van bezuiniging op allerlei noodzakelij*
ke uitgaven, wel met een bijzondere tee*
derheid behandeld! y
Men treft hierachter een request aan van
de firma N.V. Reederij v. d. Schuyt, over
de verkeersvoorziening in het gebied dér
Zuid*Holl. en Zeeuwsche Eilanden, gezon*
den aan de Prov. Staten van Zuid*Holland,
Noord*Bra'bant en Zeeland.
Wat ons eiland betreft, hébben wij in
vorige nummers ons standpunt uiteengezet.
Het moge voor de Staten beteekenis hebben,
dat ook de plaatselijke pers uit het eiland
zich aansluit bij zooveel stemmen die zich j
verzetten den huidigen toestand te conti*
nueeren, zulks weer met subsidie van het j
Rijk en de Provincie. Of het effect zal sor*
teeren? Wij vreezen. Het moét én hét zal
geld kosten. En het uiteindelijk resultaat?
Dat zal zijn, dat Gedeputeerden niet zullen
'bereiken wat zij zich voorgesteld hebben.
Schreven we, dat de particuliere firma v.
d. Schuyt, het vervoer van en naar het
eiland, zonder één cent subsidie op zich
wil nemen, ook de E.F.A.O., die een pas*
sagiersïijn heeft MiddèlharnisOuddorp v.v.,
wil gaarne het geheele traject van Ooltgens;
plaat—Middèlharnis bedienen, met splinter*
nieuw geriefelijk materiaal, evenééns zon*
der één cent subsidie, plus uitgebreide diens*
ten. Zegt dit den heeren te Dén Haag
niets?
De R.T.M. heeft met een groot renté*
loos kapitaal gewerkt, hetgeen al een stilawij*
gende subsidie is geweest, niettégénstaandé
zij geen rente heeft behoévén té bétalèn,
is de Provincie er c.ijc .het, heele kapitaal
bij ingcsclrtrteii. Dir<fê*f&tér®W| niét ge*
noeg, want nu wordt nog meer subsidie
gevraagd, terwijl enkele particuliere maat*
schappijen, welke toch ook bevoegd en ter
zake kundig zijn het geheel zonder subsi*
die willen doen. Wij herhalen, wij! zijn
niet tegen de tram, maar kunnen toch niet
verheelen te schrijven ,dat hier iéts wringt.
Beteekent bovendien eén busdiénst niét
zoovéél meer belasting per jaar, zoovéél
meer menschen aan 't werk om van andere
dingen niet te spreken. Zal de R.T.M. ook
al krijgt zij subsidie .geheel in tact blijven
en al haar personeel emplooi geven?
Het is beden zitting der Prov. Staten van
Zuid*Holland. Een der laatste punten zal
over dit onderwerp loopen.
Met belangstelling wachten Wij de beslis
sing af.
NIEUWE TONGE.
Vrijdagmiddag kwam de raad dezer ge*
meente bijeen onder voorzitterschap van
burgemeester Sterk.
Aanwezig alle leden.
De VOORZ. gaat voor in gebed, waarna
de notulen van de vorige vergadering wor*
den gelezen en onveranderd goédgékéurd.
Aan de orde zijn de ingekomen stukken:
Ingekomen is een schrijven van de Pen*
sioenraad om de pensioengrondslag van
den gemeenteveldwachter te brengen op
f 1825.—.
Aldus wordt besloten.
Ingekomen zijn de goedkeuring van en*
kele belastingverordeningen.
Ingekomen is procesverbaal van kas en
'boeken van den gemeenteontvanger. In kas
was f 326.21. De boeken en kas worden in
orde bevonden.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
Op advies van den hoofdinspecteur van
volksgezondheid wordt het maximum aantal
verloven A vastgesteld op 1.
Ingekomen is een verzoek van den dokter
om de boomen voor het huis te rooien,
omdat er geen licht in huis komt en het
huis .vochtig is.
B. en W .stellen voor dit verzoek in te
willigen.
De heer T1JL zegt dat er een hoop
natuurschoon daardoor wordt weggenomen.
Spr. vindt het niet mooi.
De VOORZ.: Welke bezwaren wegen het
grootst. Zijn de belangen van hygiënischen
aard belangrijker ja dan neen!
'B. en f Azijn het met den dokter eens.
Weth. v ALPHEN: 't Is er. nooit dag,
Om vier uur is het nacht.
Het voorstel wordt aangenomen.
Van de Afd. Zuid*Holland van de Raad
van gemeenteambtenaren een schrijven voor
het salaris van den heer J. v. d. Wende.
Aan het verzoek over dit schrijven is
reeds voldaan.
Ingekomen is van de Flakk. Besturenbond
een verzoek om een cri.siscomité in te
stellen. Dit comité is reeds in deze gemeente,
zoodat het stuk voor kennisgeving wordt
aangenomen.
Ingekomen is de gemeenterekening 1933.
Ingekomen is een besluit van den Voor*
zitter van 'het Centraal Stembureau,' dat
C. Dorst tot lid van den raad is benoemd.
De heer Dorst heeft geen bericht gézondén,
dat hij. zijn benoeming aanneemt.
De Voorzitter van het Centr. stembureau
heeft toen benoemd de heer Abr. v. Heemst.
Deze heeft zijn benoeming aangenomen.
Ingekomen zijn enkele goedkeuringen
van raadsbesluiten.
Ingekomen zijn de processenverbaal van
de stembureaus.
Ingekomen is een schrijven van den
Minister van Binnenl. Zaken over een w'ij*
ziging van de Drankwet.
Tot de verandering wordt besloten.
Besloten wordt een legger te latén makén
van voetpaden en wegen voor een bedrag
van f 90.De heer Cornelissen zal dit
werk uitvoeren.
Ingekomen is een schrijven van de ver*
eeniging tot bevordering van de zijdeteélt,
waarin gevraagd wordt lid te worden van de
vereeniging. Aldus wordt besloten. De
VOORZ. merkt op, dat er hier op Flakkee
goede moerbezieboomen groeién. Mén kan
het werk wel steunen. Misschien kan hier
een zijdeteelt ontstaan.
Ingekomen is een adres van de Kamer
van Koophandel van Dordrecht aan de
Tweede Kamer om adhaesie te bétuigén.
In dit adres wordt bezwaar gemaakt tegen
de opheffing van de keuringsdienst van
Waren.
B, en W. stellen voor adhaesie! te be*
tuigen. Aldus wordt besloten.
Aan de orde is de benoeming van een
Pluimveehouders voederen met
het meest economisch en onder
vinden het minst de nadeelen van
de ongunstige tijdsomstandigheden.
Zij verkrijgen bij lagere voeder-
kosten een hoogere eierproductie,
dan door voedering met ochtend
voeder en gemengd graan of ge
mengd graan alleen.
Vraagt offerte bij Uw leverancier
of direct aan de fabriek.
Oliefabrieken N.V. - Amsterdam
commissie tot het nazien van de geloofs*
brieven. De heeren Kattestaart, van Alphén
en Tijl worden benoemd en zien de géloofs*
brieven na.
De heer VAN ALPHEN zegt dat de stuk*
ken i n orde zijn bevonden ein de commis*
sie stelt voor de raadsleden toe te latén.
De heer TIJL vraagt hoe het staat met
het onderzoek naar het gymnastieklokaal.
De VOORZ. zegt dat het onderzoek nog
niet heeft plaats gevonden.
De heer TIJL vraagt spoed.
De VOORZ. zegt dat in de volgende ver*
gaderfcig een rapport zal Worden uitgebracht.
De heer TIJL vraagt of er al een nieuw
terrein is voor de mestput.
De VOORZ. zégt dat men een terrein
achter de begraafplaats op het oog heeft.
De heer TIJL vraagt zoo vlug mogelijk
de zaak af te handelen en Wijst nog een
ander terrein aan, waarover onderhandeld
zal worden.
Daarna gaat de raad over in geheime
zitting..
Verkrijgbaar bij:
A. L. VERBRUGGE - MIDDÈLHARNIS
Het vliegtuig „De Gaai" in Zwitserland vers
ongelukt. 13 dooiden.
De Verkeersverbetering op dé Z.sHoll. éis
landen. Het request van de N.V. v.d. Schuyt
Gemeenteraad te Nieuwe Tongé.
Gemengd Nieuws.
Door den vorst en het ijs hadden wij in*
tussdhen 16 arbeidsdagen verloren, die na*
tuurlijk zeer bezwaarlijk in te halen waren,
vooral in de Steur*visscherij, die zooals
men weet, maar tot 15 Mei duurt. Todh
konden wij' het nog klaar spelen dat het
plan voor 98.7 °/o vervuld werd.
Na eerst de haringvisscherij' op gang ge
hofpen te hebben, gingen wij 26 Mei naar
binnen.
Bij aankomst te Trout*front werd mij
medegedeeld dat mijn geheélé huis was
leeggestolen. Aan mijn huis gekomen vond
ik de deuren dicht gespijkerd terwijl' in
het huis de grootste wanorde heerschte. Al*
leen de groote stukken, als de tafel, stoe*
len en ledikant waren nog aanwezig, zoodat
ik behalve het goed wat ik naar zee had
meegenomen niets meer had. Mén had één
acte opgemaakt, dat in den nacht van 14
op 15 Mei bij mij was ingebroken. Verder
was noch door de Directie, noch door de
partij of de organisatie een onderzoek in*
gesteld. Ik was er echter van overtuigd dat
een en ander geschied was met médéwétén
van de Directie, om mij Zoodoende te noo*
pen in R. te blijven.
Mijn vriend Jensen had het klaar ge*
speeld om naar Duitschland te gaan, en
was reeds 3 April vertrokken.
Om eenige kleeding te koopen ging ik
naar de stad. „U kunt doen wat u wilt,"
zeide ik den Directeur van „Gosrybtrest,"
„doch als u mijn kleeding niet vergoedt,
ga ik p aar Moskou en naar huis." „Als ik je
nu geef wat je direct noodig hebt en later
het overige, is dat goed?" vroeg deze mij.
Voor een costuum en een gedeelte onder*
goed werd dus zorg gedragen door middel
van de Gepoe, dus kon ik mij voorloopig
behelpen.
In Trout*front lagen 5 schepen waarvan
de bemanning niet meer vfilde werkén, om*
dat niet voor brood gezorgd werd. Voor
de schippers zat hier een straf op om eenige
jaren voor 20 pCt. van het traktement te
moeten werken. Het volk heeft dan zoo
doende geen kans meer om de éérstvol*
gende jaren staatswerk te krijgen en zijn
dus gedoemd in Kalgoze te gaan werken,
wat voor 3/4 deel hongerlijden beteekent.
Ook zou men kunnen trachten eenig los
werk te verkrijgen, wat echter heélémaal
hongerlijden beteekent terwujl in 't éérste
geval alleen gedurende het séizoén, én in
het tweede geval in het gehéél géén brood*
kaarten worden verstrekt. Het opleggen van
straffen en het gevangen nemen biédt aan
Rusland een groot financieel voordeel, daar
elke gevangene werken moet. Men zeide
mij dat in Augustus 1934 millioenen gevan*
genen in Rusland waren. Waarvan ik echter
geen zekerheid heb kunnen krijgén, doch
als ik naga hoeveel gevangenen er in As»
trackan zijn, kan ik mjiji bést voorstellen
dat het aantal in de millioenen loopt.
Aan de gevangenis te Astrackan is een
groote kistenmakerij verbonden, waar, Vol*
gens een gevangene, 400 mannen én vrou*
wen arbeiden.
Eiken morgen worden er meer dan 500
man getransporteerd naar verschillende wij*
ken der stad waar zij kerken en kloosters
moeten sloopen, terwijl anderen de stéé*
nen vrij van kalk maken.
Op zee werkten in den zomer van 1934,
3200 gevangenen in de visscherij, onder toe*
zicht van de Gepoe. Ook de geheelé con*
tröle op de rivier wordt uitgeoefend door
gevangenen, die natuurlijk onder bewaking
staan. Een schipper, die in '33 bij ons
werkte ,maar die nu gevangen zit, verteldé
mij; dat aan de Oostkust van Fort Alexan*
der tot Koerif, ruim 80 pCt. van de arbei*
ders gevangenen waren en in Aziatisch Si»
bërië was dat evenzoo, alleen de ingenl*
eurs waren vrij. Deze lieden werken dus zon
der traktement, krijgen alleen etén énkléé
ding. Men Zeide dat zij voldoende eten
kregen, maar dat de kleeding niet véél
meer dan vodden was.
Is jdiit dus geen reden voor alle staten
van de wereld om de Russische goederén
te boycotten? Niet één land kan immers
eonturreeren tegen Rusland, die zijn uit*
voerartikelen voor niets geproduceerd krijgt!
Ik sprak al meermalen over Kalgoze werk.
Dit is werk in het collectief verband, dat
heel slecht betaald wordt, Zooals uit het
volgend hoofdstuk 'blijkt.
Het leven in het Wolga=gebied.
Gedurende mijn verblijf in Rusland was
ik ook eenige weken in het Duitsche Wolga
gebied. Ik had mijn intrek genomen bij ie*
mand in Urbach en probeerde dagelijks in
den omtrek wat voedingmiddelen te koopen.
Hier vernamen wij het een en andér ovér
het collectief werken.
Eenige boeren wilden liever hoogé bé*
lasiing betalen dan in het collectief gaan.
Op een dag kregen eenigen dézér bézoék
van het bestuur der communisticche partij.
Het gesprek dat ontstond kwam hierop1 neer,
dat de boeren overgehaald werden hun
paarden in te wisselen voor tractors waar*
mee men het land ook veel intensiévér zou
kunnen bewerken. Al spoedig gingen dus
alle paarden en ossen over in handen der
partij. Van te voren was den boeren ge*
vraagd hoeveel de opbrengst van het land
was. Indien men dan b.v. had opgegeven dat
de opbrengst plm. 225 centenaars was,
kreeg men eenige dagen daarna één biljét
thuis dat men 400 centenaars aan de partij
moest afleveren.
De boeren die dus nog de paarden be*
houden hadden, werden zoodoende ge*
noodzaakt deze in te wisselen voor tractors,
opdat zij aan den gestelden eisch zouden
kunnen voldoen en waren de boeren dus
„vrijwillig" colleciivist geworden.
De 'boeren konden dus niets meer hun
eigen noemen. Landbouwgereedschappén, Za*
den, onder het werken brood, thee, suikér,
alles werd door de partij verstrekt, terwijl
de tijd aangegeven werd wanneer mén
met zaaien, ploegen enz. moest beginnen
en hoeveel het land moest opbrengén.
Ziet men nu dat de oogst er goed
voorstaat zooals b.v. voorjaar 1934, dan
wordt het plan met een groot percentage
verhoogd (omlaag brengen doet men nooit)
opdat anders de boeren te veel winst zou*
den kunnen maken. Van het volbrachte
plan moet de boer 90 pCt. aan de partij
afgeven. De overige 10 pCt. kan men dan
verkoopen, waarvoor dan 95 kopeken tot
1.15 Roebel per poed (16 K.G.) wordt
betaald. Hiervan moest men dan gedurende
de wintermaanden leven, wat half hon*
gerlijden beteekende; génoémdé toéstand is
dus blij 't volbrengen van het plan, wat Zeer,
zeer zelden gebéurt.
Wordt echter het plan niet vervuld, dan
komen de boeren heelemaal in één pré*
cairen toestand. Al heeft het land nog
zoo weinig opgebracht, de partij eischt haar
deel, en of de boeren al verhongérén, daar
bekommert ze zich n iet om. In den winter
van '32'33 stierven geheele dorpen uit van
honger en typhus.
(Wordt vervolgd)
