Ct1QWEEI(BLi^opGED.GD0riD5IA6 vöönolZUID-HOLLÊnZEElJWiCIIE EHAHDEn
k
Ontzettende ramp bij de KX^M-
Blctflaprije
r
Gemeenteraad
WOENSDAG 10 APRIL 1935
No 626
N,V, Uitgeversmaatschappij ^.Eilanden-nieuws"
„De Leeuwerik" verongelukt tusschen
Kassei en Dortmund.
a Het Communisme B
g in woord en daad B
7e jaargang
MET MEDEWERKING VAN V OO R AAN ST A A N D E H E R V O R M D E EN GEREFORMEERDE PERSONEN
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
n
Ia,
fT
San bent u's
panklaaj' J
Voornaamste inhoud
S door B. VAN DER JAGT B
niEuws
■MHlHHmMHIt^BnHHi
Adverteotie-prQs 20 ceBt per regel. KecJames 40 et; Dteast-
tanvrtgen en -unbledlngea vib 1—6 regels 80 et.; Boek-s«n-
kondtglnrf 10 cent per reee!' CoBtrartes beliagrilk Itger
UITGAVE VAN
Gevettigd te Middelharnis - Ptin. Hendritstr. 122 C. Giro 167930 Poitboz 8 Tei. 17
Jtaitsdhland wa,pent zidi.
De wereld is opgeschrikt door de im
voering van den algemeenen dienstplicht
in Dwitschland.
In ons Blad heeft men daarover breed''
voerig kunnen lezen.
Een paar opmerkingen willen we er
bij maken.
Vooreerst zeggen we: „Hé daar heeft
Duitschland wel geld voor." Zijn sdhulden
betalen, we spreken nu niet van de oors=
logsschulden, maar van de gewone handels»
sdhulden, daar is geen geld voor. Maar vooi
de bewapening is wel geld. Daar zijn
ongetwijfeld toch ook vele millioenen mee
gemoeid.
Overigens kunnen we de daad zeer goed
tegrïjpen.
Of liet moment gelukkig gekozen is daar
treden we nu niet in.
Paragraaf 5 van het vredesverdrag van
Versailles begint als volgt: „Duitschland
is verplicht teneinde de algemeene ont^a»
pening te bevorderen zijn leger, vloot en
luchtmacht te beperken tot een minimum."
Hoe groot dat minimum is wordt dan
nader omschreven.
Algemeene ontwapening. Maar daar is
niets van gekomen.
De eene ontwapeningsconferentie na de
andere kwam en ging.
Van ontwapening geen sprake.
Integendeel toenemende bewapening. Een
paar feiten. i
Engeland ging over tot uitbreiding van
zijn bewapening.
Frankrijk versterkte geducht zijn gren*
zen en zïjn legers.
Rusland vooral versterkte zijn leger-, vloot
en luchtmacht. Die allen hebben inplaats
van ontwapend, zich sterker bewapend.
Is het wonder ,dat Diuitsdhland onder
zulke omstandiigheden niet langer naar de
praatjes der' anderen wil blijven luisteren
maat zich bewapent, omdat anderen zich
volstrekt niet aan de verplichtingen van ont«
wapening houden.
Daarbüj komt, een zoo groot volk, kan
men niet blijvend neerdrukken in de poi'
sitie van minderwaardigheid.
Het besluit van Duitschland is, naar
het ons "wil voorkomen, alleszins begrijipe*
lijk. fl.il
Maar we eindigen ,w'aar we mee be^
gonnen. Daar is geld voor, om zïjn schuld
den te betalen hoort men steeds „Er is
geen geld." Zeer tot schade van den han^»
del en tot vergrooting van de economischl
moeilijkheden,inaondeilieid ook van ons
land.
Statistiek van de Leeriplidhlwiet.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
te 's Gravenhage publiceert de gegevens
omtrent de naleving der Leei^licihtw|et|over
het jair 1933, waaraan wïj het volgende
ontibenen.
Het aantal leerplichtige kinderen, dat in
't geheel geen onderwijs ontving, noch
op school, noch thuis, noch vrijstelling
had, bedroeg 91. (in het jaar 1932 was
het 45). Dit is het z.g. absolute school*
verzuim.
Een school voor buitengewoon lager on?
derwijs (blinden, doofstommen, zwakzin*
nigen) "weid bezodit door 8040 kinderen,
waarvan 5069 jongens en 2971 meisjes.
Een aantal van 981 kinderen had vrij
stelling wegens een geneeskundige verkla^"
ring.
Het totaal aantal verzuimde schooltijden
in 1933 bedroeg 26.765.633, waarvan
26.211.481 geoorloofd en 554.152 ongeoor*
loofd. Dit noemt men het relatief schooli»
verzuim.
Over de verschillende takken van onder*
wiijs was dit verzuim per 10.000 schooWijden;
Openk Prot. R.K. Isr.
geoorloofd 525. 548 410 589
ongeoorloofd 10 12 10 1
totaal 535 560 42Ö 590
Wat het landbouVi'verlof betreft, daarvaii
maakten ongeveer 24.000 leerlingen gebruik.
Er Werden 945 aanvragen geweigerd.
De Statistiek geeft ook djfers over die
gevallen, van Schoolverzuim, Welke voor
den rechter kwamen.
Er vrerden 3326 personen tot een geld»»
boete veroordeeld, 37 tot hedhtenis, aan
558 werd geen straf opgelegd en 92 wiera*^
den vrijgesproken of ontslagen van rechts*
vervolgingi
In totaal werden in 1933 van de 554.152
ongeoorlooMe verzuimen 5061 prooesseij»
verbaal opgemaakt.
De bedragen der geldboeten liepen hoofd/"
zakelijk van f 0.50 tot f 5. In 2 gevallen
was het meer dan f 25.
Van de 37 personen, die Wegens over>«
treding der Leerplichtwet hun straf moes'
ten (of wilden) uitzitten, bedroeg dez|;i
voor 13 slechts 1 dag, voor 11 w'as het 2
idagen, vooir 6 3 dagen, voiolr 1 5 ien
voor 6 was het een week.
Tenslotte geeft het Bureau de dijfers van
leger en vloot, in verband met het aantal
ajialpihabeten.
99,93 p/o kon lezen en schrijven.
0,01 l/o kon alleen lezen.
0.06 o/o kon lezen nóch schrijven.
Deze tlaatstgti (de analphaibeten) Waren
op de 20.000 miliciens slechts 11 in aantal.
Men kan derhalve gerust constateeren, dat
in ons land het analphabetisme, in tegen«
stelling met andere landen als Rusland,
Italië, Spanje en België, bïjna tot nul is
gereduceerd.
Niet Christelijk.
De fascisten willen het volk wijs, maken
dat het Christendom bij hen veiligl is. Dat
durft men nog beweren, terwijl Duitschland
wel anders leert. Terwijl de fascisten in
Duitschland, degenen die trouw blijven aan
de belijdenis allerlei verdrukking en ver<=
volging aan doet.
Zouden dan de Nederlandsche fascisten,
geknipt en gesneden naar Duitsch model,
zooveel beter zijn?
In geenen deele. De heer Van,' Geelker*
ken, algemeen secretaris der N.S.B, sprak
volgens een verslag van de Nieuwe Rot*
terdammer te Velsen: „Men vraagt ot de
N.S.B, christelijk is. Spr. als orthodox Pro*
testant zegt neen, maar het gaat er niet
om, of een partij, maar of het Nederland*
sche volk christelijk is. Thans laat men
de vrijdenkers hun gang gaan (inderdaad
een. droeve vrucht' van necCalv. polis
tiek Red.) De kerken möjten ons volk weer
geestelijk gezond maken. Men oefent cri*
tiek op Italië en Duitsch) md, maar in Ne*
derland worden wij ooL gelijkgeschakeld.
Tot zoover de fascist Van Geelkerken.
Een paar opmerkingen wenschen we te
maken.
Hoe moet de niet chriltelijke N.S,B. den
vrijdenkers beletteri hun gang te gaan. Op
grond van Gods 'Woord? Maar dat erken*
nen ze niet. Trouwens in Duitschland gaan
de Vrijdenkers ongestoord voort.-
En toch worden de Nederlanders gedwon'gen
als Mussert aan de macht komt om op te
gaan in de niet christeljke N.S.B.
En in de derde plaajs hoe zullen de
kerken in den niet chWstelijken fascisten*
staat (N.S.B.) het volk gezond kunnen ma*
ken. Immers de totaal*s.taat wil de. Kerk
AbonnementB-prlja 85 ceat per 3 maanden bij vooruitbetaling I
Verschijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per weekl
Afzonderlijke nummers 5 cent. Buitenland 8 gulden per jaar I
dienstbaar stellen aan haar ideaal van den
totalen staat. Zie maar naar Duitschland.
Tarten niet nationaal*socialisten zooals
Rosenburg, Julius Streicher en Baldur von
Schirach al wat vast wenscht te houden aan
Schrift en belijdenis.
Och dat ons volk wijs was.
Import van beginselen, is niet noodig.
De historie leert het ons.
Rationalisme, Aufkljirung, Revolutie, alles
import.
Tot schade geweest van land en, volk.
Dat ons volk vast boude aan' 's Heeren
Woord. Zich stellen modht op den, bodem
der belijdenis. Dan is er verwachting.
Schrift en belijdenis zij de grondslag van
ons volk.
Dat is een rots te midden van de bran*,
ding der volkerenzee en te midden van de
wateren van revolutie en fascisme.
De bemanning besiaandé. uM, 7 personen,
op: stóg gp|ood.
Zaterdagavondbracht een radio*bericht
de verschrikkelijke tijding,j; dat de Leeuwe*
rik, bemand met zeven «"pvarenden, zich
te Brilon te pletter had gevlogen.*
Het was Zaterdagmiddajg omstreeks 3 uur,
dat de Leeuwerik over hét Sauerland vloog.
Het was onstuimig; wéér, gepaard gaande
met onweder. Omstreeks half vier woedde
er een verschrikkelijken? f sneeuwstorm, zóó
erg, dat de bewoners ivan hei plaatsje
Rösenbek verklaarde gseji twee meter voor
zich uit te kunnen zien. .Het was alsof men
in een witte zak keek. En donker! Die
lichten moesten W':'''den''i~"tstok;en. TDajrbij
at en toe een hevige donderslag.
De eenige ooggetuige vtrtelt.
Het was in dit noodweer, dat „De Leeu=
werik" zich tusschen Brilon en Kassei be*
vond. Zwaar motorengeronk werd gehoord,
dat telkens en telkens terugkeerde, zóó
onheilspellend, dat de bewoners goed kon*
den hooren, dat een vliegtuig in nood was.
De arbeider Imhot, die met dei fiets op
weg was hoorde 'het ook, vlak bij zich.
Hij trachtte de sneeuwduisternis te door*
boren, maar zag niets. Plotseling was het
vliegtuig vlak bij hem, hij zag het, het
zweefde laag over hem 'heen, met daverend
geweld. Opeens hoorde hij, dat de piloot
geen gas meer gaf. Even zwegen de moto*
ren, dan begonnen ze ineens weer te brom*
men. De ooggetuige zag de schaduw een
geweldige beweging maken. De machine
scheen er scheef bij te hangen, ze verdween
achter een boschje. Toen opeens een' hevi*
gen knal, een, vuurzuil, waardoor duidelijk
werd dat het vliegtuig in brand stond.
Dat was maar al te waar. Toeft de oog*
getuige er bij kwam, met nog eenige in*
middels toegeschoten boeren, stond de ma*
chine in lichte laaie. Ze wierpen sneeuw
in de vlammen het baatte niet. Het zoo
frotsche vliegtuig werd dra een massa ineen*
gekronkeld staal, waaronder zeven ver*
kooide lijken
De juiste plaats waar het vliegtuig is
neergestort is de Burgberg op eenigen af*
stand van Rösenbeck. Het was met den
kop half in den grond geboord. De lijken
waren vrijwel onherkenbaar.
De| omgekomenen.
De omgekomenen zijn de Ie piloot, Soer,
E. A. J. Prillwitz, 2e pilootjlii^de macano
Welman, de radio*telegrafist van der Klein,
de werktuigkundige Wingelaar en twee pas*
sagiers, de heeren H. L. A. Briel uit Arn*
hem en mr. W. de Vlugt Jr. (zoon van
Amsterd. burgemeester) uit Amsterdam.
De laatste levensteekenen.
Het laatste radiobericht van Soer dat( is
opgevangen, hield in, dat 'hij even voor
Kassei het landingsgestel en de antenne
heeft ingetrokken, wegens zwaar onweder.
Toen moet hij nog drie kwartier gevlogen
hebben, vóór 'het ongeluk is gebeurd.
Hei toestel
Het toestel was een F XII en behoorde
tot dezelfde klasse, waartoe de Uil, de Valk,
de Ekster, de Duif, de Havik, Ijsvogel
en Ibis fehoorden.
Vroeger vloog dit toestel in den geregel*
den dienst op Indië, nu was, het bestemd
voor den nieuwen dienst Amsterdam*Praag,
die Maandag zou worden geopend.
De Leeuwerik was nu op wegl naar Am*
sterdam. f
Atgemeen meent men dat ijsafzetting op
de vleugels de oorzaak is.
Hoe het ook zij, op 'het onverwachts
hebbfen zeven mannen in de kracht van
hun leven plotseling den dood gevonden.
En de techniek ziet niet om naar de dood
anderen gaan denzelfden weg door de lucht,
waar de gevallenen het leven 'het lieten.
4 groota emollle pannan (20, 22, 24.
26 cM.) uiterlijk tol 1 Juli a.». voor
slacht. 50 JHW-faons. Dis hebt U zóó.
JHW-bons lijn verpakt op 9 dagalijkl
yoorkomende woJch- en poetiartlkalen van
OudsVossemeer, 3 April, v.m. 10 u.
Tegenwoordig alle leden.
Na lezing en goedkeuring der notulen
der zittingen van 13 en 16 Feb'r. werd
mededeeling gedaan van de diverse inge*
komen stukken, als:
van het bestuur van het Groene Kruis
dat het van het Weezenarmb'estuur die
toegezegde subsidie van f 200.over 1934
nog niet heeft ontvangen.
De VOORZ. merkte op dat dit bedrag
wel wondt uitbetaald, maar dat de nog
niet uitkeering zijn oorzaak vindt in het
verschil van het boekjaar der beide instel*
lingen.
Aan het verslag over het verv.olg*avond*
onderwijs is ontleend, dat het hoofd deze
cursus van groot belang acht.
De regeling inzake het ontslag aan de
gem.*vro6dvrouw en de ontheffing van het
geven van gymnastiek*onderw'ijs aan de
Openb'. School is door Géd. Staten goed
gekeurd, evenals door het Diep. van Eco*
nom. Zaken de regeling der winkelsluiting
is goedgekeurd.
Het verslag der commissie tot wering
van Schoolverzuim gewaagt wel van vele
gevallen van willekeurig en ongeoorloofd
schoolverzuim, die echter niet door den
Kantonrechter behoefden te Worden be*
handeld. i
Dtiestarren: De fascisten De Lctrjpliclhi<
Kyiet,
3 Aniirev. sp'rekers te SommelsdSjItf.
Een rumoerige raadszitting te Middelharni&
(Tweede blad).
Gemeenteraad te Oud Vosseni»et,
Tragische brand te Monnikendam, Blinde
man verongelukt.
Ontzeilend ongeluk bij de K.L.M.: vliegt
tuig met 7 koppen bemand te pletter g'*'
slagen ie Brilon. Allen op slag gedood.
□□DDDDaDQDDDDDDaDDDaDDDDDDaa
o Q
DaDDaDaDDDaDDDDDaDaaDDDaDDDD
Op de grootere stations zagen wij het»
zelfde schouwspel als te Moskou, stations
vol met reizigers. Wij zagen menschen in*
stappen, die slechts een gedeelte van hun
bagage mee konden nemen. Onnoodig te
zeggen, dat op deze stations een belsch la*
waai heerschte, dat gepaard ging met duwen
en stompen, want militia*) was op de sta*
tions niet aanwezig.
Terwijl de trein reeds op gang was, zag
men nog menschen, die trachten in den
trein te komen, wetende dat niet meegaan,
weer een verblijf van 24 uur op het station
beteekende. 's Avonds gingen wij weer vroeg
ter ruste, want om 2 uur 's nachts zouden
wij te Saratov aankomen, waar wij moes*
ten overstappen.
Op den bepaalden tijd dus kwamen wij
aan genoemd station aan. Hier was, echter
geen hulp van Intourist en warenj geen
kruiers aanwezig, alles was gehuld in,; een
diepe duisternis; alleen in de wachtkamer
brandden een paar lampen. De zoon van
Militia, soldaten die dienstdoen als politie
mevr. Davis en ik namen iedei; een paar
koffers mee. Terwijl hij in de wachtkamer
bij de bagage bleet,' hield mevr. D. in den
trein een wakend oog er op.. Toen alles
was overgebracht en wij bij onze! bagage
in de wachtkamer zaten, begon mevrouw
Davis te lachen en zeïde: „'hiei^ zitten nu
een buitenlandsche specialist en de vrouw
van een ingenieur; beiden moeten medewer*
ken aan den opbouw van Rusland,- terwijl
we niets meer en niets minder zijn dan een
paar gewone landverhuizers."
In den anderen hoek van de wachtkamer
had een als heer gekleed persoon plaats
genomen. Deze zat eerst eenigen tijdi naar
ons te kijken, maar was spoedig in een
diepen slaap gevallen.
Om 5.30 uur kwam er eenigszins leven
in de wachtkamer, waarna wij al spoedig
onder een heete kop koffie zaten te genie*
ten van een stuk versch wit brood met ge*
droogde visch. Toen 'het wat lichter begon
te worden stelde mevr. Davis voor om beur*
ten een wandeling te gaan maken, om de
ledematen eens uit te strekken. Ik bleet dus
bij de bagage, terwijl zij met haar zoon
op stap ging.
Inmiddels begon de wachtkamer en het
perron vol te loopen. Wij konden- alleen
de drukte door het raam zien, daar ons
op het 'hart gedrukt Was, omi onder geen
voorwaarde de bagage alleen te laten. Mevr.
Davis kwam al spoedig terug, waarn^ het
mijn beurt was om op stap te gaan. Buiten
het station was 'het een groote warboel.
Opgebroken straten, een wandelpad vol ga*
ten en holen, verwaarloosde gebouwen, hui*
zen met kapotte vensters, kortom, alles was
even vervallen.
Aan het einde van die straat stond een
zeer groote kerk, waaraan men kon zien, dat
deze in het brandpunt van de revolutie
gestaan had. Afgebrokkelde steenen, gebro*
ken ramen en een toren zonder klok. Op*
vallend was, dat een groote massa men*
schen, jonge, zoowel als oude, een kruis
sloegen als zij deze kerk passeerden. Onge*
veer 5 minuten verder kwamen wij bij een
groot gebouw wat gerestaureerd werd, het*
welk later een circus bleek te zijn. Hadden
wij in Moskou heel weinig gezien van mili*
tarisme, in Saratov was dat echter geheel
anders. Hier zag men bijna niets anders als
militairen; lange karavanen van wagens,
door militairen bestuurd, voor, achter en
aan de zijkanten geëscorteerd door soldaten
Deze bleken granen enz. uit de naburige
dorpen te halen, welke te Saratov dan ver*
der werden opgeslagen. Op het station, te*
ruggekomen lagen ook daar een groote mas*
sa menschen te wachten op een reisgelegen*
beid. Hier lagen deze echter nieti op het
perron, doch in een afgeschoten gedeelte.'
Om 1.20 uur ging onze overbuurman uit
de wachtkamer naar den treih en gingen
ook wij zien of we reeds konden instappen,
wat het geval bleek te zijn.
Aan beide kanten van de wachtkamer
stond een soldaat. Zooals wij er waren bin*
nengekomen, zoo gingen wij er ool^ weer
uit, maar nu hadden wij tenminste een
kruier bij ons. De vuiligheid in 'het lokaal*
treintje, dat ons naar de boot moest brengen
is niet te beschrijven. Het was zelfs te
vuil om te gaan zitten, zoodat we van
onze bagage een soort barricade maakte,
en daar dien tijd achter zijn blijven staan.
Toen de wachtkamer ledig was, kwamen
de overige reizigers aan de beurt.) In het
löcaaltreintje was geen klassenstelsel, dus
liep alles vol. De reizigers uiO het omras*
terde gedeelte werden als beesten naar de
gereedstaande wagons gedreven en als deze
vol waren, weer teruggezonden naar hun
vroegere verblijfplaats. Het ergste ecE<ter
was, dat wiji geen gereserveerde plaats had*
den voor onze reis van Petrowsk naar
Astrachan, daar wij, zooals i;eeds gezegd,
geen woord Russisch konden spreken. Door
een groote doolhof van fabrieken, waarvan
er echter niet één in werking was, kwamen
wij aan de Wolga. Op grooten afstand
zagen wij de stoomboot liggen, weikei ons
naar de andere zijde moest brengen. Ter*
wijl wij eerst alle reizigers lieten uitstap*
pen werd ons ineens in 't Duitsch gevraagd
„uw bagage naar de boot brengen?"' On*
noodig te zeggen, dat dit direct geaccep*
teerd werd, zelfs werd er geen accoord
gemaakt over den prijs. Met de eerste
3 koffers ging ik mede en stelde deze
onder bewaking, terwijl mevr. D. bij de ove*
rigen de wacht hield. Daarna haalden wij
de overige 4 koffers. Onder het loopen
vertelde ik den kruier, dat wijl geen ge*
reserveerde plaats in den trein hadden, waar*
voor hij zeide te zullen zorgdragen.
Hij zeide met ons mede, te gaan naar
den overkant, daar zijn vrouw ook aan
boord was. Aan boord gekomen, kregen wij
de eerste kennismaking met de G.P.Oe
(niet wetend dat wij van Moskou? tot Sa*
ratov reeds onder geleide? van de G.P.Oe
gereisd hadden), die onze kruier, die nu
tevens als tolk dienst deed, bij' ons had
gebracht. Toen wij 'hem zeiden geen ge*
reserveerde plaats te hebben in den, trein
en ik hem mijn contract ter inzage 'had
gegeven, zeide hij voor alles te zullen
zorgdragen. Wij moesten 50 R. medegeven,
waarvan wij later 22 R. terug kregen.
Onze kruier vroeg ons of wij' misschien
wat brood te missen hadden, daaq 'hij dit
zeer moeilijk en dan nog wel zeer duur
kon bekomen. Wij hadden nog 7 brooden
over, wat voor ons toch tq veel was, dus
gaven wij hem 5 stuks, ongeveer 3 kilo,
welke hij gauw bij z'n vrouw bracht, om
vervolgens weer bij ons te komen. Hij ver*
telde ons dat hij vóór de revolutie een
groote boerderij had gehad. Alles was hem
echter afgenomen en nu was 'hyi arbeider,
in dienst van het Kollectiet. In 'het geheele
Duitsche gebied van de Wolga werd groote
honger geleden. Er was wel voldoende
graan, maar alles moest worden afgegeven
aan de partij. Zoodoende kregen zijj zeer
weinig brood bij de Coöperatie, terwijl
buiten de Coöperatie het brood 15 R. per
kilo kostte. (Wordt vervolgd.)
