'Maatje in vrijwillige thuiszorg,
dat geeft mij veel voldoening'
'Schitterende schilderijen zorgen
voor een zonnetje in Ten Anker'
'Vader' van Calvijn College
Tholen gestopt na 17 jaar
Groenteboer
in halve finale
Stille krachten
Wil Helten uit Oud-Vossemeer zet zich in voor kwetsbare mensen
Frans Meeuwissen van marinier, lasser tot godsdienstleraar
Donderdag 21 juli 2011
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
5
'Verrijkend', 'soms heftig', 'maar altijd voldoening'.
Dat is vrijwilligerswerk voor Wil Heiten (65) uit Oud-
Vossemeer in een notendop. Wil werkt vijf dagdelen
per week als vrijwilliger. „Eén dag in de week in de
hospice van zorgcentrum de Schutse in Sint-Annaland,
de overige dagen in de vrijwillige thuiszorg." Een le
ven zonder vrijwilligerswerk kan Wil zich niet voor
stellen. „Het geeft zoveel voldoening en het brengt
mensen dichter bij elkaar."
Verademing
Verhalen
Hospice
Vrije tijd
Harde wind speelt
veerpontjes parten
Marlon Mercx exposeert in Thools zorgcentrum Ten Anker
Abstract en kleurrijk. Dat zijn de schilderwerken van
Marlou Mercx (69) uit Tholen in een notendop. Een ex
positie van haar werken is sinds kort te bewonderen in
zorgcentrum Ten Anker in Tholen. Geïnspireerd door
kunstenaars als Charlotte Molenkamp en Kees Verwey,
schildert ze met krachtige streek en in bloeiende kleur.
Natuur
Zonnetje
Boekbinden
Lokaal 7 van het Calvijn College in Tholen. Dat was ja
ren het domein van godsdienstleraar Frans Meeuwissen
(63) uit Sint-Maartensdijk. Na zeventien jaar voor de
klas, gaat hij met pensioen. Niet vrijwillig, maar wegens
gezondheidsredenen. Dat betekent niet dat Frans achter
de geraniums gaat zitten. „Stilzitten, dat kan ik niet",
zegt Meeuwissen. „De komende jaren richt ik mij volle
dig op mijn oude hobby: boekbinden."
Autodidact
Veranderingen
Ze zijn onmisbaar, maar in veel gevallen moeilijk
aan te komen: vrijwilligers. De Europese Com
missie heeft 2011 uitgeroepen tot het Euro
pees jaar van het vrijwilligerswerk. Om
mensen bewust te maken van de waar
de van vrijwilligerswerk en om het aan
te moedigen en te ondersteunen. De
ene keer zijn ze duidelijk
zichtbaar, soms of mis
schien wel vaak, zijn ze op
de achtergrond werkzaam.
Als stille krachten. Allemaal
hebben ze een verhaal. Wat doen ze, waar en waar
om? Een serie over Thoolse vrijwilligers.
„Mijn leven heeft een totaal andere wending gekregen zegt Wil Helten uit Oud-Vossemeer.
Van wie bin jie d'r één? Als vrij
williger in de thuiszorg krijgt Wil
die vraag regelmatig te horen.
„Mensen horen al snel aan mijn ac
cent dat ik niet uit Tholet» kom",
vertelt Wil. „Twee jaar terug bén ik
mijn zoons achterna gegaan. Zij
wonen al enkele jaren op het ei
land." Net voor het moment dat
haar laatste kleinzoon het levens
licht zag, kreeg Wil een woning in
Oud-Vossemeer toegewezen. „Dat
bijzondere moment heb ik dus van
dichtbij kunnen meemaken."
Verhuizen naar Tholen is voor veel
mensen uit de Randstad een onbe
grijpelijke keuze. Geen winkels die
vierentwintig uur per dag geopend
zijn, geen trams die iedere vijf mi
nuten vertrekken. Maar Wil heeft
het stadse leven geen moment ge
mist. „Wonen op Tholen is voor
mij een verademing", zegt Wil
haast opgelucht. „Ik kom hier tot
rust. In Rozenburg, een voorstad
van Rotterdam waar ik jaren ge
woond heb, ga je op in de massa.
Daar ben je een nummer. Hier op
Tholen ben je nog een mens. En in
tegenstelling tot wat ik altijd dacht,
zijn de mensen hier ontzettend
vriendelijk. Stugge Zeeuwen ben
ik nog niet tegen gekomen. Nee,
spijt, dat heb ik nooit gehad. Het
enige dat ik mis is goed openbaar
vervoer. Want een auto heb ik niet.
Maar ook dat went."
Om te integreren in het Thoolse,
meldde Wil zich aan voor vrijwilli
gerswerk. „Ik werd met open ar
men ontvangen. Vrijwilligers, daar
zaten ze om te springen. De zorg
had mijn'voorkeur, dus kwam ik al
snel in contact met Jacqueline Heij-
boer, consulent vrijwillige thuis
zorg/steunpunt mantelzorg Tho
len." Wil volgde een korte intro
ductiecursus en kon meteen aan de
slag. „De zorg heeft me altijd aan
gesproken. Jarenlang heb ik een al
leenstaande vrouw ondersteund bij
het zelfstandig wonen. In die perio
de heb ik met eigen ogen gezien
hoe zwaar het voor familieleden is
om je eigen vader of moeder weke
lijks te helpen. Veel gezinnen heb
ben daar door een drukke baan
simpelweg geen tijd voor. En de
thuiszorg is gebonden aan een be
perkt aantal zorguren. Tijd voor
een kletspraatje is er vaak niet bij.
Via het steunpunt mantelzorg Tho
len vervul ik nu die functie. Ie
mand om een praatje mee te ma
ken. Oftewel een 'maatje' in de
thuiszorg."
Wekelijks gaat Wil met het open
baar vervoer drie verschillende
adressen af. Uiteenlopend van twee
dames tot een gehandicapte jongen
van veertien. „De gesprekken zijn
uiteenlopend van 'het oma zijn',
tot praatjes over het weer", vertelt
Wil enthousiast. „Ook ga ik regel
matig op stap met de mensen die ik
bezoek. Even een bakje koffie drin
ken in Bergen op Zoom,"of een be
zoek aan de eendenkooi in Sint
Philipsland. Het is maar net wat de
cliënt aan kan. Heel wat ouderen
zitten verstikt, in verdriet en moe
ten af en toe hun verhaal kwijt.
Kinderen hebben de verhalen van
oma vaak al tig keer gehoord. Zij
luisteren niet meer naar het zoveel
ste verhaal van grootmoeder over
de hongersnood tijdens de Tweede
Wereldoorlog. Maar juist die ver
halen spreken mij enorm aan.
Gaandeweg leer ik veel over het ei
land en hoe het leven hier vroeger
was. En soms worden de verhalen
aangevuld met goed bewaarde
zwart-wit foto's uit vervlogen tij
den."
'Maatje' in de thuiszorg, dat ben je
niet zomaar. „Regelmatig krijg ik
vanuit het steunpunt mantelzorg
Tholen cursussen aangeboden.
Laatst nog heb ik een cursus ge
volgd over grenzen aangeven.
Soms moet je namelijk 'nee' kun
nen zeggen. Of assertief zijn en na
de afgesproken tijd opstappen.
Want hoe gezellig het ook is, ik
kan niet heel de dag bij iemand
blijven. Het 'nee' leren zeggen,
hebben we tijdens de cursus al spe
lenderwijs geoefend. De cursuslei
der pikte mij uit de groep, vroeg
naar mijn valkuilen. Als voorbeeld
gaf ik het niet durven doorvragen
als de cliënt even niets weet te ver
tellen. Dat hebben we gelijk geoe
fend. Onze cursusleider speelde zo
levensecht dat ik hem per ongeluk
met de naam van mijn cliënt aan
sprak. Dat was een hilarisch mo
ment." Naast deze cursus volgde
Wil nog tal van andere cursus
sen. „Gesprekstechniek, verlies en
rouw, hand- en voetmassage en
wastechnieken waren belangrijke
cursussen, die aangeboden werden
door de Nederlandse Patiënten Ver
eniging (NPV). Zo hebben we el-
kaars tanden gepoetst. Je kunt je
wel voorstellen dat het een klieder
boel werd. Alles onder de tandpas
ta." Binnenkort krijgt Wil een cur
sus AED. „In deze cursussen leren
we omgaan met een defibrillator.
Dat is een apparaat waarmee je
elektrische schokken kunt toedie
nen aan het hart van een bewustlo-
ze patiënt." In de afgelopen twee
jaar dat ik nu als vrijwilliger actief
ben, heb ik nog nooit zoveel ge
leerd."
Naast het vrijwilligerswerk voor
steunpunt Mantelzorg Tholen zet
Wil zich ook in als vrijwilliger in
de hospice in Sint-Annaland. „Van
het één, kwam het ander", zegt
Wil. „Ik ondersteun de verpleging
bij het wassen, ontvangen van fa
milieleden en toezicht houden op
het aantal bezoekers. Eigenlijk ben
ik net een duizendpoot." Werken in
een hospice valt niet altijd mee.
„Mensen nemen afscheid van een
dierbare, waardoor de emoties
soms hix»g oplopen. Toch is het
werk minder deprimerend dan je
zult denken. Mensen vertellen de
meest bijzondere verhalen. En ik
heb sokken leren breien van een
terminale vrouw. Dat is toch fan
tastisch. Veel mensen willen je nog
iets meegeven voordat ze 'heen'
gaan." Ook voor het werk in de
hospice heeft Wil de nodige cur
sussen gevolgd. „In een hospice
komen mensen met allerlei ge
loofsovertuigingen. Het is belang
rijk om van iedere religie tenminste
de rituelen te kennen.
Door al het vrijwilligerswerk is het
leven van Wil behoorlijk gevuld.
„Laten we het zo zeggen, doorde
weeks houd ik nog twee vrije da
gen over. Die dagen pas ik op mijn
kleinkinderen. En in het weekend
ga ik sinds kort naar de kerk. Sinds
ik hier woon, heeft mijn leven een
compleet andere wending gekre
gen." Tijd voor hobby's heeft Wil
niet. ,Ja, lezen, dat doe ik graag.
En genieten van de ongerepte na
tuur hier op het eiland. Want wat is
het hier toch mooi. Soms heb ik het
idee dat Tholenaren dat niet meer
zien."
De harde wind en de slechte weers
omstandigheden van de afgelopen
week speelt de fiets- en voetveerpon-
tjes parten. De veerpont Frisia uit
Sint-Annaland die elke dinsdag naar
Zierikzee vaart, voer vorige week
wel naar Schouwen maar op woens
dag en donderdag niet tussen Zierik
zee en Kamperland. Coby Hoogstad
van de Frisia: „Er stond windkracht
acht. Mensen kunnen tegenwoordig
op de hoogte gesteld worden over
gewijzigde vaartijden of geannuleer
de afvaarten. Dat kan via sms alert
service pontjes", zegt ze over de
abonnementsdienst. „Iemand die on
derweg is, krijgt bericht als er iets
verandert of uitvalt." Via 4422 kun
nen mensen zich aanmelden en af
melden.
Zé reageert daarmee op het bericht
dat twee toeristen uit Luxemburg on
langs bij Gorishoek de oversteek met
de Harpoen naar Yerseke niet kon
den maken omdat de schipper naar
het ziekenhuis was. „Op de website
Rondje pontje staat de actuele infor
matie. Het wordt er a la minute op
gezet. Wij geven via onze eigen site
ook door of er wat gewijzigd is. Ook
van andere pontjes. Dus je hoeft je
neus niet te stoten."
De broers Gert en Theo den Haan
uit Sint Philipsland zijn met hun be
drijf Groentebroer b.v. tot de halve
finale doorgedrongen van de verkie
zing Beste groenteman van Neder
land. Twee jaar eerder haalde het
bedrijf nog de tweede plaats, maar
de broers willen die prestatie verbe
teren. Maandag worden de finalis
ten bekend en op 19 september, tij
dens de beurs AG F Detail, wordt
duidelijk wie zich de beste groente
man van Nederland mag noemen.
De eerste 'hindernis' richting de
halve finale was een onaangekon
digd bezoek van een kritische klant,
een 'mysteryshopper'. Dit bezoek
resulteerde in een beoordelingsrap
port over onder andere de verkoop
wagen, het personeel en de produc
ten. Daarnaast werden ook zaken
als klantvriendelijkheid, service en
voedingsadvies beoordeeld. Een
vakjury bekijkt bedrijfszaken als
hygiëne, boekhouding en presenta
tie. Er is in de finale plek voor drie
van de vijf bedrijven die de halve fi
nale hebben bereikt.
Marlon Mercx schildert met een krachtige streek en in boeiende kleuren.
De muren in het Thoolse zorgcen
trum fleuren helemaal op door de
kleurrijke schilderijen aan de muur.
Achttien hangen er in totaal, voorna
melijk abstracte bloemen. „Bloemen
inspireren me enorm", aldus de kun
stenares.
Wat begon als tijdverdrijf is inmid
dels uitgelopen tot een uit de hand
gelopen hobby. „Soms schilder ik
wel twee schilderijen per week. Het
is voor mij een vorm van ontspan
ning. Zoals een ander graag fietst,
laat ik mij inspireren door de na
tuur." Voor haar schilderwerken
maakt Marlou voornamelijk gebruik
van acryl met spatels en kwasten. ,Je
kunt het zo gek niet bedenken, maar
ik gebruik echt alle soorten en ma
ten. Van heel fijn, tot heel grof. Ook
mijn vingers en handen vinden vaak
hun weg naar het doek."
Het talent van Marlou kwam niet uit
de lucht vallen. Vijf jaar lang volgde
de kunstenares lessen aan de Ko
ninklijke Academie voor Schone
Kunsten in Antwerpen. „Een pittige
studie waar ik veel technieken ge
leerd heb", aldus de kunstenares.
Haar werk ontwikkelt zich nog
steeds. Iedere keer past Marlou nieu
we technieken toe op haar werken.
Mart Franken van Atelier 13 uit Ber
gen op Zix>m ondersteunt haar daar
in. „Wekelijks schilder ik bij Mart.
Hij stimuleert mij haast geruisloos.
'Neem dat boek maar eens mee'.
Meer woorden heeft hij niet nodig.
Een geweldig inspirator en leraar."
Marlou is inmiddels geen onbekende
meer in het kunstwereldje. Van expo
sities in de Stadsgalerij Breda tot de
Kunstroute van Tholen. De van oor
sprong Bergse kunstenares werkt
hard om haar talent ten toon te sprei
den. En met succes, want Marlou
werd persoonlijk benaderd door
Leanne Swarthoff. coördinator wel
zijn van zorgcentrum Ten Anker.
Dat de critici in de kunstwereld te
spreken zijn over haar werk is mooi
meegenomen, maar misschien nog
wel belangrijker is de mening van de
bewoners in zorgcentrum Ten Anker.
„Het zijn ec'ht stuk voor stuk schitte
rende schilderijen. Het fleurt de boel
hier een beetje op. En zeker met re
genachtig weer hebben we het zon
netje in huis", zegt mevrouw Schot,
één van de bewoonsters.
De expositie van Marlou Mercx is
nog tot 13 augustus te bezichtigen in
zorgcentrum Ten Anker.
Diep van binnen baalt Frans dat hij
niet tot het eind van het schooljaar
heeft door kunnen werken. „Het
ging simpelweg niet meer", zegt
hij. Na een knieoperatie en long-
embolie kreeg de godsdienstleraar
halverwege het schooljaar ook nog
te horen dat hij het syndroom van
Cushing (verstoorde hormoonhuis
houding) onder de leden heeft. „Op
dat moment heb ik in overleg met
het schoolbestuur, de huisarts en
bedrijfsarts besloten om aan het
eind van het schooljaar officieel te
stoppen." In die laatste paar maan
den heeft de godsdienstleraar niet
meer volledig gewerkt. Af en toe
een paar uur, soms heel de dag.
„Van dag tot dag heb ik bekeken of
het ging." Marius van Steensel, die
drie jaar terug als stagiair op het
Calvijn College aan de slag ging,
volgt Meeuwissen na ruim zeven
tien jaar als godsdienstleraar op.
„De afgelopen maanden heb ik
Marius geïntroduceerd bij de leer
lingen. Hij is jong, gedreven en
volop bezig geweest om nieuwe
lesprogramma's te maken. Ik heb
veel vertrouwen in hem."
Meeuwissen is een bijzonder mens.
En bovenal geen saaie godsdienst
leraar die alleen rraar verhalen
voorleest. „Klakkeloos uit metho
des theorie oplepelen zonder het ei
gen denken te prikkelen, dat kan
iedereen", zegt Meeuwissen. „Ik
ben op zoek gegaan naar een ande
re benadering van het godsdienst
onderwijs. Een benadering waar
leerlingen zelf actief bezig zijn met
het geloof." In de praktijk kwam
dat neer op het geven van presenta
ties, het maken van werkstukken
en boekjes. „Natuurlijk moeten
kinderen ook feiten kennen", zegt
Meeuwissen. „Een kind hoort te
weten dat de Bijbel uit het Oude en
het Nieuw Testament bestaat. Zon
der dat soort basiskennis kun je
niet groeien in je geloof. Veel leer
lingen op het Calvijn College heb
ben al behoorlijk wat kennis mee
gekregen vanuit thuis en de kerk.
Het is daarom uitermate belangrijk
om jaarlijks het niveau van de kin
deren te peilen." Voor zijn lessen
haalde Meeuwissen veel kennis uit
de praktijk. .Jarenlang heb ik het
Korps Mariniers gediend en op
booreilanden gewerkt als lasser. In
de periode voordat ik het onderwijs
in ging, heb ik veel van de wereld
gezien. Verschillende mensen, cul
turen en religies leren kennen. Als
je dan geen oogkleppen op hebt.
doe je een hoop ervaring en andere
inzichten op."
Meeuwissen is een voorstander van
zelfontplooiing. „Alles zelf uitvin
den. opsporen en zelfstandig leren,
dat is wel het mooiste dat een mens
kan doen." En dat is precies wat de
oud-godsdienstleraar al heel zijn
leven doet. Na jaren werken op
schepen en booreilanden raakte hij
arbeidsongeschikt. Een periode
van veertien jaar thuis volgde.
„Thuiszitten, dat is niets voor mij.
Na diverse sollicitaties zonder re
sultaat, heb ik in Ede een uitgebrei
de cursus theologie gevolgd."
Maar onderwijs geven, dat zat er
nog niet in. Aan de Driestar in
Gouda behaalde Meeuwissen zijn
onderwijsbevoegdheid (3e graad).
Kort daarna kwam er een vacature
voor docent godsdienst bij het Cal
vijn College in Tholen voorbij. „In
eerste instantie dacht ik: 'dat is
toch niets voor mij'. Op aandrin
gen van mijn vrouw Sjaan (56) heb
ik toch een brief gestuurd. Een
week later zat ik aan tafel voor een
gesprek. En dat klikte. Na een ken
nismakingsperiode ben ik in het
schooljaar 1994/1995 als docent
aan het werk gegaan."
Van onderbouw tot bovenbouw,
brugklas tot examenklas en van
vmbo tot vwo. Meeuwissen heeft
alle klassen gehad. .Jaarlijks hon
derd nieuwe namen om uit je hoofd
te leren. Dat was soms best pittig."
Veel veranderingen heeft hij ook
meegemaakt. Begonnen in de
noodgebouwen, naar de 'nieuwe'
locatie aan de Zoekweg in Tholen
om daar de nodige verbouwingen
mee te maken. „Een nieuwe vleu
gel, bovenverdieping, mediatheek.
Het gebouw is in de afgelopen ja
ren behoorlijk onderhanden geno
men." Ook de leerlingen zijn vol
gens Meeuwissen veranderd.
„Kinderen zijn opener en mondi
ger. Leerlingen kwamen vaak met
problemen naar mij. Jongens die
kattenkwaad hadden uitgehaald,
daar spijt van hadden, of in het
weekend uit waren geweest. Dan
vroegen ze mij wat ik daarvan
vond. Veroordelen, dat deed ik
nooit. Ik ben zelf ook jong ge
weest."
Veel jongens en meiden van het
Calvijn College gaan het vertrouw
de gezicht in lokaal 7 missen. En
andersom net zo goéd. Meeuwissen
heeft zijn afscheid niet met de leer
lingen kunnen vieren. Wel hebben
veel kinderen hem een hand gege
ven en bedankt voor de mooie les
sen. Samen met het schoolbestuur,
de leerkrachten, familie en vrien
den is Frans uit eten gegaan. „Ont
zettend gezellig. Maar de mooiste
herinnering stond op de achterzijde
van een kaart: 'Frans met jouw ver
trek verliezen we de vader van het
Calvijn College'. Een mooier ca
deau kan ik niet wensen."
Godsdienstleraar Frans Meeuwissen werd door de leerlingen bedankt voor zijn mooie lessen.
Hoewel Meeuwissen graag nog tot
zijn pensioen had doorgewerkt,
gaat hij ondanks zijn gezondheids
perikelen niet achter de geraniums
zitten. „Het afgelopen schooljaar
heb ik langzaam afgebouwd. In de
tussentijd heb ik mijn oude hobby
weer opgepakt: boekbinden. De
opdrachten stromen binnen. Ik heb
in mijn hobby ruimte nog voor en
kele mrfanden aan werk liggen."
Meeuwissen maakt alles zelf. Van
nieuwe kaften, het herstellen van
papier en letters tot decoratieve de
tails van koper. En heeft Frans
even genoeg van zijn boeken, dan
bezoekt hij zijn damhertjes. Want
ook daar is'hij verzot op. „Ik blijf
graag bezig, want stilstand is ach
teruitgang."
