'Je wint meer met overleg in een
achterzaaltje dan op de barricade'
'Alleen door samen te werken
kunnen we iets extra's doen'
Natuurvereniging is
vaste waarde gebleken
Facelift
Weihoek j
Louis Sauter eerste voorzitter van 25-jarige natuurvereniging
Rammegors
Donderdag 30 oktober 2008
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
3
Met de laarzen aan eindeloos wandelen over de Slikken
van den Dortsman tussen Sint-Maartensdijk en Stavenis-
se, langs het Schelde-Rijnkanaal naar de Oesterdam, in
de winter door de Weihoek. Naar de Plaat van de Vliet en
de Slikken van de Heen. Het oude sehorrengebied bij
Sint-Annaland niet te vergeten. Het kost Louis Sauter uit
Tholen geen enkele moeite zijn geliefde natuurplekken
op Tholen en Sint-Philipsland op te sommen. Hij was de
eerste voorzitter van de natuurvereniging Tholen die op
1 november 1983 werd opgericht. De 56-jarige Sauter
blikt terug en kijkt vooruit.
m
Platteweg
„Het is boven verwachting", zegt presidente Francien
Noom van de afdeling Scherpenisse van de Nederlandse
bond van plattelandsvrouwen. De opkomst op de geza
menlijke avond van de eilandelijke verenigingen in
Haestinge is 'buitengewoon'. Scherpenisse tekende voor
de organisatie. Er moesten woensdagavond stoelen bij
gezet worden in de grote zaal om iedereen een plekje te
kunnen geven. Bijna 200 vrouwen bezochten het optre
den van het amusementskoor In Vuur en Vlam en confe
rencier Den Teun.
Dichter bij zee
Het vergeten dorp III
Groene leugen
Gezamenlijke avond plattelandvrouwen in Haestinge groot succes
Natuurwerkdag
Gepasseerd
Orchideeën
Zwarte bladzijde
Ordinaire ruzie
Leden krijgen balpen als herinnering
Hij kijkt met plezier terug op de pe
riode met ups en downs, met succes
sen en tegenslagen. Maar maakt zich
wel zorgen over het beheer van na
tuurgebieden en de toekomst van de
Oosterschelde.
Wat een constante is gebleven is de
vereniging zelf. Met een ledental dat
al jaren schommelt tussen de hon
derd en honderd en tien. Het is een
factor in de Thoolse samenleving
waar Tholen niet omheen kan.
De natuurvereniging is een van de
organisaties die zijn invloed aan
wendt om natuurgebieden vorm te
geven en aan de bel trekt als ze
meent dat natuurwaarden worden
aangetast. Sauter was en is de man
die zoekt naar samenwerking en
steun bij anderen. Geen figuur die op
de barricaden klimt en de confronta
tie zoekt. Met 'polderen' achter de
schermen, het gebuiken van deskun
digheid en door te netwerken, is er
volgens Sauter meer binnen te halen
voor de natuur dan door conflicten
aan te gaan. „Daar ben ik van over
tuigd." Hij deed er ervaring mee op
toen hij als volwaardig lid van
de ruilverkavelingscommissie Poort
vliet optrad. Zijn inbreng was ge
vraagd omdat er een groot natuurge
bied in de Scherpenissepolder werd
aangelegd. Het moest volgens Sauter
een eldorado worden voor vogels.
Dat is het ook geworden, maar het
terrein wordt voor een deel nu wel
toegankelijk. Staatsbosbeheer heeft
er een pad in aangelegd. Voor het zo
geheten recreatief medegebruik. „Ik
had liever gezien dat het er niet was
gekomen. In eerste instantie was ik
heel huivering voor het openstellen
voor het publiek (overigens alleen in
de maanden juli, augustus en sep
tember -red.) Het gebied is vanaf de
zeedijk heel goed te bekijken. Maar
Volgens Sauter heeft de Wei-
hoek een facelift nodig. „Er
is voor de planten en vogels
|j veel mogelijk. Er zijn veel
zilte stukken. Er ligt klei op
veen. Er is veel natuurwaar- 1
de, vooral aan de noordoost-
zijde." Ook aan de randen
van de Oosterschelde kan er I
binnendijks nog wel het een
en ander worden verbeterd.
De Van Haaftenpolder bij
Oud-Vossemeer is mooi,
maar volgens hem nog te
hoog. „Er is te veel uniform
gras. Het terrein zou meer ge-
accidenteerd worden. Dan
blijft het nog een ganzenland,
maar het wordt wel vogel-
vriendelijker."
fc"mm J
Dirk Fluijt van Staatsbosbeheer heeft
me over gehaald. Sauter wilde het
gebied het liefst 'helemaal vrij la
ten'. Alleen met een gids zou toe
gang mogelijk moeten zijn. Hij her
innert dat het in de commissie een
heet hangijzer was. „Er was een na
tuurbeleidsplan van de regering. De
Scherpenissepolder moest een na
tuurgebied worden. Het zou een flo
rapark worden met vele mogelijkhe
den voor broedende en foeragerende
vogels en geen opvanggebied voor
ganzen. Dankzij de bocrenlobby is
dat er toch van gekomen." Sauter
zegt dat het hem veel hoofdbrekens
heeft gekost. „Boeren wilden het
gras ook gaan bemesten. Er zijn heel
veel vogels gekomen. Je verdedigt je
standpunt dat het een natuurgebeid
moet worden met hand en tand. Zo
nu en dan is daar wel een robbertje
over gevochten. Achteraf is het mee
gevallen maar je moet water bij de
wijn doen."
Volgens Sauter is het gebied nog niet
helemaal af. Er liggen nog twee
boerderijen in. aan de Platteweg. Pas
als die weg zijn, is het terrein vol
gens hem pas compleet. Dat het bij
een aantal boeren slecht viel, kan hij
wel begrijpen, maar hij wijst er op
dat het als landbouwgrond nooit ge
schikt is geweest vanwege de zoute
kwel. En de angst dat de zoute kwel
toe zou nemen, is volgens hem niet
uitgekomen.
Hij bewaart geode herinneringen aan
de periode dat hij samen met Marien
Geuze, Lies Hage en Leen Hoek in
de commissie zat. „Het waren fijne
mensen om mee te werken. Het was
spannend. Ik heb er veel geleerd. Ge
leerd om te denken in processen en
leren politiek bedrijven: op het juiste
moment concessies doen om zaken
binnen te halen."
Toen Sauter in 1983 voorzitter werd
van de natuurvereniging kon hij nog
niet bevroeden dat hij later zo'n be
langrijke rol zou krijgen bij de ruilver
kaveling. „De belangrijkste doelstel
ling was educatie. Vooral cursussen
voor kinderen opzetten. Tentoonstel
lingen maken." Het is volgens de oud
bestuurder begonnen met het houden
van groencursussen. Het idee om een
vereniging op te richten, kwam van
Willem Heijbroek en Boy Boissevain.
Zij zijn toen met Marlen Wiersma (nu
gedeputeerde economische zaken,
energie- en klimaatbeleid - red.) gaan
praten en vervolgens is Harm Vene
kamp erbij betrokken. De groencur
sussen zijn gestart en ze hebben mij
toen gebombardeerd als voorzitter
van de vereniging. Ik was totaal ver
rast. De andere heren hebben zich te
ruggetrokken. De eerste mensen in
het bestuur waren Ina Heijbroek (de
vrouw van Willem Heijbroek), Piet
Het was alweer vier jaar geleden dat
de afdelingen een gezamenlijke
avond hielden. Vorig jaar staken de
besturen de koppen bij elkaar om af
te spreken het weer op te pakken en
er een jaarlijks evenement van te
maken. Cato Koppenhol van de af
deling Scherpenisse: „Het is voor
de afdelingen best lastig om elk jaar
een programma te maken. Als je ie
mand van over de brug wilt laten
komen, dan is dat best duur. Niet al
leen het optreden moet betaald wor
den. er wordt ook een kilometerver
goeding gerekend. Op deze manier,
door het voor alle afdelingen samen
te doen, kun je iets extra's doen."
Het blijkt een schot in de roos. Bij
de ingang van de zaal staan de da
mes in de rij. Ze worden aan de tafel
bij de deur ontvangen door de be
stuursleden van Scherpenisse. Zij
noteren de namen en delen con
sumptiebonnen uit. Al snel blijkt dat
hel aantal stoelen niet toereikend is.
Beheerders Hans en Annekie Visser
en hun zoon Nick brengen extra
stoelen, maar als de bezoekers blij
ven binnenstromen, dan helpen ook
de mannelijke leden van het koor
mee. Het zijn oud-brandweerman
nen. Ze weten hun mannetje nog te
staan. Ze sjouwden stoelen van het
podium naar de zaal zodat iedereen
een plek kon krijgen.
Het programma begon daarom wat
later. Francien Noom heette ieder
een welkom. Ze was verrast door de
grote opkomst van de zes afdelin
gen. Ze waren allen vertegenwoor
digd. Grote en kleine afdelingen. De
afdeling Scherpenisse telt 39 leden,
Sint-Maartensdijk 64, Tholen 70,
Poortvliet 68, Sint-Annaland 40 en
Sint-Philipsland 58. In totaal 339.
Meer dan de helft bezocht dus de
avond.
Sommige afdelingen doen een aan
tal zaken samen. Zo is er een ficts-
clubje van leden van Scherpenisse
en Sint-Annaland. Voorheen deed
Scherpenisse dat met Poortvliet.
„Maar ook dat is maar net aan,"
zegt Koppenhol. Het valt niet altijd
mee om iedereen het naar de zin te
maken in het jaarprogramma, zegt
ze. „We blijven natuurlijk wel elke
maand een avond houden. En een
aantal onderdelen blijven er vast in
hoor, zoals de kerstavond en de bar
becue. Dat doen we altijd in de
schuur bij Lies Hage zodat het altijd
door kan gaan, ook bij slecht weer."
Het bestuur kon de gezamenlijke
avond niet in het Holland Huis hou
den alhoewel dat wel voor de hand
had gelegen. Nella van Haaften, vi-
ce-voorzitter: „Het Holland Huis is
er te klein voor. Daar mogen vol
gens de brandweer maar 125 men
sen in. We hebben even overwogen
om het in Tholen te doen, maar we
gunnen het Haestinge want we zijn
als Scherpenissenaars aangewezen
op Sint-Maartensdijk." Het systeem
met consumptiebonnen bleek heel
goed te werken. Zeker gezien de
grote opkomst kon iedereen op de
ze manier snel van een kopje koffie
of thee worden voorzien. De laat-
sten kregen dat in het halfduister
toen het programma al was begon
nen en het koor in de schijnwerpers
stond.
Het optreden van het koor viel in de
smaak. De 11 mannen en 14 vrou
wen uit Halsteren, Lepelstraat en
Bergen op Zoom zongen bekende
liedjes. Dat gebeurde onder accor
deonbegeleiding. Onder meer med
leys over de liefde ('de liefde is hier,
in Brabant, over al') en de zee.
„Sint-Maartensdijk heeft geen ha
ven meer, maar het ligt toch dichter
bij de zee dan Halsteren'). Vele lied
jes werden herkend. Er werd mee
gezongen en meegeklapt. 'We gaan
naar Zandvoort al aan de zee. Mooie
meisjes blijven nooit zo lang alleen.
Als dit geen liefde is.' Voor velen
was ook het liedje Tedere dans' van
de Fouryo's, voor velen boven de
vijftig een feest van herkenning. Bij
een stel koorleden maakte hel num
mer de benen los. Ze maakten een
dansje op de muziek en de tekst.
Den Teun (Ton Groffen), de confe-
De dienaren, blij en opgetogen,
beklimmen de Westkerkse berg.
Gaande door de erebogen.
benaderen zij de wijze dwerg.
Scherpenisse wordt opgestuwd
in de vaart der volken.
Er wordt weer gelachen en gehuwd.
Verdwenen zijn de donkere wolken.
„Heer dwerg, heeft u het gelezen?
Al uw wensen worden vervuld.
U heeft niets meer te vrezen.
Nog slechts eventjes geduld."
Dwerg: „Jawel, 't zijn mooie plannen.
Ambitieus en toekomstgericht.
Maar, 'k sta nu nog met lege handen,
't Ligt nog ver buiten mijn gezicht.
„Uw dorp krijgt vleugels aangeme
ten.
Gaat een nieuwe toekomst tege
moet.
Pijn en leed zijn snel vergeten.
Voorbij is de tijd van tegenspoed."
Daarom blijft de parel, uw doelwit,
voorlopig nog in mijn bezit."
D.L. Koppenhol, Sint-Annaland.
Bijna 200 vrouwen genoten in Haestinge van In vuur en vlam en van Den Teun. Volgend jaar zijn de plattelandsvrouwen van Sint-
Philipsland gqstvrouw.
„De nieuwe plannen zijn ontvouwen.
De tekening, geeft helder en snel
zicht op de te verrijzen gebouwen.
Multifunctioneel, dat wel."
Louis Sauter uit Tholen wil zich nog graag inzetten voor het educatief centrum Scaldis Naturalis in Sint-Maartensdijk.
Stols, Fons van der Steen en Eef
Steendijk." Hij zou het een jaar of
twaalf blijven.
Volgens Sauter voorzag en voorziet
de vereniging in een behoefte. Ze or
ganiseerden activiteiten voor kinde
ren waar 60 tot 70 kinderen op af
kwamen. Hij herinnert zich dat ze
met een hele groep kinderen braak-
ballen (van uilen) gingen zoeken en
uitpluizen bij het Klaverveld. Sauter
was er vaak bij, nee bijna altijd. „Ik
voelde me vaak te veel aangesproken.
Ik voelde me altijd verantwoordelijk.
Was bang dat dingen zouden misluk
ken." Maar dankzij zijn enthousias
me kreeg het wel gewicht, zegt hij.
„De vereniging heeft wortel gescho
ten. In eerste instantie werd het voor
al gedragen door import, maar dank
zij het feit dat er steeds meer
Tholenaren bij kwamen, is het uitge
groeid tot een stevige club." Sauter en
zijn vrouw kwamen in 1979 naar
Tholen. Ze zijn er in de loop der jaren
heel erg aan verknocht geraakt.
De natuurvereniging is lid van de
Zeeuwse Milieufederatie (ZMF).
Door zijn functie en zijn betrokken
heid bij de cursussen voor natuurgid-
sen, raakte Sauter steeds meer be
kend in het Zeeuwse. Hij werd ook
lid van de bestuurscommissie van het
consulentschap natuur, milieu-educa
tie van IVN waar Wiersma de scepter
zwaaide. „Het was wel raar, maar
daardoor werd je naar boven getrok
ken en kom je los van de vereniging.
Je gaat je dan met andere zaken be
zighouden en krijgt een heel netwerk.
Je zag altijd dezelfde gezichten in het
Zeeuwse." De ZMF en dus indirect
de natuurvereniging is de laatste
maanden onderwerp van zware kri
tiek van de schelpdierensector. De
mosselvissers en de natuurbeweging
(Vogelbescherming en de Wadden
zeevereniging) bestreden elkaar tot
bij de Raad van State over het vangen
van mosselzaad in de Waddenzee. Er
kwamen acties toen het vangen van
zaad werd verboden, die tegen de na-
tuurclubs waren gericht. Stop de
groene leugen, was een van de slo
gans. Zo bont had Sauter het nog niet
meegemaakt. Toen hij met George
Koenders van de zomer startte met
fietstochten, vertrokken ze bij het
praathuisje aan de haven in Tholen.
Het grote affiche met de tekst hing er
aan het raam. „Het was raar dat we er
Leonard Ketting van de vogelwerkgroep houdt zich bezig met het
ringen van onder meer kerkuilen.
De natuurvereniging Tholen bestaat 25 jaar maar is nog betrekkelijk
jong. Op allerlei terreinen is de club actief. Er is een vogelwerkgroep die
onder meer tellingen verricht en roofvogels ringt, een plantenwerkgroep
die planten inventariseert, een werkgroep die aan landschapsbeheer doet
door wilgen te knotten, een planologiewerkgroep de zich inzet voor na
tuurwaarden en natuurbescherming. Natuurgidsen verzorgen rondlei
dingen. Een nieuwe activiteit wordt natuur- en milieueducatie.
De 98 leden die de vereniging mo
menteel telt, krijgen een balpen als
herinnering aan het 25-jarig be
staan. In een brief feliciteert de
voorzitter het bestuur en de leden,
maar bedankt ze ook voor hun
steun, actieve bijdrage in het vrij
willigerswerk van de vereniging.
Volgens het bestuur zijn de leden
enthousiast en gemotiveerd om het
werk voor de vereniging te doen.
Daar is ze dankbaar voor. Er wordt
volgens het bestuur goed samenge
werkt met de werkgroepen. Er is
volgens het bestuur nog meer werk
te doen. 'Maar meer willen doen
dan wij aankunnen is niet raad
zaam.' Nieuwe initiatieven zijn wel
kom. De leden moeten daar dan een
bijdrage aan leveren. Daarbij kan
steun gezocht worden bij niet-leden.
Het bestuur hoopt op die manier een
nieuw groepje deskundigen t kun
nen vormen.
'De natuur op Tholen en Sint-Phi
lipsland en de wateren en gebieden
daaromheen zijn van een bijzondere
schoonheid. Iets in en voor de na
tuur te doen en natuurliefhebbers
ontmoeten, betekent veel voor ons
allen. We kunnen stellen dat de na
tuurvereniging Tholen een vaste
waarde is gebleken.' Het dagelijks
bestuur bestaat uit voorzitter Henk
Vinkeles Melchers. secretaris Sjak
de Koek en penningmeester Peter
Bijl.
Zaterdag is het de landelijke natuur
werkdag. De natuurvereniging Tho
len gaat vanaf 9 uur wilgen knotten
aan de Geulsche Weel in Stavenisse.
Het is voor de achtste keer dat de
natuurwerkdag wordt gehouden. In
heel Nederland gaan duizenden vrij
willigers aan de slag in het land
schap. De stichting landschapsbe
heer Zeeland ondersteunt de
natuurverenigingen op deze dag.
Wie mee wil helpen met knotten
van wilgen kan zich opgeven bij
Flip van Damme: 602438.
Van zaterdag 22 tot en met zaterdag
29 november is het de Zeeuwse kli-
maatweek. Een week lang worden
de mondiale energie- en klimaat
vraagstukken in de schijnwerpers
gezet. Er zijn 40 activiteiten die
voornamelijk op Walcheren en in
Zeeuws-Vlaanderen worden gehou
den. Voor leerkrachten van de
Zeeuwse basisscholen wordt in
Heinkenszand een symposium ge
houden over klimaat en energie en
de rol die het basisonderwijs daar
bij kan spelen.
rencier uit Ossendrecht kreeg de
zaal flink aan het lachen. Hij be
trok er steeds een van de dames uit
de zaal bij waar hij van te voren
wat informatie over had ingewon
nen. Het werkte uitstekend. Fran
cien Noom, Bets Sturris (van de af
deling Sint-Maartensdijk), Riek
Bijl (van Scherpenisse). Maike van
der Harst (Sint-Annaland), Mar
griet Wesdorp (Scherpenisse) en
Marjan Groffen (Sint-Maartens
dijk). Allemaal hadden ze wel wat
samen met Den Teun beleefd. Den
Teun vertelde dat hij ook naar Tho
len was geweest om te solliciteren
in het gemeentehuis voor een baan
tje. Hij was met de auto en een aan
hangwagen op pad gegaan. In het
karretje lagen radiatoren en een ke
tel van de verwarming. Op de
vraag waarom hij dat had meege
maakt, antwoordde hij dat hij het
advies had gekregen om zijn c.v.
mee te nemen. Den Teun reeg in
snel tempo de ene grap aan de an
dere. Een succesformule want de
zaal schaterde.
In de pauze zochten veel dames de
foyer op om een drankje te nuttigen
en met elkaar te praten. Oude be
kenden ontmoetten elkaar weer
eens. Volgens Noom was het een
succes. „Het optreden duur tot elf
uur. We hebben reuze goede reacties
gekregen."
Vroeger waren de leden van de plat
telandsvrouwen voornamelijk boe
rinnen. Dat is al lang niet meer het
geval. Noom is zelf wel boerin. Het
werven van nieuwe leden is lastig.
„Er zijn nu gelukkig ook wel veel
vrouwen bijgekomen die op het ei
land zijn komen wonen. Toch heb
ben we nog wel steeds de naam dat
de plattelandsvrouwen vooral boe
rinnen zijn. Als je kijkt naai- de afde
ling Tholen bijvoorbeeld, de groot-
mee werden geconfronteerd. Maar
wij hebben niks te maken met de toe
stand in de Waddenzee. Toch voel je
je aangesproken. Het gaat er om zo
weinig mogelijk schade te berokke
nen aan de Waddenzee. Er is nu een
compromis gesloten." Hij wijst er op
dat hetzelfde is gebeurd met de kok
kelvisserij. „Die is stevig op zijn re
tour. Bij de machinale visserij wordt
de hele bodem omgezet en verpest."
De natuurvereniging ging vanzelf
een rol spelen in het ruimtelijke be
leid en het beschermen van natuur
waarden. „Er kwam vanzelf een
werkgroep planologie. Ik weet nog
dat ze in de Pluimpot een schelpen
pad gingen aanleggen aan de kant
van de Geertruidapolder. We hebben
toen voor elkaar gekregen dat er bo
men en struiken langs het pad kwa
men bij de vogeleilanden." Door toe
doen van de vereniging is toen ook
het wandelpad van de brug naar de
dijk aan de Muyepolderkant verlegd.
Dat zou eerst door een veld met or
chideeën lopen. De Pluimpot baart
hem overigens wel zorgen. Het aan
tal orchideeën loopt de laatste jaren
terug. De oplossing is volgens Sauter
dat er vaker gemaaid moet worden.
Het maaisel moet ook worden weg
gehaald. „Maar dat kost geld, extra
geld. Ik kan het gemakkelijk zeg
gen." Het idee om de Pluimpot te
verzilten. kan de oude schorren weer
tot leven brengen. „Ook mooi, maar
dan verdwijnen de orchideeën want
die moeten het hebben van over
gangssituaties. hoog/laag, zoet/zout,
droog/nat."
Ook maakt Sauter zich zorgen over
de Oosterschelde. Sinds de storm
vloedkering is aangelegd, is er min
der getijdebeweging. De schorren
brokkelen af, het zand van de platen
verdwijnt in de geulen en de oesters
rukken op. „Vooral het gebied tussen
hoog en laag water gaat achteruit.
Sponzen, poliepen, zeeanemonen,
zakpijpen en pieren worden de du
pe."
Positiever is hij gestemd over het
verzilten van het Volkerak/Zoom
meer om de blauwalg te verdrijven.
„Ik moet er nu wel een beetje om la
chen. Toen het Zoommeer werd af
gesloten, voorspelden wij al dat er al
gen zouden komen. We hebben
gelijk gehad. Wij zijn blij met het
doorspoelen, maar de boeren niet.
De aanvoer van zoet water zal wor
den opgelost. Maar ik weet niet of
verzilten meehelpt om algenvorming
tegen te gaan. Als je niet goed door
spoelt, dan krijg je veralging van
zeesla en darmwier. Dat zijn zout
waterwieren. Ze stinken wel maar
zijn niet giftig."
Bij de aanleg van de Oesterdam zou
een groot stuk karreveld verloren
aan. De natuurvereniging spande
zich samen met de Zeeuwse Milieu
federatie - toen geleid door Thijs
Kramer die later gedeputeerde werd
en omkwam bij een ongeval in China
- om dat gecompenseerd te krijgen.
Dat is gelukt, naast de oprit naar de
dam in de buurt van het viaduct Ve-
nusdam. Het is een van de tastbare
resultaten van de inspanningen, zegt
hij: „Leve Thijs."
Een zwarte bladzijde voor Tholen
noemt hij de komst van grote
varkensstallen in de jaren negentig.
„Daar heeft de gemeente een veer ge
laten. Dankzij de ZMF was ze op de
hoogte gesteld dat ze het bestem
mingsplan hadden moeten aanhou
den. We hebben de gemeente er voor
gewaarschuwd. Ze hadden op tijd ge
weerd kunnen worden. De grap was
dat we later van de stichting Varkens
Nee te horen kregen dat we er niks
tegen gedaan hadden. We kozen toen
voor het schrijven van brieven en het
informeren van de politie. Daar haal
den we de krant niet mee. We hadden
op de barricaden moeten staan. Maar
ik geloof dat je meer wint in een ach
terzaaltje met overleg en het gebrui
ken van je deskundigheid."
Toen Sauter op Tholen kwam wonen
waren er nog echte bloemdijken,
zegt hij. Met zeldzame planten zoals
marjolein, veldlatiris en ratelaar.
„We hebben als een roepende in de
woestijn op de natuurwaarden gewe
zen. Maar het heeft niet mogen ba
ten." Er is volgens de ex-bestuurder
veel voor nodig om bloemdijken te
behouden of geschikt te maken. Ook
dat is een kostbare zaak. Hij is in de
jaren ook wel eens teruggekomen op
een besluit. „We hebben wel eens
geprobeerd om alle potentiële
bloemdijken kaal te zetten, maar die
zijn heel moeilijk te behouden. Dat
Het Rammegors wordt steeds j
I meer bos. Volgens Sauter zou I
het beter zijn als er meer zout
water in het gebied wordt ge-
I laten dan nu het geval is. En I
de Klaas van Steelandpolder j
in Poortvliet zou toegevoegd
worden als schakel tussen de
natuurgebieden in de Scha-
kerloopolder en de Scherpe-
nissepolder. „Daar zit ik op te
wachten. Dat was ook afge
sproken met het rijk."
hebben we los gelaten." Hetzelfde
geldt voor de opvatting dat Tholen
een kaal eiland moest zijn omdat het
door de eeuwen kaal zou zijn ge
weest. „Dat is niet waar." Daarom is
hij positief over de aanleg van dorps
bosjes en de aanplant van bomen en
struiken op de landgoederen in de
Muijepolder in Sint-Maartensdijk.
„Daarmee krijg je meer bos op het
eiland. Dat is weer heel anders. Dat
geeft zeker een verrijking. Het is ook
toevoeging voor de recreatiesector."
In de Muijepolder staat ook het mul-
ti-functionele gebouw Scaldis Natu
ralis dat wordt beheerd door de stich
ting leefbaar platteland Tholen. Als
hij aan de perikelen terugdenkt, krijgt
Sauter er nog een nare smaak van in
de mond. De natuurvereniging was
bij de oprichting en inrichting van het
complex met kinderboerderij en
heemtuin betrokken. Het werd een
fiasco. Sauter was zelfs voorzitter van
de kerngroep indertijd. „Er is heel
veel geld ingezet. Tonnen zijn er in
gestoken. Het Gors zat er in. Dat leek
allemaal goed voor elkaar. Maar daar
zijn vieze spelletjes gespeeld." Sauter
wil er niet te diep op ingaan. Hij wil
er alleen van zeggen dat 'iedereen
zijn eigen agenda' had. „Het idee was
schitterend. Daar zou echt aan educa
tie worden gedaan. Het is opgericht
op legitieme en zeer honorabele
gronden, maar er ontstond een
machtstrijd tussen de twee besturen,
van Scaldis en van de kinderboerderij
't Lamsoortje. Van mensen die niet
kunnen samenwerken. En dan wordt
de gemeente in de schoenen gescho
ven dat ze er niks aan heeft gedaan."
Sauter schudt zijn hoofd met krullen.
Als docent (biologie) en nu als con
rector op 't Rijks in Bergen op Zoom
- op zoek naar begrip om leerstof
over te brengen en overleg om tot een
oplossing te komen- begrijpt hij daar
niets van. „Door een ordinaire ruzie
is het hele zaakje verkwanseld."
Sauter is blij dat de activiteiten de
laatste tijd weer zijn toegenomen
sinds Chris Koopman voorzitter is
van de stichting. Het is nog altijd zijn
droom om er een educatief centrum
van te maken. Voor de jeugd en de
scholen. Met tentoonstellingen en ex
cursies. „Als ik met pensioen ga, dan
zou ik dat heel graag willen doen."
Een kwart eeuw natuurvereniging
Tholen heeft volgens Sauter zijn be
staansrecht bewezen. „Begin jaren
tachtig was natuur en milieu geen
punt. Nu zijn ze altijd een gespreks
thema. Dat is een goede zaak."
ste afdeling, dan zit er veel import in
en zijn er weinig boerinnen meer."
De afdelingen hebben er dan ook
een naam bij gekregen: Vrouwen
van Nu. Jonge vrouwen interesseren
zich niet voor de activiteiten van de
bond, zegt ze. De jongste leden zijn
de veertig jaar gepasseerd."
Aan het eind van de avond droeg ze
het stokje symbolisch over aan de
afdeling Sint-Philipsland die vol
gend jaar 75 jaar bestaat. Voorzitter
Ineke Krijger van deze afdeling ver
telde dat er door heel het jaar activi
teiten plaatsvinden. De gezamenlij
ke avond voor 2009 is op 28 oktober
in de Wimpel gepland.
