Braderie Tholen
in de startblokken
Melis: 'Als je mee wilt tellen,
dan moetje met de tijd mee'
'Mensen zien het Rode Kruis
en zijn meteen vriendelijk'
Door schoorsteen omhoog
en van kerktoren omlaag
Blusgroepen blijven intact
Gemeente wijst subsidies af
Balie gemeente scoort een acht
Scheepswerf Van Duivendijk in Tholen werkt aan toekomst
Stille krachten
Willem de Ruyter uit Tholen helpt ouderen met boodschappen
Donderdag 25 augustus 2011
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
13
Geen vuurwerk tijdens afsluiting braderie
Ondernemersvereniging Tholen organiseert in samen
werking met organisatiebureau Euromarkt/Sint Christof-
fel vrijdag en zaterdag de jaarlijkse braderie in Tholen.
Muziek en zang
Kanonschoten
Informatie waterplan buitengebied Tholen
Vijfde generatie
Begrip
Zelf doen
Boten bouwen en repareren. Daar weet Melis van Dui
vendijk (71), van de gelijknamige scheepswerf uit Tho
len alles van. Met bijna honderdveertig jaar ervaring is
de werf een begrip in de pleziervaart. Het is hun speciali
teit, al vijf generaties lang. „Als je mee wilt tellen, moet
je met de tijd mee", zegt Melis. „Boten worden groter en
groter." Om die reden herrijst eind september een fon
kelnieuwe loods op de scheepswerf.
„Kan ik u een arm geven?", vraagt Willem de Ruyter
(67) terwijl hij een oudere dame uit de boodschappenbus
van het Rode Kruis begeleidt. Iedere donderdag stopt de
bus om half tien voor de deur van de Cl000 in Tholen.
Voor veel ouderen hét moment om zelfstandig bood
schappen te doen. Willem helpt sinds anderhalfjaar als
vrijwilliger bij het Rode Kruis graag een handje. „Het is
mooi werkje kunt iets voor een ander betekenen. En dat
geeft voldoening."
Initiatief
Toekomst
Ontwerp
Balk
In het centrum staan tijdens het
tweedaagse evenement ongeveer
honderdvijftig kramen. Verder zijn er
tal van activiteiten voor jong en oud.
Zwembad de Spetter trapt vrijdag
ochtend af met dauwzwemmen. Om
13.00 uur begint de braderie, georga
niseerd door lokale ondernemers en
collega-ondernemers van buitenaf.
Het parcours is gelijk aan dat van
voorgaande jaren. Vrijdag zijn er de
monstraties van fitnesscentrum Salus
en een muziekoptreden van het
Thoolse koor 'Oor ons us'De bra
derie eindigt vrijdag om 21.00 uur.
Zaterdag is het van negen tot negen
braderie, met in de Molenvlietse-
straat een speciale kinderbraderie.
Deze duurt tot 13.00 uur. Vanaf die
tijd organiseren de restauranthouders
aan de Kaaij livemuziek van eigen
bodem. Ook de Kameleonboot is dit
jaar weer terug van weggeweest. Be
zoekers kunnen 's middags een rond
je meevaren. De braderie wordt 's
avonds op de Markt afgesloten met
livemuziek van coverband 'LEF'.
Door bezuiniging wordt de braderie
dit jaar niet afgesloten met vuur
werk.
23 monumenten te bezoeken op open monumentendag
Op de 24ste open monumentendag in Tholen, zaterdag 10 september,
zijn 23 monumenten geopend voor het publiek. Nieuw daarbij zijn
molens De Korenaar in Poortvliet en De Vier Winden in Sint-Anna-
land en het voormalige stoomgemaal Oosterschelde in Poortvliet. In de
Grote Kerk in Tholen informeren monumentenwachters over hun
werk. Zoals een aantal jaren gebruikelijk zullen kanonschoten in Tho
len de monumentendag aankondigen.
Landelijk is de open monumenten
dag aan het zilveren jubileum toe.
Maar Tholen deed één keer niet mee:
in 1992 toen de gemeente de organi
satie van deze dag wegbezuinigde.
Een jaar later is dat opgepakt door
een comité vanuit Heemschut en in
middels coördineert Stad en Lande
van Tholen al weer voor de negende
keer de organisatie in Tholen. Uitge
zonderd in Sint Philipsland kan het
publiek over twee weken in alle
woonkernen een monument bezoe
ken, tussen tien uur 's morgens en
vijf uur 's middags.
'Nieuw gebruik - oud gebouw' is het
landelijke thema van de monumen
tendag. Het door eigenaar Kees Sla
ger tot woning verbouwde, gerestau
reerde stoomgemaal Oosterschelde
aan de Schelphoekseweg bij Poort
vliet past daar prima in. Bij het be
houd was ooit ook Heemschut be
trokken, en die combinatie met de
geslaagde herbestemming was voor
het landelijk bureau aanleiding om
het stoomgemaal te belichten in de
landelijke monumentenkrant. Slager
wil, als de weersomstandigheden het
toelaten, bezoekers op 10 september
de gelegenheid bieden om door de
schoorsteen van dit monument uit
1910 omhoog te klimmen. Verder
vertelt hij over de restauratie ervan
tijdens de officiële openingsbijeen
komst van de monumentendag Tho
len (voor genodigden) in het Holland
Huis in Scherpenisse.
Traditioneel zijn in Tholen veel mo
lens (8) en kerken (8) te bezichtigen.
Bij de molens zijn er twee nieuwe
ten opzichte van voorgaande jaren.
De restauratie van De Vier Winden
in Sint-Annaland (uit 1847) werd be
gin dit jaar afgerond. En verder kan
in De Korenaar in Poortvliet (uit
1710) een kijkje worden genomen.
Misschien is ook molen De Hoop in
Sint Philipsland nog open, maar de
molenaar is met vakantie.
In zes woonkernen openen acht mo
numentale kerken - zes protestantse
en twee katholieke - de deuren. In
meerdere daarvan zal het orgel be
speeld worden. Het is immers ook.
voor de tiende keer, nationale orgel
dag. In Poortvliet -bijvoorbeeld kon
den belangstellenden zich tevoren
aanmelden om op het 205 jaar oude
orgel te spelen. In de R.K. kerk in
Tholen verzorgt het muzikaal en
semble Ars Musica een optreden. En
in de Grote Kerk in Tholen zingt
vanaf half drie het gemengd koor
Immanuël. In dit monument zijn mo
numentenwachters aanwezig om te
vertellen over hun werk: onderhoud
aan monumenten. Ze laten ook zien
hoe een visuele inspectie van de 49
meter hoge kerktoren gebeurt, aan
touwen (abseilen). Dit gebeurt twee
keer 's morgens en twee keer 's mid
dags.
Andere soorten gebouwen die te be
zoeken zijn, zijn het voormalige
stadhuis in Tholen en het ambachts
herenhuis in Oud-Vossemeer, de
boerderijen Huis Vermuyden en Den
Roosentuyll in respectievelijk Tho
len en Stavenisse, Huis Lichtenberg
in Tholen en de slotrestanten in Sta
venisse. In Sint-Annaland is streek
museum De Meestoof, gevestigd in
het voormalige gemeentehuis, de he
le dag geopend. Met het afvuren van
de twee kanonnen bij de Molen-
vlietsestraat in Tholen wordt 's mor
gens om tien uur het startsein gege
ven voorde open monumentendag.
Een overzicht van de opengestelde
monumenten per woonkern:
Tholen: voormalig stadhuis. Grote
Kerk. R.K. kerk, molen De Hoop,
molen De Verwachting, Huis Lich
tenberg en Huis Vermuyden.
Poortvliet: voormalig stoomgemaal
Oosterschelde, molen De Korenaar
en kerk Hersteld Hervormde Ge
meente.
Scherpenisse: Hervormde kerk en
molen De Korenbloem.
Sint-Maartensdijk: Maartenskerk
en molen De Nijverheid.
Stavenisse: Hervormde kerk, koren
molen, slotrestanten (Bos) en boer
derij Den Roosentuyll.
Sint-Annaland: standerdmolen en
molen De Vier Winden.
Oud-Vossemeer: ambachtsheren
huis, R.K. kerk en Hervormde kerk.
Het beleidsplan 2012-2015 van de
Veiligheidsregio Zeeland leidt niet
tot bezuinigingen in de vorm van
het samenvoegen van blusgroepen
op Tholen. Ook hoeft er geen
brandweerpersoneel van Tholen
naar elders.
„Er zijn geen specifieke gevolgen
voor onze gemeente", zeggen b. en
w. De gemeenteraad kan het be
leidsplan nog beoordelen, evenals
de derde en vierde begrotingswijzi
ging 2011 en de jaarrekening met
het jaarverslag 2010.
De voortgang van het waterplan voor
het Thoolse buitengebied wordt be
sproken op een informatieavond die
het waterschap Scheldestromen op
donderdag 1 september organiseert
in Meulvliet. De bijeenkomst begint
om half acht. De gevolgen van de
klimaatverandering én strengere Eu
ropese regels op het gebied van de
waterkwaliteit nopen het waterschap
om met de waterhuishouding aan de
slag te gaan. Ze doet dat per gebied.
Landelijk zijn afspraken gemaakt
waarbij met name de wateroverlast
uit oppervlaktewater in 2015 aange
pakt moet zijn. Het waterschap ana
lyseert de watersystemen per gebied.
Daarin neemt ze ook de gebiedsken-
merken mee én de wensen van ver
schillende partijen.
Twee subsidieverzoeken hebben b.
en w. van Tholen afgewezen. Stich
ting ontmoetingscentrum Binnen
Bereik had om een bijdrage ge
vraagd, maar volgens het college
past dit niet binnen het gemeentelijk
beleid. De stichting is een Thools
initiatief. Ervaringsdeskundigen wil
len opvang bieden aan mensen met
psychische problemen. Volgens b. en
w. is de verslavingszorg en opvang
van mensen met psychiatrische pro
blemen al elders ondergebracht, bij
voorbeeld bij het maatschappelijk
werk. Ook het verzoek van de stich
ting Mentorschap Westelijk Brabant
kan niet op een bijdrage van de ge
meente Tholen rekenen. Volgens b.
en w. past de aanvraag niet binnen
het gemeentelijk beleid.
Wie aan de balie van het gemeente
huis moet zijn, zit goed. De dienst
verlening is door gebruikers in het
verleden - hoewel ze soms korter of
langer moesten wachten - namelijk
voorzien van het cijfer 8. Het lande
lijk gemiddelde van de Nederlandse
gemeenten is 7.8. Ook met de tele
fonische dienstverlening scoort
Tholen volgens een klanttevreden-
heidsonderzoek beter dan gemid
deld. Hiervoor was het cijfer 7,7 te
genover 7,5 gemiddeld. Ook hier
dus tevreden inwoners, hoewel ze
soms moeten wachten omdat alle
lijnen bezet zijn.
Scheepswerf Van Duivendijk eind jaren
een getijdehaven had.
zeventig, toen Tholen nog
jaren terug hebben we een hijskraan
aangeschaft. De kraan mag veertig
ton tillen. Daarmee tillen we ieder
jacht zonder problemen uit het wa
ter." Daarmee werd de boothelling
overbodig.
Zelf voert Melis alleen nog de ad
ministratie uit. 's Middags is hij
vaak te vinden in de voormalige
woonkamer, die is omgedoopt tot
kantine. Een huiselijke sfeer, die
herinneringen van weleer naar bo
ven haalt. „Mensen vinden het
soms net een museumpje. Daar kan
ik me wel wat bij voorstellen." In
de voormalige zoutkeet, want dat is
het monument, gaat een moderne
werkplaats schuil, met de nieuwste
apparatuur. Zoon Dirk (45) is daar
de 'baas'. Daarmee is hij de vijfde
generatie Van Duivendijk en tege
lijkertijd de laatste. „Dirk heeft al
leen maar dochters", zegt Melis.
„Daarmee sterft de mannelijke tak
uit" Wel bestaan er nog twee
scheepswerven die de naam Van
Duivendijk dragen. „Eén in Brui-
nisse en één in de Waalhaven van
Rotterdam." De werf in Krimpen
aan den IJssel is enkele jaren terug
gesloten, doordat er geen opvolger
was. Diep in zijn hart hoopt Melis
op een zesde generatie Van Duiven
dijk. „We behoren immers tot een
van de oudste familiebedrijven van
Tholen."
Met bijna honderdveertig jaar ken
nis en ervaring in de scheepsbouw,
is de werf een begrip in Tholen en
ver daarbuiten. „Oorspronkelijk
komen 'we' van Schouwen", zegt
Melis, doelend op zijn voorvade
ren. „Dan spreek ik over begin
1600." Sinds 1872 is de voormalige
zoutkeet, waar de scheepswerf ge
vestigd is, in het bezit van Van
Duivendijk. „Mijn overgrootvader,
Dirk, kon het gebouw in 1880 voor
weinig geld kopen. En dat was het
begin van vijf generaties." Het be
gon met het bouwen en repareren
van houten schepen. Later werd dat
staal en tegenwoordig is de
scheepswerf het adres voor alle ty
pen boten. Wel blijft Van Duiven
dijk gespecialiseerd in houtbewer
king. Zelf begon Melis halverwege
de jaren vijftig in het bedrijf. „Ik
was net zestien. Tja, zo ging dat
vroeger. Je kwam gewoon bij je va
der werken.Als kleine jongen
struinde ik al rond op de werf. Het
vak is me met de paplepel ingego
ten."
In de afgelopen vijftig jaar heeft
Melis veel meegemaakt. „De komst
van de Oesterdam was de grootste
verandering. Ineens was Tholen
geen getijdehaven meer. Daar heb
ik wel aan moeten wennen. Toch
bracht het ook veel voordelen met
zich mee. Het water staat sindsdien
immers altijd op een gelijk niveau."
Er is ooit sprake van geweest om de
haven af te sluiten. Daar was Melis
fel tegen. „Een open haven, dat is
onze boterham." De komst van
nieuwbouwwijk Waterfront was
voor de scheepswerf een schot in de
roos. „Veel eigenaren hebben een
boot. Daar vloeit automatisch werk
uit voort.".
ligheid en saamhorigheid, dat is
waar het om draait."
Voordat de boodschappenbus terug
rijdt om de mensen naar huis te
brengen, heeft Willem koffie gere
geld. Bij de uitgang van de super
markt staan stoelen klaar waar de
dames en heren even kunnen uit
puffen. Sommigen vinden dat niet
nodig. Die blijven liever staan. In
het hoekje, vlakbij de uitgang zit Jo
Gijzen (86) uit Scherpenisse. „Voor
mij is het iedere week een uitje",
zegt ze. „Bovendien is het een uit
komst, want in Scherpenisse heb je
alleen een kleine dorpswinkel. Daar
kan ik geen verse groenten en vlees
kopen. En daar komt bij dat ik niet
alle boodschappen mee kan rie
men." Jo weet dat ze haar bood
schappen ook telefonisch kan be
stellen en laten afleveren. „Het is
zo fijn dat ik nu zelf kan bepalen
wat ik koop. En ik zou de gezellig
heid missen." Jo gaat sinds de op
richting van de boodschappenbus
iedere week mee. „Je komt weer
eens onder de mensen, dat doet me
goed. Ik ben vrijwilligers zoals
Willem ontzettend dankbaar voor
hun inzet. Zonder hen is dit niet
mogelijk. Ik hoop dat zij tegen de
tijd dat ze zelf hulpbehoevend zijn,
nog steeds van deze dienst gebruik
kunnen maken." Willem waardeert
de dankbaarheid, maar hij vindt het
niet nodig. „Mensen helpen spreekt
voor zich."
Willem de Ruyter is overal geweest.
Van de Pacific tot de Atlantische
Oceaan, heel de wereld heeft hij ge
zien. „Van 1963 tot 1996 heb ik op
de grote vaart gezeten. Het is een
mooi bestaan. Iedere dag een nieu
we horizon. Niets is zo afwisselend
als het leven van een zeeman. Wel is
het een zwaar bestaan. Er gingen
maanden voorbij dat ik mijn vrouw
niet zag. Je moet er voor geboren
zijn. En dat geldt ook voor vrijwilli
gerswerk." Willem was in de begin
jaren soms een jaar van huis. Later
werd dat negen maanden tot een
half jaar. „In die tijd had ik weinig
tijd om sociale contacten te onder
houden. Mijn sociale leven speelde
zich op het vrachtschip af. En aan
gezien ik graag met mensen omga,
is vrijwilligerswerk een uitkomst."
Naast vrijwilliger voor het Rode
Kruis stort Willem zijn ziel en zalig
heid in de moestuin achter zijn huis.
Aardappelen, komkommers, toma
ten, courgettes, druiven en zelfs
zeekraal. Hij verbouwt het allemaal.
„Er staat zoveel, dat krijg ik alleen
niet op. Regelmatig geef ik wat
weg. Ook ruilen we op het volks
tuincomplex regelmatig groenten en
fruit uit. Wat je zelf niet verbouwt,
dat heeft een ander wel." Het bui
tenleven trekt Willem enorm.
„Niets is mooier dan met je handen
in de klei werken. Tuinieren, dat zit
in mijn bloed." Als boerenzoon zal
Willem zijn afkomst niet verloo
chenen.
Melis Duivendijk bij de ingegraven balk van de voormalige boothelling. Op het bordje staat uitleg over het gebruik ervan.
Eén voor één helpt de Thoolse vrij
williger de dames en een enkele
heer uit de bus. „Uitstappen gaat
met de nieuwe bus een stuk makke
lijker", zegt Willem. Het Rode
Kruis heeft onlangs een nieuwe bus
aangeschaft met automatisch uit-
schuifbare treeplanken, wat het
in- en uitstappen vergemakkelijkt.
„Voorheen kregen we altijd vieze
handen." De ouderen komen uit
Scherpenisse en Tholen. „De bus
vertrekt vanaf Sint-Maartensdijk
naar Scherpenisse, daar halen we
een aantal ouderen op." In totaal
biedt de bus plaats aan zeven oude
ren en één begeleider. Bij de Cl000
aangekomen stappen de ouderen uit
Scherpenisse uit en maakt de bus
nog een ronde door Tholen. Na het
uitstappen vinden de ouderen zelf
standig hun weg door de super
markt. „Af en toe help ik met lezen
van de houdbaarheidsdatum" zegt
hij. Na een halfuur staan de eerste
ouderen met een volle kar bood
schappen aan de kassa. „Willem,
Willem, kom eens helpen", roept
een mevrouw terwijl ze haar spul
len probeert in te pakken. „Na het
betalen nemen wij alles uit han
den", zegt Willem. „Van het inpak
ken van de boodschappen, tot het
uitpakken bij de mensen thuis. Ook
houd ik altijd een oogje in het zeil
tijdens het afrekenen. Ja, bij ons is
de 'service' echt tot aan de deur."
De boodschappenbus is een initia
tief van het Rode Kruis in samen
werking met het steunpunt vrijwil
lige thuiszorg Tholen. „De eerste
bus reed in mei 2003", zegt Laura
Blok. secretaris van het Thoolse
Rode Kruis. „Vanaf het begin was
het een succes. Wel was het moei
lijk om voldoende vrijwilligers te
vinden. Ondanks dat de bezetting
nu goed is, zijn we voortdurend op
zoek naar nieuwe mensen. Want je
hebt altijd handen te kort." Door de
hulp van vrijwilligers kunnen ou
deren die niet meer zelfstandig
boodschappen kunnen doen, weel
een winkel bezoeken. „Het bood
schappen doen is niet het feitelijke
doel", legt Willem uit. „Natuurlijk
hebben mensen boodschappen no
dig, maar het is tegelijkertijd ook
een middel om ouderen uit hun so
ciale isolement te halen. Door alle
daagse bezigheden, zoals bood
schappen doen, krijgen ouderen
weer aanspraak. Ze zijn even tus
sen die vier muren weg. Neem nu
meneer Verkamman uit Tholen, hij
kwam door de boodschappenbus
een oud-klasgenoot van de basis
school tegen. Ze hadden elkaar ja
ren niet gezien. Dat is toch gewel
dig." De deelnemers van de
boodschappenbus variëren in leef
tijd van begin zeventig tot negentig
jaar. „De oudste is mevrouw Ver-
kerke (93) uit Dalemhof in Tho
len", zegt Willem. „Vandaag is ze
er niet bij." Voor veel ouderen is de
boodschappenbus een uitkomst.
Toch is de drempel voor sommigen
hoog. Willem: „Mevrouw Steketee
is daar een goed voorbeeld van.
Haar hebben we letterlijk over de
drempel moeten trekken. En nu kan
en wil ze niet meer zonder. Gezel-
De boodschappenbus brengt de ouderen iedere donderdag om half 10 naar de Cl000 supermarkt in Tholen.
Ze zijn onmisbaar, maar in veel gevallen moeilijk
aan te komen: vrijwilligers. De Europese Com
missie heeft 2011 uitgeroepen tot het Euro
pees jaar van het vrijwilligerswerk. Om
mensen bewust te maken van de waar
de van vrijwilligerswerk en om het aan
te moedigen en te ondersteunen. De
ene keer zijn ze duidelijk
zichtbaar, soms of mis
schien wel vaak, zijn ze op
de achtergrond werkzaam.
Als stille krachten. Allemaal
hebben ze een verhaal. Wat doen ze, waar en waar
om? Een serie over Thoolse vrijwilligers.
De oude overkapping te laag, of de
nieuwe boten te hoog. Het is maar
net hoe je het bekijkt. Feit is wel
dat het voor scheepswerf Van Dui
vendijk uit Tholen vaak onmogelijk
is om overdekt aan boten te wer
ken. „Een jacht is tegenwoordig
vijf tot zes meter hoog", zegt Melis.
„Daar heb je een hoge loods voor
nodig." Naast te laag, was de uit
„w 1934 daterende overkapping ook
versleten. Alles was van hout, dat
gaat geen leven lang mee", vertelt
hij. „Tijd voor vernieuwing." Eind
september, net voor het wintersei
zoen begint, herrijst er een twaalf
bij achttien meter lange loods, die
met een goothoogte van achtenhal-
ve meter, ruimte biedt aan grote
jachten. De bouw daarvan is inmid
dels in volle gang.
Ondanks de economische recessie
gaat het de Thoolse scheepswerf
voor de wind. Anders denk je niet
aan uitbreiden", zegt Melis met een
glimlach. „En daar moet i,k mijn
opa dankbaar voor zijn. Hij kocht
in 1880 de scheepswerf van een
weduwvrouw." De aankoop was
een goede basis voor een gezonde
toekomst. „Bijna nergens in Neder
land is een scheepswerf voor de
pleziervaart eigendom", zegt hij.
Was dat niet het geval, dan was de
i» toekomst wellicht niet zo rooskleu
rig-
Het ontwerp van de nieuwbouw
sljuit naadloos aan op de bestaande
bebouwing. „Het moet één geheel
vormen", zegt Van Duivendijk. „In
het ontwerp hebben we daar reke
ning mee gehouden." Naast meer
ruimte, krijgt de loods ook een
vlakke vloer. „Het oude gebouw
was niet meer dan een overkapte
boothelling", zegt hij. „De helling
was vroeger nodig om boten uit het
water te takelen. Daarvoor maakten
we gebruik van een lier, waarbij de
romp van de boot over een houten
balk met zogenaamde keuzen
gleed." Keuzen zijn halve manen
waar de romp van de boot in rust.
Die balk is bewaard geleven. „Eer
lijk gezegd, zag ik er zelf weinig
in", zegt Melis. „Een oud stuk
hardhout, meer is het niet." Daar
dacht Sjef van Linden uit Bergen
op Zoom anders over. De Berge-
naar, die in de zomermaanden bijna
permanent op zijn boot verblijft,
heeft de balk weten te behouden.
Nu dient ze als afrastering van een
terras. „Enkele bootgasten drinken
hier in de zomermaanden vaak een
potje bier", zegt Melis. Bij de balk
staat nu een bordje met uitleg over
het gebruik van de oude boothel
ling. Ondanks dat Melis het stuk
hout in eerste instantie niet als
waardevol beschouwde, is hij erg te
spreken over het eindresultaat.
„Sjef heeft er iets moois van ge
maakt. Dat waardeer ik. Op die ma
nier blijft een stukje historie be
waard."
Tegenwoordig worden de boten
niet meer via een boothelling uit het
water gehaald. Melis: „Een aantal
