^,Eilanden^ hieuw s"
J.S.BAGH
Meiken
Een Plezier
DAVID GWIJN
Edel-
Insecto
2e Blad ZATERDAG 15 SEPT. 1934 No. 567
Binnèfllandsch Overzicht
met de Schitterende Nieuwe Insecticide
Edel - Insecto
Prijzen van Edel-Insecto:
Vi flesch Ó9 maatjes f 1.10
1/2 Literf 0.75
Firma Wielhouwer - Middelharnis, Tèlef. 11
Vliegen en Muggen ze houden '1 niel uit,
Als U met Edel Insecto spuit.
SIGAREN KWALITEIT
Buitenlandsch Overzicht
HUGO KINGMANS
CHR. WEEKBLAD op GER. GRONDSLAG vooi de ZUID-HOLL. en ZEEUWSCHE EILANDEN
Uitgave van de N.V. „Eilanden-nieuw»", Gevestisd te M^ddelharni», Tel. 17 Giro 167930 Postbus 8
Geltftwi. in de Wapenindustrie?
Nederland er in betrokken?'
De laatste, dagen is de pers in rep
en roer over een schandaal in de wapenin=>
dustrie, waarjn ook N^edërland zou betrok*
•ken zijn.- De Nederlandsche eud^'kapitein
ilter^reè Paul Koster, agent der Electric
Boat Company te Parijs, zou Kierin een rol
spelen, en de Kon. Ned. Vér. „Onze Vloot"
wordt er ook in gendemd.
De enquete^^commissie te Washington die
speciaal zitting had ,om naar de wapenfabri*
cage een onderzoek in te stellen, heeft van
bovengenoemde Kosfer tal Tan documenten
onder de loupe genomen, die het geknoei
aan het licht' hebben gebracht.
In een brief van. 25 Maart 1929 bl.,v.
beschuldigt Koster Duitschland, dat de bepa*
lingen yan het verdrag van Versailles wor*
den overtreden, doordat het oorlogsmateriaal
laat vérvaardigen in aangrenzende kleine
Staten! Uitgekomen is ook, dat in 1916
toen Italië reeds m oorlog was, maar Ame*
rika nog niet','de Electric Boat _Cy. viei;
duiikbptotjagers bouwde in opdracht van
Italië. Een brief van 13"Febr. 1934 moet
behelzen, dat dezelfde Compagny mitrail»
leurs vervaardigt voor de Nazi's.
Het NV.. Ingenieurs Kantoor voor
Scheepsbouw „Inkavos" te Den Haag, moeti,
volèens.-mededeelingen een gecamoufleerd
kantoor Duitsch kantoor zijn, dat het verza»
melpui}t is van andere, kleine kantoren,
uit .Zw«den, Zwitserland enz!-
Tegenspraak
Ikt dagelijkschbestuur der Kon. Ned.
Ver.' „Onze. Vloot" heeft verklaard, niet?
met hét 'geval uitstaande te hebben. Het
eenige contact dat zij met kapitein Koster
had, is, dat hem, als eeri der oprichters van
de vereeni'ging, iedere jaarvergadering' een
telegram wordt gezonden..
Kapitein Koster zelf, heeft alle beschuldig
ging van zich afgeworpen. Bouwen en
verkoopeii van duikbooten, 'noemde hij;
een zaak als elke andere zaak. In 1906 gimg
hij naar Fiume en bouwde daar tot 1912
duikbooten. Daarna, ging hij als vertegen*
woordiger Van de iilectr. Boat Cy. naar
Spanje. Sinds 11/2, jaar had hij daarmee de
ralaties "verbroken.en dreef thans zaken voor
eigen rekeJling^
Vaij bevoegde zijde 'wórdt gemeld, dat ook
de relaties -van de „Inkjvos" van zuiver
zakelijken aard n\oeten zijn.
Het eerste werk van het 60 mit=
-^ iioÈiiplani-aaribesteed.
Vanwege den Rijks Waterstaat is te
Den Haag aanbesteed de aanleg van de
aardebaan van een gedeelte van weg no.
(Amsterdara^Wieringen) van het Rijkswegen*
plan 1932, met bijkomende werken, in de
gemeenten Amsterdam en Landsmeer. De
raming was f 200.000. Het laagst werd inge*
schreven door de N.V. Cijcloop te Amster*
dam, voor f 226.756. Dit is het eerste werk,
dat uit het 60.000.000 plan wordt gefinan*
t^erd. Na de gunning wo,rdt direct met
de uitvoering begonnen.
UIT DE KAMERS
Sluiting StatensGeneraal.
Bij K.B. is bepaald, dat de tegenwoordige
zitting der Staten*Generaal zal worden ge*
sloten op Zaterdag 15 September a.s. de.;
middags te drie uur. De Minister van Bin*
nenlandsche Zaken wordt gemachiigd zich
op dit tijdstip te begeven naar de vergade*
ring der Staten*Generaal ten einde in een
vereenigde vergadering der beide Kameiis
de zitting in naam der Koningin te sluiten.
Voorzitterschap Eerste Kamef.
Tot voorzitter -van de Eerste Kamer der
Staten^Generaal gedurende de zitting, die
z'al aanvangen op den derden Dinsdag in
September 1934, is benoemd de heer mr. W.
L. Baron, de Vos van Steenwijk, lid van
die Kamer.
Mevrouw de VriessBruins opvolg»
ster van Schaper;
De voorzitter van het Centraal Stembureau
heeft j|n de vacature, ontstaan door hof
overlijden van den heer J. H. A. Schaper,
(3.D.A.P.) benoemd verklaard tot lid van
de Tweede Kamer der Staten*Generaal,Mevr.
A. E. J. de Vries*Bruins, te Den Haag.
Minister Siotemaker de Bruine
spreekt over de hedendaagsche po:
litiek. I
Op den Donderdag gehouden landdjag
van den Chfetelijk historischen staten»^
kring Dokkum heeft prof. Slotemaker de
Bruine, minister van Sociale Zaken, een
rede gehouden, getiteld:
„Vier tnaal vasthouden."
In deze rede .schetste hij de ontzaglijke
ecoinotnische ontreddering der wereld en
ook de verarming van onseigen volk
Bij dien grooten nood die er is, is het
een primaire eisch om de .begrooting slui:
tend te. makeii, en .sluitend 'te houden. Dii
zal in de naaste toekomst nog nieuwe yer*
plichtingen veroorzaken. 1—
In het verdere van zijn rede schetste
hij de begrooting van sociale zaken vroe*
ger en thans. Spr.'s departemetit werd in
1914 begroot op nog geen 5 millioen, thans
in 1934 bedraagt het 100 'millioen méér.
Daarin zijn begrepen rond 60.000.000 voor
de werkloozenzorg; 1 millioen arbeidsbescher
ming meer, 28 millioen arbeide'rs*verztké*
ring meer, volksgezindheid 2 millioen
méér, en woning voorziening 9 mrllüioen
meer.' Spr. meende dat zoo niet lang zal
kunnen worden verder gegaan.
D« begrooting voor 1935
noemde spr. uit sociaal oogpunt verde»
digbaar. jS pr. vraagt zich echter af, hoe
laing hij dit "zal kunnen houden. Hiet* is
een moeilijke taak, om gedurende een storm
een gehavend schip zoo te leiden, dat het
Idrijvend blijft. In strijd met alle. dema*
gogie moet dit nadrukkelijk aan ons volk
worden gezegd. I>e oeconomische sociale
beschouwing is het eerste wat wij moe*
ten vasthouden.
Het tweede is, de georganiseerde volks*
invloed en als derde, om vast te houden,
noemde ,^pr. de inalionale g<edaohte. -.
De n\adruk werd in deze rede gelegd op
de noodzakelijkheid, dat ons volk de re^
geerihg steunt, al blijft gepaste critjek
op het regeergebied altijd gewenscht.
Opening SiateniGeneraal'.
H.M. de Koningin Zal a.s. Dinsdag de
gewone zitting der Staten*Generaal openen,
vergezeld door Prinses Juliana.
Tweeide Kamer
De Tweede Kamer is in vergadering bij*
eengeroepen op Dinsdag 18 September, te
kwart over drie. Aan de orde is aanbieding
van de Rijksbegrooting voor 1935 en opma*
ken van een nominatie voor het voorzitter*
schap..
De werHoosheid.
Nog stijgende.
Bij 1062 organen der openbare arbeids*
bieraiddeling in ons land stonden op 25
Augustus in totaal 324.574 werkzoekenden
ingeschreven.
Op 11 Augustus 1934 bedroeg het aan*
tal ingeschrevenen 317.673.
Het aantal ingeschreven werkzoekenden
wijst, vergeleken met het overeenkomstig
tijdstip van het vorig jaar,, een stijging mei
rond 18.000 aan.
Onhoudbare toestand in de Bin>
nenscheepvaart.
In een Dinsdag gehouden vergadering van
"georganiseerde erï niet georganiseerde schip
pers v^f^lke' onder leiding stond van het I.
N.S.V., werd, naar men ons mededeelt, na^
eenige discussie besloten een audiëntie aan
te vragen bij den Ministér van Economische
Zaken. Men hoopt op deze wijze de aap*,
dacht van den Minister te vestigen op de
onhoudbare toestand in de binnenscheep*
vaart en aan te dringen op beperking van
vaste "relaties en beurtvervoer. Een en an*
.der werd ^in een ^motie tot uitdrukking ge*
bracht. -
*De Huiden:, Leder en Schoencentrale
Uittreding van veertien lederfabrikan:;
t
Naar w.y vernêthen hebben veertien leder*
fabrikanten, hun lidmaatschap van de Cen*
tralè Vereeiiiging tot Behartiging van de
Belangen van de Huiden*, Leder*, Schoenen,
en AanverwanteBranches opgezegd.
Omtrent dit uittreden vernemen wij nog,
dat deze fabrikanten tot dezen stap zijn
overgegaari-, .aangezien zij overtuigd- zijn,
dat de „Centrale" i^i haar huldigen vorm
geen' verbetering zal brengen voor de aan*
gesloten branches in het algemeen, terwijl
voor de lederfabricage ernstige gevaren üit
het voortbestaan der „Centrale" kunneri
ontstaan.
- Bij de besj>rekingen, die aan het be*
sluit tot .uittreding zijn voorafgegaan,
is de fabrikanten gebleken, dat vele leden
slechts van tiktceding worden teruggehou*
den, .omdat op grond der statuten con*
stellaties kunnen wórden gemaakt, waaruit
ernstig gevaar voor overheensching vat^
bepaalde groepen zou kunnen ontstaan.
'-i- De aangesloten branches hebben, naair
een berekeninguitgaande van de cijfers van
1931 een totaal omzet van ciia:a 250 millioen
gulden per jaar.
Vele aangeslotenen zijn teleurgesteld door
het uitblijven van regeeringssteUn. Voor de
ZooUeerfpbrikante^ is er tevens het be*
KWaar, dat zij zich. in de „Centriale" niet
veilig gevoelen tegenover de daarin ook
vertegenwoordigde „rub'berbelangen."
Bij dit piint is niet alleen het belang der
lederindustrie, doch ook van duizenden
schoenherstellers betrokken. De uitgetreden
fabrikanten zijn volkomen bereid maatrege
len in deze kwestie in het belang der schoen
herstellers daadwerkelijk te steunen.
Tegen toelating van Rusland tol
den Volkenbond.
'Telegram van het Comité voor Nat,
Samenwerkingi.
Het Comité voor Nationale Samenwer*
king, gevormd iiit vertegenwoordigers van
tal van vereenigingen op nationalen grond*
slag, heeft zich met een telegram tot de
Nederlandsche regeering gewend, waarin
het een dringend beroep doet op de Neder*
landsche regeering om z'hrh door haar ver*
tegenwoordigirig bij de .''olkenbondsverga*
dering ten sterkste te verzetten tegen toe*
lating van Sovjet*Rusland tot den Volken
bond, opdat niet "de zedelijke grondslag van
den Volkenbond worde ondermijnd en geen
steun worde verleend aan het voortschrij*
den der wereldrevolutie.
POGING OM HUURPRIJZEN TE
DRUKJCEN.
Twieede hyipoth^ken aan eigen boulw^ers,
pnder garantie van Rijk en Gemie^nte-^
Naar de Tel. meldt is aan de gemeente*
blesturen om advies gezonden, een ont*
Werp:>(regeling van de regeering, volgjens
welke tweede hypotheken, groot ten hoog*
ste 30 pet. van de bouwkosten, aan eigen*
bouwers kunnen worden verstrekt onder
garantie van rijk en gemeente, mits de
huren in overleg met rijk en gemeente
■wiorden vastgelegd en gehandhaafd. De
bedoeling is, dat bij verliezen rijk en ge*
meente elk de helft zullen dragen.
Over het rente*type is tusschen Sociale
Zaken en Financiën nog overleg gaande.
De bij den woningbouw belanghebbende
groepen hebben zSdh tot dusver tegen
Zulk een dwingende bepaling ten aanzien
van de huurprijs verzet. Of een tweede hy*
potheek van 30 pet., onder garantie van
rijk en gemeente,, de bezwaren der hypo*
Jarenlang bad zij gesukkeld.
Als ze de beesten melken wou,
Omgeschopte emmets, onrast
En het vee kalmeert niet gauw.
Je moet nu eens komen kijken.
Als zij naar het land toegaat.
Rustig kan ze na haar gang gaan
En ze krijgt „de volle maat".
Dat doet de vermaarde Nieuwe vinding Edel-Insecto, het ge
concentreerde Extr. pyrethri met de enorme kracht. Geen
vlieg, geen mug, geen insect maakt het beest rebelsch, dit
schitterende preparaat houdt ze op een afstand.
Proeven op landbouwkundige stations hebben bewezen, dat de melkproductie
met ca. 30"/o vooruit ging. wanneer Edel-Insecto werd gespoten. Een vee
houder maakte in cen jaar cen winst van f 3000.— méér!
Voor het melken even de beesten spuiten op hun glanzende,
gezonde lijven en niets kan ze meer kwellen. Behandel ook
Uw stallen met dit prachtige middel en de rust keert er in
terug. Onschadelijk voor mensch en vee.
Spuit huis, hof, tuin met dit vermaarde preparaat en weg is
de ellende. Vlekt en smet niet.
Koop nog heden een flesch en U zult zeggen; Dat had ik
eerder moeten weten.
voor ieege flesch wordt 5 et. terugbet.
f er maatje f O.I7V2
puitf 0.55
Voor engros uitsluitend bij:
theekbanken zal ondgryangenj^ :,!ft9.et^ 5?i*f
wacht worden.
Tot dusver bedragen eerste en tweedt
hypotheek tezamen 90 pet. der bouwkos*
ten; overwogen vvordt nu dus de twee*
de hypotheek als voorwaarde de limitee*
ring der huren te verbinden.
Verkfijgbaai bQ:
A. L. VERBRUGGE
Middclharaii
Wanneer we het wereldgebeuren van
een week nalezen, gebeurt het ons menig*
maal dat wij zeggen: „wat is de mensch
toch een dwaas schepsel".
Zoo verging het ons ook deze week, toen
wij eens overzagen wat de groote staats*
lieden zeggen en doen. Heusch wannoer
iedereen eens een weinig aandacht schenkt
aan hetgeen men zooal leest, dan zal men
verwonderd staan, over de dwaasheid. Dui*
delijk komt het uit dat wanneer Gods
Woord verworpen of losgelaten wordt.
de ware wijsheid wordt losgelaten en ^e
mensch zich tot dwaasheid keert.
Het Wereldvredescongtes
heeft te Locarnó vergaderd en een manifest
gezonden aan de hedendaagsche wereld.
Als het manifest gewaagd heeft van de
droevige toestanden zooals onderling ver*
trouwen, haat, vijandschap, verdeerdheil4
vrees voor een nieuwe oorlog enz., geeft
het uiteindelijk de weg aan, welk 2ou moe'
ten worden ingeslagen. Het congres zegt:
„De zieke menschheid moet opnieuw de
dingen meer leeren zien zooals ze werkelijk
zijn, en niet misvormd door dit ziekehjke
wantrouwen.
Wij hebben den Geest van Locar»
na noodig.
„Ziedaar het wachtwoord, dat wij van
Locarno uit, heden aan alle volken en re*
geeringen doorgeven".
Zonder ook maar iets van het werk van
Locarno te willen afdoen, durven wij gerust
te zeggen: „dwaze cursisten, het werk van
Locarno is van een mensch, en durft gij
daarop het wereldherstel te bouwen".
Beter is de wereld, als ze de Geest van
Christus noodig mocht hebben, doch Die
wordt niet ingeroepen, maar miskend en
vandaar tast men in het duister.
Bezie ook eens de dwaasheid van het
DOOR
Geautoriseerde Nederlasdsche uitgave,
Copyright La Hivière 4 Voorhoeve Zwolle
44
Het bleef niet bij storm, de wind kreeg
de snelheid van een orkaan. De rukwinden
huilden met vervaarlijk geluid door het
tuigage der steigerende schepen, die nauwe*
lijks meer naar het roer luisterden. De ge*
heele formatie der vloot was binnen het
kwartier verbroken. Elk schip had ge*
noeg aan zichzelf. In het want der schepen
zong de orkaan een doodenzang. En hoog
spatten de schuimende, golven op.
En al heviger werd de orkaan, die loei*
de, huilde, en zich niet stoorde aan het
gewurm der schepelingen, die den strijd
tegen hem aangebonden hadden.
Aan bakboord van de „Vesana" verscheen
de „Diana," de grootste galei, welke met
slaven bemand was. Stuurloos dreef het
schip o p de golven. Het scheen, alsof zij
recht op de „Vesana" kwam aanstormen.
En danf.
Op de commandobrug klonk een angst*
schreeuw. Door een wanhopige manoeuvre
wilde kolonel Faxh voorkómen, dat hij
werd aangevarendoor de „Diana." wat de
ondergang van beide galeien zou beteekenen.
De manoeuvre gelukte in hoofdzaak, om*
dat de stuurlooze „Diana" door den storm
opnieuw uit haar koers werd geworpen.
„Die boot gaat er aan," zei Geurtsz.,
„Ja, en wij misschien ook," antwoordde
Gwijn. ,,God zij o5s genadig. Dit is een
tempeest. En die Spanjaarden bezitten te
weinig zeevaartkust."
Een ontzettend gekraak klonk boven het
gehuil van den storm uit. Het kwam van
de andere rijde der „Vesana," waar de
„Prinses," de derde slavengalei, kampte met
den storm. r
Enkele oogenblikken daarna herhaalde zich
het gekraak. En de masten van de
„Prinses," met het geheele tuigage, werden
in de golven gesmakt. Het wrak niemand
kon helpen was bes.temd, om te
vergaan
Nauwelijks was men op de „Vesana,"
ook maar even bekomen van den schrik
over het' ontaettend gebeuren ,toen de
„Diana" weer aller aandacht vroeg.
Wéér dat ontvettende gekraak Men ver*
wachtte niets anders of het tooneel van zoo*
even zou zich herhalen.
Erger.
De „Diana" maakte zwaar slagzijËen
aingstaanjagend gehuil klonk boven het
loeien van den storm uit
Met man en muis was de „Diana" in de
diepte verdwener^
Het was even, of de storm na dit drama
bedaarde. Slechts kort. Met hernieuwide
kracht weer loeide de orkaan, verstrooiend
de schepen der trotsche vloot.
De „Onoverwinlijke," die niet kon optor»
nen tegen „den adem Gods!"
Met groote moeite baande opzichter
luranez zich een weg naar de plaats, waar
Gwijn zich bevond. Verraderlijke zeeën
kWamen telkens over.
„Gwijn," riep hij. „Onmiddellijk bij den
commandant komen. Jij hebt verstand van
varen."
Gwijn stond op. In zijn oogen lichtte
opeens een vuur.
„Let io:p je zaak," zei hij haastig tot
Geurtz. „Ik heb je noodig!"
Hij spoedde zich naar de commando*
brug. Temidden van de officieren stond
Kolonel Faxh, doodsbleek. De schepen wa*
ren verstrooid; de „Diana" onder hun oogen
vergaan en de „Vesana" scheen geen beter
lot beschoren.
„Opzichter,." zei Gwijn, als uw leven
u lief is, wacht hier tot ik terugkomf."
Verbaasd keek opzichter luraneZ den ga*
leislaaf aan. „Waarom wilde hij
vragen.
„Blijf hier, als uw leven u lief is," hér*
haalde Gwijn, gebiedend. „Het is volle
ernst, opzichter."
Onwillekeurig gehoorzaamde de Spanjaard
al begreep hij er letterlijk niets van. Gwijn
glimlachte.
Even later stond Gwijn voor den com*
mandant; hij salueerde.
„Matroos," zei hij, „ik heb je diensten
noodig en raad. Je moet een ervaren zee*
vaarder zijn."
Gwijn salueerde opnieuw.
„Kolonel, zooals het nu gaat, is het schip
niet te redden. Het voert nog te veel zeil
en moet van koers veranderen, 't Is oribe*
gonnen werk te trachten bij de andere
schepen te blijven. Ieder heeft bij zulk
weer genoeg aan zichzelf," antwoordde
Gwijn met overtuiging.
„Verder allen, die aan dek geen nuttig
werk kunnen doen, naar beneden. In de
eerste plaats de soldaten; ze hinderen het
zbevolk in hun bewegingen. Ze liggen
en hangen overal, waar ze beschutting vin*
den. De reserve aan roeiers naar boven en
aan de riemen. Het gaat om het behoud van
het schip, kolonel," vervolgde Gwijn op een
toon van gezag.
Zijn r ustige, bezadigde taal wekte het ver*
trouwen der Oi fficieren. Daar was een man
aan het woord, die meer voor heete vuren
had gestaan.
Met zichtbare voldoening had ook de
commandant hem aangehoord.
„Wij zullen je raad opvolgen," matroos"
zei hij. „En ik geef je last aan 't dek toe te
zien, dat mijn bevelen stipt worden nageko»^
men."
„Het is een eer u te mogen dienen, kolo*
nel," antwoordde Gwijn, salueerde en ver*
liet de commandobrug.
„Een kranige kerel," mompelde de bevel*
hebber en gaf naar den raad van Gwijn zijn
bevelen.
Het krijgsvolk werd naar zijn verblijf
gezonden. Ze rolden tegen de verschansing,
smakten tegen het dek, enkelen zonder bles*
suren, meerderen met zware verwondingen
werden naar beneden getransporteerd. Zoo
kreeg men boven schoonsthip, het solda*
tenverblijf beneden borg weinig anders dan
levende lijken.
Met o ntzaglijke inspanning gelukte het de
bemanning, met behulp van slaven, de zeilen
te reven. En aldoor loeide de storm'.
De bevelhebber had de brug verlaten en
luisterde willoos en wezenloos naar Gwijn.
„Kolonel, en nu alle roeiers aan d ieH'ie*
men." l
De mannen namen hun plaatsen in.
Met |Q,en stentorstem schreeuwde Gwijn
hen toe. i
„Alle krachten er bij, menschen, het
gaat om ons leven.
Vol spanning zagen de slaven naar Gwijn.
Hun oogen schitterden en hun spieren
zwollen door den vasten greep, waarmeje
zij de riemen hanteerden.
„Klaar!!" En het klonk als een rollende
donderslag.
Bliksemsnel greep Gwijn den commandant
bij zijn nek en kwakte hem tegen het dek,
ontrukte hem zijn degen, zette de zware
voet op zijn borst en riep: „Geef u ge*
vangen, kolonel, wanneer uw v leven u
lief is. Verzet baat niet, ik heb het be*
vel over het schip."
(Wordt vervolgd.)
