Kinderen kunnen terugkijken
en verder lezen in de Bijbel
'Aan de hand van één woord, begrijpen
ze al de hele zin en watje vraagt'
Tropische vogels dood bij
brand volière Hoenderweg
Gemeente krijgt 90 euro
per jaar voor een terras
Braderie in
Sint Philipsland
Hemi koopt
meer grond
Brandweer
krijgt een 8
Fietsrondje
mantelzorgers
Donderdag 17 juni 2010 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Dominee Joppe schrijft boekje voor leerlingen die van basisschool gaan
Een boekje voor kinderen die de basisschool verlaten.
Dag basisschool, heet het. Dominee J. Joppe van de Her
steld Hervormde Gemeente in Sint-Maartensdijk over
handigde vrijdagochtend een exemplaar aan directeur
Theo Baaij van de Juliana van Stolbergschool. In groep
zeven en acht legde hij uit hoe een en ander tot stand is
gekomen en waarom hij het boekje van zeventig bladzij
des schreef.
Geslaagd
Boodschap
Nederlandse les op SmdB Sint-Annaland voor zes Hongaarse kinderen
„Jazmin, de citroen? Welke kleur heeft de ananas?" Het door leren ze woorden als dag en leerboeken erbij", vertelt Van Ba-
zevenjarige meisje concentreert zich op de houten puzzel '»cht. Ook het allabet wordt geleerd len.
met tlllltnguuitjes die voor haar op tafel ligt. Even na- Nederlandse kinderen wordt ge- der lessysteem is. De kinderen gaan
denken en dan weet ze het: geel. „Juist, de kleur is geel." bruikt. De dagen van de week wor- daar pas naar school als ze wat ou-
Ze krijgt Nederlandse les van juf Theresia van Balen öp dcn °Pgesomd- ook wecr in lwee der z'Jn, op hun zesde gaan ze naar
de School met de Bijbel in Sint-Annaland. Het meisje IS pje juf vertelt dat ze de kinderen Ook hebben ze langere schoolda-
namelijk samen met haar zus Kamilla 10) en haar broer-
tje Krfstóf sinds twee weken verhuisd van Hongarije
naar Nederland. En daarom krijgt ze taalles, anderhalf
uur per dag. Samen met haar broer en zus en nog drie an
dere Hongaarse kinderen die ruim een jaar eerder in
Sint-Annaland zijn komen wonen.
Vier verzoeken gehonoreerd, 1 afgewezen
Er komen vier terrassen bij dit zomerseizoen. Drie in
Sint-Maartensdijk en 1 in Tholen. Eén nieuwe aanvraag
komt van cafe Hart van Tholen aan de Markt voor een
gedeelte van het plein aan de overkant. Dit naast het be
staande terras vlak voor het cafe.
Puzzels
Bijbel
Warme maaltijd
mimm
Groeiende aanvoer
en dalende prijzen
Gemeente huurt
flexwerkers in
Het boekje is bedoeld voor alle ba
sisschoolleerlingen. maar de Juliana
van Stolberg speelt wel een belang
rijke rol. Twee leerlingen én de
school staan op de omslag. Bas
Knuist (van school af) en Mariëlla
van den Berge (uit groep acht) kij
ken de lezer aan terwijl ze naar de
school zwaaien.
„Het is een boekje voor kinderen
die de basisschool verlaten. Dat vin
den jullie heel erg. Het is een fijne
tijd geweest. Sommigen zullen er
naar uitzien om de school te verla
ten, maar als je op de school zit voor
voortgezet onderwijs, dan zal je hier
nog wel eens aan terug denken."
Zelfs de kinderen die nu van de ba
sisschool gaan zullen zich nu alweer
herinneren hoe ze aan de hand van
hun vader of moeder de eerste keer
naar school werden gebracht. „Dat
was ook al vreemd. Je had er mis
schien wel al over gehoord, van je
broer of je zus. Je raakte gewend
aan de school, kreeg vriendjes en
vriendinnetjes.'"
Op de school wordt volgens Joppe
(oud-onderwijzer) de basis gelegd
voor later. „Je leert er breuken en
wat een voltooid deelwoord is. Ik
heb een vierkant boekje gemaakt
met 30 hoofdstukken waarin staat
watje hebt meegemaakt. Om aan te
rug te denken."
Joppe behandelt er allerlei onder
werpen: de naam van de school, le
ren tellen, verjaardag, psalmversje
en catechismus, schoolregels, repe
tities, en het schoolreisje. „Dat is
voor de hogere groepen nu vaak een
kamp waar jullie meerdere dagen
voor weg zijn. Jullie zijn pas ge
weest en het is allemaal goed ge
gaan. De nachten zijn wel vaak
kort." Toen hij dat zei, werd er door
alle kinderen gelachen. Dat herken
den ze maar al te goed.
In elk hoofdstuk trekt Joppe een lijn
naar de Bijbel. Want leren lezen op
school betekent volgens Joppe ook
dat de kinderen leren lezen in de
Bijbel. Dat doet hij bijvoorbeeld in
het hoofdstuk over de zandbak. Be
doeld voor de jonge kinderen op
school. Bij hel spelen met zandkor
rels, maakt de dominee een stap
naar de geschiedenis van Abraham.
'Hij moet naar het land dat God wij
zen zal. Als hij daar aangekomen is,
belooft de Heere dat zijn nageslacht
zo groot zal worden als de sterren
aan de hemel en als het zand dat aan
de oever van de zee is.'
Waarom kinderen Engels leren?
„Dat is handig. Als jullie in het bui
tenland komen, verstaan ze geen
Zeeuws of Nederlands. Maar waar
om spreken wc niet allemaal dezelf
de taal?" Een van de leerlingen
weet het. Bij de torenbouw van Ba-
bel is het mis gegaan. Joppe beves
tigt die lezing uit de Bijbel: „De
mensen waren ongehoorzaam aan
de Heere. Bij Pinksteren hoorden de
mensen de Heer in hun eigen taal."
Zo leidde Joppe de kinderen het
boek binnen. Vorig jaar schreef hij
Geslaagd, een boekje voor de leer
lingen die van het voortgezet onder
wijs afkwamen. Inmiddels is er een
tweede druk van verschenen. Hij
kreeg van de uitgever het verzoek
om een nieuw boekje te schrijven,
maar dan over de basisschool.
De foto op de omslag had nog de no
dige voeten in de aarde gehad. Zijn
dochter Elsbcth wilde niet. Alleen
haar tas wilde ze voor de foto afge
ven. Joppes zoon Matthijs maakte
vervolgens een hele serie foto's. De
uitgever was er nog niet tevreden
over. Het moest over. En de zon
moest schijnen. „Het was een hele
klus om het te maken." Dat gold ook
voor het boekje. Omdat er geen fou
ten in mogen staan, liet hij de tekst
lezen aan onderwijzeres Erna Koc-
mans-Fase uit Gcldermalsen, maar
afkomstig uit Sint-Annaland. Ook de
jufs Willy Koopman en Josefien van
de Velde van de Juliana van Stolberg
lazen het door. „Want de beste schrij
ver maakt wel eens een foutje."
Voor Joppe was nieuw dat hij ook
een hoofdstuk opnam over Omgaan
met jezelf en de ander. „Pesten was
in de tijd dat ik voor de klas stond-
tien jaar geleden - nog geen onder
werp. Hoe om te gaan met kinderen
met een andere huiskleur of met
kinderen die bepaalde gebreken
Dominee Joppe overhandigt in groep zeven en acht het hoekje aan directeur Theo Baaij
hebben of die wat minder goed mee
kunnen komen."
Joppe had er eerst een hard hoofd in
ook al stond hij jaren voor de klas in
Staphorst, zegt hij. Maar door veel
met zijn kinderen te praten lukte het
hem zich nog beter in te leven in de
huidige praktijk van het basisonder
wijs. Op de laatste bladzijde kunnen
de kinderen de namen van hun jufs en
meesters schrijven. Van elke groep.
Joppe sluit niet uit dat er nog meer
boekjes zullen verschijnen. „Ik zoek
naar iets unieks. Naar dingen die er
niet zijn. Met een leuke verpakking
waarin je een boodschap mee kan
geven."
De leerlingen die van de Juliana van
Stolbergschool gaan, krijgen het
boekje, zei Baaij.
c .ff i- i rii- r- aan de hand van het lied dat ook bij Ze weet dat er in Hongarije een an-
0 r-,0. talen. de kleuterklas, volgens Van Balen,
De familie Szilégyi is ongeveer an
derhalf jaar geleden naar Nederland
gekomen voor hun werk. Ze hebben
hun kinderen op advies van een an
dere Hongaarse familie, die in Sta-
venisse woont, aangemeld bij de
School met de Bijbel. Zelf zijn ze
namelijk christelijk en lid van de
baptistengemeente in Hongarije. Ze
vinden het belangrijk dat hun kinde
ren goed onderwijs krijgen op chris
telijke basis. Zo zijn Kristóf (13),
Veronika (Vera) (10) en Julia (4) vo
rig schooljaar aangemeld bij de
Sinl-Annalandse school.
Theresia van Balen is klasassistent
en begeleidt de plusklas en daarom
vonden haar collega's haar geschikt
om de Hongaarse kinderen te bege
leiden. „Ik heb zelf een lesprogram
ma ontwikkeld", zegt ze, omdat er
volgens haar bij het centrum voor
educatieve diensten niets voor was.
Aan de hand van puzzels en liedjes
leren ze spelenderwijs de eerste Ne
derlandse woordjes. Zo heeft juf
Theresia andersom al heel veel
Hongaars geleerd, voornamelijk van
Vera. „Ik ken nu een soort basistaal.
En als ik er niet uitkom, gebruik ik
het woordenboek, maar dat komt
bijna niet voor."
De kinderen uit het eerste gezin
kunnen nu allemaal aardig uit dc
voeten met de Nederlandse taal en
zitten dan ook, op Kristóf na, in de
groep die bij hun leeftijd hoort.
Kristóf zit in groep 7. „We wilden
hem niet meteen naar hel voortgezet
onderwijs laten gaan, omdat hij dan
een taalachterstand zou hebben.
Volgend jaar gaat hij naar groep 8
en daarna kunnen we hem met een
gerust hart naar de middelbare
school laten gaan", zegt van Balen.
Schooldirecteur Theo Baaij vertelt
dat hij de taal inmiddels zo goed on
der de knie heeft, dat hij pas een B
heeft gehaald met begrijpend lezen.
„A is het hoogste dat je kunt halen,
dus B is heel erg goed", zegt hij
trots.
De familie Tóth, komt net als de fa
milie Szildgyi uit Debrecen, dat is
een grote stad op ongeveer twee uur
rijden van de hoofdstad Boedapest.
De vader uit het tweede gezin werkt
in Haarlem, maar was zo enthou
siast over de verhalen van de familie
Szilagyi, dal hij ervoor heeft geko
zen om ook zijn drie kinderen naar
dc Sint-Annalandse school te laten
gaan. Zelf rijdt hij dagelijks op en
neer tussen Sint-Annaland en Haar
lem.
Volgens Van Balen nemen de kinde
ren de leerstof ongelooflijk snel op.
„Het zijn hele slimme kinderen",
vindt ze. Volgens haar is de woor
denschat van Kamilla in tien dagen
tijd uitgebreid naar zo'n 100 Neder
landse woorden. Vera is al zover, dat
ze af en toe zelfs al in het Neder
lands denkt.
De kinderen zijn begonnen met te
leren hoe ze zichzelf kunnen voor
stellen. „Zinnetjes die beginnen
met Wij zijn en Ik ben", vertelt Van
Balen. „Maar ook vragen die ze
vanuit de kinderen kunnen ver
wachten, zoals Ga je mee?" Voor
herkenning worden Bijbelse liedjes
gezongen, eerst in het Hongaars en
dan in het Nederlands. Zoals 'Lees
je Bijbel, bid elke dag' en 'Dit is de
dag die de Heer ons geeft'. Daar
door leren ze woorden als dag en
licht. Ook het alfabet wordt geleerd
aan dc hand van het lied dat ook bij
Nederlandse kinderen wordt ge
bruikt. De dagen van de week wor
den opgesomd, ook weer in twee
talen.
De juf vertelt dat ze de kinderen
niet alles alleen in het Nederlands
wil laten doen. Ze probeert ook
veel woorden in het Hongaars te
zeggen, zodat de kinderen haar
goed begrijpen. Ze heeft er een lijst
voor opgesteld met veel voorko
mende woorden, die de andere leer
krachten ook in de klas gebruiken.
„Aan de hand van één woord, be
grijpen de kinderen al de hele zin
en wat je wil vragen. Als ik zeg
'ben je verdrietig?' tegen de kleine
Kristóf, dan begrijpt hij me mis
schien niet. Dan zeg ik szomorü?"
Kristóf begrijpt het meteen: „Nem."
Nee, hij is niet verdrietig.
Ze heeft bij het begeleiden van de
nieuwe kinderen veel hulp van de
Hongaarse leerlingen die er al lan
ger zijn. Zo werkt Vera samen met
Kamilla aan de hand van twee puz
zels. Vera stelt in het Nederlands
een vraag aan Kamilla en dan moet
zij aanwijzen waar zij het onder
werp ziet. Bijvoorbeeld: „Waar zijn
de kleurpotloden?"
Na de les van juf Theresia, die ze in
een aparte ruimte krijgen, gaan ze
naar hun eigen klaslokaal waar ze
meedoen met de reguliere lessen.
„Als dc stof echt tc moeilijk wordt,
pakken ze gewoon hun Hongaarse
De aardappelprijzen zijn de afgelo
pen dagen behoorlijk gedaald. De
aanvoer op de veiling in Sint-Anna
land is na het weekeinde tot boven
de honderd ton gestegen en dat
heeft zijn invloed. Voor Doré word
nog geen zes dubbeltjes betaald,
Frieslandcr zakte tot onder de twee
kwartjes.
Woensdag 16 juni: Doré 50-56,
Première 47-50, Frieslander 42-46,
leerboeken erbij", vertelt Van Ba
len.
Ze weet dat er in Hongarije een an
der lessysteem is. De kinderen gaan
daar pas naar school als ze wat ou
der zijn, op hun zesde gaan ze naar
de kleuterklas, volgens Van Balen.
Ook hebben ze langere schoolda
gen en krijgen ze een warme maal
tijd op school. Dat was ook even
wennen voor de kinderen. „Ze zijn
gewend om veel warm te eten. Toen
ze hier pas waren, aten ze 's mor
gens al het eten dat ze bij zich had
den al op, en was er niets meer over
voor tussen dc middag. Toen zaten
ze met knorrende magen. Daar heb
ben wij wel van geleerd", lacht ze.
Zelf is ze vorig jaar met de familie
Szilagyi, die ze onderdak bood tot
ze andere woonruimte hadden ge
vonden, mee op vakantie geweest
naar Hongarije. Daar heeft ze ook
de familie Tóth leren kennen. Daar
om is Van Balen een vertrouwd per
soon voor de Hongaarse kinderen
als ze op school zijn. „In het begin
kwam ik steeds een kijkje nemen
als ze in de klas zaten. Dan stak ik
mijn duim op om te vragen of alles
goed was. Nu is dat al bijna niet
meer nodig."
Overigens krijgen de kinderen al
leen taalles van Van Balen. „Reke
nen is internationaal. Dat is overal
hetzelfde." Onderling praten de zes
kinderen Hongaars, maar ze spelen
ook met Nederlandse kinderen.
Vera vindt dc taallessen heel leuk,
maar ze vindt Nederlands wel een
moeilijke taal. Ui en oe, vindt ze
moeilijk om uit te spreken. Van Ba
len: „Die klanken kennen ze niet."
Eigenheimer 70-73, drielingen 22,
kriel 60-85, aanvoer 117 ton.
Dinsdag 15 juni: Doré 57-65. Pre
mière 47-56, Frieslander 44-55, Ei
genheimer 78-80, drielingen 22,
kriel 60-87, aanvoer 129 ton.
Maandag 14 juni: Doré 66-73,
Première 72, Frieslander 69-73,
drielingen 25, kriel 60-92, aanvoer
60 ton.
Vrijdag 11 juni: Doré 75-82, Pre
mière 70-77, Frieslandcr 60-72, Ei-
genheiemer 89, drielingen 25, kriel
65, aanvoer 40 ton.
Donderdag 10 juni: Doré 78-83,
Première 89, Frieslandcr 60-76, Ei
genheimer 89, drielingen 25-28,
kriel 75-81aanvoer 33 ton.
De Voorstraat, Kcrkring en School
straat in Sint Philipsland zijn zater
dag van tien uur 's morgens tot acht
uur 's avonds bezet met 80 kramen
voor de jaarlijkse braderie. Er is een
divers aanbod aan goederen, waar
onder kleding, schoeisel, gereed
schap, auto's, warme vis en scha
penkaas en er zijn eet - en
drinkgelegenheden. Tevens is er de
gehele dag rommelmarkt en er is een
curiosamarkt ten behoeve van de
hervormde kerk in het dorp.. Er is
van tien tot twaalf uur een kinder
braderie aan de Kerkring en er kan
Hemi heeft nog eens 1,1 ha. be-
drijfsgrond op Welgelegen II in
Thólen van dc gemeente gekocht,
boven de 4,6 ha. die het bedrijf van
Ricn Koopman in 2009 verwierf.
De grond grenst aan het perceel aan
de Curieweg waar Hemi momenteel
aan het bouwen is. Hemi verwacht
groei, met name in het buitenland
en mikt ook op het verbreden van
zijn activiteiten op de bestaande
markt. Bij Hemi zijn 175 mensen in
dienst.
In de nieuwbouw is 1 l.(XX) vierkan
te meter ruimte voor 45 productie
medewerkers van winkelinterieurs.
Daarnaast is er 21 .(XX) vierkante me
ter voor opslag voor waar 20 men
sen de logistiek voor hun rekening
nemen. Het kantoor beslaat 3000
Bij de brand in de volière bij M.
Pleune aan de Hoenderweg in Sint-
Annaland zijn dinsdagochtend
twee tropische vogels omgekomen
De brand in het buitenverblijf ach
ter in de tuin ontstond rond tien
uur. De bewoner was niet thuis.
Omwonenden zagen dikke rook
pluimen opstijgen achter het huis
en belden 112. De centrale meldka
mer gaf naar aanleiding van de
meldingen over zwarte rook in een
dichtbebouwde omgeving om twee
over tien middenbrand. Dat hield
een rondrit gemaakt worden met
paard en wagen of een ritje op een
pony. Bij de brandweerkazerne staan
een springkussen en een draaimolen.
Naast het traditionele palingroken
zijn er babbelaarbakkers aanwezig.
Veilig Verkeer Nederland heeft een
kantclauto bij zich om de situatie na
te bootsen wanneer een auto onder
steboven komt te liggen. Verschil
lende verenigingen presenteren zich
en vanwege de voetbalwedstrijd van
het Nederlands elftal staat in de
Voorstraat bij café 't Durp een groot
scherm opgesteld In de rust en na
de wedstrijd deelt dc organisatie
gratis kibbeling uit. Muziekvereni
ging Concordia zorgt in de middag
en avond voor muziek.
vierkante meter, verdeeld over drie
bouwlagen. Dat biedt plaats aan zes
personeelsleden voor de administra
tie, 23 voor projectcoördinatie, zes
ontwerpers en 9 werknemers voor
de overige werkzaamheden. De rest
is verantwoordelijk voor de montage
van de interieurs. In december hoopt
Koopman te kunnen verhuizen.
Voor een proef van twee jaar doet
de gemeente Tholen mee aan het
Loopbaancentrum Zeeland. Dit is
een samenwerkingsverband tussen
de Zeeuwse (semi-)overheden op
het gebied van personeelszaken.
Gezamenlijk worden er flexwerkers
ingehuurd om zo de kosten laag te
houden.
in dat niet alleen de brandweer van
Sint-Annaland uitrukte, maar ook
die van Sint-Maartensdijk. Volgens
brandweercommandant J. de Fe-
ijter viel het achteraf wel mee.
„Wat betreft de vuurbelasting en
oppervlakte was het niet nodig ge
weest. Maar gezien de plek tussen
de huizen is het zekere voor het on
zekere genomen."
De spuitgasten slaagden er in het
vuur snel te blussen. Op het mo
ment van de brand waren er maar
enkele vogels in de volière. Volgens
In Sint-Maartensdijk mag hotel
restaurant Het Raedthuys een ter
ras inrichten op het plein voor het
voormalige gemeentehuis aan de
Markt. Ook buurman Hotel Kom
mag hier evenals vorig jaar een
terras exploiteren. Tenslotte mag
bakkerij Cock Leijs aan de Haven
een terras voor /.ijn winkel inrich
ten. De vergunning is voor een
jaar. Aan het einde van het seizoen
wordt bekeken hoe het bevallen is
Vrijwilligers van de gemeentelijke
brandweer geven in een tevreden-
heidsonderzoek het cijfer 8. „Dat is
vrij hoog", concluderen b. en w. De
eisen van de arbeidsomstandighe
denwet stonden centraal bij het on
derzoek. Er zijn nog enkele actie
punten naar voren gekomen die in
het jaarplan worden opgenomen om
te verbeteren. Over tachtig procent
van de organisatie waren de vrijwil
ligers van dc Thoolse brandweer
echter tevreden.
De Feijter is de brand ontstaan na
werkzaamheden aan het dak. „De
bewoner had iets gloeiends achter
gelaten en daardoor is het dak
gaan branden."
Er kwam veel rook vrij. De ge
meente onderzoekt of er asbest
golfplaten op het dak lagen. Bij de
brand liep ook het schuurtje van
buurman P. den Ouden gevaar op.
Den Ouden, onderwijzer op de
School met de Bijbel, hoorde van
de brand van zijn zoontje die bij de
jeugdbrandweer zit. „Hij kreeg een
en of er zaken aangepast moeten
worden. Voor een terras van 10 ta
fels of meer op de openbare weg
(of plein) rekent de gemeente
90,90 per jaar. Wie 7 t/m 9 tafels
heeft, betaalt 68,20 euro. Voor 4
t/m 6 tafels is het tarief 45,50 euro
en voor het kleinste terras van 1
t/m 3 tafels moet de horcca-on-
dernemer 22,70 euro aan de ge
meente betalen. Naast deze nieu
we terrassen zijn er nog diverse
andere al langer bestaande terras
sen in Tholen, Sint-Annaland en
Stavenisse. Een verzoek van de
Vlinderbloem in de Hoogstraat in
Tholen voor een terras is door b.
en w. afgewezen in verband met
de minimale doorgang voor voet
gangers.
Mantelzorgers kunnen donderdag
24 juni een rondje fietsen. De man
telzorggroep verzamelt 's middags
om kwart over een bij hotel Zeeland
aan de Kaaij in Tholen.
melding op de pieper dut er mid-
delbrand was in de Hoenderweg.
Vanuit het lokaal op de bovenver
dieping van de school zag ik de
zwarte rook. Ik ben snel naar huis
gegaan om te zien waar het was."
Den Ouden bracht een konijn in
veiligheid dat bij de schutting in de
buurt van de brandende volière
stond. De brandweer maakte de
wand in het schuurtje bij Van Ou
den ook nat om te voorkomen dat
de brand zich alsnog kon uitbrei
den.
Zes Hongaarse kinderen uit twee gezinnen krijgen dagelijkse taalles van juf Theresia van Balen op de School met de Bijbel in Sint-
Annaland.
De brandweer van Sint-Annaland bestrijdt het vuur op het dak van de volière.
