Telen van suikerbieten blijft
uitdaging voor Jos van Riet
www.ondernemendoejesamen.nl
hanse staal
een sterk verhaal
NB
Schjpper^^^ I
SUIKER UNIE
Areaal van 926 hectare bij 142 bedrijven Tholen en Sint-Philipsland
Suiker Unie, meer dan een suikerfabriek
accountants, bedrijfs- en organisatie adviseurs
Coöperatie Royal Cosun
hanse staalbouw
rj,
bi.
20
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Donderdag 15 november 2012
Constante stroom
Premie
Nieuwe rassen
Keuzemomenten
De Weel 13 4306 NV Nieuwerkerk www.hansestaalbouw.nl
Nieuwbouw bewaring
Mts. Dogterom te Oude Tonge
Akkerbouwer Jos van Riet uit Sint-Maartensdijk heeft een gevarieerd bouwplan, met aardappelen, uien,
tarwe, graszaad, teunisbloemen en winter- en zomerbloemen. En op negen van de ruim 78 hectare grond
staan suikerbieten. ,,Dat gewas is nog steeds een uitdaging voor me. Het heeft potentie, is een leuke
teelt'’ zegt Van Riet.
Suiker Unie is onderdeel van Royal Cosun, een coöperatie met bijna tienduizend leden/aandeelhouders,
een 3500 voltijds banen en een jaaromzet van rond de 1,8 miljard euro. Tot het agro-industriële concern
behoren ook Aviko, Sensus, SVZ en Duynie. Het aandeelhouderschap/lidmaatschap is voorbehouden aan
de suikerbietentelers. Op Tholen en Sint-Philipsland zijn er 142 agrarische bedrijven die bieten telen, met
gemiddeld 6,5 hectare. Het totale bietenareaal op beide voormalige eilanden is 926 hectare. Tholen, Sint
Philipsland en Schouwen-Duiveland vormen één ledenkring binnen de coöperatie. Matthé van Tilbeurgh
uit Oud-Vossemeer vertegenwoordigt de streek in het kringbestuur, en maakt tevens deel uit van de leden
raad van Royal Cosun.
M.&&C lOOj^rl
Vestiging Tholen
Welgelegen 2d
4691 SJ Tholen
T 0166 60 12 60
NI
a
I
ure sweeten fffe
it.
3,10
nr-jn
Kantoren:
Goes, Middelharnis, Oud-Beijerland,
Rotterdam, Terneuzen, Tholen,
Vlissingen en Zierikzee
D E
'7
Ons tea» staat toss u
r
Schipper f O A Z
I
Jos van Riet vormde in de tweede helft van de
jaren tachtig een maatschap met zijn schoonva
der Arie Breure. Na diens plotselinge overlijden
namen hij en zijn vrouw Anne in 1994 samen
het bedrijf aan de Eerste Dijk over. Daarbij ook
het suikerquotum en het aandeel in de coöpe
ratie Royal Cosun. De akkerbouwer is tevreden
over de opbrengst van de bieten in de afgelo
pen jaren. Het is voor hem ook een uitdaging
om er zoveel mogelijk uit te halen. ,,De bieten
kunnen gewoon nóg beter. Ik vind het leuk dat
die stijgende lijn er in zit.’’ Produceert hij meer
dan zijn quotum, dan worden die zogenaamde
surplusbieten verhandeld buiten Europa en
eventueel buiten het voedingssegment.
Suikerbieten teel je in ons land niet zo maar. Je
hebt een quotum nodig, een referentie zoals
dat wordt genoemd. Een kwart eeuw geleden
ingesteld door de EEG. De verdeling ervan is
destijds door de overheid overgelaten aan de
suikerindustrie. De gemiddelde geleverde hoe
veelheden over een reeks van jaren bepaalden
de quota die per bedrijf werden toegewezen.
Op basis van het quotum heeft de teler een
aantal aandelen (contracten) en op grond
daarvan gebeurt de financiële afrekening. ,,De
aandelen staan op naam van het lid. En het sui-
kerquotum gaat in negen van de tien gevallen
over van ouder op kind", vertelt Teun Kleinjan
die op Tholen en Sint-Philipsland sinds een jaar
of drie het gezicht is van de Suiker Unie (hij
werkt er 33 jaar). De onderneming is de enige
in ons land die suikerbieten verwerkt. ,,Op een
aandeel heeft een teler een leveringsplicht van
20 ton bieten, en een leveringsrecht van 38 ton
bieten.’’
Suiker Unie streeft ernaar om zoveel mogelijk waarde toe te voegen aan de keten. De suikerbiet wordt zo optimaal mogelijk
benut, door restproducten te verwerken tot bijvoorbeeld diervoeding, groen gas of biobased grondstoffen. Vorig jaar heeft
de locatie Dinteloord een biomassavergister in gebruik genomen welke plantaardig restmateriaal verwerkt tot groen gas, wat
vervolgens aan het regionale net geleverd wordt. Hiermee zijn we naast suikerleverancier nu ook (duurzame) energieleverancier
geworden. We verminderen hiermee reststromen, we besparen energie in onze fabrieken en we dragen bij aan de productie
van duurzame energie. Voor meer informatie: www.suikerunie.nl
Suiker Unie is een bedrijf dat zich altijd verantwoordelijk heeft gevoeld voor het milieu, de mensen en de samenleving.
Maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen zit in onze genen.
Plant and Planet is de naam van het duurzaamheidprogramma van Suiker Unie. De ‘Plant’ verwijst zowel naar het gewas als naar
de suikerfabriek, de ‘Planet’ is de aarde die we koesteren. Het toont precies de verbondenheid aan tussen de biet en de fabriek.
Van Riet vertelt dat tot zeven jaar geleden een
opbrengst van tien ton suiker van een hectare
bieten heel gewoon was. ,,Toen ging het ineens
naar vijftien ton, en dat is nooit meer naar be
neden gegaan.’’ Hij zoekt de oorzaak vooral in
de nieuwe rassen die zijn ontwikkeld, die resis
tent zijn tegen allerlei ziektes. Ook het klimaat
speelt volgens hem een rol. ,,De bieten kunnen
langer in de grond staan, waardoor ze ook een
langere tijd suiker produceren.’’
De akkerbouwer noemt het belangrijk om düre
bieten te telen, want dat levert voor hem meer
op. Als het suikergehalte boven de standaard
ligt, dan stijgt de prijs die Suiker Unie betaalt.
Ook vroeg leveren (vóór 1 oktober), of juist laat
(na 21 november), levert een premie op. Van
Riet zit meestal laat, zegt hij. ,,Je neemt als teler
een risico, omdat de kans op regen bij het oogs
ten groter is. Dus is er kans op structuurschade
en extra tarra. En je hebt extra kosten voor het
afdekken en bewaren van de bieten"’ Belangrijk
is dat de bieten vóór de vorst uit de grond zijn.
Want vriezen de cellen kapot, dan gaan ze rot
ten en is het suikergehalte een stuk minder.
Rooien rond eind november is volgens Van Riet
ideaal. Temperaturen van een halve graad on
der nul "s nachts en overdag vijf tot zes graden
er boven zijn prima om de bieten te bewaren.
De akkerbouwer heeft vorig jaar speciaal vlies
doek aangeschaft om de bieten af te dekken.
,,Na het rooien de bieten een paar dagen aan
de hoop laten liggen, om te drogen. En dan
het doek erop vóór het gaat regenen. Het vlies
doek ademt, maar houdt de bieten droog. Op
die manier droogt de klei eraf en dat betekent
minder tarra.’’ Kleinjan vult aan dat vliesdoek de
Teun Kleinjan stelt voorafgaand aan de cam
pagne, op basis van de wensen van de telers,
het schema op wanneer er geleverd kan wor
den. ,,Als agrarische dienst hebben we de taak
om de fabriek van een constante stroom bieten
te voorzien.’’ De campagne is op 17 september
begonnen en loopt door tot ongeveer half ja
nuari. „Driekwart van de telers wil half oktober
beginnen met rooien en 1 december klaar zijn.
Ik kijk onder meer naar de voorgaande drie
jaren om te bepalen wanneer iemand aan de
beurt komt"’
Tijdens de campagne heeft Kleinjan dagelijks
contact met de loonwerkers. En met Geuze
transport in Sint-Annaland, die de bieten uit
het hele rayon naar de fabriek vervoert. Van
elke hoop bieten die gereed ligt, heeft hij de
’externe kwaliteit’ beoordeeld vóór deze naar
Dinteloord wordt gebracht. Daar wordt ver
volgens van elke vracht een monster gestoken
waarvan het suikergehalte, de winbaarheid en
het tarrapercentage worden bepaald.
vorst niet tegenhoudt. Mocht het gaan vriezen,
dan moet er plastic overheen gelegd worden
om de warmte in de hoop vast te houden.
,,De biet is wat korter dan vorig jaar, meer een
kroot dan een pen’’, stelt Van Riet vast na het
rooien van het eerste perceel. De oorzaak is de
natte julimaand. Ook het voorjaar was nat en
koud; vanaf augustus waren de omstandighe
den juist goed.
Kleinjan verwacht dit jaar een opbrengst van
zo’n 79 ton bieten per hectare. Van wat er tot nu
toe in zijn rayon is geleverd, is het suikergehalte
dik zeventien procent. De ’suikerman’ noemt de
rassenkeuze heel wezenlijk, zoals er veel keu
zemomenten zijn voor een teler. ,,Daar is veel
mee te behalen, maar dat beseft niet iedereen.’’
Hoewel Jos van Riet zichzelf geen vooruitstre
vende boer noemt, staat hij zeker open voor
nieuwe ontwikkelingen. Koopt bijvoorbeeld
bietenzaad dat extra is ontsmet en vijftig euro
per hectare duurder is dan het standaard zaad.
,,Dat geld ben ik anders al kwijt aan één keer
extra spuiten. Het is dan ook duurzamer.’’
MJSilktrUile
9
r
