'De koningin keek me recht
aan, net alsof ze me herkende'
'M'n ketrilje bellen'
Thoolse scholieren ook bij Prinsjesdag
Nuis kiest
J
Wijkteam Sint-Annaland
is er klaar voor!
r
Donderdag 18 september 2008
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Voor Cock Stoutjesdijk was het dinsdag haar derde
ontmoeting met de koningin. Elke keer was zij ge
kleed in de Thoolse streekdracht. Dat is begonnen
bij een bezoek van prinses Margriet en Pieter van
Vollenhoven aan Sint-Maartensdijk in de jaren '80.
Stoutjesdijk had klederdracht liggen uit haar fami
lie en daarom werd haar gevraagd om in kostuum te
verschijnen.
Cock Stoutjesdijk
ziet vorstin
voor derde keer
Interview
Koningin
'Ik zat pal tegenover
prinses Margriet'
Curödomi
Sint-Maartensdijk
Sint-Philips land
Poortvliet
.UIA
Claus en mij. Die heeft uitver
groot in de krant gestaan".
Stoutjesdijk ontmoette de vorstin
in de Abdij in Middelburg. Ze
was uitgenodigd om in streek
dracht een lezing te geven tijdens
het bezoek van de toenmalige
presidentsvrouw van Zuid-Afri-
ka, mevrouw De Klerk. Beatrix
was daar ook bij aanwezig.
De tweede keer dat zij de konin
gin in levende lijve zag, was
haar man Bram er ook bij. „Het
was bij de bruiloft van Willem-
Alexander en Méxima." En
dinsdag zagen zij de koningin
Mensen werden zo enthousiast
daarvan, dat ze werd gevraagd
om lezingen te houden. De eer
ste was voor de bond van platte
landsvrouwen en daarna is ze
overal al geweest. Dat deed ze
samen met oud-Tholenaren Nel
lie en Leen Hage. Die zijn op
den duur om gezondheidsrede
nen afgehaakt en wonen nu in
Goes.
De eerste ontmoeting met Bea
trix is geen één lezer van de Te
legraaf in die tijd ontgaan. „Ze
sprak me toe en toen is er een fo
to gemaakt van haar en prins
weer. Toen
de gouden
koets de
eerste maal
passeerde,
zat Beatrix
aan de
kant van
de Tholenaren. Cock zit op een
roze wolk na het weerzien met
de koningin. Ze keek me recht
aan, het was net alsof ze me her
kende. Ze gaf een koninklijk
knikje, als groet. Ze kijkt echt
gericht." Ook haar man, dochter
Kitty en vriend van de familie
Jan Clijsters waren het met el
kaar eens hoe bijzonder de reac
tie van de koningin was. Zij wa
ren elk op hun manier onder de
indruk van het koninklijke ver
toon.
„Het is allemaal zoveel grootser
dan op televisie. Het maakt veel
indruk. Ik wist niet dat er zoveel
goud aan de koets zat. Zoveel
pracht en praal, echt schitte
rend", is de re
actie van Kitty.
Tegen Jan, haar
man voor die
dag: „Je hebt je
hoedje niet af
gezet."
Hij lacht: „Daar
denk je niet aan op zo'n mo
ment. Er is veel te veel te zien."
Op de terugweg van de koets
krijgt hij een herkansing, maar
dan zit Maxima aan hun kant.
„Méxima zag er goed uit. Echt
representatief. Die heeft het!",
reageert Clijsters. Bram Stou
tjesdijk bekijkt het allemaal met
stille interesse. „Je kunt je er
geen voorstelling van maken
hoe het in het echt is. Het duurt
allemaal zo lang. Op televisie
zie je alleen flitsen. Het is toch
een heel gebeuren zo", zegt hij.
Cock vindt het allemaal wel
grappig: „En nu mogen we weer
oprollen. Ha, ha, niet letterlijk
hoor." (achter de stoet - red.)
r»---
m
1«1
•H
-«>
•s*
A
O.
•>-
Cock Stoutjesdijk heeft de klederdracht en sieraden van haar
schoonmoeder en diens zus voor dinsdag uit de kast gehaald.
Het was de zondagse dracht, met een kipje op de witte kap; een
hoedje met een sierlijke struisvogelveer. Bij Cock was die oran
je, bij Kitty zwart.
Het hoedje is versierd met witte roosjes op de rand. Als dit niet
het geval was geweest, of als er geen kleur op het hoedje had
gezeten, was het rouwdracht geweest.
Opvallend bij de Thoolse dracht is de lengte van de muts. Bij
het vergelijken met de andere Zeeuwen, blijkt dat de Thoolse
muts het langst is.
Aan de gouden krullen, die getorst zijn, hangen bellen. Op de
voorkant van het mutsje hebben beide vrouwen gouden spel
den. Bij Cock zijn die amandelvormig en bij haar dochter rond.
De sieraden zijn van opengewerkt goud, cantille genaamd. „In
Tholen spreken ze van m'n ketrilje bellen."
Ze zijn versierd met granaten, edelstenen die gedolven zijn in
de mijn van Bohemen. „Die mijn is gesloten. Tegenwoordig ha
len ze de granaten uit het Oostblok, maar die zijn minder mooi
en minder van kwaliteit."
De vrouwen zijn volledig in het zwart. Ze hebben een 'jak' en
een rok aan. Naast een gouden broche hebben ze een ketting
omhangen. Bij Cock is die gemaakt van zwarte granaat en een
cantilleslot. Kitty heeft een ketting van bloedkoraal. Onderrok
ken hebben ze ook aan. „Ik heb er maar één, zegt Kitty."
Voor de mannen bestond op Tholen geen hoerendracht. Wel ge
woon burgerkleding. Daarom lopen Jan Clijsters en Bram Stou
tjesdijk in burgerdracht. Die bestaat uit een zwarte broek, een
zwart vestje met daaronder een witte bloes, een pandjesjas en
een bolhoed. Beiden hebben ze een speldje op de revers van
hun jas. Clijsters heeft een hoefijzer, Stoutjesdijk een paard. En
ze hebben een horloge in hun vestzakje.
Cock Stoutjesdijk.
De Groen van Prinstererschool uit Scher-
penisse was ook vertegenwoordigd in Den
Haag. De kinderen uit groep 7 en 8 waren
onder begeleiding van enkele ouders en
directeur J. Duvekot bij Prinsjesdag aan
wezig. Ze stonden net als de andere Zeeu
wen in de erehaag op de Korte Vijverberg,
zij het achter de omheining. Enkelen had
den de Zeeuwse vlag meegenomen, zoals
Aron Beurkens. Jack Elenbaas, Corné
van Oeveren en Mart Eindhout (v.l.n.r.)
stonden ook langs het parcours.
t t
Cock Stoutjesdijk is persoonlijk door burgemeester Nuis naar voren ge
schoven als één van de burgers die als afgevaardigde van de gemeente
Tholen tijdens Prinsjesdag zou gelden. Want even had het kunnen gebeu
ren dat geen enkele Tholenaar tussen de in totaal 200 Zeeuwen in de ere
haag zou staan.
Caroline Baljé van de provincie Zeeland had het uitgestippeld: elke
Zeeuwse gemeente, dertien in totaal, zou ongeveer twintig personen mo
gen afvaardigen naar Den Haag op Prinsjesdag. Alle Zeeuwen moesten
dan wel in klederdracht verschijnen, zodat ze duidelijk zichtbaar zouden
zijn in de erehaag. Volgens traditie levert ieder jaar een andere provincie
op de derde dinsdag van september een afvaardiging van burgers.
Zo kreeg ook gemeente Tholen het verzoek om zo'n twintig Tholenaren in
klederdracht te verzamelen. Daar zagen ze het verzoek als een moeilijke
opdracht. „Twintig mensen die in klederdracht lopen, die schud je niet
zomaar uit je mouw. We hebben geen vereniging op het eiland hiervoor."
De gemeente ging uitzoeken waar ze die personen zou kunnen vinden.
Toen Baljé ging informeren hoe het ervoor stond, kreeg ze volgens eigen
zeggen te horen dat Tholen geen kandidaten had. „Dat is nogal makkelijk
gezegd", reageert burgemeester W. Nuis desgevraagd. „We kregen bericnt
van de provincie dat het niet meer hoefde, want alles zat al vol." Nuis
vond dat Tholen als gemeente ook in de burgerdelegatie vertegenwoor
digd moest ziin en is toen zelf op zoek gegaan naar mensen. Aanvankelijk
deed de afdeling communicatie dat, maar die kreeg volgens Nuis tijdens
de zoektocht de onaangename melding vanuit de provincie.
„Ik wist in ieder geval dat mevrouw Stoutjesdijk klederdracht had. Zij was
namelijk ook uitgenodigd bij de verwelkoming van mevrouw Peijs en toen
liep zij in klederdracht." Nuis vroeg haar of zij mee wilde doen en of zij
nog meer mensen op de been kon brengen. Dat werden er uiteindelijk
vier in totaal: Stoutjesdijks man Bram en dochter Kitty, en Jan Clijsters van
hoeve Luchtenburg. Nuis is daar tevreden mee. „Als er niet meer zijn, dan
zijn er niet meer."
Cock Stoutjesdijk was eveneens van mening dat twintig een onmogelijke
opdracht was. „Die kreeg ik nooit bij elkaar. Ik heb gebeld naar mensen
waarvan ik wist dat hun moeders ook wel eens klederdracht hadden ge
dragen, maar de meesten hebben hun kleding niet meer compleet."
Haar man Bram en dochter Kitty waren direct enthousiast. Maar de man
van Kitty wilde niet mee. Daarom werd er gezocht naar een andere man,
en dat werd een goede vriend van de familie: jan Clijsters. Baljé reageerde
achteraf overigens nog verheugd dat er toch een afvaardiging uit Tholen is
gerealiseerd.
Naast Cock Stoutjesdijk waren Jan Clijsters, Kitty van Hoek en haar
vader Bram Stoutjesdijk (v.l.n.r.) de andere Thoolse deelnemers aan de erehaag.
Fotografen en televisiemensen schoten
plaatjes van het tafereel. Een camera
man vond Cock blijkbaar zo bijzonder
dat hij haar uit de massa pikte voor een
kort interview voor de televisie. Vrien
delijk en rustig als een echte beroeps
stond zij de journalist te woord. Daarna
voegde zij zich weer keurig bij de stoet.
Die stond geduldig te wachten tot de re
gio-officier van de reservisten, de heer
Van Hagen, het sein gaf voor vertrek.
Het was een voorbode voor de rest van
de dag, waarbij wachten eerder uit
kwartieren dan minuten bestond. Het
was de bedoeling dat de Zeeuwen aan
sloten achter de stoet van de veteranen.
Die ontmoetten ze bij het Malieveld, na
het passeren van allerlei korpsen in ver
schillende uniformen. De ene stoet had
Huzarenhoeden op, grote zwarte harige
mutsen, een andere was voorzien van
helmen met een sierlijke pluim van wit
te of zwarte veren. Een enorme fanfare
behoorde ook tot de stoet die te voet
richting het Binnenhof ging.
De route was afgezet met hekken, en
politieagenten en diverse militairen,
waaronder een haag van de Koninklijke
marine, hielden toezicht. Al het verkeer
werd tegengehouden, zelfs de tram
moest wachten tot de stoet was gepas
seerd, tot grote verbazing van Kitty.
Toeschouwers keken vol bewondering
naar de indrukwekkende Zeeuwse stoet,
die vooral opviel door de witte kappen.
Diverse mensen wilden een foto van die
mensen in die voor velen vreemde kos
tuums.
Bij aankomst op de Korte Vijverberg
werden de Zeeuwen begroet met een
luid gejoel van kinderen. „Zeeland,
Zeeland, Zeeland", scandeerden ze. Het
waren de kinderen uit groep 7 en 8 van
de Groen van Prinstererschool in Scher-
penisse. Die stonden opgesteld als pu
bliek achter de hekken. De Zeeuwse
burgerdeputatie werd verdeeld over
weerszijden van de straat. Het Thoolse
gezelschap stond op de hoek van het
Mauritshuis, met de rug naar de Hofvij
ver. Begeleiders van de provincie Zuid-
Holland verdeelden de erehaag over de
lengte van het pad naar het Binnenhof.
Steeds moesten mensen een stukje op
schuiven. Toen iedereen op zijn plek
stond, was het weer tijd om te wachten.
Wachten tot de gouverneur der residen
tie te paard kwam inspecteren of alles
in orde was. Met een streng gezicht,
hoog te paard gezeten en geflankeerd
door een dame in uniform, eveneens te
paard, stapte hij statig voorbij. De heer
Van der Putten deed het voor het eerst,
maar van plankenkoorts was bij de
commandant van de Koninklijke mare
chaussee niets te merken.
Dan was het weer wachten tot de eerste
stoet keurig in de maat, aangegeven
door de begeleidende commandant,
passeerde. Met tussenpozen van minu
ten volgden de volgende stoeten te voet.
Daarna was de cavalerie aan de beurt.
En nadat er bijna een uur van het vor
men van de erehaag was verstreken,
kwam de eerste koets. Laurentien en
prins Constantijn kwamen als eersten,
samen met prinses Margriet en Pieter
van Vollenhoven. En na even weer een
stil moment, was het dan zover. Kinde
ren gingen juichen. Daar kwam hij: de
gouden koets. De inzittenden zwaaiden
naar de omstanders, die hun best deden
om de korte glimp van de vorsten goed
in zich op te nemen. De koets, waar ie
dereen naar uitkeek, was voorbij.
Opgewonden sprak iedereen na over
wat ze gezien hadden. De één had
Maxima gezien, de ander de koningin.
Niemand sprak over wat Beatrix eigen
lijk ging doen. De inhoud van de Troon
rede leek op dat moment niemand te
boeien. In het uur dat de leden van de
erehaag moesten wachten tot het hele
circus weer van voren af aan begon,
heeft niemand iets kunnen opvangen
van wat er in de Ridderzaal werd ver
teld. Er telde maar één ding: deel uit
maken van de erehaag. En die rol ver
vulden de Zeeuwen vol trots.
Maar ook de omstanders waren trots op
de Zeeuwen. Na het voor de tweede
keer passeren van de gouden koets,
vroegen kinderen van de Rehoboth-
school uit Capelle aan den IJssel hand
tekeningen aan Kitty. „Maar ik ben de
koningin niet hoor!" Het kon de kinde
ren niet deren. Gretig lieten ze hun T-
shirt, arm of hand signeren door die bij
zondere vrouw.
Van het lange wachten werden de aan
wezige kinderen langs de route balda
dig. Ze probeerden met luid ge
schreeuw de militairen uit de pas te
halen. Even leek dat te lukken, de stoet
stokte even, maar de commandant kreeg
ze weer in de maat. Van uit zijn tenen
schreeuwde hij boven het gejoel van de
kinderen uit: „Eén, twee, drie, vier." En
zijn korps liep weer in het gareel. Maar
het was de toeschouwers niet ontgaan.
Cock en Kitty gierden van het lachen.
De veteranen wisten de kinderen de
mond te snoeren. Hun commandant liet
ze halthouden, rechtsomkeert maken,
salueren naar beide zijden van de ere
haag en weer hun weg vervolgen. Dat
dwong respect af. Met luid applaus
werden de veteranen beloond. De Zeeu
wen sloten weer achter hen aan. Een er
varing rijker. Cock leek op de terugweg
net een lid uit de Koninklijke familie.
Ze wuifde vriendelijk terug naar de om
standers, terwijl de stoet weer richting
Provinciehuis liep. Iedereen was zich
nu bewust van zijn rol en voelde zich
heel bijzonder voor dat moment. Na een
lunch op het provinciehuis werden de
Zeeuwse burgers weer de bus in ge
stuurd, terug naar hun eigen provincie.
Opgelucht dat de klederdracht straks
weer uitkon, maar vooral ook voldaan.
Adri Boxhoorn uit Tholen beleefde
dinsdag de dag van haar leven.'Ze was
de gast van SP Tweede Kamerlid Fons
Luijben uit Walsoorden, met wie ze
een tijdje geleden in een discussiepro
gramma zat bij omroep Zeeland. „Hij
heeft me thuis opgehaald en was de
hele dag een zeer attente en hoffelijke
gastheer", zegt de Thoolse oud-lera
res die een grote fan is van het Oranje
huis. Mevrouw Boxhoorn zat op de
publieke tribune in de Ridderzaal -
pal tegenover prinses Margriet - bij
het uitspreken van de Troonrede. Ze
lunchte samen met Luijben in het res
taurant van de Kamer. En 's middags
maakte ze in de Tweede Kamer het
aanbieden mee van de Miljoenennota
door minister Bos van financiën. „Ik
heb het allemaal eerste rang kunnen
zien. En natuurlijk had ik ook een
grote hoed opgezet."
Er passeerden veel paarden die bij de ene toeschouwer bewondering opwekten en bij de andere angst. Wel waren
velen het erover eens: het was een pracht zicht.
Wijkteam Sint-Annaland biedt:
verzorging en verpleging aan huis.
een klein team dus minder handen aan het bed.
zeer direct en nauw contact met de huisarts.
hulp bij het aanvragen van indicatie.
Curadomi biedt zorg in de gehele gemeente Tholen.
informatie: www.curadomi.nl of bel 0166 - 65 49 94
Curadomi, organisatie voor thuiszorg
Voorstraat 31,4697 EJ Sint Annaland
Organisatie voor thuiszorg
Advertentie EM.
SPAR
WAT JE DICHTBIJ HAALT, IS LEKKER.
