BELEGGEN OP KONINGINNEDAG
Zoeken naar plek in de wereld
in Zwarte Schouw en aan Slaakdijk
'Je ging altijd naar dezelfde,
waarom kun je niet verklaren'
Dies en Jaantje Bal zijn 65 jaar getrouwd
Donderdag 13 maart 2008
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
3
Digna Sinke regisseert nieuwe film Atlantis op Sint-Philipsland
„Hondervijfenveertig, take two en actie! De camera
draait en is gericht op twee kinderen die aan de rand van
het schor in het Slaak een vlieger oplaten. Het waait hard
aan de dijk langs de Krammersweg vlakbij het Bos van
Klompe. Voor regisseur Digna Sinke is het geen onbe
kend terrein. Ze woonde zelf als kind in Anna Jacobo-
polder en is terug in de tijd waar ze een korte periode van
haar jeugd doorbracht voor opnamen van haar nieuwe
film Atlantis. Ze maakte sinds 1972 al zo'n twintig films
en documentaires.
Desolaat
Dansavond
Ze gingen altijd een rondje lopen op zaterdagavond, de
dorpsjeugd van toen. De jongens liepen de ene kant op
en de meisjes de andere kant. Zo kwamen ze elkaar te
gen in Bruinisse: Dies Bal en Jaantje Faasse. Ze vieren
woensdag hun briljanten huwelijk.
Familieziek
Allochtoon nieuws in hilarisch cabaret
Rabobank
Heeft u een vrij belegbaar vermogen van 80.000 of meer en wilt u uw vermogen de komende jaren laten
groeien? De beleggingsadviseurs van Rabobank Oosterschelde staan u graag bij om uw doelen te helpen
realiseren. Het is wel belangrijk dat u zich vindt in onze aanpak. Onze bank onderscheidt zich door haar
onafhankelijke analyse, de persoonlijke benadering en het grootste beleggingsteam van Zeeland.
Onafhankelijke analyse
leder advies wordt voorafgegaan door een analyse van de portefeuille volgens de methodiek van het
beleggingsinstituut IRIS. Bovendien onderzoeken we of de belangen in uw portefeuille goed gespreid zijn.
Dankzij deze methode weet u zeker, dat het advies niet gebaseerd is op emoties, maar op macro-
economisch, strategisch en technisch inzicht. We kijken daarbij naar aandelen, obligaties en een breed
fondsenpalet van verschillende effectenhuizen.
Persoonlijke benadering
De klant is koning bij de Rabobank. Met 22 kantoren in de regio zijn wij altijd in de buurt van onze klanten. Een
adviesgesprek vindt dan ook plaats in één van die kantoren, of indien gewenst, bij de klant thuis. Door iedere
klant een eigen beleggingsspecialist te geven, houden we het zo persoonlijk mogelijk. Daarom zijn we onlangs
uitgeroepen tot'Beste Private Bank van 2007'. We hopen dat nog heel lang te blijven, wat de beurs ook doet.
Grootste beleggingsteam
Het zit'm natuurlijk niet in aantallen, maar in de kwaliteit. Toch mag het best gezegd worden. Rabobank
Oosterschelde heeft het grootste beleggingsteam van Zeeland. Gekwalificeerde adviseurs met hun eigen
specialisme. De grootte van het team heeft als voordeel dat wij altijd telefonisch bereikbaar voor u zijn,
tenminste als de Euronext beurs geopend is. Zelfs op Koninginnedag of op andere feestdagen waarop de
bank gesloten is.
www.rabobank.nl/oosterschelde
"De hoofdpersoon in Atlantis is het
13-jarige meisje Xenia, gespeeld
door de 14-jarige Pitou Nicolaes uit
Amsterdam. Xenia hoeft even niet
in actie te komen en staat naast Sin
ke op de berm van de dijk te kijken
naar het vliegeren, terwijl de came
ra inzoomt op de verrichtingen van
de kinderen. Xenia heeft een dikke
jas aan en een muts op, zoals de
meeste mensen van de 'crew'. Het
is laag water. De schorren zien er
nog grijs uit. Op de achtergrond
zijn de sluizen in de Krammer
zichtbaar. De vlieger staat strak in
de lucht, het meisje probeert brief
jes aan het touw te doen. Langzaam
schuiven ze naar boven.
Atlantis gaat over een meisje dat
zjch niet thuis voelt in een maat
schappij die bol staat van de regel
tjes. In haar zoektocht naar een ei
gen plek ontdekt ze een eiland
waar de tijd niet lijkt te bestaan.
Daar vindt ze de sleutel voor haar
toekomst. Sinke schreef zelf het
scenario. Ze liep al lang rond met
het idee voor de film. Ze liet zich
onder meer inspireren door haar ei
gen ervaringen en door haar herin
neringen aan het Zeeuwse land
schap. „Ik ken deze plek, ik heb
hier gewoond en was op zoek naar
locaties die bij deze film passen,"
vertelt ze tussen de 'takes' door.
Óp bepaalde momenten is het op
de filmset een komen en gaan van
mensen. Als de kinderen met het
vliegeren klaar zijn, mogen ze hun
jassen weer aan. Ze worden terug
gebracht naar de Zwarte Schouw,
de leegstaande boerderij aan de
Zuiddijk in Sint-Philipsland. De
soldaten voor de volgende scène
staan alweer klaar aan de dijk. De
hele ploeg verkast een paar hon
derd meter naar het oosten, even
voorbij de Hogeweg, niet ver van
boerderij La Solitude.
In de Zwarte Schouw worden ook
opnamen gemaakt. Het woonhuis
staat al jaren leeg, maar vormt een
ideaal decor voor het verhaal. Het
is volgens Sinke niet eenvoudig
zulke gebouwen te vinden. Ze
vindt het huis passen in de film. De
hele 'crew' is hier neergestreken.
Er staat een grote bus van het pro
ductieteam, een kleine vrachtwa
gen met kleding. Binnen in de
schuur een wagen waar maaltijden
worden klaargemaakt. En busje
waar de spelers worden gegri
meerd. Er staan lange tafels met
stoelen op de deel. De ouders van
een van de figuranten wachten met
een bekertje koffie tot hun zoon
wordt opgehaald. Ook hier waait
de wind. Droge klei stuift naar bin
nen. De akkers zijn groen: winter
tarwe.
Het erf en de woning zien er deso
laat uit. Er staan lampen, er liggen
snoeren. Na de lunch zijn hier weer
opnamen. Het is allemaal strak ge
pland. Elke minuut wordt benut.
De medewerkers houden telefo
nisch contact met de set aan de
dijk. Hoe lang de opnamen op Sint-
Philipsland duren, weet de film
maakster nog niet. Voor de hele
film staan zeven weken gepland.
Weer wordt ze weggeroepen.
Sinke studeerde in 1972 af aan de
Nederlandse Film- en TV academie
in Amsterdam met de korte film
Groeten uit Zonnemaire, het dorp
waar ze in 1949 is geboren. Ze
bracht ook bijna drie jaar door in
Anna Jacobolder nadat haar vader,
Laurus Sinke, tweede ambtenaar
was geworden van de toenmalige
gemeente Sint-Philipsland. Toen
Sinke op 16 mei 1952 naar Sint-
Philipsland kwam, was er geen
woonruimte in het dorp. Hij nam
elke dag de tram totdat die op 4 juli
1952 uitbrandde, vertelt Laurus
Sinke in het boek De Ramp op Sint-
Philipsland van Jan Kempeneers uit
2003. Het gezin (met dochters Dig
na en Sary) kwam kort voor de
Ramp in Anna Jacobapolder wo
nen. Ze betrokken eind november
1952 een woning aan de Langeweg.
In een apart hoofdstuk vertelt ook
Digna over haar herinneringen aan
de Ramp en wat daarna gebeurde.
Ze vertelt onder meer dat ze zich
als kind niet realiseerde welk leed
de Ramp tot gevolg had gehad. Ze
herinnert zich vooral kleinigheden
van de paar dagen dat ze in het huis
waren toen alles onder water stond.
Ze mocht uit het raam van de
slaapkamer van haar vader en moe
der kijken aan de voorkant van het
huis. Maar het was aardedonker.
De klok van de kerk schuin tegen
over het huis luidde onafgebroken.
Maar ze kan zich niet herinneren
wat ze gezien heeft. Met haar zusje
mocht ze wel op de trap staan, tot
aan het water dat in de gang stond.
Ze mochten met een stokje vissen
in het water. Door de deuropening
naar de kamer zag ze allerlei spul
letjes drijven. Na een paar dagen
zijn ze bij laag water te voet naar
de boerderij van Wisse gegaan. Ze
brachten er de nacht door en wer
den de volgende dag met een
vrachtwagen naar Steenbergen ge
bracht. De Rampnacht herinnert ze
zich niet als iets dramatisch. Wel
dat ze met haar zusje van haar
moeder werd gescheiden 'met het
doel ons in bad te stoppen en eens
goed te wassen'. Ze vonden het on
zin omdat ze helemaal niet vies
waren. Door vreemde mensen ge
wassen te worden was heel erg,
vertelt ze in het boek. Ze was ook
bang dat ze haar eigen moeder
nooit meer zou zien. Het gezin ver
huisde in 1955 naar Middelburg,
maar de banden met Sint-Philips
land bleven bestaan.
Drie jaar na haar afstuderen (in
1975) maakte Digna Sinke de korte
speelfilm De Gebroeders Helle. De
opnamen werden op Tholen ge
maakt. Onder meer in Sint-Maar
tensdijk, in een (leegstaand) huisje
aan de Groenedijk. Het huis, maar
ook de dijk, is verdwenen. In Tho
len was de feestzaal van hotel de
Kroon in de Visstraat het decor
voor een dansavond. Toen deden er
veel Thoolse figuranten mee die
met de lijndienst (gele bus van de
TAD) van Sint-Maartensdijk naar
Tholen werden vervoerd.
Voor Atlantis maakt Sinke ook op
namen op andere plaatsen in Zee
land, onder meer bij de oude veer
havens van Kruiningen en Perk-
polder en bij Katseveer. Atlantis
wordt volgend jaar in de bioscoop
vertoond.
Digna Sinke bij de kinderen op het schor aan het Slaak voordat de opnamen beginnen.
Dies Bal en Jaantje Faasse voor hun 'medicijnkast'. „Gezondheid komt niet vanzelf." Tussen hen in de familiefoto's.
Wat ze nou zo leuk aan elkaar vin
den? „Tja, dat is natuurlijk een he
le moeilijke vraag", zegt Dies.
„Als ik met mijn vrienden de meis
jes ontmoette, ging je altijd naar
dezelfde. Dat kun je niet verkla
ren." Ze waren 23 toen ze trouw
den, het was midden in de oorlog.
Dies werkte op Tholen bij de visse-
rijpolitie en daarom wilden ze daar
gaan wonen. Bij de evacuatie in
1944 kwamen ze vanzelf in Tholen
terecht.
De echtgenoten hebben tijdens de
oorlog flink op eikaars lip gezeten.
Jaantje: „We moesten onder één
dak met mijn schoonvader, schoon
moeder en een oom." Irritaties wa
ren er vrijwel niet, volgens de
twee. „We wisten niet beter, zo
leefden wij vroeger", zegt de in
middels 87-jarige („Ik word 24
maart 88") vrouw. „Nu zou je den
ken 'dat zal niet meer gaan', maar
dat weet je niet van tevoren."
Beiden zaten dagelijks in angst.
„Als de VI's van de Duitsers over
vlogen, kleine onbemande vliegtui
gen, zat je in angst. Als hij viel,
dan bleef er van een huis niets
over", vertelt Jaan. „We hoorden
het geluid al van ver aankomen.
Mijn schoonmoeder verstokte dan
van angst. Wat waren we blij als ze
weer overvlogen."
Dies was op het water ook niet vei
lig. „Ik voer hele dagen over de
Schelde. Zodra je zo'n jager naar je
zag toekomen", hij buigt voorover
en vervolgt ernstig, „wat dacht je
dat er door me heen ging?" De ex-
schipper vertelt dat je je leven niet
zeker was als je de grens overging:
„Zodra je buiten Wemeldinge
kwam, werd je beschoten." Jaantje
was telkens blij als haar man weer
thuiskwam. „Het was een ver
schrikkelijk benauwde tijd. Je was
eraan overgeleverd. Na zessen
mocht je niet meer naar buiten."
Het verschil tussen hoe het vroeger
was en hoe het nu is, daar hebben
de twee geliefden moeite mee.
Dies: „Het is niet meer te vergelij
ken. Vroeger werkte een man voor
tien gulden per week. Je begon om
zes uur en ging door tot je klaar
was. Nu pakken ze om drie uur al
hun biezen." Maar klagen doen ze
niet. Jaan: „Vroeger waren we arm
en nu zijn we eigenlijk rijk."
Familie Bal woont tijdelijk in Da
lemhof. tot hun nieuwe onderkomen
in Ten Anker rond september dit
jaar gereed is. Dies is verontwaar
digd. „Niemand vraagt ons iets. On
ze woning noemden ze gedateerd.
We krijgen er een woonkamer van
40 vierkante meter voor terug. Wat
moet ik daarmee? Nog een extra zit
hoek maken? Ze snappen niet wat
oudere mensen nodig hebben."
De bejaarden doen alles nog zelf.
Boodschappen, eten koken en
schoonmaken. „Je krijgt een keu
ken, maar je moet 1500 euro bijbe
talen als je er een kookgedeelte in
wilt hebben", gaat Dies geïrriteerd
verder. „Het eten van Ten Anker is
goed hoor, maar aan dat van ons zit
meer smaak. Er zit niet genoeg
zout op de aardappelen", lacht hij.
De echtelieden maken nog dage
lijks uitstapjes en rijden met hun
auto (Dies heeft nog zijn rijbewijs)
overal naar toe. Jaan noemt zichzelf
een echt fami liedier, ofwel in haar
woorden: „Familieziek." Als het
even kan, gaan ze op visite bij de
kinderen en kleinkinderen. Hun
drie zoons. Jan, Kees en Rinus,
hebben allen kinderen: achttien in
clusief schoondochters en schoon
zoons. De oudste, Jan die in 1945 is
geboren, heeft al negen kleinkinde
ren. Jaan probeert bij zoveel moge
lijk verjaardagen aanwezig te zijn.
Maar ook op bezoek gaan bij be
jaarden, vindt Jaan leuk. Ze lacht:
„Ik ben zelf ook wel bejaard, maar
zo noem ik dat." Haar drie maanden
jongere man fietst graag een rondje.
Jaan is daarmee gestopt, op verzoek
van de kinderen. Elke ochtend na
de koffie vertrekt haar man. Dies
fietst dan naar de garage van zoon
Kees. Daar maakt hij een praatje en
daarna vervolgt hij zijn tocht over
de haven. Zijn vrouw verklaart:
„Een schipper hé." Als hij terug
komt, is het middag. „We eten dan
warm. Na het eten doe ik meestal
een dutje. Tja, de dagen vliegen. Ik
kom tijd tekort", roept Dies uit.
Vervelen doen ze zich in elk geval
nooit. De van oorsprong Sint-Phi-
lipslandse breit graag. Haar sokken
verkoopt ze op de bazaar van de
kerk aan de vissers. „Ze brengen
zo'n 6 7 euro op. Maar dat is alle
maal voor de kerk hoor", zegt ze.
De schippersdochter weet uit erva
ring precies wat voor sokken de
vaarlui nodig hebben. „Van die ge
wone uit de winkel, die houden
niet warm."
Dies en Jaan zijn dankbaar dat ze
nog zo gezond zijn. „Maar dat gaat
niet vanzelf hoor", zegt Dies, ter
wijl een een kastdeurtje opentrekt.
Een scala aan medicijnen ver
schijnt. „Kijk dit is van mijn
vrouw." Hij trekt een tweede deur
tje open en wijst op twee planken
vol met witte doosjes van de apo
theek: „En deze zijn voor mij." Bo
vendien heeft Jaan twee hartopera
ties gehad, is Dies aan zijn maag
geopereerd en krijgt hij binnenkort
een pacemaker.
Ze zien wel een beetje op tegen
hun trouwdag. Jaan: „Die drukte,
alle kinderen komen, dat is ver
moeiend hoor." Maar de twee vin
den het te leuk om het niet te vie
ren.
'Goed Nieuws Uit Nederland' heet het flitsende programma dat het duo
Hassan's Angels morgen brengt in de Vossenkuil in Oud-Vossemeer. De ac
trices Elvan Akyildiz en Inci Lulu Pamuk zorgen voor hilarisch cabaret met
een aangrijpende ondertoon. Sketches, liedjes en persoonlijke verhalen wis
selen elkaar in hoog tempo af. Wanneer hoorde u voor het laatst goed
nieuws over allochtonen? Het duo presenteert dat nieuws anders: vol liefde
en Turks. Ze laten het publiek kennismaken met de mens achter het nieuws.
Inci Luluk Pamuk richtte Hassan's Angels zeven jaar geleden op, na eerder
met Turkish Delight te hebben opgetreden. Ze is al vele jaren presentatrice
voor onder meer stichting Pop Against Racism, Unicef en MTV-events. De
actrice speelde in toneelstukken, de televisieserie Hallo Holland en de
speelfilm Krima/Kerime. In zowel de tv-serie als de film acteerde ook Elvan
Akyildiz, die sinds een aantal jaren één van de vaste spelers is in Sesam
straat. Verder vertolkte ze rollen in Nederlandse drama- en komedieseries
zoals Fort Alpha en Bradaz. En ze presenteerde de satirische komische serie
Surinamers zijnieter dan Turken.
Paul Koole,
Manager Beleggen Rabobank Oosterschelde.
Als bovenstaande argumenten voor u een reden zijn om een langdurige relatie aan te
gaan met een beleggingsadviseur van Rabobank Oosterschelde, dan nodig ik u graag uit
om telefonisch contact met mij op te nemen. In een persoonlijk gesprek wordt al gauw
duidelijk wat onze meerwaarde voor u is. U kunt mij bereiken op (0113) 239283.
