'Vroeger kreeg je per week
honderd sigaretten mee naar huis'
Olympische pietenspelen in Scherpenisse
Pas op! een voetganger of fietser
Reünies
Roken
Samen met een andere compagnon Boerenbond voortzetten
Waarschuwingsborden op Ten Ankerweg in Tholen
Donderdag 27 november 2008
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Tini Hage uit Poortvliet heeft op maandag en vrijdag al vrij
Van zijn werk bij sigarettenfabriek Philip Morris om te wen
nen aan zijn pensioen. Op 19 december is het zijn laatste
werkdag op het bedrijf aan de Marconilaan in Bergen op
Zoom waar hij in 1971 als operator begon. Hij heeft het be
drijf zien groeien van een fabriek met ongeveer veertig per
soneelsleden tot ruim 1800 nu. Sinds een half jaar wordt er
in vijf ploegen gewerkt, maar als assistent engeneer van de
afdeling gezondheid en veiligheid doet Hage alleen de dag
dienst. Hij krijgt meer tijd voor zijn kleinkinderen, voor het
vissen en voor de belastingservice van de FNV Bondgeno
ten. Stilzitten zit niet in de aard van het beestje.
Geen spijt
Tini Hage ging tijdelijk naar Philip Morris maar bleef er bijna 38 jaar
Gas terug
Vissen
Zonne-energie
Het was helemaal niet de bedoeling
dat Tini Hage bij het Amerikaanse
bedrijf Philip Morris zou blijven. Hij
werkte samen met vier broers en een
aantal knechts thuis bij zijn vader in
het loonbedrijf. Maar omdat er 's
winters niet voldoende werk was,
zocht hij samen met Cor Bolier die
bij Mullié werkte een tijdelijk baan
tje. Hage kon er bijna meteen begin
nen als operator. Hij is er niet meer
weggegaan, maar het liefst was hij
tjmmerman geworden. „In die tijd
had je niks te kiezen. Mijn vader had
een loonbedrijf. Het was vanzelf
sprekend dat je daar in ging werken.
Als er dan 's winters geen werk was,
dan gingen we naar de Cebeco in
Rotterdam om zout te lossen uit de
schepen. Baaltjes van 25 kilo. Ik was
16, 17 jaar. We reden met een Che
vrolet naar de havens. Toen deed je
er twee uur over, via Zevenbergen,
ban gingen we om kwart over vijf 's
ochtends weg."
Om te voorkomen dat hij 's winters
in de w.w. zou komen, solliciteerden
Hage en Bolier dus bij de producent
van sigaretten. „Het was op een
Üankdag. We zijn met onze vrouwen
met de bus naar Bergen gegaan. De
vrouwen gingen winkelen en wij
gingen te voet naar het bedrijf. Dat
was best nog een eindje lopen. We
werden aangenomen. We konden ei
genlijk de volgende dag al komen,
jnaar omdat we nog in de bieten
campagne zaten wilden we die eerst
afmaken."
Zo begon Hage er op 13 december
1971 en Bolier begin januari 1972.
Hage begon in de dagdienst maar
vanaf januari 1972 al in een twee
ploegendienst. „Je leerde eerst hoe
je met de machines om moest gaan.
Hoe je sigaretten moest maken. Om
gaan met de techniek. Zo'n machine
produceerde toen 4000 sigaretten
per minuut. Nu komen er 20.000 per
minuut uit. Het was toen allemaal
handwerk. Je moest de pakjes met
tabak en de pakjes met papier op
pakken en invoeren."
Hage had het er zo goed naar zijn
zin, dat hij er wilde blijven. „Ik ver
diende goed in een twee ploegen
dienst. Maar mijn vader was er niet
zo blij mee. Voor mezelf was dat ook
best moeilijk, maar ik vond het heel
wat beter dan op een halfopen trek
ker te rijden in de winter om peeën
naar de fabriek te brengen in
Roosendaal, Steenbergen of Dintel-
öord. Als ik dan de Eendracht over
moest dan reed ik met twee wielen
,dt? Thoolse brug op omdat de trekker
ifie twee wagens van 11 tot 12 ton
nauwelijks kon trekken. Ik was nog
geen zestien jaar toen ik al op de
trekker reed."
In Bergen op Zoom veroorzaakte de
bietentransport regelmatig files in de
Wouwsestraatweg. Hage verloor
zelfs een keer zijn wagen toen de
trekpin brak. „De wagen met bieten
stond met de triangel (driehoekig
verbindingsstuk -red.) bij de slach
ter in de deur. Toen heb ik ontzet
tend geluk gehad, want er is geen
ongeluk gebeurd."
Het was de eerste jaren nog span
nend of Philip Morris in Bergen op
Zoom zou blijven. Rond 1975-1976
was er volgens Hage een strijd ont
brand over de toekomst van de fa
briek. „In Eindhoven stond ook een
vestiging. Midden in de stad. Over
wogen werd om die onder te bren
gen in Bergen of in Helmond. Het
voordeel van hier was dat er een
klein fabriekje stond met een grote
lap bouwgrond." Het werd Bergen
op Zoom. Hage werd groepsleider
en kon na een grote uitbreiding in
1979 naar een nieuwe afdeling voor
milieu, gezondheid en veiligheid,
(omdat het een Amerikaans bedrijf
is, wordt de afdeling van een Engel
se benaming voorzien: environment,
health and safety). Hage moest er
voor studeren. Hij was al betrokken
bij de bedrijfsbrandweer die in 1971
was opgericht. „Philip Morris moest
veel aan brandveiligheid doen. Ik
had al redelijk wat opleidingen ge
daan. Tot onderbrandmeester aan
toe. Ik had ook de opleiding tot in
structeur en gaf trainingen aan
brandweermensen en personeel dat
zich met veiligheid binnen het be
drijf bezig houdt. Ik zeg het nu in
vijf seconden, maar het was wel
veel. Ik draaide in drie ploegen, had
drie opgroeiende kinderen toen ik de
cursus middelbare veiligheidskunde
moest doen. Het was wel leuk dat
vader leerde, maar het was een zwa
re cursus. Ik stond thuis wel eens
kort aan de karre als ik nachtdienst
had gehad en overdag niet kon sla
pen. Dan zat heel het gezin in de
nachtdienst."
Als bevelvoerder werd hij dikwijls
ook thuis gebeld. Hij draaide in de
weekeinden piketdienst. „Maar het
hele gezin werkte dan mee. Als ik
met spoed weg moest dan stonden
mijn schoenen al klaar."
De eerste brandweerwagen was een
bestelbus met een losse pomp. Later
werd er een Chevrolet aangeschaft,
een Amerikaanse wagen. Hage's
echtgenote Riet bewaart er nog
zwartwit foto's van. De brandweer
wagen staat nu in de Wouwse Plan
tage, geschonken aan het museum
daar. Voor de cursus moest Hage el
Tini Huge uit Poortvliet neemt zich voor om het eerste jaar zichzelf niet vast te pinnen.
ke week een dag naar Amsterdam,
naar het Nederlands instituut brand
weer en rampenbestrijding. Negen
maanden lang. „Dat was rond 1980.
We hadden de brandweer redelijk op
de rails staan en veiligheid zou er
een geïntegreerd onderdeel van wor
den." Hage heeft geen spijt van de
keuzes die hij binnen het bedrijf
heeft gemaakt. „Er is me nooit iets
opgedrongen, maar regeren is voor
uitzien. Daarom ben ik blij dat ik het
indertijd heb gedaan."
Hage voert allerlei veiligheidsin
specties uit. Het gaat om het naleven
van de regels uit de arbowet. Of de
werkplek voldoet aan de eisen die er
zijn gesteld voor bijvoorbeeld ge
luid, stof en verlichting. „Dat is be
langrijk voor de gezondheid van de
mensen. Ik ga op locatie kijken en
spreek er met de leidinggevenden.
Als er bijvoorbeeld een nieuwe
zwaardere machine wordt geplaatst
die in het buitenland is gemaakt, dan
moeten die voldoen aan de Neder
landse eisen. Belangrijk is bijvoor
beeld hoe zo'n machine schoonge
maakt moet worden. Daar zijn soms
extra hulpmiddelen voor nodig."
Bij kleine en grote ongelukken moet
Hage als veiligheidsman (safety offi
cer) er op af. „Als er iemand een
vuiltje in zijn oog krijgt of een snee
Hage is ook actief in familiekring. Hij organiseerde samen met zijn
dochter Andrea Naalden-Hage en een nichtje Els Dekker-Hage een
reünie van de familie Hage. Op 13 januari vorig jaar kwamen er ruim
100 familieleden samen in 't Ouwe Raad'uus. „Maar dal waren alleen
nog maar broers en zussen. Wij waren met zijn elven thuis. We zijn al
leen tot de neefjes en nichtjes gegaan. Er ligt nog een plan om het uit
te breiden, maar je daar wachten we nog een paar jaar mee." Hage
was er redelijk druk mee.
Ook voor de kinderen van basisschool de Eevliet hielp hij mee een reü
nie te organiseren. Ook dat was een hele drukke bijeenkomst, zegt Hage.
in zijn vinger heeft, dan pak ik de
auto en rijd ermee naar de EHBO-
post in Lievensberg of je brengt ie
mand naar de dienstdoende huisarts.
Ik heb al heel wat wacht- en spreek
kamers gezien in Bergen op Zoom
en omstreken. En als iemand nage
keken is of behandeld, dan breng ik
die thuis. Dat hoort allemaal bij mijn
taak. Je probeert het zo netjes moge
lijk af te handelen."
Philip Morris heeft nu zelf een be
drijfsarts die overdag aanwezig is.
Ook daar heeft Hage contact mee.
Zijn afdeling telt nu vier man. „Phi
lip Morris is een up-to-date veilig
bedrijf. Dat roken niet goed is weten
we ook, maar de veiligheid voor het
personeel staat er hoog in het vaan
del. Als iemand geen gehoorbe-
scherming draagt waar dat wel ver
plicht is gesteld, spreken we de
medewerker hier op aan. Gehoorbe-
schadiging treedt niet meteen op,
maar vaak pas na twintig jaar. Het is
de taak van de werkgever om dat te
voorkomen."
Volgens Hage is het belangrijk dat
zijn afdeling bij uitbreiding of ver
bouwing van het gebouwd in een
vroeg stadium wordt betrokken.
„Veiligheid begint op de tekentafel.
Daar hamer ik steeds op. Daarmee
voorkom je dat er onveilige situaties
ontstaan. Als je een zware machine
plaatst op de plaats van een lichtere,
dan moet je ook de sprinkler (blus-
sproeier - red.) aanpassen." De
Poortvlietenaar vindt dat hij het
mooiste beroep heeft binnen het be
drijf. „Ik kom overal en ik mag me
overal mee bemoeien. Ik ben overal
bij betrokken. Het is een puik bedrijf
en de sociale voorzieningen zijn
er fantastisch. Behalve een goede
CAO, is er ook een goed bedrijfsres
taurant. Mensen krijgen veiligheid-
kleding, veiligheidsbrillen en wil ie
mand een griepprik dan kan men dit
kenbaar maken bij onze medische
dienst. Vergeleken met het landelijke
gemiddelde hebben we een laag
ziekteverzuim. En voor iemand die
het standaardwerk niet aankan, pro
beren we aangepast werk te vinden.
Het werk is dus heel breed. Voor
veel mensen ben ik ook een praat
paal. We proberen zoveel mensen te
helpen, we zijn tenslotte een afde
ling die service verleent."
Voor het roken van sigaretten mag
geen reclame meer worden gemaakt.
Ook mag het bedrijf zijn naam niet
meer verbinden aan het Bergse jazz
festival. Spandoeken met de naam
van het bedrijf zijn verboden. Het
rookverbod in de cafés is ook nade
lig voor het bedrijf. „Er wordt ge
woon minder gerookt. Daarom gaan
kleine vestigingen dicht en wordt
hier in Bergen de capaciteit beter be
nut. Toen ik begon, stonden de men
sen gewoon te roken aan de machi
ne. Elke week had je recht op 100
sigaretten per week, vijf pakjes van
twintig. Dat is al lang niet meer."
Hage rookte zelf ook stug. Ongeveer
40 sigaretten per dag. Hij is 21 jaar
geleden gestopt, maar het heeft wel
de nodige moeite gekost.
Bij Philip Morris wordt nu in vijf
ploegen gewerkt. Dat betekend twee
dagen een vroege dienst, twee dagen
een avonddienst, twee nachtdiensten
en dan vier dagen vrij. „We hebben
die productie nodig. Op deze manier
kunnen we de machines beter benut
ten. Mensen zijn er nu best tevreden
over. Er zijn er bij die zeggen dat dit
twintig jaar geleden al ingevoerd
had moeten worden, maar er zijn er
ook die het niks vinden. Het is heel
persoonlijk. Als ik de nacht had ge
had, kon ik niet slapen en ging dan
nog wel eens tot half vier bij mijn
vader op het loonbedrijf werken.
De veiligheidsman heeft het altijd
voor 100 procent naar de zin gehad.
Maar de kans om er nu eerder mee te
stoppen, deed zich voor en Hage
pakte dat met beide handen beet. „Ik
kan nu jongeren de kans geven. Daar
is deze regeling ook voor bedoeld."
Hage nam op andere terreinen al lan
ger gas terug. Hij zat acht jaar in de
ondernemingsraad van het bedrijf na
mens de FNV. Hij is sinds 1970 lid,
en kwam in 1971 al in het bestuur
van de afdeling Poortvliet/Scherpe-
nisse. Toen was dat de Voedingsbond,
tegenwoordig Bondgenoten. Voor de
bond was hij plaatselijke vertegen
woordiger voor bondsleden die bij
voorbeeld in de vorstverlet moesten
en zich in moesten laten schrijven.
„Ik heb toen hele veel jongens, uit de
landbouw en van Hommel kabels en
leidingen, over de vloer gehad. In
schrijven maar ook uitschrijven als
een paar dagen de vorst weer uit de
grond was. Je kreeg er familiale band
met die jongens." Hage is penning
meester van de afdeling Tholen van
Bondgenoten.
Hij was ook ruim 25 jaar actief in
het Oranjecomité en organiseerde
samen met anderen de jaarlijkse vie
ring van Koninginnedag. Toen ko
ningin Beatrix in 1996 Sint-Maar
tensdijk bezocht, werd de
Stoofstraat versierd. „Het zag zwart
van de mensen toen ze met de bus
door het dorp kwam. Ik heb toen
ook geprobeerd om de koningin
voor te stellen aan onze voorzitter
Rinus Poot. Dat zou dan midden op
de Poortvlietsedijk moeten gebeu
ren, maar dat is niet gelukt omdat
het programma het niet toeliet. Wel
is het later gelukt om Poot voor te
dragen als Thoolse vrijwilliger van
het jaar.
In 1999 was Hage betrokken bij het
jubileum van huisarts Padt. Hage zat
toen als secretaris in de buurtvereni
ging Stoofstraat, Padt was voorzitter.
Het jubileum werd groots aange-
Tini scharrelde als kleine jon
gen al in de loods van het
loonbedrijf van zijn vader tus
sen de oudere broers en de
knechten. „Ik was nog maar
tien jaar toen ik al rookte. Dan
kreeg ik een shagje van die
mannen. Op den duur vonden
ze dat prachtig dat ik een siga
retje rookte en het in mijn
broek deed. Als ventje ging je
vaak kijken wat die mannen
deden. Dan werd je ook wel
eens voor de gek gehouden.
Later bij Philip Morris rookte
ik ook. Roken en veel koffie
drinken."
pakt. In Scherpenisse en Poortvliet
werd geld opgehaald. Padt kreeg een
receptie in 't Ouwe Raed'uus en
werd in een ouderwetse auto thuis
opgehaald. De buurtvereniging is
opgeheven. Hage betreurt dat. „Er is
wel eens een poging gedaan om het
nieuw leven in te blazen, maar dat is
niet gelukt. Het ligt volgens mij on
der andere aan de televisie en de
computer. Je krijgt de mensen niet
meer naar buiten."
Of het nog niet genoeg is, Hage zat
ook een kwart eeuw in de beheers
commissie van het dorpshuis in de
periode dat Toon en Bep de Wit 't
Ouwe Raad'uus beheerders waren.
Hij was berokken bij de renovatie
van het gebouw. „We kregen ieder
jaar een budget voor heel de ge
meenschap, maar het was niet mak
kelijk om mensen te krijgen. We no
digden toen niet alleen inwoners van
het dorp uit maar ook Poortvl ietena
ren die in Maartenshof, De Schutse
en Ten Anker woonden. Het was ge
weldig. Er kwam wel tachtig men
sen. Voor ons was dat een mooie
volle zaal. Ze waren zo dankbaar,
maar wij werden op de vingers ge
tikt omdat dat niet de bedoeling
was."
Hage beheert nog steeds de finan
ciën van gymnastiekvereniging Ex
celsior en verzorgt de ledencontri
butie van de club. De Poortvlie
tenaar was ook jaren lang actief in
de ouderraad van de Eevliet en van
de oudercommissie van de toenmali
ge Thoolse scholengemeenschap.
Kortom Hage voelde zich als een vis
in het water. Op zijn werk maar ook
daarbuiten.
In zijn nieuwe levensfase kan hij
aandacht geven aan zijn vier klein
kinderen, zegt hij. „Daar heb ik
meer tijd voor dan voor mijn eigen
kinderen." Met zijn vrouw Riet kan
hij vaker gaan fietsen. En hij gaat
het vissen weer oppakken. „Dat
heb ik altijd graag gedaan. Dat was
ook het voordeel van werken in
ploegendienst. Dan kon je een paar
uurtjes gaan vissen als je 's mid
dags vroeg thuis was." Voor de rest
wacht hij even af. Samen met zijn
vrouw volgde hij de cursus pen
sioen in zicht om zich voor te berei
den op de tijd zonder werk. „Ik ga
me het eerste jaar zeker niet vast
pinnen."
VERVOLG VAN BOERENBOND
In de ABN Amro heb ik een nieu
we financier gevonden, waarmee
ik zo goed als rond ben. Het gaat
lekker verder", aldus Den Engels
man gisterenmiddag, terwijl hij
klanten helpt die een badkamer
uitzoeken.
In november 2006, juist twee jaar
geleden, begonnen Den Engelsman
en Slabbekoorn aan een uitdaging
op 2400 m2, waarmee ze tot de
«rootste detailhandelbedrijven in
Tholen behoorden. Den Engelsman
voor tegels, badkamers en keukens,
de Boerenbond voor alles wat ge
richt is op het buitenleven en op
cjieren. „In de beginfase is het heel
zwaar geweest", blikt Slabbekoorn
terug. „We hadden teveel aanloop
verliezen en het heeft te lang ge
duurd voordat onze bedrijven ren
dabel waren. Toch hebben we het
eerste halfjaar van 2008, ondanks
de kredietcrisis, in beide zaken een
plus gerealiseerd. We zaten heerlijk
in de lift en deden het beter dan het
landelijk gemiddelde. Beide bedrij
ven waren rendabel en daarom
kwam het opzeggen van het krediet
door de Rabobank heel onver
wacht. We zijn mede de dupe ge
worden van de kredietcrisis, want
de banken zijn veel voorzichtiger
en ook harder geworden."
Slabbekoorn was met Den Engels
man al een poosje bezig over split
sing van de bedrijven. „We hadden
twee fantastische ondernemingen,
maar we liepen er allebei tussenin.
Mijn hart ligt bij de Boerenbond,
Erik was meer op de tegels, badka
mers en keukens gericht. Het bleek
verstandiger om met twee zelfstan
dige bedrijven te werken, dan sta
je krachtiger in de markt."
Die splitsing was echter nog niet
rond toen het krediet werd opge
zegd en het faillissement werd
aangevraagd. „Dat laatste was na
tuurlijk niet de bedoeling, maar we
hadden weinig keus. Onze hol
ding, de paraplu, is failliet. Hoe
vervelend ook, onafhankelijk van
elkaar proberen we nu door te
gaan. Dat is nog een geluk bij een
ongeluk. Samen met een andere
compagnon, een mede-aandeel
houder, ga ik de Boerenbond
voortzetten. De financiering door
de ABN Amro is zo goed als rond.
De vier medewerkers kunnen ge
woon doorgaan. Er is vertrouwen
en steun van alle kanten, dus de
doorstart ziet er goed uit. We ho
pen dat de klanten ook in deze
zware tijden blijven komen", al
dus Jan Slabbekoorn.
Zijn collega Erik den Engelsman is
blij dat door de splitsing de continuï
teit gehandhaafd blijft en de drie me
dewerkers hun baan behouden. „We
hebben een goede orderportefeuille.
De tegelverkoop gaat prima, ook de
badkamers lopen goed, alleen met de
keukens is het iets minder."
Den Engelsman kreeg onlangs nog
van Kleinbouw Techniek de op
dracht om in 21 huizen in de
nieuwbouwwijk Vroonstede in
Sint-Annaland de tegels, badka
mers en keukens te leveren.
Het failliet verklaarde E.J.E. b.v.
had twee aandeelhouders: SveMir
Tholen b.v. van Erik den Engels
man en DenCo holding b.v. van
Jan Slabbekoorn.
In het Holland Huis in Scherpe
nisse stonden zaterdagmiddag de
Olympische zwarte pieten spelen
i>p het programma. De pieten ar
riveerden als eersten in het dorp.
Sinterklaas waren ze vergeten. Die
kwam uiteindelijk met een vracht
wagentje. In het dorpshuis verwel
komde Diana v.d. Werf het gezel
schap. Voor de sint stond vooraan
een stoel gereed, de kinderen za
ten vlakbij hem op de grond. Er
werden liedjes gezongen, die Je-
anet de Vos op accordeon bege
leidde.
Maar het was de bedoeling dat de
jeugd en de pieten de strijd met el
kaar aanbonden op sportief ge
bied. De spelen begonnen met
een heuse parade, waarbij de pie
ten de vlaggen binnen droegen
van Nederland, Nieuw-Zeeland,
Scherpenisse, SHF, Ajax en 'Tho
len daar kun je niet omheen'. Heel
wat kinderen staken hun vinger
op, toen gevraagd werd wie er wil
de meespelen. Twee meisjes beten
de spits af op het podium. Ze
moesten een bal op een lepel van
de ene naar de andere kant bren
gen, en daarbij om enkele pylonen
heen gaan. Zo stonden nog enkele
spelletjes op het programma. Uit
eindelijk vertrokken de sint en
zijn pieten weer, en was er voor ie
der kind nog een snoepzak.
„De Franse vlag zegt piet terwijl hij de vaderlandse driekleur een kwartslag draait.
Als er een grote hond, een voet
ganger, een fietser of zelfs een
auto uit de Molensingel en de
Windsingel de Ten Ankerweg in
Tholen wil betreden, gaat dat
niet meer ongemerkt. Gele knip
perlichten waarschuwen het ver
keer over de Ten Ankerweg sinds
maandagmiddag dat er iemand
uit de zojuist genoemde zijwegen
aankomt. Het sein komt van
twee waarschuwingsborden met
bewegingsmelder bij de fiets- en
voetgangersoversteekplaats. Die
hebben twee medewerkers van
Polle verkeerswerken onder toe
ziend oog van de ambtenaren
verkeer van de gemeente Tholen,
Leny Jansen en Kees Meijboom
geplaatst.
De actiegroep Stadszicht Veilig
heeft enige tijd geleden een ver
zoek ingediend voor een over
steekplaats voor fietsers en voet
gangers. Om een veilige
voorziening te realiseren, had
daar een middengeleider voor
moeten worden aangebracht.
Maar omdat er ook landbouw-
verkeer over de Ten Ankerweg
rijdt, is dit niet mogelijk. Daar
om is bij wijze van overbrugging
ervoor gekozen om de voetgan
gers- en fietserdetector te plaat
sen, tot het landbouwverkeer
niet meer door de stad rijdt.
Het was even zoeken waar de pa
len moesten komen. Jansen legt
uit dat er rekening moet worden
gehouden met de zon, want de
borden werken op zonne-ener
gie. En toen eindelijk de juiste
plekken, waren gevonden, duur
de het graven in het plantsoen
langer dan de werklieden op ge
rekend hadden. Er zat namelijk
veel steen in de grond. Dat is met
een drilboor verwijderd.
Iemand die mijn stijl tot zijn stijl maakt. Iemand die
meedenkt en zich in mijn leuen i/erdiept. Ik uoel me
begrepen. En tdch is het mjjn interieur, mijn stijl! ^eé?0" *J
www.interieur-paauwe.nl
Zonnemaire ligt ufakbij Zierikzee; 50 autominuten van Rotterdam, Roosendaal en Terneuzen.
Advertentie I.M.
