Thoolse landbouw belangrijke economische factor t Baktarwe gaat naar molenaars in heel Nederland en België Voor alunJ op loonW rh maat'- CZAV Firma Fase Kastelein W. Brons b.v. Uw Boerderijwinkel in de regio met vele producten van de Thoolse bodem Rinus Roon PROFILE TYRECENTER Donderdag 11 maart 2010 EENDRACHTBODE, DETHOOLSE COURANT 15 Een leven lang zijn Gillis en Hans Dijke al actief in de graanhandel. Minerale meststoffen zijn een belangrijke neventak van het aan de Veerdijkseweg bij Scherpenisse gevestigde bedrijf. De geschiedenis van het familiebe drijf reikt terug naar het eind van de dertiger jaren van de vorige eeuw. Met Arjaon junior is de derde generatie Dij ke tot het bedrijf toegetreden en wordt de zaak voortge zet. Ondertussen is de branche volop in beweging. Wat blijft is de cyclus van de seizoenen en de vraag naar het dagelijks brood. Een portret van een bijzonder bedrijf. „Dit is het mooiste werk van de wereld." Prenten Gebroeders Hans en Gilles Dijke zien brood in toekomst van familiebedrijf innovatieve speler Opslagcapaciteit Continuïteit Wij verkopen: Thoolse Ploemenhoning ZEEUWSE., babbelaars, wijn, bieren, chips, vlegel wafels, advocaat Addy en Marleen Aarnoudse Patrijzenweg 52 4698 RC Oud-Vossemeer Tel: 0166-672110 Mob: 06-10708663 Email: destelhoek@kliksafe.nl - Scharreleieren - appels - aardappelen - bruine bonen - uien Bram Groenewegeweg 12, 4693 PW Poortvliet Tel. 0166-652473/06-46736229, Fax 0166-652643 Zierikzee, Vissersdijk 46 St. Maartensdijk, Nijverheidsweg 19 Sommelsdijk, Gerard Walschapstraat 18 Tel: 0187-483954 Tel: 0111-417040 Tel: 0166-664198 Banden - Wielen - Uitlijnen - Balanceren www.profile.nl Thoolse landbouw belangrijke economische factor PASSIE TOT IN IEDER DETAIL Aankoop Verkoop Advies In het kantoor ligt het Agrarisch Dagblad prominent op tafel. De geur van de sigaren van Gillis hangt zwaar, in het vertrek. Even later komt Hans erbij zitten en draait een sjekkie. Wat dan al in de neusgaten zit: de oerlucht van graan in de loods. Een geur oud als de wereld. De gebroeders Dijke zullen het zelf niet zo onder woorden brengen. Ze zijn als het eiland waar ze zijn ge boren en wat nog steeds hun be langrijkste afzetgebied is. Tholen: rechttoe, rechtaan, zonder franje, doodgewoon. Niet dat de broers de wereld niet kennen. Integendeel. Gillis is de reiziger van de twee. Met smaak kan hij vertellen over zijn autoritten door Europa. Van de winter nog. De rustige tijd in het bedrijf. Naar het noorden. Heel Scandinavië door, oversteken naar Tallin in Estland, en vooruit, nog even een ommetje naar de winter sport in Oostenrijk. Vijf weken is hij onderweg geweest. Mooie reis. Kilometers, Gillis draait er zijn hand niet voor om. Een paar jaar geleden naar de Oekraïne, de graanschuur van Europa. En van daar door naar Sint Petersburg, een stad zo mooi, je gelooft je ogen niet. Hans is elk voorjaar twee we ken in Ierland te vinden, om te sportvissen; zijn grote passie. Aan verhalen geen gebrek bij de gebroe ders Dijke. Wie Gillis hoort vertel len, zou wensen dat hij op de ach terbank zat. Reizen, het is zijn lust en zijn leven. „Maar in een vlieg tuig krijgen ze me niet." Met zoveel reislust is het vanzelf sprekend dat Gillis (57) de buiten dienst van het bedrijf doet. Bezoe ken aan de proefvelden in Duitsland en Oostenrijk, de twee landen waar de beste broodgranen vandaan komen. Gillis bezoekt ook de klanten. Op Tholen en Sint Phi- lipsland, stukje West-Brabant, wat boeren op Zuid-Bcveland. Hans (55) is de man die het dagelijks werk op het bedrijf doet. In de graanhandel is er altijd wat te doen, zeker in combinatie met de kunst mest die verhandeld wordt. De broodgranen, zonder uitzondering van de beste rassen, worden door de boeren aan de Veerdijkseweg opge haald, net als de meststoffen. Met tertijd zijn de broers zich gaan spe cialiseren. Op een 'wereldmarkt is het zaak om je te onderscheiden. Niet met gangbare soorten graan dus, veelal gebruikt voor veevoer. Nee, Bussard, het neusje van de zalm als het om baktarwe gaat. An dere soorten die gewild zijn bij mo lenaars in heel Nederland en Bel gië. Negentig procent van de omzet van de broers komt uit de broodgra nen. Een kennisinstituut zijn ze ook. Tenminste twee keer per jaar worden de proefvelden bezocht. De lijnen met de landbouwuniversitei ten van Gent en Wageningen zijn kort. De vakliteratuur wordt nauw gezet bijgehouden. De kennis van het vakgebied is een van de concur- rcnticfactoren waarmee de broers zich onderscheiden van andere spe lers op de markt. Bovendien pro fiteren de afnemers van de zelfstan digheid van het bedrijf.' Bij coöperaties en andere grote aanbie ders knellen de banden toch net wat meer. Natuurlijk is er ook het per soonlijk contact, het elkaar wat gunnen. Bij sommige boeren op het eiland dient de vierde generatie klanten zich aan. Dat zijn wal je noemt duurzame relaties. Gillis en Hans zijn er trots op. Ze weten wat de klant wil. „Wc kennen onze pa rochianen." Aan de muur in het kantoor hangen oude foto's. Mooie prenten uit een andere tijd. In 1938 werd met het bedrijf gestart, door Arjaon Dijke, Hans (links) en Gillis Dijke bekijken de baktarwe in de loods aan de Veerdijkseweg in Scherpenisse. sche noodzaak ook, gezien het af nemende areaal op het eiland zelf. De Europese landbouwpolitiek, met zijn graansubsidics en overschot ten, in Scherpenisse in het door de jaren heen op de voet gevolgd. Te gen de stroom in hebben de broers hun bedrijf uitgebouwd en de marktpositie verstevigd. Vanaf 1980 zitten ze op de huidige loca tie, op het weitje van Van As van vroeger. Het liefst hadden de broers aan de overkant van de weg geze ten. Meer ruimte, meer uitbrei dingsmogelijkheden. De provincie stak er om planologische redenen een stokje voor. De emotie over zo veel bestuurlijke tegenwerking klinkt tot op de dag van vandaag in de stemmen van de broers door. Lam Elenbaas, de legendarische 'VVD-politicus van destijds, krijgt een pluim. Elenbaas, gepokt en ge mazeld in de plaatselijke en provin ciale politiek, spande zich voor de broers Dijke in. Hij zorgde er in ie der geval voor dal ze aan de Veer dijkseweg konden doorstarten. Goed bereikbaar, dichtbij de weeg brug, in alle opzichten een vooruil- gang. Mettertijd is het bedrijf er uit zijn jasje gegroeid, zo leert een kleine rondgang over het terrein. In de eigen loods ligt nog 500 ton prachtig graan te wachten op een besterpming. Bij buurman Quaak is ruimte bijgchuurd. Daar ligt in de loods nog eens zo'n slordige twee duizend ton. Allemaal het directe gevolg van de geweldige oogsten van de voorbije twee zomers. „We hebben een chronisch tekort aan opslagcapaciteit." de vader van de huidige vennoten, en diens broer Ko. Helemaal aan de andere kant van het dorp, nog voor bij de Lage Markt. Kalk en gips waren de producten van het eerste uur. Later kwam daar de kunstmest en het graan bij. De foto's aan de muur vertellen ervan. De verhalen van Gillis en Hans doen de rest. Ondernemen in de bebouwde kom, ook toen viel het niet mee. Boeren die met de platte kar naar het be drijf kwamen en voor de nodige op stoppingen zorgden. Tot aan de Lente stonden ze te wachten, met die kleine karretjes van toen. Draai ende ventilatoren in het pakhuis, ook toen waren de buren er niet dol op. Vader Arjaon hield als klein boertje bovendien de nodige grond aan. Van jongs af aan konden Gillis en Hans aan de bak. Na schooltijd, in de vakantie, in de pieken van het bedrijf. Zelfstandig boeren en een graanhandel draaiende houden, achteraf noemen de broers het geen gelukkige combinatie. „Je liep al tijd achter de feiten aan. Altijd kwam je tijd tekort. Op het land stond de vuulte binnen de kortste keren een meter hoog. Altijd wie den. Het was één grote ellende." Hard werken was het vroeger. Gillis en Hans weten het nog als de dag van gisteren. Elke zak op de rik en zo op de karre. Andere tijden waren het. De broers hebben alle verande ringen aan den lijve meegemaakt. De schaalvergroting in de land bouw. Het omzetten van goeie grond in natuurgebied. De aanleg van de dammen die het eiland ver bonden met de buitenwereld en daarmee een kans boden om de af zetmarkt te vergroten. Een strategi- De handel en opslag van graan is volgens beide broers boeiend werk, met elke dag nieuwe uitdagingen. Natuurlijk is er de rassenkeuze, met al zijn kansen en verrassingen. In overleg met de afnemers worden geregeld nieuwe rassen geïntrodu ceerd die hogere opbrengsten en een betere prijs lijken te beloven. Werken in de natuur laat zich echter niet voorspellen. Geweldige resul taten in een dal in Oostenrijk zijn geen garantie dat het graan ook in de Zeeuwse klei aanslaat. Strakke prijsafspraken met de betreffende boeren horen erbij, waarbij de broers Dijke als innovatieve speler het risico voor hun rekening nemen. Voor het zover is moet het graan ook nog ontsmet en gereinigd wor den. Ingenieuze machines in de loods zorgen ervoor dat de boer waar krijgt voor zijn geld. Eenmaal geoogst komt het graan terug naar het bedrijf. Vervolgens vindt het zijn weg naar zelfmalende mole naars in de hele Benelux. De opslag vraagt de nodige aandacht. Een vochtige zomer kan tot schimmels leiden. Om broei en aantasting door insecten en micro-organismen te voorkomen is ventilatie met koele lucht nodig. De Voedsel en Waren Autoriteit komt geregeld in Scher penisse op bezoek, soms aangekon digd maar ook wel eens bij verras sing. „Er hoort ook een hoop papierwerk bij." Precies hetzelfde geldt voor de op slag en het verhandelen van minera le meststoffen. Op verjaardagen en andere bijeenkomsten kunnen de broers zich nog wel eens opwinden over het negatieve imago van de sector. De boer als gifmenger, bij de gebroeders Dijke moet je er niet mee aankomen. De normering rond stikstof en fosfaten is volgens hen streng gereglementeerd en de boe tes bij overtredingen liegen er niet om. Het toezicht door de betreffen de instanties is scherp. Bij de ge broeders is het Hans die alle ver plichte logboeken invult en de regelgeving bijhoudt. Als rechtge aarde ondernemers zouden ze liever wat meer deregulering hebben. Aan de andere kant is er het besef dat de voedselketen kwetsbaar is en de consument kritisch. „Dus zorgen we ervoor dat onze zaakjes op orde zijn. Maar doorgeschoten is de re gelgeving in deze branche wel." Ondanks de huidige recessie, de onzekere graanprijzen en de vele regels zien de broers Dijke brood in de toekomst van hun bedrijf. Ze zijn blij dat Arjaon (32) in de voet sporen van oom Gillis en vader Hans is getreden. Sinds een tiental jaar is hij officieel vennoot. In de rustige periode werkt Arjaon elders. Bij de boeren op het eiland, als hef truckchauffeur. Of in de overslag, in de haven van Vlissingen. De con tinuïteit is met het toetreden van de derde generatie veilig gesteld. Bo vendien weten de broers dat ze wer ken in een branche die nooit zal verdwijnen. Daar doen schaalver groting in de landhouw.cn ontwik kelingen in de wereldeconomie niets aan af. „Elke dag zal er vraag naar brood zijn en wij draaien in dat hele verhaal mee." Dierenartspraktijk Eiland Tholen Kalfdamseweg 2 4693 RM Poortvliet Tel.: 0166 - 662596 Spreekuren kleine huisdieren: Poortvliet, Kalfdamseweg 2 Maandag-, woensdag- en vrijdagmiddag 13.30 - 14.00 uur Dinsdag- en donderdagavond 18.00 - 19.00 uur Zaterdagmorgen 8.30 - 9.00 uur Tholen, Regentessestraat 17 Maandag-, woensdag- en vrijdagavond 18.00 - 19.00 uur Dinsdag- en donderdagmiddag 13.30 - 14.00 uur Zaterdagmorgen 11.30 - 12.00 uur en volgens telefonische afspraak - wijn - sap - jam - dessertsaus - chutney - bonbons., gemaakt van de zwarte bessen die op Tholen en verder in Zeeland groeien!! Vers uit hel hok of het land direct naar de klant AGRARISCH-, LOON EN GRONDVERZETBEDRIJF Granen Zaden Peulvruchten Gewasbeschermingsmiddelen Meststoffen Zaai- en Pootgoed Veevoeders Aardolieproducten Bedrijfsartikeien Op maat Persoonlijk Deskundig Op het juiste moment In iedere gewenste vorm Wemeldinge tel. 0113 629 000 fax 0113 629 201 Dinteloord tel. 0167 529 252 fax 0167 529 260 czav@czav.nl www.czav.nl

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 2010 | | pagina 14