caravan Auto ramt tegenligger met 'Een krab pak je aan de zijkant vast achter zijn scharen: dan bijt hij niet' 'In de zomer is het een stuk drukker, maar dat werkt lekker' Houd vooral gelederen gesloten, die arme burgers betalen toch wel Strandjutten op Pluimpot met gids George Koenders uit Tholen Gea de Vos werkt bijna zeven jaar bij De Koster in Stavenisse aMa- Donderdag 7 augustus 2008 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 3 Verdronken dorp Hermafrodiet Milieueducatie Als we Gea de Vos spreken bij Golff supermarkt De Kos ter in Stavenisse zit ze niet achter de kassa, maar staat sa men met Jessica van Haaften in een kraam op de Voor straat. Het is braderie in het dorp, dus presenteren de ondernemers zich vanzelfsprekend buiten. Natuurlijk kan iedereen gewoon binnen zijn boodschappen doen, er is een brede doorgang naast de kraam gelaten. t Stemmen van lezers Houd vooral de gelederen gesloten, is de slogan van het college en de coalitie, wanneer je het artikel in de Eendrachtbode van 24 juli leest. Met welke gedegen argumenten de oppositie (ook zij regeert) ook komt, de coalitie wuift alle kritiek weg. Zij heeft immers de meerder heid! Ook - en dat werd al duidelijk - kan niemand verantwoordelijk worden gesteld behalve de burger! Wie heeft dan de burgers voorge licht over de totaalprijs van ver bouw en nieuwbouw? De 'begro ting' werd zo opgesteld dat de burgers wel móesten geloven dat nieuwbouw in Tholen goedkoper was dan uitbreiding/verbouw in Sint-Maartensdijk. Hoewel duide lijk door de burgers werd ingebracht dat dit niet het geval kon zijn en in tegenspraak was met de praktijk. Een huis uitbreiden kan nooit meer kosten dan een geheel nieuw huis bouwen, dat weet iedere burger. Al hoewel de colleges erkennen dat er fouten zijn gemaakt, is het toch be ter om de gang van zaken over het nieuwe gemeentehuis niet volledig kenbaar te maken. Dan zouden de bestuurders in hun hemd staan, als ze dat al niet staan. We hoeven al leen de EB van 24 juli maar te lezen om te weten hoe goed er bestuurd is: 1Dan blijkt m^ar weer hoe er met de grondkosten is gerommeld;, immers zo kun je (onterecht) toe rekenen naar een lagere investe ring. De PvdA vindt het geen pro bleem dat de burger moet betalen voor een manipulatie van de col leges. Je koopt (al betaal je te veel) of je koopt niet. H. Nieu- wenhuis vindt dat niets nieuws! Een pracht argument, vindt u niet? En dan hebben we het nog niet over de overige overschrij dingen! Is dat wat je noemt: eer lijk en integer!? 2. Hoewel de overschrijding van het budget 'slechts' wordt voorge steld tussen 1,5 en 4 miljoen eu ro, wordt, om de aandacht af te leiden, steeds gesproken over procedurele fouten (hoewel ook laakbaar). Feiten probeert de co alitie steeds te verbloemen. Ver bloemen kan toch bij eerlijk openbaar bestuur niet? Waarom wordt er zo gemanipuleerd en stilgezwegen (zoals de VVD bij monde van Goossen), en worden niet gewoon de rekeningen op een rijtje gezet van de totale in vestering (all in) zonder de bur gers een rad voor de ogen te draaien?. 3. De SGP werkt hierin ook mede, door te stellen dat zij het niet goed kan begrijpen hoe dat met de btw kon plaatshebben. En wat vindt de SGP dan van het ver zwijgen van de werkelijke kos ten? Zij was toch voor een trans parant beleid! Een bekend spreekwoord zegt: Regeren is vooruitzien. En dan zegt SGP:: achteraf makkelijk praten. Hoe dat rijmt, is mij niet duidelijk. 4. Het is dus niet te verwonderen dat de colleges een onafhankelijk on derzoek afwezen. Het openbaar worden van de grondprijs vindt de PvdA niets 'nieuws" en pro beert de gelederen van de coalitie gesloten te houden. Nieuwenhuis vindt dat de oppositie (nu feiten bekend worden!) de zaken uitver groot en hij probeert evenals zijn maat Oudesluijs alle feiten onder tafel te werken. Is dat eerlijk t.o.v. de burgers? Ik noem dat bewust feiten verdoezelen. 5. Met verve verdedigden PvdA- CU-CDA-SGP-VVD de nieuw bouw vanwege de goedkopere in vestering. Hoewel er vele twijfels waren bij deze fracties, werd on danks alle waarschuwingen de nieuwbouw doorgedrukt, koste wat het kost. De schone belofte van een precieze controle (vinger aan de pols) en bewaking van het budget (geen cent meer!) was een slag in de lucht. Geen enkele rap portage werd (bewust?) gemaakt. Hoewel er op elke nieuwbouw weekrapporten worden opge maakt en door de opdrachtgever en architect worden ondertekend, en aan de hand daarvan ook bet alingstermijnen worden uitge schreven. Zo moet het ook niet moeilijk zijn om alle nota's van inventaris enz. te totaliseren. Het bijhouden of vermelden hiervan was volgens de SGP-wethouder niet nodig. 6. Alles bijeengenomen zijn de bur gers meermalen in het ootje geno men door alle partijen, vooral door de coalitie. De inspraak (bij praat) van burgers die is aange reikt aan b. en w./gemeenteraad wordt nu bewaarheid, omdat nie mand een degelijke begroting had gemaakt van de investering in het nieuwe gemeentehuis en niemand dat controleerde, (ondanks een bewering bij hoog en bij laag). 7. De oppositie wil evalueren of het besluit destijds op goede gronden is genomen. Het is al gebleken dat het besluit vele malen omstre den was, zie de vele berichten in de Eendrachtbode van 2000- 2006. En dus is een besluit geno men voor het nieuwe gemeente huis op basis van onvolledige en gesuggereerde gegevens. (Ook door dhr. Klippel) En niemand is verantwoordelijk? Wat doen we na evaluatie? Atbreken? Goede raad is duur. wie het weet mag het zeggen. Als het kalf verdronken is. dempt men de put. Die had eerst gedempt moeten worden, en dat was mogelijk geweest indien de colleges hadden geluisterd. 8. Wat zal van al deze blunders straks het resultaat zijn? Een exploitatie van de nieuwbouw/investering die het gesuggereerde verre te boven zal gaan. Maar houd vooral de ge lederen gesloten, denken het colle ge en de coalitie. Wij beslissen wat openbaar mag worden. De burgers moeten alleen betalen. Arme bur gers. C. Rijnberg, Sint-Maartensdijk. sen de autoweg en de parallelweg - in een greppel terecht kwam. De berm én de parallelweg lagen vol spullen die uit de caravan waren geslingerd, en twee fietsen lagen op de rijbaan. De Dinteloordse bestuurder en zijn passagier zijn op de parallelweg behandeld en daarna in ambulances afgevoerd. De inzittenden van de andere auto kwamen met de schrik vrij. Het verkeer was in de tussentijd stil gelegd. pas tegen half twaalf werd de verbinding weer vrijgegeven. Van alle kanten komen ze aangewandeld naar de receptie van Scaldis Naturalis in Sint-Maartensdijk. Zo'n vijftig mensen die willen strand jutten. Gids George Hoenders en organisator Chris Koopman zijn ver rast door de hoge opkomst. „Enkele weken geleden stond ik met twee gidsen klaar, maar de opkomst was nul", vertelt Hoenders. Bijna het hele gezelschap is uitgerust met laarzen, een emmer en een schepje, zo als in de uitnodiging werd geadviseerd. De groep die zowel uit toeristen als haalt een gedraaide schelp tevoor- Tholenaren bestaat, trekt te voet vanuit het multifunctioneel centrum richting de dijk, zo'n 500 meter ver derop, waarachter het strandje ligt. Bovenop de dijk vertelt de gids wat wetenswaardigheden over het ge bied. Aan de ene kant van de dijk ligt de Oosterschelde en aan de an dere kant natuurgebied de Pluimpot, met daarin een watergeul. „Zo'n vijftig jaar geleden was de Pluimpot een open geul. De haven in Sint- Maartensdijk en Scherpenisse wa ren toen ook nog open, maar van wege de ramp in 1953 werd alles -afgedamd. Er is sindsdien een ander leven in de Pluimpot ontstaan. Het water is gaan verzoeten." Het is een zonnige middag, maar geen strandweer, dus veel zonneba ders zitten er niet op het strandje van de Pluimpot. Tot grote gerust stelling van de gids. „Stel je voor als je dan met zo'n grote groep komt strandjutten." Even wist hij niet wat hij met al die mensen aan moest, maar dan heeft hij een idee: in kleinere groepen verdelen en het strand opsturen met een gerichte op dracht. Op het zanderige gedeelte Iaat hij de jutters zoeken naar dood materi aal. De opdracht is gericht aan de kinderen, die ongeveer de helft van de groep bestrijken, maar de ouders mogen helpen. Er moet ook onder scheid worden gemaakt: wat hoort op het strand en wat niet? De men sen verspreiden zich over het strandje. "Hé daar een zak chips", roept een jongen. Hij hoort bij de club die een kinderfeestje heeft bij Harm Ligtendag (11) uit Sint-Phi- lipsland. De in totaal tien kinderen worden begeleid door de ouders van Harm, Johan en Heieen Ligtendag. Er zijn zes kinderen van hen bij - naast Harm broertjes Jan-Willem en Levien en zussen Miranda. Nicolien en de jongste is Heiinde (2)- en vier vriendjes. De laatsten zijn Friso Kosten, broers Eelco en Reindert Hoek en neefje Carlo Hoek. De em mers van de vijf vrienden lopen bin nen enkele minuten al over met ma teriaal. Ze hebben grote stukken plastic, stukken hout en touw. „Hé Eelco. hier heb je billendoekjes", roept Friso uit. „Die vind jij nou uit gerekend he, zulke dingen", re ageert Carlo. „Ja, maar die pak ik niet hoor", zegt Friso vol afschuw. De gids roept een aantal mensen bijeen. Hij heeft een dode vogel ge vonden. Al bestuderend trekt hij de vleugels van het verfomfaaide lijkje wat uit elkaar. „Ik denk dat het een Stern is", besluit hij. Hij kijkt ver volgens wat de kinderen in hun em mertjes hebben verzameld. Hij haalt een gelig propje uit één van de em mers. Het lijkt op een grillig natuur- sponsje, maar dan van plastic. „Wat is dit?", vraagt Hoenders, terwijl hij het goedje tussen duim en wijsvin ger houdt. „Een soort klapperdin- gen", zegt Friso. „Weet je waar dit bij hoort?", vraagt de gids. Onder tussen grabbelt hij in zijn rugtas en schijn. „Dit is een Wulk. Weet je wel, waar de Heremietkreeft ook wel in woont. Een Wulk legt wel 10.000 eieren. En dit is het eikapsel. Daarmee beschermt hij zijn eitjes en zo blijven ze mooi bij elkaar. Dat omhulsel is nodig, want Wulken eten elkaar op." Dan krijgt hij een rode baksteen aangereikt. „Dat is mooi. Weet je waar die vandaan kan komen? Er zijn allerlei verdronken dorpen. De ze kan uit een verdronken dorp ko men, bijvoorbeeld het verdronken land van Reimerswaal." Al gauw prikt Hoenders de gedachten aan een vergane wereld door: „Maar hij kan hier ook gewoon neergegooid zijn." Bij alles wat er op het strand gevon den is, laat hij de kinderen raden wat het kan zijn. Zoals een lange witte veer met een bruine zijkant. „Van welke kan die geweest zijn?" „Een mus", roept een jongen. „Dat is fout." Een andere jongen roept meeuw. En daarvan was de veer. Cheyenne Veld (10) uit Tholen is samen met haar tante Jacorien en oom Dennis Veld aan het jutten. Ze hebben nog meer kinderen bij zich. „Nog een neef en een nichtje en twee Engelse jongens die via Euro pa Kinderhulp drie weken bij ons logeren", zegt Jacorien. Haar nicht je Cheyenne en neefje Reinier heb ben een waar kunstwerk gevonden. Een meterslange stok, helemaal be groeid met wier en in het midden een fietsband en een plastic deksel. Ze tilt het bouwwerk, wat met wier aan elkaar vastzit, op aan de rubber band. „Kijk, dat plastic is het ergste wat je op het strand kunt vinden", zegt de gids. „Het duurt wel 30 jaar voordat plastic is afgebroken." Een jongen laat zijn emmertje vol met verschillende wieren zien. Dan krijgen de kinderen een les in het onderscheiden van soorten zeewier. De gids houdt een bruinig bosje omhoog met grote blazen die doen denken aan augurken. Het is Knots wier. Het blijkt dat dit wier een soort dubbelganger heeft. Maar die is op één manier te onderscheiden. De nerf op de vertakkingen. Want die heeft Knotswier niet. Met nerf is het Blaaswier. Er is ook wier met hele kleine besjes. Dat is het Japans bessenwier. Hoenders vertelt dat het is meegekomen met schepen vanuit Japan en hier goed is gaan gedijen. Er komt een stuk touw tevoorschijn uit een emmer van de jongens uit Flupland. „Waar komt die van daan?", vraagt Koenders. „Boot", volgt direct als antwoord. „De tou wen zijn een ramp voor dieren. Ze raken erin verstrengeld", vertelt de gids. „Maar ook boten. Kijk maar naar het fiets-voetveer", zegt Rai- mond Bal, die met zoontje Yannick (10) aanwezig is. Het fiets-voetveer tussen Gorishoek, om de hoek van het strandje, en Yerseke is namelijk sinds zaterdag uit de vaart geno men. Alle aanwezige volwassen jut ters spreken er schande van. Een dode krab dient als goed mate riaal om te demonstreren hoe je zo'n beestje het beste kunt vasthou- dus de politie, kwam hun auto kort voor de Campweg op de ver keerde weghelft terecht. Daar reed juist een 26-jarige inwoner van Schouwen-Duiveland, met zijn caravan op weg naar huis. Hij probeerde uit te wijken, maar de Dinteloordse bestuurder raak te eerst de auto en vervolgens frontaal de caravan. Uit opmer kingen van de politie ter plaatse viel af te leiden dat deze laatste mogelijk achter het stuur door slaap was overmand. Om vijf voor half acht werden de hulp diensten gealarmeerd: drie ambu lances, de brandweer van Sint- Philipsland en de politie versche nen ten tonele. De ravage was enorm. De auto van de Brabanders zat van voren aan de bestuurderskant helemaal in elkaar en kwam met de neus in de richting van de sluizen tot stil stand. De andere auto belandde aan de linkerkant van de weg in de berm, terwijl de caravan op zijn kant in de rechterberm - tus- George Koenders laat onder grote belangstelling zien hoe je controleert of een krab nog leeft: een stukje zeewier voor zijn scharen houden. Hij pakt het, dus die leeft nog. den. Aan de zijkant, vlak achter de grote scharen. Dan kan hij je niet bijten, laat Koenders weten. Ook wordt aangewezen hoe je het ge slacht kunt bepalen. Onderaan de buik zit een driehoekje. Als het heel bol is, is het een vrouwtje. Daar be waart ze haar eitjes. Er is nog meer te vertellen over de krab. „Weet je waarom hij zich zij waarts verplaatst? Dan loopt ie niet in zijn eigen rotzooi. Alles wat hij eet, spuit hij weer uit." Een schelpje dat op een soort klompje lijkt, wordt door een meisje aangereikt. Het is een Muiltje. „De ze groeien op elkaar. Het is een se rie. De bovenste is een mannetje en als er een bijkomt, verandert de on derste van geslacht. Voor de volwas sen onder ons: dat heet hermafrodiet als je tweeslachtig bent." Koenders kan met een andere schelp laten zien dat het Muiltje zogeheten één- kleppig is. Hij laat het langwerpige 'messenheft' of 'zwaardschede' zien. Dat is een tweekleppige schelp uit Amerika. Er worden nog wat schelpen besproken, zoals de oester, de kokkel en de mossel. „Hee, dit is een zee-eend", grapt Koenders als hij een rode eend omhoog houdt. Het is een plastic zandvormpje. De kinderen krijgen de opdracht al het plastic mee te nemen om in de vuil nisbak bovenop de dijk te gooien. Koenders neemt de groep mee naar het natte gedeelte van het strandje aan de andere kant van een stenen dam. Familie Van Ginkel uit Ede loopt ook mee. Mevrouw van Gin kel komt oorspronkelijk uit Tholen. Nu is het gezin hier op vakantie. Opa Van Ginkel leest in Ede nog steeds De Eendrachtbode. „Terwijl hij al 25 jaar weg is uit Tholen",, zegt meneer Van Ginkel. De gids laat de mensen even om zich heen kijken naar de dijk. Bij de Pluimpot is die namelijk vernieuwd. Richting Gorishoek is er nog oude dijk. Daarop is een bruingele rand te zien tussen de bovenste begroeiing en de bovenkant van de donkergrij ze dijkbekleding. „Dat is de spatzo- ne boven het hoge water. Daar groeien andere dieren dan tussen hoog en laag water." Dat was even een zijstapje. De nieu we opdracht begint: op zoek naar le vend materiaal. Koenders licht een steen op. „Kreukels! Die kennen we allemaal", zegt hij over de kleine slakjes die eronder kleven. Dan pakt hij een lang bruin lint onder een steen vandaan. Dat is veter- of draadwier. Hij vindt vervolgens een kluwe muiltjes en krijgt een mesje aangereikt om het schelpdiertje eruit te pulken. Het slakje wordt aan het voorwerp gespiest. Tegen de kinderen zegt hij dat ze el ke steen die ze omdraaien weer te rug moeten leggen. „Anders gaat het ten koste van de dieren." Dan wordt er een steen met zeewier ge toond. Koenders vertelt de kinderen dat het wier nog leeft, omdat het nog aan de steen kleeft. Als een meisje met een dichte oester komt aangelopen, volgt er enige minuten later een moment van afschuw. Koenders maakt de oester met een mes open. Er volgt gegil. Het is Cheyenne. „Oh nee, hij gaat hem eten." Verschrikt slaat ze haar han den rond haar gezicht. Koenders snijdt het vlees eruit en slurpt het naar binnen. „Die hoef ik niet meer terug hoor", zegt Cheyenne veront waardigd. Het meisje blijft nog even in span ning. want Koenders pakt een leven de krab uit een emmer. Die zet zijn schaar in zijn vinger. „Oeh, hij beet hem", klinkt het. De gids demon streert de reflexen van het diertje door een stukje zeewier voor zijn schaar te houden. Dat pakt het dier tje vast. „Zo kun je zien of hij nog leeft", zegt de gids. Over het hele strand, waarover een laagje water ligt, zijn hele kleine zandhoopjes te zien in de vorm van drolletjes. Die zijn van wormen die buisje in de vorm van een sifon of een 'u' onder het zand hebben ge graven. „De worm haalt w.ater met eten naar binnen en het zand poept ie naar buiten." Koenders wil een wormpje laten zien en steekt daar om met een schepje steeds in het zand. Maar de dunne bruinrode wormpjes zijn hem telkens te slim af. Ze glippen vliegensvlug weer te rug in het zand. Er worden nog meer krabben ge vonden. Van klein naar groot. IJse lijke gillen klinken als er weer een joekel onder een steen vandaan komt. „Dat vinden vooral jongens het leukste he. Krabben, die blijven fascineren", zegt de gids. Na een uur en drie kwartier is het tijd om te vertrekken. Het gezelschap krijgt li monade aangeboden en voor elk kind een lollie in de receptie van Scaldis Naturalis. Chris Koopman spreekt nog een afsluitend woordje. De gratis tocht past volgens Koen ders prima in de natuur- en milieu educatie, waarvoor een beleidsplan in de maak is. „We willen met name scholen hierin betrekken en mis schien is er ook wel een rol wegge legd voor Scaldis." Mensen die ook willen strandjutten kunnen 20 au gustus weer bij Scaldis Naturalis te recht. Het vertrek is om 13 uur van af de Kastelijnsweg. Een flinke ravage zaterdagmor gen op de Philipsdam, waar een personenauto een tegenligger met caravan aanreed. Twee 20-jarige Dinteloorders zijn met hoofd- en nekletsel, en schaafwonden, naar het ziekenhuis in Bergen op Zoom gebracht. De autoweg is tot rond half twaalf afgesloten geweest voor het verkeer. De Dinteloorders kwamen rond kwart over zeven uit de richting van de Krammersluizen gereden. Door nog onbekende oorzaak, al- De auto van de Dinteloorders (voorgrond) stond na de botsing met de caravan met zijn neus in de richting waaruit hij was gekomen. Bij wie rekent u uw boodschappen af? De Eendrachtbode heeft het uitgezocht. Met de vraagwie is die persoon achter de kassa eigenlijk?' worden de caissières in de Thoolse super markten belicht. Elke week komt een andere medewerker in de schijnwerpers. Wie schuilt er achter het gezicht van de winkel „Het is werk lekker dicht bij huis", zegt Gea die praktisch alle klanten kent. „Het zijn allemaal mensen uit het dorp." Dat is in de zomerperiode trouwens wel anders, want dan ko men ook gasten van de campings en bewoners van het bungalowpark hun boodschappen in de supermarkt doen. „Dat kun je goed merken, de ze weken is het erg druk. Maar dat is best lekker hoor", lacht ze. Een paar maanden geleden nog maar is de supermarkt ingrijpend veranderd. Hij is omgeschakeld van Meermarkt naar Golff. een ander concept van dezelfde organisatie. „Het is als het ware een nieuwe winkel geworden, alles oogt weer anders. Het assortiment is ook gro ter, en veel prijzen lager." Gelukkig hoeft Gea al die veranderde prijzen niet van buiten te kennen; alle arti kelen hebben een barcode die bij het afrekenen langs de kassa wordt ge haald. Behalve een groene body warmer zijn 'de medewerkers ook herkenbaar aan een zonneklep met het nieuwe logo erop. Hele dagen achter de kassa zitten is in Stavenisse niet nodig. Zijn er even geen klanten, dan is er altijd ander werk te doen. „Sigaretten en andere zaken bijvullen bijvoor beeld. Of rekeningen schrijven voor grotere vaste afnemers, zoals de school." Het contact met de klanten vindt Gea leuk. Ze kent zowat ieder een die om een boodschap komt, werkt inmiddels bijna zeven jaar in de winkel aan de Voorstraat. Maar ze zit niet de hele week achter de kassa: „Een of twee dagen per week sta ik in de slagerij. Op die manier heb je ook nog wat verzet." Dat wis selt ze af met Jolyne Ponsteen. Maakt een caissière wel eens wat bijzonders mee? Gea moet even denken. Dan vertelt ze dat er ooit een klant niet goed is geworden in de winkel. Dat was even schrik ken, en vervolgens een stoel pak ken. „Het is goed gekomen." Het is haar ook overkomen, dat iemand een krat bier meenam zonder die af te rekenen. „Die bleef gewoon op het winkelwagentje staan. Ik had het niet gezien, maar een colle gaatje gelukkig wel." Het blijft goed opletten geblazen voor de caissière, dat is duidelijk. Voor Gea de Vos hoort het allemaal bij haar werk. „Het gaat wat mij be treft perfect hier en ik heb leuke collega's", zegt de Stavenissese die inmiddels van haar vakantie geniet. Gea de Vos, Jessica van Haaften (links) en Josefine Bolier (rechts) staan tijdens de braderie in de Goljf-stand vóór de winkel.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 2008 | | pagina 3