^,Eilanden^ nieuws"
DAVID GWIJN
Gemeenteraad.
2f, Blad ZATERDAG 9 JUNI 1934 No. 539
Buitenlandsch Overzicht
l
Bianenlandsch Overzicht
VERVOLGVERHAAL
HUGO KiNGMANS
CHR. WEEKBLAD op GER. GRONDSLAG voor de ZUID-HOLL. en ZEEUWSCHE EILANDEN
Uitgave van de N.V. .Eilanden-nieuw»", Gevestigd te Middelharnis, Tel. 17 Giro 167930 Postbn» 8
Geneve
Ontwapeningsconfereniie
De afgeloojxn week, heeft inzake de
moeilijkheden waarin de ontwapeningscon»
ferentie is geraakt door de opzientare rede
van Barthou, geen beslissing gebracht.
De voorzitter Henderson heeft onder=«
handeld met de zes neutrale staten, n.I.
Zweden, Noorwegen, Denemarken, Neder*
land, Zwitserland en Spanje, en na lang*
durige besprekingen, is besloten dat de
Zweedsche minister van Buitenlandsche Za*
ken Sandler, namens de bovengenoemde
landen een nieuw accoord zouden aanbie*
den teneinde een laatste poging te doen,
om uit de moeilijkheid te geraken.
Met een kernachtig? rede heeft Min.
Sandler het voorstel aang«boden, wat de
Volkenbond in overweging geeft:
1. Uitstel van alles, wat op de vlootbe*
perking betrekking heeft, tot de vloot*
conferentie van 1935.
2. Eenige bewapeningsvermindering of
kwalitatieve ontwapening met betrek<
king tot de landmacht en de lucht*
macht, zooal niet onmiddelijk dan
toch binnen den geldigheidsduur der
te sluiten conventie.
3. Berusting in een binnen bepaalde
grenzen beperkt blijvende bewape*
ning van Duitschland.
4. Versterking der veiligheidswaarborgen
boven het in het Britsche memoran*
dum van 30 Januari voorgestelde,
waarbij vooral aan de nalevingswaar*
borgen der conventie aandacht moet
worden geschonken.
Ook door Rusland is een voorstel inge*
diend, alsmede door Turkije, mede namens
enkele Balkan Staten.
Veel is er weer gesproken over en weer,
dé eene dag wareii de afgevaardigden hoop
voller dan de andere, doch tot een positief
resultaat geraakte men niet.
De Engelsche minister Simon, is na de
rede van Barthou, naar Londen terugge*
keerd en vervangen door Anth. Eden.
Henderson heeft een krachtig pleidooi
gehouden voor
terugkeer van Duitschland
en wilde daartoe persoonlijk naar Berlijn
gaan, om met de Duitsche regeering te
onderhandelen. Door Frankrijk is dit plan
van de hand gewezen. Frankrijk wil op
goeden voet leven met Duitschland, is er
eveneens voor dat Duitschland terugkeert,
maar- wil niet bedelen.
Een ernstig incident is ook nog voor*
gevallen tusschen de Voorzitter en de
Fransche Minister.
Het bureau der conferentie was druk
bezig methet ontwerpen van een nieuw
werkplan, en naar het scheen, oogstte het
veel bijval bij de andere staten.
Op het laatst echter heeft de Fransche
minister het werkplan op zeer laatdunkende
wijze van de hand gewezen, en als on*
aanvaardbaar bestempeld.
De Voorzitter werd hierover
zeeï boos.
Frankrijk kan wel critiek uitoefenen, maar
niet opbouwen. Dat de Fransche Minister
het werkplan afwees, moest hij weten, doch
was dan verplicht geweest een nieuw voor*
stel in te dienen. Als het de bedoeling
was, de conferentie te dwarsboomen, dan
zou Henderson voor het voorzitterschap be*
danken.
Woensdag is naar aanleiding van die,
wij zouden haast zeggen, afstraffing, de
Fransche minister met een nieuw werkplan
gekomen, en verklaarde de Voorzitter aan
de vergadering dat zijn booze bui was, ge*
zakt.
Het resultaat van dit nieuwe plan was
bij het ter perse gaan nog niet bekend. Trots
de vele teleurstellingen en de schier onover*
brugbare kloof, blijft men hopen, dat een
oplossing zal worden verkregen.
2^r opvallend is de overeenstemming
tusschen Frankrijk en Rusland. Voorwaar
voor Frankrijk geen betrouwbare bond*
genoot.
Saark'westie.
Overeenstemming verkregen.
Onder voorzitterschap van de Italiaansche
minister Aloisi is het de Saar*commissie
moge gelukken met Frankrijk en Duitsch*
land tot overeenstemming te komen.
De volkstemming zal gehouden worden
op 13 Januari 1935. De regeeringscommissie
zal zorgen voor voldoend politie toezicht.
Duitschland en Frankrijk zullen ieder vijf
millioen francs geven, en de regeerings com*
missie één millioen francs.
Zouden de kosten, deze bedragen te
boven gaan, dan zullen de beide genoemde
landen ieder de helft betalen.
Amerika.
De oorlogsschulden
President Roosevelt heeft aan het Con*
gres zijn boodschap overhandigd inzake
de oorlogsschulden.
Al heeft Roosevelt de deur voor be*
sprekingen en onderhandelingen, wijd open
gezet, hij heeft toch vastgehouden aan het
oude standpunt, Amerika heeft geleend,
en de andere landen moeten terugbetalen.
Alleen Finland heeft op 15 Juni betaald.
167.000 dollar, doch al de overige landen
passen er netjes voor.
De Engelsche minister van Financiën heef t
verklaard dat Engeland niet in staat is te
betalen, en wil op redelijke wijze met Ameri*
ka ,over de oorlogsschulden praten. Frank*
rijk wil gaarne goede vrienden blijven, maar
zonder betalen.
Wat kan Amerika er aan doen, als het
zijn centjes niet terug krijgt? Wij zullen èr
nog wel meer van hooren.
Ontvettende droogte.
Enkele bladen schreven over de droogte
in Amerika zoo sensationeel alsof er geen
korreltje graan nog rund meer over was.
Gelukkig is het niet zoo verschrikkelijk erg,
als die bladen beweerden.
Toch kunnen wij ons moeilijk indenken,
de vreeselijke mislukking van een gedeelte
van den oogst.
Het aantal menschenlevens dat de hitte
heeft opgeëischt bedraagt 154, terwijl bet
aantal beesten dat reeds bezweken is of
wegens magerheid en zwakte geslacht moet
worden, geschat wordt op een paar millioen.
Het aantal getroffen gezinnen bedraagt
ruim 152000.
President Roosevelt heeft steun toege*
zegd. Twee honderd millioen dollars is
bereids ter beschikking gesteld, doch wordt
volgens deskundigen niet voldoende ge*
acht. De totale schade schat men op 1000
^lillioen dollar.
Zoo ziet men, slechts een wenkje, en
de nietige mensch faalt met al zijn bewe*
ringen en berekeningen.
Duitschland.
Rede - Minister Goebbels
Minister Goebbels heeft te Gleiwitz' Vfeeï
«en aeer scherpe rede gehouden. Afbre*
kende critiek op de Nat. Soc. zal niet wor*
den geduld. Als gelet wordt op hetgeen
vorige regeeringen hebben gedaan, en het*
geen Hitler heeft gepresteerd, dan is de
geringste klacht zelfs niet gerechtvaardigd.
Fel keerde hij zich tegen het Centrum, de
vroegere R.K. staatspartij in Duitschland
Evenmin als de regeering eraan denkt,
van den kansel te gaan spreken, wenscht
zij, dat de pastoors zich met de politiek
bemoeien.
De kerk is voor mijnheer pastoor, de
politiek voor politici.
De situatie wordt er niet beter op en
vanuit de
Vaticaanstad
wordt gemeld, dat de betrekkingen weer
zijn verscherpt. De Duitsche regeering heeft
het, verbranden van lijken aangemoedigd,
en hiertegen kanten zich de Roomsch Ka*
tholieken. Volgens de rede van Min. Goeb*
bels, mag de geestelijkheid hiertegen niet
waarschuwen, hoewel de Katholieken ere*
matie als een heidensche gewoonte afkeuren.
In 1913 bedroeg het aantal crematies
40, en in 1933 zegge 64.000.
Het blijkt steeds ,dat de Nat. Soc. toch
met de kerk op zeer gespannen voet staan.
België.
Vergaderzaal voor 70.000 ipersonen
Voor den rijkspartijdag zal te Nuren*
berg een hal worden opgericht, welke
plaats biedt voor 70.000 personen. Profes*
sor Ludwig Ruff te Neurenberg, heeft een
ontwerp geteekend, dat aan Hitler werd
voorgelegd en door dezen is goedgekeurd.
De Vlamingen winnen veld.
De taal is steeds een netelige kwestie ge*
weest in België. De Belgische Kamer heeft
echter nu een wetsontwerp aangenomen,
waarin wordt bepaald, dat voor de Recht*
banken in liet Waalsche deel Fransch zal
worden gesproken, en in het Vlaamsche
deel Viaamsch. In plaatsen en streken waai
zoowel Fransch als Viaamsch gesproken
wordt, mag men zelf kiezen, welke taal
gesproken zal worden.
Het kabinet afgetreden.
Een paar dagen na aanneming van dit
-wetsontwerp, is de Regeering afgetreden.
Over een vrij onbeteekende aangelegenhid,
n.I .bepalingen voor het verblijf van vreem*
delingen in België, staande het regeerings*
scheepje, omdat enkele Liberal eleden van
het ministerie,, mede tegen stemden. Ver*
wacht wordt, dat nu om de Walen weer
gunstiger te stemmen, minister de Broque*
ville, het evenwicht tusschen Walen en Vla*
mingen in het kabinet weer zal zoeke te
herstellen.
Belgische prins geboren.
Koningin Astrid heeft gisteravond om
23.35 uur het leven geschonken aan een
prins, Albert genaamd. Moeder en kind
maken het uitstekend. Prins Albert is het
derde' kind uit het huwelijk van koning
Leopold en koningin Astrid. De oudste
telg is prinses Charlotte, het tweede'kind
kroonprins Boudewijn.
In de zomermaanden komen bosch* en
heidebranden veelvuldig voor. Ook in ons
land. Veel reclame" wordt er gemaakt op de
stations, aan aanplakzuilen enz.: „weest
voorzichtig met vuur", maar men schijnt
hieraan geen gevolg te geven. In de omge*
ving van Oldebroek heeft verleden week
een tamelijk groote bosch* en heidebrand
gewoed en nauwlijks zijn de smeulende res*
ten daarvan gedoofd, of opnieuw is een
groot stuk van de prachtige Veluwe een
prooi der vlammen geworden.
Honderd hectare hei is verbrand
tusschen het radio*station Kootwijk, de
Hooge Ruurlosche tosschen en de Ugchel*
sche bosschen. Wel duizend personen hiel*
pen den brand blusschen door zand in
de brandende, kurkdroge heidestruiken te
werpen. Door het zg.n. „voorbranden" is
de brand gestuit. Men steekt dan vóór den
brand breede strooken hei aan, bluscht die,
en op dezen afgeblakerden grond kunnen
de vlammen geen voedsel vinden. Zoodoen*
de konden met ^moeite de Ugchelsche bos*
schen behouden worden.
Geen brand, maar iets anders bedreigt de
mijnstreek. Voortdurende slechtere gang van
zaken maken de Mijndirecties het onmoge*
lijk, de bedrijven voort te zetten itïdien niet I
de productie*kosten worden verlaagd. Meer*
dere middelen daartoe zijn reeds aangesne*
den, en ook nu zagen de directies zich ge*
noodzaakt i
10 procent salarisfcorting
voor te stellen. Duizenden arbeiders wer*
ken reeds 1 a 2 dagen per week minder,
zoodat een dergelijk voorstel, wat wel .zal
Watertoren te Zuidzijde (Ge
meente Den Bommel)
Totaal-inhoud 400 M^. (twee
reservoirs, elk van 200 M^. in
houd). Hoogte boven maaiveld
44 M. Reservoirbodem 28,70 M.
boven maaiveld.
doorgaan, als een schok door de gelederen
vaart. Weinig hoopvol ook voor deze men*
schen, is nog de toekomst.
Bij Philips vele honderden werk»
krachten opnieuw aangenomen.
.-' m :'Nl;;n*l.3U'
Wel "schril steekt dit berichtje af tegen
het vorige. Maar al neemt de firma Philips
te Eindhoven, nu weer duizend werkkrach*
ten aan wat voor de betreffenden zeer
gelukkig is spreekt dit nog niet van een
opleving. Groote firma's kunnen een oogen*
blik flinke orders hebben, waardoor werk*
krachten moeten worden aangenomen. In
de meeste gevallen is dit slechts tijdelijk.
Lage waterstand op de rivieren.
Ongewoon laag is de waterstand in de
groote rivieren van ons land. Bij Wijk bij
Duurstede stroomt zoo weinig water door
den Rijn, dat de haven aldaar geheel droog
ligt. Tjalken en motors zitten aan den
grond ,de binnenschipperij heeft er veel
last van. Ook de boeren klagen over veel
gebrek aan water.
Nu we het toch over de scheepvaart heb*
ben, melden we, dat we vernamen dat
de regeering het plan heeft, binnenkort
aan het parlement een aanzienlijk crediet
te vragen voor de ondersleuning van scheep*
vaart en scheepboüw. Men noemt een bedrag
van
vijf en twintig millioen gulden.
Deze steunverleening zou, ook voor wat
den scheepsbouw betreft, buiten de be*
moeiingen staan van het werkfonds 1934.
Wel moet het. in de bedoeling liggen, voor
de te verkenen regeeringshulp bepaalde
voorwaarden te stellen, met betrekking tot
de a rbeids*voorwaarden van het personeel,
dat in de onderstaande bedrijven werkzaam
is.
Het „Handelsblad" publiceert echter, dat
dit bericht van allen grond is ontbloot.
We hopen later het juiste mede te deelen.
Verlaging Suiker^accijtis van f 4.50
per 100 K.G.
Naar wij vernamen, zal de suiker*accijns
1 Juli a.s. met 20 opcenten worden vermin*
derd ,wat neerkomt op een verlaging van
f 4.50 per 100 K.G. Het betreffende wets*
ontwerp is in voorbereiding. Teruggave
van te veel betaalde accijns zal geschieden
op de aanwezige voorraden en op de arti*
kelen waarin suiker is verwerkt.
De invoerrechten op thee
zullen met ingang van 1 Juli óók worden
verminderd, terwijl
op koffie een hoogere heffing
zal worden ingevoerd.
Een ander bericht geven we nog, dat de
regeering een
verhooging op alle invoerrechten
voorbereidt. Zij zal hiermede voor het
eerst gebruik maken van de haar verleende
bevoegdheid om over te gaan tot verhooging
der invoerrechten, onder het beding, dat
gelijktijdig aan de Staten*Generaal een wets*
ontwerp wordt aangeboden, waarbij de
volksvertegenwoordigers zich over de ge*
troffen maatregelen kunnen beramen.
De z.g.n. Koninginneharing
is Maandag te Vlaardingen aangevoerd.
Zooals men weet worden de eerste vaat*
jes hiervan, H.M. de Koningin aangeboden.
De opperkeurmeester achtte deze kwaliteit
geschikt om het Hof aan te bieden. Ze
werd aangevoerd door de VI. 73, schipper
L. Muis, reederij Abshoven.
VERSLAG van de vergadering van
den Raad der Gemeente Ooltgensplaat
Op Dinsdag 5 Juni 19345 des namid»
dags 4,30 uur. -
Voorzitter Burgemeester Donkersloot. Af*
wezig met kennisgeving d eheer P. van Es.
De VOORZ. opende de vergadering met
gebed, waarna de notulen der laatste ver*
gadering werden gelezen en onveranderd
vastgesteld.
Ingekomen stukken
De VOORZ. doet mededeeling dat blij*
kens de convocatie de begrooting niet is
goedgekeurd. Dat reeds een f 8000.aan
steun is uitgekeerd per 1 Juni j.l. en dat
door B. en W. machtiging is gevraagd aan
Ged, Staten door te gaan met de steunrege*
geling als de goedkeuring op de begrooting
niet tijdig is verkregen, daar stopzetting niet
plaats kan hebben.
Ged Staten hebben, gezien het belang*
rijke bedrag van f 25000.dat daarvoor is
geraamd, die machtiging verleend.
Van Ged. Staten is ontvangen het rap*
port van de commissie Rycke*Vorsel inzake
het verkeersvraagstuk, dat echter nog weinig
bemoedigens geeft. Het zal bij de leden in
circulatie gaan.
Van den Keuringsdienst van Waren was
ingekomen het jaarverslag over 1933. \r^n
dezelfde instelling een rapport van de werk*
zaamheden over het eerste kwartaal 1934.
Van de Gemeente Oude Tonge bericht,
dat de winst van het vleeschkeuringsbe*
drijf over 1933 een winst gelaten heeft voor
DOOR
Qeautotiseerde Ncderlandsche uitgave.
Copyright La Hlvlère Voorhoeve Zwolle
32.
XIV.
„Onze taak is hier a£gelo(^[»en."
Het was een heldere nacht. De wind
was gaan liggen. Aan het firmanent blonken
de sterren en om en over de voorbijdrij*
vende wolken gluurde de volle maan.
Vredig dobberde de Geuzenvloot op de
Oosterschelde en van uit de verte droeg
de wind de klokketonen van den slanken
stadhuistoren over de breede wateren.
Op de voorplecht van het Admiraalschip
zat Willem Barendsz, turend naar de don*
kere omtrekken van den St. Lievens Mons*
tertoren. Hij was als jongen vaak in Zie*
rikzee geweest. Bommtuede lag een groote
twee uur van Zierikzee, de marktplaats
van het eiland. Hij kende den weg in de
stad op zijn duimpje en een machtig ver*
langen kwam over hem, om aan den wal te
kunnen gaan; om Bommenede op te zoeken
en,de boerderij, waar hij. zooveel geluk*
kige dagen had doorgebracht, vóródat de
inquisitie het gezin uit elkaar rukte
Al die beelden 'van vroeger passeerden
de revue. En voor de zooveelste maal vroeg
hij zich af, of zijn ouders en zuster nog
leefden en waar zij zich bevinden kon*
den. Een antv>rOord kwam er ook nu niet.
De golven klotsten tegen de dijken en
zongen aldoor nog hun lied van ebbe en
vloed en de grauwe klokketoren ver*
klankte in zuivere klanken nog immer
den zang van worstelen en overwinnen.
Beeld van d« lijdende en strijdf,nde mensch*
heid. Lijden en strijden hier beneden,
doch daarboven Eén de draden van elk
menschènleven,, in handen, zonder één uit
het oog te verliezen. Die wetenschap sterk*
te hem en gaf rust.
Plotseling sprong hy op, liep naar stuur*
boord en tuurde in het water.
„Wat is er?" vroeg Maartensz, die half
zat te dutten .„'t Is net, of ik geplons in
het water hoor. Stil even!"
De andere Geus hoorde nu ook het
plassend geluid. Hij liep naar de kajuit en
haalde een vuurroer.
„Het zal wel overbodig zijn," zei hij.
„maar voor alle zekerheid, 't Kunnen
Schacht of Jan Lieve Heer wel zijn."
„Dappere Zierikzeeënaars, die ons zoo
nu en dan in den nacht een bezoek komen
brengen. Ze zwemmen als zeehonden," licht*
te de ander in.
„Komen die naar hier zwemmen?" vroeg
de jongen, ten hoogste verbaasd.
„Wie zijn dat?" vroeg Willem.
„Om je te dienen, maat. 't Zijn kerels van
stavast, dat vertel ik je. Al verschillende ma*
len zijn zij hier geweest, om berichten
over te brenngen. ■Hei.Ia, Hol HierheenI
Admiraalsschap!" riep Maartensz een don*
kere gestalte toe, die uit zee opdook.
„Vooruit. Willem! Daar zijn zij," ver»
volgde hij, sprong in een bootje, gevolgd
door den jongen, die vol bewondering
was over de prestatie van het tweetal.
Met enkele krachtige slagen roeiden zij
naar de zwemmers, die zich als 'npoedeV
uitschudden in 't bootje, dat hen naar hef
Admiraalschip bracht waar door het
geschreeuw van Maartensz de kapitein,
haU gekleed, aan het dek verschenen was.
„Gauw andere kleeren aan", l>eval hij
„Den Admiraal zal ik waarschuwen. Hoe
staat het in Zierikzee?"-^
„Er komt aan alles gebrek, kapitein," ant*
woordde de man, die Schacht heette. Jan
Lieven Heer knikte bevestigend en merkte
op ,»Het is zóó niet vol te houden. Er
wordt morgennacht een uitval gedaan, als
de vloot helpen wil."
„Dat spreekt vanzelf," zei de kapitein
opgewekt. „Er komt dus werk aan den
winkel. Komt, mannen, schiet op. De Ad*
miraal wacht jullie."
De beide zwemmers, eenvoudige schippers,
meer mannen van de daad dan sprekers,
gingen zich in de kajuit van het scheeps*
volk van droge kleeren voorzien, om daarna
de berichten aan Louis de Boisot over te
brengen.
Na kotten tijd kwamen ze bij het scheeps*
volk terug.
,,Dit is, geloof ik, de vijfde keer, dat
julUe hier komen, niet?" vroeg Maartensz.
„De zesde," zei Schacht. „'kHoop ,dathet
nu de laatste keer is. Het blijft een hache*
lijke onderneming, daar gaat niets van af."
„Wij rollen er altijd door," meende Jan
Lieven Heer. „En als wij den dood moeten
vinden. God weet, wat goed voor ons is.
Wij houden vol. Het gaat voor onze
stad."
Willem Barendsz luisterde met gespannen
aandacht. Zijn hart sprong op van vreugde,
toen hij hen hoorde spreken; het was zijn
dialect, dat hij als kind leerde spreken!
„Zeg, mannen," zei Maarten, „kennen
jullie'^ltemet dezen jongen Geus?"
De beide zwemmers keken bij het dansen*
de kaarslicht den jongen scherp aan.
„Nooit gezien," zei Schacht.
„Nooit gezien," herhaalde Jan Lieven
Heer.
„Nou, hij komt anders van Bommenede,"
zei Maartenszr „Hij heet Willem Barendsz."
„Ben jij dan een jongen van dien boer,
die.was de verbaasde wedervraag.
Willem knikte sprakeloos.
.„Wel heb ik van mijn leven! Je weet
zeker niets van het lot van vader en
moeder?"
„'kWeet niets," antwoordde de jongen.
„Dat zal wel niet. Die geheimen worden
wel zorgvuldig bewaard," vulde Schacht
op bifterentoon aan.
„Als zij den marteldood gestorven zijn,"
z^i Jan Lieven Heer ernstig, „dan zijn zij
Daarboven. Houd je vader en moeder in
eere, jongen. Kom, Schacht, wij moeten
weer terug. Anders zitten wij hier mor*
genochtend nog."
Het werd een nacht van verschrikking,
dien Willem zyn gansche leven niet vergeten
Stilzwijgend drukten de beide Zierik*
zeeënaars, die hun leven veil hadden voor
hun stad, de Geuzen de hand. Voor den
zesden keer ,en 't zou voor de laatste
maal zijn.
Langzaam lieten zij zich van boord glij*
den. Zacht rimpelde zich het water van
den breeden zeearm. De maan was schuil
gegaan.
Met krachtigen slag verwijderden de ge*
oefende zwemmers zich van het schip, na*
gestaard door de Geuzen, zelf ook voor
geen geruchtje vervaard! met bewonde*
ring voor hun weergaloozen moed. j
Nagestaard totniets meer gezien of.-=
gehoord werd
In de verte flikkerde bij tusschenpoozen
een licht. Een baken voor de zwemmers, die
het in 't vizier hadden te houden. Dat
licht was hun doel, het veilige thuis. In
die lichtlö'n lag het gevaar. De waakzaamheid
van den vijand moest verschalkt worden.
Zes maal was dat gelukt
Zouden ze ook ditmaal slagen?
Een half uur ongeveer nadat zij het
Admiraalsschip verlaten hadden, flitste een i
vuurstraal, onmiddellijk daarop een doffe .-,
knal, die Maartensz deed opspringen. „Ze
zijn ontdekt!" riep hij, in de verte strarend
Weer een vuurstraal. Weer een knaL Over
de wateren klonk een gil, die door merg
en been drong, en het hart der mannen
deed ineenkrimpen van angst en vrees voor
die'twee kostbare levens.
„Eén naar de diepte!" momt>eIde een
oude zeebonk.
(Wordt vervolgd)
