Oorlogsmonument is plek voor huidige
en toekomstige generaties om te gedenken
Beeldje stoottroeper
voor Jan Kempeneers
'Verzetsmensen dreigen
buiten beeld te raken'
'Vrijheid is kostbaar'
Tevergeefse poging
Kransen
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Donderdag 27 maart 2008
Van groot belang
Maartse buien plagen indrukwekkende onthulling in Anna Jacobapolder
Sneu
Helm
Witte vlek
Burgemeester Nuis: Niet onverschillig blijven
„Voor mij is vrijheid dat iedereen kan doen wat hij wil,
zolang hij anderen geen schade berokkent." In de ogen
van burgemeester Nuis van Tholen is vrijheid een zwaar
bevochten erfenis, en iets zeer kostbaars. Hij zei dat don
derdag in Anna Jacobapolder bij de onthulling van het
oorlogsmonument op de begraafplaats.
Strijden
Militaire vaandeldragers en trommelaars gaan de stoet vooraf op weg naar
de begraafplaats.
Merel ten Seldom en Evi van den Nieuwendijk hebben samen met
burgemeester Nuis het oorlogsmonument zichtbaar gemaakt.
Een aantal duiven van Jan Zuidweg wordt na de onthulling losgelaten.
Namens de Vomi leggen de oud-oorlogsvrijwilligers Jo Deurloo.
Gilles de Kok en Jan Niemantsverdriet (v.l.n.r.) bloemen.
Een baken voor huidige en toekomstige generaties ten aanzien van mense
lijke waardigheid. Tholens burgemeester Nuis hoopt dat het oorlogsmonu
ment op de begraafplaats in Anna Jacobapolder die betekenis krijgt. Ook
oud-kolonel Lodders noemde donderdagmiddag bij de onthulling de vol
gende generatie. Die moet wat hem betreft uit het gedenkteken leren dat
vrijheid niet vanzelfsprekend is, en dat het herwinnen ervan bloed, zweet
en tranen kost. De vrijheidsstrijd kostte 63 jaar geleden, in de avond en
nacht van 22 januari 1945, op Sint-Philipsland zeven mensen het leven.
..Piet Avontuur. Prins Marie Andrzej
Poniatowski. Bronislaw Powalka.
Boleslaw Podedworny. Percy Tho
mas Baugh. Eric Francis Bell. Karei
Snijders." Met vaste stem leest Jos
van Alphen uit Dorst het dodenappel.
De aanwezigen op de begraafplaats -
Nederlanders, Polen. Engelsen.
Fransen en Belgen - horen de namen
met strakke gezichten aan. De geval
lenen worden herdacht. Een zwaar
bewolkte hemel waaruit geregeld re
gen valt, en een straffe westenwind
tekenen deze eerste lentedag. Op de
namen volgt The Last Post en dan
wordt een moment stilte in acht ge
nomen.
Even tevoren is een stoet mensen bij
Ons Dorpshuis vertrokken. Door de
Langeweg lopen ze naar de begraaf
plaats even buiten het dorp. In stilte.
Een woud van paraplu's bepaalt het
beeld. Erachter een vrachtauto die
zijn weg versperd ziet. Aan het hoofd
van de stoet lopen twee militairen in
Pools uniform. Een van hen draagt
het vaandel van de Poolse bevrijders
van Breda. Twee trommelaars met
omfloerste trom volgen. Op de hoek
van de Noordweg slaat een groepje
inwoners het tafereel gade. Achter de
woning naast het dorpshuis wappert
de nationale driekleur. Als een eerbe
toon. Ook vlaggen bij de begraaf
plaats. maar dan halfstok. De Britse,
de Poolse, de Nederlandse. En de
Thoolse. Een rij militairen vormt bij
de vlaggen een erewacht. Leden van
het korps nationale reserve uit West-
Brabant, aangevuld met Zeeuwen.
Ze staan op schotten waarmee de
sloot tussen de weg en de begraaf
plaats is overdekt om extra ruimte te
creëren. Daarop staat ook het fanfa
rekorps van de koninklijke land
macht uit Vught aangetreden.
De vertegenwoordigers van de ge
meente Tholen. van veteranen- en
andere militaire en burgerlijke orga
nisaties, nabestaanden van de zeven
Slachtoffers, leerlingen van de drie
Sint-Philipslandse basisscholen en
overige belangstellenden - bij elkaar
een paar honderd mensen - drom
men samen op de kleine begraaf
plaats, op het toegangspad en op de
Langeweg. Onder een partytent zijn
stoelen gezet voor de oudste aanwe
zigen. want er zijn tachtigers en zelfs
negentigers bij. In het dorpshuis
heeft burgemeester Nuis tevoren ie
dereen verwelkomd (ook in het En
gels en het Pools). „Velen hebben
gezegd: hartelijk dank dat uw ge
meentebestuur dit heeft georgani
seerd. Maar ik wil bedanken voor
het feit dat u bent gekomen. De ge
meente acht het 63 jaar na dato nog
van groot belang om iets wat niet is
gerealiseerd, tóch te realiseren."
De broers David en Steven Mewis
uit Leicester zijn graag ingegaan op
de uitnodiging om de onthulling bij
te wonen. Over de omstandigheden
waaronder hun opa, de schutter Per
cy Thomas Baugh van het 62e anti-
tankregiment van de Royal Artillery,
op 36-jarige leeftijd sneuvelde, wis
ten ze tot nu toe niets. ..Maar we zei
den meteen: daar gaan we heen. Om
dat het kort dag was, zijn er niet
meer familieleden meegekomen.
Maar deze zomer komen we zeker
terug." De broers zijn onder de in
druk van de plechtigheid. Ze maken
meteen van de gelegenheid gebruik
om. voor het eerst, het graf van hun
opa in Roosendaal te bezoeken. En
in Ons Dorpshuis maken ze een foto
van de watertoren die op één van de
panelen van een kleine fototentoon
stelling te zien is.
Op de begraafplaats krijgt eerst Joop
Lodders het woord. De in de buurt
van Willemstad opgegroeide oud-mi
litair is waarnemend voorzitter van
de Bond van Oud-Stoottroepers en
Stoottroepen» en oud-commandant
van het regiment stoottroepen. Sa
men met Jos van Alphen (die de in
ons land gesneuvelde Polen docu
menteert) en oud-voorzitter Jan
Kempeneers van heemkundekring
Philippuslandt vormt Lodders het co
mité monument Anna Jacobapolder
1945. De kolonel buiten dienst vindt
dat de Nederlanders die in de Twee
de Wereldoorlog niet lijdzaam toeke
ken, maar actief verzet pleegden, niet
uit beeld mogen verdwijnen. Piet
Avontuur is er daar één van. Hij
sneuvelde als stoottroeper in de be
wuste nacht, toen Duitsers vanaf
Schouwen-Duiveland het Zijpe over
staken om de watertoren in Anna Ja
cobapolder - door de Britten als
waarnemingspost gebruikt - op te
blazen. Ook drie Poolse en twee En
gelse militairen kwamen daarbij om.
En de 19-jarige Karei Snijders, die
met zijn familie tijdelijk in een arbei
dershuisje bij de Reephoeve woonde,
omdat ze terugkomend van hun eva
cuatieadres in Valkenswaard ontdek
ten dat hun woonplaats Zierikzee
nog bezet was. Snijders is die nacht
door een granaatscherf getroffen, hij
ligt in Sint-Philipsland begraven.
Vorig jaar is het graf van Avontuur in
Breda geruimd. Zijn stoffelijke res
ten zijn overgebracht naar het ere-
veld Loenen, bij Apeldoorn. Dankzij
de familie Avontuur kon het grafmo
nument als gedenkteken een plekje
krijgen in Anna Jacobapolder. „We
zijn er de familie erg dankbaar
voor", zegt Lodders. Hij verzuimt
niet om te vertellen, dat op de be
graafplaats twee gesneuvelde stoot-
troepers uit het dorp begraven lig
gen: Jan van Dijke en Willem Lind-
hout. De papieren waarop zijn toe
spraak staat, worden door een plastic
hoesje tegen de regen beschermd.
Kempeneers houdt de oud-kolonel
een paraplu boven het hoofd.
Het in de afgelopen maanden door
Kempeneers praktisch in zijn eentje
opgemetselde monument wordt aan
het oog onttrokken door een groen
kleed. Voor de onthulling laat de bur
gemeester zich assisteren door twee
scholieren. En daarbij gaat het mis.
Want de kinderen van basisschool
Het Kompas die dit hadden moeten
doen, worden over het hoofd gezien.
De groep kinderen heeft van de orga
nisatie een plekje op de achtergrond
gekregen. Hun leeftijdgenoten van
De Luyster en de Koningin Juliana-
school staan daarentegen vooraan
omdat het de bedoeling is dat ze assi
steren bij het leggen van bloemen.
Zo kan het gebeuren dat Merel ten
Seldam en Evi van den Nieuwendijk
van De Luyster naar de burgemeester
worden gedirigeerd om hem te hel
pen. Kompas-directeur Cocky
Schults is er niet blij mee: „Het was
sneu voor onze kinderen. Omdat on
ze school het monument adopteert,
waren wij juist met een extra grote
groep uitgenodigd. Maar we stonden
helemaal achteraan." Haar collega
Jan Plekkenpol van De Luyster vindt
het ook vervelend wat er gebeurd is.
„Het verliep allemaal wat chaotisch
door de enorme drukte. We hebben
het rechtgezet door de kinderen van
Het Kompas de bloemen aan te laten
reiken in plaats van mijn leerlingen."
Nadat het monument voor Piet Avon
tuur met daarop een plaat met de na
men van de zes andere slachtoffers
zichtbaar is geworden, worden dui
ven losgelaten. Jan Zuidweg komt
met een duivenmand. burgemeester
Nuis maakt hem open en laat de vo
gels uitvliegen.
Ook Nuis kijkt in zijn toespraak te
rug op de gebeurtenissen van 63 jaar
geleden. Hij gaat met name in op
vrijheid en hoe we die heden ten da
ge beleven. Verder vindt de burge
meester het belangrijk dat een sym
bolische plek wordt gecreëerd waar
herdacht kan worden. „Ik vind dat
belangrijk voor de nabestaanden van
degenen die hier zijn omgekomen,
voor de veteranen, maar ook voor ie
der van ons, jong en oud."
Burgemeester Ptasznik van Iwawa,
Mevrouw C. de Valk-Cornet (82) uit Den Bosch is blij met de
persoonlijke uitnodiging die ze kreeg om naar de onthulling in
Anna Jacobapolder te komen. Ruim negen weken geleden over
leed haar man, die als stoottroeper de tegen de watertoren ge
richte actie van de Duitsers meemaakte. „Ik ging altijd met mijn
man mee naar bijeenkomsten van de oud-stoottroepers", vertelt
ze. En ze legt uit dat Jan de Valk, samen met Cees Gips, in het
verleden tevergeefs heeft geprobeerd om een gedenkteken gere
aliseerd te krijgen dat zou herinneren aan het gebeurde in Anna
Jacobapolder én aan de gesneuvelde sergeant Piet Avontuur. De
in België wonende Gips kaartte het ook aan, toen hij enkele ja
ren geleden contact had met Wally Blaas en Kees de Koning die
bezig waren om de Thoolse oorlogsgeschiedenis vast te leggen
in Gevallen en gebroken. Vanaf januari vorig jaar is van diverse
kanten tevergeefs geprobeerd contact met Gips te krijgen om
hem over de ontwikkelingen ten aanzien van een gedenkteken
te informeren. Inmiddels is bekend dat hij in juli vorig jaar is
overleden. Zo maken beide tachtigers De Valk en Gips de reali
satie van hun wens niet meer mee.
waarmee Tholen een stedenband on
derhoudt. roert het stuk geschiedenis
aan dat Polen en Nederland delen,
namelijk de Duitse bezetting. Ook
hij vindt herdenken belangrijk, en
noemt het vanzelfsprekend dat zus
tersteden daarbij belangstelling to
nen voor elkaar.
Na het dodenappel bidt hervormd
predikant ds. Den Boer het Onze Va
der en herinnert er kort aan dat deze
plechtigheid plaatsvindt in de lij
densweek. De militaire kapel speelt
koraalmuziek. Het moment voor het
leggen van kransen of bloemen is
aangebroken. Ambtenaar Franck
Huijbrechts roept de vooraf aange
melde personen en organisaties een
voor een op. Burgemeester Nuis bijt
de spits af namens het gemeentebe
stuur, terwijl ds. Den Boer namens
de hervormde gemeente de rij sluit.
Het monument is dan herschapen in
een bloemenzee. Voor de heemkun
dekring leggen vice-voorzitter Bram
Wisse en Esther van der Vlies bloe
men, namens de oud-Indiëgangers en
andere Thoolse oorlogsveteranen
doen dat Jan Niemantsverdriet, Gil
les de Kok en Jo Deurloo. De hoog
bejaarde broer en zus van Piet Avon
tuur leggen behalve bloemen ook een
soldatenhelm neer. „Ook op het graf
in Breda heeft Piets helm gelegen,
totdat die op een gegeven moment
was verdwenen. Hopelijk blijft deze
wél liggen", vertelt een nichtje. Met
het spelen van de volksliederen
wordt de bijeenkomst op de begraaf
plaats na dik anderhalf uur afgeslo
ten. Achtereenvolgens klinken het
God Save the Queen, het Mazurek
Dabrowskiego en het Wilhelmus,
waarbij telkens twee reservisten de
bijbehorende vlag in top hijsen. De
aanwezigen lopen terug naar het
dorpshuis, voor degenen die slecht
ter been zijn is de bus van het Thool
se Rode Kruis beschikbaar. „Vooral
de ouderen die in de tent zaten, en de
kinderen, hadden het vreselijk
koud", vertelt Plekkenpol. Een enke
le veteraan en aanwezige militair
complimenteert de reservisten die
zich in hun normale uniform kranig
hielden.
De 82-jarige Jan van Oerle uit Bre
da is blij dat het achter de rug is. „Ik
ging mijn benen voelen", zegt de
veteraan. Hij was één van de man
nen van het commando Brabant, de
tiende compagnie van de stoottroe
pen, die destijds de kust van Sint-
Philipsland bewaakten. De Duitse
overval en het sneuvelen van Piet
Avontuur staan hem nog helder voor
de geest. Dat er nu dit gedenkteken
is gekomen, doet hem zichtbaar
goed. Ook in de annalen van de
stoottroepen is het voorval in Anna
Jacobapolder inmiddels een stuk
vollediger gedocumenteerd. Lod
ders en enkele anderen die zich in
spannen om de geschiedenis van het
regiment vast te leggen, waren er
nog net op tijd bij. Met vijf oud-
stoottroepers spraken ze vorig jaar
januari in het Veerhuis en daarvan
zijn er inmiddels twee overleden.
Op onze website (www.eendrachtbo-
de.nl) vindt u meer foto's van deze
onthulling.
Jan Kempeneers heeft een replica gekregen van het beeld van de stoot
troeper dat bij de kazerne in Assen staat waar het onderdeel - tegen
woordig de luchtmobiele brigade - gelegerd is. Oud-commandant Joop
Lodders van het regiment stoottroepen bedankte de Sint-Philipslander
donderdag op die wijze voor zijn inzet bij de totstandkoming van het
oorlogsmonument in Anna Jacobapolder.
mogelijk door financiële bijdragen
van vier sponsors, vertelde Lodders:
de Rabobank, heemkundekring Phi
lippuslandt, het regiment stoottroepen
Prins Bernhard en de bond van oud-
stoottroepers en stoottroepen».
Graaf Guillaume de Louvencourt -
die Anna Jacobapolder ook in de zo
mer van 2006 bezocht - richtte even
eens woorden van dank aan het co
mité en het gemeentebestuur voor de
eer die, mét het monument, wordt be
wezen aan zijn gesneuvelde oom
prins Marie Andrzej Poniatowski. Hij
vertelde dat de prins eveneens wordt
herdacht in Mont-Notre-Dame. het
plaatsje vlakbij Soissons waar hij ligt
begraven. De graaf overhandigde bur
gemeester Nuis een boek dat hij
schreef over zijn grootvader Ponia
towski, een hoge Franse militair.
Alle genodigden bij de onthulling
kregen van de gemeente een foto van
het monument in Anna Jacobapolder
als herinnering.
Bij het monument zijn kransen of
bloemen gelegd namens de gemeente
Tholen, fam. Avontuur, fam. Snijders,
fam. Baugh, fam. Powalka. de Poolse
en de Britse ambassade, gemeente
Oosterhout en oud-stoottroeper Van
Oerle, gemeente Iwawa, Poolse 1 le
gemechaniseerde divisie, verenigin
gen eerste Poolse pantserdivisie Bel
gië en Nederland, eerste pantserdivi
sie Generaal Maczek België, hoofd
bestuur Bond oud-stoottroepers en
stoottroepers, idem kring Zeeland,
idem kring West-Brabant, Vereniging
oud-militairen Indiëgangers en oud
commando's Zeeland, World British
Legion, Oosterhoutse oud-strijders,
heemkundekring Philippuslandt en
Hervormde gemeente Sint-Philips
land.
met een slechte uit- Lodders: Meer dan 100 stoottroepers gesneuveld Schouwen-Duive-
rusting en nauwe- land. De stoottroe-
lijks bewapend. Zo A-~1pen kregen op-
Lodders roemde Jan Kempeneers als
de man die het in stukken uiteen ge
vallen grafmonument van Piet Avon
tuur weer keurig opmetselde. Hij had
daarom het beeldje voorzien van een
sokkel. Het embleem van het regi
ment was erop aangebracht omdat
Kempeneers als dienstplichtige bij de
stoottroepen heeft gediend. Aan zijn
kennis van de plaatselijke geschiede
nis én zijn contacten had Lodders veel
j)ij het reconstrueren van de gebeurte
nissen uit de begintijd van het regi
ment. Ook een beeldje was er v<x>r
Jos van Alphen uit Dorst, die even
eens veel aan de realisatie van het mo
nument heeft bijgedragen, met zijn
kennis over de krijgsverrichtingen
van de geallieerde bevrijders in West-
Brabant. Het idee om een blijvende
herinnering aan het gevecht bij Anna
Jacobapolder en de slachtoffers te re
aliseren. kreeg een positieve wending
toen vorig jaar Piet Avontuur werd
herbegrav en op het ereveld in Loenen
en het grafmonument in Breda weg
(noest. „Maar als de gemeente Tholen
tjiet had meegedaan, dan was het
nooit gelukt", zei Lodders. Als blijk
van waardering overhandigde hij. na
overleg met de burgemeester, een wa
penschild van het regiment stoottroe-
pen aan hoofd communicatie Marjon-
ne Jopse. De hele operatie werd
arriveerden de stoot
troepen, de tiende
compagnie van het
commando Brabant.
63 jaar geleden op
Sint-Philipsland en
in het noordwesten
van Brabant. „Maar
ze vochten. Ze hoefden dat niet te
doen. Iedereen zou het hebben be
grepen als ze, na hun ervaringen in
het verzet, meteen na de bevrij
ding terug naar huis waren ge
gaan", zei oud-kolonel Lodders
donderdag in Anna Jacobapolder.
Lodders riep in herinnering dat tij
dens de Duitse bezetting van ons
land in de Tweede Wereldoorlog een
grote groep mensen hun leven
waagde door verzet te plegen: ille
gale bladen drukken en verspreiden,
onderduikers helpen, distributiekan
toren overvallen, spoorlijnen opbla
zen en zelfs nazi's en collaborateurs
elimineren. Kreeg de Gestapo of de
Sicherheitsdienst hen te pakken,
dan wachtte hen marteling, het con
centratiekamp en de dood. Die
groep dreigt, aldus Lodders, buiten
beeld te raken. Naamloos in de ge
schiedenis te verdwijnen. Terwijl er
des te meer aandacht is voor dege
nen die vanaf de zijlijn toekeken en
de onbeschaamde maatregelen van
de nazi's lijdzaam over zich heen
lieten komen. Hij hekelde het feit
dat regering en media geen aan
dacht hebben geschonken aan de
zestigste verjaardag van de nationa
le federatieve raad van het voorma
lige verzet Nederland. Ook burge
meester Nuis memoreerde hoe de
mannen die destijds voor onze vrij
heid vochten, tachtigers inmiddels,
soms om een vorm van erkenning
moeten vragen. „Terwijl ik vind dat
ze die gewoon verdienen."
Piet Avontuur was één van die ver
zetsmensen en hij sloot zich aan bij
de groep van Toon Dankers die in
de regio Breda actief was. Toen ons
land ten zuiden van de grote rivieren
bevrijd was. gaf prins Bernhard op
21 september 1944 het bevel dat uit
de verzetsgroepen militaire eenhe
den gevormd moesten worden. Hij
noemde die eenheden stoottroepen
en hun opdracht was om samen met
de geallieerden te vechten en zo de
rest van ons land te bevrijden. Van
Zeeland tot diep in Limburg be
schermden ze het bevrijde zuiden
tegen Duitse aanvallen vanuit bezet
gebied. Dat tussen september 1944
en mei 1945 meer dan honderd
stoottroepers omkwamen, weten
weinig mensen, aldus Lodders. Hij
noemde er twee die op de begraaf
plaats in Anna Jacobapolder rusten:
Jan van Dijke en Willem Lindhout.
Van Dijke sneuvelde als 18-jarige
stoottroeper bij Wamel; de 47-jarige
Lindhout was bij de bewakingstroe
pen en werd op zijn wachtpost aan
de dijk van de Anna Jacobapolder
onder vuur genomen.
Op Sint-Philipsland - op 4 novem
ber 1944 bevrijd maar de facto nog
zes maanden frontlijn, aldus burge
meester Nuis - werkten de stoot
troepen samen met eenheden van de
eerste Poolse tankdivisie en het
Britse 62ste antitank regiment, de
'spearheads'. Lodders beschreef
hoe in de nacht van 22 op 23 januari
ongeveer 50 tot 60 Duitsers het Zij
pe overstaken vanaf het nog bezette
Kolonel b.d. Joop Lodders van het comité legt bloemen namens het regiment
stoottroepen Prins Bernhard waarvan hij commandant is geweest.
dracht om naar de
westkant van Anna
Jacobapolder te
gaan. naar de
Poolse tankeen
heid bij de boerde
rij Hof Rumoirt.
Een kort maar he
vig gevecht brak uit. De Duitsers
slaagden erin om de watertoren aan
het einde van de Langeweg op te
blazen, en trokken daarna terug.
Vanaf deze toren leidden Britse uit
kijkposten het artillerievuur op hun
stellingen op Schouwen-Duiveland.
Naast gewonden en vermisten wa
ren aan geallieerde kant zeven do
den te betreuren: behalve Avontuur,
drie Poolse en twee Britse militai
ren, alsmede een burger.
Deze actie was in de geschiedenis
van de stoottroepen een witte vlek
en de afgelopen jaren heeft Lodders
er onderzoek naar gedaan. Zo kwam
hij in contact met Jan Kempeneers
en Jos van Alphen. Samen met hen
sprak Lodders ruim een jaar geleden
een aantal ex-stoottroepers dat de
actie in Anna Jacobapolder mee
maakte. En daarbij groeide het be
sef dat een blijvend aandenken, bij
voorbeeld een plaquette, op zijn
plaats zou zijn. Het driemanschap,
inmiddels omgevormd tot een co
mité, besloot te proberen de restan
ten van het grafmonument van
Avontuur uit Breda naar Anna Jaco
bapolder te halen. Dat lukte met
toestemming van de gemeenten
Tholen en Breda én van de familie
Avontuur. Daarmee werd het moge
lijk om de in die betreffende nacht
omgekomen mannen op een blij
vende plek te gedenken. En net zo
belangrijk is het. aldus Lodders, dat
er voor de generaties na ons een te
ken staat dat aangeeft dat vrijheid
niet vanzelfsprekend is.
In Anna Jacobapolder worden ze
voortaan herinnerd: Piet Avontuur,
24 jaar. Percy Thomas Baugh, 36
jaar. Eric Francis Bell, 28 jaar. Bo
leslaw Podedworny, 31 jaar. Prins
Marie Andrzej Poniatowski. 23 jaar.
Bronislaw Powalka. 31 jaar. Karei
Snijders, 19 jaar.
De burgemeester stond uitvoerig stil
bij hoe we vrijheid tegenwoordig er
varen. Hij zei dat velen het niet zo
nauw nemen met vrijheid, dat voor
hen het recht van de sterkste geldt.
Een ontwikkeling die volgens Nuis
bestreden moet worden. „Hoe? Door
het goede voorbeeld te geven en dit
aan anderen door te geven. Deze en
toekomstige generaties moeten het in
zich opnemen. Het is té belangrijk
om ons onverschillig te laten." On
verschilligheid ten aanzien van vrij
heid doet onrecht aan degenen die het
hoogste gaven wat een mens kan ge
ven: zijn leven. Vrijheid is breekbaar
en kan verstoord worden door tal van
onderlinge verschillen die zelfs tot
oorlog kunnen leiden, aldus Nuis.
De burgemeester stelde vast dat de
geschiedenis de mensheid nog
steeds niet heeft geleerd dat vuurwa
pens, raketten en zelfs nucleaire wa
pens geen garantie zijn voor vrede.
Om ons heen gebruiken mensen de
ze wapens op grote schaal, daarmee
de wetten en regels negerend waar
over de wereld het eens is geworden.
Eigen ideologieën en egocentrisme
bepalen hun idee van vrijheid. Nuis
zei dat bij het bezetten van een ander
land rechtvaardigheid - de pijler
waarop vrijheid zou moeten rusten -
ver te zoeken is. Nederland en ande
re landen ondervonden dat aan den
lijve in de jaren 1940-1945.
Soms is er geen andere manier dan
te strijden voor een blijvende vrij
heid. Dat kan ook verbaal, zei Nuis.
„De mensheid moet het zijn rege
ringsleiders allereerst duidelijk ma
ken, dat het geluk van de een niet
ten koste kan gaan van de ander."
Maar daadwerkelijk vechten is he
laas niet altijd te voorkomen, zoals
in ons land gebeurde tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Door men
sen als Piet Avontuur. „Zij gaven
hun leven en beleefden daardoor
niet zelf de vrijheid waarnaar ze
verlangden. Met hun offer bewezen
ze dat vrijheid het waard is om te
verdedigen of te heroveren ten koste
van je leven. Daarvoor zijn we hen
eeuwig dankbaar."
Het monument in Anna Jacobapol
der is volgens de burgemeester een
symbolische plek waar over deze
zaken nagedacht kan worden. Her
denken noemde hij niet alleen be
langrijk voor nabestaanden, maar
voor iedereen, jong en oud. „Het is
belangrijk om een plek te hebben
om samen te komen, te herinneren,
te waarderen." Nuis was blij dat
jongeren zich dit meer en meer re
aliseren en riep de volwassenen op
om het goede voorbeeld te geven.
„Kinderen zijn niet alleen de sleutel
om deze boodschap door te geven.
Maar basisschool Het Kompas, hier
in Anna Jacobapolder, heeft het mo
nument geadopteerd en beloofd er
voor te zorgen. Een geweldig initia
tief, dat het gemeentebestuur erg
waardeert."
Nuis noemde de namen die op het
monument staan en bedankte hen -
en de militaire eenheden waartoe ze
behoorden - voor wat ze 63 jaar ge
leden deden. Hij zei het een eer te
vinden om dat monument te mogen
onthullen. „Ik hoop dat het voor de
huidige en toekomstige generaties
in deze omgeving een baken mag
zijn betreffende de menselijke
waardigheid. Ik beschouw het als
onze morele plicht om dit baken te
plaatsen en te onderhouden, zodat
we predikers zullen zijn van de vre
de", aldus de burgemeester.
De heemkundekring Philippuslandt is een van de sponsors van het oorlogsmonument in Anna Jacobapolder. Vice-voorzitter Bram Wisse en
bestuurslid Esther van der Vlies leggen bloemen.