E Tachtig procent glastuinders ondervindt schade als gevolg van luchtkwaliteit Firma Fase Panelen goed voor vijftig procent energieverbruik agrarisch bedrijf Fa. Gebr. C. en LJ. Koopman 0.4e EMS uit Sint-Annaland maakt onzichtbare gassen zichtbaar Werken bij EMS Voor alunJ op loonde rk fflClClt' Jan Tuinstra B.V. Hooi en stro mm Donderdag 21 juni 2012 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 19 lAndoouwbiittu; Jaarlijks sterven in Nederland enkele tientallen mensen aan koolmonoxidevergiftiging. Een onvolledige verbranding van olie, gas, of houtkachel is vaak de oorzaak. In de glastuinbouw gebeurt iets soortge lijks, zij het zonder slachtoffers. Onzichtbare gassen in zeer lage concentraties veroorzaken schade aan gewassen. Jan-Kees Boerman van EMS uit Sint-Annaland heeft een apparaat ontwikkeld dat deze gassen zichtbaar maakt: de MACView Gas Analyser III. Overdosis Testomgeving 'Het gaat om lage gasconcentraties, alleen schadelijk voor planten' Luchtkwaliteit Doorbraak Bram Groenewegeweg 12, 4693 PW Poortvliet Tel. 0166-652473 06-46736229, Fax 0166-652643 WEGGEMANS Producent en leverancier van: Onze producten worden vervaardigd uit hoogwaardig Corus materiaal Een energiecentrale op het dak. Onafhankelijk van het elektrici teitsnet. Het is de toekomst. Fa milie Kooijman uit Sint-Annaland liet door Bcon Energy Systems tweehonderd zonnepanelen plaatsen over het dak van hun landbouwschuur. Goed voor een energieopbrengst van 42.000 kWh. Tijd vooruit Vertrouwen Particulieren Handel in Land- en Tuinbouwprodukten Specialiteit: AARDAPPELEN voor INDUSTRIE BINNENLAND EXPORT Sportlaan 4 4695 BA SINT MAARTENSDIJK Tel. 0166-6641 05 Fax 0166-6638 54 www.weggemans.info info@weggemans.info TE KOOPGEVRAAGD: <?J2 v Voor al uw Postbus 25 4695 ZG Sint-Maartensdijk Tel. 0166-663169 - 663197 fax. 0166-663773 len, zoden evolen jgjo^tel. A.D. Koopman 06-53796466 'mob.tel. M.L. Koopman 06-20011370 e-mail: a.d.koopman@hotmail.com DE.THOOLSE COURANT Het is een witte, langwerpige kast met in het midden een digitaal beeldscherm. Dat geeft de gasconcentraties in de kas weer: stikstof oxiden (NOx), ethyleen (C2H4), koolmonoxide (CO) en koolstofdioxide (C02). De mate waarin deze gassen aanwezig zijn, bepalen de lucht kwaliteit in de kas. „Het gaat om heel lage con centraties", legt Boerman uit. „Alleen schadelijk voor planten, niet voor mensen." Meetappara tuur was lange tijd alleen voorbehouden aan universiteiten en laboratoria. Nu stelt Boerman van EMS de techniek beschikbaar aan telers in de glastuinbouw. Eén van hen is Rino Kaljouw, glastuinder uit Sint-Annaland. Hij heeft sinds enkele maanden een gasmeetappa- raat van Boerman in zijn kas hangen. Op het scherm staat: 9 ppb (deeltjes per bil joen) NOx (stikstof oxiden). „Een nette waarde", zegt Boerman. „Stikstof bevordert de groei van planten. Maar een overdosis ver traagt juist de bloem- of vruchtvorming." Een balans vinden is de doelstelling. Kaljouw kijkt met enige regelmaat op het schermpje. Zeker in de wintermaanden, wanneer hij in de kas C02 doseert vanuit de gereinigde rookgassen van de verwarmingsketel. Die gassen bevatten C02 (koolstofdioxide). Een belangrijke mest stof voor planten. Naast C02 bevindt zich in de gereinigde rook gassen ook NOx, ethyleen en CO. Hiervoor geldt: teveel is schadelijk. Met behulp van het gasmeetapparaat houdt Kaljouw de luchtkwa liteit voortdurend in de gaten. Stijgen de waar den boven een bepaalde grens, dan neemt hij maatregelen. Een simpele, maar effectieve oplossing voor het verlagen van de NOx- of ethyleenconcentraties is het openen van de dakramen. „Het is zelfs mogelijk om de MAC View® te koppelen aan de klimaatcomputer in de kas", zegt Boerman. „Dan gaan de ramen vanzelf open als de schadelijk concentraties in de lucht stijgen." Voor Boerman is de kas een laboratorium in het groot. Het is zijn testomgeving. De Setal- lander verzamelt er gegevens voor de door ontwikkeling van het product. „Tegelijkertijd is het voor de teler een handig instrument", zegt hij. Toch stond Kaljouw in het begin sceptisch tegenover het apparaat. Inmiddels is hij bijge draaid en heeft vertrouwen in de apparatuur van Boerman. En daar zit volgens Boerman de crux. „Een product kan nog zo goed zijn. Waar het uiteindelijk om gaat is de kennisoverdracht naar de teler. Dat is heel lastig. Het blijft een abstract verhaal over onzichtbare gassen. Bo vendien onderschatten veel glastuinders de gevaren van een te hoog gehalte NOx en ethy leen. Overtuigen is niet eenvoudig." Net als goede grond is de luchtkwaliteit van groot belang voor de glastuinbouw. Boerman durft met zekerheid te stellen dat tachtig pro cent van de glastuinders weieens te maken heeft gehad met een (on)zichtbare schade of verminderde opbrengst als gevolg van slechte luchtkwaliteit. Een secundair doel van de MAC View is dan ook het voorkomen van gewas- schade. Primair dient het apparaat voor meer en betere vruchten. EMS produceert het appa raat in eigen beheer. „Van het technisch ont werp, het programmeren van de soft- en hard ware tot de assemblage", zegt hij. Daarmee verschaft hij werk aan veertien man personeel. Boerman maakt niet alleen gasmeetcompu- ters. Ook heeft hij een systeem ontwikkeld dat de rijpheid van opgeslagen fruit in de gaten houdt. „Fruit in koelcellen produceert ethyleen, een verouderingsgas. Overstijgt dat gas een be- paalde waarde, dan is het fruit rijp voor consumptie."Zo weet Boerman de kans op ziektes te reduce ren. Een soortgelijk meetinstrument ge bruikt hij voor de opslag van bloembollen. Ook die produceren ethyleen. De volgende stap is de vis- en vleesverwerkende industrie, zegt Boerman. Daar ziet hij kansen voor vergelijk bare meetsystemen. Hij noemt het ontwikkelen van meetsystemen een uit de hand gelopen experiment. Tot 2002 zat Boerman in de software automatisering. Of tewel de ICT. „Het verdiende geld", zegt hij. „En daar hield het ook mee op. Het gaf niet hon derd procent voldoening." Op Het Instrument, de grootste technologiebeurs in Nederland raakte hij in gesprek met een standhouder. Die zocht een bedrijf dat een ethyleenmeter kon bouwen. „Met mijn grote mond zei ik ja." Boerman ging aan de slag. Bij de bouwmarkt in Sint-Maar tensdijk kocht hij een grote plank waarop hij de onderdelen spijkerde. „Het zag er niet uit, zo amateuristisch als het was, maar het werk te." Hij testte het apparaat bij de Coöperatieve Nederlandse Bloembollencentrale (CNB) in Bovenkarspel (Noord-Holland). De plank met onderdelen zat gekoppeld aan een computer. „Het ding registreerde gelijk het ethyleen uit de bollen. Een doorbraak." Daarna heeft Boer man alles herzien. Acht jaar ontwikkelingstijd ging er over heen. Hij werkte in die tijd veel samen met de universiteit van Wageningen. PPO Bloembollen en PPO Randwijk", zegt hij. „Twee onderzoeksstations van de universiteit naar bloembollen in Lisse en fruit in Randwijk." tuur. Inmiddels volgt hij een masteropleiding De kennis die hij op deed heeft Boerman benut sensortechniek aan de universiteit van Frei- voor de ontwikkeling van de gasmeetappara- burg in Duitsland. EMS (Environmental Monitoring Systems) is op zoek naar elektronica en software engineers (m/v) op mbo- en hbo-niveau. Als engineer ga je aan de slag met het schrijven en testen van embedded applicatie- software, het tekenen, bouwen en testen van hardware (printplaten) en draag je bij aan de ontwikkeling van unieke producten. Daarnaast zoekt EMS productiemedewerkers op mbo-niveau die affiniteit heb ben met elektronica. Het testen en assembleren van producten be hoort tot de dagelijkse werkzaamheden. AGRARISCH-, LOON EN G RO N D V E RZ ET B E D RIJ F PROFIELBEPLATING BV damwandprofielplaten tbv dak en wand dakpanplaten potdekselprofiel zetwerk sandwichpanelen lichtstraten - polycarbonaat aluminium goten staalconstructie loodsenbouw bedrijfsdeuren montage Duurzaam ondernemen is waar het om draait. Want wie niet duurzaam is, telt tegenwoordig niet meer mee. En dat geldt zeker in de land bouw, weet Marcel Kooijman uit ervaring. Zo moeten zijn aardappelen, die hij levert aan Al- bert Heijn, aan steeds hogere kwaliteitseisen voldoen. Nu stelt de sector nog geen eisen aan energie, toch wil Kooijman graag vooroplopen als het gaat om duurzaam ondernemen. Want hoewel duurzaamheid een term van de afgelopen jaren is, was het voor Rien Kooijman, de vader van Marcel, niets nieuws. Twintig jaar terug deed hij een aanvraag voor een windmo- Bcon Energy Systems plaatst 200 zonnepanelen bij familie Kooijman len op eigen terrein. „Na tien jaar procederen gaf de gemeente eindelijk groen licht", zegt hij. „Vervolgens kreeg ik de provincie tegen." Kooij man haakte af en concludeert dat hij zijn tijd te ver vooruit was. Via Wim van Nieuwenhuijzen, boer uit Sint Philipsland, kwam hij een aantal maanden terug in contact met Bcon Energy Sy stems, het bedrijf van Rien Bruynzeel. Hij levert onder andere zonnepanelen aan particulieren en ondernemers. „Zonnepanelen zijn de afge lopen jaren flink in prijs gezakt", zegt Kooijman. „Dat maakt het een aantrekkelijke investering." Een subsidieregeling van de overheid trok Kooijman uiteindelijk over de streep. Vooraf heeft hij de verschillende aanbieders van zonnepanelen met elkaar vergeleken. „Bij Bcon kreeg ik simpelweg het beste gevoel", zegt Kooijman. „Rien Bruynzeel heeft veel ken nis van zaken. Dat geeft vertrouwen. En niet onbelangrijk: hij kwam met het beste aanbod." Een andere bijkomstigheid is het feit dat Bcon uit Sint-Annaland komt. „Laatst hadden we een storing. Nog dezelfde dag was het opge lost. Probeer dat maar eens bij een firma elders uit het land." Kooijman heeft in totaal tweehonderd zonne panelen op de zuidzijde van zijn landbouw schuur laten leggen. „Het dak leende zich daar uitstekend voor", zegt Rien Bruynzeel. „De hoek is ideaal." De panelen leveren op jaarbasis gemiddeld 42.000 kWh. Goed voor de helft van zijn jaarlijkse energieconsumptie. „Vergelijk baar met het energiegebruik van twaalf huis houdens", zegt Bruynzeel. In de toekomst wil Kooijman volledig onafhankelijk zijn van het elektriciteitsnet. Ook voor particulieren is de aanschaf van zon nepanelen lucratief. Door overproductie in China is de prijs gedaald. En dankzij de groene paragraaf uit het Lente-akkoord krijgen parti culieren vanaf 1 juli een subsidie van 15 pro cent op de aanschaf. Daarnaast wordt grijze stroom duurder door de verhoging van de btw per 1 oktober. (Advertentie I.M.) Telefoon 0187-669555 W.A. Tuinstra 0187-669891 B.g.g. P. Schouls E-mail: info@jantuinstrabv.nl www.jantuinstra.nl Fax 0187-669062 Gsm 06-53303025 Gsm 06-51945771 Molendijk 83a 3249 AN Herkingen Verkoop vanHooi/Stro/Koolzaadstro Kuilgras/Luzerne/Hoiitvezel/ Vlasstrooisel/Graszoden Transport van: landhouw)machines www. stouten-fouragen l Langeweg 2a 4311 RB Bruinisse tel 0111-481592 fax 0111-481779 mob 06-53118303 Jan-Kees Boerman rechtsin de kas vou gfastuinder Rino Kaljouw. Achter hen het apparaat dat de luchtkwaliteit 'm de gaten houdt. Handel in Landbouwpjodukten schermingsmiddelen

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 2012 | | pagina 19