'Als ik de bijen de winter door haal,
zou ik er best een kast bij willen'
Smurdiekse braderie
met meer straten
Betalen naar volume
Uitbreiding Poorthove met zes extra
appartementen bereikt hoogste punt
Huisarts Poorthove hakt
knoop half september door
Nieuwe folder
voor trouwen
Maria Bornhijm (55) uit Oud-Vossemeer leert voor imker
Castria en huisarts nog geen akkoord over praktijk in complex
Donderdag 5 augustus 2010
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
3
Zwermen
Tuinieren
Biologisch
Ze heeft in een jaar tijd voor een explosieve bevol
kingsgroei gezorgd. Dat is niet terug te vinden in de cij
fers van de gemeente, want het gaat hier niet over men
sen, maar over bijen. Maria Bornhijm heeft in de tuin
van haar woning aan de Oud-Vossemeersedijk in Oud-
Vossemeer een bijenvolk gevestigd. Dat telt volgens
haar nu zo'n 40.000 bijen, terwijl ze begonnen is met
zo'n 7000. Bornhijm volgt een imkercursus om het
volk te kunnen onderhouden. Honing winnen is niet
haar doel. „Het zou wel fijn zijn als ik een beetje ho
ning kan snoepen, maar mijn doel is om het bijenvolk
de meest ideale omstandigheden te bieden om zich te
ontwikkelen."
Complimenten
Pedagogiek
Hoogte plafond van praktijk is struikelblok
„Wij proberen in een bestaande situatie aan de eisen
van een nieuwbouwsituatie te voldoen." Dat zegt di
recteur Ruud de Baar van projectontwikkelaar Marsa-
ki over het inpassen van een huisartsenpraktijk op de
begane grond van woonzorgcentrum Poorthove in
Poortvliet.
Compromissen
Stemmen
van lezers
Computerbus voor
ouderen in Tholen
Toertocht motors
van Kiwanisclub
Groen licht gemeente
voor Kees de Rijke
Het hoogste punt van Poorthove is bereikt. Dat is zo'n
8,5 meter volgens Robert van de Sande van aannemer
De Kok Bouwgroep. Tijd voor een feestje vonden zo
wel hij, projectontwikkelaar Marsaki en Castria Wo
nen. Alle betrokkenen bij de uitbreiding van het
woonzorgcomplex in Poortvliet waren daar donder
dagmiddag voor uitgenodigd. Hoogtepunt was het hij
sen van de Nederlandse vlag door drie huidige bewo
ners.
Bij bijen horen ook bloemen en dal komt in het geval van Maria Born-
hijm goed uit. „Tuinieren mag je wel een fanatieke passie van me noe
men. Dat vind ik heel erg leuk." Net als bij haar bijen, laat ze haar
bloemen en planten ook zo veel mogelijk in hun waarde. „Ik zal nooit
lavendel in de schaduw planten, omdat daardoor de kleurstelling beter
is." Ze past wel de beplanting in haar tuin aan op de bijen. „Ik houd er
van om dieren en planten op elkaar af te stemmen, zodat er in mijn
tuin voer is voor de vogels en de bijen." Een soort plant, bloem of
boom heeft ze niet, en daarom mag haar honing, als ze die zou verko
pen. bijvoorbeeld geen bloemennaam mogen dragen. „Als je acacia
honing verkoopt, mogen er alleen acacia's in de buurt van de kast
staan. De bijen vliegen op wat er voorhanden is."
de bijen zelf honingraten aanmaken.
Maria helpt haar bijen wel een
handje door strookjes kant-en-klare
bijenraat in de kast te hangen. Im
kers die bijen houden voor de ho-
ningproductie laten bijen juist zo
min mogelijk zelf de raat aanmaken,
zodat ze zich kunnen concentreren
op het maken van honing. „Ik ver
gelijk het met de één-kind-politiek
in China. Je mag maar één kind ba
ren. maar je kunt meer. Een bij heeft
waskliercn en ik vind dat die daar
ook mee moet werken. Ik krijg dus
veel was en minder honing, maar
dat is ook niet mijn doel. Ze kunnen
bouwen, ldat ze dan ook bouwen
Honing slingeren, wat inhoudt dat
de raat in een soort centrifuge wordt
gehangen en zo de honing eruit ge
slagen wordt, kan met haar manier
van imkeren niet. Maria heeft geen
scheiding tussen honingraten en ra
ten waarin bijen geboren worden.
Imkers hangen daar meestal een
gaas tussen waar wel de werksters
door kunnen, maar niet de koningin.
Zo crccrcn ze een zogenaamde
kraamkamer en een afdeling raten
met alleen honing. „Bij mij zit alles
door elkaar heen. Ik kan wel een
stukje raat met honing afbreken om
dat zo op te peuzelen."
Maria is nog op zoek naar de manier
van imkeren waar ze zich het beste
bij voelt, en op dat moment is dat de
bijen zoveel mogelijk bij te laten.
„Het biologische trekt mij." Ze be
perkt dan ook niet het aantal darren
in de kast. zoals andere imkers dat
doorgaans doen. „Veel imkers heb
ben zoiets van. de darren eten alleen
maar en pakken de honing af. Ik heb
veel mannetjes in de kast, maar dan
denk ik. er zal wel een reden voor
zijn."
De bijen volledig hun gang laten
gaan, wil ze niet. Ze houdt ze in een
kast, zodat ze kan zien wat ze doen.
„Een enkele imker heeft nog een
korf uit nostalgisch oogpunt. De
kast die ik heb is een middenweg."
Maria vindt het heel leuk om in de
kast te kijken. „Maar dat mag je niet
te vaak doen, je moet er een reden
voor hebben." Daar houdt ze een
logboek voor bij. Als ze een veran
dering in gedrag van de bijen ziet,
schrijft ze dat op. En als ze in de
kast heeft gekeken, schrijft ze ook
op waarom. „Ik heb niet het makke
lijkste systeem om in de kast te kij
ken. Ik maak veel kapot als ik de
latjes opschuif, dan knakken de ra
ten." Dat is ook gebeurt in haar kast.
Er ligt een hele hoop raat op de bo
dem. De bijen gaan er gewoon op
verder. „Een ander zal wel denken,
wat een zootje. Ik vind het interes
sant om te zien hoe de bijen het op
lossen." Voorlopig houdt ze het bij
één kast. „Ik moet meer weten van
wat ik doe, anders zou ik bijvoor
beeld het verkeerde doen. Stel dat ik
ze nou goed de winter door haal,
dan zou ik er best nog een kast bij
willen."
Het is een drukste van jewelste op de zogeheten vliegplank van de bijenkast. De ene bij vliegt uit op zoek
naar nectar, de ander wurmt zich met zijn oogst door de kleine opening van de kast.
dat ze te verzwakt waren door de
aanwezigheid van de varroa-mijt die
vreet de larven van de darren aan.
waardoor ze minder weerstand heb
ben. Daar hebben alle imkers mee te
kampen. Er zijn bepaalde middelen
voor om die mijt te bestrijden, maar
Maria is er nog niet helemaal over
uit wat het beste werkt en wat het
beste voor de bijen is.
Het eerste bijenvolk heeft ze gekre
gen van Jos Botermans uit Halste
ren. Daar heeft ze de interesse voor
het vak van imker opgedaan. „Eg-
bert kende zijn vrouw via de pa
rochie. Ik ben toen een kijkje gaan
nemen en heb samen met Jos ho
ning geslingerd. Ik vond het fasci
nerend om te zien hoe zo'n volkje
leeft en hoe je dat kunt beïnvloeden
met factoren van buitenaf."
Haar tweede bijenvolk heeft ze van
haar praktijkbegeleidcr gekregen.
Daarmee is ze een andere weg inge
slagen met een ander soort kast, een
zogeheten bovenlatjeskast. „Ze
moeten daarin alles zelf doen."
Maar dat bleek voor het nieuwe
volk in een vrijwel lege kast iets te
veel werk. Door de zware inspan
ningen die ze moesten verrichten
om de kast in te richten en - achter
af gebleken - een gebrek aan een
honingvoorraad kregen ze te weinig
voedsel binnen. Op een dag zag Ma
ria haar hele zwerm bijen ineens
naar de pruimenboom in haar tuin
trekken. Ze heeft ze met behulp van
haar praktijkbegeleidcr weer terug
in de kast gekregen. Hij plaatste een
schaaltje suikerwater zodat ze hun
honger een beetje konden stillen en
om ze daar ook te houden.
Maria Bornhijm probeert op een zo natuurlijke mogelijke wijze een bijenvolk te onderhouden.
Dat is één keer mislukt. Maria's eer
ste volk heeft de winter niet over
leefd. Een enorme teleurstelling,
maar ze heeft de moed niet opgege
ven en is bezig met haar tweede
volk. Maar ook dat was ze bijna
kwijt. Maria wist het al, maar wordt
steeds met haar' neus' tip de feiten
gedrukt: bijen houden is een vak.
Maria is invalster op basisschool De
Veste in Tholen als onderwijsassis
tent. „Dat vind ik prima zo. Ik word
af en toe opgeroepen en heb nu tijd
voor andere dingen." Daar is het
volgen van een imkercursus er één
van. Ze heeft' het theoriegedeelte.
waar ze in september 2009 mee is
begonnen achter de rug, en per 1
september van dit jaar mag ze zich
zelf imker noemen.
Ze vult daarmee het imkerbestand
in de gemeente Tholen aan van 15
naar 16 volgens gegevens van de
Nederlandse Bijenhoudersvereni
ging (NBV). Daarvan zijn er drie
vrouw. Nellie de Jager uit Oud-Vos
semeer staat sinds 2001 ingeschre
ven bij de NBV. Zij runt samen met
haar zoon Johan imkerij De Jager.
Jasenka van Doren-Petriccc uit
Scherpenisse staat zelfs te boek als
honingkcurmeester. De titel eerste
vrouwelijke imker op Tholen is dus
al vergeven, maar daar is het Born
hijm dan ook niet om te doen.
„Ik heb er over nagedacht en mezelf
afgevraagd: wat is er dan waarom ik
met bijen ben begonnen? Ik denk
dat ik graag iets in mijn eigen ogen
De 55-jarige Bornhijm is geboren in Tilburg, waar ze lot haar elfde
heeft gewoond. Toen verhuisde ze naar Den Bosch. Met haar man Eg-
bert heeft ze op diverse plekken gewoond, waaronder Drenthe. Daar
werkte ze in het speciaal onderwijs. „Ik heb de pedagogische acade
mie gedaan, maar had daar eigenlijk nooit in gewerkt." Ze vingen ja
renlang pleegkinderen op voordat ze naar Drenthe verhuisden. In 2006
verhuisde Maria naar Oud-Vossemeer vanwege Egberts aanstelling als
teamleider binnen de Sint Christoffelparochie. Hij is sinds eind vorig
jaar diaken binnen die parochie, waaronder ook Oud-Vossemeer valt.
goed wil doen. Dat vind je niet bij
werkén met volwassenen. Die kun
nen complimenten geven, maar dan
hoelï het nog niet goed te zijn of
dan betekent het nog niet dat ik het
in mijn ogen goed doe. Daarom heb
ik een grote voorliefde voor werken
met kinderen en dieren. Die gaan
ervan uit dal jij het goed doet."
Als ze het niet goed doet. dan merkt
ze dat. Zoals bij haar eerste bijen
volk dat gestorven is. Maria denkt
„Als een onderkomen ze niet bevalt,
gaan de bijen verhuizen. Ze gaan
dan zwermen en hangen dan meest
al een paar meter van de kast van
daan op zoek naar een andere plek.
Dat kan een paar uur duren en in die
tijd zijn enkele bijen, ik noem ze
spieders, op verkenning. Als ze een
andere plek hebben, gaan ze er met
zijn allen heen." Het betekent dat
een imker binnen een paar uur tijd
zijn hele bijenvolk kan kwijtraken
en helemaal opnieuw kan beginnen.
Maria kent er voorbeelden van,
maar zij zag het op tijd gebeuren.
Ze wil op een zo natuurlijk mogelij
ke wijze bijen houden. Dat is de re
den dat ze is afgestapt van de regu
liere kast. In de bovenlatjeskast (de
vaknaam is top bar hyves) moeten
Twee leegstaande woonapparte
menten worden daarvoor gebruikt.
Dat lijkt in eerste instantie een
ideale oplossing, maar er is één
probleem. Het plafond is 2,4 meter
hoog, terwijl dat volgens de eisen
van de Landelijke Huisartsenver
eniging (LHV) 2,6 meter moet zijn.
En dat gaat niet lukken, zegt De
Baar.
„De hoogte hebben we gewoon
niet, maar het lijkt technisch wel
oplosbaar." De hoogte is vereist
voor het systeem van luchtverver
sing en klimaatbeheersing. „Nu be
tekent het dat de ruimte tussen het
bestaande en het systeemplafond
kleiner is. Dal is lastig, want je
moet in minder ruimte alles ver
werken." Het is volgens De Baar
Waarom moeten hondenbezitters
hondenbelasting betalen en de poep
van hun huisdieren op straat oprui
men op straffe van een boete? Waar
wél mogelijk. „Alleen zullen er
compromissen gedaan moeten
worden."
Dokter A.J.S.H. Brussen zou plaats
moeten nemen in de praktijk als die
klaar is. Hij heeft een adviseur van
de LHV in de arm genomen om te
zorgen dat het ontwerpproces vol
doet aan de eisen. Die heeft overleg
gepleegd met de deskundige van
Marsaki en daaruit is een plan
voortgekomen. Op 15 september
gaan Jaap Kloet van woningcorpo-,
ratie Castria, die de ruimte ver
huurt, en de huisarts rond de tafel
zitten. „Dan wordt de knoop door
gehakt", zegt De Baar. „Het gaat er
dan om of de huisarts akkoord gaat
met de financiële consequenties van
de aanpassingen." Zodra dat het'ge-
val is, kan er begonnen worden met
het ombouwen van de appartemen
ten tot huisartspraktijk.
om mogen paardenbezitters dan on
gestraft hun paarden, belastingvrij en
zonder opruimplicht, de straten laten
bevuilen Volgens mij is hier sprake
van rechtsongelijkheid ofwel discri
minatie. Ik zou zo denken: laten beta
len naar volume.
Danny Letzer, Stavenisse.
Geen mankracht maar vrouwelijke
krachten werden daarvoor ge
bruikt. Mevrouw D.P. Mol-Oosdijk
(90), mevr. C. Sloolmaker (88) en
mevr. M. Ligtendag-Oosdijk (85)
hesen op aanwijzing van Castriadi-
recteur Jaap Kloet de driekleur in
de mast. Ze kregen er applaus voor
van onder andere de bouwvakkers.
Zes appartementen voor senioren
zijn in aanbouw naast het bestaan
de complex aan de Paasdijkstraat.
Ze zijn niet identiek aan de be
slaande appartementen, want dat
bleek volgens de architect niet te
kunnen, maar dat is wel nage
streefd. De appartementen hebben
een plat dak. in tegenstelling tot de
huidige appartementen en daarmee
is het hoogste punt van de nieuw
bouw dus wat lager.
De nieuwe woningen zijn te huur.
Woningcorporatie Castria heeft er
nu vier kandidaten voor. „Maar het
komt wel gewoon vol hoor", verze
kert Jaap Kloet. De bouw is in april
van dit jaar gestart en loopt op
schema. Naar verwachting worden
de appartementen begin volgend
jaar opgeleverd.
Het reeds bestaande woonzorgcen
trum is ruim negen jaar geleden
gebouwd. Met de uitbreiding
speelt Castria in op de vraag naar
zorgwoningen. „In deze maat
schappij wordt geprobeerd mensen
zo lang mogelijk zelfstandig te la
ten wonen", verklaarde hij. Hij
verwees in zijn toespraak naar de
realisatie van woonzorgcomplexen
in andere plaatsen in Tholen. „In
Scherpenisse lukt het maar niet.
Het is een lastig proces, we hou
den vol, maar persoonlijk heb ik er
wel moeite mee. Dat dorp heeft het
gewoon nodig." Hij zei blij te zijn
dat het in Poortvliet wel voor el
kaar is.
Met de uitbreiding telt Poorthove
16 appartementen. Eigenlijk zijn
het er in totaal 18. maar twee leeg
staande appartementen op de bega
ne grond van het bestaande com
plex, zijn gereserveerd voor een
huisartsenpraktijk. „We zijn in on
derhandeling met de huisarts, maar
we zijn er nog niet uit met hem",
gaf Kloet toe.
Patrick Harting van projectontwik
kelaar Marsaki vertelde dat het de
bedoeling was een gezondheids
centrum op de begane grond te ont
wikkelen. „Helaas is dat niet hele
maal gelukt." Er is al wel een
fysiotherapeut en daar zou de huis
arts nog bij moeten komen, maar
daar blijft het bij. „Dat past mis
schien wel een beetje bij het for
maat van het dorp", zei Harting.
Hij heeft ook af moeten zien van
het plan om een pinautomaat in het
gebouw te vestigen.
De braderie in Sint-Maartensdijk is
dit jaar uitgebreid met een aantal
extra straten. De kramen staan za
terdag niet alleen op de Markt,
Kaaistraat en de Haven, maar ook in
de Noordpoort, Oudestraat, Haze-
straat en Ds. De Bresstraat. Het
feest barst morgenavond al los met
muziek van de band BJ and the Bo-
neheads. Zij spelen van negen tot elf
uur op de Markt met ouderwetse
rock and rollnunimcrs van onder an
dere Jerry Lee Lewis, The Stones,
Elvis Presley en Buddy Holly. Op
zaterdag is het van tien tot zeven uur
De gemeente geeft een nieuwe
trouwfolder uit. Dat hebben b. en
w. besloten. Die nieuwe vervangt
de beslaande die verouderd is. Ver
vanging is nodig door de benoe
ming van nieuwe buitengewoon
Thoolse ouderen krijgen maandag
de kans om kennis te maken met
een computer en internet. Bij
zorgcentrum Ten Anker in Tholen
staat van tien tot vier uur de Com-
putcrPlusBus. Dat is een bus met
een aantal computers en bemand
door vrijwilligers die senioren
wegwijs maken in de digitale we
reld. De ComputcrPlusBus is on
derdeel van het nationaal Oude-
renfonds en rijdt dit jaar langs 160
De Kiwanis club Tholen houdt op
zaterdag 9 oktober een toertocht
voor motoren. De opbrengst gaat
naar de stichting de Luchtballon die
zich inzet voor kinderen met astma.
Het is voor het eerst dat Kiwanis
een motortoertocht houdt. Het is
een zogenaamde vrije rit. Deelne-
Akkerbouwer Kees de Rijke uit
Tholen krijgt van de gemeente een
milieuvergunning voor het in ge
bruik nemen van een biovergis-
tingsinstallatie. B. en W. verklaar
den de ingediende bezwaren over
geluidsoverlast, verkeersonveilig-
snuffclen geblazen langs een diver
siteit aan kramen, waaronder die
van de plattelandsvrouwen met hun
bloemstukjcs en de plattelandsjon-
geren. Bij de stand van voetbalclub
Smerdick kan de jeugd oefenen in
penaltyschietcn. Nieuw op de bra
derie is een boekenmarkt. Kinderen
kunnen hun waar aanbieden op de
kinderbraderie. De kermis is giste
ren al begonnen op de Haven en
wordt net als de braderie zaterdag
avond afgesloten. De band Bandera
Latina sluit af met een optreden om
acht uur.
ambtenaren burgerlijke stand en
vanwege onder meer de regels voor
een geregistreerd partnerschap. De
gemeente stuurt de folder toe aan
mensen die informatie willen over
het huwelijk en het geregistreerd
partnerschap in de gemeente Tho
len. Ook mensen van buiten het ei
land die van plan zijn op Tholen te
trouwen, krijgen de folder thuisge
stuurd.
woonzorgcentra en andere locaties
in Nederland. Het idee is om ou
deren te wijzen op de mogelijkhe
den van de computer, omdat het
een middel is om in contact te blij
ven met anderen. Het internet
maakt het volgens het ouderen-
fonds makkelijker contact te hou
den met kinderen en kleinkinde
ren. Het vergroot de wereld van
ouderen en helpt zo eenzaamheid
te bestrijden. Na de kennismaking
in de ComputerPIusBus wordt, sa
men met de vrijwilliger, gekeken
naar een geschikte beginnerscur
sus in de buurt.
mers rijden voor eigen risico en met
inachtneming van de algemeen gel
dende verkeersregels. Ze rijden de
route van ongeveer 200 kilometer.
En starten om tien uur bij hel ge
meentehuis in Tholen. Onderweg is
er een rustpauze en de finish is rond
drie uur in café Havenzicht in Sint-
Annaland. Inschrijven kan tot 15
september. Per post: M.C. Rijsten-
bil, Eerste Kruisweg 7 4793 RS Fij-
naarl of per mail naar marco.rijs-
tenbil@planel.nl
heid en belasting van de Kadijk on
gegrond. De gemeente verwacht
geen overlast door verkeer. Er
hoeft zelfs geen onderzoek naar
gedaan te worden. De veiligheid op
de weg wordt geregeld via de ver-
keerswetgeving. En is geen zaak
voor de aanvraag van de milieuver
gunning. De zienswijzen zijn ont
vankelijk maar ongegrond ver
klaart.
Mevrouw D.P. Mol-Oosdijk (90), mevr. C. Slootmaker (88) en mevr. M. Ligtendag-Oosdijk (85) (v.l.n.r.) hijsen op aanwijzing van Castria-
directeur Jaap Kloet de vlag om het hoogste punt van de aanbouw van Poorthove officieel te vieren.
