CHR.WCEKBLADopGED.GnonD5IAG vöÖRDlZUID-HOLLIriZEEUWiCliE EILAHDEn
r
7e Jaar${aiijS
WOENSDAG 5 JUNI 1955
No 641
N.V. Uitgeversmaatschappij «Ellanden-nieuws
a Het Communisme B
Q in woord en daad
MET MEDEWERKING VAN VOORAANSTAANDE HERVORMDE EN GEREFORMEERDE PERSONEN
Dif nummer bestaat uit 2 bladen
Mr. Marchant's verdediging
nmmnnniiiiiMiniiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiniiiiniiiJiiiiiiiiiuiuiM^^
5°/o Eerste Hypotheck-Obligafieïeening der N.V.
Sfoomschelpenzuigerij en Schelp-
kalkbranderij te Brielle
IMT Naar aanleiding van het groote aantal verzoeken om
inlichtingen, in verband met de vorige advertenfie's, zal
vóór de vergadering der Trustee een bespreking worden
gehouden op ZATERDAG 8 JUNI a s. des nam. half één
(zomertijd) in HOTEL DE NYMPH te BRIELLE.
Namens eenige Obligatiehouders,
N. WESSEL
Groenedijk 46 te Dordrecht
iDniuiiiiil
Voornaamste inhoud;
D door B. VAN DER JAGT g
Q n
m'^-m ir^::!'^m v^i
AdverteDtie-pr{]t 20 ceat per regel. Reclames 40 et; Dlesst-
«anvngen en -aanbledlngea vaa 1—6 regels 80 et.; Boek-aan-
kondlglng 10 cent per regel' CoDtrartea beiaagrQk lager
tt
UITGAVE VAN
Gevestigd te Middelharnii - Piina Hendrikiti. 122 Giro 167930 Postbos 8 Tel. 17
AbonaementB-priJB 85 ceot per 3 maaadea bij vooniitbetaliD^
VerschQnt lederen Woetisdag ea Zaterdag 2 maal per week
Afzonderlijke aummeri 5 cent. Buitenland 8 goldea per jaar
Het aftreden van Minister Steenberghe.
Weer is een Minister van zijn zetel wegge»^
vluchil
Minister Steenberghe vroeg zijn ontslag
omdat hij in tegenstelling met de overige
leden van het Kabinet van meening is,
dat aan devaluatie niet valt te ontkomen.
Het aftreden beeft geen geringe verbazing
gewekt! het was echter, of de Kabinets*
formateur al klaar stond voor een vervan*
ger. Prof. Gelissen wordt zijn opvolger.
Het komt wel eenigszin» vreemd voor,
dat het motief devalua,tie als reden voor
het ontslag wordt opgegeven. Minister
Steenberghe 'heeft slechts één jaar zitting
in Wet Kabinet en nauwelijks zes maanden
geleden, stond het er te dien opzichte heel
wat critieker voor. Toen hebben we onder
geen der ministers voorstanders ontdekt, ook
minister Steenberghe niet.
Dat dezen ongetwijfeld knappen minister
devaluatie voorstaat, zal zeer zeker de spe^»
culatie aanmoedigen, onder hen, die 'het op
de val van den gulden voorzien hebben.
Ons standpunt hierover 'hebben we meer*
malen in dit Blad uiteengezet, dat we dit nu
niet faansnijden.
We zien hier de ontzettende moeilijkhe*
den, die nu het Bezuinigings*on"twerp in
behandeling komt, van alle kanten oprijzen.
Men spreekt van „aanpassen" en "maatre*
gelen nemen" bij de regeering, maar de
crisismaatiegelen die worden genomen: het
afslachten van vee, denatureeren van aard*
appelen, tarwe, vernietigen van andere voe*
dingsmiddelen enz., vloeken tegen het ge=
zond verstand, laat slaan nog de principieele
blezwarcn. f
Minister Steenberghe was geen voorstan*
der van al dergelijke maafjregelen. Dat zou
een minister ook wel op de vlucht kunnen
jagen.
Hoe het ook zij, 'het aftreden van dezen
minister, en kort geleden van minisjter Mar*
chant, teekent wel 'het critièke van 's Lands'
tjpestand.
Nauwer ^eff nauwer"'spoil' bef zich tóe',
als een kluwen dat straks niet meer is te
on^arren.
Of men zou bijtijds van richting moe»
ten veranderen.
Niet^ veranderd.
De Volkenbond zou naar de utopisten
meenden een groote verandering brengen
onder de landen onderling. Geheimzinnige
onderhandelingen, geheime diplomatie, zou
uit! 5en tijd zijn. Openbaarheid en eer*
lijkheid zou daarvoor in de plaats treden.
Het| recht van de sterksjte, die barbaarsch*
heid was men te boven. Eerlijkheid en
rechtvaaidigheid zouden er in het Volkeren*
leven voor in de plaats komen. Zoo droom*
de men en zoo verwachten velen het.
De uitkomst leert anders. De heele Vol*
keubond is eigealijk niet anders| dan een
zaakje van de groote mogendheden. Een
firma, met de overwinnaars van Versailles
als firmanten, met als doelstelling de behar*
tiging van hun belangen. En nu is daar in
den laatsten tijd zoo waarlijk ook Rusland
nog bijgekomen, 't Is eigenlijk belachelijk
als het niet zoo droevig was. En de kleine
landen dan? O ja die mogen daar ook wel
praten, maar de grooten geven de marsch*
route aan. De kleine landen, zeker hun
vertegenwoordigers mogen wel eens een re*
devoering houden, als ze maar, niet buiten
de streep gaan.- Praten nu ja waarom ook
niet, want ze helpen immers( ook mee'^be*
tjalen, om de zaak op; de been te houden.
Neen de Volkenbond heeft geen verandering
gebracht.
Men durft er de geschillen niet be'haii*
delen. Neen dat doen dei grooten.
Hun diplomaten trekken van hoofdstad
naar hoofdstad om de zaak te regelen. Op
de oude wijze. En het recht en de billijk='
heid? En de openbaarheid? 't.Is net als
vroeger. Geheime diplomatie, afspraken,
bondgenootschappen e.d. Neen er is niets
veranderd, 't Gaat weer net als voor 1914.
'iGaat weer met bondgenootschappen, be*
houd van het evenwicht in 'de verhoudingen,
net als voor den-wereldoorlog.
Er is in wezen niejs veranderd.
De Roomsch geworden oud*minister Mar*
chant 'heeft een kleine brochure het lich|
doen zien, getiteld: Tot verweer, waarin
hij zich verdedigt tegen verschillende aan*
vallen, die op hem zijn - gedaan. Omdat;
hij enkele interessante dingen zegt, willen
wij het één en ander uit dit boekje aan*
halen.
Hij begint met te zeggen, dat opheldering
noodig is over zijn geruchtmakende bekee*
rin^ en over de politieke gebeurtenis*'
sen, die er consequentie van waren. Men
ziet in hem een bedrieger en een verradeï
of iemand, die handelde uit winstbejag en
zucht naar politiek of materieel gewin. Dat
men zyn bekeering zoo vijandig opvat^te,
was voor hem geen verrassing. Hij wist uit
de historie, wat de automa]tisCh intre*
dende gevolgen zijn van een bekeering tot
het Katholicisnje. Pijnlijk vindt hij alleen,
daif in dit'gevai'riet 'vèrües' dreig|t van
vrienden, op wie hij meende te kunnen
rekenen. „Wat mij persoonlijk betreft, staat
daartegenover een onvergelijkheid grooter
geestelijke winst," zoo verklaart hij echter.
Men is achteraf uit de door 'hem in de
periode van zijn ministerschap ge'houden
redevoeringen gaan concludeeren, dat hij
reeds lang een proces van geestjelijke toè*
nadering tot het Katholicisme doormaakte.
Zelf zegt hij nu, dat dit inderdaad juist ge*
zien is. Hij heeft als leider van de Vrijz.
Dem. bond steeds gepleit voor de waarde
van de godsdienst voor het staatkundig
leven, doch langzamerhand is hem ook
gebleken de waardij van het Christendom
voor het persoonlijk leven.
Hij zegt, dat hij afkeerig is van bedrag
en van huichelen, doch hiermee schijnt
het in strijd te zijn, dat 'hij het feit van
zijn bekeering en opneming in de Roomsche
Kerk, welke laatste reeds plaats had op
21 December 1934, dus bijna een half jaar
geleden, pas op 13 Mei publiek maaktie.
Hij heeft al die tijd als Katholiek ge*
leefd,, tenvijl men hem 'hield voor niet*Ka;
tjioliek en voor vrijzinnig*democraat. Dit
laatste -was hij gebleven, naar 'hij zegt,
doch hieruit blijkt, dat hij |h'0g niejt goed
Roomsch was of is, want men zal hem van
die zijde wel aan het verstand brengen, dat
Roomsche godsdienst xn vrijzinnige politiek
niet kunnen samengaaji.
Waarom hij dan die tijd gezwegen
heeft? Ten eerste, öSKiat het kabinet*Colijn
voor een groote moéiBjkheid was komen te
stjaan, met name omdat het Bezuinigings*
ontwerp, naar men slgitneen veronderstelde,
reeds in Januari zou worden ingediend.
Het landsbelang, éischte volgens Mr. Mar*
chant, dat 'het Kabinet Colijn zonder afbrok*
kéling bleef zitten, „Als Colijn vandaag at*
t^reedt, is er morgen paniek met alle eco*
nomische gevolgen. Br ont;staat een zeer
moeilijke crisis. Niemïfeid heeft in de gege*
ven omstandigheden eén anderen formateur.
Bij mijn afscheid van Colijn is dan ook
mijln dringend verzoek geweest: wat er
ook gebeure, blijf zitten, houd Uw kabinet
üi"7*tand." f
In de tweede plaats; zweeg hij, omdat de
Statenverkiezingen voor de deur stonden.
Indien hij daarvóór gesproken 'had, zou*
den naar zijn meening deze verkiezingen
voor de Vrijzinnig*Demöcratische partij niet
alleen een tegenslag, maar een debacle zijn
geworden. Daarom moest hij zwijgen, te*
genover ieder, ook tegenover zijn naaste
vrienden. Hij deed dit niet voor zijn ple*
zier. Liever was 'liij dadelijk afgetreden.
Alle Ministers, zégt hij, vooral die van Fi*
nanciën, verklaren om strijd, dat het tegen*
woordig geen pretje is, minister te wezen.
En hij noemt het een onwaardige insinuatie,,
te zeggen, dat hij al te zeer verkleefd was
aan zijnzeteL
Dan gaat hij zich verdedigen tegen df
bewering, als zou zijn onderwijspolitiek te
overhaast zijn geweest. Hij zegt, begonnen
te zijn met de oprichting van bijzondere
scholen te bemoeilijlcen. De Concentratie
der openbare scholen was reeds begonnen
door zijn voorganger, i Voorts, dat zijn poli*
tiek niet die van iem persoonlijk was,
doch van 'het heele I^abinet.
Hij schijnt het 'beter gevonden te hebi*
ben, als de geruchtea omtrent zijta over*
gang waren uitgebk'On. Dan zou hij'
■pas gesproken u'i<J)lï. na de behandeling
der Bezuinigingsw*i*;ou''" verwijt men hem
'^.••*- .>i' Mnpn ma.ii-e^S. J'du'bbelzinnige
en bedriegelijke positie heeft ingenomen,
doch hij betoogt ,dat zijn bekeering in 't
geheel geen verandering bracht in zijn
postie als Minister en dat hij zeker niet
bij besüssingen of benoemingen de Ka*
tholieken zou bevoordeelen.
Vervolgens verhaalt hij de gang van za*
fctrt bij het publiek Worden van tüja
overgang. Eerst gingen er geruchten, dat
hij ergens in Brabant gedoopt was. HA
gerucht hield echter aan en nu vroeg Mr.
Joekes, ide V.D. fractieleider in de Twelede
Kamer hem telefonisch: Zijt gij Katho*
liek of niet? Hij wilde zich echter een
antw'oord niet laten afdwingen en zeide:
Wat verbeeldt gij U? Hij vond ,deze
vraag ietw'at gelijkend op de inquisitie, die
in strijd is met het Vrijz.*Diem. beginsel,
(met het Roomsche 'beginsel echter nieti
Marchant is nog niet goed Roomsdh, het
blijkt alweer.)
Dit onderhoud had plaats pp 3 Mei. Hij
deelde op 4 Mei deze zaak mede aan
zijn V. D. collega Minister Oud, doch
zonder hem te zeggen, dat hij Roomsch
Was. 'Op 6 Mei ontving hij een briefje
van den voorzitter van het Hoofdbestuur
prof. Kranenbiurg, die een categoriscihe ver*
klaring, vroeg. Daar<;}p besloot hij' op 7
Mei de zaak in de Ministerraad te bren*
'^111!
gen. Hij deelde daar mede: a. dat hij uit de
Vrij'z. Dem. 'bond was getreden; dat
h'ij TRoomsdi Was geworden; c. waarom
hij zoolang gezwegen had; d. dat hij het
aan de Ministerraad overliet. Welke po*
Ijtieke gevolgen dit moest héb'beij.
De Ministers wilden hierop niet dadelijk
een besluit nemen. Op 8 Mei ontving hij
een brief van Minister Oud, Waarin deze
sdireef, dat hij dr. Colijn had medegedeeld,
te zullen aftreden, als Mardhant Minister
bleef. Over deze brief is de heer Mar»
chant tamelijk verbolgen. Hij neemt het
Mr. Oud zeer kWalijk, dat hij niet met
hem kwam praten en dat hij met een der*
gelijk' dreigement Marchant poogde weg
te krijgen. Pp 10 Mei deelde dr. Colijn
hem mede, dat hij' hem aanraadde zijn ont*
slag te kernen. Eerst moest dan de Ko*
ningin machtiging ge'vraagd worden dit te
pubHdeeren, zoodat eerst 13 Mei het b'e*
richt in de bladen stond.
Zoo Wias de gang van zaken. De sChrij*
ver 'betoogt dan,' 'dar het Ka'oinet Colijn
onmisbaar is en prijst dr. Colijn als een
„betrouwbaar, eerlijk en openhartig man,
die in volledige onbaatzuchtige toewlijding,
niets beoogt dan met zijn gaven en kennis
het land te dienen."
Tenslotte doet hij een sobere poging,
het gewichtigste, 'besluit, dat hijl in zijn
leven genomen heeft, te verklaren. Sedert
^ijn academisdie studie had hij reeds nei<
ging in die richting. Zoodra hij am'bteUjk
de KathoUeke instellingen leerde kennen,
Wferd hij' genoopt tot onderzoek. Het halve
geloof ,w'aarin hij was opgegroeid, verwierp
hij. Hij aanvaardde de Evangeliën (hij
spreekt niet van de heele blijlbel) als het
Woord van God, en vond dat de Ka*
tholieke leer, die hierop ge'bouwd is, lo«
gisdh sluit. „Hier vond ik de vastheid, die
ik had gezocht. En hier vond :ik de
eene ilgemeene Kerk, die God in Chris*
tus heeft gesticht." En hij roept dan allen
op om te zamen in eensgezinde 'liefde
tot God en den naaste te strijden tegen
de machten uit Moskou en Berlijn, die
het toeleggen op den ondergang van het
Christendom. En hij eindigt; „De lich»
ten aan den hemel, die Viviani ^dlde
gedoofd zien, zijn blijven flonkeren. De
lichten van de moderne wijzen zijn goed;»
deels uitgebrand. Wij- rijn Weer in de
opgaande lijb van het geloof."
Ziedaar de apologie van Marchant. Over
zijn 'bekeering verhaalt hij Weinig. En met
name zijii voorkeur voor de Roomsche
Kerk Mjft in het duister gehuld. <Dat
deze onrustige en strijdlustige natuur rust
zal vinden in de Kerk van het Pausdom,
is welhaast niet te gelooven. Het Kabinet*
Colijn is intussdien een minister kwijt,
die het aditeraf gezien, btter nooit had
kunnen 'bezitten.
PRINSES JULIANA.
Het herstel van .H.K.H. Prinses Juliana,
die aan" een keelaandoening lijdt, zet zich
bievredigend voort. Binnen niet al te langen
tijd zal de Prinses zich weer buitenshuis
mogen begeven.
- JR. MÜSSERT NAAR INDIë.
Een studiei^is van een maand.
Omstreeks half Juli, zoo meldt „Volken
Vaderland" zal ir. Mussert een reis naar
Ned. Indië maken, om den toestand in
Indië te bestudeeren. De heer Musafert
zal ongeveer een maand in Indië blijven;
hij keertin het begin van September terug.
Mnister Steenberghe afgetreden. Prof. Dr.
Ir. H. C. J. H. Gejiissen, wordt minisier
van, Econ. Zak«n. (2e Blad.)
Mr, Marchant's verdediging „Tot Verweer."
Installatie van het nieuwbenoemde Hoofd
aan de Chr. U.L.O. te Midddharnis.
Vervolg verslag Zendingsmiddag te Mid»
delharnis.
LandbouwsondejTwijs: Rede van" den heer
Smits over de voor» en nadeelen van land»
bouwttiachines (Ze Blad.)
Ontzettende aardbevingsramp in Britsch>In<
dië; vele duizenden dooden.
□aaDDaaDDDDDDDDaDaDDDDDDaDaD
a
Q D
DaDDDaDDaDaaDnDaDDaDaDDDDDDD
11.
Als iemand een paard heeft moet hij
voor dit beest 80 R. belasting betalen, voor
een koe 50, voor een schaap 25 Roebel.
Behalve deze belasting moet per jaar een
gedeelte vleesCh en per maand een gedeelte
mfelk Worden afgedragen. Door gemeen*
schappelijk overleg werden op bedoelden
datutn de verschillende K.G. vleesch afge*
leverd,' in den vorm van levende beesten.
Evenzoo gaat het met de melk; men krijgt
een brief thuis 'hoeveel melk men per
maand moet afleveren aan de Staloba, hier*
voor krijgt men betaald 12 kop. per liter,
terwijl de melk aan de markt 2.50 R.
per Liter kost.
Een ieder mag een stuk land beplanten
voor eigen gebruik; mijn hospita had ook
een stuk land, groot 150 M2. Hierop had
zij aardappelen, kool en augurken geplant.
Van de aardappelen moest zij' 480 K.G.
afgeven en mocht rij voor eigen gebruik
ongeveer 60 K.G. behouden.
Zocg; gaat het ook m het 'collectieve
werk. Reeds hadden m'n vriend J. en ik
eenige plannen voor verbetering ingediend,
toen mijn tolk bij mij kwam met een
brief, welken hij van 'het kantoor had
mede genomen. Hierboveai stond „geheim"
en was afkomstig van de Visscherij Centrale
en gericht aan de Directeuren van ide
verschillende Promsels. In dezfen brier
kwam o.m. het volgende voor: „alle voor*
stellen, plannen, teekeningen enz., door
de buitenlandsche specialisten gemaakt en
ingediend, moeten nauwkeurig worden op*
geschreven en bewaard, waarna deze later
door onze specialisten kunnen 'worden uit*
gewerkt," m.a.w. de biuitenlandsche specia*
listen mogen geen succes hébben. Dbzjen
'brief heb ik direct omgezet en ben hier*
mede direct naar vriend J. gegaan, 'waar ik
2eide geen verdere teekeningen meer te
zullen indienen len gewoon het contraC*
tueel werk te doen, overigens niets.
Begin Januari schreef ik aam de Directie
dat ik gebruik wenschte te maken van hef
desbetlrelfcnde artikel 'van het contract, om
terug te gaan naar Holland. Heel spoedig
na het indienen van dien brief moest ik
Wij de partij komen ,waar ook de Directie
aanwezig was. Er ■werd mij gevraagd waar*
om ik nu weg wilde, terwSjl het juist zoo
goedi ging en nu moeilijk gemist kon
wtorden. Mijn antwoord was, dat van den
kant van de D'irectie niet gehandfeld werd
volgens contract. Dat ik zelfs geen w'oning
had en het traktement te laag was, 'k Ver»
langde geen overvloed, maar in elk geval
toch een bestaan zooals een arbeider in
Holland.
„Het trraktement zullen wij direct ver<
hoogen, voor een huis zullen Wfj' [ook
zoo spoedig mogelijk zorgen en aan de
Coöperatie en Staloba zullen wij bevel
geven, al Wat je noodig hebt te moeten
verstrekken, als je je geschreven brief ver
scheurt," kreeg ik ten antwoord. Ik eisChte
evenwel de gedane beloften zWart op wit
te hebben. Om kort te gaan, mijn trakte*
ment werd 50 "/o verhoogd, waarvan ik ook
schriftelijke bevestiging ontving.
Het visch'plan van 1932 werd slechts
voor 81.7 o/o verviild, waarop volgde, ont*
slag van den directeur, 's Avonds hoorde
ik "dat hij om 7.00 uur in den morgen
zou vertrekken, om- 7.20 uur had ik zijn
huis 'betrokken. In den loop van l^n
morgen kWam de onderdirecteur voorbïji.
Toen hïj zag dat ik' het huis van den
idirecteur had betrokken, kw'am hij mij
zeggen ,dat dit huis voor een ander be*
stemd was. 'k Zeide hem dat die ander
dan maar moest trachten iets anders te
krijgen; ik was hier nu eenmaal en 'k
'ging niet meer weg. In den loop van den
morgen kWam die be-wuste persoon en
stelde voor het huis te deelen (er waren 3
kamers, keuken en groote ■Waranda) hij
zou dan die kamers nemen, ik' de rest.
Men begrijpt wel dat ik op dit voorstel
niet inging.
Den. volgenden dag liet ik het ^uis
schoonmaken, kocht w'at eetgerei in de
coöperatie en ging, toen de cursus ten
einde 'w'as, naar de stad om verder meu*
bilair in te slaan.
Bij Cosrybtrest kreeg ik de toezegging
dat rij voor meubilair zouden zorgdragen.
Daai ik echter spoedig naar zee zou gaan,
kon mij dien tijd wiel behelpen. Thuis
gekomen zag ik een oude man van middel*
baren leeftijd voor mijn huis heen (en
'Weer loopen. Ik gaf mijn tolk opdracht te
informeeren wie dat was. Even daarna
kwam hij met het bericht terug dat dit de
vroegere Directeur Was van het promsel.
Ik liet hem uitnoodigen 's avonds te
komen thee drinken, (thee drinken 'beteekent
in hoofdzaak eten), welke uitnoodiging hij'
gaarne aannam. Al vroeg in den avond
kwam hij en vertelde ons 't volgende. „^2
jaar Ije'S ik in dit huis gewkjond. Eerst
was mijn vader, later ik, beheerder van
het promsel geweest. De schippers woon*
den in Schoelpan, het volk in andere
omliggende dorpen, alleen de leiders, ba*
zen enz. woonden in alleenstaande huizen.
Het was een welvarende visscherijlplaats.
We hadden veel zeeschepen, alle zeilsChei»
I)en en hadden toestemming een groot
gedeelte van de Wolga af te visschen. Ieder
een Was tevreden. In Schoelpan hadden
de meesten een paar 'beesten met een stuk
grond Waar groenten etc. op geteeld werd;
kort;om, er was aan niets tekor^. Toen
de revolutie kwam werd alles onteigend
en ik werd uit dit huis gezet, zonder midde*
len van bestaan. Omdat ik niet aan de
partij wilde, kreeg ik ook geen betrek*
king öp 't kantoor. Overal Waar ik om werk
kwam kreeg ik neen ten antwoord, zoodat
ik wfeer hierheen gekomen ben en nu kef
ik van wat mijn vroegere arbeiders mij
geven.,, Toen hij' ■\vegging, zeide ik hem,
dat hij eiken avond iets Wij mij kon ko*
men halen, wat hij gaarne aannam. In
den winter van '33 op '34 zag ik hem niet
meer en hoorde ik dat hij gestorven was.
Half Maart zouden wïj naar zee gaan,
er was mij gezegd dat de mond van de
Wolga 'ijsvrij was, dus moesten de schepen
naar buiten. Daar aangekomen, bleek dit
niet het geval te zijn. Toen ik 'buiten kWam
lag 'de geheele vloot ten anker en moesten
(wij daa|r 6 dagen blijven liggen. Eiirideltijk', 28
Maart konden Wij 'b'uiten komen.
Het w'as al donker, dus gevischt werd er
niet. Den volgenden dag ging ik' ('k had
nu een e igen boot) naar 2 schepen Waarvan
de schippers geen partijinenschen Waren.
Wij hadden het geluk (volgens den Ddrec
teur bestaat in de visscherij geen geluk,
alleen maar energie) in '2 dagen 25.7 ton
'visch af te leveren. Doch zooals ik' reeds
zei, 'b uitenlanders mogen geen succes heWetn.
(Wordt vervolgd)
