'Concoursen zijn mooi, maar het
lopen op straat hoort er ook bij
'Aanbod van vleeswaren veel groter
en ik ben veel meer zelf gaan maken'
Celstraffen geëist voor
'sukkelaars' in smokkel
Vrouw met auto in sloot
Leerlingen heel beleefd
Donderdag 26 april 2012
Toen Piet Koopman in 1937 als slager op de Markt in
Sint-Maartensdijk begon kostte een pond biefstuk van de
haas 1,60 gulden per kilo, nu rekent zijn kleinzoon Peter
op den Brouw er 42,50 euro per kilo voor. Reuzel was
toen een gewild product, nu komt het vaak bij het afval
terecht. Tijden veranderen, maar de winkel is al voor de
derde generatie in de familie.
Indundatie
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Jan op den Brouw uit Sint-Maartensdijk is zestig jaar lid
van de koninklijke Nederlandse federatie van muziekge
zelschappen (KNFM). Eerst blies hij zijn partijtje mee in
MVK in Sint-Maartensdijk, later bij de Eendracht in
Scherpenisse en sinds de fusie van deze verenigingen
met die van Poortvliet in 1964 bij Euterpe. Vrijdagavond
werd hij in het zonnetje gezet en kreeg hij een gouden
speld met robijntje. Op een voor hem historische plek. In
hotel Kom waar hij zijn eerste lessen kreeg toen het nog
de Gouden Leeuw heette.
Geen voetballer
Fluustouwe
Temperament
Jan op den Brouw (72) blaast al zestig jaar partij mee in Euterpe
Telraam
Niet opjutten
Vijftien miljoen sigaretten in loods Flupland
Een 46-jarige inwoner van Roosendaal en een 32-jarige
man uit Hoogerheide hebben zich volgens het openbaar
ministerie in 2009 schuldig gemaakt aan sigaretten
smokkel. In een loods in Sint Philipsland werden op 20
augustus meer dan vijftien miljoen illegale sigaretten
aangetroffen.
Slager Op den Brouw aan Markt in Sint-Maartensdijk bestaat 75 jaar
Een slof
Op de plank
Profijt
Slagerij Op den Brouw bestaat zon
dag 29 april precies 75 jaar. Op tafel
in de achterkamer liggen foto's van
Peters opa. Trots voor de winkel net
na de opening. Met Ko Pot, zijn sla
gersknecht. Koopman leerde het vak
bij slager Evert Poelman in Yerseke
waar hij eerst knecht was. Er is ook
een foto met een koe die onwillig is
en de buurt op stelten dreigt te zet
ten. Maar ook van zijn vader. Nele-
ward op den Brouw, bij een varken
van 500 pond. ..Wat een varken,"
zegt Peter (45). „Nu wegen ze zo
maar 80 kilo." Van de varkenskop
maakt de slager zult en leverworst.
Nog steeds gewilde artikelen. Er is
nog één klant, vertelt Op den Brouw
die dat nog thuis doet. „Een paar
keer in de winter bestelt hij een hal
ve varkenskop om er zelf zult of
peskop van te maken." Reuzel is een
ander verhaal. In de winter bakt de
slager nog wel eens koontjes (kaan
tjes) uit het buikspekvet. „Maar de
rest gooi ik weg. In de tijd van mijn
opa werd reuzel overal voor ge
bruikt. Er werd mee gebakken, er
werden boterhammen mee besmeerd
en stropievet van gemaakt."
Buikspek op het prijzenlijstje van
zijn opa, wordt nu speklap ge
noemd. Plockworst? Waarschijnlijk
snijworst. Er is veel veranderd in
driekwart eeuw. Koopman richtte
zijn winkel in 'naar de eischen des
tijds'. Dat is niet veranderd. Dat de
den zijn opvolgers ook. Koopman
beschikte zelfs over een elektrische
koelinstallatie. Daar maakt hij ge
wag van in een advertentie. Maar
hij fietste ook nog naar Tholen voor
ijs om vlees koel te houden.
En bijna iedereen hield thuis een
varken. Het vlees van het varken
werd thuis verwerkt en ingelegd,
maar de slager moest er aan te pas
komen om het dier te slachten. Van
af de maand november was het
druk. Het kwam voor dat er op één
dag acht varkens geslacht moesten
worden. Het eerste varken werd om
half drie in de nacht uit zijn kot ge
haald. In Sint-Maartensdijk werd
dat lang aan het 'galgenwegje' ge
daan. Een onverhard pad tussen de
Groene Dijk en de zeedijk langs de
Pluimpot (nu heet het fietspad er
naar). De varkens werden, nadat ze
waren afgemaakt, met stro gebrand
om de haren er af te halen. Peters
moeder Jo op den Brouw-Koopman
(72) herinnert het zich nog goed.
Niet alleen de geur van het branden
de varken in de donkere november-
maand, maar ook de smaak van de
zwoerd, de buitenste laag die aan
het spek zit. „De zweerte was zo
lekker." Maar er waren ook mensen
die de 'schoentjes' van de poten op
aten. Nadat ze waren schoongebor-
steld. Het slachten ging door tot in
maart.
De huisslachtingen duurden tot in
de jaren zestig van de vorige eeuw.
Peter kent nu niemand meer die een
varken houdt. „Het mag niet eens
meer. Je moet er op zijn minst tien
hebben, wil je geregistreerd kunnen
worden." De varkens komen nu uit
de varkensstallen. Ze zijn lang niet
zo vet meer als vroeger/Peter herin
nert het laatste varken dat Diet
Bentschap Knook naar de slachterij
bracht en die maar liefst 525 pond
woog. Het laatste varken dat ze zelf
slachtten, was er eentje van Ko Pot,
de zoon van de slagersknecht die bij
zijn opa Piet werkte.
Vanwege de inundatie in 1944
(toen de Duitsers Tholen groten-
Het was eigenlijk een goedmaker-
tje. Op het jaarconcert van Euterpe
in maart was Op den Brouw tijdens
het huldigen van de jubilarissen
over het hoofd gezien. Dat zei
voorzitter Erik Manneke nadat Eu
terpe de jubilaris een serenade had
bezorgd op het terras achter het ho
tel. „Het beste paard van stal had
den we administratief over het
hoofd gezien." Manneke wees er
op dat Euterpe nog geen halve
eeuw bestaat, maar dat Op den
Brouw al op 1 januari 1952 bij Met
Vereende Krachten was begonnen.
Hij kreeg nu een etentje aangebo
den. Samen met zijn vrouw, kinde
ren en kleinkinderen. Het muzikale
toetje werd door Euterpe verzorgd.
Vertegenwoordiger Carlo de Vries
yan de afdeling Zeeland van de
KNMF schetste in grote lijnen de
muzikale loopbaan van Op den
Brouw. Af en toe onderbroken door
Jan of diens vrouw Corrie. Alle
muzikanten waren in uniform, zei
De Vries. Heel anders dan zestig
jaar geleden toen de muzikanten
nog helemaal niet over een uniform
beschikten, noch een pet droegen
van de vereniging. Bovendien wa
ren het toen uitsluitend mannen die
in 'de muziek' actief waren. „Later
kwamen er gelukkig vrouwen bij.
En als ik nu om me heen kijk, dan
zijn de mannen stilaan in de min
derheid." De aanwas van jonge le
den heeft te maken met de muziek
school. Die was er niet toen Jan als
12-jarige bij de muziek ging. Zijn
moeder vond het goed dat hij ging
blazen. Ze was muzikaal en zong
bij de Lofstem, zijn vader was min
der enthousiast. Hij mocht uitein
delijk wel lid worden als het maar
niet voor een korte periode was.
Op den Brouw: „Als je ergens lid
van werd. moest je ook trouw aan
de vereniging wezen. Dat heb ik
ook altijd in mijn achterhoofd ge
had."
Jan wilde graag een blaasinstru
ment bespelen. Hij kreeg les in de
Gouden Leeuw. Van Johannes Ge
luk. „In een kamertje. Het was een
klein klasje, twee of drie leerlin
gen. Ik vond het als kind mooi dat
de muziek rondging door het dorp.
Ik was. geen voetballer." Volgens
4
Op den Brouw kon gevat uit
de hoek komen. Bij een van
de repetities zei dirigent
Ben van Os dat de noten
gebonden waren. „Mee een
fluustouwtje, zei ik toen. Hij
begreep dat niet. Natuurlijk
wisten wij wel dat hij dat niet
zou begrijpen."
de Vries had de dirigent tijdens de
eerste les een appel bij zich. „Een
hele appel was een hele noot, vier
tellen. Vervolgens sneed hij de ap
pel door de helft om duidelijk te
maken dat je dan twee tellen had.
Nog een keer door de helft bete
kent een kwartnoot, dus één tel."
Hij kreeg een piston of cornet mee
naar huis, een blaasinstrument ver
want aan de bugel. „Wanneer je het
Engels volkslied. God saved te
Queen, kon spelen mocht je bij de
fanfare." Toen het bij MVK steeds
minder werd, ging Op den Brouw
naar Scherpenisse. Naar de Een
dracht waar zijn toekomstige
vrouw Corrie trommelde. (Zij was
in 1956 lid geworden van de mu
ziekvereniging). Op den Brouw:
„Het mes sneed aan twee kanten."
Hij was dichter bij Corrie en hij
maakte weer fnuziek. Volgens de
jubilaris ging het in die periode bij
alle verenigingen niet.goed. „Dat
had onder meer te maken met het
werk in de havens van Rotterdam.
Mannen gingen in ploegendienst
werken en konden niet meer op de
repetitieavonden zijn. Er moest
was gebeuren. Toen is Euterpe op
gericht. Dat is een goede zet ge
weest."
De Vries haalde ook een anekdote
aan die kenmerkend is voor de
saamhorigheid onder de leden in de
jaren zeventig. Vanwege de late
oogst van uien kon Op den Brouw
niet aanwezig zijn bij de intocht
van Sinterklaas. Meerdere leden
van de vereniging besloten om za
terdagochtend mee te gaan helpen
zodat ze toch allemaal mee konden
lopen. Adrie Bos riep tijdens het
werk dat ze door moesten rapen,
Piet Koopman
Jan op den Brouw met hugel. Naast hem zijn vrouw Corrie en dochter Lisette en Bram Ridderhof, de kleinkinderen Mathijs, Marijn en Esther.
tot het vaandel dat aan het eind van
de akker stond.
Op den Brouw leerde vele dirigen
ten kennen: Na Geluk kwamen
Riedijk, Gijzen. Van Os, de Rooij,
Van Echelpoel. Muller, Zwijgers en
nu Harrie Bosch. „Ze drukken alle
maal hun eigen stempel op de ver
eniging. Ze hebben allemaal hun
eigen ik en hun eigen tempera
ment. En daar moet je altijd weer
even aan wennen." Op den Brouw
beschouwt de promoties van Euter
pe naar een hogere klasse onder
leiding van dirigent Peter de Rooij
op de concoursen als hoogtepun
ten. „Maar het lopen op straat
hoort er ook bij. ik ga nog steeds
mee. Ik onttrek me nergens aan.
De jubilaris was 25 jaar lid van het
bestuur en beheerde de instrumen
ten. Dat laatste doet hij nu weer.
Volgens De Vries bracht Op den
Brouw regelmatig instrumenten
voor reparatie weg naar Tierolff in
Roosendaal. Hij bouwde er goede
contacten mee op. „Dat contact is
er nog steeds waardoor er bepaalde
zaken soms snel kunnen worden
geregeld." Volgens De Vries zijn
leden zoals Op den Brouw heel be
langrijk voor de vereniging. „Zij
maken de vereniging groot. Zonder
Dirigent Gijzen gaf een keer te kennen dat Jan niet kon tellen.
Jan dacht daar echter heel anders over. De volgende keer nam
hij een telraam mee in zijn muziektas. Maar of dat ook werkelijk
gebruikt is, bleek niet te achterhalen.
hem had de jeugd van Euterpe geen
toekomst gehad."
Ook is hij actief bij de ontvangst van
oud-papier bij de container. Hij
krijgt nu hulp van een van zijn klein
zonen. Op den Brouw speelde jaren
samen met zijn vrouw en zijn doch
ter Lisette in Euterpe. Corrie speelde
saxofoon en was bijna veertig jaar
lid. Lisette was een kwart eeuw lid
van de vereniging. Of zijn kleinkin
deren talen naar een instrument?
Jan: „lk ga ze niet opjutten. Het
moet wprkelijk uit henzelf komen."
VERVOLG VAN SCHOOL
Zandbergen is. naast docent Engels,
coördinator internationalisering op
het Westerpoort. „We willen meer
dingen op internationaal niveau
doen met meerdere vakken. We wil
len meer Europees werken om be
trokkenheid te krijgen bij Europa en
meer begrip kweken voor andere
landen."
Zo hebben alle 96 vierdejaars leer
lingen en tien docenten onlangs
een zesdaagse reis naar Engeland
gemaakt. Het was geen snoepreis
je. want de leerlingen moesten al
lerlei schoolopdrachten vervullen
die bij terugkomst verder uitge
werkt moesten worden. Ze tellen
mee voor het examen. De leerlin
gen verbleven bij gastouders. „We
hebben gemerkt dat we een hele
fijne groep leerlingen hebben die
goed luisteren. Ik denk dat er wat
dat betreft een groot verschil is met
een school uit de Randstad." Zand
bergen vertelt trots dat ze een com
pliment van diverse gastouders
kregen over het gedrag van de leer
lingen. „We hadden er op geha
merd dat Engelsen heel beleefd
zijn met thank you en yes please.
Nu zeiden de gastouders dat ze de
leerlingen zo beleefd vonden."
Eén leerling die het basisniveau
volgt, Jelmer Bos uit Tholen, gaat
binnenkort ook het Anglia-examen
doen. Zandbergen vertelt dat hij
een kortere voorbereiding heeft ge
had en daarom op een later mo
ment examen mag doen. „Hij zit
weliswaar in de B-klas, maar is
ontzettend goed in Engels. Straks
heeft hij hetzelfde Angliadiplpma
als het hoogste niveau bij de ge
mengde leerweg. Dus dan heeft hij
naast zijn B-diploma, een diploma
voor een veel hoger niveau En
gels."
De 21 geslaagden voor het An-
gliadiploma: Elementary: Kelly
Aar-noudse. Oud-Vossemeer; Me
lissa Bal, Tholen: Junior Delen,
Halsteren; Angelique Hage, Poort
vliet; Katya Hagenaars, Sint-Anna-
land; Mark Klippel, Sint-Maar
tensdijk; Ejnily Kloosterziel. Oud-
Vossemeer; Casper Leijs, Sint-
Maartensdijk; Kirsten Menheere,
Scherpenisse; Bas Musters,
Nieuw-Vossemeer; Patrick Pijpers,
Sint-Maartensdijk; Nando van Re-
nesse. Sint Philipsland; Jessica
Scherpenisse, Sint-Annaland: Ro-
sanne Snellens, Oud-Vossemeer;,
Jonathan Velasco Ramirez, Tholen;
Dolf van der Werff, Tholen. Pre-in-
termediate: Joey de Jonge, Sint-
Annaland; Marc van der Laan,
Tholen: Meivin Lindhout, Sint-
Maartensdijk; Kyle Matthijssen en
Keivin Wiens, Poortvliet.
Een 47-jarige vrouw uit de gemeente Tholen is dinsdagmorgen rond
kwart over acht met haar auto in de sloot langs de Postweg tussen Tho
len en Poortvliet beland. De ambulance werd gealarmeerd en de brand
weer kwam even later ook ter plaatse. De vrouw kon het portier van de
auto niet open krijgen en dan spreekt de brandweer van een mechani
sche beknelling. Brandweerpersoneel heeft de ambulancebroeders ge
holpen om de vrouw, die na het ongeval nog bij kennis en aanspreek
baar was, uit de auto te halen. Ze is met de ambulance naar het
ziekenhuis gebracht voor onderzoek. De vrouw had last van haar nek
en rug. Over de toedracht van het ongeval is vooralsnog niets bekend.
Zaterdagavond raakte een 39-jarige man ook van de weg, maar dan
tussen Oud-Vossemeer en Tholen. Hij belandde omstreeks kwart voor
twaalf met zijn auto in de sloot en half op een akker naast de Oud-
Vossemeersedijk. De brandweer werd gealarmeerd voor een ongeval
met beknelling, maar toen die aankwam, stond de man, afkomstig uit
de gemeente Goes, al naast zijn voertuig. Hij verklaarde dat hij de
macht over het stuur was kwijtgeraakt. De man hield alleen wat blau
we plekken eraan over. Hij ging te voet terug richting Oud-Vossemeer
op zoek naar een hond die ook in de auto zat, maar tijdens de conster
natie was kwijtgeraakt. De volgende dag meldde hij bij de politie dat
zijn hond weer terecht was. Volgens de politie had de man geen alco
hol gedronken.
Achter de toonbak v.l.n.r. Neleward en Jo op den Bouw, Peter en Corien op den Brouw.
De officier van justitie eiste donder
dag bij de rechtbank in Middelburg
tegen de 46-jarige A. de J. elf
maanden gevangenisstraf, waarvan
drie maanden voorwaardelijk en te
gen de 32-jarige R. M. acht maan
den gevangenisstraf, waarvan drie
maanden voorwaardelijk. De offi
cier van justitie had verder negen
maanden gevangenisstraf voor een
56-jarige vrachtwagenchauffeur uit
het Engelse Sleaford in petto.
De Roosendaler huurde de loods
aan de Nijverheidsweg in Sint Phi
lipsland. Op 20 augustus deed de
FIOD, die getipt was door de Engel
se ambassade, een inval in de loods.
Op dat moment waren de mannen
bezig de trailer van de Engelse
chauffeur te laden met sigaretten
zonder accijnszegel. Het nadeel
voor de fiscus was 2,6 miljoen euro.
De officier realiseerde zich dat de
verdachten niet de top van de orga
nisatie waren, maar dat ze wel hun
aandeel hadden in de sigaretten
smokkel. Zo vond de officier dat De
J. een leidinggevende rol had. „Hij
was de initiatiefnemer. Hij heeft M.
gevraagd of hij iets wilde verdie
nen." Beide mannen verklaarden
125 euro voor de klus te krijgen.
wagen met trailer achteruit in de
loods gereden. Op het moment dat
zes miljoen sigaretten op pallets op
de trailer waren geladen viel de po
litie binnen. Later werden in de wo
ning van M. nog illegale sigaretten
gevonden. Daaruit bleek dat hij drie
weken daarvoor ook sigaretten zon
der bandjes had geladen en van de
chauffeur een slof had meegekre
gen. M. zou drie keer eerder bij de
loods zijn geweest. „Het ging om
Iaden en lossen,maar ik wist niet
hoe het in elkaar stak", zei hij. Ook
De J. vertelde de afkomst van de si
garetten niet te weten. Ze hadden
het gedaan om iets bij te verdienen,
want privé ging het hen niet voor de
wind. De Engelsman had verklaard
dat het ritje London niet om een
'schone' zaak ging en vermoedde
dat het om (illegale) drank of siga
retten ging. Voor de officier was het
duidelijk dat ze wisten dat het om
sigarettensmokkel ging. Alle drie de
verdachten hebben twee dagen vast
gezeten
Hij hield in de eisen wel rekening
met het tijdsverloop. De niet ge
compliceerde zaak was meer dan
twee jaar op de plank blijven liggen.
De raadsman van M. bepleitte vrij
spraak, omdat zijn cliënt niet wist
dat het sigaretten waren en dat hij
niet meer dan een onwetende hulp
kracht was geweest. De advocaat
van De J. bepleitte een werkstraf.
Hij omschreef het duo als sukke
laars die een schijntje kregen voor
het laden van de sigaretten. De
rechtbank doet 3 mei uitspraak.
deels onder water hadden gezet),
was het gezin Koopman geëva
cueerd. Jo: „Maar mijn vader ging
geregeld terug om bij de boeren
clandestien varkens te slachten."
Jo zelf leurde als kind met lever
worst. Of ze bracht vlees weg dat
besteld was. Als het regende,
mocht ze met de taxi van Ko Steke-
tee mee. „Als het dan nat en mod
derig was in de polder, kwamen we
wel eens vast te zitten en moesten
er planken onder de wielen om
weer los te komen." Haar moeder
Koos was coupeuse, maar hielp in
de winkel als haar man aan het
slachten was. Op een foto staat
Koopman trots bij een worsten ma
chientje. Dat is inmiddels al lang
een elektrisch apparaat, maar de
worst wordt nog steeds gemaakt:
losse en in d'n daerm. Peter: „Veel
oud-inwoners die in het dorp zijn
voor een familiefeestje of een be
grafenis komen nog steeds om
worst en spek."
Zijn vader Neleward (73)werkte in
de havens voordat hij bij zijn
schoonvader in de zaak kwam. Hij
leerde het vak in de praktijk nadat
hij in 1960 met Jo huwde. Nele
ward slachtte samen met zijn
schoonvader de varkens en koeien.
Beende ze uit en verwerkte het
vlees. „Ik heb dat ontzettend graag
gedaan. In de winkel staan niet
hoor, ik stond liever achter in de
slachterij." Jo stond daarentegen
wel in de winkel. Vaak samen met
haar moeder. Jo en Neleward heb
ben in 2004 de zaak overgedragen,
maar zijn nog wel actief. Samen
helpen ze 's ochtends de vitrines
vol leggen. Jo staat nog enkele da
gen in de winkel, Neleward brengt
nog een paar bestellingen rond.
Het assortiment vleeswaren breid
de zich steeds meer uit. Er zijn nu
wel veertig soorten. Maar Op den
Brouw ging ook zelf bami en nassi
maken. Peter: „Er is veel meer
vraag naar kant- en klare produc
ten. Mensen hebben minder tijd om
het zelf te doen. We maken in de
winter hutspot, stampot van boe
renkool en zuurkool. We hebben
tien soorten soep. In de zomer ma
ken we vlees voor de barbecue. We
doen ook buffetten, maken hapjes
klaar voor feestjes."
Peter kwam in 1982 in de zaak. Hij
volgde de slagersvakschool en ging
in de winter, samen met bakker
Adriaan van den Hoek, naar Ant
werpen om zich te specialiseren. In
het maken van worsten en het berei
den van maaltijden, wild en gevo
gelte. Hij heeft daar nog profijt van.
De ambachtelijke slagers hebben
veel concurrentie van de super
markten. Jo: „Vroeger ging je naar
de bakker, de slager, de groente
boer. nu gaan de mensen naar de
supermarkt." Om zich te onder
scheiden, is Op den Brouw steeds
meer zelf gaan maken. „Daar ko
men de klanten voor. Het is een
stukje kwaliteit dat ze nergens an
ders vinden. En als je kwaliteit le
vert, win je altijd." Zijn vrouw Co
rien op den Brouw-Janse (44) staat
ook in de winkel. Het past in de
traditie van het familiebedrijf. In
2005 was het zelf slachten voorbij.
De eisen werden strenger, mede
veroorzaakt door de gekke koeien
ziekte, zegt Peter. „Weer een stukje
traditie weg, maar aan de andere
kant gaf dat ook heel veel werk."
De Brabanders hadden de bewuste
morgen afgesproken op een par
keerplaats bij Oude Tonge, waar
de politie hen zag spreken met
chauffeurs van twee vrachtwagen
combinaties. De Engelse chauffeur
reed vervolgens achter de BMW
van de verdachten aan naar Sint
Philipsland. Daar werd de vracht-
