'Alles wat ze hebben meegemaakt komt bij feestdagen naar boven'
Marjolein Kloet: zorgen om vergrijzing in Sint-Annaland en Stavenisse
Theun Aarnoudse uit Tholen biedt luisterend oor aan gevangenen
Nieuwe huisarts: Alles met mate, dan kan het maar weinig kwaad
Woensdag 23 december 2009
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Tijdens de bijeenkomst onlangs van het Nationaal Oude-
renfonds kon prof. dr. Bob Smalhout het zo treffend zeg
gen: 'Onder de ouderen heerst extreme eenzaamheid.'
Theun Aarnoudse (45) uit Tholen kent nog een groep
die daarmee te maken heeft: Gevangenen.
Voorlichting
Kerst
Eigen schuld
De kersverse huisarts in Sint-Annaland en Stavenisse,
Marjolein Kloet (29) uit Sint Maartensdijk maakt zich
zorgen om de gevolgen van de toenemende vergrijzing.
Die gaat ook in haar praktijk gepaard met de daarbij be
horende klachten, zoals ouderdomsdiabetes, bontontkal
king en hoge bloeddruk.
Uitgeloot
Overgewicht
Maculadegeneratie
Medische missers
Ze zijn niel veroordeeld vanwege
zweetvoeten. Het gaat om dieven,
moordenaars, verkrachters, incest-
plegers. pedofielen. Ze hebben na
hun daad en veroordeling niet meer
dan een paar vierkante meter cel
ruimte. Met tralies voor de ramen en
constant een camera op hen gericht.
Goed. Ze hebben een bed. Een toi
let. Een douche. Soms een televisie
en een kanarie in een kooitje. Maar
de echte gekooide, is de celbewoner
zelf. Soms voor vele, vele jaren.
„En echt niet voor hel rijden door
rood licht", erkent Theun Aarnoud
se. Aarnoudse is vrijwilliger bij Ge-
vangenenz.org Nederland. Een inter
kerkelijke vrijwilligersorganisatie
voor hulpverlening aan gevangenen
en hun familie. „We kijkfcn niet naar
de daad. maar naar de dader."
Aarnoudse is één van de voorlich
ters van Gevangenenzorg Neder
land. Maar ook gaat hij, als het werk
het toelaat (hij is manager bij Bok
horst Installatie Groep in Ridder
kerk) bij gevangenen op bezoek.
Niet zomaar. Niet even een praatje
en dan inpakken en wegwezen. Nee,
zegt de organisatie, onze vrijwilli
gers zijn gemotiveerd en getraind en
worden ondersteund door professio-'
nele maatschappelijk werkers. „Ik
bied een luisterend oor. Op verzoek
van de gevangene zelf. Of vari zijn
familie. Helaas is het zo geregeld
dat familie en vrienden het na ver
loop van tijd laten afweten. En dan
begint, juist in deze kerstperiode en
die van Oud - en Nieuw, voor de ge
vangene de eenzaamheid. Soms
ben ik de eerste bezoeker in vier
maanden. Dan begint toch dal kna
gende gevoel van 'alleen zijn". Een
zaamheid waardoor je als het ware
kapot gaat. Dat niemand meer naar
je toekomt. Geen post. Geen tele
foon. Datje van anderen hoort datje
vrouw en kinderen je niet meer wil
len zien. Of je hebt geen vrienden
meer. Dan vragen ze soms of wij
eens willen komen praten.
Ons vrijwilligerswerk is niet zo
vrijblijvend als het lijkt. Van ieder
bezoek maakt de vrijwilliger een
rapportage en stuurt dit naar de
maatschappelijk werker op kantoor
van Gevangenenzorg. De maat
schappelijk werker coacht de vrij
williger en denkt mee hoe de gevan
gene geholpen kan worden. Bij
voorbeeld als de straf er op zit.
Aarnoudse: „Want dan zit de straf
die de rechter heeft gegeven er op.
Dan staan ze buiten. Met hun blau
we vuilniszakjc met bezittingen. En
dan? Geen familie. Geen werk.
Geen huis. Maar wel meer dan zes
tien miljoen landgenoten die je ook
nog eens een keer veroordelen."
Voor die lieden is Aarnoudse mo
menteel ook actief. Hij geeft voor
lichting in buurthuizen, jeugdver
enigingen en kerkelijke bijeen
komsten. Op scholen. Bij verenigin
gen in Zeeland, Noord-Brabant en
Zuid-Holland om de mensen bewust
te maken dat de straf van de man of
de vrouw er op zit. En dat wc eigen
lijk niet het recht hebben om ie
mand voor de tweede maal voor het
zelfde feit te veroordelen.
Al snel komen dan de voorbeelden
uit het nieuws op tafel. De zwcmlc-
raar. Of die pedofiel uit Eindhoven
die door zijn burgemeester bij wijze
van spreken besmeurd met pek en
veren de stad wordt uitgejaagd.
Aarnoudse, die dit werk doet vanuit
zijn geloofsovertuiging, is er nog
niet uit. 'Hij die zonder zonde is,
werpe de eerste steen', weet hij als
geen ander. „Ik heb mijn conclusie
nog niet gereed", bekent hij. „Er is
door het toestaan van het wonen
door die pedofiel veel onrust in de
wijk ontstaan. Maar hij heeft zijn
straf uitgezeten. Aan de andere kant
moet je de kat ook niet op het spek
binden door hem in een kinderrijke
omgeving te laten wonen. Toch zijn
er genoeg andere mogelijkheden om
ook die man weer in dc samenle
ving op te nemen. De daden van de
man veroordeel ik ten zeerste. Maar
daarmee hoeft de dader nog niet te
zijn afgeschreven. Ik ben er van
overtuigd dat voor iedere gevangene
herstel mogelijk is."
Aarnoudse doet zijn vrijwilligers
werk weliswaar met het woord van
God in het achterhoofd, maar komt
niet met dc bijbel in de hand bij een
gevangene binnen. „Wc evangelise
ren niet. Daar zijn in de gevangenis
predikanten, pastoors en imams
voor. Maar als een gevangene vraagt
of we samen kunnen bidden, dan
doen wc dat."
Dat dc eenzaamheid heeft toegesla
gen merkt Aarnoudse aan de reac
ties in deze tijd van het jaar. „Kerst
gedachte? Die hebben ze niet. Wat
ze wel hebben is de gedachte dat ze
niet meer meetellen. Datje er eigen
lijk niet meer bent. Daar helpt geen
kerstliedje, geen kaars en geen den
nenboom tegen. Wat wij doen is op
Bijbelse leest geschoeid. Daaruit
blijkt hoe we in het leven staan,"
zegt Aarnoudse, getrouwd, twee
kinderen en voormalig voorzitter
van het bestuur van de reformatori
sche basisschool Eben-Haëzer. De
Bijbel geeft ook aan dat wc iets
moeten doen in het algemeen be
lang. Dat je talenten moet gebrui
ken. Dat er meer is dan geld verdie
nen. We leven in een indivi
dualistische maatschappij. De
meeste mensen in Nederland heb
ben het goed. Achter de muren zit
ten mensen die het veel en veel min
der hebben. Ik ben geen hulp
verlener. Geen maatschappelijk
werker. Maar ik heb wel geleerd om
te luisteren en die leerstof gebruik
ik bij het bezoek aan gevangenen."
Jaren geleden had Aarnoudso zijn
eerste ervaring met gevangenen.
Met kennissen ging hij op een
Tweede Kerstdag naar de gevange
nis in het Belgische Merkscm om
daar te zingen. „Nee, ik kan niel
zingen. Maar het ging niet om dc
kunst, maar om een onderbreking
van de dag voor de gevangenen."
Deze periode is echt de moeilijkste
tijd voor een gedetineerde. Alles wat
ze hebben meegemaakt komt dan
naar boven. Dan herinner je je de
sfeer met kerstdiners thuis, óf de ge
zelligheid met Oud en Nieuw. Dan is
de eenzaamheid vaak gruwelijk."
Aarnoudse weet wel dat een deel
van de bevolking de gevangenis ziet
als een hotel. „Ik weet dat het in an
dere landen anders toegaat. Dat
mensen zonder proces of veroorde
ling maandenlang zitten opgesloten.
Vaak met meerderen in een cel.
Maar voor mij en de 400 andere
vrijwilligers in dc Gevangenz.org, is
het niet van belang wat ze gedaan
hebben. Daarom gaan we bij ze op
bezoek. Ook bezoeken wij familie
leden van gevangenen om hen een
luisterend oor te bieden. Want zij
worden in vrijheid mee gestraft. Dat
betekent allemaal niet dat er niet
over de daad wordt gesproken en
nagedacht. Maar. is de filosofie van
Theun Aarnoudse uit Tholen bezoekt gevangenen vanuit zijn geloofsovertuiging, maar doet niet aan evangelisatie.
Gevangenenzorg Nederland, die
haar werk afstemt op een christelij
ke levensovertuiging, dat. zo ver
wijst de website www.gcvangencn-
zorg.nl 'de barmhartigheid van God
in Zijn Zoon Jezus Christus zich
ook uitstrekt naar de medemens in
dc gevangenis. Dc vrijwilliger be
schouwt het werk als barmhartige
gerechtigheid omdat rechtvaardige
vergelding niel alleen straffend is,
maar ook herstellend. Verwijzingen
naar het leven en lijden van Jezus
zijn dan ook legio. Ook die naar Pa
sen, waar Jezus aan het kruis te elf
der ure nog een moordenaar ver
geeft.
Aarnoudse vertelt het ook dc kinde
ren op scholen. „Die vinden het al
lemaal heel spannend. En vragen
aan je of je zo'n bezoek niet eng
vindt. Of ze willen weten of een ge
vangene wel eens heeft geprobeerd
me kwaad te doen."
Met ouderen is het moeilijker om ze
te overtuigen. Die zeggen vaak: „Ei
gen schuld, dikke hult. De crimine
len hebben genoeg kapot gemaakt.
Ik probeer niettemin ook dan enige
bewustwording te bewerkstelligen
over de situatie van dc gedetineerde.
Dc daad praat ik nooit goed. Maar
ik geef wel aan welke situaties tot
een daad kunnen hebben geleid. Wij
die vrij rondlopen, zijn niet beter,
maar gelukkig niet tot een misdaad
gekomen."
Het werk voor Gevangenenzorg Ne
derland loopt niel altijd op rolletjes.
Soms krijgen dc vrijwilligers teleur
stellingen te verwerken. „Dan denk
je soms dat je met al je inspannin
gen op die schaarse vrije middag
niets hebt bereikt. Dan voel je som
ber. Gelukkig hebben we een aantal
maatschappelijk medewerkers op
kantoor waarmee we altijd de ge
voerde gesprekken evalueren en le
ren hoe er mee om te gaan. Dan wij
zen ze je op de oorzaak van de
reactie van gevangenen en geven ze
je informatie op welke manier je
door die negatieve spiraal kunt heen
breken. Want zoals elk mens zijn
ook wij resultaatgericht. En als je
dan al een aantal malen bij iemand
bent geweest en er verandert niets in
zijn opvattingen of houding, dan
denk je: „Heb ik daar mijn vrije tijd
voor opgeofferd?" Maar toch blijft
de Bijbelse missie: 'denk aan dc ge
vangenen alsof je zelf ook gevangen
bent. Daar doe ik het voor!"
Ze wordt in haar opvattingen ge
steund door diverse instellingen in dc
ouderenzorg en het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS). Hel CBS
heeft berekend dat er 2,4 miljoen
mannen van 65 jaar en ouder op 1 ja
nuari 2008 in Nederland woonden.
Die hebben volgens de gezondheids-
cijfers nog 11 gezonde levensjaren
voor de boeg. (Tien jaar geleden wa
ren dat er 9,7).
Ook de vergrijzing zien we terug in
Sint-Annaland. Hierdoor kan dc
nieuwe huisarts, die per 1 juni van dit
jaar officieel aan de huisartsenprak
tijk is toegevoegd, rekenen op meer
dan voldoende werk. Veel van deze
ouderen wonen nog zelfstandig.
Daarnaast woont een groot aantal
van hen in het woonzorgcentrum
Vroonhof en het zorgcentrum dc
Schutse.
Ouderenzorg is complex, waar veel
facetten van de geneeskunde aan te
pas komen.
Na dc afronding van haar studie kon
Marjolein Kloet dichtbij huis aan de
slag. „Eigenlijk is mijn komst het re
sultaat van een open sollicitatie. Mijn
voorgangster in Sint-Annaland be
gon een eigen praktijk in Dinteloord.
waarna ik heb geschreven of ik voor
dc opengevallen plek in aanmerking
kon komen. En dat lukte."
Kloet werkt nu maandag, dinsdag en
donderdag in de Smisse en op vrij
dag bij dokter Panis in Stavenisse.
Hel werk bevalt haar prima. „Ik vind
het prettig dichtbij mijn woonplaats
te kunnen werken, terwijl ik toch
voldoende afstand tussen werk en
privé ervaar".
Dokter Kloet studeerde medicijnen
aan de Erasinus universiteit in Rot
terdam. „Ik wilde eigenlijk al vroeg
de zorgsector in, al op dc middelbare
school ('t Rijks in Bergen op Zoom).
Mijn oudere broer studeerde toen ge
neeskunde en was eigenlijk mijn
voorbeeld", vertelt ze in accentloos
Nederlands. „Mijn ouders en groot
ouders komen hier vandaan en spre
ken allemaal Zeeuws. Ik spreek niet
echt Thools dialgct, maar versta het
prima".
Helaas voor Kloet lootte ze in 1998
uit voor dc studie geneeskunde (nu
merus fixus). „Dat was echt een te
leurstelling. Ik had me 'het schom-
pes' gestudeerd. Een jaar later werd
ik door een wijziging in het toela
tingssysteem direct toegelaten op ba
sis van mijn eindcijfer op het VWO."
Ze ging op kamers in Rotterdam-
Noord (in de omgeving van de Berg
weg). „Ik had toen al verkering met
mijn huidige man, dus reisde ik veel
heen en weer."
Met haar 29 jaar behoort ze inmid
dels tot de categorie jonge huisart
sen. Vóór de start van de huisartsop
leiding (3 jaar durende opleiding,
welke zij ook volgde aan de Erasmus
Universiteit) deed zij ervaring op als
basisarts in het ziekenhuis op Wal
cheren. „Daar werkte ik als arts-as
sistent van de internisten. Je regelt
van alles voor de mensen op zaal cn
vangt mensen op die aankomen op
de spoedeisende hulp. Achteraf ge
zien een heel leuke tijd. Ik had daar
best wat langer dan een jaar willen
blijven."
Kloet behoort tol het sportieve type.
Zij speelt al vanaf dc oprichting bij
dc dames van Smerdiek. Inmiddels
speelt zij als laatste vrouw in het
tweede dameselftal. „Ja, ik ben best
fanatiek. Gemeen? Nee. Gemeen
niet. Ik heb het geluk dat ik spelin
zicht heb en daardoor vaak op de
goede plek sta om dc bal te stoppen.
Nee. Een harde bikkel ben ik niet."
Naast voetbal doet de dokter, die zo
op het eerste gezicht geen grammetje
vet teveel aan het lijf heeft, aan ten
nis.
Dc verslaggever merkt op dat Kloet
zelf een vrij gezond leven leidt.
„Rook je?", stelt zij als wedervraag.
Eén van de meest ongezonde versla
vingen is kennelijk roken. Maar ook
mccrokcrs krijgen een staartje van de
nicotine- en teerdampen mee. De
verslaggever van de Eendrachtbodc
rookt niet, maar mag graag een bier
tje drinken. Kloet: Alles met mate.
Dan kan het maar weinig kwaad."
In de westerse wereld zorgt naast ro
ken en alcoholgebruik, overgewicht
voor veel gezondheidsproblemen.
Maar Kloet wil niet zover gaan dat
die patiënten dan een deel van dc
zorgkosten zelf moeten gaan betalen.
„Ik weet dat daarover discussie
gaande is. Eigen schuld, dikke bult.
wordt er dan gezegd. Maar waar leg
je dan de grens Mensen die aan ge
vaarlijke sporten doen, moeten die
dan extra risicopremie gaan betalen?
Door de toenemende gezondheids
consumptie en uitbreiding van be
handelingsmogelijkheden worden de
kosten in de gezondheidszorg hoger.
Om deze in de hand te houden, wil
minister Klink bijvoorbeeld dat art
sen generieke medicijnen voorschrij
ven (medicijnen waar geen patent
meer op rust). Bij sommige mensen
hebben deze medicijnen echter on
voldoende effect cn zijn nieuwere
(en vaak ook duurdere) middelen no
dig. Kloet vindt dat in deze situaties
deze middelen vergoed moeten blij
ven worden.
Onderzoek leidt tot nieuwe genees
middelen voor bepaalde ziekten. Zo
is er bijvoorbeeld een vrij nieuwe
methode voor hel bestrijden van ma
culadegeneratie (ouderdomsziekte,
waarbij het gezichtsvermogen aange
tast wordt). Hierbij wordt er een me
dicijn in het oog geïnjecteerd. Deze
injecties zijn erg duur cn moeten re
gelmatig toegediend worden. De
vraag is hoe dit soort ontwikkelingen
in de toekomst gefinancierd worden.
Er zijn argumenten voor en tegen te
noemen. „Neem een ouder iemand
die bijvoorbeeld graag'leest of televi
sie kijkt en verder door slechte mobi
liteit weinig meer kan. Achteruitgang
van het gezichtsvermogen invalideert
dan enorm. Een dergelijk medica
ment zorgt voor een toename van
kwaliteit van leven. Dit heeft een
prijs en de vraag blijft hoc hoog deze
mag zijn."
Tv-programma's en kranten koppen
vaak over medische missers. Ook in
de wachtkamers is dit een uitgeme
ten onderwerp. Reden voor een kri
tisch gesprek. Angst voor missers
kan leiden tot defensieve geneeskun
de. Dit is in Amerika een belangrijk
probleem.
De Nederlandse Huisartsgenoot
schap (NHG) heeft duidelijke richt
lijnen voor diagnostiek, behandeling
en verwijscriteria voor vele aandoe
ningen. Hiervan maken huisartsen
'gebruik, maar ook andere facetten
spelen mee in je afwegingen. Ver
keerde beoordelingen wil je vanzelf
sprekend zoveel mogelijk voorkó
men.
Kloet voelt zich in de Smisse en in
Stavenisse thuis. Zij ervaart een uit
stekende samenwerking met dokter
A. van den Berge, dokter D. Panis cn
de dokters- en apothekersassistenten.
„We verdelen de patiënten. Nee. Ik
heb niet de indruk dat patiënten die
dokter Van den Berge of dokter Panis
gewend zijn, niet bij mij op het
spreekuur willen komen. Wel is mijn
ervaring tot nu toe dat de aard van de
klachten bepaalt door wie patiënten
gezien willen worden. Mannen met
bijvoorbeeld prostaatklachten, wor
den liever door een mannelijke arts
geholpen, terwijl vrouwen met speci
fieke vrouwenklachten, liever bij een
vrouwelijke dokter koeien."
Dokter Marjolein Kloet (rechts) neemt de bloeddruk op van assistente Merice Anthonisse in de huisartsenpraktijk van A. van den Berge.
