Thoolse polders weer stukje schoner
'Helft van de kerk loopt op
biddag in Bergen op Zoom'
Zeevishandel de Eendracht
verhuist naar bedrijventerrein
'Welstand' kijkt kritisch
naar verlichten torens
'Leen was te enthousiast'
Wildbeheereenheid pakt voor zeventiende keer zwerfvuil aan
Donderdag 20 maart 2008
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Uit de aanhanger aehter zijn auto rolt Jan Bolier auto
band na autoband naar een gereedstaande container. „Op
één plek, het Stenenkruis, lagen er 22 bij elkaar", vertelt
de Scherpenissenaar. De banden zijn daar simpelweg
achtergelaten, niet iedereen in onze samenleving heeft
oog voor het milieu. De wildbeheereenheid Tholen/Sint-
Philipsland heeft dat wél en organiseerde zaterdag voor
de zeventiende keer de natuurschoonmaakdag.
Drie containers
Nederland Schoon
Vanavond proefopstelling in Stavenisse
De verlichting van de torenspitsen in Poortvliet en Oud-
Vossemeer wordt aangepast. In Scherpenisse komt niet
alleen het spitsje in de schijnwerpers te staan, maar ook
de gevel aan de achterzijde van de kerk. En vanavond om
acht uur wordt een proefopstelling gemaakt voor het ver
lichten van de toren in Stavenisse.
Muur gespaard
Geld voor
veilig verkeer
Huiselijk gebruik
Cultuurshock
Opwekking
Over zaak op zich is ABT-fractie het eens
„Leen is niet bezig met iets wat we als fractie niet wil
len. We zijn het wel degelijk eens, maar Leen wil het
sneller gerealiseerd hebben." ABT-fractievoorzitter Hans
Boulogne weerspreekt dat hij een probleem heeft met
zijn fractiegenoot Leen van Doorn.
Administratieve zaak
Veteranen vragen
al 3 jaar hetzelfde
Sinds 1992 trommelt de wildbe
heereenheid jaarlijks de leden op
om, op een zaterdag in maart, rom
mel op te ruimen in het Thoolse bui
tengebied. Met medewerking van
andere verenigingen en instanties
zijn al tonnen afval uit de polders
gehaald. Bolier rijdt tevoren meestal
een rondje door de polders om plek
ken te zoeken waar illegaal afval is
achtergelaten. Hij kent zachtjesaan
die stekken wel. Zaterdagmorgen
wordt bijvoorbeeld de Stoofdijk bij
Scherpenisse opgeruimd, waar van-
alles in de bosjes ligt bij de over
gang van de Krokkeweg. Het wordt
door de vrijwilligers - zoals gebrui
kelijk heeft Bolier enkele leerlingen
van het Westerpoort college opge
trommeld - op de vrachtwagen ge
gooid die het waterschap beschik
baar stelt. En dan gaat het naar de
volgende plek. Leen de Korte rijdt
via de Peukseweg bij Tholen, waar
volgens hem zeker veertig blikjes in
de berm liggen.
De gemeenteraadsleden Bram van
de Sande en Jaap Hage, en water-
schapsbestuurder Chris Koopman,
gaan aan de slag aan de Oosterschel-
dedijk bij het gemaal De Noord. Ze
schrikken van de rommel die ze er
aantreffen. Het is duidelijk niet alle
maal aangespoeld, want er liggen
enkele grote filters bij. „Die zijn dui
delijk doelbewust hier gedumpt",
zegt Van de Sande. Er blijven altijd
mensen die hun rotzooi liever ergens
aan een slootkant in de polder gooi
en, of een andere verlaten plek, dan
het bij de milieustraat af te leveren.
Tegen het middaguur wordt alle
rommel naar het erf van Gerard
Gaakeer in de Van Haaftenpolder
gebracht, waar het in drie containers
gesorteerd wordt. Voor de vrijwilli
gers - waaronder enkele inwoners
die in Tholenderwijs over de actie
lazen en besloten zich aan te melden
- is er koffie met een bolus, fris of
iets sterkers. Gaakeer bedankt ieder
een voor zijn inzet en bijdrage. Hij
vindt het jammer dat de natuurver-
eniging opnieuw verstek moet laten
gaan: de jeugdleden wilden wel,
maar er was geen begeleiding be
schikbaar. „Met zijn allen hebben
we Tholen weer een stukje schoner
gemaakt. Mensen gooien zaken
zomaèr weg. Maar het fs niet weg,
het ligt bij een ander!" Dankzij de
gemeente en het waterschap kan de
verzamelde rommel afgevoerd wor
den. Zoals gebruikelijk sluiten bla
zers van het Eerste Zeeuwse Jacht
hoornkorps de ochtend muzikaal af.
De wildbeheereenheid blijft zich bij
de schoonmaakactie richten op het
buitengebied. „Daar hebben onze
leden de meeste affiniteit mee",
zegt Gaakeer. Landelijk hebben
overheid en bedrijfsleven vorig jaar
de krachten gebundeld in de strijd
tegen het zwerfafval. Voor de zeven
de keer is afgelopen week de Week
van Nederland Schoon gehouden,
die voor de derde keer werd afge
sloten met een landelijke opschoon-
dag. In ruim 260 gemeenten zijn in
dat kader activiteiten ontplooid,
overal gingen vrijwilligers op pad
om in wijken de woonomgeving
schoner te maken. Op Tholen en
Sint-Philipsland is niet op de lande
lijke actiedag ingespeeld. De
schoonmaakdag van de wildbeheer
eenheid viel er wel mee samen,
maar staat er verder los van.
Jan Bolier lost autobanden van zijn aanhanger, maar ook kleinere rommel is in de polders aangetroffen.
Dat maakt deel uit van de voorberei
ding voor het verlichten van negen
kerktorens in de gemeente. Woens
dagavond wordt in Sint-Annaland de
eerste toren in het licht gezet. De Ra
bobank schenkt de verlichting aan de
bevolking wegens het 100-jarig be
staan als coöperatieve bank op het ei
land.
Maandagochtend boog de welstands
commissie zich over het plan. Ook
architect J. Weyts van de monumen
tencommissie liet zijn licht er over
schijnen. Op twee na (Sint-Annaland
en Anna Jacobapolder) zijn het mo
numenten. Voor alle kerken - behalve
Stavenisse- zijn proefopstellingen ge
maald. Er is overleg gevoerd met de
kerkbesturen. De lampen gaan aan
als ook de straatverlichting aan gaat
en doven om 11 uur als ook een deel
van de lantaarns uitgaat. Dat komt
neer op zo'n 1200 uur per jaar. Bij
het verlichten wordt gekeken naar het
energiegebruik en de lichtvervuiling.
In Oud-Vossemeer wordt de toren
nu aan de voorkant verlicht, met een
nieuwe opstelling van de lampen
wordt de toren van alle kanten ver
licht, legde P. Timmermans uit die het
werk begeleidt. Nieuw zijn de arma
turen aan de dakkapellen op de zij
beuken zodat er ook een deel van het
dak wordt bestreken. Weyts was bang
dat er een 'hele plens' licht op het dak
zou vallen, maar Timmermans sprak
van strijklicht. De mast die recht voor
de toren staat wordt verplaatst naar
het groen langs het pad bij het plein.
In Tholen had de commissie wat
vraagtekens bij het verlichten van al
leen de spits. Er komen vier lampen
op de bovenste ring van de toren en 8
op de onderste ring (ter hoogte van de
galmgaten). Weyts vroeg zich af of
de spits dan niet gaat zweven. Tim
mermans erkende dat, „Hel is heel de
kerk of alleen de toren. Die moet op
een afstand te zien zijn." Weyts
noemde de uitvoering hier moeilijk.
Zowel Weyts als voorzitter M. Onrust
pleitten ervoor ook de onderkant van
de toren 'vaag aan te lichten.'
In Sint-Maartensdijk wil het kerk
bestuur geen armaturen op masten
rondom de toren. Gekeken is of de
toren vanaf het verenigingsgebouw
Calvjjn te beschijnen is. Dat bleek
volgens Timmermans een perfecte
plek. Er is gekeken of er een arma
tuur op'de zijbeuk geplaatst kan wor-
dèii maar volgens Weyts wordt het
gpbouw daarmee ontsierd. Volgens
hem is de beste oplossing een vrij
staand armatuur (lamp aan paal) op
de rand van het grasveld bij het pad
achter de huizen van de Oudestraat.
In Scherpenisse kunnen twee
schijnwerpers aan masten aan de
voorzijde bij de vijver (vroeger drink-
punt voor vee) geplaatst worden en
op het pleintje voor de kerk. Ook de
achterzijde van de kerk wordt ver
licht. Die gevel is goed te zien vanaf
de Poortvlietsedijk. De lamp zou dan
aan de gevel bevestigd kunnen wor
den maar Weyts stelde voor om dat
op het pannendak te doen van de con
sistorie. Op die manier blijft de muur
gespaard. Het kan volgens hem via
een loden dakpan of een zogeheten
ventilatiepan.
In Poortvliet staat heel het kerkge
bouw 's avonds in het licht. Alleen de
spits is niet te zien. Mede op advies
van het kerkbestuur wordt de verlich
ting aangepast. De armatuur bij het
pad naar de toren (waarbij nu ook en
kele huizen in het licht staan) wordt
verplaatst. Op de toren komen vier
lampen (voor de achthoekige spits).
Ze worden op advies van Weyts zo
ver mogelijk naar het dakvlak ge
plaatst zodat ze niet te zien zijn vanaf
de openbare weg.
In Stavenisse kunnen de straatlan
taarns op het Van der Lek de Clerq-
plein benut worden. Maar dat is vol
gens Timmermans niet voldoende.
Komend vanaf de Poststraat blijft de
kerk donker. Maar er was een plekje
gevonden op het plat dak boven de
entree van de beuk. Met een armatuur
bevestigd op een betontegel zou dit
een goede plek zijn. Vanavond wordt
het uitgeprobeerd. De welstandscom
missie is voor de proef uitgenodigd.
In Sint-Philipsland gaat het om een
eenvoudige installatie: twee lampen
op masten aan beide zijden van het
gebouw. In Sint-Annaland komt een
schijnwerper in een goot te staan en
aan het einde van de dwarsbeuk
waardoor de toren mooi zichtbaar
wordt, aldus Timmermans. Bij het
verlichten van de torens gaat het om
wit licht. De torens die nu verlicht
worden baden in een oranje/gele
gloed. Onrust zei dat mooier ('ro
mantischer') te vinden dan het witte
licht. Weyts vond het in ieder geval
beter dan in Bergen op Zoom waar
verschillende gebouwen in het
schijnwerpers staan maar met ver
schillende kleuren.
Gemeente Tholen krijgt 1.983,20 eu
ro subsidie van de provincie om de
verkeersveiligheid met betrekking
tot scholieren te verbeteren. Voor dit
geld krijgen leerlingen op het Cal-
vijn College en het Westerpoort-
college verkeerseducatie. Daarnaast
worden er activiteiten op de scholen
georganiseerd om veiligere deelna
me aan het verkeer te stimuleren.
In totaal trekt provincie Zeeland
14.553,10 euro subsidie uit voor het
regionaal werkplan verkeersveilig
heid Zeeland 2008. Als onderdeel
van dit plan hebben de leerlingen van
de Groen van Prinsterenschool in
Scherpenisse vorige week verkeers-
lessen van de ANWB gevolgd.
Emeritus predikant C. Blenk (rechts, staandging tijdens de pauze in gesprek met aanwezigen bij het debat van de Christenunie over
biddag. Hier discussieert hij met J. van Gorsel uit Tholen. Rechts CU-raadslid Jaap Hage.
VERVOLG VAN CU
Later gebruikte Willem van Oranje
de dag als middel bij een opstand.
Er werd gedankt voor het behoud
van de orde. Blenk vertelde dat pas
later, in 1653, de bid- en dankdag
voor gewas en arbeid werd inge
voerd. Hier was het een verzoek van
de kerken aan de overheid.
Bij de Franse revolutie, de tijd van
de verlichting, kwam er scheiding
tussen kerk en staat en werd biddag
afgeschaft, maar wel met behoud
van gebed. Blenk: „De aanhangers
konden zich niet voorstellen dat ie
mand zonder kerk was. Dat kon
niet. Het maakte niet meer uit bij
welke kerk je was aangesloten,
maar helemaal niets, dat vonden ze
niet kunnen." Er volgen jaren dat
het ritueel weer wordt ingevoerd en
vervolgens weer afgeschaft en dat
keer op keer. De scheiding tussen
kerk en staat is gebleven, maar niet
helemaal. De predikant noemt nog
15 wetten die in ons overheidsstel-
sel zijn blijven bestaan, waaronder
het huwelijk en godsdienstonder
wijs op de basisscholen. Ook in de
politiek worden er partijen, geba
seerd op het christendom opgericht,
zoals de SGR
Als kerkhistoricus ziet Blenk de
kerk leeglopen. „Het is een tijd van
secularisatie, mensen willen alles
zelf in de hand nemen. Christendom
wordt gezien als een privézaak en
de gebruiken zijn niet meer van de
ze tijd." Als predikant vindt hij dat
geloof en politiek niet uit elkaar te
houden zijn: „Godsdienst is een all-
in visie op het hele leven en dus niet
alleen voor huiselijk gebruik." Hij
uitte kritiek op de standpunten van
andere politieke partijen die abortus
ondersteunen: „Als je zegt dat je dit
niet vindt kunnen als christen, krijg
je als argument terug: „Jouw vrouw
hoeft toch niet naar de abortuskli
niek?" Maar we moeten uitleggen
dat het Woord van God voor alle
terreinen geldt."
De predikant erkent dat de christe
lijke partijen in de minderheid zijn,
maar hij gelooft in de democratie:
„Je kunt niet je wil opleggen aan de
meerderheid." Volgens Blenk kan de
huidige situatie voor biddag op
Tholen alleen gered worden als er
respect wordt gekweekt bij de ande
re partijen. En dat dient te gebeuren
door duidelijk uit te leggen wat deze
dag voor gelovigen betekent, zegt
hij.
Zijn standpunt in deze kwestie is
duidelijk: „We gaan dit verliezen,
en dat vind ik spijtig. Er gaat iets
moois verloren." Blenk roept men
sen op om de strijdbijl te begraven:
„We moeten als eenheid naar buiten
treden, zodat de buitenwacht respect
voor ons krijgt. Het gaat erom hoe
je verliezer bent en welke winst je
krijgt uit dit verlies."
Vanuit het publiek kwamen zowel
lovende woorden als kritiek op de
stelling van Benk. M. van Deelen
Judith Ligtendag uit Sint-Philipsland en Christie van der Mark uit Poortvliet maken bestellingen klaar in de zaak aan de Edisonweg.
Er zit weer schot in de herstructu
rering van Tholen-Noord in Tho
len. Zeevishandel rokerij De Een
dracht van de familie Van de Velde
aan de Edisonweg 7-9 verhuist
naar het bedrijventerrein Welgele
gen. De gemeente draagt 730.000
euro bij aan de verplaatsing van
het bedrijf. Na de hanketfabriek de
Waal is dit het tweede bedrijf aan
de Edisonweg dat uit het gebied
vertrekt. De opstallen werden vo
rig jaar door de gemeente verwor
ven.
De nieuwbouw van De Eendracht
komt schuin tegenover Van Houte
Wonen aan de Stevinweg. De te
keningen voor de nieuwbouw lig
gen al klaar. Het gaat om vervan
gende nieuwbouw op een perceel
van 5000 vierkante meter indus-
triegrond dat De Eendracht in
erfpacht van de gemeente neemt.
Door de aankoop heeft de ge
meente een belangrijke stap gezet
in de plannen voor het gebied.
Volgens b. en w. heeft de directie
van het bedrijf zich bijzonder
coöperatief opgesteld tijdens de
onderhandelingen. Die insteek
heeft er volgens b. en w. toe geleid
dat er een aantrekkelijk resultaat
kon worden bereikt. Om bedrijfs
economische redenen heeft de di
rectie de keuze gemaakt om
zo gauw mogelijk vervangende
nieuwbouw te plegen. Voor de
kosten van de verplaatsing is geen
geld gereserveerd. De gemeente
raad wordt gevraagd om de finan
ciën beschikbaar te stellen. Daar
voor moet de begroting voor 2008
worden gewijzigd.
Het familiebedrijf van de Velde is
al zo'n 30 jaar actief en zeker op
Tholen een begrip. In 1978 begon
Kees van de Velde met één ver
koopwagen en twee medewerkers.
In 1980 werd besloten om met een
aantal verkoopwagens naar België
te gaan waar meer vis wordt gege
ten dan in Nederland. Dertien jaar
geleden is Van de Velde ook begon
nen met het roken van vLs, onder
meer makreel, zalm en bokking.
Vanaf 1998 levert De Eendracht
ook vis aan supermarkten. Het im
porteren en exporteren van verse
vis gebeurt in eigen beheer. Van de
Velde importeert vis uit Denemar
ken, Noorwegen en IJsland. Inmid
dels zijn er zes verkoopwagens die
twaalf standplaatsen hebben in
België en 15 in Nederland waarvan
drie op Tholen: Sint-Maartensdijk,
Sint-Annaland en Stavenisse. Aan
de Edisonweg is de winkel en de ro
kerij gevestigd. Van de Vélde heeft
ook een depot in België. Inmiddels
werken er vijftien mensen.
Dinsdag wordt het voorstel bespro
ken in de commissie ruimte.
uit Tholen vroeg of het tegenwoor
dig nog wel kan dat de winkels tij
dens biddag gesloten zijn. „Ik kom
hier niet vandaan en toen ik een
aantal jaar geleden hier kwam wo
nen, kreeg ik een ware cultuur
shock. Ik wou boodschappen gaan
doen op biddag, echt waar, excuses
hiervoor, en toen ik zag dat dat niet
kon, ben ik naar Bergen op Zoom
gegaan. Tot mijn verbazing liep de
helft van de kerk daar op straat",
zegt de van oorsprong Winterswijk-
se. Ze vervolgt: „Als we hier pleiten
om alles dicht te houden en we gaan
vervolgens in een andere plaats naar
de winkel, is het dan nog wel van
deze tijd?" Ze hoopt net als Blenk
dat biddag in de huidige vorm be
houden blijft, maar vindt ook dat
christenen hun geloof op andere da
gen net zo moeten beleven en uit
dragen.
Hier sloot een woordvoerder van de
kerkenraad van de Hersteld Her
vormde Gemeente uit Sint Maar
tensdijk zich bij aan. Hij stak de
hand in eigen boezem: „Ik geef toe
dat we teveel naar binnen zijn ge
keerd. We doen het niet voor ons
zelf. Ik heb de diepste overtuiging
dat de hele samenleving hiermee
gediend is."
Kerkbestuurder M. Goedegebuure
uit Sint-Annaland vond dat Blenk
het bijltje er makkelijk bij neerleg
de. Dat sprak de predikant tegen:
„Ik constateer een verlies, maar blijf
de hoop houden en vraag iedereen
om naar buiten te treden met zijn
geloof." Goedegebuure vroeg aan
Van de Sande of hij het argument
wilde meenemen dat er nood is in
de kerk: „Wilt u deze nood meene
men in uw betoog voor het behoud
van bid- en dankdag?" De fractie
voorzitter beloofde dit te doen.
Van de Sande was het eens met het
standpunt van Blenk. Hij zei: „Als
gelovigen goed kunnen aangeven
wat biddag inhoudt, krijgen ze
respect van de andere partijen. In
dat geval houdt democratie rekening
met minderheden." De Christenunie
blijft dus hoop houden op behoud
van de huidige situatie op Tholen
ten opzichte van bid- en dankdag.
De aanwezigen bij het debat vroe
gen wat de Christenunie na deze
avond gaat doen. Van de Sande ver
telde dat de fractie een standpunt
gaat vormen aan de hand van de
raadsstukken, de achterban en de in
formatie die ze tijdens dit debat
hebben opgedaan. Hij riep de ker
ken op om zich te laten horen tij
dens de commissie bestuurszaken
op 27 maart. Tijdens deze vergade
ring staat het onderwerp biddag op
de agenda. Hij vindt het van belang
dat alle argumenten worden aange
dragen voor behoud van de huidige
situatie. Van de Pas blijft hopen op
een opwekking, maar hij geeft toe
dat het een verloren zaak is: „Zo
lang we niet bij anderen kunnen
overbrengen waarom biddag be
langrijk voor ons is, zie ik geen ver
rassende uitslag." Om deze reden
ziet de politicus ook geen heil in een
referendum.
te enthousiast geweest. Hij schreef
namens de fractie, maar besprak dat
tevoren niet in de fractie. Het gaat om
ordening in de fractie", zegt hij. Op
de actie van zijn fractievoorzitter wil
Van Doorn niet ingaan.
Van Doom schreef gedeputeerde sta
ten een brief over het financiële beleid
van de gemeente Tholen. Hij onderte
kende namens de ABT-fractie, maar
Boulogne liet de provincie weten dat
de brief niet namens de fractie was
opgesteld. „Over de zaak zijn we het
binnen de fractie volledig eens. We
hebben als fractie tégen de begroting
2008 gestemd", zegt de voorzitter.
De kwestie betreft het financieren
van investeringen uit reserves in
plaats van uit de lopende begroting.
Boulogne maakt deel uit van de ge
meentelijke werkgroep planning en
control. „En die werkt aan wat Leen
wil. Dus op termijn komt dat goed,
en dan kunnen wij zeggen dat onze
fractie dat bereikt heeft. Maar hij
wil het sneller gerealiseerd heb
ben." Van Doom beaamt dat laatste.
Hij zei dat in september ook al in de
commissie bestuurszaken, toen daar
de kritiek van accountant Verhoef
en de reactie daarop van burgemees
ter en wethouders uitvoerig werden
besproken. „Straks krijgen we de
kademota 2009 en dan gebeurt weer
hetzelfde", zegt hij. „Ik wil dat de
gemeente bedrijfsmatiger gaat wer
ken. En ik blijf daarin vasthou
dend."
Overigens mag bij ABT iedereen in
de fractie een brief schrijven, zegt
Boulogne. „Maar in dit geval is Leen
In de brief vraagt Van Doom gedepu
teerde staten, als toezichthouder, om
een zienswijze over de handelwijze
van het gemeentebestuur. Dat een
raadslid zoiets doet, komt niet vaak
voor, bevestigt een woordvoerder van
de provincie. Hij legt uit dat gemeen
ten verplicht zijn hun begroting in te
sturen, waarop gedeputeerde staten -
voorafgaand aan vaststelling door de
gemeenteraad - bepalen of ze sluitend
is. „Is dat niet het geval, dan volgt zo
genaamd preventief toezicht en is
voor de begroting goedkeuring van
g.s. vereist." Bij de begrotingen van
de gemeente Tholen is dat volgens de
woordvoerder nooit aan de orde ge
weest. „Zoals ik het zie, is deze kwes
tie meer een administratieve zaak."
Van Doom is vastbesloten om het be
leid zoals dat nu wordt gevoerd - ove
rigens met volledige instemming van
14 van de 19 gemeenteraadsleden - te
veranderen. „Ik ga bewust hogerop.
Desnoods tot aan de Tweede Kamer",
zegt het raadslid.
B. en w. van Tholen hebben Zeeuw
se veteranen niet uitgenodigd voor
een gesprek over hun subsidiever
zoek want ze vragen al drie jaar
hetzelfde. Het college zei steeds nee
omdat de gemeenteraad het aantal
waarderingssubsidies wil beper
ken. Dat laten b. en w. weten op
schriftelijke vragen van CU-raads-
lid A.G. van de Sande.
Voor de Zeeuwse veteranendag op 5
juli 2008 in Middelburg wilden de or
ganisatoren graag een bijdrage van de
gemeente Tholen, zoals dat ook in
2006 en 2007 was gevraagd. B. en w.
verwijzen naar een raadsbesluit in
2005. Toen moest er bezuinidigd wor
den en de raad besloot de lijst met
waarderingssubsidies aanzienlijk in te
krimpen en niet verder uit te breiden.
Het college heeft wel waardering
voor de activiteiten, maar subsidië
ring wordt niet als gemeentelijk be
leid gezien.
De contactpersonen werden niet uit
genodigd voor een gesprek omdat het
al om het derde verzoek ging. Bij
controle bleek dat er geen sprake was
van gewijzigde omstandigheden. Bo
vendien zeiden vorig jaar slechts 3
Zeeuwse gemeenten ja tegen de sub
sidie. Heroverweging van het subsi
diebeleid bepaalt de gemeenteraad, zo
laten b. en w. aan CU-raadslid Van de
Sande weten.
