Schermvlieger woest
over het vliegverbod
65 jaar bevrijding
Werkende trekpaarden van Brooijmans
laten mensen 'gewoon' lekker genieten
Cadeautjes voor beurtschippers en
bonnen voor brood in streekmuseum
Oplaadpunt elektrische
auto Zeeuwse primeur
Inbrekers richten schade
en ravage in Raedthuys
Vanmiddag zijn er
4 bommen gegooid
Open dag bij Candia in Tholen trekt bijna 100 bezoekers
Donderdag 15 april 2010
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
5
Niet meer opstijgen/landen Turkseweg
De Raad van State moet onmiddellijk een einde maken
aan een opgelegde dwangsom en een vliegverbod voor
schermvlieger J. van der Vlies uit Poortvliet. Dat eiste
diens advocaat donderdag tijdens een spoedzitting bij de
Raad. Volgens hem heeft het gemeentebestuur van Tho-
len onrechtmatig gehandeld.
Kwade genius
Tholen loopt voorop met deze voorziening
In Tholen is vrijdag het eerste oplaadpunt voor elektrische
auto's in Zeeland geplaatst. Het is de 29e paal die de stich
ting E-Laad.nl in ons land heeft gerealiseerd. Ze staat op
het parkeerterrein bij het gemeentehuis. De gemeente viert
de officiële ingebruikname over enkele weken.
Strop voor pas geopend restaurant-hotel
Hotelgasten
Nieuwe voorzitter
Anna en Max staan te genieten in het zonnige, maar nog
frisse weer. Ze krijgen een poetsbeurt. Met wel twee man
te gelijk. Anna van Polderzicht is met haar veertien jaar
wel gewend dat haar vacht flink gekamd wordt om de
winterharen te verwijderen. Voor de driejarige Bart van
Bleijendaal is het wel even vreemd. Hij is wat gespan
nen, maar laat toch zijn losse haren verwijderen door
baas Ko Brooijmans en verzorger Henk Geluk. Ze moe
ten zaterdag goed voor de dag komen, want de hele mor
gen en middag wacht hen een optreden voor publiek. Het
is open dag van de stichting Het Werkend Trekpaard
Zeeland en trekpaardenhouder Ko Brooijmans uit Tho
len doet daar aan mee op zijn hoeve Candia.
Molshopen
De Meestoof in Sint-Annaland opent met vlaggen en oorlogsexpositie
De Meestoof in Sint-Annaland gaat maritiem. Het
streekmuseum is zaterdag geopend voor het nieuwe sei
zoen en daarin is een expositie van scheepsvlaggen te
zien. Achter elke vlag gaat een verhaal schuil waarin
landbouw en scheepvaart samen komen. Conservator
van het maritiem museum Rotterdam, S. de Meer, had de
eer de tentoonstelling te openen en daarbij lichtte hij al
een tipje van de sluier op. Verder is het museum inge
richt met een expositie over de Tweede Wereldoorlog. En
de vaste collectie is uitgebreid met twee sieraden: een
gouden dames- en een gouden herenhorloge.
Licht
Horloge
Aanvankelijk zag het college geen
probleem in het opstijgen en landen
door de schermvlieger op een per
ceel aan de Turkseweg I in Tholen.
Maar na bezwaren van de VROM-
inspectie en een uitspraak van de
bestuursrechter in Middelburg op
24 december 2009, ging het college
toch om. Op 26 januari van dit jaar
legden b. en w. een dwangsom op
aan Van der Vlies wanneer hij niet
zou stoppen met zijn opstijg- en
landingsplaats voor schermvlicgtui-
gen aan de Turkseweg.
Hoewel Van der Vlies vliegt met een
ontheffing van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat, kwam het
college toch tot een verbod op
grond van strijd met het bestem
mingsplan voor de Turkseweg. Het
verbod geldt op dit moment al.
Volgens zijn adviseur wordt daar
mee het bedrijfsbelang van de
schermvlieger geschaad. Hij heeft
het perceel namelijk nodig voor de
monstratievluchten voor cursisten
die hij vervolgens in het buitenland
schoolt.
Het kwade genius is volgens de raads
man de provincie Zeeland, die bij
VROM zou hebben aangedrongen op
een vliegverbod. Een dezer dagen
stellen provinciale staten bovendien
een verordening vast die gemotori
seerde luchtsporten via bestemmings
plannen helemaal aan banden legt.
Het schermvliegen waarbij met een
parachute en een motor op de rug
wordt gevlogen, valt ook onder die re-
gèling.
Van der Vlies is vooral boos omdat
het schermvliegen in andere provin
cies wel gewoon is toegestaan, maar
in Zeeland niet. Volgens zijn advocaat
is er ook helemaal geen strijd met het
bestemmingsplan. Het vliegen is al ja
ren door het gemeentebestuur toege
laten en zou onder het zogenoemde
overgangsrecht vallen van het voor
gaande bestemmingsplan. Een verbod
is daarom niet mogelijk, aldus de ad
vocaat.
Volgens het gemeentebestuur is er
wel strijd met het bestemmingsplan.
Het beroep op het overgangsrecht zou
namelijk ongedaan zijn gemaakt, om
dat het schermvliegen door Van der
Vlies ook onder het voorgaande be
stemmingsplan al werd aangevoch
ten.
De voorzitter van de Raad van State,
mevr. Ligtelijn-van Bilderdijk, zei
zich over die juridische vraag te gaan
buigen. De zaak was onderzocht door
jurist mr. Van Goeverden-Clarenbeek.
De uitspraak volgt binnen twee we
ken.
Het oplaadpunt in Tholen stacit aan de rand van het parkeerterrein,
vlakbij de doorgetrokken Luchtenburgseweg.
Zowel gemeenten als eigenaren van
elektrische auto's kunnen bij E-
Laad.nl een oplaadpunt aanvragen.
De stichting - waarin de landelijke
netwerkbeheerders samenwerken -
wil tot 2012 totaal 10.000 van deze
palen plaatsen. Gratis, maar daarmee
we'l als openbare voorziening. Op die
manier wil men het gebruik van de
elektrische auto stimuleren en bijdra
gen aan een verduurzaming van het
energiegebruik. De stichting betaalt,
plaatst en onderhoudt de oplaadpun-
ten. Op basis van het inwonertal zou
den er in Zeeland 200 tot 300 van
dergelijke punten moeten komen.
De oplaadpunten werken met een
pasjessysteem. Bezitters van een
elektrische auto kunnen per kente
ken één pas aanvragen bij E-
Laad.nl. Namens Delta netwerkbe
drijf zit J. Maas in de beleidscom
missie van de stichting. Hij was
vrijdag in Tholen bij de Zeeuwse
primeur. Vindt dat Tholen duidelijk
voorop loopt op dit gebied. „Er is
ongeveer 20 kilowattuur nodig om
een accu vol te laden. Kun je drie
kilowattuur trekken, dan duurt het
zo'n zeven uren eer de accu volledig
is opgeladen", legt Maas uit. „Ei
genlijk dient een dergelijk oplaad
punt dan ook om bij te tanken."
Naast E-Laad.nl plaatsen ook Ene-
co, Essent, Nuon en Mistergreen
oplaadpunten voor elektrische au
to's. Maas benadrukt dal het voor
gebruikers van belang is, dat er een
standaard komt wat betreft oplaad-
pas en stekkeraansluiting.
Vervolg van Musical.
De voorstelling duurt ongeveer anderhalf uur, zonder pauze. „We begin
nen met vier hoofdrolspelers. En dan komt iedereen op, dat is echt een
kippcnvclmomcnt." Alle kinderen worden vantevoren geschminkt door
een Bink aantal vrijwilligers, voor de muziek wordt gebruik gemaakt
van een bestaande geluidsband, „ledereen is enthousiast. Vrijwilligers
vinden het nu al jammer dat het straks voorbij zal zijn", zegt Ingrid
Bras. Ze verklapt dat koningin Beatrix en president Obama in het stuk
voorbij komen, net als muzikanten van OVM. De toegangskaarten zijn
via de kinderen verspreid. Alle drie de voorstellingen, op woensdagmid-
dpg en -avond en donderdagavond, zijn volledig uitverkocht.
A
In mei wordt herdacht dat het 65 jaar
geleden is dat Nederland werd bevrijd
van de Duitse overheersing. Aan de Do
denherdenking wordt 4 mei zowel in
Tholen als in Sint-Annaland aandacht be
steed. Ook op bevrijdingsdag 5 mei zijn
er extra activiteiten. Om een beter beeld
te krijgen van de oorlogsjaren, publice
ren we in een aantal afleveringen brieven
van de familie Koopman uit Sint-Maartensdijk. Vader Jacob Koopman
woonde met zijn vrouw Keetje Coomans in Achter 't Bos. Zij hadden
7 kinderen: oudste dochter Marie (getrouwd met Adrie, 3 kinderen)
was naar Den Haag getrokken, Cor (ongehuwd) was onderwijzeres in
Sluiskil, Riek (ongehuwd) was verpleegkundige in Rotter
dam, Piet (getrouwd met Lena, 2 dochters) was
soldaat en woonde in Smurdiek, Jan (gehuwd
met Keetje, 1 dochter) was de oudste broer
en woonde in Smurdiek. Dat gold ook voor
de jongste dochter Geertje en de jongste
zoon Jaap.
Op 10 mei 1940 werd Nederland door de Duitsers bezet en kreeg men
ook in Zeeland in volle omvang met de Tweede Wereldoorlog te maken.
Cor Koopmap, onderwijzeres in Sluiskil, schreef haar zussen Marie en
Riek, zwager Adrie ep hun kinderen die tiende mei: „Het is zover! De
met vrees verwachte oorlogsverschrikking is er. We kunnen het nog niet
geloven of indenken, dat zo'n afschuwelijke daad werkelijkheid is. Adrie
schreef in zijn laatste brief: nu weer Noorwegen en wie dan? Wij zijn het!
Met Pinksteren kan ik niet naar huis, want er varen geen boten. En a.s.
woensdag begint de school weer als het kan, dus blijf ik die paar dagen
maar hier. Vanmiddag zijn er 4 bommen op de fabriek gegooid. Ze floten
door de lucht en er zijn 2 mensen gedood en 7 gewond. Vreselijk he. Van
middag zijn hier hele lange rijen Fransen doorgetrokken, 't Is te hopen
dat de strijd gauw beslist zal zijn. Schrijf je eens gauw terug? Ik zal er een
postzegel in doen, want in zulke bange tijden wil men graag veel en dik
wijls iets horen. Ik heb aan moeder ook geschreven. Ik denk veel aan Piet.
Wie weet waar en hoe onze broer nu is. Laten we nog steeds bedenken
dat ons leven in Gods hand is. En laten we bidden en hopen dat we deze
verschrikking doorstaan en deze zomer elkaar kunnen zien en spreken. Ik
ben al van half vier vanochtend op. Jij schrok zeker ook erg? Nu lieve zus
ter, zwager en engeltjes, ik wens jullie sterkte van ganser harte. Een stevi
ge zoen van jullie liefhebbende Cor."
Vijftienduizend euro's schade en een grote ravage. Dat troffen mede
werkers vrijdagochtend aan in het nieuwe restaurant-hotel Het Raedt
huys aan de Markt in Sint-Maartensdijk nadat er 's nachts was inge
broken. Er zijn een televisie en een mixer ontvreemd, er is kasgeld,
vlees en drank meegenomen.
Manager Simone van der Velden
van Het Raedthuys wist niet wat ze
zag toen ze 's morgens het gebouw
binnenkwam. „Ze hebben deuren
vernield. Een van de oude deuren is
beschadigd. Stoelen lagen omver,
glaswerk was kapot. Heel spijtig."
Het Raedthuys was nog maar een
week open. „Wc hebben heel hard
gewerkt om voor de Pasen open te
kunnen gaan. We waren bezig om
de puntjes op de i te zetten en dan
krijgt je dit."
De dief of dieven hebben volgens
haar eerst geprobeerd om via het
raam van het beoogde VVV-kan-
toor (op de hoek met de Kaai-
straat) open te maken. Toen dat
niet lukte is geprobeerd de voor
malige toegangsdeur van het ge
meentehuis open te breken. Maar
ook dat lukte niet. „Ze zijn uitein
delijk achterom via het steegje in
de Ds. de Bresstraat naar de bin
nentuin gegaan en hebben er een
ruitje ingeslagen. Zo zijn ze bin
nen gekomen. Om in het restaurant
te komen hebben ze een aantal
deuren open moeten breken." Ook
de deur met de raampjes tussen de
hal het restaurant. „Dat vind ik
nog het ergste omdat wc juist ge
probeerd hebben alles in de oor
spronkelijke staal te laten. Het is
wel te repareren hoor, maar we
moeten nu van alle deuren de slo
ten vervangen."
Omdat er geen hotelgasten waren
was er niemand aanwezig. „Nee,
die waren net die dag uitgecheckt.
Maar in hun kamer is wel een tele
visie gestolen." Het Raedthuys
overweegt nu bewakingscamera's
aan te brengen. Het personeel is de
hele dag bezig geweest om de boel
weer op orde te brengen nadat de
technische recherche sporenonder
zoek had gedaan.
Volgens Van der Velden was er veel
animo voor het restaurant tijdens de
paasdagen. „Bijna alle tafcis waren
bezet. Ze kwamen af op het paasar-
rangement. Gasten van buiten maar
ook van hier die eens wilden komen
kijken."
Het streekmuseum is op zoek naar een nieuwe voorzitter, want
Simon Nieuwkoop heeft na zes jaar te kennen gegeven dat de
functie voor hem niet meer te combineren valt met andere werk
zaamheden. Vice-voorzitter Aart-Jan Schot volgt hem om dezelf
de reden niet op. Tijdens de ledenvergadering op 26 april wordt
een nieuwe voorzitter gekozen. CU-raadslid Jaap Hage uit Tholen
wordt voorgedragen als kandidaat. Tijdens die vergadering hou
den Wally Blaas en Kees de Koning van de heemkundekring Stad
en Lande een betoog over Tholen in oorlogstijd, waarover zij een
boekje hebben geschreven. I
I I
Zo 's morgens vroeg laat het pu
bliek nog even op zich wachten.
Zelf is Ko ook wat later. „Er kwam
nog iemand om hooi." Hij maakt
zijn paarden klaar om een wei te
slepen. „Op hel land is het nog te
nat", zegt hij. De losse haren vlie
gen in de rondte. De wintervacht
van Anna en Bart laat goed los,
maar er zitten nog flinke plukken op
hun lijf. Toch heeft Ko ze al de hele
week al een paar keer gekamd zegt
hij.
Ze krijgen hun tuig aan, eerst moe
ten ze daarvoor hun hoofd door hel
gareel steken. Voor Anna is dat de
gewoonste zaak van de wereld, Bart
is nog wat onrustig. Toch is hij hel
werk al gewend, zegt Ko. Waar
schijnlijk zijn het de voorjaarskrie
bels.
Eenmaal opgetuigd, compleet met
hoofdstel en strengen, brengt Henk
Geluk ze naar het slecpwerktuig.
Dat bestaat uit drie halve tractor-
banden. Ko neemt de paarden over
als ze zijn ingespannen, maar hij
moet alle zeilen bijzetten om ze
door de poort richting de wei te krij
gen. Een stang van het sleepwerk-
tuig dreigt namelijk even achter een
paal te blijven steken door de en
thousiaste gang van de paarden.
In de wei heeft Ko ze weer goed on
der controle. Na één vlekkeloze
ronde geeft hij de leidsels over aan
huiper Comé van Dijke uit Sint-An
naland. Die komt er direct achter
dat wat zo makkelijk oogt, nog niet
zo makkelijk na is te doen. De eer
ste paar meter lopen de paarden van
elkaar vandaan en trekken ze al slin
gerend de wei door. Maar halverwe
ge krijgt ook Corné ze onder contro
le.
Hij wordt aangemoedigd door
dorpsgenoten John Hoekman en
Maarten van Driel uit Sint-Anna-
land. Zij helpen elke zaterdag mee
op de stal aan de Bartelmeetweg,
onder andere stallen uitmesten. Wat
ze daar zo leuk aan vinden? „Ge
woon het omgaan met de paarden",
zegt Van Driel.
Henk Geluk vertelt dat het slepen
van de wei vroeger wel werd ge
daan om molshopen te verwijderen
en om de mest te verspreiden. Mols
hopen zijn er nu niet. De werkende
paarden hebben ondertussen wel de
aandacht getrokken van A.H. van
Putten uit Oud-Vosscmccr. Hij heeft
zijn fototoestel meegenomen. „Ik
vind dat wel mooi, met die bees
ten", zegt hij. Het is eventueel een
foto-onderwerp voor de nieuwe fo
toclub in Oud-Vossemcer. waarvan
hij pas lid is geworden.
Achteraf vertelt Brooijmans dat er
in de loop van de dag meer belang
stelling was. ,,'s Ochtends zo'n vijf
tien tot twintig mensen. En 's mid
dags was het wel druk met ongeveer
zestig tot zeventig man."
Henk Geluk heelt dan ook nog een
rondrit gemaakt met de wagen, die
zat vol met passagiers.
Henk Bos uit Tholen en Anco Fase uit Sint-Annaland bekijken de vlaggen van de beurtschippers. Op de achtergrond Theo Korevaar uit
Stavenisse. Jaap Hage uit Tholen is in gesprek met de conservator van het maritiem museum Rotterdam, wiens collega bij de vitrine staat.
Het duurt even tot alle genodigden,
van de 75 zijn er zeker 60 aanwezig,
een plekje hebben gevonden in het
klaslokaaltje van de Meestoof. Het
is dringen vanwege de drukte. Be
stuurslid Wil Nelisse wacht gedul
dig tot iedereen binnen is. Dan pakt
ze de houten aanwijsstok uit een
hoek en klopt daarmee een paar
keer op de houten vloer. Direct stopt
het geroezemoes.
Ze heeft nieuws, want het nieuwe
seizoen wordt geopend zonder
voorzitter. Simon Nieuwkoop heeft
die functie neergelegd vanwege
drukke werkzaamheden. De vice-
voorzitter. Aart-Jan Schot, is verhin
derd en daarom heet Nelisse de be
zoekers welkom. De massale
opkomst bij de opening is een voor
bode voor de te verwachten drukte.
Nelisse vertelt dat er al twintig
groepen hebben geboekt, waarvan
drie van 120 personen.
Overal waar je komt, is iets te zien.
Al zijn de gebouwen op zich al het
bewonderen waard. In de koffieka
mer hangen schilderijen van Jopie
Meerman uit Tholen en de sjees die
in het vorig jaar geopende wagen
huis staat, heeft een nieuwe kap.
Kinderen kunnen zoals voorgaande
jaren een touw laten vlechten in de
ambachtenschuur en herinneringen
aan de watersnoodramp van 1953
kunnen worden opgehaald in de
Noorse woning. Ook is het interieur
van een weeghuisje te bezichtigen
in de wagenschuur.
Maar het meest bijzondere van dit
jaar is de wisselcollectie met
scheepsvlaggen. Tenminste, als we
de Rotterdamse conservator S. de
Meer moeten geloven. De vlaggen
worden volgens hem nauwelijks
tentoongesteld, omdat ze gevoelig
zijn voor de invloed van licht. Waar
om ze nu dan wel in De Meestoof
hangen? Secretaris Bonnie Joosse is
een aantal jaar geleden in gesprek
gekomen met een nazaat van een
beurtschipper. Die liet haar een vlag
zien van zo'n twee meter hoog en
vier meter lang. Daar was ze zo van
onder de indruk dat ze een e-mail
stuurde naar De Meer met de vraag
om meer informatie. „Ruim een jaar
geleden kreeg ik meer tijd om er on
derzoek naar te doen", vertelt De
Meer.
Daarbij heeft hij ontdekt dat er veel
vlaggen van het Rotterdamse be
drijfje Pijnappels afkomstig zijn.
Het zijn vlaggen van beurtschippers
uit Friesland en Groningen, maar
ook uit Zeeland. Pijnappels maakte
niet alleen vlaggen, maar ook wim
pels. De Meer heelt kunnen ontdek
ken dat het bedrijfje omstreeks 1840
is gesticht door de zoon van een
kleermaker. Hij is nog op zoek naar
nazaten, maar hij heelt er tot nu toe
nog geen gevonden. Wel weet hij
dat er zo'n 75 tot 100 vlaggen in
Nederland zijn die bij musea of par
ticulieren worden bewaard.
De vlaggen waren cadeautjes voor
de beurtschippers. Een boer gaf ze
bijvoorbeeld aan de schipper die
zijn vracht het snelst wegbracht. Zo
hangt er een vlag in De Meestoof
die beurtschipper Mattheas de
Graaff uit Strijenham in 1852 kreeg
voor het brengen van meekrap naar
Rotterdam van landbouwer Izak
Kleppe. Een kenmerk op alle vlag
gen van Pijnappels is, dat Hermes,
de Romeinse god van de handel, en
dat Ceres, de Romeinse godin van
de landbouw staan afgebeeld.
De vlaggen zijn geverfd. De kleuren
zijn soms flets geworden, zoals op
die van beurtschipper Theunisse uit
Sint-Annaland.
Op de uitnodiging voor de opening,
is het al te zien, het nieuwe pronk
stuk van het museum: een gouden
dameshorloge uit het begin van de
vorige eeuw. Niemand kan er bevlo-
gener over vertellen dan Cock
Stoutjesdijk uit Tholen. Zij is dan
ook degene die ervoor gezorgd heel t
dat het museum het heeft aange
kocht. Het is een zakhorloge com
pleet met baartjes en schuivcrtje,
bestemd voor de welgestelde bur
gervrouw die in klederdracht liep.
„We zijn er zo trots op als wat",
zegt Stoutjesdijk. Ze zegt dat ze er
een knipoog naar penningmeester
Piet van Dijke voor heeft moeten
geven om het aan te kunnen kopen
bij de 'hofleverancier'. Piet Minder-
houd in Oostkapelle. Daar zag ze
ook een herenhorloge van rond
1910. „We vonden het een beetje
discriminatie: zoveel sieraden voor
de dames en geen een voor de he
ren. Daarom nog maar een keer een
knipoog naar Piet." Ze vertelt dat
het vaak moeilijk is om achter de
exacte gegevens van de sieraden te
komen, zeker voor Tholen. Piet
Mindcrhoud heeft er een boek over
geschreven dat in het museum te
koop is.
Het museum laat de viering van 65
jaar vrijheid niet aan zich voorbij
gaan en heeft daarom een expositie
ingericht over de Tweede Wereld
oorlog, van het begin met de mobili
satie tot aan de bevrijding. Het mu
seumbestuur heeft zich daarvoor
laten inspireren door de expositie
die eerder daarover in het gemeen
tehuis was.
Tot aan het uur van de opening zijn
de vrijwilligers bezig geweest met
het inrichten van het museum en het
sluiten van de vitrines. Onder ande
re met documenten, zoals voedsel
bonnen. Er staan ook poppen in uni
formen. geleend van Joop Kou wen
uit Sint-Maartensdijk en de heer
Gotmcss uit Lepelstraat, waaronder
één 'die een verzetsheld moet voor
stellen. „Wc dachten dat we klaar
waren, maar de heer Kouwen wees
ons erop dat wc hem een verkeerde
jas hebben aangetrokken", vertelt
Nelisse. Kouwen verklaart later
welke jas de verzetsheld was aange
meten. „Hij had een Canadese jas
aan, maar de verzetshelden droegen
gewoon burgerkleding. Dat is ook
op de foto's te zien."
Het museum is tot november van
dinsdag tot en met zaterdag te be
zoeken van twee uur tot vijf uur 's
middags.
Ko Brooijmans sleept zijn wei met behulp van zijn paarden Max en Anna. Bezoeker A.H. van Putten (derde van links) en helpers Henk
Geluk, Maarten van Driel, John Hoekman en Corné van Dijke kijken toe.
«r 4 w