Meer windmolens bij
de Kreekraksluizen
Brand verwoest dak
van woning Visstraat
'Zwart-wit prentjes uit vorige eeuw
daar loopt het water van uitje mond'
'Alles wat gedrukt kan worden,
kunnen mensen bij mij bestellen'
Erna Fase schrijft boek
over bidden en danken
ZONNE-ENERGIE
DE SPECIALIST IN
Laatste oriëntatierit prooi voor
Goedegebuure uit Sint-Annaland
Kees Kleppe brengt Scherpenisse voor de vierde keer in beeld
Anita Kouwenhoven uit Tholen begint drukwerkaanhuis.nl
Systems
Donderdag 24 november 2011
EENDRACH TBODE, DE THOOLSE COURANT
Bouw 33 turbines Oesterdam volgend jaar
Bij de Kreekraksluizen aan het einde van de Oesterdam
komen meer windmolens dan was gepland. Het plan
wordt door Winvast ontwikkeld samen met Delta, Ener-
co en een groep agrariërs en omvat nu 29 turbines. Er
kunnen er nog twee van Delta bij en mogelijk nog twee
van Winvast. Daarvoor moet de gemeente Reimerswaal
het bestemmingsplan wijzigen.
Krammer
Familie is ook clubkampioen MAC Tholen
Feestrit
Noom bij landelijke top tien schilders
Andere koek
Het lijkt haast onmogelijk. Toch krijgt Kees Kleppe (64)
uit Scherpenisse het iedere keer weer voor elkaar. Voor
de vierde maal verschijnt er een fotoboek over het
kleinste dorp van het eiland met beelden van vroeger en
nu. Samengesteld uit prenten aangeleverd door mensen
uit het dorp en ver daarbuiten. Kleppe laat oude tijden
herleven.
Wilhelmina
Persoonlijk contact
Kerstkaarten
Drie delen
Inlevingsvermogen
GGD helpt jongeren met seksuele grens
Eenzijdig ongeval
Vierde Dijk
11
Het park uit 1996 is aan vervanging
toe, maar wordt ook opgeschaald
en aan de zuidzijde uitgebreid. De
extra molens passen niet in het be
stemmingsplan, maar b. en w. van
de gemeente Reimerswaal willen er
wel aan meewerken. De initiatief
nemers willen ze namelijk gelijktij
dig laten bouwen met de andere
turbines waarvoor alle planolo
gische procedures zijn afgerond.
Daarom is nu een versnelde proce
dure nodig.
De twee molens van Winvast zou
den aan de noordoostzijde van
het sluizencomplex moeten komen.
Met het nieuwe park op en rond de
sluizen verandert het beeld van de
omgeving aanzienlijk. Niet alleen
omdat er meer molens komen te
staan, ook omdat ze hoger worden
dan de huidige exemplaren. Het
park past binnen het beleid van de
provincie om windturbines te 'clus
teren'.
De ashoogte van de molens wordt
80 meter, de rotordiameter is 100
meter. Met de turbines wordt
197.200 Kwh per jaar opgewekt.
Dat is stroom voor 65.300 huishou
ders per jaar. De bouw is eind 2012
voorzien. In 2013 moeten de mo
lens draaien. Op en rond de Kram
mersluizen bij de Philipsdam wil
len Zeeuwind en Deltawind een
vergelijkbaar windmolenpark bou
wen. Maar voor dit windpark moet
eerst een milieu-effectenrapportage
gemaakt worden. Op 17 november
sloot de termijn om bezwaren en
zienswijzen in te dienen.
Het dak van een woning aan de Visstraat in Tholen is in de nacht van
vrijdag op zaterdag verwoest door brand. Om kwart voor drie 's
nachts kreeg de brandweer de melding schoorsteenbrand, maar die
werd al snel door de centralist opgeschaald naar middelbrand, omdat
bleek dat er ook al rookontwikkeling uit het dak kwam. De politie die
ter plaatse kwam, hielp de bewoners uit hun huis en vroeg ook omwo
nenden, uit de Visstraat en de Hoogstraat, hun huis tijdelijk te verlaten
vanwege de rookontwikkeling. Brandweercommandant Koos de Fcijter
zegt dat het een geluk is dat het dak aan de binnenkant goed was geïso
leerd met gipsplaten, waardoor het vuur geen vat op de zolder kreeg.
Wel was het voor de brandweer moeilijk het vuur te bestrijden, omdat
het vuur woedde tussen het dakbeschot. Er werd een hoogwerker bij
geroepen en daardoor kon de brandweer met het verwijderen van dak
pannen wel de brandhaard bestrijden. Volgens De Feijter stond de vol
le breedte van het dak in brand en is de nok van het dak ernstig bescha
digd. Verder heeft de woning rook- en waterschade opgelopen. De
bewoners hebben tijdelijk elders onderdak gevonden.
De familie Goedegebuure uit Sint-Annaland heeft de zaterdag gehou
den oriëntatierit van de Motor- en autoclub Tholen (MAC) gewonnen.
Het was de laatste rit die meetelde voor het clubkampioenschap en de
familie Goedegebuure heeft ook dat in de wacht gesleept. De equipe is
clubkampioen geworden in de B-klasse, voor onervaren leden.
Rituitzetter H. van Vossen zette een
route uit zonder borden die begon
vanaf de Oesterdam. De rit startte
bij de Bergsediepsluis en voerde
via polderwegen naar Sint-Anna
land. Er deden 10 equipes mee. De
opdrachten waren toegespitst op
wegsituaties, zoals het herkennen
van een viersprong. In de opdracht
stond 'gedeeltelijke viersprong',
wat een foute opdracht was, want
een gedeeltelijke vierspong is geen
viersprong.
In de wedstrijdklasse won de fami
lie Van Stee uit Yerseke, werd fami
lie De Jonge uit Heinkenszand
tweede, en derde de familie De Kok
uit Kruiningen. In de onervaren
klasse kwamen 2 equipes in aan
merking voor de prijzen. Naast de
familie Goedegebuure was dat de
familie Hermans/MatijSsen uit Os-
sendrecht, die tweede werd.
Voor het clubkampioenschap was
de strijd om de tweede en derde
plaats in de wedstrijdklasse erg
spannend. De winnaar van de laat
ste, zogeheten 'feestrit', zou bij de
eerste drie in het klassement eindi
gen. Om clubkampioen te worden
moet een equipe vier van de zeven
wedstrijden hebben verreden, waar
van de beste ritten meetellen. Voor
een eerste plaats krijgt men 50 pun
ten, voor een tweede 49, voor een
derde 48 enzovoorts.
In de A-klasse, ofwel wedstrijd
klasse, is de familie Leendertse uit
's-Gravenpolder met 200 punten
kampioen geworden. De equipe
Olie uit Hellevoetsluis werd tweede
met 198 punten en derde de equipe
van Stee uit Yerseke met 197 pun
ten. In de B-klasse werd de eerder
genoemde familie Hermans/Matijs-
sen tweede met 198 punten, na de
familie Goedegebuure die won met
200 punten. De Sint-Annalandse
equipe deed aan alle zeven ritten
van dit jaar mee en haalde daarvan
vijf keer de volle 50 punten en twee
keer 49 punten.
De clubkampioenen zijn 's avonds
tijdens een feestelijke bijeenkomst
in de Wellevaete in Sint-Annaland
bekend gemaakt. Daar werd de
avond verder doorgebracht met
gourmetten, een bingo en gezellig
samenzijn.
Schildersbedrijf Noom uit Sint-
Maartensdijk pakte dinsdagavond in
Den Bosch net naast het goud tij
dens de nationale schildersvakprijs
2011Er waren tien genomineerden.
Noom was een van de drie in de ca
tegorie nieuwbouw, met de woning
van Pieter Bouman aan de Ketting-
dijk in Tholen. „Eigenlijk ben je al
le tien winnaar. De verschillen wa
ren heel klein. Het bedrijf dat
gewonnen heeft, is er vanaf het be
gin erg mee bezig geweest. Onder
meer met een powerpointpresenta-
tie. Ze hebben een andere invals
hoek gekozen. Wij hebben pas net
voor de sluiting besloten om mee te
doen."
De jury vond de keuze heel lastig,
zegt Noom. „Er is over details be
slist. Het niveau was zeer hoog."
Noom ging er heen met zijn vrouw,
zijn zoon en diens vriendin en schil
der Erik Bode die bij het nieuw
bouwproject betrokken was. Het
was spannend, maar ook heel leer
zaam, zegt Noom. „Het gebeurt niet
zo dikwijls dat je met de landelijke
top aan tafel zit. Je bent op zo'n dag
toch weer op een andere manier met
je vak bezig." Van alle genomineer
den zijn filmpjes op internet te zien.
„De onze is meer dan 760 keer be
keken. Dat is voor ons een erken
ning. Zeker ook voor het perso
neel." Andere genomineerden in
zijn categorie waren een scholen
complex en een zorgcentrum. Te
Loo Meesterschilders uit Apeldoorn
won.
Reisje van het zangkoor van Scherpenisse naar Austerlitz in 1939. Te zien zijn v.l.n.r. Marien Hage, Kaatje Verkerke-Brand, N. van As,
Fiena Bijl, J. Bijnagte, Koos Groenewege, Lena van Doezelaar, Marie van Doezelaar, A. Slager, M. Kleppe, M. Slager, L. Kleppe, T. van As,
T. Menheere, C. Slager, Jac Slager, M. van As, K. Zwagetnaker en JHage. Liggend: Johannes Suurland, Gabriel Bolier, Andriesse, K.
Suurland en Bram Duijnhouwer.
je niet meer. Ze racen tegenwoordig
liever in hun auto." Trots is de foto
verzamelaar op de prent van konin
gin Wilhelmina uit 1924. „Naar
mijn weten is het de eerste en enige
keer geweest dat ze ons dorp heeft
bezocht." Of wat te denken van
smid Klos en het bedrijf Manufac
turen dat in 1955 aan de Hoge
Markt werd opgericht. „Allemaal
verdwenen." Niet alleen oud-foto
materiaal komt aan bod. Kleppe
heeft ook oog voor het heden. Zo is
het 850-jarig bestaan van het dorp
vastgelegd, het kruiend ijs bij de
Zeester in de winter van 1997 en de
opening van cafetaria De Heksen
ketel op 2 oktober 1999. „De beel
den zijn voor jong en oud herken
baar en dat is precies mijn
bedoeling."
Het is bijzonder dat de Scherpe-
nissenaar keer op keer nieuw foto
materiaal weet te vinden van het
kleinste dorp op het eiland. „De fo
totentoonstellingen. daar draait al
les om", zegt hij. „Na afloop krijg
ik altijd nieuw materiaal aangebo
den. De laatste jaren wordt het aan
bod minder." Toch wist de familie
Van der Werff hem alsnog te verras
sen. „Kijk hier eens, dit is andere
koek." Kleppe slaat het fotoboek
open en toont zwart-wit prentjes
van begin twintigste eeuw. „Daar
loopt het water toch van uit je
mond." Voor Kees is het feest pas
echt compleet als er ook namen on
der de foto's staan. „Een foto zon
der namen zegt zo weinig. Helaas
komt het vaker voor dat de namen
ontbreken, dan dat ze erbij staan.
Soms ben ik wel weken bezig met
het ontcijferen." Regelmatig scha
kelt hij daarvoor de hulp in van
de oudere dorpsbewoners. Terwijl
Kees door het fotoboek bladert,
stuit hij op iets bijzonders: een
Poortersbewijs uit 1977. „Dat is
een toegangsbewijs voor evene
menten tijdens de feest week. Moet
je kijken, zelfs het programma zit
er nog bij. Leuk, hè."
Kleppe heeft nu alweer genoeg ma
teriaal om een vijfde deel van
Scherpenisse in beeld uit te bren
gen. „Het is even genoeg geweest,
eerst wil ik een boek schrijven.
Geen roman, maar een boek dat
de historie van Scherpenisse be
schrijft." Met de voorbereidingen is
Kleppe druk in de weer. Met enige
regelmaat maakt hij een afspraak
voor een interview met een dorps
bewoner. Ook krijgt hij materiaal
aangeleverd. „Verhalen van men
sen, daar draait het om." Het boek
moet de hoogte- en dieptepunten
van Scherpenisse belichten, zoals
de inundatie, de watersnoodramp
van 1953 en de vele evenementen
door de jaren heen. „Het worden
geen ellelange pagina's met tekst,
maar ook geen fotoboek. Iets daar
tussenin." Als streefdatum heeft
Kleppe zichzelf najaar 2012 opge
legd. „Dat gaat waarschijnlijk weer
de nodige nachtelijke uurtjes kos
ten."
Kleppe bewaart goede herinnerin
gen aan het verleden. „Ik ben van
1947. Zelf heb ik nog een gedeelte
van die mooie tijd mee mogen ma
ken. Een periode waarin er geen
computers en amper auto's waren.
Maar ook een tijd dat Scherpenisse
nog 52 winkels telde, waarvan vijf
bakkers. Nu, zestig jaar later, is
daar niet één bakker van over. Het
leven speelde zich vroeger veel
meer in het dorp af. Tegenwoordig
werken mensen elders en doen on
derweg naar huis hun boodschap
pen. In de afgelopen decennia heb
ik Scherpenisse daardoor langzaam
zien veranderen van levendigheid
naar rust en leegte. En dat vind ik
jammer, vandaar dat ik het verleden
koester."
Kleppe leeft niet in het verleden. Hij
staat met twee benen in het heden.
Wel koestert hij lang vervlogen tij
den. Het resultaat daarvan is terug te
zien in deel vier van Scherpenisse in
beeld. Een tachtig pagina's tellend
fotoboek met nooit eerder versche
nen beelden van Scherpenisse. Alles
in zwart-wit, wel te verstaan. Het fo
toboek is voortgekomen uit de foto
tentoonstelling van september. Eens
per twee jaar toont Kleppe het resul
taat van het ingezonden fotomateri
aal. Scherpenissenaren lopen er
warm voor. Twee jaar geleden kwa
men maar liefst vijftienhonderd be
zoekers op de tentoonstelling af.
„Hoeveel het er dit jaar waren, weet
ik niet", zegt Kleppe. „Minder dan
in 2009. Het weer was veel te mooi.
Dan krijg je mensen niet zo snel
naar binnen." Desalniettemin bleven
de reacties positief. „Dat heeft mij
doen besluiten om een selectie van
de laatste nieuwe prenten in boek
vorm uit te brengen." Hoewel de
kaft van het boekje veel overeen
komsten vertoont met de eerdere
drie uitgaven, is de indeling com
pleet anders. Stonden de foto's voor
heen op chronologische volgorde
(van oud naar nieuw), nu zijn deze
ingedeeld naar thema. „Bedrijven
bij de bedrijven, personen bij de per
sonen", zegt Kleppe. „Veel over
zichtelijker en daartkxrr makkelijker
zoeken." En dat is niet het enige ver
schil, ook het papier is anders. „Er
zit een vernislaag over zodat de fo
to's meer gaan leven. De drukkerij
gaf het als tip."
Deel vier van Scherpenisse in beeld
bevat uniek fotomateriaal van begin
negentienhonderd tot nu. Het oóg
valt na de omslag direct op de
luchtfoto van het dorp. „Die foto is
heel recent", zegt Kleppe. „Hij is
op 14 september van dit jaar ge
maakt." Naast enkele foto's uit het
heden zijn het toch vooral de pren
ten uit het verleden die je terug in
de tijd slepen. .Jongens die samen
een middagje gaan fietsen, dat zie
Voorlopig het laatste deel van de serie Scherpenisse in beeld.
Advertenties maken, visitekaartjes ontwerpen, reclamefolders, span
doeken en logo's maken. Het is een vertrouwde bezigheid voor Anita
Kouwenhoven uit Tholen. Ze werkt namelijk al 30 jaar in het druk
kersvak en is opgeleid tot dtp'er, ofwel vormgever. Tot twaalf jaar gele
den runde ze samen met haar man Ed een eigen drukkerij, namelijk
Limovi in Scherpenisse. Nu wordt Anita weer zelfstandig met druk-
werkaanhuis.nl, waarbij mensen kunnen kiezen tussen service aan huis
of bestellen via internet.
Anita en Ed. .Zingen is onze hobby
en dat blijven we er gewoon naast
doen." Grafisch vormgeven is haar
vak. Drukkerij Limovi in Scherpe
nisse was 14 jaar lang hun eigen
dom. „We hebben er een goede naam
mee opgebouwd. Op den duur groei
den we uit ons jasje en werden we
overgenomen door drukkerij Diele-
man in Tholen, die jarenlang onze
naam achter zijn naam heeft ge
voerd." Aan het twaalfjarig dienst
verband bij Dieleman kwam onlangs
vanwege de huidige economische si
tuatie een eind. Dat was reden voor
Anita om haar vak weer zelfstandig
voort te zetten. „Het gaat op dit mo
ment niet zo best in de grafische we
reld. Maar ik doe al heel mijn leven
„De meeste mensen kennen mij ei
genlijk van wat anders", zegt Anita.
Want samen met haar man Ed vormt
ze het Nederlandstalige zangduo
dit werk, ik heb zelfs het loodzetten
nog meegemaakt. En drukwerk blijft
toch bestaan. Er blijft gedrukt wor
den." Anita wil met haar eigen be
drijf de blijvende behoefte aan druk
werk bedienen.
Ze heeft niet gekozen om dat te doen
via een eigen bedrijfspand. „Nu leeft
het internet helemaal en ik dacht, zo
gaan we het proberen. Maar ook aan
huis, want de mensen vinden per
soonlijk contact belangrijk. Soms is
de drempel wat hoog om iets op in
ternet te bestellen. Daarom kom ik
ook bij de mensen thuis." Zo hebben
mensen de keuze. Of ze geven ge
woon via de website www.druk-
werkaanhuis.nl aan wat ze willen
hebben. Of ze bellen met 06-
30213027 en Anita komt langs om
de opdracht en de wensen van de
klant door te spreken.
,Jk kan alles maken: logo's, folders,
complete advertenties, noem maar
op. Alles wat gedrukt kan worden,
kunnen mensen bij mij bestellen:
ook T-shirts, stickers en sleutelhan
gers." Ze werkt met de nieuwste pro
gramma's, zoals InDesign, Adobe il
lustrator en Photoshop. Ze ontwik
kelt de ontwerpen naar de ideeën die
de klant daarover heeft.
Anita richt zich voornamelijk op be
drijven. „Flyers, briefpapier, enve
loppen en visitekaartjes. Het zakelij
ke drukwerk, voorzien van eigen
logo, zeg maar huisstijl."
Als mensen drukwerk bij Drukwerk-
aanhuis.nl bestellen, zorgt Anita voor
de aflevering. Ik sta voor snelheid en
goede kwaliteit. Al moet ik er 's
nachts voor opblijven. Ik maak het
af. zodat de klant op tijd zijn bestel
ling krijgt."
Op dit moment is er een actie. ,Als
bedrijven hun kerstkaarten bij mij
bestellen, krijgen ze er gratis een
kerstaibum met 12 liedjes van een
bekend Thools zangduo bij." (Adver
tentie LM.)
Kinderen bewustmaken van hetgeen dat zij geloven
Bidden en danken. Voor kinderen uit christelijke gezinnen de nor
maalste zaak van de wereld. Maar waarom doen we het eigenlijk? En
wat houdt bidden eigenlijk in? Op die vragen probeert de uit Sint-An
naland afkomstige Erna Koemans-Fase (33) in haar kinderboek 'Bid
den en danken' een antwoord te geven. Negen jaar lang stond Koe
mans-Fase voor de klas van de Eben Haëzerschool in Tholen.
Het achtenzeventig pagina tellende
boekje met als ondertitel 'Het On
ze Vader uitgelegd aan kinderen'
bevat spraakmakende voorbeelden
uit het dagelijks leven van basis
scholieren. Koemans-Fase verwijst
daarbij op iedere pagina naar frag
menten uit de Bijbel. De eerste
drie hoofdstukken gaan over bid
den in het algemeen. Vanaf hoofd
stuk vier legt de schrijfster stap
voor stap Onze Vader uit. Alles in
begrijpelijke taal, geschreven voor
kinderen. Het was geen toeval dat
uitgeverij Den Hertog haar bena
derde voor het schrijven van dit
boek. „Al jaren corrigeer ik tek
sten voor het magazine van de
Bond van Hervormde Zondags
scholen op Gereformeerde Grond
slag. Een blad uitgegeven door
Den Hartog. Ook heb ik een dag
boekserie uitgebracht." Het was
directeur Dik den Hartog zelf die
Erna benaderde voor het schrijven
van een boek. „Een beter compli
ment kun je je niet wensen, toch?"
Bidden en danken is het eerste
boek in een reeks van drie. Het
boek is geschreven voor kinderen
in de bovenbouw van de basis
school. „Maar ook voor ouders is
het interessant om te lezen", zegt
Erna. In het najaar van 2012 ver
schijnt deel twee. Dat boek draagt
vooralsnog de werktitel 'geboden'
en gaat over de tien geboden van
God. ,,Als alles volgens planning
verloopt, komt het vervolg daarvan
in het najaar van 2013." In dat laat
ste boek behandelt Koemans-Fase
de geloofsbelijdenis. Of ze die
strakke planning ook gaat redden,
weet ze niet. „Ik heb sinds kort een
kleine, dus het gaat waarschijnlijk
wat minder snel." Hoewel haar eer
ste werk net in de winkels ligt,
heeft Koemans-Fase al een begin
gemaakt aan het nieuwe boek.
„Het is ontzettend veel werk. Voor
al het begin is moeilijk. Heb je
eenmaal een basis gelegd, dan gaat
het vaak vanzelf."
Koemans-Fase weet zich als leer
kracht in het basisonderwijs goed
te verplaatsen in de belevingswe
reld van kinderen. „Iedere dag ben
ik omgeven door kinderen, daar
kun je ontzettend veel inspiratie
uit halen." Tegenwoordig staat ze
voor groep één op een basisschool
in Geldermalsen. „Daar woon ik
nu twee jaar met mijn man. Hij
kwam daar vandaan." Met haar
boek hoopt Erna kinderen bewust
te maken van hun geloof en de re
den waarom zij geloven wat ze ge
loven.
De GGD Zeeland geeft een vervolg
aan de vorig jaar gestarte campagne
Maak seks lekker duidelijk. Die is
bedoeld om jongeren tussen de 12
en 18 jaar na te laten denken over
hun seksuele wensen en grenzen. Zo
moeten jongeren weerbaar worden
tegen ongewenst seksueel gedrag.
Dit jaar is de campagne aangevuld
met de thema's homo of biseksueel
en anticonceptie. Via de website
sense.info kunnen jongeren infor
matie vinden en het spel Can you fix
it spelen, waarin ze leren hoe ze hun
wensen en grenzen kunnen bewa
ken. Ouders kunnen kun kind onder
steunen en daarvoor informatie vin
den op www.uwkindenseks.nl.
Een 19-jarige automobiliste uit de
gemeente Tholen belandde zater
dagochtend in de sloot. Het eenzij
dig ongeval gebeurde rond half acht
op de Vierde Dijk in Sint-Maartens
dijk. De Thoolse raakte in de slip en
gleed met haar auto achterwaarts de
dijk af. Het slachtoffer is ter contro
le met de ambulance naar het zie
kenhuis vervoerd.
Csciiiaweg 2 I 4697 RV 1 Smt-Annaiand
0166 - 65 43 35 I www,bconenergysystenis.,'
Advertentie I.M.
Anita Kouwenhoven heeft ruim 30 jaar ervaring als grafisch vormgever en verzorgt met haar bedrijf drukwerkaanhuis.nl allerlei soorten
drukwerk.
