(:riQWCEKBIADÖpGED.GD0riD&IA6 vöÖRlEZUID-HOainZCEUWJC^^ EILAMDEn
7é jaargang
WOENSDAG 8 MEI 1935
No 633
N.V. UitgeversmaatschiLppij «EÜanden-nieuws'*
a Het Communisme S
g in woord en daad g
MET MEDEWERKING VAN V OO R A AN ST A A N D E HE R V O R M D E EN GEREFORMEERDE PERSONEN
Prof. Visscher over de
Verkiezingen
De N.S.B, over Sfellendam en
de garnalettvisscherij
De Herv. AR. actie.
Ds. LINGBEEK OVER
LUDENDORFF.
Voornaamate inhoud
ia door B. VAN DER JAGT g
"il
Advertentle-prQs 20 cent per regel. RecUmea 40 et; Dleast-
aanvrigen en -Hnbledingeti vaa t—6 regels 80 et.; Boek-tan-
kondlgiBg 10 cent per reëel' CoDtractea belaagrQk lager
UITGAV|i VAN
Gevertigd te Middelharni» Prin. Hendiik.trf.l2^C. —Giio 167930 Poatbox 8 Tel. 17
/Vbonnements-prljB 85 cent per 3 maanden bij vooruitbetaling
Verschijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week
Afzonderlijke nummeis 5 cent. Buitenland 8 gulden per jaar
Zijn oordeel over Os. Fokkema
In het „Geref. Weekblad" van verleden
week treffen we een zeer lezenswaardig stuk
aan van de hand van prof. Visscher, waarin
deze een stembusoverdenking geeft en met
name ook wijst op de debacle der A.R. par*
tij op Flakkee. Zijn beschouwingen daar;*
over, waarmede wij het geheel eens zijn, zu^
len ongetwijfeld ook onze lezers interes»'
seeren, waarom wij «ze hieronder laten vol»
gen.
„Ook de A.R. hield ditmaal in vergelijking
met de Christelijk Historische Partij, nog
tamelijk wel stand, ook al blijkt zij over
het geiheele land niet meer dezelfde sta*
biliteit te bezitten, In bet Noorden bleek
deze aanmerkelijk grooter dan in het Zui>=
den, met name in Zuid^HolIand. Indien ik
mij niet bedrieg, dan zijn er teekenen, die
wijzen op de dieper doortrekking der kev^
kelijke scheur. Dat zulks in 'het Noorden
minder duidelijk is te zien dan in de andere
provinciën, vindt zijne verklaring in het feit,
dat de scheiding in Groningen en Friesland
meer samenvalt met de A.R. partij dan zulks
in het Zuiden het geval is. De afgescheiden
kerk levert daar in het Noorden de leden
der A.R. Partij, terwijl de Hervormde or*
thodoxie er sinds jaren door de Friesehe
'Chr. Historisohen bij de C.H. is onderge*
bracht. In 'het Zuiden des lands staat het
geheel anders. De Gereformeerde beweging
in de Hervormde Kerk behoorde daar van
ouds tot de A.R. Zelfs de doleantie heelt
daaraan slechts weinig kunnen veranderen.
Dr. Kuyper was ex steieids op uit de kerkes
lijk« gevoeligheden te ontzien. In de laatste
20 jaren is dit echter anders geworden, met
bet gevolg, dat de on;i«vredenheid der Hers
vormde elementen steeds meer is toegenomen
Zoolang er geen tegenpartij' geboren was,
bleef echter alles vrijwel op den ouden
voet doorgaan, ook al profiteerde met name
de C.H i Partij van eene langzame ver*
vloeiing van Hervormden.
Na de opkomst van de Staatkundig Gere*
formeerden bleek echter, 'hoe juist Dr. Kuy*
pers's inzicht was. Voor duizenden Her*
vormde Gereformeerden werd deze beweging
de aanleiding om aan hun gevoel van onbe*
vredigdheid over de houding der A.R. uiting
te geven. Dr. Kuyper had steeds de kerke»
lük« gevoeligheden zooveel mogelijk onis
zien, maar het leidende geslacht, dat na hem
'opstond, rekende er nauwelijks mede. De
kerkistische factor kreeg een zeer grooten
Invloed. Met name werd soms bij' benoem
mingen op eigenaai^ige wijae gehandeld. Het
scheen aanvankelijk alsof men dit straffeloos
kon doen, maar het verzet nam toe in de
stilte. Daarbij kwam, dat er ook uit begin*
sel*oogpunt verschillen op de spits gedre*
ven werden, die de liefde van velen deden
verkouden.
Bij deze stemming is daaraan in sommige
gedeelten van het land duidelijk en op een
wijze, die moeilijk kan worden misverstaan,
uiting gegeven.
Een sprekend voorbe;eld daarvan gaf het
eiland Flakkee.
Vier jaar geleden verwierf de A.R. daar
nog ^4617 stemmen. Bij deze verkiezing kon
zij de drieduizend nog niet halen. De S.
G.P.. echter, die voorheen ruim 2700 stem*
men op zich vereenigde klom thans tot
boven de 4200. Deze groote teruggang van
de A.R. Partij wijst uit, hoe diep de ker*
kelijke scheur doortrekt. Het voorbeeld van
Flakkee is eene profetie van de richting,
waarin zich de ontwikkeling beweegt.
Bij de oorzaken van dit verschijnsel be*
hoef ik 'hier niet stil te staan, want wie ook
maar eenigszins met onzen kerkelijken toe*
stand op de hoogte was, zag 'het proces
met noodwendigheid zich ontwikkelen. Wie
er tegen waarschuwde, dat Dr. Kuyper's
werk ondermijnd werd, vond niet alleen
geern gehoor, maar werd alle^ehalve vrien:
delijk aangezien als iemand, die de heeren
maar noodeloos stoorde in de exploitatie,
der parüjspolitiek.
Zelfoverschatting is steeds vrucht van zelfver
blinding en voert fót eene algeheele mis*
kenning der werkelijkheid. Dat alles moet
zich wreken en de eerste symptonen daarvan
zijn er met onheilspellende klaarheid. De
oude Romeinen hadden een spreekwoord
dat nog altijd juist blijkt. Zij zeiden: „wie
de goden willen verderven, die verdwazen
zij," De waarheid daarvan 'heeft men ook
bij deze verkiezing kunnen waarnemen. Er
is, zooals ik meermalen heb gewaarschuwd
in dit blad, een zelfkant aan de Hervormde
Gereformeerde groep, die bestaat uit men*
schen,' die wel de Gereformeerde klok heb*
ben hooren luiden, maar niet goed weten
waar de klepel hangt. Eigenlijk staan deze
buiten de Gereformeerde actie in de Her*
vormde Kerk en als zij nog wat doen, dan
gaan zij juist tegen de beginselen en de
belangen ervan in. Het ligt voor de hand,
dat het Hervormd Gereformeerde volk dit
voelt. Waren zulke menschen er niet, dan
zouden de Hervormde Gereformeerden veel
meer vertrouwen hebben in 'hetgeen er
van Herv. Gereformeerde zijde geschiedt,
zou heel onze actie veel grooter beteekenis
hebben dan thans het geval is, zou zij een
vastaaneengesloten beweging vormen. Juist
de halfslachtige zelfkant is de oorzaak on*
zer verdeeldheid. En is er nu klaarder bes
wijls voor de ongezondheid der A.R. Partij,-
dan dat zij zich juist van die halfslachtige
elementen, die het yjêrfrpuwen bij het Herv.
Gereformeerde volk missen, bedient om den
sieuni der Hervormden te krijgen! Toevals
lig is dit natuurlijk niet. Hei komt daarvan,
dat tussche^ die halfslachtigen onder ons
Hervormd Geref. volk en de gescheidenen
meer geestelijke ver^ifantschap bestaat. Het
Hervormd Gereformeerde volk voelt niet
voor de leer der „Gereformeerden," doch
men meende, met de hulp van mensChen, die
op den zelfkant staan, het wel te zullen
klaar spelen. En wat op Flakkee gebeurd
is, leert hoe dit olie werpen op 'het vuur
is. De kruik gaat zoolang te water tot zij
breekt! De quasi Hervormd Gereformeerde
domine, (Ds. Fokkema. Red.)
die naar het eiland Flakkee
werd gezonden
alsi ware hij een soort wonderdoener, die^
het aan het Hervormd Gereformeerde volk
daar wel bedietsen zou, bereikte het omges
keerde van wat men. meende en wenschte.
De man was zoo weinig voor die taak ge»
schikt, voerde een zoo onbehoorlijke en
dus ondoeltreffende propaganda, dat de
groote massa zich met onwil afkeerde en
de S.G.P. toeviel, ook al beteekent dit niet,
dat zijl daarbij denken; te vinden,, wat zij
behoeven. Door gebrek aan inzicht, vooral
door gebrek aan geloof, dat uit de A
ral
R. I
politiek terugweek, ^lichtte men op deze
wijze een kwaad,',. d|* ons voor de vraag
stelt, ot eene nie^^we orienteering naar
het kompas der Geïeformeerde beginselen
geen dringende eisch",wordt. Het oogenblik,
waarin de fouten ea' afdwalingen van het
verleden zich wrekéiii komt ten slotte toch
eenmaal zeker." 7i\
Onder ,de titel „WSrakhout aan de kust"
publiceert het orgaan der N.S.B. „Volk
en Vaderland" een j groot artikel over de
toestand, waarin te ;Stellendam en elders
het garnalenvisscherijbedrijf verkeert.
De belangstelling van deze zijde lijkt
ons voort te komen .uit de begeerte, poli*
tieke visdh te vanden in het troebiele
water der economische malaise en evenals
elders aanhangers te winnen onder dege*
nen, die door den crisistoestand hun gees*
telijk evenwicht dreigen kwijt te raken.
Het artikel is echter blijkens de inhoud
geschreven door iemaiid, die goed met de*
zen tak der vissdherij' op de hoogte is.
De beschrijving van de bedrijfstoestand
komt geheel overeen 'met hetgeen wij her*
haalde malen in ons blad 'hebben uiteen*
gezet. Er wordt aangedrongen op het ge*
ven of leenen van een bedrag van eenige
honderden guldens aasn de schip:pers*€ig!e»
naars om hun vaartuigen weer in visch*
waardigen staat te brengen, een voorstel^
dat ook van de zijde der Vissdhersvereeni*
ging „Samenwerking" reeds is gedaan. Een
andere conclusie is, dat de VisscheriJ!*Cen*
trale onbekwaam is deïe zaak behoorlijk
te regelen, omdat de ambtenaren er de toon
aangeven en voor hun taak niet berekend
zijn. Met name de clandestiene verkoop
der garnalen, die eeiii vrij groote omvang
heeft ,dient met allé kracht te worden
tegengegaan en iij, die ermee doorgaan,
moeten Worden .,,,^:t i'?fen. Ook'daarinelg.
gaan wij natuurlijk geheel accoord. De
controle, die nu nagenoeg ontbreekt, «ülqnt
zeer streng te zijn.
Een verbod voor de grootere schepen
der pelbazen, die oip de kust schol ,tong
enz. kunnen vissChen, om de garnalenvangst
uit te oefenen is, mede reeds herhaaldelijk
van visscherszijde bepleit. Het wil ons
echter voorkomen, dat de invloed der pel*
bazen op de ambtenaren der Centrale veel
en veel grooter is dan die der visschers,
waarvan uiteraard deze laatsten de dupe
wordei. Hun belangen worden blijkbaar van
ondergesdhikten aard geacht. Er zal een
eind moeten komen aan de imdividualisti*
schc bevoorrechting, van enkele kapitalis*
ten ten nadeele der arme visschersbevol*
king. Zeer terecht wijst het artikel ook
op het favorietenstelsel in de exporthan*
del, waardoor het mogelijk is, dat een
klein getal handelaren alle consenten in
handen hebben. De regeering zal erop
toe te zien hebben, dat deze in 'het be*
lang der visschers beter worden verdeeld.
Ook met de punten 9, 10 en 11 der oon*
clusies gaan wij accoord. De 'istiitenlandsche
visch, die met de garnaal concurreert, zal
moeten worden gecontitigenteerd of de in*
voer ervan geheel worden stopgezet. Nieuwe
afzetgebieden zullen moefen worden ge*
zocht voor de HoUandsohe garnalen en lil
het binnenland zal propaganda moeten wor*
den gemaakt om het verbruik te doen toe*
nemen. Dit zijn altemaal dingen, die van»
Zelf spreken en waarop de aandacht der
Regeering bij herhaling gevestigd is.
Het artikel vraagt ook afschaffing der
geheimhouderij in de oommissievergaderingefl.
der VissCherij*Centrale, opdat de garnalen*
visscher wete, hoe rijn belangen daar wor*
den behartigd. Het komt ons v6or, dat
ook daarvoor zeer veel te zeggen is, of*
schoon het met het oog op practische be*
zwaren misschien" op .moeilijkheden stuit.
Overigens is deze eisch van een nat.*soei«
alistisch" blad wel wat verwonderlijk, daar
men in die kringen er een systeem van
maakt ,de zaken binnenskamers door een
dictator van de eerste, tweede of lagere
rang te doen beslissen. Eenzelfde geest
ademt ook de eisch, dat er sledhts één
organisatie mag zij'n, waarin alle visschers,
pelbazen, kooplieden en vischmeelfab'rieken
zijn ondergebracht, aan welks hoofd een
soort economische dictator moet staan, een
onafhankelijk vakman, die werkt in het
belang van allen. In theorie is ditheel
mooi, doch het wil ons toeschijnen, dat
dit practisch onuitvoerbaar is en dat de
regelingen op deze wijze tot stand ge*
komen, evenmin waarborg bieden voor een
bevredigende oplossing der moeilijkheden
Samenvattende concludeeren Wij, dat het
artikel in „Volk en Vaderland" inderdaad
de vinger legt op vele wöndeplekken en
goede aanwijzingen geeft om tot een be*
tere toestand te komen. De meer fascis*
tische ontboezemingen laten we nu ver*
der maar onbesproken en zeggen b.v. ook
niets over de opmerking, dat de in Stel*
lendam gevormde Comité's voor de vis*
schers slechts een zeer schraal resultaat
hebben gehad. Alles, wat „Volk' en Va*
derland" aanvoert, is reeds maanden geleden
door de Steljendamsche Viss'chersverjeeni*
ging naar voren gebracht; dodh zij kan-
het niet helpen, dat de Regeering tot dus*
ver doof bleef. Laat ons hopen, dat de
Rij'kssteun niet al te lang meer op zidh
zaljaten ,w_achteii,_^w'ant er is periculuin
in mora gevaar bïj uitstel!
In de „Zeister Courant" treffen we een
verslag aan van een te Zeist gehouden
vergadering van Hervormde A.*R. onder
leiding van den heer Jansen. Ten ver*
volge op de aldaar reeds gevoerde actie
werd nu definitief een eigen Kiesvereemti*
ging opgericht met de naam „Groen van
Prinsterer." De Statuten 'werden vastgle*
steld, waarvan art. 2 als grondslag aan*
geeft: de beginselen van het Geref. Protes*
tantisme, zooals deze door Groen vanPrin*
sterer Zijn uiteengezet. De bekende bro*
chure van den heer Jansen over: „De ge*
zagscrisis en de A.*R. partij," werd aan
alle aanwezigen uitgereikt. De heer Van
Lonkhuijzen 'wees erop, dat daarin door
den heer Jansen geenszins het fascisme is
verdedigd, gelijk hem door den heer Schou*
ten verweten is.
Mededeeling werd gedaan van de sa-*
menspreking der voorloopige commissie met
prof. Severijn als lid van het Centraal
Comité, welke bespreking niet tot resul*
ftiu^i^ 'k^/Watdacht U V
rHolIandSche (f dan En die fab.fei^
l ponnen vooi^mViijVis nogal niet blW
50 JHW bonsJ/d^-'t ze wee»- werk
s-'S r j\ men-i^^sch&n j
4 groole emoll/a pannen (20 22 24
26 cM) uiterlijk tol 1 Juli ..s.',oor
.^chts 50 JHW-bons. Die hebt U róó.
JMW-boni lijn verpakt op 9 degelijk,
voorkomende wasch- en poels.rtikelen van
taat heeft geleid. Besloten werd door te
gaan met de actie. Een bestuur werd ver*
koren en candidaten gesteld voor de Ge
meenteraad, waarbij de heer Jansen als
lijstaanvoerdei- werd gekozen. Ook was aaji
prof. Visscher (die te Huis ter Heide
woont, ressorteerende onder de gemeentö
Zeist) een candidatuur voor den Raad
aangeboden, doch deze kon dit wegens
drukke werkzaamheden niet aanvaarden.
Hij gaf evenwel te kennen, dat deze actie
zijn volfe instemming heeft. Een aanbe«
velingslijst voor bovengenoemde candidaten
^'ou iprof. Visscher gaarne als eerste on»
dierteekenen.
In het bestuur werd o.a. ook gekozen
de Herv. predikant Ds. Bartlema,
De zeventig*jarige Ludendorff, door de
Duitsche regeering zoo pas gehuldigd, ver*
klaarde bïj die gelegenheid: „Ik ben anti*
christ en heiden en daar ben ik trotsch op.
Ik heb reeds lang het christendom afge*
z'woren."
In „Staat en Kerk" schrijft Ds. Ling*
beek daarover als volgt:
„Zooals de lezer ziet: de Generaal steH
hoogen prijs op den naam van Antichrist
en „Heiden."
Nu is dat natuurlijk ten eenenmale on'
juist. Een Heiden is geen Godloochenaar;
neen, hij heeft nog een besef van eea
Prof. Visscheir over de verkiezingen. Zym
oordee} over Ds,- Fokk«na.
„Wrakhout aani dei kust," Volk «n Va»
derland oveir Stellendam en de garnalenvis»
Sjcherij.
De) Herv. A.R.sactie.
Ds. Lingbeek ovett Ludendorff.
DaaaDDDDDaDDDDDDDaDDaaDDaDaa
>D Q
iDDDaDDaaDaaDaDDaDDaDDaDDaDDa
7».
De woningen van Directeuren en van de*
'genen, die een hooge positie bij de partij
bekleeden, zijn over 't algemeen zeer ruim,
terwijl de woningen van de arbeidende klas*
sen erg bekrompen zijn.
Ongehuwden, voor zoover zij niet bij de
ouders thuis zijn, wonen in zalen, waar 40 a
50 personen tezamen bij elkaar zijn.
De bedden zijn van elkaar gescheiden met
rgordijnen (bestaande uit stukken lompen.)
's Morgens wordt voor hen een grooten
ketel thee (meestal water zonder thee) klaar
;gezet, waarbij zij dan een stuk zwart brood
opeten. Hun middagmaal, dat bestaat uit een
'bord koolsoep, (zonder vet) met tomaten*
pure en een schepje krupa (soort brei);
genieten zij in de staloba.') De arljeiders
wonen in hokken van 3 tot 4 vierkante
M. Van meubilair is niets te zien. Slechts
enkele hebben een ledikant; bij de meesten
•echter ligt 'het beddegoed, als men het zoo
noemen wil, opgerold in een hoek. Sommi*
:gen hebben ook een tafel en een paar eigen
gemaakte banken. Armoede heerscht hier
-alom.
Naar FrowtsFroniH
24 Oct. kon ik mijn verblijtpas afhalen
en werden maatregelen getroffen om naar
Frout*front te gaan. Den 26sten konden
wij geld krijgen en gingen wij levensmidde*
len inslaan voor da rest van October en
kon ik, omdat ik naar zee zou gaan, ook
voor de maand November reeds het noodige
inslaan. Op dezen avond vroeg mijn tolk
mij met hem mede te willen gaan naar z'n
huis, «eiKe uitnoodiging ik gaarne aan*
nam. Om 8 uur 'savonds kwamen wij daar
aan. Juist had ik op een stoel plaats ge*
nomen toen iemand aan de deur kwam
met de boodschap, dat de tolk even bij
militia komen moest. Hij izeide spoedig
terug te zijn, het werd evenwel 10 uur en
z'n vrouw begon angstig te worden. Om
half elf moesten wij met de boot mee,
dus werd het tijd om weg te gaan. Onders
weg hoorde ik dat de tolk was vastgeihou*
den. Van z'n vrouw had 'hij dus niet eens
afscheid kunnen nemen. Een maand later
vernam ik, dat hij veroordeeld was tot 10
jaar, daar hij ervan verdacht werd, „Con*
tra*revolutionnair" te zvJn,,Heel later hoorde
ik dat jaren geleden zijn ouders in conflict
waren geweest met de partij. De zoon
werd daardoor aanhoudend gecontroleerd.
Zoolang hij te Astrackan was kon men
voortdurend controle op hem uitoefenen,
doch nu 'hij echter naar zee zou gaan,
(dus niet voortdurend in het oog ge'houden
kon worden) was de tijd rijp om hem te
bergen. Ik wil hier even aanstippen, dat
de man in de 3 dagen, dat hij bij mij
was, nooit één woord ten nadeele van de
Comm. partij of haar aan'hangers gezegd
heeft.
Ik kreeg evenwel den tolk van een der
collega's mee, en zoo vertrokken wij 's
avonds 8 uur naar de bestemming Trout*
front. De passagiersboot was heel modern
ingericht, geriefelijke 'hutten, een ruim pro*
menadedek, goede verwarming enz. Er was
plaats voor 52 eerste, 74 tweede en 240
derde klasse passagiers. Het aantal van de
laatsten was zeer zeker meer dan verdub*
beid. De z.g.n. kajuiten waren vol, doch ook
op 't dek lagen 3e klas passagiers. Om 1 uur
,s nachts kwamen wij op de plaats van
bestemming aan. Alles was pikdonker en
wij werden al spoedig aangehouden door
een surveilleerenden politie*agent, van wien
wij vernamen, dat niemand van de directie
aanwezig was. Hij bood aan, ons bij den
w.n. directeur te brengen. Daar aangekomen
vernamen Wij dat van onze aankomst niets
bekend was. Zoodoende was er ook geen
verblijfplaats voor ons gereed gemaakt, bij
hem konden We ook niet overnachten, daar
hij reeds 3 logé's 'had. Bij het kantoor
stond echter een klein 'huisje, waarin wij
mochten overnachten. Gelukkig hadden wij
onze bagage op de aanlegplaats in bewa*
ring gegev^, zoodat we daar geen last
van hadden.
Het gebouwtje, waar wij aankwamen, was
ijskoud; wel was daar een stookgelegenheid.
doch wy 'hadden niets geen brandstof, zoo*
dat wij den nacht loopend 'hebben doorge*
bracht. Zoodra 'het begon te dagen gingen
wü het dorp in. Ten eerste om een collega
op te zoeken, die hier ongeveer één maand
werkzaam, was, en ten tweede was ik be*
nieuwd hoe mijn voorloopig verblijf er uit
zou zien.
De heer J. was al present en wij zaten
al gauw onder ©en kop thee gezellig te
keuvelen. „Je moet niet op eenigen steun
van Directeuren of partij' rekenen," werd
mij al spoedig gezegd. „De onderdirecteur
heeft een zeer groote antipathie tegen al wat
buitenlander is, en dat zal nog 'wel erger
worden als hij hoort dat je geen partijman
bent." Maar er is toch 'hier wel recht te
verkrijgen," vroeg ik hem. „Het reCht moet
jezelf zoeken. Het is hier één combinatie,
directie, partij en sojoes, en 'tergste is,
dat byna alles draait op den onderdirecteur,
die er op uit is den directeur er uit te wer*
ken, om dan diens plaats in te nemen. Ver*
trouwen kan je hier niemand en dat moet
je in 't oog houden, je staat hier alleen
zonder eenige hulp van buiten."
Ik kan wel zeggen) dat dit bezoek me
niet in een opgewekte stemming had ge*
bracht. Wij zouden echter eerst zelf moeten
ondervinden hoe één en ander zich zou
toedragen. Wij gingen dus een wandeling
maken door het dorp.
Overal waar men kwam, alles was even
vervallen en verwaarloosd Wij zagen een
groot kantoor met een gesloten warande,
waarvan de ramen alle kapot waren, woon*
huizen in vervallen toestanden. Sommige
hadden nog stukken glas in de ramen, de
rest was echter afgesloten met oud tri*
plex; dit waren dan de woningen van de
z.g.n. bazen ot voormannen. Verderop blok*
ken van 4 huizen aan jclkaar gebouwd,
waarin schippers ot machinisten woonden.
(Wat ik hier weergeef is de ondervinding
tot 14 Aug. '34 opgedaan.) Deze wonin*
gen bestonden uit één kamer van onge*
veer 5 vierkante M., en, een keuken met
stookgelegenheid, in den vorm van een
bakkersoven, die 20 jaar geleden werd ge*,
bruikt.
In zoo'n huis wonen 3, soms 4 families;
sommigen met 3 en meer kinderen. De
groote kamer is dan gemeenschappelijke
slaapkamer, terwijl de keuken als eetka*
mer dienst doet.
In den zomer eet iedereen buiten.
Ik moet hier even melden, dat de grond
zindelijk gehouden wordt, d.w.z. zooveel
als dat met water gedaan kan worden. Dit
neemt evenwel niet weg dat in zoo'n huis
een groote janboel heersCht, want van bed*
den in orde maken' enz. komt niet veel,
vooral als er kleine kinderen zyn. Het
weekblad de bolsjewiek noemt het ook:
„er heerscht een volkomen onhygiënische
toestand.''
Staloba is volksrestaurant.
(Wordt vervolgd)
