Over bidden en blokken, en
hoe het verder gaat in het leven
Zeeland in Europa
quiz
'Je kunt mensen vooral herkennen
aan de ogen, die veranderen niet'
DEV krijgt in 10 jaar
veel leden en luisteraars
Juf de Rooij (72) verrast oud-leerlingen School met de Bijbel
Blauwe zone
Tholen groter
Vrijdag 22 mei 2009
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
3
Het voelde aan als een
warm bad. Dat is de herin
nering van Hanna Her
mans uit Sint-Annaland
die zaterdag in het chalet
park De Krabbenkreek de
reünie organiseerde van de
School met de Bijbel in
Sint-Annaland. Grote ver
rassing was de komst van
juffrouw Hannie de Rooij
(72). Een deel van de reü
nisten had bij haar op de
kleuterschool gezeten.
Gebed
Dominee Joppe uit Sint-Maartensdijk schrijft boekje voor geslaagden
Hartenkreet
Gewend
Hoe kijkt Gemeente Noord-Beveland over de grenzen?
Stevige basis mannenkoor Sint-Annaland
Jonge solisten
Structuur
Dodenherdenking
Ze hadden elkaar heel wat te vertel
len, die 28 voormalige klasgenoten
uit 1970 en 1971. De meesten zijn
nu 49 jaar of net 50 geworden. De
meesten zijn getrouwd, hebben kin
deren en soms zitten er ook bijzon
dere beroepen bij. Zoals Anita Hil-
geman, dochter van politieman uit
Sint-Annaland. Ze woont tegen
woordig in Baarn en is butler ge
worden.
Ook een leerling die technisch teke
naar werd, Peter van de Klooster uit
Dordrecht, en anderen die het on
derwijs waren ingegaan, zoals Cent
de Haan, directeur van een school in
Zuid-Beijerland en Elly van 't Hof
die aan de Hogeschool in Utrecht
les geeft.
En meester J. Koppejan uit Vlissin-
gen. Gepensioneerd, maar nu reis
leider. Na zaterdag kon hij gelijk
voor drie weken naar Kroatië. En
meester M. Lindhout uit Boskoop.
Die zaterdag kon kiezen uit twee
reünies. Eentje van een school waar
hij 30 jaar heeft lesgegeven, een die
van de School met de Bijbel. Hij
koos voor de laatste omdat hij het
initiatief, na bijna 40 jaar weer bij
elkaar, zo leuk vond.
En dat was het ook. Dat waren over
het algemeen de reacties tijdens het
gezamenlijk buffet. Al kon niet ie
dereen komen. Zoals Isa Theunisse
die vaart en met het schip diep in
Duitsland zat. Maar de grote verras
sing was de komst van juffrouw
Hannie de Rooij. Dertig jaar is ze
hoofdleidster geweest van de chris
telijke kleuterschool, die later
School met de Bijbel werd.
Dat gebeurde in 1985. Toen de kleu
terschool werd samengevoegd met
de lagere school en basisschool
\yerd. „Toen kreeg ik ineens een di
recteur boven me. Evert van Veld
huizen. Dat was een grote overgang,
maar ik kon heel goed met die man
opschieten."
Als zijn zoon Matthijs slaagt voor
zijn vmbo-examcn aan het Cal-
vijn college in Tholen krijgt hij
het boekje Geslaagd van zijn va
der. Zijn vader is dominee J. Jop-
pe van de Hersteld Hervormde
Gemeente in Sint-Maartensdijk
en schrijver van het boekje. Het is
een geschenkboekje voor ouders,
grootouders en kerk waarin Jop-
pe een link legt met de Bijbel.
In dertig korte hoofdstukjes be
schrijft Joppe onder meer over de
spanning bij het examen, de steun
van de ouders, over bidden en blok
ken, maar ook over hoe het verder
in het leven gaat als het diploma
eenmaal is behaald. Schrijven is een
van de hobby's van de dominee. Hij
maakte het boekje van 68 pagina's
in zijn vrije tijd; in de vroege och
tend en de late avond. Hij schreef
kort en bondig, en in een voor ieder
een begrijpelijke taal.
Joppe kent de wereld van het onder
wijs via zijn kinderen maar ook om
dat hij zelf, voordat hij dominee
werd, twaalf jaar als onderwijzer
voor de klas heeft gestaan.
Het boekje Geslaagd is ook een
handleiding voor de periode na het
afronden van de middelbare school,
gezien vanuit de christelijke ge
loofsovertuiging. „Leerlingen zijn
opgegroeid in een besloten omge
ving waar reformatorisch onderwijs
wordt gegeven. Maar ze komen
daarna terecht op andere scholen
met een andere signatuur of komen
op de werkvloer met heel veel ver
schillende mensen in aanraking.
Hoe gaan ze daarmee om?"
In elk hoofdstuk wordt verwezen
naar een Bijbeltekst. De ene keer
wordt verwezen naar een psalm, de
andere keer naar een van de hoofd
stukken uit de Bijbel of naar een
vraag en antwoord uit de Heidel-
bergse Catechismus. „Dat was best
een zoektocht bij 30 hoofdstukken.
Voor het slagen is het niet zo moei
lijk. Daar zijn lofpsalmen voor. En
er staan genoeg gebeden in de Bij
bel. Ik ben er biddend mee bezig ge
weest om de juiste gedeelten uit de
Bijbel te vinden zodat ze mooi op
het onderwerp aansloten. Ik laat ze
geen lange hoofdstukken lezen."
Joppe heeft al twee kinderen die
voor het examen op de middelbar
school zijn geslaagd. Hij weet waar
hij.over schrijft. „Als ouder maak je
het allemaal mee. Je bent wel eens
to't laat bezig om ze te helpen bij het
maken van een werkstuk bijvoor
beeld. Je kent de spanning rond het
examen. De opluchting na het tele
foontje als je kind geslaagd is. Van
uit die ervaring is het ook geschre
ven;"
Het is volgens de dominee ook een
hulpmiddel voor ouders die het zelf
moeilijk vinden om wat te zeggen
rond de examentijd en over de pe
riode na de middelbare school. „Het
kan hen op weg helpen." Het is be
slist geen Bijbelstudieboekje, bena
drukt hij. En boekjes over bekering
zijn er al zoveel, zegt hij. „Dit boek
je dat echt over het slagen en daarna
gaat, was er nog niet."
Joppe put ook uit eigen ervaring. In
hoofdstuk vijf beschrijft hij het be
lang van het gebed. Hij gaf toen
nog les gaf aan de kinderen op de
basisschool in Staphorst en leerde
in Utrecht voor dominee. 'Vergele
ken met de tijd dat we leren, beste
den we maar heel weinig tijd aan
het gebed. Ooit stond ik ook voor
een examen. Vanwege mijn werk in
het onderwijs had ik te weinig tijd
gehad om het onderdeel van de
theologiestudie goed voor te berei
den. Ik zag er geweldig tegenop. De
avond voorafgaand aan het examen
moesten we volgens het dagboek
Jakobus 1 lezen. Vers 5 trof me: En
indien iemand van u wijsheid ont
breekt, dat hij ze van God begere.
Die een iegelijk mildelijk geeft, en
niet verwijt: en zij zal hem gegeven
worden. Het werd me tot schuld.
Veel te veel vertrouwde ik op me
zelf en veel te weinig begeerde ik
wijsheid van de Heere.'
Er staan ook voorbeelden in die uit
het leven zijn gegrepen. Joppe
schrijft in hoofdstuk 16 over de rol
van de docenten op school en hoe
oud-leerlingen daarop terugkijken.
Zelf ontving hij eens een brief van
een leerlinge die, nadat ze van
school af was, haar excuses aan
bood over haar foute gedrag in de
klas (hoofdstuk 16). 'Wat eerlijk
om zo'n brief te schrijven en wat
heerlijk voor een docent om deze te
ontvangen.' Joppe zegt daar nu
over: „Ik vond dat heel ontroerend.
Wat ik me herinner is, dat het niet
eens zo'n opvallende leerlinge was.
Maar toch vond ze dat er wat over
moest schrijven. Ik heb het er in
verwerkt. Wie weet, is dit ook een
stimulans voor andere oud-leerlin
gen om hun docenten van de mid
delbare school nog eens te schrij
ven."
Er staat ook een hartenkreet in. Hij
beveelt jongeren aan om in het on
derwijs te gaan, zonder overigens
anders sectoren te kort te doen. ,Het
is - ook voor mannen - mooi om
met kinderen en jongeren om te
gaan. Het vertellen uit Gods Woord
is een prachtige taak.' Volgens Jop
pe is het heel moeilijk om jongens
te motiveren om het onderwijs in te
gaan. „Ik kan het wel begrijpen. De
carrièremogelijkheden zijn be
perkt." Zelf volgde hij zijn roeping
om dominee te worden.
Joppe schreef het boekje vanwege
zijn betrokkenheid bij de jeugd.
Maar ook uit bewogenheid met hun
ouders. Om die bij te staan. „Om
als kerk, gezin en school staande te
kunnen blijven. Het is Gods werk
maar we kunnen hierin helpen." In
dit verband wijst-Joppe op de keu
zes waar jonge mensen voor komen
te staan. Bijvoorbeeld als ze in de
zorg gaan werken en geconfron
teerd worden met vraagstukken als
euthanasie of werken op zondag.
„Hoe verwoord je dat? Het gaat er
om eerlijk te zijn. Ik heb ook ie
mand meegemaakt die solliciteerde
bij een bedrijf waar op zondag ge
werkt werd. Hij vertelde meteen dat
hij dat vanwege zijn geloof niet
wilde, maar werd wel aangenomen.
Wees transparant. Eerlijk duurt im
mers het langst."
Het is volgens Joppe belangrijk om
dicht bij de jongeren te komen. Zelf
gaat hij langs bij jongens en meisjes
die geslaagd zijn voor hun examen.
Op eigen verzoek van de jongeren
of op verzoek van hun ouders, be
nadrukt hij. „De meesten doen dat.
Het gaat maar om een half uurtje.
Het is een korte tijd maar geen ver
loren tijd. Even vragen hoe het is
gegaan. Je betrokkenheid tonen.
Maar dat geldt ook voor leerlingen
die gezakt zijn. Meelevend zijn in
de examentijd. Het is ook een wij-
gevoel."
Bij die gelegenheid gaf Joppe
steeds een boekje als herinnering.
„Op den duur vroeg ik me af wat ik
nu weer eens moest geven. Toen
heb ik de uitgever Den Hertog het
voorstel gedaan om dit boekje te
schrijven."
Volgens Joppe is het boekje ook
een oproep aan de ambtsdragers
van de kerken dicht bij de jongeren
te staan. „Slagen is een uitgelezen
moment om in contact te komen
met jongeren. Een ander moment
dan wanneer je een zieke bezoekt
of de nabestaanden van een overle
dene." Hij haalt er Romeinen 12
aan. vers 15 waarin sprake is van de
opdracht om 'te wenen met de we
nenden, maar ook om te verblijden
iet de blijden.'
Joppe is nog bestuurlijk actief in
het onderwijs. Hij is lid van de raad
van toezicht van het Calvijn colle
ge. Uit dien hoofde blijft hij betrok
ken bij het reilen en zeilen van de
school. „Het schrijven van het
boekje was mooi om er bij te doen.
De kerkenraad vond het prima. Ik
deed het ook gewoon op eigen ini
tiatief en in mijn vrije tijd. 's Och
tends vroeg of 's avond laat. In de
rustige uurtjes."
Joppe is het wel gewend om met
teksten te stoeien. Hij is eindredac
teur van Onze Hervormde Zondags
scholen, een blad voor leidingge
venden met Bijbeluitleg en
vertellingen. Het wordt gebruikt
door leidinggevenden van de Her
vormde Gemeente en de Hersteld
Hervormde Gemeente. „Die band is
één gebleven. Maar ook op de zon
dagscholen van de Gereformeerde
Gemeenten wordt er gebruik van
gemaakt." Joppe is lid van het
hoofdbestuur van de Zondagscho-
lenbond en bestuurslid van de ver
eniging gereformeerde schoolon
derwijs in Ridderkerk voor scholen
met de Bijbel. Als het boekje Ge
slaagd aanslaat, weet de dominee
nog wel een aantal onderwerpen
om in boekvorm uit te laten geven.
Steeds rond belangrijke momenten
in het leven zoals geboorte, huwe
lijk en overlijden.
Provincie Zeeland
Wat doet een gemeente die met een idee rond loopt om een uit Duitsland
afkomstige bouwmethode toe te passen omdat die zo duurzaam is?
Die gemeente gaat eens rondbellen en zoekt aansluiting bij vergelijkbare pro
jecten die in de steigers staan en stuit daarbij op een aantal internationale
ideeën.
Met behulp van de Provincie Zeeland wordt een projectaanvraag ingediend en
worden contacten binnen Europa gelegd.
Waardoor Noord-Beveland partner is in een Europees project. Build with Care.
Dit project wil duurzame nieuwbouwhuizen onder de aandacht brengen en
ondermeer laten zien dat het ook in Nederland kan: bouwen met minimale
stookkosten voor de gebruiker
Vraag: In welke kern van Noord-Beveland wordt deze wijk gebouwd?
Uw antwoord kunt u doorgeven op www.zeeland.nl/europaloket
Zonder inzet van Europees geld was het niet mogelijk geweest om dit project
in Zeeland te s(arten. Wil jij ook invloed hebben op Europees beleid?
Laat dan op U juni je stem horen!
Wil je weten welke projecten nog meer mogelijk worden gemaakt door Europa
of wat Europa voor jou kan betekenen? Zie www.zeeland.nl/europaloket
In de afgelopen twee weken zijn er al twee vragen gesteld die onderdeel uitma
ken van de Europaquiz.
U kunt de vragen teruglezen en beantwoorden op.-
www.zeeland.nl/europaloket
Provincie Zeeland ondersteunt de Europese Verkiezingen
Advertentie LM.
„Wat een koor, machtig mooi, prachtig!" Twee luisteraars uit Sint-Maar
tensdijk steken hun bewondering voor mannenkoor DEV niet onder
stoelen of banken. En ze bleken zaterdagavond in de hervormde kerk
van Sint-Annaland niet alleen. De banken die bij concerten met meerde
re koren door de mannen zelf worden bezet, zaten nu vol met gasten.
Het weghalen van een aantal ban
ken in het middenschip zorgde voor
zoveel ruimte, dat DEV het hele
concert in de tuin voor de preek
stoel kon blijven zitten. Voorzitter
Jan van Dijke was blij verrast door
de grote opkomst, onder wie wet
houder en zangliefhebber Van Dis
met zijn vrouw. Het mannenkoor
begon ruim tien jaar geleden als een
aardigheidje. Gemengd koor VZOS
kwam ter gelegenheid van het 60-
jarig bestaan op het idee om 60
mannen in een gelegenheidskoor te
laten zingen. Dat lukte en .Gedenk
aan mij' was een van de liederen
die toen werden gezongen. Een
aantal mannen beviel het zingen zo
goed, dat ze op het idee kwamen
om een permanent mannenkoor op
te richten en zo ontstond 10 mei
1999 DEV met 45 leden. Inmiddels
Zijn dat er zelfs 75 geworden en de
leden komen van het hele eiland en
zelfs daarbuiten. De repetities op
woensdagavond in het Trefpunt
worden goed bezocht en naast een
jaarlijkse uitvoering in Sint-Anna
land zijn er nog 6 tot 8 optredens
elders, zoals 6 juni een uitwisse
lingsconcert in Nijkerk. Naast het
zingen houden de mannen elk jaar
ook wel van een reisje. De voorzit
ter noemde twee mannen van het
eerste uur. Toon van Iwaarden en
Adrie van Driel, die de afgelopen
periode overleden.
Voor het tienjarig bestaan had DEV
een aantal solisten uitgenodigd en
dat waren geen onbekenden voor
het mannenkoor. De aan het con-
versatorium opgeleide sopraan An-
nemet Lems, Duo Friends met Ger-
linda v.d. Berg op panfluit en Corrie
Wielink op viool, pianist Kriston
van Bemmel en Evelièn Dolman op
dwarsfluit.
Mannenkoor o.l.v. Koos van der
Slikke en solisten wisselden elkaar
af, -waarbij er tussendoor nog sa
menzang was o.l.v. Lene de Graaf,
die dan weer snel naar beneden
moest om mee te zingen met het
mannenkoor. DEV en solisten zorg
den voor een goed contrast, al was
de overgang van pizzicato polka
naar zondagmorgen wel groot. De
jonge solisten hadden over het alge
meen toch wat meer lichtvoetige
nummers, zoals een Israëlisch
volkslied. Jammer was alleen dat
de sopraan niet acapella te horen
was, zonder begeleiding van orgel
en piano, wat nu soms domineerde.
Voordat DEV aan het bekend lied
.Wat de toekomst brengen moge'
begon, maakte voorzitter Van Dijke
gebruik van de gelegenheid om Piet
en Joke van 't Hof te bedanken. De
eerste voor zijn opening en sluiting
van dit lustrumconcert, de tweede
als beheerster van het Trefpunt,
waar het mannenkoor wekelijks re
peteert. Eind juni vertrekken ze
naar Oude Tonge, waar kandidaat
Van 't Hof bevestigd wordt als pre
dikant van de Hervormde Gemeen
te. Hij sprak een openingswoord
aan de hand van Handelingen
16:20-25 en sloot ook af. „Het was
de moeite waard, zo'n prachtig
concert met zo'n grote opkomst",
zo blikte Van 't Hof tevreden terug.
Er zijn weinig inwoners van Sint-
Annaland die zich jufrouw de Rooij
niet herinneren? Ze had op sommi
ge momenten 110 kinderen onder
haar hoede. Later ook de kinderen
van de leerlingen.
Dat veranderde allemaal toen in
1982 de openbare kleuterschool
werd opgericht. „Toen was ik in
één klap veertig kinderen kwijt.
Dat hadden we ook wel verwacht.
Niet alle ouders waren gechar
meerd van een School met de Bij
bel, maar er was tot 1982 niets an
ders."
Ze praat met liefde over de tijd dat
ze in het onderwijs zat. Ook al is ze
daar al 14 jaar weg. „Ik kon met 58
jaar met pensioen en ben ook onder
scheiden. Een lintje. In de Orde van
Oranje Nassau. In goud."
Als juf had ze de wind er goed on
der. „Ja, natuurlijk waren er kinde
ren bij die soms heel vervelend wa
ren. Ja. Ik heb er hier een paar zien
rondlopen. Nee.-Ik zeg niet wie."
Van de 28 reünisten herkende ze er
gelijk een stuk of acht. „Johan
Snoep. Niks veranderd. Riet Bruijn-
zeel. Ook niet. En Hanna Herman,
johan kon goed tafeltennissen. Hij
zat in een vereniging. Smash.
Je kunt mensen vooral herkennen
aan de ogen. Die veranderen niet.
Ook niet als je ouder wordt.
Waar het tegenwoordig aan man
keert is het gebrek aan structuur
voor een kind, zegt ze. „Moeders
gaan in discussie met de kinderen.
Dat moet eigenlijk andersom. De
ouders moeten de regels stellen en
de kinderen moeten zich daaraan
houden." Juffrouw de Rooij kijkt de
verslaggever van de Eendrachtbode
intussen aan met een blik van: En
durf me eens tegen te spreken.
Dat gebeurt dan ook niet. Ze heeft
een voorbeeld van de volgens haar
uit de hand gelopen opvoedingsme
thoden. „Een kind schopte zijn
moeder omdat ze niet achter op de
fiets wilde. Toen heb ik ze stevig
beetgepakt en achterop de fiets ge
zet. En nu zitten en u gaat fietsen,
heb ik gezegd."
Een groot nadeel om je kinderen be
hoorlijk op te voeden is in haar ogen
het bezit van een televisie. „Soms
staat dat ding al om zeven uur 's
ochtends aan. En dan is het kijken
geblazen. Doorgaans zijn dat overi
gens niet de meest snuggere kinde
ren."
Het meest heeft ze genoten van het
geven van muziekonderwijs. „Ik
heb vroeger met de kinderen veel
gezongen. Nee. Ik bespeel geen ins
trument. Mijn stem is mijn instru
ment. De Vox Humana. Met vibra
tie. Veel psalmen en gezangen.
Eerbiedige liedjes. En nu nog hoor
ik van de leerlingen van vroeger:
Wat hebben we altijd fijn bij u ge
zongen."
Over een jaar of vijf, zo verwacht
Hanna Herman, is er weer een reü
nie.
Dominee Joppe met het boekje Geslaagd dat eind deze maand uitkomt.
De gemeente gaat het aantal parkeer
vakken in Tholen uitbreiden. Behalve
de vakken aan de Eendrachtsweg ko
men er op verzoek van ondernemer
en opticien G. Atres aan de Markt. Er
komen ter hoogte van het winkelpand
twee keer twee parkeervakken waar
alleen met een parkeerschijf een half
uur mag worden geparkeerd.
In Sint-Maartensdijk worden ver
keersmaatregelen genomen nu de
Markt daar opnieuw is ingericht. De
gemeente heeft samen met de onder
nemersvereniging Smalstad en bewo
ners, de directie van de openbare ba
sisschool De Rieburch en de Thoolse
politie de maatregelen besproken. Ze
hebben betrekking op de Markt, de
Kaaistraat en de Noordpoort. Voor
een deel wordt de Markt een eenrich-
tingsverkeersweg (fietsers uitgezon
derd). Vanaf de Haven tot aan de
pomp op de Markt wordt eenrich
tingsverkeer. Er komt op de hoek van
de Markt en de Oudestraat een par
keerplaats voor gehandicapten. Voor
zestien vakken wordt een blauwe zo
ne ingesteld, waarvan er zes voor de
Spar en zes voor de Lidl. Auto's mo
gen er niet langer dan een half uur
staan. Voor hel pand Markt 37 blijft
de artsenparkeerplaats gehandhaafd.
Dat wordt met borden aangegeven.
Hierbij wil ik reageren op de bij
drage van D.J. van de Velde uit
Tholen over 'Bibliotheek, mag het
een certificaatje minder zijn?' waar
bij hij ook de Dodenherdenking
noemt.
Wanneer iemand het herdenken van
onze doden die voor onze vrijheid
vielen, als argument wil gebruiken
om zijn ongenoegen over de gang
van zaken bij de gemeente te spui
en, heeft deze man van eerbied voor
dit gedenken niet veel meegekre
gen. Het is zelfs een minachting
voor dit gebeuren. Velen zullen met
ongeloof het artikel gelezen hebben.
Het waardig en ordelijk herdenken
is voor nabestaanden van slacht
offers van de Tweede Wereldoorlog
en de strijd in Nederlands Indie van
grote emotionele waarde. Dat heeft
deze man jammer genoeg blijkbaar
niet begrepen. Zijn opvatting over
de gang van zaken bij de herden
king zullen dan ook door allen die
bij de plechtigheid aanwezig waren,
ajs een negeren van pieteit gevoeld
worden. Ik vertolk de gevoelens van
nabestaanden en oud-militairen
wanneer ik zeg, dat op deze manier
herdenken, vrijheid zijn prijs waard
is. Dat is niet in geld uit te drukken.
Ik dank allen die hebben meege
werkt om deze herdenking op waar
dige en gevoelvolle wijze te laten
plaatsvinden.
Jan Niemantsverdriet, Tholen,
oud-oorlogsvrijwilliger.
Iemand die mijn stijl tot zijn stijl maakt. Iemand die
meedenkt en zich in mijn leuen uerdiept. Ik woel me
begrepen. En tdch is het mijn interieur, mijn stijl! 0 oO'
www.interieur-paauwe.nl oA "^®1318 To 14
Zonnemaire ligt ulakbij Zierikzee; 50 autominuten uan Rotterdam, Roosendaal en Temeuzen.
De reünisten van de School met de Bijbel met in het midden juffrouw De Rooij.
