'Molen is een plaatje, ik hoop
dat hij nog lang zo mooi blijft'
kolémd-bérskédriif
-nn
Franse bv
WWW.NONNEKES.NL hm»
verjmu
De Korenbloem in Scherpenisse kan weer jaren mee
BOUWBEDRIJF NONNEKES B.V.
sssR
Wij verzorgden
de elektrische installatie
van De Korenbloem
Meer dan een kleurtje
Donderdag 16 december 2010
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
9
„Er is nog niks veranderd," zegt Corrie Potappel-Rijs-
tenbil uit Sint-Annaland vrijdagmiddag als ze op de
maalzolder van de gerestaureerde molen de Korenbloem
in Scherpenisse staat. Ze is de jongste dochter van de
laatste beroepsmolenaar van De Korenbloem, Jan Rijs-
tenbil die in 1984 overleed. Samen met haar zus Leny
Klippel-Rijstenbil uit Stavenisse woont ze de officiële
opening bij.
Versleten
Toren van Pisa
Nijverheid
Markant
Tel: 0113-216393
Fax: 0113-223992
in
ILICTR0 WORLD DE WERELDZAAK DIE JE KENT
Schilders- en afwerklnqsbedrijf
Johan Frisostraat 26
4434 AC Kwadendamme
Rothuizen van Doorn 't Hooft
Architecten Stedenbouwkundigen
„Ik zie hem zo weer slaan." Ze wijst
naar de maalbak waar het meel in
valt. Molenaars vangen daar het
meel in op om ze in zakken te doen.
Ze voelen aan het meel of het goed
gemalen is. „Het komt echt weer te
rug. Ik hen hier opgegroeid. Ik weet
niet beter of mijn vader is heel mijn
leven molenaar geweest. Toen de
molen verkocht is, heeft hij hem
weer terug gehuurd."
Corrie was er al jaren niet meer ge
weest. Haar zus Leny wel. „Alleen
op monumentendag ben ik gaan kij
ken. Dan zie je ook veel mensen van
Scherpenisse." Ze herinneren zich
ook dat de molen scheef stond. „Hij
kruide heel moeilijk," zegt Corrie.
En dat zou alleen maar erger wor
den. Op den duur konden de wieken
niet meer draaien. In 1996 kwam hij
volledig stil te staan. In 2007 werden
de staart, schoren, spruiten, het hek
werk en de roeden weggehaald. Een
grote restauratie was noodzakelijk.
Vorig jaar werd begonnen met de
opknapbeurt die was begroot op
498.000 euro. Het kon binnen het
budget uitgevoerd worden. Uiteinde
lijk kostte het 497.000 euro. De mo
len wordt opgevijzeld. Aan de rech
terzijde van de entreedeuren met
ongeveer 37 centimeter en aan de
achterzijde met ongeveer 10 centi
meter. De ruimte die onder de vloer
ontstond, is volgestort met beton.
Twee bouten in de vloer herinneren
aan het karwei, de rode bout geeft de
scheefstand aan, de groene de recht
stand.
Bezoekers (kenners en niet kenners)
zijn verrast. Wat versleten was, is
vervangen, wat niet per se vervan
gen hoefde worden, is gebleven. En
daarmee blijft de sfeer van vroeger
bestaan. Aan de kast van de buil zijn
nog steeds de foto's van molens te
zien uit tijdschriften die er in de loop
der jaren zijn opgeplakt. Verweerd
en wat verbleekt. Er zijn ook restan
ten toegevoegd van de restauratie.
Het ijzeren kruis van de wieken ligt
nu tentoongesteld op de begane
grond. Aan de doorgeroeste plekken
is te zien hoezeer het ijzer heeft ge
leden onder de weersomstandighe
den. Corrie en Leny vertegenwoor
digen de familie Rijstenbil. De
vrouw van de molenaar is in maart
overleden.
Vrijwillig molenaar Leen Verhage
uit Tholen lichtte samen met twee
schoolkinderen. Joyce Priem van de
Oosterscheldeschool en Jesse Wcs-
dorp van de Groen van Prinsterer-
school, de vang. Dat is de rem die
op de stelling losgemaakt en vastge
zet kan worden. Zodra die los was,
gingen de met vlaggetje versierde
wieken draaien. Er steeg een ap
plaus op van de schoolkinderen en
de bezoekers die beneden voor de
molen stonden toe te kijken. Kinde
ren van beide scholen zongen een
lied, op de wijze van 'Daar bij die
molen'.
De plannen voor de restauratie date
ren van 1990. Volgens wethouder
Hommel had dat een aantal redenen.
De gemeente en de rijksdienst voor
monumentenzorg spraken lang over
het wel of niet rechtzetten van de
molen. „De vraag was of men die
scheefstand moest zien als iets au
thentieks - net als de scheve toren
van Pisa - of dal men dit moest zien
als een gebrek dat hersteld moest
worden." De molen kon helemaal
rechtgezet worden of de molen bleef
scheef en dan zou alleen de kap met
de roeden rechtgezet worden. „Het
eerste was kostbaar, het tweede zou
grote gevolgen hebben voor het me
chanisch binnenwerk, het gaande
werk. Gekozen werd voor het recht
zetten van de hele molen. Een andere
reden was dat er onvoldoende geld
was. De gemeenteraad deed alle pot
jes met geld voor de molens van
Sint-Annaland, Sint-Philipsland en
Scherpenisse bij elkaar. Het rijk en
de provincie deden ook een duit in
het zakje. „Scherpenisse zou zeker
bovenaan het lijstje komen te staan,
Kinderen van de Groen van Prlnslererschool en de Oosterscheldeschool zingen Daar hij die molen.
Vrijwillig molenaar Jos Guequièrre uit Sint-Maartensdijk heeft
molenaar Jan Rijstenbil van de Korenbloem nog meegemaakt.
,,lk was elf jaar toen ik bij hem hier in de molen kwam. Toen
ben ik besmet geraakt met het molenaarsvirus. Het was maar
van korte duur. Een jaar later is hij overleden." De bezoekers
van het officiële gedeelte kregen een zakje meel mee. Afkom
stig van de Nijverheid in Sint-Maartensdijk waar Guequièrre
maalt, maar waarvan de kiem bij Rijstenbil werd gelegd.
De zussen Corrie en Leny, dochters van de laatste beroepsmolenaar Jan Rijstenbil, bij de maalbak.
maar nee, de houten molens in Sint-
Annaland en Sint-Philipsland waren
dringender aan restauratie toe. De
Korenbloem schoof naar de derde
plaats."
Hommel erkende dat de molen in
een slechtere staat was. „Maar eer
lijk gezegd, het kon niet veel slechter
worden en de molen ging minder
snel achteruit dan de houten mo
lens."
Hommel zei dat de restauratie vlot is
verlopen. Hij bedankte de aanne
mers en de onderaannemers en vond
dat met de voltooiing van de restau
ratie een mijlpaal is bereikt. „In vier
jaar tijd is dit de derde gemeentelij
ke molen die opgeknapt is. Maar
ook zijn er in deze periode drie par
ticuliere molens opgeknapt. Hom
mel noemde De Verwachting van de
familie Van Gorsel in Tholen (van
romp tot volwaardige molen), de
Korenaar van de familie Christiaan-
se in Poortvliet en de Vier Winden
van de familie Jungbekcr in Sint-
Annaland. Bovendien wordt op dit
moment ook molen De Jager in
Oud-Vossemcer onder handen geno
men. „Volgend jaar kunnen we dus
zeggen dat in vijf jaar tijd er maar
liefst zeven molens in de gemeente
zijn gerestaureerd." De eigenaren
van de particuliere molens en de
vrijwillige molenaars waren uitge
nodigd, maar ook de drie leerling
molenaars, André van Weenen, Mare
Polderman en Cornecl Droogers.
„Fijn dat deze jonge mensen in de
nabije toekomst ons molenarenkorps
versterken."
Voorzitter Ton Verbrce van de ver
eniging Zeeuwse molen kende het
'Thoolse land', zei hij. Hij was ge
meentesecretaris van Sint Philips-
land en later waarnemend burge
meester nadat Vogel was vertrokken
en de gemeente zich voorbereidde
op de fusie met de gemeente Tholen
in 1995. Volgens Vcrbree heeft de
gemeente Tholen in het Zeeuwse
een voorbeeldfunctie, gezien de in
spanningen die er worden gepleegd
om de molens te behouden. Hij ver
telde dat de molen, die in 1872 is ge
bouwd, uitgerust was met houten
roeden die afkomstig waren uit de
korenmolen de Haas in Benthuizen.
„Daar heb ik de liefde voor molens
gekregen."
Verbree noemde de molen een mar
kant punt in de samenleving. „Hij is
voor iedereen toegankelijk. Zo
gauw hij draait, mag je er binnen lo
pen. Ben je er eenmaal binnen en de
molenaar gaat vertellen, dan kom je
niet meer weg. We moeten zuinig
zijn op deze molen. Als ik zou moe
ten kiezen tussen de moderne en de
oude molens dan zou ik de nieuwe
ergens anders neerzetten." Hij over
handigde Leen Verhage een mecl-
schep. Van voorzitter Leo Endedijk
van de Hollandsche Molen kreeg
Verhage een 'weerstation'. Het was
eigenlijk een overbodig cadeau,
vond hij, want molenaars houden de
lucht en de voorspellingen altijd
goed in de gaten. „Ze voelen het aan
hun water."
Verhage bedankte de bouwers die in
korte tijd, driekwart jaar. het karwei
klaarden. „De molen is een plaatje.
Ik hoop dat hij nog lang blijft."
Endedijk herinnerde er aan dat het
tien, twaalf jaar geleden met de mo
lens niet goed ging op Tholen. Daar
rekende hij ook De Jager onder.
„Maar in de laatste perioden is er
een opwaartse beweging op gang ge
komen. Er is veel gedaan. Er kon ge
profiteerd worden van rijksgeld,
maar er zijn weinig gemeenten in
Nederland die hun verantwoorde
lijkheid nemen."
De voorzitter hamerde op het belang
van het onderhoud. „Dat is de crux
van het verhaal. Over twintig jaar
moeten we onze opvolgers niet voor
dezelfde problemen stellen. Dat is
de plicht van ons allemaal. Ik heb er
vertrouwen in. Tholen was de ge
meente met de meeste molenwrak
ken, nu met de meest gerestaureerde
molens."
Vrijwillig molenaar (rechts), wethouder Frank Hommel en de
Prinstererschool (links) en Joyce Priem van de Oosterschelde.
leerlingen Jesse Wesdorp van de
BERKHOF
nonnekes
Bouwend Nederland
Molendijk 1-4 SUUARTWS0UK
*L(01M)M2I1S
www.verjaal.nl
Wassen - Drogen - Vriezen - Koelen - Home Cinema
LCD/Plasma - Huishoudelijk apparatuur - Digitaal foto en film
Digitale TV - Computer accessoires
Installatietechniek - Professioneel geluid - Eigen Service dienst
Telefoon (01131-649361
Fax (0113)-649777
Internet www.schildersbedrijffranse.nl
E-mail fransebv@zeelandnet.nl
Middelburg Breda
