Nieuwe bedrijven
Vrouwen bang voor onvruchtbaarheid
bij gebruik van voorbehoedsmiddelen
Jeugd speelt mee in Afrikaanse
vertelling over vriendschap
Huuropbrengst dorpshuizen
valt twintig mille tegen
Zeeuwse zegen ziekenhuisfusie
Oecumenische kerkdienst
in Zeeuws dialect in Tholen
Gat in begroting welzijnszorg
Vogels tellen
DÉ SPECIALIST IN
ZONNE-ENERGIE
Opbrengst entree en verloting van ruim 300 euro naar Unicef
Donderdag 25 oktober 2012
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Brede school
Inschrijving in het Handelsregister van nieuwe bedrijven
op Tholen en Sint Philipsland in de maand augustus.
Tholen
Oud-Vossemeer
Sint-Annaland
STARTEND ONDERNEMER?
Bel (0166) -61 25 09
voor een verzekeringsadvies
op maat!
Ilze Rijnberg (23) uit Tholen doet onderzoek naar zwangerschap in Sierre Leone
Susan
Sint-Maartensdijk
Scherpenisse
Poortvliet
Sint Philipsland
Zang, vertelling en dans. Dat waren de belangrijkste on
derdelen van de Afrikaanse kindermiddag zaterdag in
Meulvliet in Tholen. De Wereldwinkel Tholen bracht
daarmee de millenniumdoelen die de gemeente wil ver
wezenlijken, onder de aandacht van de jeugd. Onder
meer het verminderen van extreme armoede in 2015, zo
als dat door de Verenigde Naties is vastgelegd. De entree
en de verloting bracht samen ruim 300 euro op en gaat
naar Unicef dat kinderen in de Sahel steunt.
Wraak
Onvruchtbaar
Oude dag
Lesgeven
Dienst maakt deel uit van Week van het Boek
De Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB en de Rooms-
Katholieke kerk houden zondagmiddag 4 november een
oecumenische kerkdienst in Zeeuws dialect. De dienst
begint om half drie in de Rooms-Katholiek kerk Onze
Lieve Vrouwe Hemelvaart, Markt 22 in Tholen.
Plannen dijkversterking Krabbenkreek
Subsidie voor plattelandsontwikkeling
J
Energy
iJJ Systems
11
Honderdduizend euro extra nodig voor bijzondere bijstand
Afwijkingen, in positieve dan wel negatieve zin, van de geplande werk
zaamheden leverden de gemeente Tholen per 1 september een eenmali
ge financiële meevaller op van 281.245 euro. Burgemeester en wethou
ders stellen de gemeenteraad voor om dit bedrag toe te voegen aan de
reserve voor toekomstige projecten.
In de zogenaamde programmarap
portage worden de werkelijke in
komsten en uitgaven op alle be
leidsterreinen vergeleken met wat er
in de begroting staat. En dan is er
bijna drie ton minder uitgegeven, zo
blijkt. Ruim 1,3 miljoen euro aan
voordelen kon ingeboekt worden,
en bijna 1.1 miljoen euro aan tegen
vallers.
Zo kreeg Tholen 567 mille extra als
aanvullende uitkering omdat in
2011 meer aan sociale uitkeringen
betaald moest worden dan was ver
wacht. Dit jaar is het aantal uitke
ringsgerechtigden minder dan ge
dacht, waardoor de uitgaven 227
mille lager uitvallen. De rijksver-
goeding valt juist dik 316 mille ho
ger uit dan verwacht (totaal 3,34
miljoen euro). Eind vorig jaar kre
gen 190 inwoners een bijstandsuit
kering, en 19 een uitkering op
grond van de Wet investeren in jon
geren. Deze laatste is vanaf 2012
vervallen en op I september waren
er 193 inwoners met een bijstands
uitkering. De gemeente kreeg over
2011 ook nog eens een omzetbonus
van 14 mille van de sociale werk
plaats De Betho. Voor bijzondere
bijstand en uitkeringen aan zelf
standigen en langdurig werklozen
is Tholen een kwart miljoen méér
kwijt dan begroot. In de eerste acht
maanden van dit jaar deden 623 in
woners een beroep op de bijzondere
bijstand (942 in heel 2011). Hoewel
er 25 mille meer dan gedacht is be
taald voor inzet van de sociale re
cherche, bleef de opbrengst uit ver
haal en terugvordering van bij
standsuitkeringen 15 mille achter
bij de verwachting. Kwijtschelding
van gemeentelijke belastingen (350
aanvragen) daarentegen kostte tien
mille meer dan begroot. En 143 in
woners meldden zich bij de ge
meente voor schuldhulpverlening.
Aan salarissen v<x>r de medewer
kers geeft de gemeente dit jaar, als
gevolg van cao-afspraken, een
kwart miljoen euro meer uit dan in
de begroting staat. Wel daalt aan het
einde van het jaar het aantal mede
werkers met twaalf. Aan het ge
meentelijk wagenpark werd 13 mil
le meer uitgegeven dan gedacht. De
algemene uitkering uit het gemeen
tefonds valt voor Tholen 397 mille
nadeliger uit dan was gedacht (in
clusief een nabetaling van bijna 56
mille over 2011). Tegenvallers zijn
verder de huuropbrengsten van de
dorpshuizen (20 mille), de schoon
maakkosten van de brede school in
Sint-Annaland (15 mille), de hogere
bijdragen aan de Zeeuwse Muziek
school (15 mille) en de Regio West-
Brabant (10 mille).
De samenwerking op het gebied van
de belastinginning (SaBeWa) lever
de een meevaller op van 15 mille,
de verkoop van snippergroen van 17
mille. Met name door aanvragen
voor grotere bouwwerken kwam er
aan leges voor omgevingsvergun
ningen 80 mille meer binnen bij de
gemeente dan was geraamd.
Het Zeeuwse provinciebestuur re
ageert instemmend op de aangekon
digde fusie tussen de ziekenhuizen in
Bergen op Zoom en Roosendaal.
Het Lievensbergziekenhuis vervult
vanouds een rol voor inwoners van
Tholen en van het oostelijke deel
van Reimerswaal. Gezien het voor
nemen van de ziekenhuizen om
acuut complexe zorg en geboorte-
zorg in Bergen op Zoom te concen
treren en de planbare zorg in
Roosendaal, vraagt het provinciebe
stuur aandacht voor de bereikbaar
heid van het Franciscusziekenhuis in
algemene zin. Het neemt met be
langstelling kennis van het voorne
men om een dependance van het
Zeeuws Radiotherapeutisch Instituut
in Roosendaal te vestigen, en ver
trouwt erop dat de constructieve con
tacten tussen de ziekenhuizen en ZR-
TI zullen blijven. Verder hoopt het
Zeeuwse provinciebestuur voor de
toekomst op een goede samenwer
king met Zeeuwse zorgaanbieders.
Inhuurbureau.nl, Oudelandsestraat
43, adviesbureau in bedrijfsvoe
ring, eenmanszaak mevr. M.A.E.A.
van Belkom.
Ingrid Ziemeck, het geven van
massages en lifecoaching, een
manszaak Ingrid Ziemeck uit Hüc-
kelhoven, Duitsland.
Puk en Muk, Koningin Juliana-
straat 5a. kinderopvang, 10 perso
neelsleden, nevenvestiging van Ko
balt b.v. uit Bergen op Zoom.
Toerdeloo Kinderopvang b.v.. Post
weg 4, kinderdagverblijf voor kin
deren van 0-4 jaar, 4 personeelsle
den, nevenvestiging van Toerdeloo
Kinderopvang b.v. uit Steenbergen.
Tussen-Balans, Van Zeylstraat I
budgetcoaching en incassobemid
deling, vennootschap onder firma
van mevr. K.A.C. Tiberius-van
Gorkum en mevr. A.I.M. van Brou
wershaven-van Gorkum uit
Hoogerheide.
Optimum onderhoud(t). Dorpsweg
63, schoonmaakdiensten en tuinon
derhoud. vennootschap onder firma
van M.J.M. Taks uit Ossendrecht.
K.O. Partners in Kinderopvang
b.v. uit Steenmbergen en Violet b.v.
uit Bergen op Zoom.
Kids Co. Burgemeester Ver-
sluijsstraat 20, kinderopvang, 6 per
soneelsleden, nevenvestiging 'van
Kobalt b.v. uit Bergen op Zoom.
Free Mind Tattoo, Spuistraat 4, tat-
RegioBank'
lid van AdfiZ
(/{7i
FD
Burgemeet 25, 4693 CJ Poortvliet - Raiffeisenstraat 2, 4697 CG Sint Annaland
T: (0166) 61 25 09 - F; (0166) 61 29 12 - info@overbeeke.nl - www.overbeeke.nl
Ilze Rijnberg samen met Claude Kamanda, de gastheer waarbij ze tijdens haar onderzoek verbleef.
De Thoolse Ilze Rijnberg (23) heeft in Sierra Leone onderzoek gedaan
naar hoe vrouwen hun zwangerschap beleven. Dat deed ze in het kader
van haar studie culturele antropologie aan de universiteit van Leiden.
In drie maanden tijd interviewde Ilze tachtig vrouwen. Ze weet nu dat
zwangerschap in West-Afrika een heel andere betekenis heeft dan in
Nederland.
„Raar is dat, een keer aan de andere
kant van de lijn", zegt Rijnberg. „De
afgelopen maanden was ik degene
die de vragen stelde." Inmiddels is
ze terug thuis. Haar onderzoek is af
gerond en goedgekeurd. Als de
Thoolse de keuze had, ging ze zo te
rug. Terug naar Newton. De plaats
waar ze haar onderzoek deed. Die
plaats voelt voor Ilze als een tweede
thuis. Niet voor niets spreekt ze in
het voorwoord van haar afstudeer
onderzoek over 'mijn dorp'
Newton, vernoemd naar de bekeer
de Engelse slavenhandelaar en pas
tor John Newton, is een plaatsje op
een kleine veertig kilometer afstand
van de hoofdstad Freetown. Zwan
gere vrouwen uit heel de omgeving
gaan er heen voor zwangerschaps
controle. Veelal te voet. of achterop
een brommer of motor. „Die contro
le is belangrijk", zegt Rijnberg.
„Eén op de twintig vrouwen over
lijdt tijdens de zwangerschap." Het
onderzoek sluit naadloos aan op een
eerder onderzoek dat ze deed naar
moedersterfte in Afrika.
Terwijl de Afrikaanse dames wacht
ten voor de controle, voerde Rijn
berg haar onderzoek uit. „Gewoon
met pen en papier", zegt ze. De eni
ge barrière was de taal. „Mensen
spreken Krio, een op het Engels ge
baseerde Creoolse taal. Gelukkig
had ik een tolk." De vooraf opge
stelde vragenlijst verdween al snel
in de prullenbak. „Iedereen roept
door elkaar. Dat maakte het inter
viewen extra lastig." Terugtrekken
en een één-op-één interview was
volgens Rijnberg geen optie. „Het is
een heel open cultuur, ledereen wil
mee discussiëren. Neem je iemand
apart, dan denken Afrikaanse men
sen al snel dat er iets mis is."
Met haar donkerblonde haar, blau
we ogen en blanke huid kon Ilze
niet onopgemerkt over straat.
„Mensen roepen je na. Zeker in het
begin. Opoto, white uman. Dat
soort termen. Het betekent blanke."
Rijnberg verbleef gedurende het on
derzoek bij een rijke familie. Daar
kreeg ze de bijnaam Susan. Hoewel
rijk een relatief begrip is in Sierra
Leone. zonder stromend water en
anderhalf uur per dag elektriciteit
via een aggregaat. „Precies lang ge
noeg voor het opladen van mijn lap
top. Terug in Nederland ga je veel
bewuster om met energie."
Na anderhalve maand alleen in Sier
ra Leone kwam vriend Nathanaël
van Rijn over uit Nederland. Twee
weken heeft het stel op de moun
tainbike rondgereisd door de onge
repte natuur. Fietsend over onver
harde wegen, door ruige natuur,
afgewisseld met slapen in een hostel
of hotel aan het strand. „Een unieke
toëren, eenmanszaak J.A. van Bal-
legooij.
Thuiskapster Marion, Smalschip 6,
haarverzorging, eenmanszaak me
vr. Marion Poot.
Toerdeloo Kinderopvang b.v.,
Schoolstraat 40. 4 personeelsleden,
nevenvestiging van Toerdeloo Kin
deropvang b.v. uit Steenbergen.
Fitnesscenter Bodyzone, Nijver-
heidsweg 19, 2 personeelsleden, j
eenmanszaak van A.K. van Chaste-
let.
Toerdeloo Kinderopvang b.v.,
Noordpoort 8, 3 personeelsleden,
nevenvestiging van Toerdeloo Kin
deropvang b.v.. Steenbergen.
Toerdeloo Kinderopvang b.v.. Wa
tertorenstraat 8, nevenvestiging van
Toerdeloo Kinderopvang b.v. uit
Steenbergen.
Toerdeloo Kinderopvang b.v.,
Schoolstraat 27. 3 personeelsleden,
nevenvestiging van Toerdeloo Kin
deropvang b.v. uit Steenbergen.
Hair@Lieke, Oostdijk 19, kapper
aan huis, eenmanszaak Lieke
Houdé.
Toerdeloo Kinderopvang b.v..
Schoolstraat 1, 2 personeelsleden,
nevenvestiging van Toerdeloo Kin
deropvang b.v. uit Steenbergen.
De Keniaan John Kayongo leert kinderen en ouders in Meulvliet een Afrikaanse dans.
Advertentie I.M.
De opkomst viel voorzitter Ben
Schoonen van de Wereldwinkel wat
tegen. De werkgroep had op vijftien
basisscholen een folder over de kin
dermiddag uitgedeeld. Op vier gaf
de millenniumwerkgroep van de
Wereldwinkel zelfs een toelichting.
Maar met ongeveer veertig kinderen
vanaf zes jaar bleef de opkomst be
neden de verwachting. „Als je dat
afzet tegen de scholen die we bena
derd hcbbei), is het wat mager. Mis
schien omdat het in de herfstvakan
tie viel. Maar degenen die de
middag hebben bijgewoond, hebben
erg genoten en kijken er met plezier
op terug."
Vooral de vertelling met dans van
de Keniaan Jonh Kayongo was na
de pauze voor de kinderen een boei
end onderdeel van het programma.
Samen met Amara Diabate uit Gui
nee die op de djembe (Afrikaanse
trommel) en de kora (een snaarins
trument) speelde, werden de kinde
ren het verhaal van de luie en heb
berige hyena en de wijze adelaar in
getrokken. Kayongo zelf was de
adelaar met de witte stippen. Over
vriendschap, trouw en eerlijkheid.
De vraag was hoe het kwam dat de
adelaar witte stippen heeft. Maar
voor het zo ver was, vertelde hij dat
er in de tijd dat het verhaal ont
stond, geen school, geen juf, geen
meester, geen internet was. Alleen
maar kippen, koeien en geiten.
Maar dat de kinderen leerden door
te luisteren naar de verhalen van
opa's en oma's, ooms en tantes. On
der een grote boom waar de hele fa
milie samenkwam. Het verhaal dat
generatie op generatie wordt door
verteld. Ze kwamen niet alleen bij
een om te luisteren maar ook om te
zingen. Hij probeerde de kinderen
aan het zingen te krijgen. Toen dat
onvoldoende lukte belde hij zijn
moeder, met een mobiele telefoon
van een van de moeders in de zaal.
In zijn eigen Afrikaanse taal.
De kinderen werden aan het eind
van het verhaal (waarin periodes
van voedseltekorten een rol spelen)
uitgenodigd om voor hyena te spe
len. De adelaar nam ze mee, hoog
ervaring." Onveilig heeft Ilze zich
nooit gevoeld. „De sociale controle
in Sierra Leone is heel groot. Men
sen letten op je."
Wat Ilze tijdens haar onderzoek het
meest is opgevallen, is het beeld dat
vrouwen hebben over voorbehoeds
middelen. „Ze zijn volop verkrijg
baar", zegt ze. „Zelfs gratis. Toch
gebruiken maar heel weinig vrou
wen het. Ze zijn bang voor on
vruchtbaarheid. Dat komt doordat
er in het verleden in Afrika veel
geëxperimenteerd is met anticon
ceptiemiddelen. Vrouwen werden
toen onvruchtbaar. Die angst be
staat nog steeds. Ze laten liever
abortus plegen. Iets wat op grote
schaal gebeurt, maar niet altijd op
een medisch verantwoorde wijze."
Rijnberg kreeg verhalen te horen
over hoe dat gebeurde. .Zwangere
vrouwen werden met een lange
naald in hun navel gestoken in de
hoop op een abortus. Het gevolg
was dat niet alleen het kind, maar
ook de moeder overleed." In de drie
maanden dat Rijnberg in Newton
haar onderzoek deed, heeft ze drie
gevallen van moedersterfte meege
maakt.
Hoewel moeders in Sierra Leone
met enige argwaan naar anticoncep
tie kijken, sporen ze hun eigen kin
deren (tieners) wel aan om de mid
delen te gebruiken. „Puur uit eigen
belang", zegt Rijnberg. „Kinderen
zijn in Afrika heel belangrijk. Zeker
voor een goede oude dag. Want hoe
meer kinderen, hoe groter de kans
dat je op latere leeftijd goed ver
zorgd wordt. Maar te veel kinderen
is weer een bedreiging. Want dan
heeft je dochter geen tijd. De juiste
balans vinden is dus heel belangrijk.
Dat kan met voorbehoedsmiddelen.
Daarnaast vinden veel moeders het
ook belangrijk dat hun dochters
naar school gaan. Het idee bestaat
dat een dochter met een opleiding
beter zorgt."
Rijnberg heeft haar master thesis,
zoals het afstudeeronderzoek offi
cieel heet, in eerste instantie enkel
en alleen voor de universiteit ge^
schreven. Inmiddels is ze bezig om
haar aanbevelingen te vertalen.
„Het Rode Kruis in Sierra Leone
had daarom gevraagd", zegt Ilze.
Als ze de keuze had, ging de Thool
se zo weer terug naar het West-Afri
kaanse land om voorlichting te ge*
ven. Maar dat zit er voorlopig evcij
niet in. „Mijn vriend moet nog drié
jaar studeren", zegt ze. „Bovendien
moet je over voldoende financiële
middelen beschikken wil je daar een
aantal jaren kunnen wonen en wer
ken."
Deze week begint Ilze aan haar eer
ste echte baan. Niet als ontwikke-i
lingswerker in Afrika, maar als
docent Nederlands aan het Hoorn-
beeck College in Rotterdam. Een
mbo-school met opleidingen als
handel en economie en zorg en wel
zijn. „Het lesgeven is een bewuste
keuze", zegt ze. „Want met een di
ploma culturele antropologie op zak
liggen de banen op dit moment niet
bepaald voor het oprapen. Dat
neemt overigens niet weg dat ik les
geven heel leuk vind. Tijdens mijn
studie heb ik me daarin gespeciali
seerd." Zo haalde Ilze haar onder
wijsbevoegdheid. Deze week begint
ze voor het eerst. In totaal vier da
gen in de week. Hoe ze haar vrije
dag gaat invullen, weet ze nog niet
precies. „Waarschijnlijk met vrij
willigerswerk."
de lucht in en liet ze vallen. Als
wraak op zijn goede vriend de hye
na die hem witte vlekken had be
zorgd door hem vijftien jaar onder
diens witte poep te laten liggen.
Ernst en luim wisselden elkaar af.
Na de vertelling werden de kinderen
en de ouders uitgenodigd om te dan
sen. Want dat hoort zo na het vertel
len van het verhaal, zei Kayongo.
„Allemaal, ook opa's en oma's.
Kom." Maar lang niet iedereen van
de oudere generatie ging in op de
uitnodiging met de heupen te swin
gen.
Voor de pauze zong het Casem-
brootkoor uit Sint-Annaland. De
kinderen uit groep 2 tot en met 8
zongen onder meer een Afrikaans
liedje. Vrijwilligster Martine Alleijn
uit Halsteren vertelde het millenni
um verhaal. Dat deed ze aan de hand
van de letters van het woord. Er was
ook een verloting voor Unicef. De
prijzen werden bekend gemaakt
door een van de kinderen, nadat
presentator Leo Troost enkele ca
deautjes uit een toverpan tevoor
schijn liet komen.
Vanwege de warmte verblijven mensen in Sierra Leone 's middags
vaak in een hutje.
Thema van de viering is Ooie en
menne gae niet saemen. Kleder
drachtkoor Mooi Zeeland zorgt die
middag voor de muzikale omlijs
ting. Voorganger is mevrouw Nel
Roggeband-Baaij. De kerkdienst in
Zeeuws dialect maakt deel uit van
de Week van het Boek. Van 3 tot en
met 11 november zijn er bijna da
gelijks activiteiten, zoals lezingen,
zang en muziek. Zo ook op donder
dag 8 november om tien uur. Dan
is er in het gebouw van de Prote
stantenbond, aan de Oudelands
estraat 11 in Tholen een poëzie-
werkdag.
De plannen voor de dijkverster
king van de Krabbenkreekdam en
Slaakdam bij Sint Philipsland die
in 2014 op de agenda staan van
projectbureau Zeeweringen, liggen
tot 25 november ter inzage in
het gemeentehuis van Tholen. De
werkzaamheden bestaan uit het
versterken van de steenbekledingi
van de dijken, om deze aan de hui
dige veiligheidsnorm te laten vol
doen. Iedere dijk in Zeeland moet
sterk genoeg zijn om een super-
storm te weerstaan die theoretisch
eens in de vierduizend jaar voor
komt.
De provincie stelt de Europese sub
sidieregeling voor het plattelands-
ontwikkelingsprogramma 2007-
2013 tot 1 december 2012 opnieuw
open. Er is een budget van 580.000
euro beschikbaar. Het beschikbare
budget is bestemd voor projecten
gericht op het bevorderen van toe
ristische activiteiten of de instand
houding van landelijk erfgoed. Ook
projecten die de leefkwaliteit op het
platteland bevorderen komen in
aanmerking. Kleinschalige projec
ten van maximaal 20 a 25.000 euroj
hebben de voorkeur. Het budge?
werd al eens eerder beschikbaar ge
steld. De provincie werd toen over
spoeld met aanvragen. Nu over alle
aanvragen een beslissing is geno
men blijkt dat er nog geld over is.
Het samenwerkingsverband wel
zijnszorg Oosterschelderegio krijgt,
door het wegvallen van inkomsten,
de begroting voor volgend jaar niet
sluitend. Aanvullende financiering
door de aangesloten gemeenten
moet dat oplossen. Maar Tholen
voelt daar niets voor. Burgemeester
en wethouders gaan de gemeente
raad voorstellen om niet aanvullend
De provincie Zeeland heeft Sovon
Vogelonderzoek in Nijmegen de op
dracht verleend om in de seizoenen
2012/2013 en 2013/2014 de mid
wintertelling van vogels (in januari)
en de ganzen- en zwanentellingen te
coördineren. Laatstgenoemde tellin
gen bestrijken de periode september
tot en met maart. De provincie heeft
de gegevens nodig voor het fauna-
beleid.
te financieren. Het college vindt dat
een andere optie om de begroting
sluitend te maken, het bezien van de
taken van het SWVO. eerst moet
plaatsvinden. Op basis van de uit
komsten van de takendiscussie kan
besloten worden of de bijdrage voor
de secretariaatskosten verhoogd
moet worden, dan wel of er bezui
nigd gaat worden op de kosten.
Nieuwlandseweg 5 I 4697 RK I Sint-Annaland
0166 - 65 43 35 I www.bcon-energysystems.nl
Advertentie I.M.
