'Beursvloer voor ondernemers'
tegen de economische malaise
Geur van bokkenpoten verdwijnt
na 50 jaar aan Edisonweg Tholen
Vrijwilligers vinden hoeveelheid
zakken met afval van wietteelt
Prijzenoorlog leidde tot
verliesgevende situatie
Geweldszaak
uitgesteld
Banketfabriek De Waal was een begrip op het eiland
Opmerkelijke vondst in zeventien jaar opruimen buitengebied
Donderdag 25 maart 2010
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Mark-Jan Koldijk en Rien van Meel vertrouwenspersonen in crisistijd
Ondernemers die door de crisis met hun bedrijf in moei
lijkheden dreigen te komen, kunnen voor advies terecht
bij Mark-Jan Koldijk van Delta Techniek uit Siqt-Phi-
lipsland en Rien van Meel die op 1 mei stopt als direc
teur van Rieber en Spn in Sint-Maartensdijk. Voor speci
fieke vragen over financiering, personeel, innovatie en
huisvesting is er www.crisis-wijzer.nl
Wethouder F.J. Goosssen lanceerde op de ondernemers
bijeenkomst in Meulvliet het idee voor een beursvloer
voor ondernemers.
Vaandel
Reint Geuze bij
NPV over evolutie
Van gemeente
Speculaas
Verklaring directeur Jan de Waal:
Bijna zeven procent
werklozen erbij
Tijdens de jaarlijkse schoonmaakdag zaterdag van de
Wildbeheereenheid Tholen en Sint Philipsland is in het
buitengebied een grote hoeveelheid afval gevonden dat
volgens woordvoerder Gerard Gaakeer afkomstig kan
zijn van wietteelt. „We vonden een soort substraat waar
mee wiet kan worden geteeld. Materiaal waarop de klei
ne wietplantjes kunnen groeien en dat de teler kwijt
moet als de planten groot zijn."
Er waren ongeveer veertig onderne
mers op de avond die de gemeente
samen met de Brabantse en Zeeuw
se werkgeversvereniging, MKB,
Syntens, Kamer van Koophandel
Zuidwest-Nederland en Rcwin
WeSt-Brabant had belegd.
Koldijk en Van Meel werden voor
gesteld aan de ondernemers. Ze
willen vooral een luisterend oor zijn
en als klankbord dienen voor colle
ga's die schroom hebben om meteen
bij andere organisatie aan te klop
pen. Ze kunnen ook ondernemers
doorverwijzen naar bijvoorbeeld de
Kamer van Koophandel. Van Meel:
„Alle vragen zullen uiteraard ver
trouwelijk worden behandeld." Vol
gens Koldijk gaat het om 'als leek
de zaken anders te benaderen'.
„Door dat te doen kijken onderne
mers er anders tegenaan."
Zowel Van Meel als Koldijk vertel
den over hun bedrijf. De fabriek,van
gebakken uitjes in Sint-Maartens
dijk bestaat al meer dan 25 jaar. In
die periode vertienvoudigde de pro
ductie. Nu heeft het bedrijf een om
zet van 25 miljoen euro. De Deense
onderneming kreeg in 2008 echter
te maken met een daling van de om
zet door een sterk toegenomen con
currentie. Dat dwingt volgens de
scheidende directeur tot ander keu
zes. „Het moet slimmer, andere en
goedkoper." Volgens hem is innova
tie belangrijk.
Mark Jan Koldijk nam het installa
tiebedrijf Delta Techniek drie jaar
geleden over van zijn vader en richt
zich op de klanten in het zuidwes
ten, van Rotterdam tot Vlissingcn.
Door het verbreden van de produc
ten, het halen van certificaten en het
specialiseren is het bedrijf in staat
zich te onderscheiden, zei hij. Door
zelf een ontwerpteam op te tuigen
kan Delta Techniek nu samen met
de architect veel eerder betrokken
worden bij nieuwbouw. De onder
neming richt zich meer op de zorg
sector. „Mensen willen langer thuis
blijven wonen en hebben meer
hulpmiddelen nodig. Door een
breed pakket aan te bieden proberen
wij de crisis tegen te gaan." Koldijk
beval ondernemers aan een sterkte
zwakte analyse te laten maken van
(delen) van hun bedrijf.
Volgens wethouder F.J. Goosscn biedt
de crisis namelijk ook kansen. Ook
wannéér het economisch slecht gaat.
„De recessie is een probleem, maar
problemen zijn er om opgelost te wor
den. De beste oplossingen ontstaan
daarbij uit samenwerking. In het ge
zamenlijk optrekken van onderne
mers schuilt kracht en goede ideeën."
Goossen lanceerde het idee om een
'beursvloer voor ondernemers' te
houden. Zoals dat ook sinds enkele
jaren gebeurt voor verenigingen en
andere vrijwilligersorganisatie en
bedrijven die maatschappelijk on
dernemen hoog in het vaandel heb
ben staan. Op de beursvloer worden
producten en diensten met een ge
sloten beurs verhandeld. De laatste
Zeeuwse beursvloer vond in maatf
plaats in Terneuzen. Er waren vol
gens de wethouder 50 vragen en 50
aanbieders. „Na anderhalf uur on
derhandelen waren er maar liefst
203 matches gesloten, 203 moge
lijkheden waar vrager en aanbieder
elkaar vonden en wilden helpen."
Volgens de wethouder zou zo'n
beursvloer op Tholen of op Zuid-
Beveland gehouden kunnen worden.
Goossen riep de ondernemers op
zich lokaal te oriënteren en lokaal
initiatieven te organiseren. „Kort
om: om als ondernemers samen te
werken of producten bij elkaar af te
nemen, want ondersteuning in barre
tijden is er in vele soorten en maten.
Maak matches. Het is een mooie
uitdaging voor het nieuwe college."
(Goossen stopt als wethouder van
economische zaken en wordt moge
lijk opgevolgd door zijn partijge
noot F.J.A. Hommel).
Om ondernemers op weg te helpen
vertelde Henk Ras van het Micro
kredietloket West-Brabant, over de
mogelijkheden die microkrediet en
Start Foundation en het Besluit bij
standverlening zelfstandigen bieden.
Mircrokrcdiet is vooral bedoeld
voor startende ondernemers en voor
ondernemers die een doorstart ma
ken, zei hij. Wel moeten onderne
mers een levensvatbaar business
plan overleggen en nieuwe onder
nemers moeten een ondememerstest
doen. Doorstarters moeten hun jaar
balans indienen. Aanvragers moeten
ook bereid zijn zich te laten
coachen. Het maximumbedrag dat
geleend kan worden is 35.000 euro
met een looptijd van tien jaar.
Ondernemers die in moeilijkheden dreigen te raken kunnen voor advies terecht hij Mark-Jan Koldijk (links) van Delta Techniek en Rien van
Meel van Rieber en Spn.
Start Foundation is een nieuwe so
ciale regeling, een lening met een
maximum van 1 miljoen, voor be
drijven waarvan werknemers kans
loos worden bij ontslag. Voorwaar
de is dat ten minste een kwart van
het personeel tot de kwetsbare doel
groep moet behoren. Het Besluit
bijstandsverlening zelfstandigen is
een regeling van de sociale dienst
van de gemeente voor een overbrug
ging van 13 tot 26 weken. Bedoeld
voor starters en doorstarters met fi
nanciële problemen en starters die
vanuit de ww of bijstand op weg ge
holpen kunnen worden.
Om ondernemers op weg te helpen
is een crisiswijzer gemaakt:
www.crisis-wijzer.nl Het is volgens
de samenstellers van de site voor
ondernemers een korte route naar
antwoorden op hun specifieke vra
gen. Een vraagbaak over financie
ring, personeel, innovatie en huis
vesting. De crisiswijzer is in het le
ven geroepen door de organisaties
die de avond belegden.
De bijeenkomst was ook bedoeld
om vertegenwoordigers van de ver
schillende organisaties te spreken.
Zij kregen allemaal een hesje aan
voor de herkenbaarheid.
Oud-Poortvlietenaar Reint Geuze
houdt zondag in het gebouw van de
NPV aan de Oudeiandsestraat 11 in
Tholen een lezing over Linkshan
digheid en het ontstaan hiervan in de
evolutie. Hoewel onze hersenhelften
in belangrijke mate symmetrisch
zijn, verschillen ze ook in functie.
Een opvallende gedragsuiting van
die asymmetrie vindt men in de
handvoorkeur. Ook in het dierenrijk
vindt men dergelijke voorkeuren.
Dit duidt erop dat handvoorkeur in
de evolutie is ontstaan, stelt de spre
ker. Reint Geuze is wetenschappe
lijk medewerker aan de afdeling kli
nische Ontwikkeling-en Neuropsy
chologie van de Rijksuniversiteit in
Groningen.Hij is pas een paar maan
den terug van een onderzoek naar
linkshandigheid bij de Papoea's in
Nicuw-Guinea. In deze lezing meldt
hij ons de eerste uitkomsten van dit
onderzoek. Uiteraard verhaalt hij
ook over en laat hij beelden zien van
het dagelijkse leven en de religieuze
beleving van de Papoea's. Reints
studeerde tussen 1972 en 1978 expe
rimentele natuurkunde aan de rijks
universiteit in Utrecht met als bij
vakken medische physica en
informatica. Aanvang 14.00 uur.
De rechtbank in Middelburg heeft
woensdag een geweldszaak tegen een
51-jarige inwoner van Scherpenisse
en een 30-jarige man uit Essen (B)
gemeend te moeten aanhouden. Beide
verdachten worden poging tot dood
slag verweten. Zij zouden op 14 juni
vorig jaar in Sint Annaland iemand
met geschoeide voet tegen het hoofd
hebben geschopt. Ook zouden er
klappen zijn uitgedeeld. De Belg, die
ook nog wordt verweten bij een ande
re mishandeling betrokken te zijn ge
weest, moest vanwege een maagvirus
verstek laten gaan voor de zitting.
Zijn advocaat vroeg daarom om uit
stel van de zaak.
De raadsman van de verdachte uit
Scherpenisse wilde juist dat de zaak
zou worden behandeld. De officier
van justitie verzette zich niet daarte
gen, maar de rechtbank zag wel dege
lijk bezwaren.
De rechtbank wil de verdachten sa
men op één zitting aan de tand voelen,
omdat ze eerder tijdens verhoren te
genstrijdige en ontkennende verkla
ringen hebben afgelegd.
De mannen moeten met hun eigen
verklaringen worden geconfronteerd,
motiveerde de rechter het besluit. De
Scherpenissenaar was teleurgesteld in
de beslissing, omdat zijn zaak op
nieuw wordt vertraagd. „Dit is al de
derde keer dat de behandeling wordt
uitgesteld", verzuchtte zijn raadsman
R. Oliemans. De strafzaak staat nu
gepland voor 24 juni.
VERVOLG VAN WATERFRONT
We kunnen ze nu niet alle acht tege
lijk bouwen. Daarom bekijk ik of het
mogelijk is de woningen los te koppe
len." Ligteringen verwees naar de op
roep van de woningcorporaties aan de
politiek om niet langer alleen maar in
nieuwbouw te investeren, maar in de
bestaande woningen 'starters' te huis
vesten. Met die oplossing was Ligte
ringen het niet eens, zei hij.
Ligteringen denkt eerder aan 'combi
woningen' voor starters' én hun ou
ders. „Dat zie je al vaker. Startende
ouders werken en hun ouders passen
op hun kinderen. Het gebouw wordt
dan multifunctioneel. Mét aparte
woonruimtes maar die mogelijk wel
met elkaar verbonden zijn. Levcns-
loopbcstendig, met toiletten die voor
een rolstoel toegankelijk zijn en een
garage die gebruikt kan worden als
slaapkamer." Hij denkt niet langer aan
woningen met 600 kubieke meter in
houd, maar meer aan 450 kubieke
meter inhoud. „Dat is ook nog groot."
De commissie maakte er geen be
zwaar tegen, maar vroeg zich wel af
of het bestemmingsplan het toelaat en
of het past binnen het bceldkwaliteits-
plan voor de wijk. De welstandscom
missie boog zich cx)k over het plan
van W. van Dixjrn om de balkons aan
de voorzijde en aan de achterzijde van
het penthouse Slikkenburg 17 (boven
ste verdieping) in het bestaande ap
partementsgebouw af te schermen
met een glazen wand. De commissie
vreesde dat ook hier de dakvorm aan
getast zou worden. Maar Van Doom
legde uit dat het niet opvalt door het
gebruik van een glazen schuifpaneel.
Op een punt. aan de zuidkant, is er
overlast door regenwater dat naar bin
nen stroomt. „Probleem is dat de bu
ren last van water hebben omdat de
betonnen vloer doorloopt. Er is maar
één oplossing en dat is een nieuwe
buitenwand te maken. Een soort serre
met een kap. Bouwkundig is het niet
op te lossen." Ook hier wordt de gla
zen wand 'iets terug' gezet, achter het
hekwerk. Er komen profielen van alu
minium waardoor het minder opvalt.
De commissie ging ermee akkoord.
Opnieuw heeft een typisch Thools bedrijf het loodje gelegd. Na het eer
dere faillissement van timmerfabriek de I'luumpot in Sint-Maartens
dijk is nu banketfabriek De Waal uit Tholen bankroet. In 1959 verhuis
de De Waal vanuit Sint Philipsland naar de Edisonweg in Tholen, waar
de geur van bokkenpoten bij de stad hoorde. Het bedrijf was evenals de
Timpa - inmiddels ook verdwenen - een grote werkgever. Vele eiland
bewoners hebben er gewerkt en sommigen met hele lange dienstver
handen. In juni 2007, toen de gemeente een akkoord bereikte over de
verplaatsing naar Welgelegen II, had de banketfabriek - inclusief uit
zendkrachten - nog 45 medewerkers. Op het moment van het faillisse
ment, dinsdag 16 maart, waren er maar 20 meer.
De Waal zou van de Edisonweg
verhuizen naar Welgelegen II waar
- tegenover Melse/Multimate - op
een kavel van 15.515 m2 aan de
Stcvinweg een nieuw bedrijfspand
zou komen. Een investering van
tussen de 5 en 10 miljoen euro,
want naast koek zou op de nieuwe
stek chocolade een prominentere
rol krijgen. Ook banketfabriek Ni-
pius uil Ouddorp en de gezamenlij
ke verkoopmaatschappij Delta
Bakkerijen zou er de activiteiten
onder brengen. Daar wordt met dit
faillissement nu een streep doorge
haald. De grond in Welgelegen was
nog niet gekocht. De nieuwbouw,
die volgens plan in juli 2009 klaar
had moeten zijn, was uitgesteld.
Wel had De Waal met de wel
standscommissie overleg gevoerd
over de nieuwbouw, maar een
bouwvergunning was nog niet aan
gevraagd.
De panden aan de Edisonweg op
een perceel van 2717 m2 zijn in
2007 voor 1.500.000 euro gekocht
door de gemeente Tholen. Daar
naast werd 2,3 miljoen euro in de
len betaald, dus totaal 3,8 miljoen
euro. De gebouwen waren nodig
voor de ontwikkeling van plan
Noord, waarbij huizen de bedrijfs
gebouwen zouden vervangen. Vol
gens de curator was onderdeel van
de overeenkomst dat De Waal geen
huur aan de gemeente hoefde te be
talen. Ondanks dat de banketfa
briek met deze transactie een flink
bedrag van de gemeente kreeg, is
het drie jaar later toch fout gegaan.
Bij de bank was er dan geen schuld
meer, maar bij de crediteuren nog
wel.
Wethouder K.A. Heijboer betreurt
het dat het zo gelopen is. „Voor het
bedrijf en voor de werkgelegen
heid. We hadden echter in 2007 een
contract gesloten en dat is nageko
men, dus alles is betaald. De aan
koop van de gebouwen voor 1,3
miljoen euro direct en de 2,3 mil
joen euro verplaalsings- en nieuw-
bouwkosten in gedeelten. Je moet
het zien als een onteigening en aan
de hele transactie liggen taxaties
ten grondslag."
De familie De Waal stichtte het be
drijf aan de Edisonweg in 1959. Ve
le jaren later werd het verkocht aan
Nobo in Ede. Nadat het nog in an
dere handen was overgegaan, kocht
de familie De Waal het bedrijf weer
terug, waarbij de kleinzoon van de
oprichter de leiding had. Door veel
te automatiseren en te standaardise
ren werd de kostprijs in de loop der
jaren verlaagd. Het aantal prcxlucten
verminderde ook. Zo werd er bij
voorbeeld geen eindejaarsbanket
meer gemaakt, maar nog wel grote
speculaas, dat door verschillende
Thoolse verenigingen aan de man
werd gebracht ter versterking van de
clubkas.
Van de 20 medewerkers kwam maar
een kwart meer van het eiland; de
rest was in Brabant woonachtig.
„De enorme druk op de verk<x»pprijzen en de prijsconcurrentie zijn de belang
rijkste oorzaken van de slechte financiële situatie van de banketfabriek", zo
meldt directeur Jan de Waal desgevraagd in een verklaring.
„De geplande verhuizing naar Welgelegen gaat definitief niet door. De directie
van De Waal Banket heeft zich tot het uiterste ingespannen om die verhuizing
mogelijk te maken. Investeringen in de te verhuizen productielijnen, plannen en
onderzoeken voor de nieuwbouw, een reorganisatie waarbij het bedrijf afscheid
heeft moeten nemen van een zevental medewerkers, alles was erop gericht om
De Waal in gezonde staat te continueren op de nieuwe locatie.
Al deze inspanningen hebben niet tot het gehoopte resultaat geleid. De druk op
de verkoopprijzen is door de al jaren durende prijzenoorlog tussen de steeds
machtigere supermarkten enorm gestegen. Er was nauwelijks ruimte voor het
dix)rberekenen van de gestegen kosten (denk onder meer aan de kosten voor de
grondstoffen, energie en personeel).
De prijzenoorlog heeft ook tot gevolg dat de strijd tussen de toeleveranciers van
de grootwinkelbedrijven heviger is geworden: iedere producent heeft meer om
zet nodig om zich in deze situatie te kunnen handhaven. In deze strijd heeft De
Waal twee belangrijke klanten verloren en moest De Waal Banket, onder druk
van de concurrentie, zijn verkoopprijzen verlagen. Dit heeft geleid tot een ver
liesgevende situatie. Tegenslag in de productie verslechterde deze situatie ver
der. De Waal heeft alle mogelijke maatregelen getroffen om deze ontwikkeling
te keren. Zo is er in binnen- en buitenland gezocht naar vervangende omzet; zijn
er keuzes gemaakt in het productassortiment; zijn er kostenbesparende investe
ringen gedaan; is het inkoopbclcid nog verder aangescherpt en heeft De Waal
een reorganisatie d<x»rgevoerd om zo goedkextp mogelijk te kunnen produceren.
Er zijn veel investeringen gedaan met het oog op een betere concurrentiepositie
en daarmee een gezondere toekomst.
De directie heeft in de afgelopen tijd naarstig gezocht naar andere mogelijkhe
den om het bedrijf te continueren. Er zijn gesprekken geweest over een overna
me, maar deze is helaas niet doorgegaan.
De twintig medewerkers van De Waal Banket verliezen nu hun baan. Delta
Banketbakkerijen, de verkoopmaatschappij die de verkoop regelde voor De
Waal Banket en Nipius Banket uit Ouddorp, is inmiddels verhuisd naar Oud
dorp, van waaruit Delta Banketbakkerijen nu verder opereert.
We hebben met zijn allen heel hard gewerkt om dit te voorkomen. De medewer
kers hebben zich volledig ingezet, zij hebben overgewerkt als het nodig was,
meegedacht waar het kon. Zij verdienen alle lof. Het spijt mij dan txik enorm
dat het zo is gelopen", aldus de verklaring van directeur Jan de Waal van de ge
lijknamige banketfabriek in Tholen.
In februari is het aantal werklozen in
Tholen met bijna zeven procent gesle
gen. Daarmee l<x>pt de werkloosheid
in onze gemeente een stuk sneller op
dan gemiddeld in Zeeland, waar de
toename tot krap twee procent be
perkt bleef. Bij het UWV stonden
eind februari 559 werkloze Tholena-
ren ingeschreven, 35 meer dan in ja
nuari. Het aantal inwoners met een
werkeloosheidsuitkering (inclusief
deeltijd-ww) bedroeg 485, tegen 250
een jaar geleden.
In de afgelopen maand groeide het
aantal werkloze mannen met 24, bij
de vrouwen was de toename elf. Er
staan nu 287 mannen en 272 vrouwen
zonder baan geregistreerd. Zowat een
op de vijf Thoolse werklozen is jon
ger dan 27 jaar, en bijna vijf van de
tien zijn 45 jaar of ouder. Deze leef
tijdscategorieën groeiden afgelopen
maand met respectievelijk zes en vijf
tien, en tellen inmiddels 107 en 259
werklozen. De middencategorie. 27
tot 45 jaar, lelt 193 werklozen. Deze
groep groeide verhoudingsgewijs het
meest (acht procent): Er kwamen
veertien werklozen bij, en het is de
enige van de drie leeftijdscategorieën
die meer vrouwen dan mannen telt
(114 tegen 79).
Inmiddels zijn 355 Tholcnaren een
jaar of korter zonder werk. De groep
die maximaal drie maanden thuis zit,
telt 135 inwoners en dat zijn er vier
minder dan een maand geleden. Van
de 112 inwoners die langer dan twee
jaar werkloos zijn, staan er 49 vijfjaar
of langer ingeschreven bij het UWV.
Gerard Gaakeer bij de container met afval aan de Zeedijk in Oud-Vossemeer.
Volgens Gaakeer is het de eerste
keer in de zeventien jaar dat de deel
nemende jagers, leden van de
Lionsclub, leerlingen van het West-
poortcollege en leden van het ge
meentebestuur, dit soort afval von
den.
„De telers durven dat afval niet bij
de gemeentelijke milieustraat af te
geven. Zc doen het in een plastic
zak en dumpen het in de polder.
Geen haan die er naar kraait."
De schoonmaakdag telde dit jaar
een ploeg van circa 25 man. Dat wa
ren er minder dan in voorgaande ja
ren, telde Gaakeer. „Er waren bij
voorbeeld maar twee leden van de
Lionsclub Tholen en drie leerlingen
van het Wcstpoortcollege. Tdfwijl
dat er doorgaans tien tot vijftien
zijn."
Hij wijt de geringe opkomst aan het
grote aantal evenementen op Tholen
die zaterdag plaatsvonden. „Dat
speelde ons parten."
Even leek het er overigens op dat
ook de weersomstandigheden roet
in het eten zouden gooien. Want
om negen uur 's ochtends regende
het nog pijpenstelen. Gaakeer: „Ik
dacht: dat wordt niks. Maar later
op de dag bleek het alleszins mee
te vallen en konden de deelnemers
in diverse ploegen aan de slag.
WBE-secretaris Jan Bolier uit
Scherpenisse had de route al een
keer gereden en kon precies aange
ven waar zich het meeste vuil had
opgehoopt. Net als vorige keren
was dat vooral langs de schorren,
de zeedijken en het Tuttclhoekje.
Maar ook in de polder was het
prijs. Vooral in de omgeving van de
binnendijken. „Het is onvoorstel
baar wat mensen daar allemaal van
die dijk afgooien. Koelkasten, tv's,
noem maar op. Die moeten we dan
met vereende krachten naar boven
slepen."
Dat gold ook voor een zelfgebouw
de compressor, een enorm karren-
wiel („we hadden drie man nodig
om dat ding te verplaatsen"), een
butagasfles en een autogastank die
verscholen in het groen waren ach
tergelaten. Binnen een paar uur wa
ren de karretjes die achter de auto's
hingen, gevuld met allerhande
troep dat uiteindelijk in de contai
ners op het terrein van Gaakeer
werd verzameld. „We werken goed
samen met het waterschap. Die
mensen zitten elke dag in de polder
en verzamelen het afval dat zc vin
den ook hier. Vervolgens zorgt de
gemeente er voor dat de volle con
tainers worden afgevoerd naar de
vuilslort. Dat kost de burger dus
geld."
Het is Gaakeer niettemin wel opge
vallen dat ondanks het geringere
aantal polderpoctsers er toch minder
zwerfvuil werd opgehaald dan in
andere jaren. Hij heeft de indruk dat
de inwoners milieubewuster zijn ge
worden.
In juni 2007 sloten de gemeente en de banketfabriek na een jaar onderhandelen een akkoord over de aankoop van de panden aan de
Edisonweg en de verplaatsingskosten naar bedrijventerrein Welgelegen II. Wethouder Karei Heijboer en directeur Jan de Waal (rechts)
waren toen vol goede moed, maar de economische crisis gooide roet in het eten.